Commentatio de caussis et auctoribus narrationum de mutatis formis ad illustrandum maxime et diiudicandum opus Metamorphosium Ovidianum. Auctore Ioanne Guilielmo Ludovico Mellmann ..

2쪽

DE CAUSSIS ET AUCTORIBVS

MVTATIS FORMIS

AD ILLUSTRANDUM MAXIME ET DIIUDICANDUM

AUCTORE

IOANNE GVILELMO LUDOVICO MEL LMANN A. M.

LIPSIAE,

4쪽

lc es est a nostro iudicio ac sensu aliena, et quae

mirationem facere possit, quod in metamor phosium seu rerum in alias sormas mutatarum notio nem incidisse videmus homines, poetas autem an liquos adeo sibi placuita in portentis illis exornandis et frequentandis, ut Ouidius, ex quo maXime hoc genus celebritatem nunc habet, non sine Ie- gentium delectatione tantum opus harum fabularum Condere potuerit. Eius enim ingenio eas inuentaseta nemo iacile opinetur, qui plurimas ex iis in graecis quoque scriptoribus occurrere atque etiam inter hos commemoratos em meminerit, qui singulari industria hoc mythorum genus enarratant; quibus multa saltem debere Ouidium admodum probabile videbitur, si reputes, quo studio Romani omnino graecorum scriptorum bona sua secerint. i Itaque ad illustrandum locum in antiquitate poeti-Ca nobilem, nec non ad regendum iudicium de Ouidiano Metamorphosium opere egregio et iumcundissimo, haud inutiliter operam me collocaturum 'eta ratus, hac commentatione, quae specimen studiorum meorum in litteris humanioribus Viris Doctis exhibebit, illas quaestione. accuratius tra

5쪽

ctandas mihi proposui: qua eandem rariove et proinhabilitate , seu qua arte quoue consilio, fingi aut credi potuerint rerum tam mirae in diuersas naturas transformationes a); nec minuS: quo sudio, et quorum, quibusque temporibus, ante Ouidium et post eum, metamorphosium genus excultum fit, ipse autem quomodo repertis Uus esse videatur.

PARS PRIOR.CAUSSAE ET ORIGINES

Primum loeum ea occupabunt, quae ad inuentio. nem metamorphoseum eiusque caussas pertinent, non incommodo consilio praemittenda. Nam si in ceteris multum plerumque iuuat cum ipsis auctoribus eorumque ingenio contraxisse aliquam familiarit tem, antequ3m ad eorum opera aut opiniones accedas, ea quidem utilitate in hoc argumento caremus, quum primi metamorphosium auctores fere in obscuro lateant, nec de iis, nisi ipsorum figmentorum cognita ratione, statuere quidquam tutumst. Illud autem , quod nunc maxime agendum diximus, scilicet, ut caussas atque origines metam mphosium aperiamus, apparet niti recte instituta earum interpretatione, quamquam verendum mihi esse sentio, ne inanem et vanam nonnullis operam sus, cepissea Seeutus sum auctoritatem et acinsilium praeeeptoris aeternum colend , illustria HEV Nil, cuius haec verba sunt in notis ad Apollod. ill, 8, I. tosum host genus mutatarum for murum fluuiarem commentaιωκ- flbi postula/, A in caussas inquirao νelis.

6쪽

- ν' eepisse videar, si qui de ineptiis illis cogitent, qui

bus Palaephatus et HeracIitus qui dicuntur aliique veteres et recentiores b) hanc quoque mythologiae antiquae partem implerunt. At sequenda tantum est, quam melioribus exemplis edocti sumus, sanior in hoc genere ratio, Vt ne alienissima quaeque tenaci proposito ad unum quasi modulum eandemque formulam v. c. ad historica facta aut allegorias detorquenda esse censeamus; ut contra quae eodem saepe mytho consula continentur denuo seiungere et ad suum quodque genus reuocare cOnemur: ita enim spes saltem est, de metamorph sibus etiam accuratius quaedam constitui posse, minime vero dubium, hanc accuratiorem cognitionem

ad iudicium de toto hoc genere summae utilitatis

futuram esse. Ne vero statim interpretatione ipsarum metamorphosium distracti obruamur rerum copia, uni verse quaedam de totius generis originibus monen

da sunt, quae rectiori cum iudicio de singulis statuere nos docebunt. Quemadmodum igitur multa rerum phasicarum phantasmata vere mutatae formae varietatem oculis conspiciendam praebent, ita haec illam metamorphosium notionem primum animis insormasse putanda sunt. Praeter eaS autem tranSὶ mationes, quae iure ita dicuntur, ceteraS aut error hominum aut ingeniosus poetarum Iusus addidit.

νον maxime locum habuit in ipso pissico genere, tum etiam in philosophico, item in religionibus etsi erstitionibus, ex quibus tamquam sontibus fluxiust plurimas metamorphoses ipsa exempla docebunt.

Nota sunt quidem Bantirii conamina in tabulis Ouidianis illvis

strandis, nec tamen actum putabunt nos egisse ii, qui harum rerum intelligentea sunt.

7쪽

Intelligitur autem eiusmodi multa inter ρυbem nasciet vere fidem inuenire potuisse, praesertim quae aliqua specie sensibus subiecta et metu religioso niterentur, V. C. commenta de hominibus propter impietatem ira Deorum in bestias aut saxa mutatis; ut omnino maxima pars miraculorum inter omnes gentes metamorphosibus constat. Porro sermonem an liquum et inde ductum poeiteum nonnullis meta

morphosibus opportunitatem dedisse videbimus, quum tropice et symbolice dicta proprie intelligerentur; quam corruptelae labem veteres mythi vel ex deprauatione vulgi, qui eos sermonibus circum

serret, trahere nonnumquam potuerunt. Iam vero eaedem caussae in poeticis ingeniis cogitandae sunt, quae data opera in fingendo notandaque re tum quavis similitudine occupata essent, unde vel meris voculae alicuius sonis totas metamorphosium fabellas superstructas fuisse non adeo miramur. Accessit autem, quod omnes ducerentur studio imiarandi ea quae apud alios placere et ornatui inserui in re intelligerent, quo factum est, ut ad lusus solemnes et smili quavis oceamne repetendos abirent quoque metamorphoses; quas tandem satis iam has ob caussas frequentatas et mira sua specie inter cetera mythica figmenta eminentes, extiterunt, qui undique collectas separato a ceteris sabulis quasi oelo Comprehenderent. Inter hos, quem unum satis nouimus, Ouidius, ut summa varietate suum opus distingueret, in censum metamorphosium recepit multa, quae vix inter Ceteros lusus expectaueris. Ea tamen neque ab huius libelli consilio aliena videbuntur, qui ad illustrandum opus Ouidianu in m i me accommodatus est.

8쪽

His praemissis, quum adhibitis interpretandi

subsidiis recensus aliquis metamorphosium instituendus sit, ad cerras elasses redigere eaS placet, adeommunem plurium fabularum originem constitutas, easque iam non summa quidem et molesta in hoc argumento subtilitate, sic tamen dabimus distinctas. ut singula exempla mutuo se lumine illulirare visa

sunt. Itaque repetemuS et eXplicabimuS metamomphoses I. ex Philosopbia veteri; II. ex religionibus; III. ex rebus phaseis ; IHI. ex certorum locorum natura; V. ex artis operibus; VI. ex sermove antiquo L. poetico et Bmbolico; VII. ex factis poetiae exoris natis ; VIII. ex et mo et ambiguitate verborum ἔsectionem ultimam, IX. occupabunt transformatio nes hominum in bestias, ρlantas, montes, ex mera imi, ratisne et Iusu poetico originem ducentes; quod tamen genus ex altera demum libelli parte pleniorem lucem accipiet, quae Omnino tempora et auctores

harum fictionum distinguere docebit. I. Metamorphoses ex Philosophia veteri. Plurimas igitur metamorphoses suppeditant

Philosophemata ultimae antiquitatis rudi Ora nugisinque poeticis simillima. Eiusmodi nota quaedam ex Opinionibus de omnium rerum primordiis et eI mentis; adde Proteum o in omnes sermas mutabilem, aquae primum omnia procreantis symbolum. et si quae aliae allegoricae metamorphoses ad mundi initia spectare videbuntur. Ceterum ouidius. quum totum fere hoc philosophiae genus ad suum . argumentum accommodari posse intelligeret, ex eo

iucundissima quaeque delibauit, magis tamen ad

vide not. ad Georg. IV. 337.

9쪽

blectandum quam ad docendum rebus hine inde

Congestis. Celebres sunt metamorphosibus sabulosae hominum origines. Nimirum terra homines genitos dicere ignorantiae et antiquo adeo sermoni proprium; item illis, qui omnium rerum caussas in aqua aut limo quodam quaererent, consentaneum erat animantium ae quoque genus eodem modo Procreatum credere; accessit probabilitas, quae ad ipsam experientiam in quibusdam animalibus e redire videbatur; accessit etiam aliquid ex arti Sinitiis, ex quo humana Ri speciem luto informare coepissent, unde illae fabulae de hominibus ex terra quasi a quodam artifice effictis D. Alias hominum origines ostendit versus ille homericus gau γαρ ἀπο δρυος ἐσω παλαιφάτου ὐδ' ἀπο πέτρης, in quo ἀπὸ πέτρης nescio an recte referas ad sabulam de Deucalione iactis lapidibus nouae sobolis parente facto, ἀπὸ δρυος autem ad poeticum commentum, quo seri homines arborum ramos inhabitantes nati ex iis dicerentur, unde Virgilio Is) gens virum

traneis et duro robore nata. Potuit autem homericum illud vel ex prouerbiali dictione alio modo existere, Vel ad ignotas fabulas accommoda tius dici. Poetis hinc alia solennia: homines ex

H el. in ta S. III. Ovid. M. 7s. Hesiod. E. 7o. M Od. T. I 63. cf. Hesiodi Th. 3 s. ubi v. Init. A Aen. vlll. 3iq. v. ibi not. Ita et Hesiodus, Si vera est lectio. S. I s, χαλκεῖον γένος ἐκ μελ αν natum dixit. ubi T. lnit.

10쪽

Caeli 0 sanguine nati, antiquissimi scilicet; oui

dio h) etiam ex sanguine gigantum propter morum similitudinem. Rerum porro humanarum peruersam quidem sed notabilem aestimationem declarat ex Hesiodo I

decantata metamorphosiS, quam per quatuor seseia, quae dicuntur, terrarum orbis cum ipsis inc

lis subierit. Simile quid in successione Deorum, gigantum, heroum, hominum theogoniis celeis brata. Sed ad illam humani generis terraeque ipsius creditam deprauationem plurimum fecit sensus

malorum, quae bonis naturae miXta sunt, acceden te opinione de temporibus praeteritis magnificentiore, quam valde auxit illud, quod fama res acceptae et mythis celebratae nouam et mirabilem spe .ciem induere solebant, tota natura in melius mutata, hominibusque ad diuinam quandam speciem evectis. Deteriorem vero conditionem iris Numinum atque poenis assignare maxime homini proprium, via igitur aperta ad Prometheum m eiusque crimen, ad felicius Omnino seculum, quod praestantiae caussa aureum dictum, pariter cum reliquis metallis comparatum, per gradus adferream plumbeamque ignobilitatem decreuit. Non

, Ill. HEYNE da Theog. Hesiodi in Commenti. tae. Core. a. 79 T. ll. Videtur quoque poetis ad originem rerum fere

Aominiam antiqui imam dectarandam accomodataem holvmum esse, in eos ν. c. Phaeacas dicerent ex guttis fanis

es. E. aurea aetas Iog. argentea III. aenea I 43. iam inter Ponitur aetas heroum, Is6. serrea 27 .. hominum conditio

futura I 8o sqq. - Non dieo ad inueniendum mythum sed ita interpretandum et adhibendum ut apud Hesiodum legitur.