Commentatio de caussis et auctoribus narrationum de mutatis formis ad illustrandum maxime et diiudicandum opus Metamorphosium Ovidianum. Auctore Ioanne Guilielmo Ludovico Mellmann ..

31쪽

a 8 I. autea dulci et , sed ex Nessi cruore amaritudine insecto; eiusmodi autom figmenta apud Ρauso

niam et alios passim plura narrantur: nec minus de

H aπι, Ο. M. XV. 283. qui per se boni saporis alio

sumine pessimae indolis commixtus et dulcis et amarus dici poterat. v. Solinum c. XU. Poeticum et illud, quod Misacidis sontem a effeminare et emollire tradiderunt, immerita sine dubio infamia notum, quam Strabo et alii recte ad ipsos accolas conuertunt. - Quod tandem aliis in locis nigra, aliis alba pecora et armenta gigni, plerumque constanti Iege viderent, eius rei caussa vel opinione vulgari in aquis b) maxime quaesita est. Sic o this quoque et bbaris, alter candidam aut flavam, alter nigram et crispam comam reddere crediti sunt, diuersitate ista in accoliS notata. IIII. Metamorphoses ex certarum locorum natura. Aeque fere copiosum metamorphosium genus ex natura ac faeie eertorum locorum illustrandum

est, quae quidem fingendi OpportunitaS, mirum, quantam vim habuerit in tota re mythica veterum, adH Sed narrant etiam de sontibus saporem subinde mutantibus, ne que hoc aliquatenus initum ἰ sed quod addunt ex amatis fieri dulces aer nostia et aer die, seu meridie et nocte media. artem prodit. Plin. XXXl. I s. ex Iuba. .ll Io6. Sic aqua in

vinum mutata in festis Bacchi Plin. X l. r. it. 169. nisi sis-

mentum est, certe fraudem sacerdotum arsuit.

es. lnit ad Ou. M. IV. 28s. Vitruvius II. 8. ineptius eaugam infamiae explicat, sed ouod addit, ad sontem fuisse templa Mercurii et Veneris, commode suppeditat oceasionem fabulae de Salmacide nympha et Hermaphrodito a . ov. l. c. εὶ Loeorum, quae huc spectant, silvam non addo. facile et Antig. Car. Plinio et noti. UU. DD. colligendam. es. Arist. H. Mili. Ia. De Crathi v. Cluv. lial. p. Ia69. de fonte Melani .in

32쪽

ad sabulas vel novas excogitandas, vel antiquas iucundius Ornandas, ita ut arbor sere quaelibet paulo insignior. lapis item, multoque magis mons, specus, monumentum quodque, suas haberet significationeS et narrationeS adiunctas. In toto autem genere adspectum insolitum et nouum miras etlinam peperisse descriptiones, promtaque inprimis fuisse ingenia ad res domesticas. ipsa adeo loca pa tria celebranda, notum, nos igitur statim ad singula pergimus. Vix dubium est, quin in fabulis antiquissimis, quae ad Perser expeditionem in Africam spectant, plurima ex locorum natura prisco se mone descripta, poetis accedentibus in mera mir cula et portenta versa sint; illud etiam de capite

Medusae μολιθῶντι respexit sorte tractum aliquem Africae aut montibus et petris obsitum, ut Omnia in saxum mutata viderentur, aut variis monstris scatentem, quae terrorem incuterent et metu eX

ni mare dicerentur; saltem ad insulam Seriphum s xosam o ingeniose mythus accommodatus est, ibique Perseus incolas lapides reddidi sse traditus. Neque aliene a locorum natura Confictum est, Serpe rium muItitudinem ex sanguine Gorgonis Q enatam

esse;

Strabo X. 487. ἴτω δ' ἐςὶ πετρωδης η νῆσος ωστε υπὸ τῆς Γοργονος τοῦτο παθBν αυτήν φασιν ὀι κωμωδοῦντες.

M O. M. IU. 6r7. Nieander Ther. inita venenatas bestias Τιτηνωναφ' αἴμ ατος derivandas putat, sed addit: β vere ita cecianis Eoosis, Scholion notat, eiusmodi quid non leo in mis

33쪽

esse; nec quod Ouidius, aut quis alius, invenit, Perseum, Andromeda liberata, quum clypeum, in quo esset saxificum caput, herbis marinis imposuisset, corallia primum indurasse, Quaedam figmenta ex adspectu locorum pau

Io perversius adornata metamorphosibus correcta diis eas. Sic Atlas ille poeticus, ut multa mutuatus

erat ab Africae monte, in ipsum illum montem Oviis dio e) convertitur; sic bmplegades denuo immoblis Ies D sectae, Orogia natans stabilita e st, g) Solis, monstrum antea poetis, in saxum corriguit. F

Hominum vero in montes aut lapides trans mmatorum miracula nonnunquam ad similitudinem

figurae humanae redeunt. 0 Saxum in monte Si.

soli Alexander Myndius rerum naturalium scriptor

Ad haee in memoriam veniet quoque fabula de Batto in lapidem aut montem mutato. o. M. it. 7os. Ex Anton Lib. 23. discimus, eam spectasse ad Messeniae montem, qui notus esset tamquam sedes quondam eallidi cuiusdam hominis et fraudulenti, Βαττου σκοπιὰ ab eo dictus. In hoc igitur montei aut saxum fuit humanam sorte formam reserens, quod vel a plebe Battus vocari poterat, aut Potius metamorphosis poetarum ingenio debetur, ex quo primum, quod de Batti perfidia notum erat, mytho de Μercurio greges Apollinis abigente ae commodari coepit. Huius enim mythi ratio indicem furti sibi postillabat. Index autem iIle persona primum ficta fuit, qualis

est senex ille in hymno Homerico ἐρμῆν Onchesii Boe-

. Otiae collocatus et Posthac demum Battus aliis sabulis tunc in signis substitutus esse videtur. An Hesiodo forte auctorον aut ante eum ab alio quodam poeta, quaeri quidem Potvst.

quum Ant. Lib. Hesiodi quoque μεγ. ' Ηοἰαρ inter alios fa-hulae lantes citauerit, assit mare tamen id non licet , quoniam

34쪽

pylo plorantis seminae speciem reserens iam Homori temporibus de Niobe , summi Iuctus exemplo, interpretati sunt; si quis tamen nihilominus in

metaphorico dicendi genere caussam naetamorpho seos quaerat, equidem non repugnabo - Mons apud Ambraciotas, si Ouidio credimus, I) humanam sormam expressit, in quem Cragalius heros indigena conuersus ab Apolline fingebatur, quod in lite de imperio terrae Apollinem inter et Dianam et Herculem exorta constitutus arbiter Herculem viactorem enunciassat m) - Scopulus in mari ad Euboeam ob figuram et locum ad Herculis fabulas trahi coepit, Lichas n) appellatus - Nec minus ad certum locum spectat, quod narratur homo quidam timidus, o quum, viso Hercule cum Cerbero vin

cto ab inferis revertente, in specus se abderet, ibi C et prae

incertum est an eos tantum auctores Anton. Lib. fabulis praeis scripterit, qui in omnibus consentirent Omnesque mythorum partes accuratius persecuti essent. Potuit adeo amieissimus G R o D D E C K in Commentat. de Hymnorum Hom ria rum, reIiquiis P. 39. ingeniosa uti coniecitara, videri auctorem hymni in Mercur. antiquiores secutnm esse poetas, forte Hesi dum, quod indicem quidem habeat furti a Mercurio Perpetras. sed non Battum, ut seriores.

Il. ω. 6r4. Pausan. Att. 49. se ipsum vidisse narrat Niobea saxum in monte Sipylo proxime adstanti nullam seminae fis

tam exhibens ἐι δέ γε πορρωτέρω γένοιο δεδακρυμένην

κύπῆονοτς, quod ex hae tabula natum est. Ibidem monetne lapidem tune temporis etiam conspici potuisse, quae tamen verba cum aliis quibusdam ex textu sustulit Rusterus ; sine idonea caussa, ut videtur.

35쪽

prae metu lapis factus esse. Erat alicubi saxum

quod figuram ex antro prospicientiS hominis reseriaret; addas sorte, ut sabula cuin Herculis facinore coniungeretur, ita fuisse locum comparatum, ut ibi canem Orci ex tractum esse commode fingi posset, quemadmodum non uno de loco, ubi antrum aliquod terraeque hiatus insignior erat, praedicari solitum legimus. ρὶ - Sic rationem figmenti de aconito exspuma Cerberi nato q) tenebis, si scias herbam virus habere praesentissimum, nasci copiose circa Heracleia am in Ponto, eumque locum Herculis sabulis,

Acheronte etiam fluvio, totoque adeo orco celebrem

suisse. Ignobiliores sunt fabulae de Lethaea r ,

Oleno r , Rhodope t et Haemo in monteS mutatis omnino factum est in plurimis montibus, ut eta eorum nominibus personae quaedam harumque metamorphoses fingerentur; neque mireris, suerunt, qui montium ci fluminum origines ac mirabilia perseriberent D . Insularum Ecbinadum x) ortus quidem, ex alluvione Acheloi, ad obseruationes phy-scas pertinet L fabulas tamen suas Ouidius ex situ ipso, maxime in Perimela I non sine arte adornauit et) - Aciv vero iuuenem, qui mutaretur in flumen Siciliae huius nominis, si poetica ratio inuenit, cetera omnia eX natura et propinquitate locorum

36쪽

desumta sunt. Tandem in sabula de Phaethonte, a si quis ipsum in Eridanum mersum, populosque in

ripa electrum sudantes meminerit, statim suspicabitur, pertinere aliquid ad certorum locorum indoin Iem, et sane ita est, si rem accuratius eXpendas Phaethon ipse et mundus incendio in discrimen adductus ex oriente sabulam prodere videtur. Quam quum Graeci seu ita ornatam didicissent, seu ornassent ipsi, ut Phaethon accepisse currus solares, sed imperitia ausis et caelo excidisse narraretur, illud saltem mirum non est, quod eum sulmine per cussum ea in loca deturbari voluerunt, quae aestu et incendio seruere putarent; nam ut in Lemnum insulam Vulcanus decidit, quod ea flagraret ignibus subterraneis, sic Phaethon in Eridanum mersus dicebatur , iuxta quem lacum feruidis aquis aestuaresama accepisse videntur, loco in Mirabilibus Arist telis suffragante; b) neque hanc opiniohem ex fabula demum enatam putes, calidi sontes in agro Patavino lacus Aponi nomine celebres sunt, quos innui existimat Cluuerius. Iam vero aliae fabulae accesserunt. Scilicet audierant Graeci succinum, a barbaris sorte aut Phoenicibus inde apportatum ubi et

a D. M. it. 346. Plinius 37. II. hane sabulam repetitam doeet Aeschylo, Philoxeno, Nicandro, Euripidi, μινrσι sed quod

inuentorem Aeschytam dicit, fallitur, modo recte Lactantius in argum. fab. Ov. Hesodum laudauit. Cetera loca dabit Cluvetius Dat. aut. De Pado cap. 33. P. I 6.

de Phaethonte et PoPusis. o

37쪽

per se videtur ad locum speetire, ubi non modo

Latonae memoria celebraretur, sed etiam ranarum multitudo notabilis eskt. Si Ouidium audias, ratio fabulae est expedita. Erat in medio quodam stagno ara Latonae, Circumstrepentibus adeo ranis; quamquam est dubium, an non ara illa, poetae in genio debeatur, cuius mentio nulla fit apud Antoninum Liberalem, qui cetera ex Menecrate Xanthio, rerum Lyciarum scriptore narrat, sed tamen de certo Lyciae lacu aut sente, Mελίτην κρηνην no minans. - Fabula porro jucundissima de Philemone et Baucide D nisi tota conficta est, commode ovidius duas arbores rei testes extare citat, quercum et tiliam muro inclusas, in proximo lacum, qui olim

tellus habitabilis fuerit. Admodum enim probabile est, huiusmodi quid pro lando fuisse, praeter ea, quae de pietate Philemonis cuiusdam et Baucidis

narrarentur, antequam cetera ornamenta poetarum

lusu, Callimachi etiam in ατίοις, ut notat Hein fiuS, accederent. Claudat agmen fabula, Amphissensibus aut potius Oetaeis domestica, de D ope in arborem mutata, g) in qua, maxime si ex Antonino Liberali antiquiorem rationem sequaris, omnia sore ad loci naturam redeunt. In luco nimirum

Dryopi sacro templum erat Nympharum, a quibus Dryope rapta, ipsaque Dryas facta, alnum insignem ad fontem inhabitare dicebatur; nomen quoque ad vocare licet, quod habet aliquid ex δρυα, fabulae celebritatem attulerunt ludi ad hunc locum habiti.

38쪽

dium M , ut alia .nonnulla in eius sabula, signo alicui eiusque aut formae aut loco debemus. Haec Ouidius: Neue ea ficta putes, dummae sub imagine

signum seruat adhue Salamis: Veneris quoque Nomiis ne templum Prospicientis habet. Ita Que Anaxaretes statua in templo quodam Veneris dedicata, seu potius ad Veneris formam, eo habisu corporis et situ efficta fuisse videtur, ut Peneris nomine, simulque: Prospiciens, παρακυπῖουσα, dici potuerit; aut potius de loco edito, in quo reposita esset, nomen intelligendum, quod vertaS: κατασκοπος; quam rationem

praesero n), nisi sorte altera illa prosabilior fiat ex eo, quod Anaxarete corriguisse in lapidem narratur, ut ex fenestris inclinato eo store prospectau Tit. - Quum apud Melitenses ob nobili feminae, quae mortem sibi inferre, quam tyranni vim pati, maluerat, in aede Dianae, iuxta Deam, statua esset reposita, historiam eius satis iucundam enarrantihus data est opportunitas, ut corpus Aspasidis, hoc illi nomen, quum interfecto ab ei fratre tyranno, publicis honoribus efferre vellent ciues, nuSquam inuentum esse fingerent, sed in ipsam hanc statuam mutatum, quae inde hoc loco apparuerit. Aliquid tamen praeterea accessisse crediderim, quod huic figmento gratiam et iucunditatem conciliaret; nimirum, quod tam nobilis feminae nullibi monumentum aut sepulcrum ostendi poterat, eius rei, ut dedecus a ciuibus amoueret, satis ingeniose ali-

C s quem

M simile quid habet Pausanias Il. 3a. apud Tioerenios esse stadium

Hippolyti dictum, κέ υπερ αυτῶ ναος, 'Aφροδιτης Κωτασκοπία, ἐντευθεν γαρ οπότε γυμναζοιτο

H Anti Lib. s. II.

39쪽

42 quem rationem illam, quam exposuimus, puto reddidisse. Neque haec ἡici parum probabiliter,

docent, quae de Alcmena M, quum efferretur, in LXum mutata nouimus. Huius scilicet Thebis

monumentum eXtabat nullum, lucus tantum eius memoriae sacer, et in eo lapis; in hunc igitur transformatum esse Alcmenae corpus contendebant, ne

que id mirum, quum certarent hac de re Thebani cum Megarensibus, qui se tumulo Alcmenae apud se defunctae iactarent q). - Serpens ille, qui in Lesbo, dum Orphei capiti illuc fluctibus appulso inhiaret, in lapidem versus dicitur o, seu in quem . alii ipsum Orphei caput mutatum esse voluerunt, spectat sorte ad draconis lapidei in hac insula aut in Thracio littore figuram. Sic lupus sabulas Pelei ornat et in lapidem abit, quod eiusmodi signum Conspiceretur in Phocidis et Locridis confinio s).

ra Metamorphoses ex sermone poetico et symbolico.

Alia porro metamorphosium exempla i lustrahit sermonis poetici r atio. Et p/imum quidem quum

πρόνοιαν θεων ἐις δρακοντα αετέβαλεν τήν μορφῆν τοῦ σωματος eorrupte i λυρα κατα ρίχθη - ἐκ δὲ τοῦ ρευσαντος αἰματος ἀνεφανη βοτανη Κουα

40쪽

bono plerumque consilio steruerse acciperentur mulinta et proprie, quae non ita dicta essent primis ati Zoribus, mira ex iis fabularum portenta extiterunt Sic Mntas i propter opulentiam omnia in aurum conuertere dici potuit, quod tamen proprie acceptum ornarunt suis figmentis, tactu ipso illum id effectuse, Baechi inviti, sed victi precibus, munere, et ut a facultate aurifica, molestiore quam putauerat, Iiberaretur, Pactolus auro fluens in promtu erat . ita quem miraculi vis, dum eius aquis te lustraret Midas, transiisse videri poterat. - Iolaum poetae quidam intereste proelio Heraclidarum cum Eurystheo iusserant, senemque iuuenili alacritate rem gerere Iex hoc alii vere iuuentuti annisque puerilibus restitutum finxeruntu); quin aliis v. C. Pindaro Iolaus iam mortuus precibus impetrauit, ut hoc uno die ad superas auras redire liceret, quo tam bene uteretur, ut ipsum Eurystheum interficeret. Casneus vero quod primis annis semina fuisse dicitura Neptuno vim passa et in marem mutata G, caussas probabiliter habuit in comparatione aliqua aut deScriptionis modo, quo quis vetus poeta eiuS mositatem adumbraret; quod idem valet de hum ro Pelopis eburneo I , quum, qui iuuenem sermosum eburneis humeris laudassent, male intellem, aut avide ambiguitatem arripientibus poetis, n iis hac de re fabulis locum dedisse putandi sunt. Praeterea loqui aenigmata et miracula poetae maluerunt, quam amittere res adsensus pingendi op

M D. M. Xli. 37s . Idem PDεtis, qui eum non vulneribus aecepti sed molium in eum coniectarum pondere obiisse canerent, ain hi suam viri invulnerabilia laudem debet. O. H. xli. II .