장음표시 사용
111쪽
jestatis rei, qui sine dubio diversus est a priore ). Eam
causam soIus memoravit uetor ad Herennitin his e
bis ' -0uum L Saturninus Iegem frumentariam de Minmissibus et trientibus maturus esset, Q. Caepio, qui id
temporis quaesis urbanus erat, domi senatum, aerarium pati non posse Iargitionem tantam Senatus deer vit, si eam Iegem ad popuIum ferat, adversus rempubIlia
eam videri eum facere Saturninus ferre coepi collegae intercedere Isse nihilominus cisteuam detvii Caepio, utinum contra . c. intercedentibus οHegis, vidit ferre, eum viris bonis impetum facit, pontes disturbat, istas dejicit, impedimento est, quo secius feratur Iex arcessuis Caepio majestatis. Redit ad idem exemplum libro secundo ': Majestatem is minuit, qui ea ossit, ex quibus civitatis amplitudo constat suffrao populi et magistratus consilium. Nempe igitur tu et populam Misagi et magistratum consilio privasti, quum pontes disturbasti. Majestatem is minuit, qui ampΙitudinem ivitatis detriamento afficit. Ego non affeci, sed prohibui detrimento;
aerarium enim conservavi, Iibidini malarum restiti m jestatem omnem interire non passus sum. Eodem fortasse spectant ': Vitiosum est, si quum comparetur, utrum satius sit popuIum frumentum accipere, an non quae nunoda sint in Hiera re curet enumerare, quae in altera incommoda sint, veΙut depressa praetereat, aut ea, quae minima sint, dicati Haec causa caepionis manifesto pertinet ad turbuIemtum tempus, in quod Metelli umidici exsilium incidisse
112쪽
supra narravimus ' causa inius exsilii triuiiseius is tumini furor fuit, qui postquam perversis consiIlia Iam destinisque maehinationibus de statu fortunae visum imtegerrimum deturbare constituerat, populi benivesentiam instaurandis Gracchorum 1eobus aucupari meditabatur. Hui seditioso elui Q. Caepio se opposuit, frumentariam Iegem roganti, sed ipse accusatus majestatis in judiei se
defendit. In quo vitae perlevi verisiminimum est, ΑeIium Stilonem praesto ei fuisse ae scripsisse ravonem, qua pro se uteretur. Nam quum faveret optimatibus Aesius,
exsulique Metello socius in adjungeret, fieri vix aliter
potuerit, quin Caepionem, qui adversus patriae hostem somtissime stetisset, auxilio suo et opera sustentaret, satu ninum vero, qui salutem patriae perdit in cupivisset, dio haberet omnique studio persequeretur. Scripsit autem, teste Cicerone, Caepioni orationem, quum hic a Betucio Barro esset accusatus ' quae tamen accusatio num majestatis
fuerit, atque a causa, quam memoravimus, haud Hiena, non constati Haec sunt argumenta, quibus sententiam nostram nitia confirmari putamus. Quodsi jam quaeritur, nihilne Objici possit, quo sententiae fides suspecta fiat aut mentorum vis minuatur, in triplici nos versatos difficultate non diffitemur. Quamobrem dabimus operam, ut singulas singulatim consideremus ac dijudicemus. Ac primum quudem obesse nobis Lucilii versus videatur, quem uelara Herennium reprehendit: Ras res id te scriptas, Luci, AInrus, et '. Deinde mirari quis possit, quares cicer Rhetorica suai P. 39. Sqq.
113쪽
ambere aggressus sit, undeque illa tanta verboriun aeque a sententiarum militudo in utimque opere exstiteriti Tandem quaeri possit, quid causae fuerit Quintlliano, ut metorem horum Rhetorieorimi ad Herennium nusquam
Versu in Luciliano elium Stilonem significari non dubium est, quoniam praenomen Aelii, quo a ceteris ejusdem nominis distinguitur, additum videmus D. Beniv Ientiae autem testimonium fuit, quod ei Lucilius priorem Satirarum Iibrum inscripint. Quare malivolantissime Aelius et insereiosissime, quo versu ipsum amicus es eΙI Set, eo ipso ad instigandum iΙIum usus videatur praesertim eum fateatur, assiduum in inconcinna verborum tran Devone fuisse Lucilium. Quidni vero, dieat aliquis, quum eodem errore amicum saepissime Iapsum intenueret, Iem Iocum exempli causa posuit, cujus reprehensione mueitiae sanctitati nuna injuria fieret quidni nos, ut inti Ipa viri honestissimi memoriam praestemus liberam, audacter negabimus, hune versum ab MIi prosectum esse, atque deceptos opinione nos esse dicemus, qui ei libros ad Herennium vindicaremui Haec sane dici possint, sed cavendum ne temere assentiamur. Etenim non neglige dum est, poetam comicum fuisse Lucilium, qui in onmitibertate sermonis Eupolin, Cratinum, et Aristophanem Remulatus, primores popaei corriperet et popuIo minime pareeret ' E stamentis librorum et aliunde constat, MeteIlis, Carbonibus, eaevolis infensum scisse eosque ' Non enim consu*onius ad mori Capiduri commentum, qui in Comm. in Rhe ad Her. h. l. Adnerbium H est
luci, h. e. cum Primum diluculum mimia
114쪽
proscidisse versibus ). Propterea Crasso minus familiaris fuit, quod exagitare ScaevoIam augurem, mitum crassi,
Iebat ' Quid si ob eandem ausam Lueitium Aelio dispIicuisse dicamus, qui eidem ScaevoΙae familiaris fuit'.
Neque vero dissimuIandum, de industria eo versu, in quo ipse nominaretur, uti voIuisse AeIium, quoniam quum reprehendendam duceret assiduam Lucilii in verbis trajutiendis onsuetudinem, intoIerabilis sibi prorsus in in nomine suo ridievie disjiclendo videretur. Videndum porro, quid existimari oporteat de Cieer
vis Rhetoricis. Iure miratos viros doctissimos negabimus, tantam in utraque praeeeptione rhetorica erum ac se tentiarum similitudinem inveniri, ut fere pudeat affirmare, praecepta sua Ciceronem adeo servuem in modum ex
Hienis fontibus desumsisse Quod etsi ipsum parum credibile sit, muΙto tamen fit absurdius reputantibus, e in ostri libris haec Ieraque discipulum arcessivisse, Reverbolenus saepius descripsisse. Difficcitatem hujus rei minime praeterviderunt, quicumque hane attigerunt quaestionem Miter autem Hii eam expedire studuerunt ' Ae CL Dousa. Annot ad Lucit. Fragm. ini Base Dicti
miramin sane, juvenem tantis tamque illustribus ingenia facultatibus omnique rhetorum doctrina Gornatum hujus non ita clari scriptoris vestigiis saepissime adeo institisse, ut eum ad embum exce Me atque exprimeret. Neque tamen hoc tanto viro indisnum esse Lilebitur, si quam pauci tum temporis i i Latino semmone de rhetorica arte compositi fuerint, memin rimus. Inde sit, ut utrumqtie auetorem inminus in rerum a Misionibus adumbrandis et in eoeemplis a poetis oratoribusque Latinis petitis mirum in modum ετ sempeτ ricino videamus reli Purgold Obsa crit in Sopli. Eurip. Cic. p. 307.
115쪽
reete quidem defendit Sehureius consentiendum non esse iis, qui nIam similitudinem, quae inter utrumque rhet rieum opus intercedit, Graeco cuidam seriptori, quem uterque auctor secutus sit, tribuendam puten Nam qu minus haec nobis ratio satisfaciat, obstare versievios poetarum Latinorum ab utroque con emoratos, inprimisque Iocum Iautinum, quem neuter potuerit ex Hermagora Hiusve Rhetoris libro sumere, et in quo reprehendendo uterque eodem modo erraverit, quod vix fieri posset, nisi His esset ab Hiero in errorem inductus D. Ipse autem, suae sententiae vindex, dicit ': quum esset Ciceroni adolescenti propositum Iigere, quodcunque placeret, ex omnium doctorum, quicunque fuissent, ab vitim principio hujus praeceptionis usque ad suum tempus expositis c piis, quidni etiam Gniphonis doctoris sui dictata s. Iibros ab eo scriptos in consilium adhiberet, e iisque, quae idonea viderentur, decerperet Aliter rem e Iicuitiam ' cui non omni ex parte satisfecit Schuisii sententia. Suspicatus est, utrumque auctorem communiter sua e Latini Rhetoris commentariove libro hausisse, ita ut cicero Rhetorica sua prius imeboaverit atque ediderit, quam sua incertus auctor ad Herennium ' Miam denique excogitavit rationem - Schula Prooem. l. P. 2.3 Εod. l. p. l. s. ah Op. l. p. 373. motate fi betae reste in semelnsam Entiam
116쪽
hardius, partim a Sehutrio, partim ab andio petitam. Conjecit enim e Gniphonis schola utramque prae pi Tum ordinem eduxisse . obis quidem IIa de eommuni Latini Meloris fonte opinio, e irius imitatione fluxerit
utrumque pus rhetoricum, etsi ingeniose excogitata, tamen videtur non Vera. Quod recte et vidit et indieavit Menemannus, qui omnem Handi dubitationem eontrariis argumentis facissime refutari atque everti posse existumavi Nam quum huic persuasum esset, Ciceronem non jam puerum, sed MIescentem viginti quinque annorum et ad Qtiora studia incumbentem, IibeIIum publici juris factum nuII modo compilare voluisse, atque incredibile videretur, inchoati operis auctoritatem tantam fuisse, ut ea Rhetoriea, e quibus uxisset, Obscurata aluissent Quintilianum ), estemannus animadvertendam ensuit privam propriamque rationem, qua Cicero alienis inventis uti atque Optima quaeque e praestantissimis fontibus de- Iibare so ere Praeterea interpoΙationis suspicionem movit, negavitque eam Ciceronis Rhetoricorum eIebritatem fuisse, ut penitus obscurassent incerti auctoris Iibros, tu Ilusque meritis nocuissent '. Bernhardi vero sententia minus etiam probari potes. Etenim provectior doctoriston dem si rlichen enulae eine δειtum uelle
117쪽
Bere nauuii aetas, omparata eum juvenili ieeronis, eo discipulatum minime admittit. Itaque difficuItate hae nondum penitus subIata, verbo de utroque opere monendum videtur. Non omnis omnino
Geeronis Rhetoricis deest praecipiendi jejunitas, sed
mvito sunt Herennianis elegantiora ac puriora, quippe
remota a jejuna et arida praecipiendi ratione, quae tuis
est propria n ore Oetrinae copia nitent, ac severiore judicis, subtiliore desectu, Herique sensu acriore is scripta sunt '. Auctorem referunt non es Stoicorum Meseetica contentum, sed ita tinetum Graecorum phiΙosophorum in hac arte studiis, ut iis rhetores, qui de ea commentati essent, praesertim Hermagoram, postponat neque vero philosophis semper fidem habeat, sed ab e rum doctrina discedat, ubi improbanda videatur ' Re di tamen ausas, nec quidquam temere aut eviter tatuit '). His potissimum Iaudibus Herennianum opus destitutum est, cujus aucis rhetorum praeceptis institutus et usus, Suam quidem subinde sententiam interponit et discipΙinam inducit a Graecorum ratione diversam ' verum praeter schοIae subsidia alios gravioresque lantesve incognitos habuit e intactos praetermisit. Hinc tum in librorum forma ac ratione, tum praeeipue in praece torum atque argumentorum expositione magnum interutrumque auctorem discrimen animadvertitur quoad enim
beretis si achon esse Geschitalictarit, a Formine unci rotaene dem Rhetoria in iner stetere undieis reichem uirate voti bHandem. audius in Eneyc. l. p. 209. Vid. v. . . . .
118쪽
artis angustiae patiuntur, in ieerone magna rem rietas, comis et opiosa oratio, in Herenniano vero doctore inomata et subinde anguida dictio, diversorum fontium Penuria, schοIastica rerum pertractatio Ciceronis majora petituri a jam se ioIae umbram fugientis vestigia e stant Herennianus vero assiduus ac perdiligens dicendi praeceptor cognoscitur. Cicero denique dat operam, ut artem IIustret, occultet artificium, praeeeptionem suam ab Ioquentiae commendatione ejusque naturae pervestugatione orditur, ipsamque rhetoricam artem ivnis rationis partem habet Herennianus vero, etsi affirmet, parvam partem vitae perfectissimae desiderari, si quis in dicendo quo veIit, non perveniat, tamen in arte exponenda leversatur, ut artificii praecipuam rationem habeat ). Ex hac discriminis notatione in eam opinionem i duetus sum, ut existimem, Ciceronem postquam satis diu, duce Aelio, oratoriis exercitationibus operam dedisset, et praeceptionem rhetoricam, discipulis ab Aelio dictatam, sensim omparasset, Moloni Rhodio Hiisque magistris se applicuisse, ut uberiorem artium ingenuarum philosophiaeque cognitionem percipere In quibus studiis quum noctes atque dies totus versaretur, factum esse ut Quintum is
trem, quem, eterarum artium excolendarum socium, alie
23. Historicum sano pretium minime huic operi negandum est, locosque item ex eo haud immerito laudavit Westermannis l. l. 56 p. 134.
119쪽
quentia studeret mneuiare , Itaque seripturus de ie-toriea, oninem debebat de inius artis utilitate a pra stantia dubitationem tonere, ut ea penitus subIata prae-eeptionem institueret, quam e Socraticorum' Aristot Iis ' Hermagorae ceterorumque ' fontibus, commentatus esset. His tamen scriptis, quam maxime variis, ita ad componenda Rhetorica sua usus erat, ut aliquo Ioe aem.mento AeIianam institutionem haberet, atque ex ea, quidquid commode gravioribusque artis seriptoribus co oue e Ianatum esset, mutuaretur, inprimis exemplorum copiam, quibus ΩΙ uti consuesset, maximam partem in seripta sua transferre Veruntamen omni in re servavit sibi Iigendi potestatem, nemini temere assentiens, Si quid ipse sibi rectius videretur expositurus. Haec quum edendi onsiΙio a Cicerone Quinti reatris gratia pararentur, eontigisse suspicor, ut AeΙius, quem Iatebat adhuc discipuli propositum, crebris Herenni precibus atque exhortationibus i visus, in animum induceret, intermissis p Iisper phnosophiae studiis, de arte rhetorica perscribere. Quam ob causam eonent ea et in artis formam redegit, quae eum discipviis οIebat eo municare. Potuit autem suscepti peris magnitudinem
queri, quippe primus rhetoricam institutionem pubIici juris
II. . Aristoteles -- pse et aes ipsum nobis, et eos dia ante se fuerant, in medio postat, ut et ceteres et se s sum per se cosnosceremus. Patet hinc jam eo tempore Romae innotuisso Aristotelia Rhetorica, et a Cicerone perlecta esse. Neque vero credibile, eum ex Apolliconis bibliotheca, quam vixdum Sulla Athenis Romam arcessivera Aristotelea haec primum cognovisso. Cff. quo Disserti nos P. 95. in anno laudavimus.
120쪽
faeiens, neque ad cujus exempIum se eonsormaret, Latinum seriptorem habens. Quatuor libris universam artem comprehendit, quos tamen non eontinuo omnes edidit, sed
interiecto tempore absolvit ' ne nisi singulas deinceps, famiΙiaribus negotiis districtus, misit in Iucem. Iecirco
prodierunt duo vel tres primi, quo tempore Cicero utrumque suum de Inventione edebati Arbitror autem, hae ΑeIiani operis editione, quae maxime inexspectata ceu dit, Ciceronem recusasse, quo minus pertexere atque a solvere rhetorica sua, quorum edita pars tam manifesta
AeIianae disciplinae vestigia tantamque cum Aelianis r eens editis Iibris similitudinem proderet Aelius vero imehoatam rem ad finem perduxit atque Herennii voIuntati pIenissime satisfeciti Probabilitatem in his secuti, nihil temere posuimus, faeillimeque, opinor, singvia, quae inevitate premebam tur, e Iicabuntur. amque inteΙIigitur jam sponte, quo jure Aetius in nonnullis inventionis sibi Iaudem tribu rit ' Cicero vero inventis AeΙii, nondum in Memor ductis, e disciplina usus, inventionis gloriam sibi non
arrogaverit, quod Hiena esset, neque vero acceptam Aelio retuIerit ' quod inventa ejus scriptis consimata nondum vidisset. InteΙIigitur etiam, unde mirus in utriuusque auctoris consensus exstiterit, qui non fortuitus esse potuit, sed necessarius esse debuit. InteIIigitur tandem, qui factum sit, ut Aelius, scribere Rhetorica instituens, nonnulla Ienius diligentiusque exposuerit, quae minus
diIucide antea discipulis tradidisset, utque eadem ina
Haec intermissio operis patet singulorum librorum prin-eipi ac fine.' I. . . IV. 7.' L 15. IT C Schutg. Prooem p. 54. estem. I. l. P.