장음표시 사용
41쪽
τους κακῶς παγέντας ορκους καὶ κατVναγκα ιιένους.
φρονεῖν λέγουσι σου γὰρ ἐξζρτήμεθα,
42쪽
V. 1349. δεῖται γαρ ὁ θεος, ει περ ἔμ' ντως λεος
σοφωτέρους γαρ δε βροτων εἶναι θεους. Incert. trag. D. III.
εἰ δ' ἐστὶν σιος, αδτος οἶδεν εἰς ἐμέ. V. M. ἐπίσηι ια γαρ τοι θεος παραγγέλλει,
V. 1632. χρόνια ιἐν α των Θειον πως, εἰς τέλος δ
V. 1638. εἰς τέλος γαρ οἱ μἐν ἐσθλοὶ τυγχανουσιν αξίων
ἐν ιδ δικαίεν δ' ἐλπίδες σωτηρίας. Suppl. V. 596. F, δε ιιονον ιοι, τους θεους ἔχειν, σοι
43쪽
δὶς ἐξ ιαρτάνοντες υ ευγνωμόνως.εστιν γαρ εστιν. εἰ δέ τις πράσσει κακως
χρονρο γαρ υτος στερον δευσε δίκνῖν. D. IX. ει δ' ενσεβὴς ων τοῖσι δυσσεβεστάτοις εἰς ταυτ επρασσον, πῶς ταυτ αν καλιδιξοι, ε πιυς ὁ λεῆστος ι δἐ ενδικον φρονεῖς At vero quo tandem pacto divina justitia eum casu potest conciliari Cr deres jam cum BouterWeckio ), uripidem pugnantia Iocutum esse nec certum quidquam habuisse de re longe gravissima statuere. Sed hoc in phySieum non cadit. Verum est, dubitanter saepius poetam versatum esse in hac re ad rectam rationem ViX revocanda justoque occultius e mmPSiSSE Sua, Sed SSe putamus, quo controversiae difficiatate sere remota ambiguitatem et dubitationem ex parte, ni saltim , tollamus. Quamquam enim dubitari non potest, qui Euripides Aethera vel deum, quem putavit, duxerit mentem esse liberam et justitiae consummatae quae nullius rei indigeat, cujus natura Sit Optima ac praestantissima nec minus abhorrens ab Omni imprudensia et
44쪽
pravitate eidem tamen Aetheri non tribuisse videtur imperium in terram, certe non id, quod nullis finibus circuniscriptum nulloque impedimento tardatum Sit Fortunam, quae in terris est multiplex, ejusque vices et inconfitantiam non habent in potestate sua ab omni parte eo Aethereoelastis nee hominum mente divinae ). Commiscentur Sorte Sontium insontium, arentum liberorum D. Sed cave credas, in terra omnino justitiam esse nullam omniaque injusta impurie fieri et inulto. Etenim, venia detur, si quid erraverim, etiamsi non universi Aetheris St, justitiam in unaquaque re Servare, tamen ejus est, qui de Oel deIaΡgu in hominum corpore inclusus habitat a viget vivitque. Namque tum ipse Au pungitur dolore celere admisso D cs. Supra P. 24. , tum curat, ne impunita in aliorum crimina. Unde apud Euripidem plerumque non deum poenae exactorem deprehendimus, sed homine alieni peccati Mugatores, ministros Dei atque Fortunae. Id quod contineri videtur versibus satis perplexis, qui sunt in Troadum v. 890 sq. Ibi Hecuba audito, Menelaum ab Helena poena repetiturum SSe meritaS, Cum omnia juste gubernari amrmet, dubitat, numen divinum utrum Si hominum mens, naturae quaedam neeeSSitaS. εἶ γῆς πομα καπὶ γῆς ico εδραν, προσ/it ξύμ ν σε πάντα γαρ, δι πιφοφου Oστις πως εἶ συ δυστοπασιος εἰδέναι, βαίνων κελευθον, κατα δίκqν τὰ θνήτ' Gγεις ε). πιυς ει, ἀνάγκy φυσε 0ς, εἰ ζε νους βροτων Equidem persuasissimum habeo, Euripidem his SignificasSe, mentem humanam, quippe quae pars sit universi Aetheris, ita comparatam Sse, ut Sequuta naturam Suam divinam inj in
quaeque facinora iniseatur ) multis Xemplis, quibus homines alieni acinoris vindices
' Suppl. v. 222. Hipp. v. 380.
Iam audias velim, quam parum acute de his cute eckius judicet quo quid sibi voluerit philosophus nemo
minus intellexit. Certi nihil inquit, Euripidem de rebus divinis statuisse ex iisdem tragoediarum ejus Ioela apparet, quibus nunquam sibi constans turbare religionem popularem onatus est Reserendum est ad oe
45쪽
apparent, in memoriam revoces, quae in Heraclidi fabula narrantur a Demophonte gesta esse contra EuryStheum, in Hecuba a matreiolyxenae l035 - 1055), in lectra ab Oreste, in Supplicibus a Theseo in Troadibus a Cassandra, in Helena a Theonoe Helenam et Menelaum Aervante, in Andromache a Peleo in Oreste ab Electra et Oresto, in Iplligonia Aulidens ab Achille. Hec. V. 34. εσθλου γαρ ανδρος, τῆ δικν θ' υπηὶρετειν
ἀεὶ κολαστὴς τευ κακcυν καθέστανal. καὶ ιγ δίκον δευσουσιν, ιτινες ξένους Istam indolem si semper incorruptam tuerentur homine et integram Servarent, nunquam neque ipsi injusta committerent neque aliorum crimina ferrent inulta et impunita. Quaecunque vero in terra geruntur injuste, improbe, sortuito, ea fiunt hominum degenerum pravitate neque ab Aethere videntur regi, Sed e Terrae natura manant, in quam etiam recidunt redeuntque. Ηρετ ει καν θύνν τις οὐκ ἀπολλυTae, δ' οὐκέτ οντος σω/ιατος κακοiσι ἐαπαντα φρουδα συνθανονω αδ χθονός. Temenid. r. I.
caput Troad 881. .uae eum a semina veneranda calamitatibus oppressa pronuntientur, dubitari vix potest, quin poetae ipsius judicium exprimant. Sed quomodo Iuppiter sortasse mens mortalium esse diei possit, fateor me ignorare, etsi Euripidis animo cum haec scriberet, Anaxagorae de deo sententia obversata esse videatur, quam si satis perspexisset, certe non his verbis reddidisset cf. I. c. p. 10. . - Copiosius de hoe loco egit Sehneitherus I. c. p. 29 sq. - Seho . ad h. I. ὁ Θειος νομος αν Θεὲς ς σὲ ε Ου κυρωθ ήσεται καὶ μιῆ ποινὴν δωσουσιν, PTους φίλους ἔκνευουσι καὶ ροσυλουσιν, οὐκ Grιν ἀπο τῶν πολιαυομένων πραγματων, Τοις ινθρώποις ἐν ἰσοτηει υδὸν,
46쪽
Tantis igitur malis et vicissitudinibus expositam Sse vitam terrestrem mentemque hominis, ubi primum in terram immigravit, tantopere impediri terrae partibus eum animadvertisset
poeta, non vivere dicebat melius SSe, quam male iVere, et hanc, quam nunc degamus, vitam mortem, non veram Vitam SSe judicavit vitae excessum autem reditum ad elicitatem eam, qua priusquam in terram descenderet Aether fruitus esset non in sempiterea homines nati Sumus miseriam, Sed in morte finis est miseriae nullique noes manent labores, nullae calamitateS, nullum morborum gmen, nulla Itoi uni malorum incommoditas, ad mortis calcem eum sit decursum ab hominibus.
Davis ad Cicer. uscul. I. l. ' Ruae his dictis prolatae sunt Aententiae, eas facetissime in Suain rem vertebat Aristophanes comicus, Velut in anis sabular και νασκουσας ου ην τοίην v. 1082. τίς ἰδεν, εἰ ο ζῆν μέν ἐστι πιθανειν, ω πολιε, περιο ρει ει δὴ τείλνηκυτα τι πνεῖν δε δειπνεῖν καὶ τι καΘευ δειν κωδιον; F. 1476sq. Nec Bouter veckius cunctatur propter haec castigar Euripidem. Cum enim sentiret fluxisse ea ex Anaxagorea diseiplina suspicatur Euripidi ex Anaxagoreis de Aethere disputationem maxime arrisisse tragicumque vulgaribus poetarum commentis non contentum altiora spectasse Philosophatum tamen, inquit l. e. p. 12. , de his quoque rebus velut de imniortalitate Euripidem esse pluribus locis docemur quibus simul, quam Anaxagoreae philosophiae partem praecipue imbiberat, manifestatur. Anaxagoram notum est, etsi mentem Puram a materia corporea segregatam esse dixerat ita tamen de mentis animique natura esse locutum, ut eam eum aethere ive aere puro con pararet ideoque animi ni, qui cogitat ab animo sive spiritu, quem pulmonibus ducimus, non ita, ut posterioris aetatis philosophis placuit disserre statueret uuae de aethere disputatio uripidi maxime arrisisse videtur. Sic in Supplicibus v. 532 sq. Argivos non perisse ait omnes enim re eo, unde venerint, redire corpora ad terram, spiritum autem ad aetherem. Similiter il39 βεβασιν, Hθηρ εχει νιν ηδη . andem ententiam reser fragmentuni apud Sextum Empiricum nihil interire, ipsamque Armam propriam quamlibet rem recuperare qui locus eam etiam ob caussam temorabilis est, quod aetheris appellatione ostendit significari quoque Joveni, hominum eorunique satorem, quod quidem e vulgari Graecorum superstitione non petitum cum Anaxagorea disciplina facile potest conciliari. Praeclare in Hippolyto dicitur v. 8 l. alivd quoddam, quod vita dulcius sit, tenebris occultari, hominesque hujus vitae eam tantum ob rem esse tam studiosos, quod alterius vitae rerumque sub terra absconditarum nullam habeant peritiam.
47쪽
Nimirum morte non delentur omnia, in nihilum regressa, nec homines mortui toti interumus, sed liberamur tantum terrae malis et quaSi reviviscimus in morte miseriae finis est, non vitae non sub terra in orco reliqua agitur ita mortuorum, sed in Coelestem Iocum subvolant animi neque orsu neque animu plane XStinguitur, corpu redit ad terram fitque terrenum et quae Oel demiSSa corpori larinam animaverat mens non dissipatur ve dissolvitur, sed
terris relictis ad divinum regressa Aetherem in beata coeli spatia quasi in domicilium suum domumque sublimis relabitur ). Hinc illa, quibus Andromaclia Hecubana consolatur OlyXenae mortem deplorantem in Troadibus sabula es v. 63 sq.). dri ολωλεν ως oti0λεν, cui os sis δε ιου κουσον, εἴ σοι τέρψιν ἐμβαλῶ φρενι
Etenim non lamentatur Andromacha Polyxenae mortem, quod in flore aetatis diem obierit supremum, Sed mori censet idem esse, quod in terram non intrare et partu non edi in hanc lacem sed non hoc pinor dicit, pariter eum ita mentem Xstingui nec ullum manere Sen-Sum, Verum rimam depto naturam o ejusdem loci, quem ante ortum coluerimus, gaudiis potiri ). eque in aliam partem accipiendum est, quod affirmat, melius cum iis agi, qui non nati sint, quam qui nati Sint non gigni praeStare, quam naSei.
Scholiasta ad hiin loci ii asser e Polyide Euripidis mortem quam vocamus veram sortasse esse vitam τίς δ' Mεν sq. - cui sententiae respondent, quae in Helena v. 1620 dicuntur, mentem vita deiunctorum, etsi non vivat i. e. vita humana non fruatur sensum tamen habere immortalem cum in aetherem immortalem recepta sit. Omnia haec Anaxagorea esse videntur Euripidemque vulgaribus poetarum commentis alid contentum altiora pectasse ostendunt. Hactenus Bouterweckius. Videsis de his quaestionibus, quae ipsi supra disputavimus de Aethere p. 8 sq. y Vide Barnesium ad Heracl. v. 29 At in hoc loco potest etiam divinus poeta respicere ad Corpus, quod tantum morti obnoxium, Anima libera est et in Aerem recepta aeternum manet non, ut nonnulli Anaxagorae Euripidisqtie sententiam male explicantes quod in Aethera solvatur et soluta dissipetur sed ut in propriam sedem recepta Schol ad Arist. Nub. U. 5. ce δε εοὶ ρυχῆς ρισε Σωκοατης ταυτα astra πασα θανατος το
cs Schneither. l. c. p. 46 Neque tantum in eo substitit, ut animum immortalem diceret, sed ampliu suain explicuit opinionem, homines niuito feliciorem acturos esse vitam quando animus a corpore egregatus erit, i iam in hac terrena vita molestiis repleta nobis potest contingere. - s. quae supra disputavimus y. 12 sq. et p. 29 8q. Μirum in modum Aristophanes coinicus spectantium animos exhilaravit, cum in risum verteret hujusmodi Sententias, velut in Pace sabula v. 819 sq. , ubi inter Ggaeum de coelo reversum et inter familiarem lepidissimus agitur sermo de animis mortuorum qui ad aethera reversi vitam continuant.' Ad tumulum Achillis sacrificatam puellam Talthybilis effert omnibus liberatain esse malis ἔχει ποFμος νιν, ἄστ απρολλαχθαι κακων Troad. v. 270. . - Rui rebus adversis premuntur saepenumero parati describuntur ad mortem subeundam vita cum jam non vitalis sit. Herα s. v. 1241. Hipp. v. 0 7. Τοὶ Ne Πρεσκευασμεθ', ἴστε κατ9ανεῖν ταχυς γαρ δης πιστος ανδρὶ δυστυχεῖ.
48쪽
et τουτο ν το ροστον οὐκ αρκει ιίαν hi χρῆν πολυειν, καπὶ τουδ εχειν πονους; Namque iii Iucem editi atria sumus et domo extorres Versamurque in terra peregrinatamquam in hospitio aspero et in domo aliena es supra P. 25.); mortui autem, velut evinculis egressi, in libertatem restituti a molestiis vitae terrenae vindicamur in Aethera di-Vinum relapsi jam expertes Sumus corpori cupiditatum nec trahimur ad prava et injusta es supra p. 16 sq.); Aetheris ras ubi attigimus, jam dissipata caligo, qua cireumfusa erat mentis acies, Cum terram incoIuit janaque Satiatur, quae inest in mentibus nostris veri visendi cupiditas non vivit mens ut in terris, Sed habet aeternam Sui conscientiam sensumque immortalem.
αὶ αἶ, αξια καὶ σφαγας αδε καὶ πλειον et βροχυ δέρην
ἐν σοὶ δ' ἐσ&ὸν καὶ ζῆν καὶ ριή. v. 56.
φίλοι, γυναικος δαίμον' εὐτυχέστερον τουμου νομίζω, καίπερ υ δοκουνθ' μως. τῆς μἐν γαρ οὐδὲν αλγος aist Ταί ποτε, πολλῶν δὲ μοχθων εὐκλεὴς ἔπαυσαTO.
ἔγω ta οὐ tox ζῆν παDMις το μορσιμον, λυπρον διάξω βίοτον, er μανθάνων. . M. τί μοι ζῆν δῆτα κυδιον, φίλοι Barnes ad h. I. ε δὲ θεοῖς ἐν συνεσις καὶ κακῶς a Dori καὶ κακάδ πεπραγοτις Suppl. v. 1000. προσέβαν δρομια ἐξ ἐμιάδν
φέρει μὲν ἀλγει δ' αὐχέν' ἐντιθεὶς ζυ . θανων δ' ἄν rq μαλλον ευτυχέστερος et ζῶν τὸ γαρ ζῆν μὴ καλως μέγας πονος. σοφὴ προνοι κατα του ανθρωπους, δὶς ἄν οι καλοκαγαθοὶ τῆς
49쪽
Μortui igitur cum verae vitae reddamur, nonne deplorandi Aunt homines, qui huic soli vitae, quae in sorpore agitur, dediti ejusque gaudiis fruente gravantur pulveri reddere pulverem Terram ubi superavit en cum omnibus laboribus expediatur, nonne voluptate potius et tranquillitate moriendum St, quam aegritudine animi et anXietate nonne aetatos potius, quam Hviante decet efferre defunctos, contra Iugere genitos, tanta qui partu intraverint mala Phoen. r. IX.
εἰς γῆν φέροντες γε ν αναγκαίως δ' χει
Cer Tusc. I. 48. Rua est sententia in Cresphonte usus Euripide,
Nam nos deeebat, coetus elebrantes domum At qui labores morte sinisset graves Lugere ubi e et aliquis in lucem editus. Hunc omni amicos laude et laetitia exsequi. Humanae vitae varia reputantes mala: Dauale verit Bouterissekii in his rebus judicium perspicitur ex iis quae in commentationis auae a na iee-Fim sexta ratiocinatur Miserationem inquit es p. 26. . quovis modo Iahularuit tragicarum et inVentione et disponitione movendam esse Euripides videtur judieasse. Itaqtre generaliter etiam rerum humanaram eonditionem haud raro deplorat sim, si poetae eoncedas, philosopho tamen avendum erat ne ultra quam alia sit in hoc lamentationis gener exspatiaretur Euripides autem tritum illud ab ipso το πανταχου γλλουμενον 'pyenatum optimum homini esse non nasci, non tantum pluries rpetivit sed copiosa malori in quae in Vita ominum sint enumeratione exornavit. AElectram, tragoediae, quae Orestes inseribitur. Praesantem,
50쪽
Neque dissimulari potest, his et similibus rationibus adductum poetam rem saepius iocinis Atituisse, ut alter libentissimo animo pro altero tortem Subiret, Velut in Phoenissis pro patria sua Menoeceus, in Hecuba ad expiandos Achillis manes olyxena, in HeracIidismaearia pro ejectis fratribus, in Moestide pro Admeto marito ipS AlcestiS. . Ρhoen. v. 1004.
V. 346. A ristos α σοι του et ἀναγκαίου χαριν θανεῖν τε χρὴ us'. εἰ ὁ μη βουλησο ιαι, κακὴ φανουμαι καὶ φιλοχι υχος γυνή.
v. 45. ν δ ως ἐφράσθη τονδ' ἐσλγμηνεν λογον' εἶ τὴν ἐ/ιῆν περσαντες Ἀργεῖοι πολιν,
ἀλλ' ἐκπεσουσα τῆσδ' ἀλvτευε χθονος κοὐκ αἰσχυνου ιαι δῆτ', ἐὰν δή τις λέγv.
nullum dicere facit esse malum nullamque calamitatem neque adflictionem divinitus advenientem cujus pondus non austineat genus humanum. Sed neque in hae re ibi constans in Supplicibus eum denuo movetur qua alio centie agitata, utrum bona plura an mala in humanam conditionem Cadant, bonorum tua sae, Theaeum Pronuntiare saeit - actenua Muter echius. quidem qua ratione has quaestiunculas extricavlmi videsis supra p. t et p. 254q.