장음표시 사용
31쪽
emunt, sursum ae deorsum crassitant ut bellum excitent, tumultuantem populum animant ad pugnam , incitant ad mala , pmvocant ad perniciem, qiiodve gravius est institant vel ad occisonem Regum suorum . vel ad eos e Regno ex pellendos, atque his tam impiis iactis praetexunt titulum pium. & sternunt viam ad pmpagandum Evangelium suum. His infestis doctrinis & Ha, retitorum placitis imbuti Angli in Resem suum Jacobum . hujus nominis primum , Principem alioqui adeo pacis amantem . & ab armis alie- num, ut ad aspe, bim nudati gladii illico exanimaretur saeptiis coniurarunt, eumque, licet in Catholicos probe animatum, compulerunt ut in
eos lieviret. Regnavit in Anglia Iacobus , huius nominis Primus, anno XXII. & obiit die xXIV. nrensis Martii almi MDCXXV. annos natus lan. de sexaginta , eiqite successit Carolus eius filius ,hunis nominis primus . qui perpetuas cum Anglis subditis si is dissensiones habuit , & tandem ab illis occisiis periit non minus laneta . quam probrosa morie. His dissensionibus Caratam Regem inter & Anglos eius subditos locum ac prin-eipium diait Gysius Villi rus , Dux Buhing mus, qui solerti ingenio , eleqanti moriam probitate , aliisque praeclaris dotibus praeditus , maxima apud Caratam Regem Angliae gratia & auctoritate pollebat, sed pessime apud populum audiebat. eo quod nimium imperiosus esset, sibi plus ito fidens, & honoris avidissimus. Hinc pre. ma Angliae Curia, cum praedictum Bu ingamum multorum criminum insimulatum ad suum tribunal trahere vellet, negavit se Regi uuidquam concessurum subsidii priusquam ante iudices purcandi sui eausa Bukinstamus sese sisteret. Nullam
nutus expostulationis supremae Curiae, quam v cant. Parumentum, rationem habuit C tis Rex
Angliae . sed potius novo honore Biahmgamum dignatus est, quem misit ad serendum auxilium hς- reticis Rupellae, Urbis rebellis, quae a Lia ira XIlI. Galliarum Rege , tum temporis terra marique obstabatur. Capra autem a Rege Christixnissimo ea perduelli Civitate, Bulingamus rein stela rediit in Angliam , eiusque reditu erupit in Anglia in Regem conjuratio, cui vires addidit oborta paulo post inter duas eiusdem Regni Sectas gravissima contentio . Quod quidem ut clarius intelligas , observara debes, inter innumeras pene Seris . quibus scatet Angliae Re- Inum , duas esse praecipuas , quae Angliam accotram in duara pmpe aequales partes dividunt . Prima est Angli orum , qui partem aliquam Hierarchiae , & quosdam Ecclesiae Catholicae ritus retinent , ae praecipue ordinationem Episco. porum , indeque Dis palei , appellantur . Aliadiecta est Predνterianorum, qui nullam Episcoporum jurisdictionem agnoscunt . nullamque ordinationem . Dicuntur etiam Piaritani, quod assorant, se puram Haeresiarchae Ca ini doctrinam sectari . Ruie porro enato inter duas illas Sm has . qnae in Anglia latimine patent , acerrimo dissidio initium dedit Cantuariensis Archiepiscopus, qui nimio studio Seelae Anglicano-
riam , seu Episcopalium . addictus , voluit Plesi
teria nos , seu Puritanos , ad Sacrorum ritici ab Episcopis praescriptos adigere . sicque eorum inflammavit Mia , ut tandem conflata occulte ab illis seditio in apertum proruperit annaM xxx VII. & tam in Scotia , quam in Anglia vehementer exarserit . Primum , Moti ab oblequio Carati Regis defecerunt . quos ramen ut ad obedientiam revocaret Rex , Ma chionem Hamiltonium misit . Sed cum resipist re armaque deponere nollent Scoti , copias adversus illos eduxit Rex , qui tamen a suis Ministris proditus , iniquam pacem eum Presbyterianis bciniae de Angliae pepigit , moxque Lon dinum reversus, a Suprema Senatus Curia multis praerogativis suit si oliatus : Hi , qui Regifivebant , in cArcerem coniecti, ultimoque sit 'plicio aflecti sunt . inter quos fuit Comes Stra sforditis, vir apprima Catholicus , Regi Carati
devotissimi is , eiusque exercitiis Generalis P sectus . In nunc tamen Comitem , quasi insidias Regi struxisset, Sententiam mortis tulerunt rebelles Partamentarii . Verum , Comes
fordisis ad locum supplicii dediictus , se ab hoe
nefando scelere purgavit in Oratione admodum pia, quam ann. MDCXLI. propediem morituriis habuit ad populum, iir moris est apud Amtos. quamque integram gallice redditam Clari uimus Antonius Amatris, Doctor Sorbonicus , descripsit Capite xVIII .primae patris Apologiae. quampis Catholicis adornavit . Hatir more Comitis Stra fordia non fuit ultimus huius Tragoediae Actus . Carolus Rex Angliae seditiosos , suorum Duxerat Comes Essextus , anno MDCL II. duplici certamine superavit . At sequenti anna Partamentarii Regi bellum indixerunt , ejusque exercitum ann. MDCXLIV. dissiparent , aes perarunt. Accessit ad Quendam illam rebellio.
nem oborta eodem anno apud Anglos Serta , quam vocant , Independentiu- , qui causantes libbertatem Evangelicam nee Synodorum , nec Episcorerum auctoritati, nec Regis, aut alterius nominis imperio parendum esse diactitabant . um rum societati se addixit perfidus Cr--euius , quem statim rebelles crearunt supremum Legatum sui exercitus , cui iam Thomam Gersarium prefecerant . Interam Caredus Rex , crescentibus in dies rebellium viribus, stadiusque im lici tot praeliorum exitu, ad castra Scororum,
qui illum invitaverant . eique sirim fidem obli- parant, tamquam ad asyli se recepit . At Scori auro deliniti , ' Regem suum infestissimis eius hostibus indiun in modum tradiderunt. Fuispit tamen Rex Carolus an insulam , sed a P . secto illius Insulae captus, denuo incidit in manus hostium , praeserit m C--ellii, qui non iam per cuniculos , sed aperte in ejus vitam prassari coepit , ejusque Causae in suprema tam dini Curia cognoscendae preficiendos judices emravit, quos habebat devotos sibi ac penitus addictos, viros nimirum Post hominum memαriam sceleratissit nos . Curiae potestati subjac re se omnino negavit Rex Carium , & con
32쪽
sestim quod horret ealamus scribere a Padi
lamentariis , a suis subditis per summam &a Saeculis inauditam injustitiam , tanquam tyrannus , proditor , homicida , & publicus Angliae hostis capite damnatus est . Ad locum supplicii die Ix. Februarii an. I 6 p. perductus Rex Camias, Populum paucis allocutus, &ad pacem adnortatus , cervicem porrexIt, quam
ei personatus earnisex abscidit. Sic si1nesta mo te extinctus est Carelus hiatus nominis I. Angliae rex, quam si, eiurata Haeres, pro Religionis Catholicae veritate oppetiisset , Mari yrii palma in suisset ad tus . Vixit annos unum &quinquaginta . & regnavit annos viginti quinque. Eius eadaver, cuius conspectu thos satirare Oculos voluit nequissimus Crem emias, itellatum
est ad 'Vinceseram , locum sepulturae Ap gliae Regum, & iuxta Henrisum VIII. Anigliae regem fuit humatum. His ita contra omne ius divinum& humanum gestis, O ema ino litus, totius hujusce Tragoediae auctor, pro sui criminis pretio, si non nomine, saltem re, tulit diadema, & ca- diom regni Angliae possessionein ad se traxit . Obstitit quidem aliquandiu Cinmisellis Princeps
Walliae , --. I. An iae Regis filius , qui
in spem reqni recuperanci erectus, nomen Carali
II. assumpsit, & a Seotis, jam regiae proditi nis renitentibus, Rex Scotiae acclamatus ac
inauguratus eli an. I 6 o. At Cremmeuius omnem
ad Regnum aditum Canti II. praeclusit. Hibe niam nova a se in Anesia institutae Reipublicae jugum subire coegit , A Scotorum exercitum , cui praeerat Caruias II. commita praelio anno MDCLI. omnino prodigavit. incisa lant in eoeertamine tria hominum millia, captivorum ad quinque millia hominum suerunt. nigitque Rex Cariatis II. in veste plebeja, suo melius lateret inter Anglos, multisque in itinere adversis insibus iactatus, ac metu mortis semper animis obve sante perculsas, tandem Gest icum iittus attigit,& Lutetiam pervenit die ro. mensis inlabris eius. dem anni MDCLI. Pulso itaque e Regno Camia II. legitimo Rege, tyminnidem arripuit Cr--euisu, qui, Postquam pacem eum Batavis anno
16s3. pepigisset , Angliae, Scotiae . & Hiberniae Restioriim minis renunciatus est, Regi que titulo insigniri noluit, eo quod regium n men iam populo invisum reddidisset ; sub hoe tamen minus ambitioso Praeo is nomine RFanum Angliae potestate majori, quam ipsi Reges , gubernavit vir ille versutillimus , docuitque suo exemplo, Tyrannos aliquot atque stet ratos, saltem usque ad obitum , in hac vita esse fortunatos . Obiit Cremweu die 13. mensis Septembris anni I 638. eoque vita iancto, RAM MMs , eius filius Primoaenitus , Angliae protectar proclamatus est . Sed Rissa Has , ingenio ει industia patri suo longe dissimilis , tantoque serendo operi impar . statim succubuit , & ab Anglis an. MDCLIX. abdicatus est. Tum du tum partium odiis tota Anglia conflagravit ;prioris Dux erat Lambertus , qui Anglie nis copiis praesectus , & regii nominis hosti, insensissimus, Angliae Protectoris dimitatem Gra f. inst. Tem. IX.
sibi arrogabat. Posterior M- ω, qni cuin a r se Carati II. stabat, eoque inscio rem ipsius tacitus promovebat , ac tandem Partamentari rium animis in Caraum Regem conciliatis .
magnam illam molitionem an. MDCLX. seliei exitu persecit , Anglosque induxit ut ad CH
tam II. perhonori vim Legationem mitterent , euinque Regem acclamarent. Ea accepta Le tione vex Caratas II. una cum fratribus suis, Di
gliam appulit, atque Rex coronatus. Londinum magnifico apparatu , sestivisque omnium graim lationibus ingressi is est. Sic extincta tyrannide,& attritis rebellibus, pristinam alictoritatem Rex
Angliae Caratas II. recepit , & paulo post ,
virtute Ducis Eboracensis , fratris sui, quem Anglicanae Classi prae cerat, celeberrimam vi riam de Batavis anno M LXV. reportavit, captis, vel demersis viginti duabus hostium n, vibus , de occiso Obdamo . C assis Batavieae Duce : Hanc victoriam, variis ludis, sestivitque
ignibus Angli eodem anno Londini celebra, runt , quamvis haec urbs gravissima affligeretur peste, quae tam acriter per plures menses in ea grassata est, ut desiderata sint hominum nonaginia septem millia . Pacem cum Batavis anno
MDCLXVII. iniit Braedae Carolus IL Angi
Rex, iis pactis, ut qliae alterutra pars flagrante bello occupasset , ea ipsi ius esset retinendi . At Bellum Batavis, qui Anglorum animi Monarchicae potestati insessa consilia suguerebant , de amorem libertatis instillabant , ite. rum an. 167 I. indixit Caratas II. foedusque pepigit cum Lia ico XIV. Galliarum Rege , qui meditatum aliquot iam abhine annis bellum in Batavos orsus est tribus exercitibus, in quibus, ut antea diximus, IV. millia militum stipenὸia merebantur. Dux Eboracensis, Caroli II.
Angliae Re is frater. quique post ipsum in Amplia regnavit, nomine Ia i Il. vocatus ; Dux , inquam , Eboracensis , Gallorum Classi adiumctus , Adrianum Ruit reum , Batavorum Classis Architalassum , navali certamine penitns deletum , contrivit. Galliarum vero Rex Iata ima
XIV. multa Batavorum opida, arces & praesidia continenti victoriarum cursu suiagit , ultimamque eladem foederaris Provinciis omni procul dubio intulisset , ni duobus intempestivis casibus sitisset praepeditus . Contigit enim primo , quod Batavi , ad extremas aneustias & in des
rationem aeti , campos undarum eluvione .
solutis earum repagulis, late depopulxti, suis ipsi manibus omnes, qui adhuc sbi supererant, terrae tractus, ne in Gallorum potestatem venirent, imsecerint , eoque pacto Gallis ad alias necdum captas Bataviae urbes omnem aditum praecluserint . Contigit secundo, quod Supremas Angliae Senatus Londinensis , qui aegre admodum sermiat , Pod Caratas II. Angliae Rex, paulo animquχm Batavis Bellum indiceret, in gratiam C tnolicorum libertatis conscientiae Decretum promul qui iussisset : Id , inquam , aegre serens supremus Angliae senatus , palam negavit. se
Resi ad tantum belli sustinendum pondus quidquam
33쪽
eoncessenim , nisi pilas latum istist conseien-εiae Diploma rescidisset a quod Rex , iam ex- Musto aerario Regio. invitu& rescidit , eaque molliori irini alia haereticos Regni siti a Mi res reddidit, & ad novas concitandas. turbas petulantiores. Hinc Angli Regem suum Caria in
compulerunt, u cum Batavis reconciliare ur& ut Catholicos Regi invasos redderent, J esui- tax aliosque ire An Hix Catholicos anno I 67M Meuiarum, quod issa conspiratione R em Ca--um, torumque Remum operdere decrevissent Hujus earum madi ac ncte Catholicorum in Regem Angliae coniurationisArchitectus fuit Da -- Angliae Cancellarius. & Catholicorum insensissimus hostis, mi ad exequendum imad Mysterium iniquitatis & nepothim perambulans in tenebris,. Misos testes subornavit, praeseriim quemdam Titum Oaυ- , n tussimum ac proi me conscientiae virum , Calvinistarum ad Ca- stolicos & a Catholicis. ad' primae haeresisseritores transfugam, qui perseicta fronte C tholicos accusare , & in iudicium vocare ausus est . Sed sceleratissimi illius homini L calumnias detexit& Catholicorum supet hac fictae ita Regem Angliae conspirarione innocentiam egregie az invictis momentis vindicavit Antonius Amasias. Doctot Sorbonicus , in Amis-3ta, quam Gallice scripsit,. pro Catholicis Angliae arte I. At, quamvis, insontes essent Cain lici, in illos tamen ae salsi v testibus accusat m,&. anae illiis conspirationis in Regnum suspici ne implicatos . haeretici AnglI anno, I 679- atrociter saevierunt , suoque strori, eorum sparso, ubique sanguine, litarunt .. Patuit Imuloe post haereticos fieta illius conspirationis in Regem , Catholicis iniuria adscriptae , esse auctores. Anno siquidem MDCLXoII. perfidus iam la datus , nast rius, iurarus Catholicorum M. 1lis , Camlum Regem Anti , , ejusque --
trem Ducem Eboracensem , laeta conspiratio. Ne , occidere decreverat . Sed. deprehensis a. Catholi eis Anglis coniuratorum malignis mi-bus, namurius , coniurationis caput, in Hollandiam praecipiti fuga se se proripuit L Dissupatam illam coniuraraonem anno sequenti renovarunt haeretici Angli , & novis captandis occasionibus inrenti, gemino Regis, ejusque fi tris Ducis Eboracensis parricidio. se foedare constanter decreverunt , dum Rex eiusquae fiates ad publicum aliquod spectaculum, seis ass anm anu urorum Puqnam , quae Londim deeimo Kalendax Iulii haberi Eler , convenire , suique eopiam populo facere debebant . Hanc clan. destinam coniurationem exequi dum meditabantur improbi illi homines , unus. illorum eoncepti parricidii poenitentia ductus , rem totam arae te Regi, cuius iusta plures inre certi coniurati, capite aut exilio, mulctais iant. Paulo post tempore iram, issam coniurationem disturbaverat Carestis Rex Angliae , in mothum incidit, ia mque propediem moriturus , Catholicam Religionem . quam ab annis benae multis iam secreto coluerat , professus est, & ab Iuresi absolutus u sacroque viatico resedim a. Patre Dann m son , Monacho Bene fis no Anglo, sicut coni at ex illius , & aliolum occultorum testium fide, & ex multis eortissimis Actis ac monumentis , quae illustrissim Dominus Philippus MAMA Euis, olim IarabiII Resis Angliae Cappellanus, nunet vero in Italia Episcopus Signiensis, accurate refert in pistola . quam die as. mensis Augusta anni I o direxit ad Dominiom B inum, qira ne idem B intis , integrram inseruit Tomo IV. Historiae, quam Italico idiomate descripst , H- , apagina Oolia usque ad paginam obiit autem Gratias II. Angliae Rex die XVI mensis Febra rii anni I 68s D. Non miror sane qiuod in Anglis Regno. tot Haereium Sectis foedissime conspursato, i
nuntem' concitentur turbae dissensionum . quiabus concordia civiunν , vix legum, Mictoritan
Principum ac Magistratinam penitus opprimitur ia Sublatae quippe semel avita Religione, periclitantur leges , enisinunt inter civet apertae odia, nec Regum a raritas tuta esse potest apud haereticos , quorum illud ingenium est, ut impatientes domi mali is sint, potestatem Regum& Principum occultae primum & quas per cuniculos . tum postea, ubi se se dat occatio, aperta vi & professis odiis oppugnent, leges imm rent, pervertant instituta. ac Majorum imperium sui aeria, arroranterque detrectent. Quid igitur mirum, si Angli, qui post schisma ab eorum Reism murteo VIII. conflatum , fot iaculorum . tot ingeniorum venerandam Ecclesiae Romam auctoritatem spreveriant, hominis unius tandem legibu & imperio subesse nolint . iuraque Regia conculcent, qui divina tam audacter, tam ins tentet miri omni Sed prusequere, quaeso . seriem Regum Anglis, & ost e, quem Caratas II Decesibrem habuerit 'M-Eodem die, quo Caraiar II. Anglis Rex. e vivis excessit, Iarabas Eboracensium Dux, ius sister, ab iniversi& Regni Proceribus , --gulisque ordinibus Rex Angliae salutatus est, quamvis se Catholicum , & sanctae Romanae Ecclesiae baedictum palam profiteretur. Sub R. ni sui exotarum Iusius huius nominis II. Amplis Rex , seliciter compressit e spiration commotam a Mommuris λω, qui Regnum as ctabar, illiudque sibi. utpote Haeretico, est ri pertendebat, non vero Deis. II- qui Catholi- eam Religionem aperte prefitebatur. Erat a rem hic Dux M--titias, extincti R. s Ami Curali II- filius spurius, qui, eo illatis sibi H
reticorum, ammis, ad Solium Regium omni arte, occultisquo coitionibus irrepere molis
est . . D jubente , Comes Amillias , Mimconspirationis fautor, mense Maio, & ipse me se Iulio, sequenti extensionem in Angliam ficturi navem. emilia erunt. Sed inctustum uterque nactus est exitum. Comes Aetiuivis rebellionis sedilias Edimburgi ii, Semia tertio Idus Iulii eapite luitia Dux vero Ad timuint pari fortae pri lio victus. captusqu. Londint diear. ejusdem me sis Iulii Regiam dignitatem , quam ambierat, cum reis laeue. Maiestatis capitali supplicio coin
34쪽
Navit. Ne inpoto repressis o litas aeconiurationis auctoribus, Iacobau II. Regnum Angliae in inrari coepit, cumque Catholicam, seu Romanam fidem. vrofiteretur, Catholicos Angliae, a tot annis cmaeli Iugo depresis , in liberialem amrere, villis coiceientiae liberta-zem eo edere volvat. Quae res Haemicos Am l in ita ostendit, ut adversus optimum illum Remm occultam incitarim coniurationem, 'uae postea in apertum prorupit, quaesue perfidum allum populum summae turpitudinis Tigra apud Posteros inuret . Hanc conscientiae libertatem holicis a Rege Iaeuo QOnesiam Heterodoxitimis Edimburit an Seotia eum nec me, Nec
Permittere vestent, in eos M. I με. insurrexerunt, eorum domos diripuerunt, eisque gravi
ea damna intulissent . nis Comes preciatis , hni ius Urbis Praefectus , confestim milites immissi sit in eos seditiosos , qui panim eaesi , va vim sagari , reliqui deuinato supplieio puniti sunt . Non minus in An ia contra hanc c-selemiae libertatem Catholicis a Rege Deus imdultam tumianiabantur Haeretici Epis se , quos Proinde Rex placvit in carcerem coniici . . qui tamen postea rius iussit eustodia dimissi , ins
sum in Regem animnm severunt , & conem stam conspirationem acrius urgere creperunt ianter tae , Iarabo II. Angliae Resti ex. uxorentiria Uminis , ex Principum Estensium Fari ilia narra est die m. Iunii anni et ora. filius , quem Iambi nomine , de Walliae Primipis ibtulo insignitum voluit .. Huius Princi s ortum stetit omnes Catholici fimma fratma Idne ine Periant , quod Catholicam Religionem in Amaelia paulatim restitutum iri sperarent ita Haeretici Angliae iniquis ae molellis animis tu. erunt , quod sibi fingerent , siturum ut Primceps ille Catholica Religione fimbutus , de Regi patri suo , sacris Romanis addicto , su cedens , Regna Angliae , Seotiae , di Hiberniae Fidei Romanae. 8t Communioni restitueret . Ex eo itaque Walliae Principis ortu occasionem arripuerent Haeretici Angliae instigandi Gnillelurnum Prinei m Arausicanum , ut absque in xa in Angliam veniret , serretque opem adve
sis Iaesium Regem , a quo Religionem , -- inque Regni pessuindari ea abantiir . Hamum devoravit ambitiosus Princeps Aranseanus , Avectus Batavorum classe , anense Octobri anni 1688. vela seeit , eoque 4n Angliam vix ap--lleote , statim conspiratio in Regem De λα- erupit . Hane An loriam eonspirationem , Batavorum , ae praesertim callidissimi Principis
Arausicani artibus contextam, principio iam
subodoratus fuerat LAd leus XIV. Rex Chrisianissimus , qui consessim Iaratam , Regem Angliae , admonuit instantis periculi s euius amantissimis monitis si eredidisset Rex Iae urus , sinite ad ipsa coniurationis cubilia , recentibus adhuc vesticiis , pervenisset . At, dum inui. eiam defensionem spondentibus , sed puni a fi. de , Anglis plus aequo credit Rex Ραδιυ - , Mili utus est a Classe sua , inde etiam aeterrestribus copiis . Quae per summam perfidiam ad Principem Amuranum deficientes, suum Regem in extremam vim dis naen adduxerunt,
a quo in se , Regiam iis iamiliam subduceret Rex , Primum saluti Reginae 8e walliae Primcipis saga consuluit. Deinde 4nspecto in esuae gentis animo. mensa Decembri eius manni ex Anglia discessi . & in Gallias , quo
Risinam coniugem , filiumque suum iam pra raneint , post maxima terra marique vitata perieula . pervenit mensa Ianuario amo et in
Elapso Rege , mi mus prinem Arause nos . gener lambi Angliae Regis nupserat 'nippa Mariae , eiusdem J-bi Resit filiti λRegnum Angliae invasit , de Rax Angliae, Se tiae ει Hiberniae fuit aesaniatus, di hue - ω, a III. obiit Maria, coniux principis Ata sicini dicti in Anglia mi Mi III. di. XVIII.
mensis Decembris anni 16 4. Hinceps vero Arausimnus , Regni Angliae invisor , dictusquaGuille in III. e vita tiagravit die et p. mensis Martii anno I a. Mortuo Iis Ο, Ρ ineure Aousicano , Angli in Regio Throno collo. carunt Amam . Haereticam , Deiai II. e R
pno Ansliae pulsi, filiam, more fi Principis inviae conrugem , quae mortua in die ra. mensis Augusti an. 17Ia. Denique, rost obitum Ama Reginae Angliae , nova in Regno Anoliae ficta est rerum conversio. Comitia quippe Generalia Prinei es Catholicos a regio Angliae Meptro e cissos Pennus declararunt, iusque regnandi in Anglia contulerant in extraneum Principem -- reticum, seu in Get iam , Ducem Ilannoveranum , qui etiamnum dominatur in Anglia , quae Reses ex sua gente rustidiosius dedignata externi tandem Principis iustum ae servitutem
subiit, nee sat a-arum hactenus dedit, quia ea dis Regis Carali I. sceleri, & in Regem De b,m II. . Regno pulsum nefandissimae conjur tioni longior utrio de ur. D. Quam tandem fortem habuit Ro Dei shujus nominis II. sni a suis subditis e Regno Anuliae si it tam injuste pulsus , 8e e Regio Solio a Guiliis , Amucano Principe ,
M. Eiectum e regno Angliae Regem Parabum II. 8e in Gallias cum Regina coninge sua , de filio suo Walliae Principe, in cunis adhue v giente , appulsum Rex Christianissimis LM Letis XIV. omni comitatis officio excepit, Re.
pium S. Germam meo Parisios Palinum , Tum Regio Pistorianorum de officialium apparara , habitandum dedit, illum erexit amictim, Meum ipso Vires, arma thesauros, Classem re liberaliter Tommunicavit, uno verbo , nihil intentatum reliquit GA mr Mamin, omnesque suas in eo curas fixit, ut saeuin Rex Solio p
rerno redderetur. Multi Tn Hiberniae Regno a partibus RGis Iambi stabant, quos rammello Comes in side continant, Rexque ipse ad hane insulam anpellens praesentia sua confirmavit. At princeps Araia sic namissa unno Min m. pugna ad Mynam stivium , victoria potitus
35쪽
est, & Iarens Rex in Gxllias profugit. Animum
tamen non despondit, sed iterum in Regnum su-
una regressum tentavit, cumque adversa ubique sortuna uteretur, nec ulla recuperandi Regni spes
astulgeret, tandem Princeps Amusicanus, ubi de rue penerali aestum est, segitimus trium Regno. rum Angliae. Hiberniae, & Scotiae possessor renuntiatus est, si ue senesta rerum eonversione Iacobus, Rex legitimus, vidit, se tribus illis R nis exutum a genero suo, qui Anglorum rebellionem compescere, de tria haec Regna Socero suo asserere strictissino Affinitatis di gratiarum debito tenebatur . Sed quid non mortalia pectora
cogit Regni sacra funest Si autem quaerat, quorsum permiserit Deus, ni re lles Haeretici Angli in tam iniqua causa vicerint, dc cur bellum , quod Rex jacidus adversus illos gessit , quoque nullum unquam iustius Be sanctius gestum fuit . infelicem habuerit exitum y breviter respondebo id iustis de arcanis causis, quas nobis perscrutari haud licet, permisisse Deum, sed praesertim ad Puniendos Anglos, utpote indignos, qui profligatam Catholicam Religionem , Catholicum
Regem tam cito haberent . Voluit etiam Deus comprobatam tot rebus adversis invictam Regis Iacoθι constantiam illustriorem reddere, eamqtie immortali corona praemiare, quam religiosisstinus ille Rex, eximia pietate, clementia, ceterisque aliis virtutibus Christianis praeditiis, iam, ut sp ramus, adeptus est, quam spem nobis ficiunt pia eius in vita opera, & tranquilla, vereque Christialia mors, ouam obiit in Regio S. Germani prope Pausios Palatio die i6. mensis Septembris
an . INI. Reliquit Rex Iacobus filium . Wallia Principem, qui in iura patiis sui si iccedens , dictus est Iaeutis hujus nominis III. Supersunt adhuc tria observatione digna , 'uae ad Statum Ecclesiae sub Principibus Saeculi XVII.
attinentia hic silentio praetermittere hand possum. Piimo, advertere debes. iam adulto Saeculo decimo septimo, seu circa annum MDCL. extinctam sui illa Dynas iam Taministim , a multo iam empore Sinensibus imperabat, & confestim Si.
inarum Imperium occupatum esse a Tracmteo ,
Magno Tartariae Chaino, qui paulo post mortuus filium reliquit Chimelium. Hic totum Sinanim imperium. Bello post annos septem consecto subiuqum misit , cumque imperasset usque ad an.:662. e vivis abiit, eiusque filius, dictus Xam hi vel Gm hi, amplissimo Sinensium Imperio potitus est. Sub hoe Imperatore , qui etiamniam apud Sinas dominatur, haud levem persectili
nem ram sunt Vicarii & Missionarii Apostolici occasone Edicti, quod praedictus Imperator die
o. mensis Septemb. an. MDCC. promulgavit , eoque non solum approbavit mremonias cultus ,
quem Sinenses Caelo, Philosopho Consuis, parentibus defunctis, Ze Idolo Chim eam exhibere solent. scd etiam districte praxepit, ut in toto
Sinarum Imperio ab oninibus inviolabiliter obse venti r. Eo tamen non obsante In periali Edi elo, Clemens XI. Pontis Max. de Sinensium sa- Iure maxime solicitus, post diuturnam' discussio.
nem & maturam deliberationem, smiali met
Io an. I caeremonias Cuitus Sinensium tam
uam superbitiosas, & Idololatriae Iabe inses
amnavit, misitque in sinarum Imperium Dominum de Gumon, Patriarcham, Sedis Apost licae Legatum, ae postea Cardinalem, ut Ponti metum Dyretum ab omnibus Vicariis &Mimiolimriis Apostolicis illius Imperii executioni mandati,ae servari curaret. Sed id sinarum Imperium adipulsus ille sedis Aliostolicae Legatus, dum pro suo ossicio Decreti Pontificii executionem urget, Edicto Imperatoris dato die II. Se, te . an. I 6. e toto Sinensium Imperio furessere iussus est: ac tandem multis aerumnis assectus & in carcerem iniit Macao conjectus, mercedem laborum suomimpercepturus ex hac vita migravit . Rata habilitClemens XI. Pontis. Mari ea, quae Cardinalis de To mon in sinarum Imperio ia procurandam Decreti Pontificii executionem Apostolico reto accensus egerat, eum post mortem impense lau lavit, dominum Maigme, Episcopum Cononensem aliosque Missionarios. eo solo nomine e Sinens. um Imperio emulsos , quod sinensium cultum reprobarent, Romam adventantes perhonorifice& summa cum benignitate excepit optimus Pomtifex, ac tandem Fidei, cultusque divini purit, iis conservandae te macissimus, publicavit Constitutioiiem , qua superstitiosum cultum, quem Sinen .ses Caelo , Philosopho Co beιο, es Parentibus de-
iunctis exhibent, toti Orbi a se damnatum disse te declaravit, causamque finitam pronii lavit. Alterum observatione dienum saeculo XVII. contigit sub A niaeo Sabaiidiae Duce. qui an. I 686.
aemulatus pietatem Iuvi ici XIV. Calvinianam Haeresim in Galliarum regno proslirantis Haereticos in aliquot subalpinis Ditionis suae Vallibus Edicto proscripsit , eorum diruit templa .
pseudo-Pastores, ac errorum praecones eliminavit,
poenamque eapitis statuit iis, qui Haeresim eiurare & Catholicam Fidem obstinata p.rvicacia am electi renuerent. Sed pervicaces haeretici in d ire otionem acti ad salebrosa loca confugerunt ,
q rum aspero situ se tutari posse sperabam, &viros Religiosos, qui ad eos in Fide instruetidos missi si erant, pes lime habuerunt. Quo fictum est ut Dux s audiae eo copia; duxerit, ad eos
interne ina elade delendos , ab Oratoribus tamen . qui Tigurinorum & Lernensium nomine supplicatum advenerant, ad misericordiam inflexus, illis pepercit, ea lege, ut quamprimum ex ipsus Ditionibus excederent. At cum haeretici,
larium ac rei familiaris amore ducti , hute legi
nec pari re, nec ab Haeresi recedere vellent, instaurato Bello in eos movit Dux sabaudiae, &expugnatis oninibus eorum munimentis , atque occuparis Praecipuis recessibus, illos tandem exulare, ac intuiti vertere coepit. Id obiter obseruaudum esse duxi ad laudem.& immortalem gloriam Serenissimi Ducis Sabaudiae, qui nunc, linto plaudem e orbe Christiano, Sceptro & Cob, na Regni Sardiniae donatus est . Facere quippe non possunt, quin erga sapientissimum illum Regem, Litteratorum munificentissimum Patronum, de me
36쪽
lli me ae meis in Pedemontio consanguineis optime meritum, prodeat coram, & erumpat quin dammodo meus gratus animus ac summa obse vantia, cuius monumentum , ac publicum spe.
cimen , impar licet , & Regiae eius Maiestati parum oppido respondens , malui hic dare ,
Destique , sub finem Saeculi XVIII. idest, an.
no avo. post mortem Issiannis Abies hi Poloniae Regis , contigit in novi Polonorum Resis et, ctione res observatione digna, quam Uc bre. viter reseram . Ex triginta duobus Dunastibiis Palatinis, qui in Regem Poloniae eligendum sui ragia sua conserunt , viginti octo suffragia agente pytissimum Abbate Poliniaco , Regis Christianissimi tum temporis in Polonia Leqato,
nunc vero S. R. E. Cardinali tulit Franei tis Ludovicus Boilonitu Conritis, Princeps, rei militaris peritia, omnique virtutum genere cumulatissime praeditus. Quatuor autem duntaxat suffragia obtinuit Fe-isericus Aesti Elector Saxonicus , quitum Littheranam Heresim profitetatur . Non est dubium quin Princeps Lud mistis Borbonius Contius juxta Regni leges , Zc suffragiorum numerum , vere ac les time Rex Polonorum sui Dset electus ; nihiloiectus secta rerum convers mne. Eleelor Saxonicus Feririetis Auginus selici ri sortuna usus Regnum Poloniae sibi vendi cavit. Id nullo pacto pati potuit Carolin XII. suecorum Rex magnanimus , avitae virtutis, quam olim in Mugno G -ο tota Europa suspexit, Non degener nepos, in quo sollim vera, seu Catholica religio ἡesiderabatur. Hic siquidem ilium res adhile, sed fortisti inus Rex. & ad Bellum natus de ictis Moseovitis, & Daniae Rege subacto , Federisum Ausustum, Electorem Saxon
cum , armis lacessivit, eius exercitum , com-
inita praelio die χρ. mensis Julii anni I ῖ. nitus delevit, illum e solio deturbavit, deditque Operam ut Dynas es Palatini die ia. inensis Julii 17 . in Regem Poloniae eligerent Danislatim Loesm i Pornaniae Palatinum . Ius sutim armis pro viribus tutatus est Federistis Aret ius cum Moscovitis scederatus, sed Suecorum Rex Most vitas debellavit, compulit Regem riderisum Augustum, ut sese corona Regni Poloniae die 2 mensis Septembris anni IIo8. abdicaret, eamque cederet Stantilao Deetins i, quem ut mox. di xumus , Rex Suecorum in Regem Poloniae eligendum euraverat. Sed anno sequenti, seu die 8. mensis Julii anni 1 op. Rex Suecorum, pmfligato penitus a Moscovitis eius exercitu, per vias asperas, omnibusque invias, in oppidum Bendis Turcieae dominationis fugere , ibique diu manere eoactus, locum ac tempus reliquit FHOLeo August. Regnum Poloniae recuperandi , quo num paci Me iam mortuo Suecorum Rege . noste ipsius infensissimo i potitur, & eiurata Lutherana Haeresi, qua antehac irretitus erat , Catholicae, seu Romanae Ecclesiae fidem palam profit tur. Haec ridinisi Augusti, Poloniae Re is, sicut& ipsius filii, Saxoniae principis, ad Fidem Catholicam eonverso Romanam Ecclesiam ingenti laetitia cumulavit, ssemque facit, fore ut taxo-Grant. His. Tviis. VIII.
nia, quae Lutheranae Ηraeseos parens fuit, caput, columen, ac propugnaculum , se se tandem ali-ruando in sinum Ecclesiae Rominae recipiat . &ulicissima voluntatum, rerumque conversione, Populi illi, extincta Lutherana Haeresi, uno Fidei Catholicae vinculo firmissime colligati, in unam& veram Religionem consentiant. Necdum qui de. a Votis re ndit exitus ille, cuius explorata spes iniecta est, sed brevi, ut cerio auquramur. Hies ille illucescet, quem Inus Optimus Maximus tanto operi perficiendo praestituit, et iisque potentissimo praesidio steti Rex Augustus, eiusque filius Saxoniae Princeps , rem tam arduam , humanisque , quantae sunt, viribus maiorem , magnis animis aggredientur, & huie gravissimo negotio , quod auctore Deo susceperunt , &iraepotentis Dei gloriae addielum unice ac conisecratum volunt, cOmnidem tandem imponent . Sic jacebit in Saxonia aeternum Haeresis, florebit perpetuo Religio vim suam instaurata. pietas ac fides obtinebit , & Regi Auguso, ejusque filio, Saxoniae Principi, quos selegit Deus & tam gravi negotio nobilissimos actores pWfecit, gratui buntur illi omnes, qui eorum dignitati, ac ve-
In quo describun/μν Serier oe Gesa Summorum Poutificum , qui De si XVII. gedem Romanam tenuerunt , er uniυersae Ecelesiae praesti
D. Q Et iem Romanorum Pontificum, quam in iis Colloquio II. in Historiam Sae si XVI.
usque ad Clement VIII. perduxisti, continuare nunc debes usqtie ad Innocentium XIII. Pontificem Maximum , qui modo Sedem Romanam tenet , & quem utinant Deus Ecclesiae sitae diu sospitem & incolumem servet . Quantum siquidem momenti ad confirmandam Catholicae& Apostolicae Fidei veritatem adserat legitima Romanorum Pontificum , ab inso S. Petro Apostolo , cui gregis sui riscendi curam Chri lius
Dominus eoncredidit , ' ad haec nostra iisque tempora continuata siccessio, vel inde iacile intelligo, quod haeretici & schismatici omne studium seum in hoc unum conferre videantur, ut sundamentum hoc , in quo Christus Dominus Ecclesiam suam aedificavit , subruere , & ex animis fidelium penitus extirpare ροssint. Quo cir- ca , rem longe cratissimam mihi lactes , si Ro. manorum Pontilicum , qui a C m nto VIII. usque ad Innocentium XIII. nunc sedentem. universam Ecclesiam gubernarum , seriem ac res praeclare gestas , breviter in hocce Colloquio describere velis , ut ex illa sola eontinua & nun. quam interrupta Romanorum Pontificum serie mmnibus Melesiae Romanae innotescat veritas , fleobstruantiar ora Haereticorum , atque Schismaticorum , qui hanc continuam ae legitimam Pastorum successionem in sitis Sectis nullo pacto exhibere possunt.
37쪽
M. sedes Rotmna , - saepius te monui , Sc obiit die et r. eiusdem mensis & armi. Hui
integram habet seriem suomim Pontificiun, qui Summi Pontificis preclaram lacinus Cardinalis poli Sandium Petrum Apostolorum Principem Biam iω Tomo Ia. Annalium Ecelsiasticorum universae Ecclesiae ita praeseerunt, ut & lanam ad annum Ii 87. loquens de Gregoris VIII. a Christo Ap olisque traditam Doctrinam il- duorum circiter mensium Pontifice, commemorati: batam conservarint . & Haereticorum errores his verbis 2 LM sanctae m. oriae Papa M. ne detexerint ac pron: garint . Qua quidem in re unum quidem ιn Pontificiatu men m ea μὰ et
tingui irem Christi Domini ianitatem te pio, o rerum humanarum inconstantiam s Creatus -- videntiam suspicere debemus , quod cum in rifex κuondis Aprilis, esse m6rte desiis dis XXVII. Plorisque Ecclesiis, praesertim Antiochena, A- e Udem , sed qui Mere egregis, ae singuiari
Iexandrma , 5c Hierosolymitana, quae ab Ap. virtutis exemplo, consummarus tiret in brmi ex. ilolis erant si datae , Episcoporuin continua pimis te ora murra A retos suasi series Lepius inter pia defecerit, sola vero S nibus'. plurimorum adlatici non potuit , in nepotem des Romana tam excellenti divinae gratiae pri- suum , modestissimum adolescentem , quem p vileςio dotata est, ut aliter tot labentium tem- nes se educ eras , ct unice diligebat , crearet crorum varietates ae difficultates invicta semper R. E. Cardinalem Visit Leee i, iuxtiment , in tantis Tyrannorum perlecutioni- c ρσυ, νομre animi, id Italoe perentium, imbus portae Inferi advetuis eam praevalere non panune exigentium , er extorquentium isolenter potuerint , de Fides Petri, pro qua Christus, quorumdam Cardinatium , inque Regiorum Let ut ne deficeret, oravit , in successoribus Arei torum summam potentiam C fessariaris rerpetuo saria tem δι nullius erroris labe con- suum isa ingerentem Ange longius reputit, expulit,
taminata viguerit ac etiamnum vigeat, semper- ο ad se amplius accisere vetuit, Me quem magisque vigebit . Hinc prisci Sancti Patres , cum indulgere affectui coniunctarum , quam aes in pro vindicanda ab Haereticorum erroribus Catho- suae saturi conjurere cogn isset : d lino possιicae Fidei veritate decetiarent, ab ipsis Apostolis haec , .acisaerum munus poenitentiae impendendum. deductam ac propagatam Romanorum Episcopo. Viro dignissim. Petro de Matre mi a Ruhavum successionem , tanquam validiminum arim Hispano Carnislitano, restituta observantiae eψο- tem, destruendis illorum erroribus admoverunt, de oe proe rore, saerique Patarii a Climrerrum peremptorio argumento illos iugularunt, te III. detreio Concionar o . Iub eu, ministeris hanc demum 'certissimam Fidei regul1m esse ju- animam fetieiter Deo reddidis , victor er trium- dicarunt, quae cum visibili Pastore, seu Rona, phasis amplissimur. Et pancis interiectis, haec dono Pontifice. Christi in tertis vicario, per ω eodem Pontifice subdit Cardinalis Barantur rmnia consentiret. In hoc itaque Colloquio pro. in triplici certamine triplici victoria glori sequetitur Romanorum Pontificum successionem, sus triplici palma triumpiam , eiusa mundo ,
quam in Colloquio I. in Historiam Saeculi xvi. eo fuso Satana , sibi dominaris , migravit ιπProduximus usque ad Clemeruem UIII. qui. pom Caelum . Vacavit post obitum Leonis XI. S um tredecim annos, ac triginta dies Eccle- do I Pontificia dies XVIII. 8c tandem die d iam sanctissune gubernasset , vixissetque sex cimo sexto mensis Mxii eiusdem anni Camillus iunia novem annos, meritis quam annis IInge Burghelais , Romae natus . sed Senis ex ill cumulatior, in Caelum migravit quinto Nonas stri ima similia oriundus Presbyter Cardinalis Martii anti. I s. In ejus locum me a. mensis tituli s. Chosogoni , electus est Romanus Pon- Aprilis e usdem anni , ut censet Pambraebius ti sex , dc coronatus in Festo Pentecostes , tu Gnatu Granio Historio ad Caresaum Rm qui hoc anno incidit in diem XXIX. eiusdem manorum Paruolaum , sexaginta Cardinales in mensis, dictusque Riniat V. quem rerum alendarum Conclavi praesentes si erunt Alixandrum O. magnus usus, zelus honoris Dei 3c Ecelesiasticae lictavia um M die in , ita dictum a Principe bertatis, singularis morum comitas, placida in Medicea familia , ex qua originem ducebat . mnes tacentia, mores integerrimi lagacis imum Patraa erat Florentinus , Cardinalis Episcopus ingenium, de exquisita eruditio, ceteraeque id ge- Praenestinus , 5e ad Principum conciliandam nus virtutes egregie commendabant. In Specula concordiam ad Clememee VIII. Pontifice M, Pastorali constitutus Patitas V. egregiam navavit ximo missus , oraeclare Legationibus sene his . operam tum in tuenda de ornanda domi, tum foris praesertim in Galliis , quo ab eodem Pom propaganda de amplificanda Cathosica Religione ;tifice anno Isso. destinatus filii, ut promis- tum etiam in evertendis Haeresibus, exscindemssita a Procuratoribus Christianissimi Regis Henri- erroribus, statuendis antiquis Pontificum , Concili ci M. in ipsius ab Haeresi absolutione conditim rum, Patruumne sententiis, praesertim Sanctorum nra coram exigeret , de reconciliationem eius- Α-ustini dc Trim , quorum dominae adeo ad-dem Regis Romae iactam in Galliarum Regno dictus erat, ut in Congregationibus De dimirus Promulgaret , sicque omnis rebellionix praetex- xiliis, quu post obitum Clenistis VIII. Pontificistus iactiosis , qui adhuc in armis erant, peni. Maximi reclintegrari, ae denuo institui voluit, tus adimeretur. Ad Pontificale solium Alaxander citatas Dominicanos inter de Patres Societatis I tantis Mediretis sublimatus, appellari voluit fu de emcacia Gratiae . de gratuita Praedestinatione LM XL de coronatus est die Io. niensis Aprilis Controversias, ad germanam Sanctorum Aquilini,
eius dein anni i s. Md hanc supremam di- 8e Angelici uoctorum mentem exigi ac dirima ratem deginavit divit iacit, seditque dies ab. de te decreverit. Sciebat quippe P IM V. sun
38쪽
om Pontifices . Meessores suos, illustria de
doctrina amboriun Patrum restimonia protulisi se, recolebat animo, Innoeemium I. Utinaran I. Gelasium I. -- - , Immarem II. Ioann IV. Nisinum I. Leonem IX. Freginum VII. b. ora II. Martinum V. Clementem VIII. --gnis Areussini Doctrinam laudum praeconiis extulisse . Meminerat etiam Innoeenti V. Ioannis
XXII. -- V. Pli V. & Cismeuiis VIII. Constitutionum, in inibus S. Ninia. Doctoris Angelici Doctrina recia, sana & san ta haberi, Ar . Hae ivitur luee plenus PMdin v. &tot ante se Pontineum exemplum secutus, impense eolebat Doctrinam sanctorum Areust i , o T-rae Aamnaris, quem postremum appellabat splendidi θ-- Cathos eis Fidei πιεὶα- , cuius Scrinorum es m militans Euio Haereti dirum tela feliciter elidis. Sed , priusquam res a Patiti U. pontifice Maximo praeclare aestas d scribendas aggrediar , lubet in anteces a reserre rem certe singularem , quae eonti ait in eius elatione, in qua Deus duobus potauit m asministris usus est, doctissimis videlicet Cardina- Iibus Pisonis . Eminentissimo Annalium Ecclesiasticorum Parente , & Bellor o , acerrimo contra Fidei hostes Assertore . Cum enim Ca dinales in Conclavi disceptarent , quem extimcto Disi XI. Pontifici 5 laximo sufficerent , unus pne ceteris aetate & gratia Cardinalis Domi- πλήν Tineus , Mutinentis, hac supremx Ee-eleta dignitate dignior proponebatur , in eum qua Galli & Hispani conseruuli videbantur, iamque ad Sacellum . ut ad eius genua procumberent . ingrediebantur Cardinales , cum repente Baranias ccepit exclamare . Cardinalem T.
seum panim idoneum Christianae Reipublicae laturum . Hac Cardinalis Bararii voce strepitus iam ingens excitatus est , ut ei statim ἄμ-nales , quos Conscientia vocant, inter quin primceps erat Belia imis , adhaeserint . Inter Lee, Barimium ipsum non Muci summum Pontificem acclamarimi, quibus ille manibus pedibusque re- sitit, orans, ut digniorem eligerent , onusque
illud , Angelieis humeris sormidandum, cuicendo se imparem esse eximia modestia profit
batur, ejus numeris non imponerent. Ponti. catum deprecante, & a se amoliente Baronis ,
in Benaxmmum sibinde conversa sunt Cardin lium Vota : Immo, ut Ciamnii Continuatores reserunt in Cardinalis Bouarinini Uira , in C mitiis Pauli V. parum abfuit , cuin in Pontificem Maximum elixoretur , sed ipse Virum gravissimum , suum Maetam operamque pollicentem, ura. rere . με-- es . Iis renuentibus atque oblitantibus . Camilias Burghesius a Cardi liubus Mosaliis , 8e Ald ra a Melamari ec set . cumque vox Collegi mn pervasisset uni 'eseium , extemplo Romanus Ponti sex ab omnibus salutatus est .
D. Agnosco sane, hane Camilli Methesi et dictionem ad insperatum exitum factam, Dei mnia pro summa sua sapientia disponentis, acti. Mio comisisse. & Purpuratos Principes Pontifi-
eatus honorem Camilia Baret sis, dicto Patisiri divino potius nutu, quam humano detulisse . Sed dicas. amabo, quem tandem exitum hiuue. rint celebω istae cineretationer do rixiliis, qua ut mox dicebas, Pa- V. pontisex Maximus . post obitum Clemoris VIII. intermissas, denuo instituit, ad diem ultimam imponendam hisco Controversiis , quae de Divinae Gratiae efficacia .ae gratuita praedestinatione , Dominicanos inter& Patres S ietatis Iesu erant oboriae .
M. sexdecim Congrestationes is αυinis rixialiis sub Paviis v. Pontilice Maximo habitae latit.
occultis tamen rationibus permotus summus ille
Ponti sex, & maximo promer gravissimam litem, que ipsum inter & Rempublieam Venetam infausto rerum concursu id temporis emersa, sancitum iudicium seu Diploma Pontificium promulugare noluit, sed vocatis Praepositis Generalibus Ordinum FF. Praedicatorum. & societatis Iesu.
eiusmodi Con versias de Gratia & Pretistin tione, dato fiduciario Rescripto, in suspenso μ'
fuit, iudieii Apostolici eromuitionem distulit
in aliud tempus, atque interim partes dissidentes , sub is promulsandi aliquando iudicii, intra
modestiae fines contineri iussit. Sic enim habet fiducialium imia Patili V. Rescriptum, quod ii liis seriptum, summa fide latine redditum hie exhibebo. In Ca a de Auxiliis S. D. N. Diam tauribas ct Carisia ribur significavit, pos tuos ν veni ad propria. Dixitquae Sanctitar sua, se oppo
partem alteram mea aliqua, vel censura notare a
te servari viat. Suo emo Mis non deerit Paterniatas vestra, tis eius ob maritiae λυί tit. Singula- 'ritis vero data orea nae significabis quidquid iuiae execia i demandoret' - de iis Suae Sanes rari rario redri Nauar. Hic est tenor istius nitia
ficii Deerati Fiduciarii dati an. i5M. quod st tim Romam universidis Inquisitio misit ad Nun. tios 'postolicos Florentiae, Poloniae, Neapolis, Venetianam, Hispaniae, Praua, Galliae, Col niae, Sabaudiae, nec non ad Generales Fidei int-sitores Hisoaniae, Lusitaniae, Mediolani. Genuae. Taurini, Avenionis, Melitae, Apuliae, Sardiniae.& Siciliae, eosque datam a summo pontifice promulgandi aliquando sanciti sui judicii fidem mmnuit . Hunc tandem exitum habuit sumia iliad. Divinis Auxiliis controversia, pluribra in Congregationibus sub Clemonis Vi II. & Paulo U. magno animorum aestu hinc inde Dominicanos inter & Patres Societatis Iesu , occasione libri
LM ita Molinis ventilata, quae tamen necdum' finita est. nec extraeno judicio hactenus eliqua.
ta . Vulgandae quidem Apostolicae definitionis fidem conceptis Rescripti sui verbis oppigneraum rat Patitas V. At, eum nihil post illud Pisisti U. Rescriptum ab Apostolica Sede in Molinae causa harunus prodierit, quiescere debemus . donec
39쪽
Pontificia sententia prodeat, ac sedulo cavere, ne praecipiti Censura inuratur, quod nondum ex rael cripto iuris ab Apostolica Sede proscriptum est. Plura nic gestiret calamus scribere de nis, quae in celeberrimis Congregationibus De Dii ims Ati-xiliis acta ae discussa sunt , sed eum cohibere ac si flere teneor, maxime cum seiam, Romanos Pontifices Patilum V. die I. nrensis Decembris anni MDCXI. Urbanum VIII. die XXII. mensis Maii anni MDCXXU. Innocentium X. die XXIII. Aprilis anni 16s. & Innocentium XII. die 28. Januarii & 6. Febr. an. I 6 . districte prohibitisse, ne quis in materia de auxiliis quiduam in lucem edat, etiam sub Praetextu commentani S. Thomam, aur alio modo . Utinam i indictum illud filentium utriqire contendentium parti P
l,aretur & in illo conquiescerent. Qucis ad me attinet, ita mihi semper placuit, ut quamvis india lina Gratiae se ipsa esticacis, & gratuitae ad gloriam praedestinationis, duabus Ecclesiae columnis . Augustino videlicet & Thomae perpetuo
sim ficiniter adhaesurus , nunquam tamen patiar , me ab eo, quod instar portus elegi, abripi pro
posito super nil ce Controversiis. quae animos exa
perare i)ossunt, paci religiosis litandi silentio,
meamque Romanorum Pontificum Decretis debitam reverentiam publica ac tacera animi significatiotae exhibendi. Hoc meaim propositum 5casylum seqlietur sine dubio quisquis vere lapiet, ει quieta fortuna frui volet. D. Cum super celeberrimis istis Controversis& Congregationibus de Divinis Auxiliis tam altum tibi indixeris silentium , illudque quominus abrumpas religio sit; meum ut ros Lim explere desiderium, mimerato pretio, Parabo mihi quam
primum H 'riam Congregatiorem de rixistis, a Ctaris sinio Vim Ja M H eintho Servi ordinis Praedicatorum , satrae Facultaris Parisiensis Dodi re, & in Serenissimae Reipublicae Venetae Acado. naia Patavina Theologo i imario adornatam, dc
Aniuerplae an. I7o'. typis excusam . In hac qiii 're Historia, qtiae, ut audivi a viris eruditis, eleganti stylo exarata est, omnia Acta, ac Monumenta, qnae ad Conaregationes de Divinis Auxiliis sub Summis Pontificibus Clemente VIII. ScPausi V. habitas attinent , si imma cum animi , ei oblectatione remolvam, Zc avidis, fi melici Lque oculis lectitabo. Missis itaque mine hili e Controversiis, de Congregationibus de Divinis Auxiliis, di eas, Nes. on quo potissimum sita eLiet grav:ssimia illa lis, mutam V. Pontificem
Maximum inter de Rempti blicam Venetam emersit, qtiaeque, ut mox asseras, Conpregationum de Divinis Anxiliis exiriam retardavit.
M. His disti cilis N odiosa lis, quae murum
V. inter de Rempublicam Venetam enata est, oiiginem habuit ex duobus Decretis, quae Venetiamin Senatus edidit. llaim im Decretum publicavit quarto Idus Januarii anni MDCIII. quo, ne Ecclesiastea Xenouochia ac Monasteria eximi, neve novi Religiosorum Comas ac societates, absque Senatus venia , induci possent, Poenis graviss-mis vetabatur . Alterum Decretum promulgavit Senarus Venetus almo I 6M. dccimo Ieptimo Ka-
lendas Aprilis, quo cavebatur. ut millus tessamen to , venditione, aliave caula, bona immobilia pe remo Ecclesiasticis relinquere, Vendere, alienare, inconsulto Senatu, posset, sed transacto biennio, nis divenditis. pretia iisdem pro Legatis assignarentur. Ad haec duo Senatus Veneti Decreta accessit aliud ejusdem Senatus Edictum, quo Scipionem quemdam, Canonicum Vrcentinum, qui nobilis mulieris pudicitiae vim inferre voluerat, lebrandolimcm Nemesiae Abbatem ob nefaria scel ra, in publicos carceres, nulla eorum Ecclesiastici status habita ratione, conjici jusserat. Tria hax: gravi animo tulit Paulus V. Pontifex Mxximus, quibus immunnas Ecclesiasticae libertatis , seu Immunitatis jura, violatos Canones, messi alienae a Senatu enero manum pl. aere admotam aut
mabat. Hine Senatus Consulta rescitidi quantocitius, Clericosque carcere detentos Sacerdotum judicio ac tribunali permitti ac reddi jussit, quod ni fac rent, Ecclesiasticum fulmen, dc Interdictum citra ullam cunetationem serendum commitratus est. Uerum , obsistente Senatu, promulgatum. 8c ad solita Urbis compita astixum est Patiti U. Ponti fieis Maximi in Venetos Edictum, quo declarabatur, ni leges a Seiam abrogarentur, Clericique Ecclesiastico iudicio ubiicerentur, post elapsin quatuorae vis inti dies, Ducem ac tinatum excommuai. catione quidem, alus vero tribus transactis diebus, totam Rempublicam Venetam Interdicta Ecclesia- ilico ligatum iri. Non paruit Senatus, imo vetuit, ne intentatum fulmen ex iuris sermulis innotesceret, neve Pontificium Edictum a civibus exciper tur. Episcos' , ac Morasteriorum Praesectos ad sevocarunt Decem-Virum Magistri, de interminata capitis Poena vetuerunt, ne quid novi in Relipionis cultu i iremiir, sed si Ruisque muneri, uti est in assueverat, nulla Interes icti ratione habita , reli. qiosius incumberet. Huic Senatus M. andato se o, tum ierare haud posse significarunt Patres Societatis Jesu, 8c ea de causa cum Patribus Theatinis,
di Capuccinis, eorum exen'sclum seculis, annuente Senatu, Venetus excesserunt. Interea Pontificem
inter de Venetos enata dissidia inmulescebant, Principibusque in partes venientibus, ac jam a ma Parantibus , sinistrum aliqu:d portendebant. Rebus pene desperatis praesentim imam opem tulit Henr eus IV. Galliariam Rex, qui per suos Administros Cardinalem Franciscum m Deusa apud
Senatum Venetum, de Cardinalem Perecinium ad id Stimii: tim Pontificem, pacem anno I 6 I. Patiltim
V. inter 8c Rempublicam Venetam feliciter sat xit. Noluerunt tamen Veneti Senatores revocare in Urbem Patres Socier. Jesu, causa Interdicti ei Mos, quamvrs Patitas V. id vehementer exopta-iet. Sed quod a Senatu Veneto obtinere haud p tuit Patitas V. tandem AIexander VII. Impetravit anno I 6 7. quo Patres Meietatis tela, ab omnibus Venetae sitioniblis extorres, recepti sunt, &sublatum prius illud Decretum, quo Veneti Smnatores statuerant, ut Patres Societatis Iesu dei ceps in Veneris Ditionibus non exciperentiar, nisi
prius Senatus consultuin intercederet, universorumqtie ejiisdem Senatorii ordinis consensus, nullo cisciuiente ac discrepante sus tragio. D. Α-
40쪽
D. Alia, Daeis, percense egregia sicinora, quae toto sui Pontificatus tempore gessit Pautiis V. Pontifex Maximus. M. Praescriptos mihi brevitatis limites omni procul dubio transilirem vi omnes res a Pindo V. Pontifice Maximo praeclare gestas hie destri. bendas suscipere vellem . Votis tuis tamen utcumque iaciam satis, summatim perstringendo res Praecipias, quas Summus ille Ponti sex tum ad Catholicam Religionem propagmdam, & promovendam fidelium pietatem ρ tum ad ornantim Urbem, & procuran m civium salutem pessit . Et primo quidem a cultu divino Pontincatiun
auspicatus, orationis perpetuae coram sanctissimo Sacramento usum in quadraginta horas distributum, a v III. iam intro Thim, Constitutione perpetua stabilivit Porus V. Potitisex
Maximus. utque ea devotio nunquam intermitteretur, sed continue silccedentibus diebus, mensibus 8c annis perennaret, Urbis Templa assisnavit, legesque praescripsit, quae sevendae pietati fidelium utilissimae etiamnum inviolate observam tur. Sacroe sanctam B. Principis Apostolorum Basilicam, quam Ddiro II. Pontifex Maximus inchoaverat, aliique Pontifices Maximi, praeserim
Grego, Au XIII. & Siritis V. prosecuti fuerant, ut universum Constantinianae Bahiticae ambitum, Religione Venerabilem, includeret. Chorum . Sa crarium, ac Porticum ad benedicendum mi pulo exaedificaret, grandi accessione ad uncta. opus amplissimum ac masnificentiss: uium abiblvit . Consessionem Principis Apostolorum in eadem Basilicae Vaticanae clathris terreis clausit, atque
Lampadarum arpeateari vii magna copia i liistravit, ac condecoravit. Corpora Salaefomm Gres
xii Amani, Papae. SS. s renis, & INMdaei A. Postolorum , & Ss. Leo utim Pontificum l. III. N IV. s. Peredimite, S. Iωnnis Chro uini . S. Euni adii P. apae . n. Proetis re Marsiniani, Areis inunitissimis conciliis . in Aris peculiaribus novae Basilicae Vaticanae recondidit. Sacrum Sudarium vultus Redemptoris insigne, Lanceam, quae latus Christi Domini alienii , & Calvariam s. Andreae Apostoli in locum eminentissimnm . ex quo si ris dielius populi venerationi exhiberentur, in eadem Basilica Vaticana extulit. Nec Vaticanam tantum Basilicam , sed & Liberianam qnoque seu R Mariae Dialoris, Ecclesiam auxit, exoria vit, inflatiravit . stabilivitque Patitio V. Ponti. rex Maximus. Sacellum Burghesiimum Beatissi- Naae Mariae Viiginis in eadem Ecclesia Liberiana, sive amplitudinem aedificii, sive eleganti aemoperis, sive optilentiam , venustatemque consideres , lonee pulcherrimum, a fundamentis ex ruxit; iii illud vetustissimam S. Duae Evangelista
ut aiunt , manu depictam Dei panae estigiem transtulit, variis monilibus, torquibus aureis, sen*mis, unionibus, lapidibus pretiosis, Iaspide, Topazio, Granata , Rilbino, Smaragdo,.Chrysol io, Amethysto, de aliis id genus quam magnincentissitate ornatam, eidemque Sacello sacram asdidit supellectilem , Crucem videlicet magnam, Candelabra, Lampades, Calices, Fercula, aliaue innumera pene vasa sacra, auro gemmisque istinctae organum affibre elaboratum dc ex mi o
artificio insi ner Collegium insuper sacerdotum. qui rem divinam in ectem Sacello quotidie fac rent, instituit; Musicos, qui singulis diebus SAbati Litanias B. Virginis ibidem concinerent , conduxit: Ministros reliquos assignavit, & redditus annuos locupletes singulis in perpetuum addi. xit, edito ea de re Diplomate Pontificio. Hara sunt pietatis Monumenta, quae in Deum, & B.
Mariam Virginem, ad perpetuam temporum memoriam Romae erexit Patitas U. Pontis Max. , qui etiam ad promovendum Sanctorum cultum non minorem adhibuit operain. At enim, M. Virginibus & Martyribus m n, dc merentiauae Aram ex pretiosissiniis dapidibus in earum Templo extra Urbem erexit, earumque Sacra pignora in Arca argentea Pretii quinque millium aure rum recondidit, & arcam sub Ara collocavit . Publicos honores viris pietate claris decrevit. Ca-roiam Borremaeum S. R. E. Cardinalem, Archim pileomni Mediolanensem, & Franci eam Roman. m. oblatarum Turris speculosunt Fundatricem. S nctorum Fastis adscripsit. Is uarium de Lo ua Societat: s Jesu Conditoreiai, Franciscum X eritam,
Philimna Nerium . Cougregat roliis Oratorii R inam Fundatorem, Theresiani Virginem, Discalceatorum Carmelitarum parentem , λυieri
Borrea uisa ordinis Praedicator. Thomam δε in Ianουa ordinis Eremitarum LAugustini, Archiepiscopum Valentinum. Foram Agrictumnum , Ioachimum Senensem, Beatorum Catalogo accensuit, ac plures alios, quos hic recensere longum esset, Gloriam albo jam ab Ecclesia xdicriptos, ampliori cultu Misit Pisidus V. Pontis.
Max. Quantum vero ad Procurandam exterarum
nationum salutem solicitus esset Summus ille Pomti sex. nranifesto probant non solum tot insignea Viri, quos Evangelicae Doctrinae Masistros ad Indos, Persas, Sinas, flii hiopes, Ialmnios, Babylonios, ad Conganum Regnum, Sc ad alia exteras ac barbaras regiones direxit, sed etiam honorarie illae Legationes, quas Congi, Perfidis, Iaponiorumque Reges, necnon Patriarcha Babylonius ad eum miseriint. Sic Paldum V. in excitanda Fidelium pietate. & propaganda tibiqne Christia Religione ardentissimo telo incumbentem, voluit Deus optimus Max. ingenti cinnulare laetitia. imssignem Catholicis Germaniae die R mensis Nov. an. I 62 concedendo Victoriam, qin haeretici x Caesareo exercitu omnino proflinati fuerunt, &cuius beneficio Bohemia subiugata est, Austria me cita, Moravia reducta, Silesia repressa, Hunga- Tia recuperata, universa Germania facta sui iuris Religio Catholica ex captivitate in liberixtem as- serra, ac pr cipue Prasae, ubi non sol nin resti ta est avita & Catholica Fides , verum 'iam clancti pseud Ministri Haeresem hementitas licet Cermaniae Protestantibus, pulsi sunt. Hanc insignem Victoriam acceptam retulerunt Catholici patrocinio Beatus mae Virginis , cuius imaginem P. Dontinissu a Iesu Maria, Hilpanus Carmel: x Discalceatus, inter rudera cuiusdam domus da ruit invenerat, cuique oculos sustiaerant haeretiei. Hane ergo Mariae Virginis pictam imaginem in procinctii praelii Catholicis militibus ostentans P. Dominiciu a Jef. Maria, eis sic aninios addidit, &