장음표시 사용
51쪽
ditus excludere . sed hoc Decretum , mam1 licet sustraciorum consensione editum, Respublica Veneta, Votis Aisodri III. Pontificis Maxi. mi annuens, refixit, & quod superiores Pontifices magno saepe conatu , sed frustra semper , remaverant excepit in tota Ditione Veneta Jeluitas tam splend: de , ut jam de exilio conqueri minii ne possint . Haec sunt majoris momenti neFtia , quae pro tuenda & amplificanda Catholica Religione suo in Pontificatu gessit Alexandre VII. Jam vero , quae ad Urbis Romae Ornatum, ad restaurandas Ecclesias, ad publicam
populi salutem , pacem & annonae abundantiam attinent, innumera ab eo Pontifice collata extant beneficia, quorum nonnulla hie inser re sufficiet . Urbi, magna annonae penuria laboranti. succurrit ingenti frumenti copia a Batavisulque immani pretio convecta, uec pestem in eadem Romana Urbe grassantem profligavit divinis & humanis imploratis praesiuiis , Urbetrique servavit levissimo accepto damno. Pantheon, claras Iimum veteris Romae Templum, insigni porticu & rarae magnitudinis Columnis antea semis pultis, nunc in lucem productis , exornavit, deterso a sordibus . & a tabernis rerum venalium Foro illi adjunso. S. P tri Cathedram , a diambus Graecae, & totidem Latinae Ecclesiae Docto. silvis fallam , opus ex aere , molis magnitudine mirandum, in apside Templi Vaticani constituit. Centumcellarum portum, temporis & maris injuriis labefactatum, instauravit, atque constabilivit. Sacras iudes Beatae Mariae de Populo , B. Mariae de Pate , aliasque complures exornavit , & ad excitandam erga Sanctos Fidelium pietatem , B. Thomam de Villamma, Hispanum , Archiepiscopum Ualentinum , Ordinis Eremitarum Sancti Augustini , o Beatum Francisinu Salestam Episcopum Genevensem in Sanctorum Canonem retulit . Iunique, quanto aflectu Alexander VII. Ponti sex Maximus Viros sui temporis litteratos complecteretur. probant illi frequentes ac iucundissimi congressus , quos habebat cum clarissimisti in omni rum sacra, tum prophana antiquitate apprime doctis hominibus , Mea misenis , Leone Atiatio, vortia Palloicino, Ioanne Bona , di aliis , quorum consuetaidine , & familiaribus colloquiis impense delectadiatur , de re litteraria Iermonem cum ipsis conferens . sed rotis Isimum
de Sacra , 3c Ecclesiastica Historia, Veterisque Ecclesiael Disciplina , quam paulatim instaur*re, si per temporum dissicultatem licuisset , maximopere cupiebat, boli: lque litteris , quas a Veteris Latii gloria excidisse intelligebat, pristinum resti tuere splendorem . Haec serio meditans Summus ille Pontifex , emite executioni mandare volens , Archigymnasium Romanum a Laeone X. institiitum , toto ambitu persecit , mius Bibliothecam omnis generis libris luculenter instilictam , amplissima aula , ac thecis magnis
fice instructis , publicae commoditati aperuit, ebque addidit impretarunt librorum Bibliothecam Urbinatium Ducum, quae Urbanaae inter tineas , di blattas sordida iacebat . Bibliothecae etiam Vaticana aliam celeberrimam adiunxit eorum
dem Urbinatium Ducum Bibliothecam, magna omnis generis manuscriptorum copia r sertissuriam , in quorum manuscriptorum Cod, eum lectione ita versatus erat Summus Pontifex, ut nulli essent tam barbaro & exoleto charaei re exarati , quos statim non penetraret , non
assequeretur , & ex his plura ad illustrat
dam obscuriorum temporum eruditionem mana cum voluptate colligeret . Decreverat i-em Romanus Ponti sex sicut testatur ejus Vitae Scriptor apud nostrum A*Mnsum Ciae nium Tomo IV. De Vitis Romanorum Ponti eum Romae instituere Collegium Virotum mnigenae litteraturae eruditione praeliantium, Quiaue sima & ingenio clari ex omnibus Cnritani orbis Provinciis seligerentur, & in tutandis Fidei Do*matibus , retuladendisque cal
mo Sedis Apostolicae hostibus , operxin , si
ditimque collocarent . Sed , ne huic praeci rissimo operi manum admoveret Ponti sex , impedivit exortum Romae anno iosa. intempestivum dissidium , cujus originem ac finem hic paucis aperire non abs re erit . Turmae Cors-cae , ad custodiam Summi Pontificis tum temporis destinatae , obsessis Palatio Farnesio , in quo Dax Crequius , Regis Galliae Ludσυici XIV. Legatus , diversabatur . plura continius gentium hostiliter secerunt , in Legati uxoris currum catapultas disploserunt , unum ex
ejus Ephebis , seu pueris honorariis, occiderunt , senestras Palatii turpiter fregerunt , &alias id genus contumelias persenae Legati i rogarunt . Huic injuriae Lequo Regis Christianissimi illatae , quae senesta mala & incommoda secum trahere poterat , factum est satis . Summus ciuippe Ponti sex Alixander S primus die X si . mensis Februarii anni
MDCLXIV. Pisis cum Rem Christixnissimo pactum pepigit . eique pollicitus est primo , Cardinalem Patronum in Gallias a se missum iri , qui Corsarum militum crimen a Pontifice anaoliretur , Palainque declararet , neque Pontificem , neque ex Mus Familia quemquam audacis hia iis minoris participem suisse . S cundo , Gentem Corsicam incapacem sere re. trunciandam , quae Summo Pontifici inserviret ἀDenique, pyramidi ex regione stationis militum Corsarii in extollendae proscriptionis ipsorum Decretum incisimi iri . His patiis conaitionibus acquievit Rex Christianissimus G uicus XIV. easque summa Fide executioni mandavit Al xander VII. Ponti sex Maximus . At postea, seu anno MDCLXVII. flagitante Gemele IX. successore Alexandri Septimi, permisit Rex Gauliae Gamicus XIV. ut haec Pyramis, Genti Corsicae infimis , subverteretur ac solo mi retur. Sic Aiaxando VII. prave periculum, quod ex eo dissidio timebatur, prudentissime avertit , ει in illa Gallici motus procella ostendit animum Vere magnum , dc ereellam , quinulta sinu nae injuria , nullis tempestatumssuqibus debilitari poterat , nedum frangi Obiit Optimus ille Ponti sex die vigesima secunda mensis Ma i anni MDCLXvII. ejusque in
52쪽
in Pontificatu praeclare testa elerantissima sene. Mi oratione in ejus Exequiis babita laudavit
Austi mu minitM , Ulitioris litteraturae exrmius, inter ceteros sui Seculi, cultor.
D. Clementem in Sede Pontificia Alo. xandre Septimo successisse mox obiter insinuasti , sed nunc de eius patria , Renere, dotibus , quibus potissimuni in Pontilicatu excelluit &de rebus λb ipso in universae regimine Eeel sin pmclare , laudabiliterque , necesse est ut continenti ordine paululum disser
M. Post solemnes Alexandro Semimo persolutas Exequias . Cardinalibus comitra Vaticana ingressis non diu de novo eligendo Romano Pontifice deliberandum fuit . Adeo enim spectata in pluribus, arenis negotiis virtute , & regia animi celsitudine sibi Sacri Collegii volunt, res & Regum otiam conciliaverat Iulius Romuliosius, patria Pistoriensis , ex nobilis sitiri Ros pigliosiorum ejusdem Urbis Familia oriundus,& Cardinalis Presbyter S. Simi ab Alexandro Septimo creatus, ut die vigesima mensis Junii ruisi MDCLXVII. unanimi suffragioruin consensione eleetiis fuerit Pontifex Maximus, qui die VI. eiusdem mensis in Basilica Vaticana coronatus voluit appellari Clementis nomine, quod placidis ejus moribus, & exprimendae nativae mi.tissimi ejus ingenii indoli perquam apposite congruebat . In Sede Sancti Petri constitutus C mens IX. pietatis operibus se suobue morra Fidelibus probavit ; eorum Consemiones publice aliquando in Basilica Vaticana sedens in tribunali Poenitentiae excipiebat . Nos omia saepissime invisetat , aegrotos plerumque ministrabat , duodecim pauperes ex his, qui Religionis ergo Romam peregrini accedebant, singulis diebus in Palatio Apollolico reficiebat , eisque tanta cum Pietate, eoque Christianae humilitatis studio in serviebat , ut nonnulli haeretici , Ponsificiae hu-3us charitatis , quam non nisi e vera Christi disciplina prodire posse intelligebant , testes ocul Mi , Haeresim eiurarint , deposuerintque e rorem , quem cum lacte suxerant, sibi propinatum a parentibus , atque nefariae Sectae Magistris, qui Romanum Pontificem , ceu Virum superbia & arrogantia turgidum , tetris coloribus depingere solent, quo Sedi Apostolicae apud S elae suae homines odium conflare possint, & soloptolato Pontificis Romani nomine, magnus statim occupet puerorum mentes ac pectora terror . Tot inter curas , quibus suo in Pontificatu Gemons Ix implicitus fuit , in hanc unam praesertim incubuit, ut revocatis ad pacem Christianorum Principum animis , Turcarum e tentiam , quae de Mnestis eorumdem Principium bellis quotidia crescebat . & vires acquirebat eundo , elideret, ac si fieri resset, omnino profligaret . Bello Cretensi attritis Venetorum opibus , dc Turcis elatis Uictoriis iam pene totim Cretam Insulam invadentibus , necessarium esse duxit Summus Pontifex . omnes Christianos Europae Principes ad Sacrum Bellum solicitare . ut eius vocibus, qtias classico quodam excitati, pe-Cra es. His. Tom.
rielitanti Insulae Cretae suppetias ferrent , arma
contra Turcas stringerent, atque commune periculum Clitillianorum cervicibus impendens feliciter propulsarent . Magnae quidem in executione sulcepti hiijulce negotii dilhcul rates superandae Dccurrebant , praesertim cum Rex Christianissinius Lindoυieus XIV. cujus praecipue Ope omnis tuendae Insulae Cretae ipes nite tur , Bellum tum temporibus in Belgio cum Hispaniarum Rege , eo felici armorum exitu ageret, ut vix credi posset , eum ad pacis illidia addi ictum iri, victriciae.
que sua arma in his rerum circumstantiis conversurum , cum evidenti periculo prodendae sali itis plurimorum Gallicae suae gentis . vel saltem evertendi commercia, quae Galli Mercatores, magno eum Gallici Regni compendio, in Turcarum Ditione instituerant . Hane tamen dii ficultatem facili negotio perrupit ac simeravit Clemens IX. Pontifex Maximus , missoque Iacobo
Rospiatissio Cardinali , Nepote suo , ad Ludo-υisam XIV. Galliarum Resem , ita ad componendam Pacem erus animum flexit , ut Christianissimus ille Rex , non tam in medio Belli quam victoriarum suarum cursu , actutum Summo Pontifici per Litteras significari t, se eius os ficiis, vehementi desiderio, atque serventibus adhortationibus obsecutum arma inhibuisse , ut de
ineunda pace agi posset. Quin etiam , dum alia Principes Christiani copias undique magnis sumptibus conscriberent, & militaria subsidia ad de . sensionem Urbis Candiae in Insula Creta a Tureis obsessae certatim suppeditarent, ostendit Rex domi r XIV. nihil suo altius infixum esse Mnimo, quam ut Christiana Religio ubique floreret ac coleretur. Confestim siquidem iiissit Daci μυaias, Franciae Marescallo, ut septem hominum millia in Candiam ducerer, 8t Duci BA. fortio , rei maritimae Franciae P secto , ut his auxiliaribus militibus ferret subsidium . Galli seliciter Candiam .pulsi , & in eam a Tureis Asessam ingressi, strenue pro eius liberatione pugnarunt, factaque in Bartraros eruptione, deeertante Duce in prima militum acie, quos
Galli, ut En Dru, perdui, seu filios Perditos, v
canta duo propugnacula. & aggeres, quos Turcae ad sat tuitionem excitaverant, magnis animis occuparunt, ac solo aequarunt. At dum acrius insistunt , contigit inopinato casu , ut cadus pulveris tormentarii accensus longe lateque omnia vastaverit, quod quidem Gallos tanto terrore perculit , ut solum lutassis cuniculis penitus excusisum iri putantes , pedem retraxerint , qua instiga ingentem cladem a Turcis acceperunt , &in ea occisus est sortissimus Heros Dux Beνο titis, Mars Gallicus, Turcarum terror, moderatione, sapientia , firmitate animi, pietatis, &Catholicae Religionis studio, aliisque egregiis do. tibus instructus. Tandem Candiae Civitas, poli quinquaginta duas hostium impressiones fractas ac propulsatas i post trium annorum , mensitim trium de sex dierum obsidionem , sese Turcis , cum summo mcerore Gementis IX. Pontificis Maximi, 'iii ad praedictam Urbem a Barbarorum obsidione liberandam nihil intentatum relique-
53쪽
rat . constitutis hine inde, Venetos videlicet inter& Turcas, mauis ae honinis pacis conditionibus, deditione permisit . Hane inclytam Regis Christiknissimi , Gallorumque militum in ormusnam do communi Christianae Religionis hoste virtutem non absque mercede reliquit Gemens IX.
Pontifex Maximus . Galliariam quippe Regilum ut sibi arctius devinceret, altissima , diuin ex ptata pace illud beavit , dum quatuor Ecclesiae Gallicanae Episcopos, Alectensem Apamientem , Andegavensem , ct Bellovacensenγ, qui Fornrii. lae, aliquot iam abhinc annis ab Alexandro VII. in Causa Ianserit aeditae , si1bscribere detrectabant , indeqtie per totum Regnum gravissima dissidia sererant, auctoritate sua flexit, ad Sedis Apostolicae obsequium libenter traduxit . sicque pacem in riclesiam Gallicanam postliminio revocavit . Qua de re Caesar ae Ureu , Epi sempus Laudunensis , Gratulatorias Litteras die 22. mensis Septembris anni 1668. ad summum Pontificem scripsit . in quibus haec habet : Firmata armis , opibusque Candia . paeara Europa .
restistitis viad Musitanos Discopis, aur ρrmem sim restituendis, nihiι usquam maius adiici poterat, aut olendidius . quam Ecclesiae Gameanae
tranquillitas Absitars tandem ni num iliud opus , Beatissime riter, nota, necnon Ancera sus-teriptione aliis Episcopis e sentiant silustrissimi Auctensis, Apamienses , Andet ensis, ct BAA- vacensis, a quibus ιn susscribenda Fidei formata
aliquatenus rete erant..... Verram, de eventu tam
auso atque felici gratularionem, non tam illisum quature Episcoporum pietari inque obsequio, set imhοσι bAs utcumque nostris, quibus negoeium illis aiiuvimus, II Virissimus Episcopus Catalaunensis erego, quam Bearstudinis vorae summae prudentiae, atque eximiae benignitati , deberi exsimaυimias . Sed animos omnium Dectarusmae, atque D 4s-
me viniatis tuae ita devinciunt, ut durum, ae diffieiis nihil appareat, quod maritudini vestrae gratiam, acceptumque Iuturum es, era.
Multa hic de industria silentio praetermitto , quae Clemens IX. Ponti sex Marcimus tum Romae, tum Bris praeclare gessit . uia accuratiorem historiam stylumque desiderant . Addam dumtaxat, optimum illum Pontificem altra Be torum adscripsisse Rufam , spectatae Sanctimoniae ordinis Sancti Dominici Virginem Limensem i& in Sanctorum numerum retulisse Petrum de Aleant ra ordinis Minorum S. Frane sei, de Minadalenam de metetis Florentinam , Ordinis Cadimetitaruna, eximia pietate, abstinentia, & mira.culorum gloria praefulgentes. Obiit Clemens IX. die nona Decembris anni MDCLXIX. eumque Augustinus ειυσritus laudavit in senere , quod Sacrum Cardinalium Collegium per novem dies, ut moris est , celebravit in Baulica Vaticana .
Noluerat quidem Clemens Mnus, dum viveret , humanae gloriae contemptor , ut sibi mortuo ullum honorifieum eligeretur monumentum , at Gemens X. ejus in Pontificatu Succetar publico voto consulere , & eximias Decessoris sui dotes
aeternae posterorum memoriae consecrare volens ,
excitavit in Basilica Liberiana , seu S. Mariae
Maioris , magnificum sepulctram cum Statua Clementis Noni, & Inserintione, quae sanctissimi illius Ponti fieis ardentem Fidei relum, egregiam
erga omnes beneficentiam, & charitatem , quam de re Christiana optime merendo, multis ac luculentis argumentis testatam reliquit , aeternum commendabit.
D. Quo propius ad aetatem nostram in deseribendis praeclaris Romanorum Ponti Mum Gessis a
cedimus, eo clarius detego malas artes huius temporis Haereticorum, qui in Roman. Pontifices mucronem linguae acuentes , immani odio perciti ,
convicia iaciunt, ac Petram illam , saper quam Christi Ecclesia est Mificata, contumeliis seriunt, similes Vespae, quae ut nuperrime lesebam apud S. Epiphanium in lib. de Haeresibus, Haeresi quadraeesima quarta γ : Si quis virga perscrutetur ipsius
latebrar, ais nidum destruat . aut foum Iigno puma at ; exit indignata ipsa horrenda quidem, verum Gbilis Vespa, ct si invenerit petram, ain signum, Pra ira, qua excanduit , eum Iridore instat , erimperit, ae ferit: petram quidem nihil laedit, neeli num, immo nee hominem etiamsi momor i , nisi quod modicum dolorem in cit: υerum, ac letim amittit, ct sie perit: mira vero nulla iniuria itur. Sic haeretici nostri temporis aegre admodum serentes, quod Romani Pontifices nidos e rorum, quos disseminant, dissuerint, everterint , destruxerint, in furorem acti e lates ris suis, Uesparum instar, erumpunt, excandescunt, strident, impetunt . Summos Pontifices contumeliis pu
gunt, ac linguae aculeo Petram illam, supra quam Christus fundavit Ecclesiam suam , nullis vent rum turbinibus , nullis undarum insuli ibus rem ram surrent; sed eum huic Petrae nihil suis ac leis nocere possint , sibi ad illam genium frampunt, εc aeternam mortem accersunt. Sed missis
Haereticis, Sedis Apostolicae insensissimis hostibus, prosequamur, si placet, Historiam aliorum Romanorum Pontificum , qui Saeento Ecclesiae decimo
septimo Sedem Romanam tenuerunt.
M. Post ventilata per menses sere quinque post obitum Clementis IX. Conclavi Vaticano de eligendo Romano Pontifice eonsilia, tandema purpuratis Patribus in summum Pontificem die XXIX. mensis Aprilis an. MDCLXX. electus est Emilius Aheritis ex illustris sina alterio m Romana Familia oriundus, qui, licet per multa C
riae osticia diuturno tempore & summa cum tam de exercitus, prae singniari tamen, ac rara modestia, eligentium plausibus, & totius populi acclamationibus quasi indignatus, supremam hanc sta Oblatam dignitatem tam Astinato animo susciere detrectavit, ut preeibus, monitis , εe totius acri Cardinalium Collegii adhortationibus , ει tantum non increpationibus, vix denique victum se dederit. cesseritque , postquam excusationibus infirmae valetudinis . , aetatis octogenariae piam ctu Histra Pontificitum a se amoliri tentasset . Clemens X. dici voluit, 3e coronatus est die XI.
mensis Maii ejusdem anni MDCLXX. Quinque
Beatorum Apotheosi , quos solemni ritu Sancto. rum numero adscripsit, Pontificatum suum auspicari voluit Clemens X. Hi autem suere B. Caieta-
54쪽
mis, Clericorum Fundator , Pεisippus Boitias, ordinis Servorum Beatae virginis , F cisin Boetia , Societatis Iesu , Be - ,
ordinis Fratrum Pnedicatorum, &-Limem sis . Sacta Tertii ordinis S. Dominici Virgo .Piam V. Pontificem Maximum, & Murgaritam, Reainam Scotta , Beatorum Catalogo accerssuit, Jubilaeum anno I 673. celebravit, eo ma OrI PωPulorum ex omnibus Provinciis, Deo in regrinatione litandi causa . Romani IeIe conlaxentium , pietate & veneratione, quod haec 1
cra peragi nonnisi recurrente anno vigesimo qui
is soleant . Auxit eodem anno idem Pontilax pietatem fidelium , dum sacros honores decrevitae deserendos sanxit novendecim Martyribus, ex passionis loco dictis G miensibus , qui e 'ariis Cleri tum Saecularis , tum Regularis cminibus Saeculo decimo sexto pN asserenda reali Corporis Christi in Eucharistia praesentia, ac Romani I omtifieis Primatu ab haereticis Calvinianis in Beliscio captis, & crudelissimis vexati suppliciis mor em gloriose oppetierunt . AEtate quantumvis gravis esset Clemens X. Pontisex Maximus , inmnibus tamen suppetias laturus prumptistimecurrebat. Omnia praevidebat prudens , providebat iustus , opes prosendebat liberalis erga tmnes, exceptis tamen suis nepotibus, quorum miliam bonis Ecclesiae locupletare noluit . Polo. nis, quos Turcae graves angustias redigebant, eorumque Provincias misere depopulabantur, amplissima subsidia suppeditavit. Basilicam Librnam seu Ecclesiam s. Mariae minis periscit . I lanique, Liad iram prunepotem silam In mam monio collocavit eum Dominiso insis, Gravinae Duce.& fratre germano Eminentissimi Vincentia
Maria insimi, Ordinis FF. Praedicatorum C di-nalis, & Archiepiscopi Beneventani , qui, solo
impulsus Religionis amore, Ducatum, quI Iure primogeniturae ad ipsum pertinebat , a cavit , Matrique suo cessit: & sicut, dum esset in Familiae Domini eanae Claustris, a qui aegerrii avullus est. Requiaribus filii norma viventi , Ita nunc Arehiepiseopali dignitate decoratus, Clerum Saecularem exempli lege. st uenti Synodorum celebratione reformat. & pabulo sacrae doctrinae, quam ire sulget, gregem sibi a Deo creditum qua concionibus, qua libris editis ad pietatem & e i-tionem in mat, omniqite ossiciorum M ne trum genere sibi arctissime devincit. Sub l'ontin-catu Gemoniis X. hoe est die XXVII. mensis Smmembris an. I 672. Iosephus Barra, Medicus Italuμ
qui se Chri m, leu Messiam esse insulse praedi.
eam, aliosque per Italiam. GermanIam, dc D taviani disseminans absurdissimos errores, scabiein suam nonnullis astrieuerat; eaptus in Germania, ae iussu Livoldi Imperatoris CI-enu A. Pontinis ei Maximo traditus, solemni execratione deliria
sua in Melesia S. Maria super Minervam, apud FF. Praedicatorct eiuravit, & ad sanana mentem resipuit, scut fidem iacit Domisteus Bernini, tinctoeulatus, qui sinceram eius conversonem ex colloquiis, quae tum ipso habuit, perspectam se ha-suisse asserit Tomo VI. Histisiae suae H resum in Pontificatu Clementis X. pag. nubi ο8 I. Tot rebus in rem Ecclesiae summa eum laude restis toto Orbe elarissimus Cismem X. Ponti sex Maximus, obiit die XXII. mensis Iulii an . i676 aetatis suae LXXXVI. Pontificatus anno septimo . Laudatus est in sinere ab Abbate Manton tu, & sepultus in Basilica Vaticana. In locum extincti Comem iis X. Cardinales die XXI. mensis Septembris ,
S. Maubo Evangelistae sacra, communibus sus fragiis, ae nemine discrepante, suricerunt Beneis dici in Orisbalebum, qui Innuentius indecimus
diei voluit, ut gratus memoriam renovaret Innο-
realii x. a quo suerat in sacrum Cardinalium Collegium cooptatus.
D. Ad solum Innorantii XI. nomen cor meum prae gaudio subsaltare sentio. sic enim a teneris annis Suminum hunc Pontificem ea veneratione pmsecutus sum, ut amplissimis monumentis vellem ejus consecrare memoriam. In describendis itaque eximiis illius dotibus , quae omnium sermone celebrantur . paulubim hic immorari de
M. Inmeentius XI. dictus amex Beuodirus Ο-dUOIehus . natione. Lombardus, patria Novoco. miensis suit . Omnium Cardinalium Votis , ut mox diximus , electas in Pontificem , solus ipse ambiguus haesit , & coram Deo pmvolutus , la- erymisque perfusus , eum obnixe rugavit , ut huic electioni non consentiret . Agnoscens tandem , se in his urbulentissimis Ecclesiae temporibus ad id muneris divino consilio esse me tam , acquievit , & Pontificatum summa eum omnium gratulatione suscepit . Emieabant in ejus vultu, totoque cos oris habitu innata , non adscitia modestia ; ingenita . non affectata
gravitas 3 castigata , non duxa humanitas; temperata, non exasperata majestas; non secata, sed
gratia condita morum suavitas , cum inflexibili tamen vitia puniendi, & unicuique ius reddendi voluntate coniuncta. Infinitus prusino essent , si omnia, quae Inmorantius XI. praeelare in suo Pomtificatu gemi, in praesentia percensere vellem . Nonnulla ex innumeris delibabo, ex quibus liquiis do conli ibit. Summum hunc Pontificem paucos ex tot suis in Sede Romana Decessoribus nactum esse. pares, sive morum pietate & innorentia ,sive eonstanti & invicto Eeelesasti, disseiplinae
zelo, sive denique rerum omnium Saecularium contemptu, quo Ecclesiae opes iton ad suos almnes & consansuineos ditanum, sed ad iuvandos Catholicos Primipes, qui contra Tureas Bellum gerebant, liberaliter profudit . In primis, Innm renitas xl. sub initium P tificatus sui Cardinalem Cibo, eximiae virtutis, & maximae in Ira. Elandis rebus peritiae Virum . primaum in agendis negotiis Administrum sibi ascivit, omnesque suas curas ac cogitationes contulit ad tollendos serpe tes abusus , ad restaurandam Eeclesiae disciplinam. de illibatam eonservandam Doctrinae Moralis Chrisianae puritatein. Aulam reformavit, antiquum ritum in saetis peragendis restituit, Prophanatores Templi severis legibus coercuit, eosque exilio mulctavit . seminis districte prohibuit. ne pectore nudo, expansisve mammi Ilis Eeclesialia io
mederentur. M astici Instituti vindex & ama.
55쪽
ror ; Regulatas, ad laxiorem disciplinam prola-Plbs , revocavit ad severiorem legum observationem. Canones Concilii Oecui nici Tridentini de vita dc honestate Clericorum , de collatione Beneficiorum, & de aliis id genus, Disciplinam Eccletiasticam spectantibus , executioni mandari justit , eorumque observationi sedulo invisitavit. Dod rinam Christianam edixit iuvenes ea eri ,& Concionatoribus mandavit . ut ex Suggestu relictis illis, ingeniosis quidense sed sterilibus &plane infructuosiis conceptibus , populum Romanum ad promptam morum emendationem , ad sinceram & non secatam cordis conversionem , ad iugein mandatorum Dei observationem , ad constantem & ex contrito corde pro Elam ira catorum renitentiana agendam totis ingenii &el irentiae viribus excitarent. Tam pium, quod
in animo Inuocem ii XI. Pontificis Maximi alte infidebat, propositum priscam restituendi pietatem, animos Episcoporum Galliae in eam lyein erexit, sore ut ominus ille Pontifex, nonnullos errores, a quibusdam Scriptoribus per Gallias spartos , qui Moralis Christianae Doctrinae inte- ritatem corrumpebant , auel oritate Apostolica proscriberet. Eam ob rem, ad Innocentitim X. Pontificem Maximum Epistolam , aureis certe Ecclesiae Saeculis dasnam , direxerunt, cujus lit terrolixioris, prari ipua duntaxat Capita hic describam. Beatissime Pater, etsi haec Distula exponendis Samestrari Vestrae gravissimis Gelsae vulneribus in iis
G, in tristi oelumosissimo urstimento υruabitur, par est tamen, ιιι in ejus limine debita Deo optimo Maximo grariarum Milone ii gamur, or nobismet.
ipsis gratulemur , quod Sanctitare se ora in Ap Itolica sede constitura , jam habemur , ud quem questus o gemitus nfisos sisere nee inaniter effun-isera possumus. Hae Mucia freti, Beatissime Patre, tae Gallicanae Melesiae morbis eum ima agere deo
vimus , qtiorum Iummam, ne multis. moremur,
ιta breviter completi, licet. Cum duabus potissimum rebus OntineatAr Cεristianorum satis, Haera dogma tum sneeritare, o integritatermorum s varie iam inde ab Geloiae primisiis, uir ue tum daemonum fraude, tum riminum improbitate tentata est ,nti Nam tamen acrius, vel astutius, quam novissimis istis, miserrimi ue temporibus . t nc vero, Beationae Pater, tetrior multo ac pereleiosior lues Ereti iam invasit. Augescenti enim in dies amproborum misitudini adiunxis se certorum Scriptorum, Mi miissime quamur, impravida temeritas, quibusia demum υidetur fuis e propositum, Iovere hominum
cupiditates, extinguere. conscientiae morbi, deserenisi peremi stimutis evellere, iter ad vitiastemere, ea--m peccatis , quae vrrataibus , tenebris, quς taci, falsitati, quae veritati, iura tribuere, IcHοιίus denique si michnem, pudorem, o infamiam , ipsum si
. teria nomen detrahere. Nee veremtir, Bearisime Pinter , nν nos in hoc sudio efferri , ac veritatis metas praeter redi iniret Santatas Vesra, postquam pedi
Dexerit, quae, or quanta sit earum πι ni rem corru
Cariaticis, iisque Literatis, in mentem veniremtum credet. Recensent uel ni Galliarum Erilcopi nonnulla opinionuin monstras quae ex vaga in dinrina morum probabilia conse ctandi h rtate erumpebant . quibus in medium ad
duelis, subdunt : Ergo eum tantam perniciem , tam tumque dedecus tacite ferre nee Belgica , nec Gaui U
menda aliquot iabhinc annis serio excogitare Episcopo ea renui. .. Nechias ipsorum conatιbus Romanae E
elesiae defuit auxitium. Num Alexandri VIL Pontifex Maximus delinam aes se Casii ram Apiauram ' scripsit, or quariagima cui tie propositiones ex Varias Couisis Meeritas duabM Constiturionibus confixit . Verum , si tibere aputa amantissimum Patrem simpliciter loquendum est, non desum illis Script rLbus Artes , quibus in am Stimnia Potiti feta Cen-rum eludant . Uuambbrem , post Episcoporum j dA, O Alexandri VII. Constitutiones, niιιι quidquam de eon entia remiserunt, imo decreta Iuia eo audacius serere persiterunt, quo el-surde iam putant Dij pytim delum , seque adein poserrem omni iam perici Midefunctos . Hujus
ergo mati tam conrumacis natura nos a uxit ,
Beatissime Pater , ut frustra Hie minuisando im- musis hue disque curis ae latori u nostris , - S-ciissis Vesrae praesidium confugeremus , hac spe
freti , 5 re ut supremae suae auctoritaris emtarntia n strias conatus adiuvet , Da jamque per tiniversam Ecclestam pestem ea P estate recidat , qua tiniver sam Ecclesiam moderatur , ae regis. Has Galliae tapiscoporums Litteras grato animo exccpit Disceutius XI. restaurandae morum disciplinae cupidii simus, Ec ut eorum Votis auianeret, post mat rum ac dinturnuin exanien , die a. mensis Martii anni 1677. damnavit tapqi iam stan Llosas &m praxi perniciosas sexa irinta quinque propositi nes ex variis laxioris dotiritae moralis Calaistarum libris depromptas , quas opportunius resere mus in Collouuio proximo , ubi copiose agen .us de erroribus, re Haeresibus, quae Saxulo decimo
leptimo grave Ecclesiae negotium exhibuerunt . Sedente Innocentis XI. nonnulla contigerunt ,
quae summam huic Pontifici laetitiam attulerunt,& versa vice quidam acciderunt inopinati casus. masnum N acerbissimum idem Saneli manus Pontifex percepit dolorem . Primo quidem , animum Innocemii XI. increbibili pene gaudio cumulavit Haereticorum Angloruin aiata clesiam. Romanam reditus, promovente Religimsissimo Angli ς Rege Iarabo II. qui die I . mei sis Aprilis anni 1687. Wixit . ut in toto Angliae Regno Catholica Religio libera eslet , sustulitque funestum illud Resinae EI, tibi Edictum, quo
renebantur omnes Angeli Romanam eiurare K ligronem . Id ubi reicivit Innι renitas XI. quasi votorum suorum summam consecutus , Legatum
Apostolici im Ferdinandam do Asaetiis in Ampliam mi ut , quem Rex Iaetatis II. perhon rifice excepit . ac immen o naudio per uius , sceum astatus est e fimo nobis felix accedit ad gloriam , tit Chrisi Visarios Innocentius X l.
uti ex Romanus nos IDeobrem Britanniae R
gem , Ecclesiae frium habeat , oe Eabistima
56쪽
e su obseq inuem etiam mvi Regni o Vitae dia ri- hactenus fuerant immunes, extenderet, refragat -- mis , era. Ai. proh dolori tonceptum istud de ribus licet Episcopis illarum Ecclesiitum, doctri- conversione Angloriim laudium non multo post na 6c pietate conspicuis, quos proinde Innoc uritis r Merbissinius luctus excepit. E Regno qui prae a XI. l tifex Maximus saepitis Litteris suis ainan-- suis perduellibus subditas, sciit jam in primo Col. tissime solatus est, et Rite ad jura Eccletarume loquio observavimus , Iarastis II. Rex Angliae suarum strenue tutanda animos iacit. Huic iustor e eebis, in Gallias, post varia Vitae discrimina, dolori Pontificis ex ea iuris Regaliae ad omnes r pervenit, eumque eiectum hospitio regali perli- Galliarum Regni Ecclesias extensione conceptos beraliter excepit Rex Chesllianissimus Lia ictis incrementum addidit Henricus Carolio, Marchio 1 XIV. Regni in parte locavit, confirmavit dissi- Laserintis Regis Ludoviei XIV. Orator . 'quir dentem, erexit afflictum; cum illo vires, arma, Kalendis mensis Decembris an. MDCLXxXVs I.
. thesauros, classem communicavit, nullumque non Romam castrensi more ingressus est, stipatus se. morat lapidem, ut illum in paternum sonum re- re ducentis armatis absque promticua Tibicinum, . nitueret. Hane Regis Christianissimi pietatem ae Epheborum, Familiarium, Equorum, Rhedanim, i liberalitatem senocemim XI. Pontifex Maximus Curruum . di impedimentorum multitudine. quae non solum ei pratulatus est in Litteris, quas ad exercitum pene reserret, & triumphantis pom- , Usum scripsit die I. mensis Februarii anni i6M. nam Populo Romano exhibere velle videretur. sed etiam maximis laudibus extulit coram Cardi- Huic tanto, & inaudito L ardini apparatui octialibus in Consistorio habito die . eiusdem men- casionem dederunt duo Edicta ab Iunucentis XI. sis & anni. I libens hic praetermitto relatam iam publicata, quorum primo aboleverat agyla. .i in superiori Colloquio celebrem illam Uictoriam, eam districtuum immunitatem, vulgus v κ at nav-quani Christiani, precipiis Scopibus Innocentii XI. Aigias quaveriarum, in quibus Romae Oratores adjuti. de Turcis Viennam in Austria obsidenti- Regum ius azyli praetendebant omnibus, q iicimhus reportarunt, in cujus perenne monumentum cuni eorum Palatia, vel in eos, quos volebant
Summus ille Pontifex , plenus saudio, Festiam immunes distractus confugiebant, sacrum, & in- Nominis B. Mariae Virginis Dominica infra Oela- violabile esse debere. Altero solemni meret ovam Nativitatis eiusdem Virginis Dei. pare qum vetuerat Romanus Ponti sex, ne exterorum Prin-tannis celebrandum instituit. At silentio praeter. cipum Insignia prae ianuis fi rentur, eo q inlinittere haud possum publica illa, quae dedit idem haec contra piiblicae Iustitiae Ministros quorumvis Summus Ponti sex, laetitiae signa, dum con merium criminum vindictam arcerent. Haec duo Pontifi- ac exploratum habere coepit, Regem Christiani L cis Decreta concoquere haud potuit Liυardinur, simum D domi m XIV. reli totissimorum Impe- abolitum Aetylorum ius evoc1re voluit, sed miratoriam stantini Magni, Thredo ti&. Caroli Mi stra; nunqicim enim summus Ponti sex Inuocens ni vestiqiis insistentem , Haereticorum Calvini- ritis XI. propositi tenax, ullo Collim talo eum di- iiiiiiiii Templa in Galliis evertisse, eos procul a gnari voluit. Quo ficti im est, ut illum. aperti suo Regno eliminasse , omniaque infausta Edi- dissidii occasionem imprudenter subministrantem,ela, quae nefarii & perduelles illi haeretiei ab Chrillianissinius Rex in Gallias revocaverit. Eo. aliis, qui praecessirrant, Resibus Christianimmis, dem anno, quo Marchio L .itamus Romam in- inter bellorum aestus & pericula extorseranT. re- gressi is est, seu anno millesimo sexcentesimo octo. nitus abrogasse; tunc, inquam, qaudio triumphans sesimo septimo , Innocentius XI. die XXVIII. Inno sitis XI. nec Illud amplius in sinu suo con- mensis Aligusti damnavit errores & Scripta A 5-tinere valens, ad eundem Regem Christianissi. Maelis Molims, Sacerdotis Hispani, qui fiet; piemum die XV. mensis Novemb. an. MDCLXXXV. ratis larva abiisus illici altioris, magis i te deco scripsit his verbis: Ctim prae eaeteris tui. tribus λ- elae devot Onis praetextu , multos propinata Gracumentis, quae ingenitisin Masestatis tuae pietatem rio nis, quam Ouietis vorabat , methodo, vana ascinde declarant, maxime enetiar eximiso ille, Re- spe imprecabilitatis. etiam in spiarcissimis ani
seque Christianissimo dignus ploe et Ius, quo strentio nibus, lactab At, &ad inanem persectionis sistum. incensus. Ei uter istius Rcini haeretieas Constitutis. . misere leduceti t. De his Micha lis Mutinos e nes penitur abroga', Fideique orthodoxae propagm roribus commodius agemus in proximo Collo. ri nι sapientissimis editis Decretis. exregis odi. stitu quio, hic ramum breviter observabo. hane persi, o fini ePe nostri duximus olentatio ae mansura stilentem istius propudiosissimi Michaesis Matin hoc Literarum nostrarum tesimonis imi tam animi doctrinam, non solunt in Italia snsse disseininis ruι Retigionem effuse commendare, eumque rebus Me tam . sed etiam serpsisse in Gallia, ubi impigro. DLMe a te praeeraressis insigni huiusmodi facto im- mela est patronos, praesertim Guian am multe. ,rralium cumulum Ludum adiecisti, impense tibi rem, cuius Scripta annis iis . i5o . cens,irariarii. Recensebit mino suis is Fastis Cisrhm rio stigmate eonfixerunt qitatuor Illustrissimi Gallica Eeclesia ram granar tu ae erga ipsam devotionis liarum Antistites, Francisus Harsaeus Parisiensi.
Uus, num que mum non interituris praeconiis pro- Arelli episcopus, Antonius de Mailus tunc Cata
sequetur, era. Sic vero Lauto iei XIV. honori con- launensis Episcopus, nunc Parisiensis Archiepiscosulebat Innocentius XI. Pontilax Maximus, quem pus, & S. R. E. Cardinalis, B en utis Bo- s. ut par erat . audisset Rex Christianissimus . Detur Meldensis, Ac Pardus Godris Domine i C: non eorum Consilia sequutus si istet, qui ei au- mi elisis Epistopi . Prodiit paulo pust, anno ilicet Elores fuerunt, ut diraetensum Itis Regalia in eas i6p . liballus a Francisco de Susianae Fen Iou AC
Regni Eccletias, quae ab ilia servitute chiepiscopo & Duce Cameracem editus, cui V
57쪽
ia vis inimore, seu Placita Sanct-- tarea VLram inseriorem explieita. Sed hie libellus cum multas complecteretur propositiones, quae Fideles sensim in errores Miuaelis Molinos, iam ab Ecclesia damnatos, inducere poteram, post diuturnum ea amet, habitum Romae, filii tandem die I x. mensis Martii ann. Isis. ab Dinoremis XII. Pomtifice Maximo proscriptus una eum viginti tribus propositionibus ex eo exceptis , quas opportunius reseremus in sequenti Colloquio, ubi ae Haeresi-hus seu erroribili saeculo XVII. enatis semionem sumus habituri . Plura non dicam de Innoeenti XI. qui praeclaras optimorum Pontificum dotes in se uno collegerat, sive spectes morum pietatem & innocentiam, sive constantem & invictum postules Ecelesiasticae Disciplinae zelum ;sive denique generuium requiras rerum mund
narum contemptum , quo divitiarum & gloriae adeo temperans suit, ut neglectis iis qua carnis& mundi erant , Nepotes . consanguineos, &affines suos opibus Eccleuae, donec vixit, nunquam ditarit ia sed iusserit, ut viverent sua sorte comtenti, nec sibi quidquam e Principatu ariorarent ; in Principes vero Catholicos, qui ad Fidei Catholicae defensionem Bellum contra Tu cas perstant, tam larga manu opes Eeelesiae profuderit . ut ejus liberalitati ac precibus iure optimo tribuantur illae Victoriae, quibus suo tempore nunquam majori gloria, & Fidei Catholicae propagatione Christiani de Barbaris triumph runt. Obiit Romae, summo totius Orbis Christiani luctu Innocentius XI. Pontifex Maximus, pridie Idus Mensis Augusti ann. IOD. Pontificatus sui anno II. eiusque memoria semper in b, nedictione erit, maxime cum eius vitae rationis Caula nunc in Saera Cardinalium Congretatione Rituum informetur, quo in Sanctorum Tabulas
. D. Ex hac narratione, quam descripsisti . tot
Heroicarum virtutum, quibus Discentius XI. opti,
morum Ecclesiae Catholicae Pontificum nulli ..cundus , pracii rus fuit , in eam facile adducor spem, fore ut sanctissimus ille Ponti sex e tenebris ac vinculis corporis in lucem libertatemque productus, promissam piis omnibus possideat MN
reditatem. Ita ut eius mors non luctu & lamentationibus , sed cultu potius & gratulationibus digna esse videatur. Age ergo nunc, & alios pedicensa Romanos Pontifices , qui Saeculo XVII. Catholicae Ecclesiae praefuerunt. Nec enim dubito, quin demortuo Innocentio XI. suffectis sum rit alius Pontifex , voluntate, prudentia, doctrina, usu rerum. & auctoritate aptissimus ad confirmanda ea, quae a Sanctissimo Decetare suo si erant in rem Ecclesiae sapientissime instit, ta , vel ad perficienda pulcherrima ac praestantissima opera , quae heu nimium praepr erax rie abreptus , inchoata ac impersecta reli.
M. In locum demortui morentii XI. Cardinales in Conclave inpressi, concordibus Votis Idibus octobris anni 168m subrogarunt Petrum oris reboaeum Venetum, Presbyterum Cardinalem Tib
tuli S. Salvatoris in lauro, qui nomen Atiaea dia VIII. assumpsit , magna omnibus e n PIAE
spe, illum iisdem prudentiae, sapientiae & is
tudinis legibus universam Ecclesiam recturum quarum per tot annos in variis Curiae dignitarinbus , & officiis Gregia imina praebuero, praesertim dum esset Episcopus Brixiae . ubi ,
st magnam adhibitam solicitudinem , isti eum detexit execrabilem Sectam Haereticorum, 'vi Pelagiani dicebantur a quodam Iarem mitis ρο a Sancta Pelagia , Viro Laico Mediolane si , Auctore illius nefandae sectae, ex erroribus Gnosticorum , Donatistarum , Haesitarum, Fl sellantium , Lutheranorum , & Getistarum seu discipulorum Mishaelis Molinos eonflatae IHanc, inquam , propudisissimam Sectam , cuius abominanda flagitia hic referre non per mittit pudor, occulte in multis suae Dioeceseos locis grassantem , non solum detexit sed omniano extinxit Petrus Otiuisio, dum sesum es Brixiae Episcopus . Ad Summum Pontificatum provectus , dictusque Alexander VIII. omnes suas curas ad divinum cultum propagandum ,& ad profligandos glisceives errores convertitis gre tamen sub initium Pontificatus sui, hinest , anno I 9. vidit , evanuisse omnino Si mensium ad Fidem Catholicam conversionis comeeptam spem . ob Regis Stamensis , qiii erga Catholicam Religionem optime timus erat ,
mortem , quae eodem anno contigit . Mo
tuo quippe Si amensi Rege , summus copiarum Regni Praesectiis iussit , ut Constamnu Fale nius , nai: One Gallus , penes quem integra sere sub defuncto Stainensi Rege nranserat rhni administrandi , rerumque Rerendarum mi as , Occideretur , una cum praecipuis fiame sis demortui Regis similiaribus . Eiseit etiam ex aliquot Arcibus oraesidiarios milites Gillos, qu tum fidei idem Rex earum custodiam crediderat, eosque & Europaeos omnes e Si amensi Regno proscripsit, & relicta Asia in Europam seced re coegit. Indoluit Auxandis UIII. PontismMaximus Si amenses populos egreetiis aliunde dotibus instrates . eo inopinato casu Fidei Cath licae lumine fuisse privatos, & in eorum Regno inique truculatum sitisse Constantium, Ionium, quem ut mox dixi, demortuus Si amensis Rex publicae rei administrandae in suo Regno praefecerar, praeclaris dotibus praeditum, moderatione, sapie ria, firmitate animi, pietatis etiam, & Cath licae religionis admirabili studio, quiqne summum ad honoris evimen idcirco se provectum existumabat, ut Fidei, quam pistebatur, honorem aliquando conciliaret, & ea, qua valebat apud Siamensem Regem sutim, auctoritate utebatur, non tam ut privatis similiae suae commodis, quam ut ejusdem Regis saluti aeternae eonsuleret. lorem , quem ex gravi illa iactum c-eperat AI xander VIII. Ponti sex Maximus, auxit in Europa quom irida in hominum in spargeresis er-hus audaci ..ii., ad quam compescendam dum creta edici it .dem Pontifex . quorum primum
datum est die M. inensis Aunusti anni rom. hos verbis conceptum: Sanctissi--moetinus N HAI
58쪽
ri, alteram δε mma eru ere . Et eum sui Pin
iis offlati munus sis sibi ereditas a noxiis
pluribas in sacra Theologia Magistris , re deiad Eminantissimis, ct RHerendissimis DD. Candisaei.
Bus contra haereticam W-itatem Generatibus inquisiciribus sedulo commisit , qui pluries . er mature discussu infrisferipiis Thesibus , seu pr positionibus, Dyre unaquaque inorum suffragia
Sanctitati suae sigiliarim exposuerunt . Primo :Bonitas objectiva consistit in convenientia o lecti cum natura rationali , Formalis vero
in consermitate actus cum restula morum .
Ad hoc sufflatii ut actus moralis tendat in
finem ultimum tuterpretative . Hic homo non tenetur amare Deum neque in principio , neque in decursu vitae suae moralis . Seeundo
peccatum philos icum , seu morale est , humanus disconveniens naturae rationali ,& re, rationi : Theologicum vero , est transgressio libera divinae legis . Philosophi. cum , quantumvis grave . in illo , qui Deum vel ignorat , vel de Deo actu non cogitat , est grave precatum , sed non est offensa Dei ,
neque peccatum mortale ditatuens amicitiam Dei, neque aeterna mena dignum . auibus peractis, Sintii Nais, omnibus plene, o mature es
Meraris , primam thesim, seu propositionem , deiam
rim is Haereticam , er uti talem damnandam, e
prohibendam eo , fur damnar er prohibes subcensuris, er pomis contra Haereticos, o eorum fautores in vaere ex eos . Secundam tbesim . seu prepositio nem, Gelar vis scandalinam, temerariam , Haram aurium offensivam ct erroneam , o mitiam damnandam , ο νmιibendam esse , si ii damnar re mohibet, era. Alterum Decretum quo Al audis VIII. Pontifex Maximus, die xx. mensis Decembris ejusdem anni MDCXC. confixit prore sitiones xxx r. hic, ne longior sim, non
inseram, sed illud in proximo Colloquio, ubi de haeresibus , & erroribus Saeculo Ecclesiae decimo
septimo sparsis acturi sumus , opportunius referam . Gem anno I 6m. Lalemiis mensis N vembris idem Summus Pontifex Alexander VIII. solemni ritu in Basilica Vaticana Sanctorum Fasiis adso ipsit Litirentium Iustinia m Venetiariim Patriarcham , Ioannem a S. Facuntio ordinis Erminitarum S. Augustini, Joannem Cain banum, υμβε uem BaMon, ordinis L Francisci, & Joannem do Deo, Fratrum Xenodochias inservientium Fundatorem . Denique, Alexander VIII. prolaedlein moriturus, Bullam die XXX. mensis Januarii amni MDCXCI. publicavit iam die IV. mensis Augusti anni MDCXC. formatam 3e subscriptam , qua assertas a Clem Gallicano in comitiis anni 682. quatuor propositiones de Auctoritate seu Pontificia, seu Eeclesiastica, Actaque ab eodem
Clem circa Regalia, quam vocant, extensionem,& a quocumque alio attentata contra locorum, ac
personarum Ecclesiasticarum , aut Regularium
immunitates & Mivilegia Pontificia auctorit
te, irrita, invalida, inania, omni essectu vacua, ac nullius valoris , aut roboris fuisse, aut fore unquam declaravit , in Laerendo maxime, ut ait, his, quae iam statuta suerant a Decessore suo In- noeentio XI. sub quo cum summo eiusdem Pomtifieis dolore , haec a Clem Gallicano iα praedictis comitiis acta suerant. Brevissimus suit Pontificatus Alisandri VIII. quippe qui sedit anno duntaxat uno, mensibis tribus, diebus viginti quatuor , & obiit Kalendis mensis Februarii anni I6'I. natus annos LX I. D. Pervenisti tandem, ut puto, ad finem sue. eessionis Chronolosticae Summorum Pontificum , qui Saeculo XUR. sedem Romanam tenuin
M. Superest adhuc unus Summus pontifex , qui ab obitu AIexandri VIII. hoe est, ab anno I 6ρ I. usque ad finem saeculi XVII. seu ad annum usque millesimum septingentesimum, Sedem Romanam tenuit , atque universam Ecclesiam gubernavit . Is autem fuit Anto uias Pignatelius Nea-olitanus, qui post longam quinque mensiuin &uodecim dierum ab obitu Alexanaeti VIII. Ca dinalium Consultationem, tandem die XIII. meia. sis Iulii anni 16pr. Romanus Pontifex ibit electus, dictusque Innocentius XII. Spem, quam de se ipso excitaverat, dum apud Imperatorem &Restis Apostolici Nuntii ossiciis iungeretur , cli-mulatissime implevit summae potestaris particeps, ae Christi in terris Uicarius effectus . In hac siquidem prima totius orbis Christiani Sede loc
tus Pontifex se remias XII. tot ac tam a pietatis praebuit argumenta, ut omnes Christi xnae plebes sibi gratularentur , totoque Orbe percelebris illa audiretur Uox d mmus Romani Pontificis , aomus est egenorum. Et sane, tot inter praeclaras
virtutes, quibus sulgebat Summus ille Pontifex , prindipem locum obtinuit incredibilis illa Lmeficentia , & eximia charit.m , qua vehementer incensus, se totum in alienis procurandis utilitati-- impendebat , & pauperum sublevandis miseriis curas omnes ac cogitationes suas iugiter defigebat. Ampias mis proventibus e sua nobilissima Pignaretii Familia prorsus abdicatis, propriisque nepotibus abnegatis, debitum parentibus amoris
affectu ii iii pii peres totum transtulit, eos plurimorum largitione munerum, erectione , seu sundatioue Xenodochiorum con Qvebat. & stata singulis hebdomadibus die eorum querelas ac preces publice exaudiebat . ea pietate, patientia di benignitate, in nullus unquam verius idem, quod olim iustus Iob , dicere potuerit : Auris audiens beati abat me , s oculus indens testimonium reddebas mihi , eo quod liberassem paverem vocifer.rntem, re viuum, cui nore esset adfutur :Ben mctis peritura fure in veniebat , ct mr Viduae eonsuatus sum Oculus fui e rect pes ei do . Pater eram pauperum , ct causam , quam nesciebam , diligentissime inυ stiga. bam . Praeter hanc immensam erga Pauperes charitatem erat adhuc in hoc Summo Pontifice Innocentis XII. maximus iustitiae amor , in qua coleuda , servandaque ceteris omnibus opta.
59쪽
bat excellere. Hi ne longa experientia edocti as , cum probe sciret sundamentum ac caput iustitit esse, ut in tuendis legibus pravitas ac constantia, in coercendis etiam improbis severitas adhibeatur, ita ut nullus contra ius & aequitatem ambitionis sit ac potentiae locus. pecuniaeque nullus ;& atrocitatis interim absit & crudelitatis opinio: haec, inquam, cum probe sciret Innocentius XII. Pontifex Maximus, singulari Decreto vetuit, ne deinceps Romae venalia forent Judicum Tribunalia di osticia . sed gratis tribuereiarur probis hominibus, qui juxta praeceptum Domini Deutero romii c. 16. v. i8. & I p. in iudierni populum iusto iudieis, nee in aeteram. an declinent ,
nec munera accipiant, quae excaecant oculos sapien-rum, oe mutant Verba iustorum. Sicut exercendae
j iistitiae, ita & pacis tam in Statu Politico, quam Ecclesiastico conciliandae studiosissi inus suit Inn cent ui XII. Pontifex Maximus . & ad eam fi mandam plura adhibuit studia pietatis', quae hiereserre non abs re erit. Primo , dum tota ard
rei bello Europa, duo universalia Jiibilaea promulgavit, strenuamque adhibuit curam, ut ad irato Numine tam diri flagelli telum extorqueret. Secundo, ad Imperatorem, ad Reges & Principes Christianos littera eloquentia, gravitate, consilio & prudentia resertas dedit, quibus eorum animos delinire, precibus stantere. auctoritare cor' ponere summopere studuit. Tertio, cum pax in
clesia Gallicana haud parum esset turbata, mquod in penera labiis comitiis Cleri Gallicani anni MDCLXXXII. quatuor propositiones , quae Pont sciam auctoritatem spectabant . decretae
ac constitutae fuissent , eamque ob rem Innocentius Undecimtis & Alexandre VIII. reculassent
praeficere Ecclesiis eos, quia Repe Christianissimo
a Dico XIV. ad Episcopales Insitas erant nominaii sicque multae in Galliis Ecclesiae vaca. rent, si iisque viduatae essent Pastoribus tandem Innocentius XII. diu optatam pacem Ecclesiae Gallicairae restitiait, praefecitque eos, quos ad Epilcopatus idem Rex Christianissimus nominaverat , postqv. ain tamen illi Episcopi a Rege Christianissiino nominati ad ipsum Summum Pontificem Litteras scripsissent, in quibus sicut declaravit Innocentius XII. in Catilinalium Consistirio, quod habuit die XXVI. niensis Octobris anni 169ῖ. significarunt , se Ee aestis itii modi
vehementer quidem , Iuper Omne id, ςuod dicipore'. ex corde dolere, ac quaecumqtie in praefatis comitiis, sue circa Eeclesiasticam potestatem , re Pontificiam a&ctoritatem decreta . sive in praeiudicium iuriam earumd m Teclesiariis deliberata , pro non decretis, nee deliberatis hasero cr hi
Mnaa esse, seris insuper I ninter, se ita in P
serum gesturos, ut nilii penitus do vera eorum erga
Sanctam Sedem obedientia ae debito pro iuribus inarum Ecclesiarum defendenris melo desiderandum, est. Tectatus est etiam Innorentius XII. Ponti sex Maximus in eodem Consistorio , Regem Christiani simum d. vicum XIV. ereriorem eum Dis Ialterιs reddidisse, se nummime Retium illud Edictum, quo in his comitiis Chri Gallicani
dita δε potesat. Ecelisiastica Declaratio firmabaetur,
ita haleri iussisse , ut neminem aes illius emantiam teneri ye pefium sis ae explarinum. Post res ituram Ecclesiae Gallicanae pacem , composuit itidem summiis Ponti sex Innocentius XII. orta
dissidia inter Belgii Theologos, qtioriam nonnulli alios incusabant tamquam errorum Iansenti S elatores, quamvis sese ab illis prorsus abhorreremiam Pronterentur. Ad extinguenda itaque haec Theologorum iampridem inter sese excitata di iasidia, Diploma direxit Snmmus Ponti sex ad A
chiepiscopiam Mechlinensem , & Episcopos An-
tuerpleniam , Brugeniam. Gandaventem , & R remulidensem, eisque iussit primo, ut praeter Eo anularitim iuramenti, ad damnandas quinque Pr positiones Ia enii praestandum, juxta Constituti nes Innocentii X. Ac Alexandri VII. quicquam aetata
vel minimum declarariouis , interpretationis , aras explicationis verbo uri scripto nou exigant. Secundo, ne nita ratione quemquam vasa ista accusari
ne, in id uo nomin/ Ians ut i traduci , aut nuncupari sinant, nisi prius suspectum e e legitime constiterat, aliquam ex his propositionibus doctus. aut tenui se ; nec quemquam sub Me praetextu repeiali ab olietis, muniis, Beneficiis, graesitas ac cum elonibus halendis , QI alia quacumque functisne Melesiastica permittant, nisi semis iuris ordine .
eam Paenam , quae viris est rein Cariaticis gravissima est, commeruisse probarum fuerit. Hoe Diploma dedit Summus Penti sex Innocentius XII. die sexta mensis Februarii anni 16 . illudque confirmavit altero Diplomate dato die vi sima quana mensis Novembris anni MDCXCVI. &extant in eiusdem Pontificiis Bullario . Alteri Controversiae in Belgio , & in Gallia enatae o casionem dedit libeluus a Francisco de Solignae Fen An Archiepiscopo Cameracenti editus, culus, ut superius jam observavimus. hic titulus erat :Explication dei Maximes des ruinis fur u ne
Interieure, seu Placita Sanctorum circa Vitam interiorem explicita. Quam quidem Controversiam
Innocentius XII. Ponti sex Maximus diremit sp ei ali edita Constitutione data die XII. mensis Matrii anni Iis'. in qua viginti tres propositi nes damnavit, huicque damnationi promptissimo obsequio & exoculata obedientia subicripsit praedictus Franeistis de Solignae Fenesin , Archiepiscopus Cameracensiis. ut videre est in Mandato,quc d die IX. mensis Aprilis eiusdem anni iis'. ad Saecularem, & Regularem Clerum direxit, Min tota sua Dioecesi publicari iustit . Mitto, ne
longior sim, varia ornamenta. aedificra. Nos mnia, quibus Inmeent us X ll. Romani decoravit .
praesid:a , munitiones , atque sub sidia . quibus portum Centum cellarum, & Dominii Pontificii Urbes instriixit . Mitto etiam sanctissimas , &aureis Ecclesiae Saeculis dignas Cotistitutiones , quas ad restaurandam Ecclesiae Dilcipi: nam promulgavit , qtiaeque ejus spec:ali Bullario sunt inserta . At sine aliqua singulari laude praetermittere non possum ardens illud desiderium, quo flagrabat Summu ille Ponti sex, Regularis oble vationem Disciplinae . quam apis , andignus licet, profiteor, instaurandi, Omnique adhibita diligentia efficiendi , ut primaevus Vitae Regula.
60쪽
ris splendor refloresceret in Ecclesia. Hinc non solum Dinoremisis XII. liniali Decreto iussit
Regillaribus, ut exactam vitam Communem in Conventibus agerent , sed etiam voluit , ut quaedam a Sacra Congregatione seper Disciplina Regulari ab ipso deputata publicarentur Diareta die 18. mensis Julii annitiori . edita , qaae extant in Bullatio se rentii XII. & sub quorum finem
haec Sacra Congregatio nomine ejussem Ponti Meis singulos V ita: Regularis cultores hortatur, ut omni mora postposita , ad tenorem Regulae, quama Iraci sui , exactam Vitam eommunem insi- tuam, er componant, Decretisque A solicis pro aeterna illorum satare editis snc re ae fideliter pareant ; nec e rum observantia inauibus interpretationibtis , er fallaciis , aut relaxatianum praetextibus , aes excusandas excusationes in peccaris ,
abriel se sinor , sed p essumis suae memores ,
quis γε rotos Dei objequio manci runt . jusceptum perfectionis iter , arduum quidem . sed αυinae Charitatis dulcedine perfusum, asiectis rerum re
reuarum curis, alacriter prosequantur . Nimis /
nim turpe esset, res ad Saecularia desideria , quibus , semel aspirante Domino , renunciarum, mnimum revocare, re obligatam Deo , qud non immisitiν , primam fidem irritam facere. Meminerint , se ad metitiarem Sal toris nostri Iequelam voca-ror, qui , cum dives esset, Propter nos egenus fictus es. Veterumque illorum Faelium glorreos imi
ratores, ac vetati haeredes esse , quorrem eras eortinum εν anima tina, nec qui uam rerum , qu
pris ebar, aliquid suum esse dicebat , sed erant i
ιιs omnia Premmiania , disidebatur autem sinstitis, Prout euique opus erat I ideoque in Regitaris Vitae, ae praecipue sanctae Pau erratis, quae se parens quaedam generatιoque Mnutum, proriso Pe severent, omnem Ducit inem suam proiicientes in eum, cuius ortiti in pauperex r lpiciunt, qui non
derelinquii frantes in se , sed dises in misericoν-Eia , centuplum , s Vitam a ternam propter nomen Itium relinquentibus omnia i repromisit . Hanc brevem adhortationem hic inserere necessarium esse cluxi, ut inde perspectum habeas , Innocentium Mee iam, Pontificem Maximum , praecipuam
curam impendasse in restituenda Disciplina Regulari, quam, heu nimium i in nonnullis Mon, steriis suisse collapsam iugebat. Obiit integerrimus ille Pontifex die xxv I. inensis Septembris anni IIoo. Postquam sedisset annos novem . menses duos, &dies quindecim. In ejus locum die ap. mensis Novembris S. Clemenιi Pontifici Sacra, eiusdem anni MDCC.suilectus est Ioannes Franciscus Alba-mu, Urbinas. qui Gemmias XI. nomen assumpsit, &nuperrime Pontificiam dignitatem obtinuit, atque universam Christi Ecclesiam sapientissime rexit. M. Non opus est , ut sinquiari elogio prose-riraris.praeclaras Clementis XI. Pontifici Maximiores. quas ipse a teliabus utatis , Virisque probatissimae fidei accepi, vel ipse admiratione d fixus propriis oculis anspexi . Audivi , inquam, Clementem XI. antequam ad Summum Ponti ite, tum eveheretur , humanioribus litteris Lat, uis , ac Graecis perpolitum , rerum divinarum
scientia ex puris Theologiae fontibus hausta praeditum, atque Canonici civilisque iuris dicendi
peritia exornatum, in Sabinae, Centumcellarum seu Urbis Ueteris, Reatinaeque Plae ures summa cum laude versatum filisse, eumque ad a lam revocatum , & a Summis Pontificibus λ- nocentio XI. Alaxandro VIII. & I Mentio XII. Muneri conscribendi Apostolicas Litteras quas Br es nuncupant, praeseictum , eo difficillimo &lissimo munere magna cun facundia . pravitate , prudentia, fide, religione, & sapientia es.se Perrunctum, nec quidquam ardui , de illustrit lub his Romanis Pontificibus in Ecclesiae administratione accidisse , de quo non suerit ille sententiam rogatus, sustragium non tulerit, ac suis Consiliis sapientissimas Pontificum mentes non iuverit . Audivi , Clementem XI. omnium Camdinalium consensione in Pontificem Maximum in vivida adhuc & illarenti aetate electum , ex Iovisse, & terrore perculsum obriguisse, obstupuisse, precibus Et lacrymis supremam illam dignitatem deprecatum fuisse , tantoque , trium dierum spatio cum omni seirarii summa coment totae pugnando , dolore esse consectum , ut in morbam inciderit, ac sebri laborarit, totisque viribus restiterit Votis omnium, qui eum tantae substinendae moli parem conclamabant, donec Doctorum ac spiritualium Virorum , quorum sementiam rogare voluit , Miductus Consiliis , tandena aliquando cesserit, ac suum praebuerit assentum. Haec sunt, quae crebris sermonibus ustirpata audivi , sed majora sunt , quae vidi . Vidi qui
pe Gementem XI. Pontificem Maximum mastra sedulitate curantem sacra, infimae plebis homianum pedes, ad sacra ista Religionis monumenta adeuntium , abluentem , suis manibus alimenta praebentem, incredibili vi, doctrina, eloquentia docentem populos, & corum peccata in Sacro Tribunali Poenitentiae palam in Ecclesia excipientem ; morum licentiam comprimentem , vitia profligantem , virtutes revocantem, dc Teniplimiai religionem optimis leg:bus amplificantem .
Vidi summum illum Pontificem , dum Romae terribilem in modum terra insolitis quateretur motibus, tameni iuxta Aram impavidum; Templum, Urbemque proe ibus sui ilicientem , trepidanti plebi animos sicientem, Dei misericordiam
secum implorare docentem atque poenitentiam de .
dicantem in semetipso. Vidi nunc Pontifidem eximia charitate praedituni, Gemes a Ses: s Apostolicae communione luctuoso dudum schismate Istraetas, ad Ecclesiae unitatem; Catholicos Reges ac Prine pes ad pacem dc concordiam per Litteras, Nunciosque adhortantem, urgentem , Obsecrantem .
Vidi hunc Pontificem in majoribus Ecclesiae toto orbe dissuta Causis & di ilicssioribus dirimendis negotiis assidue dc indefessio studio laborantem , ad medendum malis omnibus, quae Christia:iam Rempublicam undique infestabant ad providendum Urbi, totique Romxnae Ditioni , instar optimi Parentis, potiusquam imperiosi Principis, jugiter excubantem. Vidi sacram illam & augustam caeremoniam, in qua Clemens XI.quatuor B