Sabaudiæ Respublica et historia

91쪽

z H I g Υ o R I A citati saae fraenos imponendo, aut βο-riam cum modo, aut praedam cum cura habuisset: neque decem dierum, ad ex- . tremas jam redacto angustias hosti,ut, si

interea temporis non succurreretur, arcem dederet, concessis induciis, suae sibi cladis,accurrente ad solvendam obsidi nem cum magna hominum multitudine Genevensi, ipsemet author fuisset. Caeterum dum Britanniae Burgundiaeque -- cum generi socerique implorata ope , novum denuo abluendae prioris ignominiae labi, exercitum instruere parat,in Parisiensi ecce urbe quo,ut a Gallo quoque rege auxilia accerseret, fuerat profe*us 2 moerore, quem,ob rerum paulo ante praedare gestarum gloriam adverso eo praelio deflorata, animo conceperat, consumptus, Domini anno MCCCXX I X. ' moritur , majorumque suorum in Alte- combae monasterio sepulcitro insertur. Talis eos plerumq; manere solet exitus, qui, quietis saturi,bellum, suis confisi viribus , temere, animi solummodo obteiactandi causa, adversus eos suscipiunt, a quibus neq; lacessiti neque laesi unquam fuere. Acerrime quippe desinere plerum que solet, te quod ab iis, qui quoplu . ra habent,acrius ρος non habent cupiui re satietate famem sui quidam ait in pa-Cam,sumitur bellum ; Deo nimirum p

92쪽

. ' s A s A V D I AE. 73cis omnis authore, oppressorum per injuriam, patrociniu in se suscipiente. Prudenter mehercule populus Romanus uti illatas sibi injurias bello acerrime persequi solebat, sic nunquam sine caussa, nec fere nisi provocatus, arma aliis inserre Consuevit. Libet obiter rem hic ascribere , quae sub haec ipsa incidit tempora, cognicione prosecto haud indignam: unde talium avido lectori appareat, quam sint hominum plerorumque, etiam O- ctissimorum, fluxae, dubiae, incertae, a

que etiam saepe squod magis mireris linsae sibi adversie, vel in ejusdem quoque

argumenti disceptatione, sententiae;quΟ-rum tamen si conscientiam appelles , ea pro utriusq; causi e desensione adserent argumenta, eas rationes setiam ii, quibus caecis avaritia, omnia honesta atque inhonesta vendere mos est ut praeter una

solamque aequitatem, nihil ob oculos habuisse videantur. m quoq; incertet fragilesque iis possessiones haereditatenque sint, quibus earum retinendarum caussa, judicio sisti, litemve sustinere necesse est, jure quantumvis optimo illi nitantur; praesertim si adversarius obtingat , qui praepotentis alicujus cujus

commendacio vim necessitatis adferat innitatur patrocinio. Caeso ad Cortracuseculi hujus anno secudo,inter proceres: , i E s capte-

93쪽

74 Hrs TORIA caeteros , Roberto Atrebatensi conute, sum Robertus ejus ex Philippo filiosqui eo vivo decesserat in nepos, repraesent tionis illi jure eo in comitatu, uti comtendebat, succedere deberet, senatus P risiensis Partamentum appellant M thildi Philippi sorori,Robertique junioris amitae quae Ottoni Burgundiae nupserat comiti in caussa cognita, Philippo Pulchro rege Praeside, bonorum illorum controversorum possessionem adjudic vit; nequicquam se jure potiorem es

mirante Roberto. cui, ne omnino privatam vitam ageret, comitatus Bellomo tanus, multo minoris dignitatis,ac opibus tenuis fuit attributus. Praebuit ea ress eam ipsam praesertim sententiam, e

dem illo Parisiensi senatu, faeculi illius anno xxxi , in Philippi Valesii Regia gratiam, confirmante in gravissimis quibus Gallia multis ab eo tempore annis agitata fuit motibus,occasionem, maximamque in hominum animis peperit admirationem: praesertim postquam vix toto ab eo tempore elapso decennio, diversum prorsus in simili plane caussa j dicium ab eo ipso senatu, illo ipsb rege

sententiam primo loco dicente, ferri ubderent. Habet ea res in hunc se modum: Io. Dux Britanniae, Petri & Ioannis r

si,ducum,hujus fiuiis,illius nepos, Lug

94쪽

s A 3 A V D I'AE. 7sduni oppressus ruina muri, filium Artu- φrum reliquit. Is dux, duobus deinceps matrimoniis liberos tulit: ex Beatrice vicecomite Lemovicum,& Mennarum in Annonibus domina,procreavit Ioannem tertium ac Vidonem: ex Iolantide comite Montesertis progenuit item Io annem, cui nupsit soror Ludovici comitis Flandri. Ex Vidone nata est Ioanna dc cognomine & offerib corpore Clauda. Ioannes tertius dux nullos genuit liberos , superstes fratri Vidoni. Is Claudam fratris filiam nuptui dedit C rolo comitis Nesensis minori filio, ex 'Margareta Philippi Valesii Franciae Re- .gis sorore suscepto. Mortuo Ioanne, ejus frater item Ioannes jure materno comes a Monte res, affirmans se legibus v cari ad Britanniam obtinendam, Nam tes occupavit, fraternumque aurum, quod in Lemovicum arce asservabatur,

illuc profectus , sibi depromi jussit. Exin

Brinum, quod oppidum arcemque praesidium Caroli Blesensis insederat, re gressus ad deditionem compulit, Rhedones etiam in potestatem redegit, dc Veneti se advenienti dedidere. Postula bat ab rege Franco,ut se in fidem reciperet, Britannix ducatum esse beneficium Francorum regum. Adversarium his bat Carolumflesensem. Is uxoris Clam

95쪽

M H I s T O R I Aaae caussam agebat, illam esse Vidonis Gaiam,qui pater si viveret, sine controve sia silccestiuus fuisset Ioanni tertio de- functo, quod ab eo frater secundas natu l

foret: Ioannes vero , qui nunc fratrum reliquus esset, tertius numeraretur: ac

. . aequum esse, eodem loco filiam haberi, quo pater si viveret haberetur : hoc in ' multis aliis publicis privatisque caussis r

constitutum observarumque. Ille contra tendebat: testabatur recente etiamnuna

memoriam, & id quod secuti fuissent ' patres Parisienses Franciaeque compares in comitatu Atrebatensi adjudicando, Mathildi amitae, excluso Roberto fratris filio. Quod si mulieres in haereditatibus paternis praeferuntur fratrum jam mor- . tuorum filiis , multo aequius este, se Vi rum, se patruu,praeferri faeminς Claudae,

fratris jam mortui filiae : quando jam in Roberto Atrebate hujus caussae praejudicium tactum sit, filios filiasve patrem inducatibus comitatibusq; non referre, noeodem loco,non eodem jure censendos. lSe Iorahi tertio duci fratri uno gradu 'propiorem esse quam Clauda fratris filia lsit Haec plurimis verbis summaque cO tentione in senatu , sedentibus comparibus, praeside rege, acta. Secundum Bl sensem sententia lata, statutumq; aliam aliorum ducatum comitarumq; cauc l

96쪽

s A N A v D I AE. 77 3sam: nec Atrebates e e jure agere quo Britannos. In caussa Atrebatensi palam edoctosque judices, eodem heres jure quo viros esse ad comitatum Atrebatensem obtinendum, nec patrum repraesentandorum consuetudinem in Atrebatibus receptam. Ioannes id judicium noΠ aequo, jureve , sed in gratiam regis , qui Blesensis avunculus esset, se ctum ratus, relicta in Nannetibus uxore filioque Ioanne adhuc puero,ac amicorum fidelissimis , qui res interea tutarentur , in Angliam , quo Atrebas antea pari dolore trajecerat, profectus, Cum Eduardo rege foedus percussit. ἐus sinquit tandem Paulus Amylius, quibus verbis eum sermonem finit) causaque dubia , utrum patrui an fratrum filii ad res imperiaque obtinenda vocandi sint,

ingentium toto terrarum orbe motuum origo exstitit.

De madeo eo nomine quinto.

Γ Duardo antedicto rebm humanis

exempto. A deus eo nomine quil tua frater ejus Avenione , ubi tum temporis apud Ioannem Pontificem ejus nominis vicesimum secundum,degebar, evocatus , divi Mauricii annulo, ab ejus provinciae ordinibus invitus reluctans

que quod modeste de se sentiens, tanto

97쪽

8 ΗIs TORI Abe oneri imparem diceret in donatur; Margaretaeque deiuncti Eduardi filiaei quae missis, ut patrem decessisse intellexit ἰ legatis , Sabaudiam sibi tanquam

paternorum bonorum verae unicaeque

haeredi tradi poscebat praesertur. N que enim quod longa jam consilet dine obtinuerat in faminis aditum ad eum honorem patere illius provinciae proceres volebant,quamdiu virilis ex ea semilia stirpis, justo legitimoque natu thoro,aliquis reliquus esset. Qtim rem edoctus Britanniae dux Ioannes, Marg

retae maritus , auri magna accepta vi,

xori juri quod ad comitatum Sabaudicum sibi esse contendebat, uti renunti ret,author fuit. Princeps fuit pius,inturbidus , prudens, fortis,nullius repentini honoris,adeo non principatus appetem, dc pacis amantissimus,ab onmi ambitionis fumo aliorumque invadendi bona desiderio in tantum alienus,ut in iis quae jure ei deberentur cosectandis haud admodum esset anxius, sollicitusque. Ca terum cum Guigo Delphinus Hemaei sis quem parta ad Vareium victoria Edundique comitis mors insolentiorem fecerant .sabaudicum mucigniumque agrum depopularetur, caedibus, incendi

diis passim graiIaretur, & hominum Pe- COIumque Praedas ageret, subditorum

98쪽

qui de atrocibus hisce injuriis quae eo usque provectie jam Grant, ut , consumptis longe lateque frumentis,neque terra, quae per hostiles im cursiones coli haud poterat, aliud pro Tente , in maximis se angustiis taestit tos viderentin stequenter apud eum querebantur', importunis victus precibus, postquam admiranda liberalitate eorum inopiae necessitatique prospexisset, Am deumque Genevensem comitem, &Hi gonem Geisii dominum,tadere cum iis iacto,in mas pertraxisset partes,arma adversus Delphinum Philippo Moreae principe , dc Ludo vico Saba o Vaulati

regulo, cognatis patruelibus, auxilia adducentibus in simit , justoque conscripto exercitu Monthousium s quam H - berto statri sio una cum Foucimio agro donarat arcem Delphinus 3 obsidet, e que,dedentibus sese obsessis, quibus quaerat clementia parci voluit, singulari sua virtute potitur tandem; postquam primus inter suos , pericula omni spreto, cunctantibus ceteris, in murum scalis admotis, evasisset, & rem ausus incredibi- .lem atque inauditam, multoque magis ad famam temeritatis, quam gloriae inimgnem, in subjectam phuaiciem, sequentibus prae pudore certatim militibus squi bus quod Prima oppugnatio non successisteri

99쪽

8o Hrς TORIA sisset, animi nonnihil decreveranti pra cipiti saltu semetipse, ingenti animi periculo majore quippe armis fulgentiabus conspicuus , mus praecipue telis petebatur 3 immisisset, dignaque prorsus spectaculo edidisset. Eum locum valido

naualitum praesidio, commeatuque necessario in eum tinportato, cum militem exauctorasset Sabaudus,admotis intempesta quadam nocte, in Delphini gratiam, clam ad muros scalis, Hugo Gen vensis tecipit. Cujus infortunii in Sesse, tensi oppido certior factus Amadeus, cum ea quam tum cogere potuit manu, Mo housium recta, suppetias adducente Genevensi comite , pergit, ubi commi cum Hugone Genevensi , ad arcis radi- ces, conflictu, victor, Ioannem Saba dum, quem primo captum congressia. hostis aMucebat, recipit; & Montho sto denuo dedente quarto obsidionis die Hugone Genevensi,potitur. Duobus ii . de medio inter Montinellianum & Aspremontium loco ex quo , dc quidem solo , ad Chamberyum urbem erat adiatus J conditis eastellis Marchesio Moti xioque s quae modicis inter se stadiis distabant, ne procul repetendum es t mutuum auxilium J Delphini, qui eam se civitatem ejusque suburbia injecto igni

corrupturum jactabuitiua iuuat inter-

100쪽

minatus, vasus spes vano Clue illusit co natus. Urebat accepta ad Monthousiuni clades mirabiliter Hugonem Geneven dem. vindictae itaque & abolendae ignominiae avidus, Uille andam arcem, milite commeatuque a Delphino acceptis, obsidet, expugnat, spoliat, evertit: sed accurrentibus evestigio Ainadeo comite Gehevensi, & Ludovico Sabaudo , arx illa una cum oppido restaurarur , nae Iorque longe post exciditio renata , quam integrae sit facies. Sed nihilo pro. pterea magis quiescentes Delphinates, Perri ream inSabaudico solo arcem, ad motis clam scalis, dc pronaptistimo quo que succedente,saeculi ejus alano xxx I rcapere tentanir ubi risidiae parum cellu-r e,ad vim transgressi, palam locum obsita

dent, eoque, pol quam ipsemet Delphi mus,qui suis subsidio yener , dum pro pius ibet situm contemplatur , ab emissi

forte ex arce fagitta ictus, cecidisset, de ditione tandem potiuntur. Obsessi ad unum Omnes , incolumitatem pacti liceri increpantibus nequicquam tribunis nobilitateque , tanquam fidem per scela; abrumperent, ab incondita de in furorem ob amissilini principem, cta inuri itidine , quae ea victoria ex libissine sua usa fuit, Laterfecti fuere: non sexm, non stas,imserationem attulit: arx spoliata M. .