장음표시 사용
131쪽
liberos non solum tibi, sod otiam patriae; qui non modo tibi voluptati, sed otiam qui aliquando usui rei publicae esse possent. Eos instituere atque erudiro ad majorum instituta, atque civitatis disciplinam, non ad tua flagitia , neque ad tuas turpitudines d buisti. Esset ex inerti, atque impuro, et improbo parentena VuS, Et Pudens, et probus filius: haberet aliquid abs te respublica muneris. Nunc pro te Verrem substituisti alterum civitati: nisi hoc sorte, deterior est, si fieri potest, quod tu ejusmodi evasisti, non in hominis luxuriosi, sed tantum in suris ac divisoris disciplina educatus. Quid isto festivius fore arbitramur, qui est tuus natura filius, consuetudine discipulus, voluntate similis 3 Quem ego, judices, quamVis binrium sortemque facile paterer = evadere : non enim me inimicitiae commovent, si quae mihi cum isto su- tum sint. Nam si in omnibus rebus innocens fuero. ineique similis, quid mihi istius inimicitiae nocebunt pSin aliqua in re Verri similis moro; non magis mihi deerit inimicus, quam Verri desuit. Etenim, judices,
ejusmodi respublica lebet esse, et erit, severitate judiciorum si constituta, ut inimicus neque deesse nocenti possit, nequo obsesse innocenti. Quapropter nulla res est, quamobrem ogo istum Dolim ex Pa-
a parentibus optima educatione institui. Itaque apud Lacedaemonios educatio liberorum ne parentibus quidem permittebatur; sed eius curam sustiis nebat ipsa respublica . ne sCilicet eduineatione prava a teneris eorrupti civessierent inutiles et aliquando reipubli
3. Restitutinus quatitor haec verba quae Eruest. deleverat. I. V. L.
4. hoc forte. Νisi filius tuus ieipso deterior est si tamen fieri potest deterior , eo quod tu in patria tui qui tantum sue erat et divisor vIde Aet. I. c. 8 ) disciplina educatus, ad hane improbitatem pervenisti; ille pa
tria luxuriosi doctrina sit institutus.
Parimi sollicitus essetn, ut evaderet , etc. ut qui ab eis inibi nihil linieretii. 6. MMeritato Dinetarum. Uitandi judicia cuin ae luitate et justitia exercebuntiar, quod bre i set, tianslati iis iterum a seuatoribus ad equites.
132쪽
M. T. CICERONIS ternis probris ac vitiis emergere. Id quod tametsi isti dissicile est, tamen haud scio an fieri possit 7 :
Priesertim Si, ut nutic sit, custodes amicorum' eum Sectabuntur; quoniam pater tam negligens ac dissolutus sest. Verum huc longiuss, quam voluntas fuit, ab epistola Timarchidis degressa est oratio mea. Qua recitata, conclusurum me esse crimen decumarum dix ram : Ex quo ' intellexistis, innumerabilem frumenti
numerum per triennium aversum a republim eSSe, ereptum qiae aratoribus.
LXX. Sequitur, ut de frumento empto Vos, judices, doceam , maximo atque impudentissimo surto: de quo dum certa, et pauca, et magna dicam bru-Viter, attendite. Frumentum emere in Sicilia debuit Verres ex senatusconsulto, et ex lege Τerentia et Cassia frumentaria. Emundi duo genera suerunt: unum alterarum' decumarum; alterum, quod praeterea civitatibus aequaliter esset distributum'. Illius decumani tantum, quantum ex primis decumis suisset; hujus imperati tritici modium ioccc millia. Pretium autem constitutum decumano in modios singulos Η-S terni imperato ΗΔ iiii. Ita in frumentum im-
. An feri possit. An, pro annon. Sie ad Div. IX is r Est hoc quidemmia num . atque h-d scio an maximum, id est, annon maximum. 8. Custodes amicorum. Si amici apponant ei, ut jam faciunt, custodes, qui eum observent. et ejus educationis eurum gerant . quae a Patre negligitur. hae re es. Com. Nep. in Dione. 9. Verum hiae longitu. Conclusἰ primae partis. de Dumento decumano. o. Ex quo. subaud. crimine. Ex qua ac satione. LXX. a. Sequitur ut, etc. Transiti ad alteram Partem, et petitio attentionis. De Empto frumento. et ad tiniitis hujus negotii intelligentiam , vide excursum ad calcem orationis de roseumentaria. u. Sie Hotot nanni vetus liber . idque adsmmni duo e Paris. Μss. Ig. et 'arum. I. V. L. 3. Ernestius conjicit, desse eum. Probat Wvtienbach. Sehistx. admisit. I. V. L. 4. Sestertii terni. Ergo frumentum illud a populo rom. carius emebatur , quam vulgo veniret. Nam Mepe an Panisdimnum ex modi quindae inis tertiis fuisse ostendit; hie vero pro
133쪽
IN VERBEM AC T. II, LIB. III. Iu 3
peratum ΗΔ bis et tricies= in annos singulos Verri decernebatur, quod aratoribus solveret; in alteras decumas seruae ad nonagies β. Sic per triennium 7 ad hanc frumenti emptionem Siciliensem prope cerities et tricies erogatum est. Hanc pecuniam tantam, datam tibi ex aerario ' inopi atque exhausto; datam ad Du- meritum. hoc est, ad necessitate ins salutis et vitae; datam, ut Siculis aratoribus, quibus tanta onera re publica imponeret, solveretur; abs te sic laceratam esse dico, ut possim illud probaro, si velim, omnem te hanc pecuniam domum tuam avertisse. Etenim, Sic hanc rem totam administrasti, ut hoc quod dico, pro
bari aequissimo judici possit. Sod ego habebo rationem auctoritatis meae: meminero, quo animo V, quo
consilio ad causam publicani accesserim. Non agam tecum accusatorie : nihil fingam : nihil cuiquam
alteris decumis decem et octo sestertios in medimnum seu ternos in modium , et pro imperato, viginti quatuor aestertios in medimnum, seu quate nos in modium. attributos esse dicit. s. Bis et reicies. Sestertium his et tricies eetilena millia 666 ooo D. . decernebantur attribuebantur a senatu. 6. Nonagies. Subaud. centena millia sestertium annua t, 845, o D. . Addit serine, quia deeumae Pendent exubertate soli et anni: et certus earum numerus esse numquam Potest. . Per triennium. Id est, per xin gulos annos triennii, ut patet ex Pe cuniae summa. Bene dicitProm emites, nam ex duahus summis superioribus tantum emeitor renties vicies et his a ,so I, r.). Sed maluit orator
numerum rotundare. Verres emo totis triennio aeceperat 35,6oo, oci sestert.
imperati solvendi nomine. g. Ex remos. Quomodo ex ferario μ Deposita adhuc erat haec pecunia apud eas societates, unde erat attributa, ut mox dicet. Sed quod debetur aerario, proinde ac si ita aerario esset, intelligitur, et est rhetorica amplificati . s. necessitatem. Frumenti illivi quo aleretur romana plebs, quini modii singulis mensibus viritim distribuebantur. Io. Laceratam. Lacerare pecuniam, metaphora audacior. Sie tamen sallustius :-alea, manu, Tentre lacerare
bona patria Catil. Cap. 9. I. Quo Mim . Non accusandi voluntate , seil defendoridi studio ad hane causam accessi. Publicam eam vocat orator, hoc est, in qua agitur de erimine , cuius castigatio pertinet ade emplum. sive incitandis bonis ad praemia ob heneiaeta ; sive deterrendi a flagitio malia, Pinnae metu.
I. Accus torie. Angendo erimina, more ac santi m.
134쪽
probari velim, me dicente, quod non ante mihi motipsi probatum sit. In hac pecunia publica, judices.
haec insunt tria genera surtorum : Primum, quum Posita e Sset pecunia apud eas societates unde erat attributa, hitiis centesimis β foeneratus est; d inde, permultis civitatibus pro frumento nihil solvit omnino; postremo, si cui civitati solvit, tantum detraxit. quantum commodum fuit 7; nulli, quod ' debitum CSt, reddidit. LXXI. Ac primum hoc ex te quaero: tui', cui publicani ex Carpinatii literis gratias egerunt δ; pecunia Publica ex aerario erogata, ex vectigalibus populi romani ad emendum frumentiam attributa, fueritne tibi quaestui pensitarittio tibi hinas centesimas Credo tori egaturum : turpis enim est et periculosa confessio. Mihi aut in hoc perarduum est demonstrare : quibus enim testibus p publicanis 3 tractati honorifice sunt:
II. ProbarL Persuaderi. Nihil haesententia Pulchrius, qua Cicero pautas verbis omnia boni ac honesu oratoris officia est complexus. r4. In hac. Partitio. Societates. Publicanorum a quis
hus numeranda erat praetori ex sena tua consulto.
strvis. Siugulis kalendis iram capitis,
seu sortis, centesima, more Et legibus. creditori pendetistiir, usurae nomine: quae usura ideo centesima dicebatur. quod centesimo mense sortem aequa ret. At ista Verres non contentum ut pote leviori . eam duplicavit, et exegithinas centesimas Hienstruas ab ea Publicano i iin M taetate, apud quam deisi,osita erat illa Pes unia . et pro qua quasi i ii duν alio, urum .i Dulla delie iratur. Duplex igitur Verris Ili hoe filii scelus, usuram illegitimam; indebitam exegit. I . Commodiam fuit. Libuit. 18. Quod debitiam est. Totum omne quod debebat respublica.
LXXI. I. Ac primNm. Prima narratio de Menerati ne ad Caput II. . Tu. Verbum nullum est, cui hoc Pronomen re pondeat: Schellerus vocativum putat. Sed syllepsis est non inusitata veteribus, qui sentetitiam. magis quam verha respicientes, Post interpositam Parae athesim, hie s mant orationem, quasi novam quamdam periodum ordiantur,ac nullam ha
135쪽
lΝ VERREM AC T. II, LIB. III. ia g
racobunt. Literis β eorum p decreto decumanorum si re-rnotae sunt. Quo me igitur Vertam 3 rem tam improbam. crimen tantae audaciae, tanta qUe impudentito, Propter inopiam testium ac literarum praetermittam pNon faciam, judicos. Utar teste : quo p L. Vottio Chilone, homine equestris ordinis honestissimo atque ornatissimo : qui isti ita amicus et necessarius 7 est, ut, etiamsi vir bonus non esset, tamen, quod Contra istum diceret grave videretur ' ; ita Vir bonuS est, ut, etiamsi inimicissimus isti esset, tamen ejus testimonio crodi oporteret. Admiratur 9 et exspectat, quidnam
Vettius dicturus sit. Nihil dicet ex tempore ' ; nihil ex sua voluntate; nihil, ut ei utrumvis 3 licuissem videatur. Misit J in Siciliam literas ad Carpinatium, quum esSet magister scripturiae, et ejus societatis publicanorum; quas ego Syracusis, apud Carpinatium in literarum allatarum libris, Romae, in litora rummissarum apud magistrum Tullium, similiarem tuum inveni : quibus ex literis impudentiam scen rationis,
s. Λ l. literae, et smp. publicani tractati. Aeli recepimias. Eruestio duce. lectionem a I.ambin . e m Ss erutam. Deinde legimus cum multis post Manutitim, L. pro P. Vettio. I. V. L. Literis eorum. subaud. id quod dico probabunt. 5. Decreto decumariorum. Vid. pra lib. II, P. 7 . I. Et necessarius est. Propter affinitatem . quia sororem ejus Verres in matrimonio habet. 8. Graὐe Dideretur. Quia rationem habuisset veritatis magis quam amicitiae. i. Admiraturi subaud. Verres.lo. Ex tempore. Id est, lictum, e ad tempus accommodatum. I i. Ut ei utrumWis. Scilicet aut a
a. Inserunt quidam fieri , quod
nullus agnoscit e reg. MSS. I. V. L. x3. Misit. Vettius. - Qtium ess Nempe Carpinativa. -- Magister, vel potius, ut infra dicetur, Pr magister. x 4. Allatiarum. Roma in stelliam. . Libris. Id est, capsis, tabulis. Missarum. Roma in sἰciliam; repeto
libris in quibus exemplum gall. Iamintite deseriptum nervabatur earum literarum quas Vettius miserat. icero hi, in stellia inventis literia instriactus, ut Romam venit. L.Tullium magistrum stoinpulit, ut earumdein exemplaria sibi ostenderet. 5. Literoe. Literae L. Vettii missae
136쪽
VILII ', C. ANTISTII, M GisTRORUΜ. Praesto se tibi ait futurum Vettitis, et observaturum, quemadmodum rationes . ad aerarium reseras : ut, si hanc ex foenore populo pecuniam Dori retuleris, reddas societati. Pos-
Sumus hoc teste, possumus L. servilii et C. Antistii magistrorum, liter is Ν', primorum hominum atque ho
neStissimoriam, possumus auctoritate societatis, cujus
literis utimur, quod dicimus, obtinere 93 an aliqua firmiora, aut graviora quaerenda fiant λLXXII. Vettius, tuus familiarissimus; Vettius . tuus amnis, cujus sororem habes in matrimonio; tuae frater uxoris Vettius, frater tui quaestoris, te Statur impudentissimum tuum furtum, certissimumque Peculatum :nam quo alio Domine pecuniae publi C;e foeneratio est appellanda 3 Recita ΗΕLiQUA. Scribam tuum dicit , Verres hujus perscriptorem' Dei ierationis fuisse : ei quoque
magistri J minantur in literis. Etenim casu scribael tum
duo magistri suerunt cum Vettio. Binas centesimas ab se
ablatas serendum non putant: et recte non putant. Quis enim hoc fecit umquam λ quis denique conatus est sacere, aut posse fieri cogitavit, ut, quum senatus Publi Canos usura saepe juvi SSet , magi Stratus a Publicanis pecuniam pro USuris auderet auferre 3 Certe huic homini spes nulla Salutis osset, si publiCani, hoc est, Si β equi-
Roma in Stelliam ad Carpinatium.16. Al. habent P. Semilii.
r . Riationes. solebant magistra tua, qui pecuniam publicam tracta sent. Romae ad quaestores aerario raraonem ejus Pecuniae referre. x8. Verbum hoc sine causa Mnest. deleverat. I. V. L. I9. Obtinere. Probare. - Aliqua firmiora. Subaud. argumenta. LXXII. r. Emeat. reposuit sed disit Vetti a. I. V. L. a. Prescriptorem. Nomina eorum a quibus exigenda esset pro laenore Pecunia , in tabulas tuas retulisse. 3. Duo magistri. Settieet L. Servilius et C. Antistius. 4. Gmn vina, de pecunia vet. IV. 3 , malebat versura some Diasset. I. V. L. - Ustiria jurisset. Id est,ntendam pectiniam eis sine scenore reliquisset.
137쪽
tes romani judicarent. Mitior eSSe nuncia judices, vobis disceptantibus, debet; et tanto minor, quanto est honestius, alienis injuriis, quam re sua Commoveri. Quid ad haec respondere cogitas λ Utrum lactum negabis 3 an tibi hoc licitum esse de seniles P Negaro qui potes Θ an ut tauta auctoritate literarum, tot testibus publicanis convincare λ Licuisse vero qui 3 si mehercule te pecuniam tuam, non populi romani si, inprovincia foeneratum docerem, tamen effugero 7 non
posses : sed publicam', sed ob frumentum decretam, sed a publicanis scenore accepto ; hoc licuisse cuiquam probabis quo non modo ceteri, Sed tu ipse nihil audacius improbiusque secisti. Non mehercules hoc, quod omnibus singulare videtur, de quo mihi deinceps dicendum est, possum, judices, dicere audacius esse, aut impudentius, quod permultis civitatibus pro frumento nihil solvit omnino : major haec pri da fortasse est; sed illa impudentia certe non minor. Et, quoniam de illa foenoratiotio satis dictum est, nunc de hac tota
LXXIII. Sicilue civitates multae sunt, judicos, Ornatae atque honestae : ex quibus inprimis numeranda est civitas Halesina. Nullam enim reperietis aut officiis
6. Schuta. e Lambini margine. pr torem ρυ. r. Quod paucis Placebit. I. V. L. . Tamen effugere. Quia nempe eontra leges aperte Peccasset. Nota dum praesidibus provinciarum in suis provinetia tria haec interdicta suisse, negotiationem . niuiuum, foenus. Vid. Μodestinus Digest. lib. XII, t. r. 8. Sed piablicam. Ante harer verba doeti paucula quaedam desiderari su-
picantur. Lacrinam explet Lambinis hor modo: Nunc em quum meuniam reperiare feneratus essa non tuam,
seri publicam , etc. Verum cur incitatiore dicendi forma non utatur orator'
Verris impudentia in isto eius facto quo permultis civitatibus pro frumento nihil solvit. de quo mox dicam, quam in ea sceneratione de qua jam loquor. Diligenter obser andum quam apte ab
hae ad amnentem narrationem tra eat orator, et hanc eum illa conjungat. LXXIII. t. Sicliue Ciseitates. S. eunda narratio . ad c P. 77.
138쪽
si deliorem, alit copiis locupletiorem, aut auctoritate graviorem. HHic isto in an uoSSingulos quum sexagitata tritici millia modium imperavisset, pro tritico nummos abstulit . quanti erat' in Sicilia triticum : quos de publico nummoS acceperat, rotinuit omnes. Ob
stupui, judiceS, quum hoc mihi primum IIalesiae
demonstravit in senatu Halesinorum homo summo ingonio, summa Prudentia, Summa nuctoritate pra)
ditus, IIalesinus aeneas : cui senatus dederat publice causam J δέ iit milii fratrique meo gratias ager t; et Simul, qui nos ea, quar ad judicium pertinerent, doce
ret. Demonstrat, hanc istius conSuetudinem ac rationem fuisse : quum omnis frumenti copia decumarum nomine peneS istum PsSet redacta, solitum esse istum pectiniam cogere a civitatibus; frumentum improbare; quantum frumenti Romam esset mittendum, tantum de suo quaestu β, ac de sua copia frumenti mittere. POscorationes ': inspicio litoras: video frumenti granum Halesinos, quibus I.x millia modium imperata erant, Dul
lum dedisse : pecuniam Volcatio, Timarchidi, scribae dedisse. Reperio genus hujusmodi, judices, praedae,
ut praetor, qui frumentum emere debebat, non emat, Sed vendat; pecunias, quas civitatibus distribuere debobat, eas omnes avertat atque auserat. Non mihi jam surtum, sed monStrum ac prodigium videbatur: civitatum frumcntum improbare, Suum Probare;
u. Quanti erat. Pro ratione pretii quo in Sitaui vendebatur in modios
singulos. I. Dederat ... causam. Rara et no
tanda loeutio, Pro dederat negotium. Causam deletidum Censet Ernest. ut insititium ; idem quι inni l in Pa rum cohaerens e Pungit. - 'iatrique vico. Patrueli L. 'Punio. - Gratias
amet. Quod in Siciliam ad eolligenda
ere a crimina profecti essemus. 4. Decumarum. Secundarum, Pro quibus pecunia dabatur aratoribus. s. De suo queratu. De eo frumento quod praedatus erat copiose ex primis deerami . 6. Posco rationes. Acta, labula publion .
139쪽
quum Suum Probasset, pretium ei frumento constituere ; quod constituisset, id civitatibus ausorro: quod a popido romano accepi SSet, tenere. LXXIV. Quot vultis esse in uno furto peccatorum
gradus p ut si singulis insistere velim, progredi iste non possit. Improbas frumentum Siculum. Quid Θ ipso quod mittis p peculiarem habes aliquam Siciliam, quae tibi ex alio genere frumentum suppeditare possit ZQuum senatus decernit, ut ematur in Sicilia frumentum, aut quum populus jubet, hoc, ut opinor, intelligit. ex Sicilia Siculum frumentum apportari opo
tere. Τia, quum civitatum Siciliae vulgo omne seu mentum improbas, num ex Mnpto, aut ex Syria frumentum Romam mittis 3 Improbas Halosinum, Cephaloeditanum , Thermitanum, Amestina litium , Τyndaritanum, Herbi tense, multarum praeterea civitatum. Quid' accidit tandem, ut horum populorum agri frumentiam ejusmodi, te praetore, serrent, quod numquam antea, ut neque mihi, neque tibi, neque populo romano PDsSet probari, praesertim quum ex iisdem agris, ejusde inque anni frumentum ex decumis Romam mancipes advexissent 3 quid acciderat β, ut ex eodem horreo decumanum probaretur, emptum non
LXXIV. t. Quoe vultis. Adde am-Pliva. -- Peccatorum Wadtis. Id est. Me in alia aliis maiora. Adde tot sunt et tanta, ut si singulis , ete. Ellipsis indignationi et inagno euiuia assectui
ermens. Emest. ut in obscuro loeoco . in tot videtis esse in uno , me. Audacius.-HYMedi.Verres uiua non
μιιie peccando, id est, vos recte iudieabula latum non habere , quo Pro grediatur ultra precando. Vel progred. non possit, id est . ut dixit supra. te
neretur, nec ullam in partem eorumΟ- vere se posset; vel sti eum Iinmb. et II. Ge. Pars s eunda.
h. legas, progredi ψse non possem, id est, ad alia pergere, erit quasi dicat, infinitum esse me oporteat, si singulis, etc. a. Quod mittis ρ Quale est humenis tuni quod de quaestu Romam mittis 3. Quid. Lamhinus, quasi insolitum sit dieendi genus , reseripsit in accidit tandem cur a: aut legendum censetqtii. Reeenti rea nihil mutant. 4. Mancipes. Sunt publJeani, qui publiee auo quaeatu et periculo emunt. S. Quid acciderat. Reponunt alii qui.
140쪽
i3o Μ. Τ. CICERONIS probaretur Dubiumne eSt, quin ista omnis improhatio cogendae pecuniae causa Data sit 3 Esto: im has Halesinum; habes ab alio populo, quod probes: eme illud, quod placet. missos fac eos, quorum frumentum improbasti. Sed ab iis . quos repudias, exigis
tantum pecuniae, quantum ad eum numerum seu menti satis sit, quem civitati imperas. Dubium est,
quid egeris p In medimna singula video ex literis publicis tibi Halesinos Η-S quinos denos' dedisse. Osten
dam ex tabulis locupletissimorum aratorum, eodem tempore neminem in Sicilia pluris frumentum vendidisSe. LXXV. Quae est ergo ista ratio, aut quae potius amentia, seu mentum improbare id, quod ex eo loco sit, ex quo SenatuS et Populus romanus emi voluerit; ex eo acerVO, ex quo Partem tu idem, decumarum nomine, probariS : deinde a civitatibus pecunias, ad
emendum Dumentum, Cogere, quum ex aerario aC-
ceperis p Utrum te lex Terentia Siculorum pecunia frumentum emere a Siculis, an populi romani pecunia frumentum ab Siculis emere jussit 3 Iam vero ab isto omnem illam ex aerario pecuniam, quam his oportuit civitatibus pro frumento dari, lucrifactam videtis. Accipis nim II-S xv pro medimno; tanti' enim est illo tempore medimnum : retines H-S xviii'; tanti enim est frumentum Siciliense ex lege aestimatum
usurpata Em. eorrigebat erat. sed est antecedenti aeripis respondet. et in elligendam est in tabulis aratoriam et Pu Nicanorum,unde C ero demonstrabat. 3. Alii, xIr. I. V. L- times rea Id est, stestertios xvaxi ex aerario attributos. ut Siculis aratoribua frumentum solveretur gall. 3 se. 6s cent. . 4. ranaritum. Subaud. in alamma decumas. - lem. Terentia.
6. Quinos denos 3 se. cent. . Verres Halminis imperavorat Lx millia modium, seu decem millia medimnum. pro quibus in singula medimna Η-S xv exegerat; dederant ergo Hal inlcentum quinquaginta millia sestertium
a. Tainti enim est. Esse, pro Tenaleo se, ae timari, vendi, saepe Cicero