장음표시 사용
141쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. III. l 3I
Quid interest, utrum hoc feceris, an frumentum non improbaris. Sed Dumento probato et accepto, pecuniam publicam tenueris omnem, neque quidquam ulli dissolveris civitati, quum aestimatio legis ejusmodi sit, ut ceteris temporibus β tolerabiliis Siculis. te pra tore etiam grata esse debuerit 3 Est enim modius lege Η-S lii aestimatus : suit autem, te praetore, ut tu in multis epistolis ad amicos tuos ' gloriaris, ΗΔ ii 7. Sed suerit Η-S iri; quoniam tu tantum a civitatibus in modios singulos exegisti : quum, si solveres Siculis tantum, quantum te Populus romanus jusserat, aratoribus fieri gratissimum posset; tu non modo eos accipere . quod oportebat. noluisti; sed etiam dare, quod noli debebant, coegisti. Atque haec ita gesta esse, judices, cognoscite et ex literis publicis civitatum, et ex testimoniis publicis: in quibus nihil fictum, nihil ad tempus accommodatum intelligetis. Omnia. quae dicimus, rationibus' populorum non interpositis, neque perturbatis . neque repentinis, Sed Certis, institutis, ordine relata atque consecta sunt. Recitarationes Halesinorum. Cui pecuniam datam dicit Θ die.
LXXVI. Quid est, Verres Θ no illam quidsm tilia
defensionem reliquam secisti, mancipes in istis robus esse versatos 3 mancipes frumentum improbassep mari
s. Ceteris temporiavi. Quibiis frumentum carius vendebatur. - Graea. quia minoris erat frumentum quam aestimatio. s. amicos tuos. In primia ad Hortensium. Vid. infra, P. 81. Gloriaris. Nam annonam vilem fuisse magistratus gesti tempore, magistratrii floriosum est. . Mox. edidit, Lamhin. et Gara- ton. auctoribus, Η-s it s. id est, dao-δω sestertiis cum semisae. Aptius. I. V. L. s. Rationibus. Uteria, tabulia. Inter sit . Ration sunt. in quin aliquid intermixtum atque interiectum est; in quihua liturae sunι. et mendarum eorrectarum vestigia. Frustra e-- rexit Lambin intermisias , quum inter Ositio Modom sensu ad Div. XVI.
142쪽
cipes pretio cum civitatibus decidisse, et eosdem abs te illarum civitatum' nomine pecunias abstulisse; deinde ipsos sibi frumentum coemisse; nihil haec ad te pertinere Mala mehercule ac misera defensio, praetorem hoc dicere: Ego frumentum neque attigi, ne
que adspexi; mancipibus potestatem probandi improbandique permisi; mancipes si civitatibus pecunias
extoreerunt: ego autem, quam pecuniam populis dare
debui, mancipibus dedi. Mala est haec quidem, ut dixi , desensio crimitiis; sed tamen hac ipsa tibi, si uti
cupias, non licet. Vetat te Volcatius, tuae tuorumque deliciae, mentionem mancipis sacere. Timarchides autem, Columen familiae vestrae, premit fauces do- sensionis tuae : cui simul et Volcatio pecunia a civitate
numerata est. Iam vero scriba tuus annulo' aureo
suo, quem ex his rebus in invenit, ista te ratione uti non sinet. Quid igitur est reliquum, nisi uti fateare, te Romam frumentum emptum Siculorum pecunia misisse, publicam pecuniam domum tuam Conve tisse Θ Ο consuetudo peccandi, quantam habes jucunditatem in improbis et audacibus, quum poena abfuit , et licentia consequuta est i Iste in hoc genere
peculatus non Dunc primum invenitur; sed nunc demum tenetur β. Vidimus huic ab aerario pecuniam numerari quaestoris' ad sumptum exercitus consularis:
Opponuntur interpositis. Institnere, i. e. Paratae, soranatae, atque expolitae,
νατεσκευασulvssit, respondent pertur
batis. Abeat aquihusdam alterum die. XVI. r. in dixi. Post haee addit
Sch. Praeeunte Griovio, e eod. Fabrie. Mae potius perdita is, ni in Vere. II, 62. Ernest. iat vitiata et interpolata non recepit. - etae mius. tim fatetur palam se Meuniam, tu iussu, Recepisse. a. Annulo. Vid. intra cap. 8 .
3. Ex his rebus. Quem ex his rapinia loeupletasti, ut inde ius annuli aurei gestandi haberet. 4. Quum mena abfuit. Sie pro Μilone, cap. I6, dicit maximam illis bram esse precandi impunitatis apem. s. nnetur. Arguitur, convineitur. 6. Qtiustori. Cn. Carbonia eorumna. -Consalem M. Car diem. Vid. orati Iseeundae actionis, ubi de Verris quin
143쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. III. i 33
vidimus paucis post mensibus et exercitum et Cori-sulem spoliatum. Illa omnis pecunia latuit in illa caligine I ac tenebris, quae totam rempublicam tum occupaVerant. Iterum gessit hereditariam' quaesturam cum Dolabella; magnam pecuniam avertit: sed ejus rationem cum damnatione Dolabellae permiscuit s. Commissa est pecunia tanta praetori: non reperietis hominem timide nec leviter hiec improbissima lucra ligurientem ; devorare omnem pecuniam Publicam non dubitavit. Ita serpit illud insitum in Datura malum consuetudine peccandi libera finem ut audaciae statuere ipse sibi non possit. Tenetur igitur aliquando , et in rebus tum maximis, tum manifestis tenetur. Atque in eam fraudem mihi videtur divinitus incidisse, non Solum ut eaS poenas, qua S Proxime meruisset, solveret; sed ut illa etiam scelera ejus in Carbonem et in Dolabellam vindicarentur 4. LXXVII. Etenim nova quoque alia res exstitit, judices , in hoc crimitie, quae tollat omnem dubitationem superioris illius decumani criminis. Nam, ut illud missum faciam, permultos aratores in alteras decu mas , et in haec IIccc millia modium, quod emptum populo romano darent, non habuisse, Sed a tuo Protatum, legatione et Praetura agitur. . Gligine. Μetaphora, qua bellum elude Marianum significatur.-Latuit. Bene. Nam in illa rerum perluinat Ione leges silebant. sine quibus illius Pecuniae ratio a Verre reposei non poterat. s. Here ariam. Quam villeoloqs estore Oeesso, quasi mortui hereditatem a Dolabella aeeepit. Lib. I, c. 36. s. Permiscuis. Itaque surta Verris Dolabellae sunt aestimata, id est, Dolabellae ex bonis soluta sunt, ipse Verrea integer abii .ro. commissa est. De publieo ad emendum frumentum in Sicilia.
te et eum fastidὶo suaviora quaeque delibare. -D-orare , est totum ali. quid, ne dentibus quidem praemansum. simia I absorbere. ra. Libera. Nullo poenarum metu retardata. r 3. Viridiearentur. Sic saepius Verrem depinxit, quasi scelerum pinnis ausuriis ad ea aetum, Proptes quae su Pplicium aliquando obiret. . LXXVII. a. In reli. Ge. Vid. L. I .
144쪽
curatore, hoc est, ab Apronio, emisse; ex quo intelligi potest, nihil te aratoribus reliqui fecisse : ut hoc praeteream , quod in multis est testimoniis expositum; potest illo iii idqi iam esse certius, in tua poteState, atque in tuis horreis omne frumentum Siciliae, per triennium, atque omnes fructus agri decumani, fuisse pQuum enim a civitatibus pro frumento pecuniam exigebas, unde erat frumetitum, quod Romam mitteres, si tu id non omne clausum et compressum possidet, ZItaque in eo frumento primus tibi ille quaestus suit ipsius finimenti, quod erat ereptum ab aratoribuS: alter, quod id frumentum improbissime per triennium partUm, non Semel, Sed his, neque uno. sed duobus pretiis, unum et idem Dumentum vendidisti; semel civitatibus, Η-S xv in medimnum; iterum Populo romano, a quo H-S xVIII in medimna pro eodem illo Dumento abstulisti. At enim Dumentum' Centuri pianorum, et Agrigentinorum, et nonnullorum fortasse praeterea probasti. et his populis pecuniam dissolvisti. Sint aliquae civitatos in eo numero, quarum seu mentum improbare tiolueris : quid tandem p his civitatibus omnisile pecunia, quae pro frumento debita est, dissoluta est Unum mihi reperi, non populum, Sed aratorem: Vide, quaere, circumspice, si quis sorte est ex ea proVincia, iri qua tu triennium praesuisti, qui te nolit perisse β; unum, inquam, da mihi ex illis aratoribus, qui lihi vel ad statuam si pecuniam contule-
tua potestare. 3. At enim frumentum. Prolepsis qua sit transiliis ad tertiam narrationem. P obasti. Bonum iudieasti,aeeopisti. supra et tu mea na nempe ningula. Quamvis utramqne . in medimnum in et .. in medimna . sit latinum; Emest. tamen existimat Clem
4. Quid tandem p suband. id eati
s. Qui te nolit perisse. Inopinatum ἔexspectabatur enim ut diceret, qui sedi e lotum acevisse. 6. Qui tibi vel ad statuam. Vid.
145쪽
runt, qui sibi dicat pro frumento omne eSse, quod oportuerit, Solutum. Confirmo, judices, neminem
LXXVIII. Ex omni pecunia, quam aratoribus Sol vere debuisti, certis nominibus deductiones fieri soloebant : primum pro spectatione ' et collybo δ; deinde
pro nescio quo cerario . Haec omnia, judices, non rerum certarum=, sed surtorum improbissimorum sunt vocabula. Nam collybus esse qui potest, quum utan
tur omnes uno genere nummorum Θ Cerarium Vero
quid λ quomodo hoc nomen' ad rationps magistratus, quomodo ad pecuniam publicam allatum est 3 Nam illud genus tertium 7 deductionis erat ejusmodi, quaSi
non modo liceret, sed Eliam oporteret; nec Solum Oporteret, sed plane necesse esset. Scribae nomine
. de tota pecunia binae quinquagesimae detrahebantur
supra Iibro Π , capite set et seqq.
LXXVIII. r. Eae omnι. Tertia nar ratio ad eap. 8 r. I. Pro spectations. Id est, explora. tione et probatione pecuniae. Specta. tores pecuniae alio nomine Mammularii appellabantur. Eorum provincia erat inspieere nummos. qui ad se de rein Mutur, et explorare an probi essent, oricia auri, an non subaerati, an aequi ponderis, an bonae suxionis. Vid. Digest. lib. XLVI. lat. 3 , l. 39.
Gall. potiris chave. Coll3bus proprie signifieat nummulum aereum, cui hose et impressus. Sed quia minutis hisee
nummia Permutari soleret aurum adi
gentumque, hine saetum, ut gener tim Pro peeuniae permotatione dieieceperit, et latius etiam, ut hoe loco accipitur, pro intertrimento nutnmoriun ex Permutatione peeiuuae, qua fieri solet apud nummularinm. Nam Pecunia, quam quis habet, quum aut abrogata , aut non recepta in ea pro vineta In qua debet expendi, tum illa permutatur et nummulario, pro permutatione, dantur nummi aliquot lucri nomine. Quod Itierum etiam collyhus appellatur. Vid. V s. Et m. 4. cerario. Erat Pecunia quam Verres exigebat pro ema ad obsignanis das tabulas adhibita . seu pro eeratis tabulis. in quas erogatam arat Sua Meuniam aeribae reserebanti sie hodia publieani pro aehedula accepti. gall. tir la guttiance, meuniam exigunt.
s. Certiarum. Usu re Piarum, aut lege constitutarum.
6. Me nomen. Cue id debituru iuvenitur in rationibus magistratus P siquid scribae pro eerae, seu ehartae impensis exigunt, quid habet ista permnla eum praetoria rationibna p
146쪽
Quis tibi hoc concessit quae lex λ quae senatus auctoritas λ quae porro aequitas, ut tantam pecuniam scriba tuus auferret', sive de aratorum bonis*, Sive de populi romani vectigalibus 8 Nam si potest ista pecunia sine aratorum injuria detrahi, populus romanus habeat, praesertim ira tantis aerarii angustiis : sin autem et populus id voluit, et aequum ita est, solvi aratoribus, tuus apparitor ' parva mercede populi conductus, de aratorum bonis praedabitur λ et in hac causa scribarum ordinem in me concitabit Hortensius p et eorum commoda a me labefactari, atque oppugnari jura 'dicet λ quasi vero hoc ' scribis ullo ex mplo sit, aut tillo jure concessum. Quid ego vetera repetam aut
quid eorum scribariun mentionem iaciam, quos constat sanctissimos homines atque innocentissimos fuisse ΘNon me sugit, judices, vetera exempla pro fictis sabulis 4 jam nudiri atque haberi: in his temporibus versabor miseris ac perditis. Nuper Hortensi, qMaestor
suisti; quid tui scribore secerint, tu potes dicere : ego de meis hoc dico, quum in eadem ista Sicilia si pro
frumento civitatibus pecuniam Solverem, et mecum
8. Cod. Nam . iaserreret. Lambin. Linem. aMerteret. I. V. L. s. De aratorum bonis. De Meunia quae erat aut ex aratorum bonis, quia
tota illis pro frumento dari debebat.
aut ex veetigalibus, unde lamnentum illud noluebatur. Io. Turra maritor. Contemptim de isto Verris assecla. Nam alias apparitor
verbum est conranuue et comprehendit omnes praetoris ministros, aeribas nemr, accensos, interpretes, IIct rea, Praecones, viatores, servos Publicos, carnifices, qui Omnes magistratibus Praesto esse debebant. Hi omnes mercede publica conducebantur.
tur, ut suPra verbo a ordinem in.
ra. Alii, in riri. Utruinque Erti. abesse mallet. I. V. L. I 3. me. Id est, cerarium et binae quinquagesimae. r4. Pro petis Dbtilis. Tam eo in pus moribus vivimus, ut quidquid vilia ni stra excedat et altioria virtutis specimiua monstret, jam pro sabulis
haheat P. S. Per. Ante decem annos. Nam quaestor fuit Horion ius anno 6 3.16. In Sicilia. In qua quaestor luiaurio 678, quo anni, Hortensius aedili sui .
147쪽
duos frugalissimos homines scribas haberem, L. Mamilium et L. Sergium; non modo istas duas quinquagesimaS, Sed omnino nummum nullum cuiquam esse deductum.
LXXIX. Dicerem , hoc mihi totum esse attribuetidum, judices, si illi umquam a me hoc postulassent,
si umquam omnino cogitassent. Quamobrem enim
Scriba deducat, ac non potius mulio, qui advexit 'λtabellarius, cujus adventu certiores facti spetiverunti praeco, qui adire jussit λ viator, ac Venerius, qui fiscum sustulit Θ Quae pars operae aut opportunitatis in scriba
est, cur ei non modo merces tanta detur, sed cur cum
eo tantae pecuniae partitio fiat 3 ordo δ est honestus. Quis negat λ aut quid ea res ad hanc rem pertinet 8 Est vero honestus, quod eorum hominum fidei labulae publicae periculaque magistratuum committuntur. Itaque .ex his scribis, qui digni sunt illo Ordine, patribustamilias. viris bonis atque honesti S, PerCOntamini , quid sibi istae quinquagesimae velint. Iam Omnes intelligetis, novam rem totam atque indignam videri. Ad eos me scribas revoca, si placet: noli hos
LXXIX.,Diserem. Me unum d lieti eomun obaidem suturam. a. Alii habent a exerit; alii adduxerit. Deinde reseriptum adire e
cod. Nanniano. Fere . omnea Ceteri, abire. Hotom. dederat adesse, quod quidam . receperunt. I. V. L. Am-xis. Pecuniam. - Peliserunt. Censet Graevius voeem hane. ut irreptitiam delendam esse. - Qtii adire. Qui eos. quum ad praetorem veneriuri, nominatum v avi L. - Qui fiscum sustulit. Qui saccos plenos pecuniae, quae numeranda erat aratoribus, sustinuit e attulit. - Fiscus est corbis aparteus, vel vimineus, ad maioris summae Pe-eunias accipiendas. 3. ordo est honestus. De huius oris
dinis honestate, In quem cuivis per Pecuniam pervenire Iieebat, multa M. hit Emest. in Indie. qui plures reeitat
. Pericula. Is e loeo sani libelli. seu tabellar, quibus aliquid consignatur. Μagistratuum administrationis latin as scri lue diligenter consciebant. ex quibus postea ratio istius administrationis senatui reddi posset; ideo ita quibus illas tabulae committuntur , magistratuum pericula committi aptissime dicuntur, id est, tabulae ex qui
hus senatus periculum seu documen tum capiet recte ne, an secus provincia administrata fuerit.
148쪽
colligere qui nummulis corrogatis de nepotum sidonis, ac de scenicorum corollariis quum decuriam ηemerunt, ex primo ordine explosorum s in secundum ordinem civitatis se venisse dicunt. Eos scribas δ'
tecum disceptatores hujus criminis habebo, qui istos
scribas esse moleste ferunt. Τametsi, quum in eo odidine videamus esse multos nori idoneos, qui ordo im
lustriae propositus est et dignitati; mirabimur, turpes aliquos V ibi esse, quo cuivis licet pretio pervenire I .XXX. Τu ex pecunia publica H-S tredecies scri-
3.-hos eolligere. similes Verris acrinae, quem orator scenicum scitase si Mificat , ineptum quidem, et ex iis maxime quἰ exploderentur, sed qui tamen ab iis qui suas opes in ludos profisndebant, semieiaque eomllaria praebebant, locupletatus, Ioeum in aliqua seritiarum decuria coemerat. s. Nepotum. Ii dicuntur qui leniere et inoonsulte largiendo, qui epulis, ludis, compotationibus patrimonia sua astandunt. Hi solebant in theatro saepe ad Ost dendam suam liberal Itatem eunia, aut alii a muneribus histriones
. Corollarias. Corollarium meitur id. quod additur praeter debitum. Fua corollia, quae actoribus, quum Placuerant, in Mena olim dari solebant. Postea Pecunia etiam iis data est. Vid. lib. IV, Cap. 16.8. Quum decoriam. Id est. locum in aliqua decuria. Porro decuriae eranteollegia, in quibus librarii, scribae,
lictorea, viatores, nomenclatores, ne censi magistratuum muri censebantur. s. Ea primo Ordina e losorum.
Histriones, quum eorum actio aut Pr nuntiatio noti Probatur, exsibilantur et 'Hoduntur. In iis stivae aerita erris. aut equam decuriam emeret. Prinius ordo pxplosorum deterrimos sim; ficat histriones, in quo sestive Cicero, quum videtur laudare, dicam. Primus ordo, vituperat, subjungens
erat sortim. - In secrandiam Ordinem.
Is est equester ordo: primus erat senatorius. Se venisse dimini. Nomquod revera venerint, aed quod venias. - ibi videantur; quia decuriam emerunt , unde in equestrem ordinem ascendi solet.
qui sunt bonI viri et digni illo ordine. - eriminis. Quo binas quinquagesimas detraxisti. Porro iudicium peculatus aperte Verri denuntiat. - Qtii Arias. Olim histriones, nune feribas esse te.Ve a scribam Praecipuo significat.- voleste ferunt. Propter e minindignitatem. - Tametsi. Correctio - In eo ordine. Senatorio. Interpretatur Graevius de acribis. quorum ordinem honestum esse modo dixit Tialius. Sed eum refellunt ipsa Ciceronia verba. Quia enim dicat patere dignitati ordinem. quo cuivis licet pretio Pervenire PII. Edd. veri. asiquot. I. V. L. LXTX. I. Matredecias. Immo quatuordecim. subaud. centena millia gall. x8 ,-o fr. . Nam binae quinquages-ae otiua initia summae quae Verri per triennium fuerat erogata ex
149쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. III. l
bam tuum permissu tuo quum abstulisse fateare, re
liquam tibi ullam defensionem putas esse λ hoc serre quemqi iam posse Θ hoc quemquam denique nunc
tuorum advocatorum' animo aequo audire arbitrare
qua in civitate C. Catoni, clarissimo viro, consulari homini, H-S xviii ' millibus lis aestimata sit; in eadem civitate apparitori tuo esse concessum, ut H-S i nonomine A tredecies auferret 8 Hinc illo est annulus aureus , quo tu istum in concione donusti: quae tua donatio singulari impudentia praedita , nova Siculis omnibus, mihi vero etiam incredibilis videbatur. Saepe enim nostri imperatores, superatis hostibus, optime
republica gesta, scribas suos annulis aureis in concione donarunt : tu vero quibus rebus gestis, quo hoste superato, ConCionem , donandi causa, advocare ausus es p Neque enim solum scribam tuum annulo;
sed etiam virum sortissimum ac tui dissimillimum, Q. Rubrium, excellentem si virtute, auctoritate, Copiis I, corona et phaleris, et torque clonasti; M. Cos-
aerario , quaeque erat sere H-S trecenties sexagies, cap. 7 , emciunt quatuordeeles sestertium. et paullo plus. . Ad--orum. Vid. pro Quint. P. 1, quid sinti
Cato de provincia praedatus suisse ad aes eruuin decem et oeto millia gall. 3,69o se. , atque nulla dignitatis hominia, aut tenuitatis pecuniae habita
ratione, ut eam restitueret, eondemna. tus est. Consul mlt Cato anno 630. Ex eo niatu Μacedoniam adminIstravit, ex qua repetundarum est damnat .
Litem Catonis quater milli hos duntaxat misse aestimatam 8ao fit. . ait Venelus
Patere. lib. II, cap. 8. C. Cato damna-- ivit in exsilium Tameonem ita Hispaniam , soloque civitatis suae mutat . clivia Tarracomensis in sint . uis erat nepos Catonis Censorii. Cic. pro Com. Balbo. Vid. et Ind. Histor.
4. Uno nomine. H. e. Mn. .erie, uno manus coniectu.
clauditur tertia haec narratio. -mne. Id est, ex illa pecunia, ex qua iam Cen sum equestrem habebat. Donasti. Atque equitem fecisti; nam auutilus erat equitum romanorum insigne.
Copiis. Divitiis; valde locupletem. -- Corona. Haec erant dotia militaria. Coronae aliae erant civicae, quae ei I dabantur ob eivem in praelio Mevatum; aliae murales, quiuua donabantur ab imperatore. qui murum hostilem primi subiisseri .
150쪽
sutium, Sanctissimum virum atque honestissimum;
Μ. Castritium, summo splendore, ingenio, gratia praeditum. Quid haec sibi ' horum trium Civium romanorum dona voluerunt λ Siculos praeterea, potentissimos nobilissimosque, donasti; qui non, quemadmodum sperasti, tardiores suerunt, sed ornatiores' tuo judicio ad testimonia dicunda venerunt. Quibus ex hostium spoliis λ de qua victoria λ qua ex praeda aut manubiis haec abs te donatio constituta est an 'quod, U te praetore, paucorum adventu myoparonum, clasSiS pulcherrima, Siciliae propugnaculum, praesidiumque Provinciae, piratarum manibus incensa est λ an quod ager Syracusanus praedonum incendiis, te praetore, Vastatus est λ an quod forum Syracusanum navarchorum sanguine redundavit an quod in portu Syracusano piraticus myoparo navigavit λ Nihil possum reperire, quamobrem te in istam amentiam incidisse arbitrer:
Disi sorto id egisti, ut hominibus ne oblivisci quidem
rerum tuarum male gestarum liceret. Annulo est aureo scriba donatus, et ad eam donationem concio est advocata. Quod erat os tuum, quum videbas in concione eos homines, quorum ex bonis iste annulus aureus donabatur, qui ipsi annulos aure S POSuerant, Iiberisque detraxerant, ut esset y', unde scriba tuus
nasti muneribus, ut ne contra te, quum reus easea saetus,testimonium dicerem s. ornatiores. Alludit ad morem militum, qui donIs militaribus ornati, una cum imperatore suo in triumphum veniebant. --disio. Te ipso iudicante donis eos esse omando .ro. An quod ρ In Pinatum - Pati corum. Μyoparo eat vi vicula piratarum. Hanc Eudem multo fusius deseribit insta lib. V, eap. 33. II. Emest. addere iubet quibus; Se ix. addidit. Ambo in ΜM et edd.
Pemeram omissum putant. I. V. L. a. Olim vulgati omnes libri essent. Primus Gronov. e cod. Frane. dedi esset; quam lectionem nemi i non approbavit. I. V. L. 13. Ul esset. unda scriba tuus. Ut censua equestris tuo seribae conficere
tur. unde itis haberet antauit illius gestandi, qui muneris ae heneseii tui