장음표시 사용
161쪽
concederetur', velle Siculos senatui polliceri frum . tum in cellam gratis, ne posthac tantas'. pecuniaS magistratibus nostris decerneremus. Perspicere Vos
certo scio, Siculis quantopere hoc expediat, non adsequitatem conditionis, sed ad mi ima malorum eligenda. Nam, qui mille modium β Verri suae si partis in cellam gratis dedisset, duo millia nummum, aut
summum tria dedisset : idem nunc pro eodem numero frumenti Η-S viii millia dare coaetus est. Hoc arator assequi per triennium, certe fructu Suo η, non potuit : Vendiderit instrumentum, necesse eSt. Quod si hoc munus v et hoc vectigal aratio tolerare, hoc
est, Sicilia ferre ac pati potest; populo romano serat
potius, quam nostris magistratibus. Magna est pecunia; magnum praeclarumque vectigal. Si modo id salva provincia, si sine injuria sociorum percipere possitis; nihil detraho magistratibus tantumdem detur in
nobis approbaretur. Sed illo verbo, at magis invidioso, uti maluIt. Eadem vis est in verbo decemerems, quod sequit r. 3. Tantas pecunias. Id est, tanta-mm pecuniarum rapiendarum o aisalonem, decreto nostro praeberemus.
4. Non ad inquitatem. Non quia ait aequa conditio, sed quia sit hoe tota. rabilius, Rumentum in cellam gratis dare, quam illud praetori in eouam
endere, cum aesumatione a Verre in. astuta. - .
s. Putat Graevius id lat Ine dies non P se, et conj. mille modios. sed Livius, VII, t 6. dicit etiam anulerum, et XXIII. 44, mille ρὐsuum. I. V. L. - Mille modium. In genitivo plurali regitur vocabulo mitti, quod est substantivum neutrum. Sie alibi mille hominum, mille sestertium, etc. legitur apud Cieeronem. Haec notamus propter Graevium et Gronovium, qui . hano Improhaes Ioeutionem, ut minualatinam, et legunt mille modiss. 6. Suin partis, etc. Id est. Pro sua parte, pro eo quod ad ipsum attineret. . Duo mi gall. 4rO D. .- Tria h
is . . g. Edd. vett. certosum suo ἰ quod
fragantur. I. V. L. s. Hoc murtis. Η- Onua. id est, sestertios octonos in modium, Pro Du- .mento imperato. Munus est quidquid penditur, sive sponte, sive ex Paeto , quia fiensu Causarum Patroni. iique iudieis qui corrumpuntur, accipe minera toties dicuntur; sive tandem imperatum id sit ex necessitate usuque
reipublicae.1o. Aihil δει Mo. De hoe vectigali.
162쪽
cestam, quantum semper datum est. Quod praeterea Verres imperat, id si sacere non possunt , recusent si possunt, populi romani potius hoc sit vectigal, quam praeda praetoris. Deinde cur in utio ' geuere solo frumenti sest alio constituitur λ Si est aequa et serenda, debet populo romano Sicilia decumas; det pro singulis tritici modiis ternos denarios λ; sibi habeat frumentum. Data tibi pecunia est, VerreS : Uria, qua frumentum tibi emeres in cellam; altera, quas rumentum emeres a civitatibus; quod Romam mitteres : tibi datam pecuniam domi retines, et praeterea Pecuniam permagnam tuo Domine aufers. Fac idem in eo frumcnto, quod ad populum romanum pertinet; exige eadem aestimatione pecuniam a civitatibus, et reser β, quam accepisti: tum resertius erit aerarium Populi romani, quam umquam suit. At enim istam rem iii publico seu mento Sicilia non ferret : hanc rem in meo frumento tulit. Proinde Τ quasi aut aequior sit ista aestimatio in tuo, quam in popidi romani commodo; aut ea TeS, quam ego dico, et ea, quam tunc isti, inter se genere injuriae , non magnitudine pecunile disserat. Verum istam ipsam cellam ' serro
rλ Si facere non possunt. Solvere nequeunt. Eodem stensu auP. cap. 4 adiicit tributMm facere. Ε 2. In uno genero. Nempe ejus -- tienti, quod in eellam imperatur. t 3. Cod. Nann. et Fabr. item ed. . Graevii. ternor X, Mitieet nota denarii. I. V L. - Tennos X. Hae nora x Hisgnis bant veterea denarium, ProPt rea quod valet deeem asses. Iam deis Cem asses quatuor Restertios essetant,
qtium aestertilis duos nasea cum semas evaleat.
4. Pecuniam Permagnam. Seste ticis octonoa in singulos modi a. GP. 85. Tuo nomine ratifers. Iam enisu ea senatus decreto Pecuniam, nomine menti, a quae tore acceperas; quom igitur ab aratoribus exigis, tu , non frumenti, nomine aula .rs. Et refer. Ad aerarium. σ6 publiso frumento. In frumento quod ad populum romanum
pertinet. Non tantam aestimationem , non tantum onus Sicilia ferre Posset. 17. Lassem. ut mulli alii, Parin . I. . L. 18. Cellam. Istam aestimationem frumenti ejus, quod in cellam dare
163쪽
nullo modo possunt: iit omnia s remittantur, ut omnibus injuriis et calamitatibus, quas te praetor tulerunt , in posterum liberentur; istam se cellam atque istam aestimationem negant ullo modo '' ferre posse.
LXXXVIII. Multa Sophocles Agrigentinus apud
Cn. Pompeium consulem nuper, homo disertissimus, et omni doctrina et virtute ornatissimus, pro tota Sicilia de aratorum miseriis graviter ac copioso dixisse ac deplorasse dicitur. Ex quibus hoc, iis, qui aderant nam magno conventu acta res est , indignissimum videbatur: qua in re senatus optime ac benignissime cum aratoribus egisset, large liberaliterque aestimasset , in ea re priodari praetorem, bonis everti aratores; et id non modo fieri, sed ita fieri, quasi liceat, conccsSumqUE Sit. Quid ad haec Hortensius p Falsum esse crimen λ Hoc numquam dicet. Non magnam hac ratione pecuniam
captam λ Ne id quidem dicet'. Non injuriam factam Siculis atque aratoribus λ Qui poterit dicere Θ Quid
igitur dicet λ Fecisse alios. Quid est hoc λ utrum crimini desensio, an comitatus exsilio quaeritur Θ Tu iii hac republica Α, atque si in hac hominum libidine si, et ut adhuc habuit se status judiciorum etiam licen-
29. Ut omnia. Etiamsi omnIa alia a e popnto romano solvere dehent,
ela remittantur. mo. Al. negaue se N. m. m.
quutus est Manutium. I. V. L. LXXXVIII. r. Large liberaliterque stimasset. Quum sestertios quaterno in modios singulos praetori decrevia aet ς quamui in Sicilia sestertiis binis trities modius esset, aut summum se stertiis temia. P. 81. a. sic Lallem. Beck. Al. Post G t. dixit. I. V. L. 3. An comitatPs. Haec enim desenissio non assequitur ut Verrem absolvant judicea , sed ne solum conde mnent, et ut exsilii sui comites habeat.
4. In hae republiea. In qua flagranteupiditates. s. Alii, an. Μale. I. V. L. 6. In hae hominum libidine. Q mP-- minui, non augeri impunitate oportet. . Iudiciorum. Quae non eam, quam decebat, severitatem retinuerunt.
164쪽
i54 M. T. CICERONI stia, non ex jure, non ex sequitate, non ex lege, nota ex eo, quod oportuerit, non ex eo, quod licuerit,
sed ex eo, quod aliquis secerit, id, quod reprehenditur, recte factum esse defendes Fecerunt alii ' alia
quam multa : cur in hoc uno crimine isto genere defensionis uteris p Sunt quaedam omnino in te Singularias, quae in nullum alium hominem dici, neque convenire possint: quaedam tibi cum multis communia. Ergo, ut omittam tuos peculatus, ut ob jus di-Cundum pecunias acceptas, ut ejuSmodi Cetera,
quae forsitan alii quoque otiam secerint: illud, in quo te gravissime accusavi, quod ob judicandam rem pe
cuniam accepisses, eadem ista ratiotio defendes, secisse alios p Ut ego assentiar Orationi , defensionem tamen non Probabo. Potius enim, te damnato, ceteris angustior locus improbitatis defendendae relinquatur , quam, te absoluto, alii, quod audacissime secerunt, recte fecisse existimentur. LXXXIX. Iaigent Omnes provinciae; Meruntur
omnes liberi populi regna denique jam omnia de
nostris' cupiditatibus et injuriis Oxpostulant: locus intra Oceanum jam nullus est, Deque tam longinquUS, NeqNe tam reconditus, quo non , per haec tem Pora, nostrorum hominum libido iniquitasque per-8. Meeriant Hii. Quae iacere nonii Latis. In te singularia. Quorum si Ionemo quidquam secitaro. Ob jus dicundum ... Ob iudicaridam rem. Mire hoe e multis elegit. qnod ipsos iudices leniter atii osseti admonet. Illo. tota Verria praetura urbana significatur; hoc vero, Sopatri et Athenii damnatici intelligitur, de
qua suae actum est libro inferiore. II. in Em assentiar orationi. Et si fatear ve m esse multos ob rem iudicandam pecunias accepi e. Tranalistio ad hypotvmsim, quae aequitur. II. Relinquatur. Alia, relinquetur. I. V. L.
tur. qui sui juris aurit, qui neque vectigal populo romano Pendunt; neque magistratibus romatiis, jus dicentibus,
Parent.. 2. De nostris. Id est, no trorum magistratuum.
165쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. III. I 55
vaserit. Sustinere iam populus Pomanias omnium nationum non Vim, Non arma, non bellum, sed luctum, hacrymaS, querimonias non potest. In ejusmodi re ac
moribus , si is, qui erit adductus in judicium, quum manifestis in flagitiis tenebitur, alios eadem secisse dicet, illi exempla non deerunt; reipublicae salus deerit, si improborum exemplis improbi judicio ac periculo liberabuntur. Placent vobis hominum mores λ placet ita geri magistratus, ut geruntur placet
socios sic tractari. quod restat si, ut per haec tempora tractatos videtis Θ Cur haec a me operast consumitur quid sedetis Τὸ cur non in media oratione mea CΟΡ- surgitis atque disceditis 3 Vultis autem istorum audacias ac libidines aliqua ex parte resecare 3 Desinite dubitare, utrum sit utilius, propter multos improbosiani Parcere, an unius improbi supplicio multorum improbitatem coercere. Tametsi quae ista Sunt exempla multorum 'λ nam quum in causa tanta, quum in crimine maximo dici a defensore coeptum est, lactitatum esse aliquid ; exspectant ii, qui audiunt, exempla Ex vetere memoria et monumentis ac literis, plena dignitatis, plena antiquitatis. Haec enim s plurimum solent et auctoritatis habere ad probandum , et jucunditatis ad audiendum. XC. Asricanos mihi, et Catones, et LaelioS Com-3. In 6nsmodi re ac moribus. Quum civitatis mores sint eius modi; quum tanta sit hominum nostromm iniquit ei libido. 4. Nominum. Noairrarum. s. Quod restat. scilicet In post
6. Cur horea me vera. Cur hunc Iaborem ex lege Cornelia repetundarum ae sandi suscipio, si xiimirum Placet vobis socios ste tiactari
lege sociali constitutum exereetia p8. Exempla multorum. Quibiis sa inctum suum Verres defendit. 9. Aberat enim. E cod. Nanuian Graeν. recuperavit. Post deleverat Lallem. volentibus codd. suis. Cum Minnestio restit nimus. I. V. L. XC. I. Africanos. Hoe utrurnque significat , quorum tantia laudibus elata est continentia.
166쪽
memorabis p et eos secisse idem dices 3 quamvis res
mihi non placeat', tamen contra hominum auctoritatem Pugnare non potero. An, quum eos in non poteris , proseres hos recentes, Q. Catulum β patrem, C. Marium, Q. Scievolam, M. Scaurum, Q. Metellum λ qui omnes provincias habuerunt, Et frumentum cellae Domine imperaverunt. Magna est hominum auctoritas, et tanta, ut etiam delicti suspicionem te
gere possit. Non habes, ne ex his quidem hominibus, qui nuper fuerunt, ullum auctorem' istius aestimationis. Quo me igitur, aut ad quae exempla revocas 3 Ab illis hominibus, qui tum versati sunt in republica,
quum et optimi mores erant, et hominum existimatio gravis habebatur 7, et judicia severa fiebant, ad
a. Non Placeat. Nempe tantos viros , sapientum nominibus honestatos, tam inique se gessisse.
3. Quum eos. Quia illi nobis multa aequitatis, nulla improbitatis exempla
reliquerunt. 4. Alii, In tem Proferre, Proferes. I. V. L.
eloquens. Cie. in Brut. cap. 35. Ex Praetura Provinciam sortitus Siciliam obtinuit auno G S. Consul fuit cum Μario quartum consule, anno 65 I. Anno sequenti, magnam de Cimbria tragem ambo ediderunt, deque iis
triumpharunt. Anno 666 , bello eivili
Cinnano, mortem obiit, de qua Veli. Pater . lib. II, cap. 22. - C. Marium. Virum bello optimum, pace Pessimum . sed vita castum. Veli. Patere. Π, 3I. Septimum consulatum, in deis decus priorum , vix ingre us, decessit idibus ianuariis , anno 667. - Quint. Seremiam. Pontificem maximum. hi. rum innocentissimum, quem, iussu Marii junioris, praetor urbanus Damasippus oecidit, anno fi I. M. Mauro. Principe aenatus, Patre
ejus quem Cicero defendit. Vid. Aet. I, cap. I . Metellum. Numidicum intelligit Manut. nulli secundum seculi sui, inquit Vell. lib. II, cap. II, qui contra Iugurtham bellum gessit, aede eo triumphavit an. U. 646. Sigon.
in Fast. Inter claros Oratores eum
recenset Vell. lib. II. cap. s. Μeminit A. Gell. lib. XII, cap. 4, orationia quam habuit de triumpho suo. Putat autem Ferratius intit probabiliter h. l. de Macedonico agi, ex ε ujus filia
6. Auctorem. Auctor dicitur cujus exemplum et sactum imitamur, translatione ab iis qui rem aliquam nobis maneipio tradiderunt, sumpta. Nam, ni illi rem tradunt, aio isti exemplum ;ut illos in rei controversia Iaudamus, hoe est nominamus, sic hos in reprehensione facti nostri Commemoramus. . GraMis habebatur. Quuna cuperet unusquisque heue de se ab hominibus existimari.
167쪽
IN VERREM AC Τ. II, LIB. III. I 57
lianc' hominum licentiam et libidinem me abducis et in quos ' aliquid exempli populus romanus statui putat oportere, ab iis tu defensionis exempla quaerisῖNon fugio De hos quidem mores, dummodo ex his
ea, quae probat populuS romanUS exempla, non ea, quae condemnat, Sequamur. Non Circumspiciam, non
quaeram foris , quum habeas judices, principes ci
vitatis, P. Servilium *, Q. Catulum ': qui tanta au-Ctoritate sunt, tantis rebus gestis, ut in illo antiquorum et clarissimorum hominum, de quibus antea dixi, numero reponantur. Exempla quaerimus, et ea non antiqua: modo uterque horum exercitum habuit. Quaere, Hortensi, quoniam te recentia exempla delectant, quid fecerint. Itane vero λ Q. Catulus fru- merito est Usus, pecuniam non coegit; P. Servilius quinquennium exercitui quum praeesset, et ista ra
tione innumerabilem pecuniam lacere posset, non statuit sibi quidquam licere, quod non patrem Suum, non avum Q. Metellum sacere vidisset: C. Verres
reperietur, qui, quod expediat β, id licero dieat p
s. Ad hanc. Id est, hujus temporIs. D. In quos. Quos severe puniendos,
ad aliorum exemplum, aeu documen tum, PoP. min. Putat DPortere.
quos exempla qumris. Ex accepti sim, scatione voeabuli contraria eontrariis opposuit. Nam exemerum dicitur, et quod imitandum, et quod fugiendum est. Graves enim Poenae, quae Possunt ceteris documento esse ne delinquant, exempla dicuntur. Io. Ne hos quidem mores. Coro clio. Nec praesentia etiam temporis
II. Non quoeram foris. Extra hune consessum iudicum. II. P. Semitium. Isauricum, ob Isauros a se debellatos, appellatum. Consul luit anno fiet 4 eum Appio Clodio. De Isauria triumphavit anno 6 9. Vid. lib. I, cap. 22, et lib. V, cap. 26. x3. Q. cistulum. Filium ejus de quo proxime diximus. Consul fuit eum Lepido antio 6 5. Anno sequenta, Catulus eumdem Lepidum patriae betalum nefarie molientem devicit. x ε. Q. Metellum. Μacedonicum, ServiIii avum maternum.1s. Quod expediat. Commodia auia nimirum. Non operae pretium est h. l. animadvertere, qua vi ae eloquentia , convIetum iam tot argumentis Verrem hac cum praestantissimia viris invidiosa collatione obruat./
168쪽
ciliod nemo, nisi improbus, secerit, id aliorum exemplo se secisse defendat XCI. M in Sicilia' factitatum est. Quae est ista conditio Siciliae 8 cur, quae optimo juro', propter Vetustatem, fidelitatem, propinquitatem esse debet, huic praecipua in lex injuriae desinitur λ Sed in ista ipsa Sicilia , non quaeram exemplum soris : hoc ipso ex consilio utar exemplis . C. Marcelle, te appello. Siciliae provinciae, quum eSSes pro consule β, praesuisti; Numquae in tito imperio pecuniae, Cellae nomine, coactae
sunt Θ Neque ego hoc in tua laude pono : alia sunt tua facta, atque consilia, summa laude digna; quibus illam tu provinciam afflictam et perditam erexisti si atque recreasti. Nam hoc de cella ne Lepidus 7 quidem secerat, Cui tu . successisti. Quae sunt tibi igitur exempla in Sicilia cellae, si hoc crimen non modo Marcelli
facto, sed ne Lepidi quidem potes defendere Ati me
ad M. Antonii' aestimationem frumenti, exactionemque pecuniae revocaturus es 3 Ita, inquit, ad M. Antonii : hoc enim mihi significasse et annuisse visus est. Ex omnibusne igitur populi romani praetoribus,
XCI. I. in Sisilia. Hoe dieit propter M. Lepidum et Antoniuria, de
qui a supra, et item C. Meerdotem. Sed tamen respondet capite se tuenti. a. Quin optimo jure. Cujus conditio Oninium optima, propter vetustatem societatis, esse debet, cur, quasi lege permittente, liceat nostris magistratistius huic uni iniuriam sacere, et ea lex una hac provineta delicitatur, et quasi Circumscribatur 3 Cur potius in haelicet, quam in ceteris p s. Hotom. malit Praec Me. I.V. L.
Plis sumptis ex viris qui jam nune sedent iudiera in hae causa. s. Pro consule. Qui tamen consul non suerat; sed proconsules quoque vocari solebant, qui Post Praeturam inproviriciam proficiscebantur, ex lege Cornelia, si s. 6. Perditam erexisti. Ita ut his in eadem familia salus Siciliae constitue retur. Vid. lih. II. cap. 3. . Ne Lepidus quidem. Qui tot modis Stelliam a falixerat, ut Ralva racte non Posset, nisi Marcellus ei successisset. Ibidem. 8. Ad M. Antonii. Quem universae orae mari time infinito cum imperio Praestrisse, sopra diximus, lib. II, EaP. 3.
169쪽
consulibus', imperatoribus, M. Antonium delegisti, et ejus unum improbissimum lactum, quod imitarere 3 Et hic utrum mihi difficile es t dicere, an his oxistimare, ita se in illo infinito imperio M. Antonium gessisse, ut multo isti perniciosius sit dicere, se in re improbissima voluisse Antonium imitari, quam si de ridere ' possit, nihil in vita se M. Antonii simile se
cisse λ Homines in judiciis ad crimen do Ddendum, non , quid fecerit quispiam, proferre solent, sed quid
probarit . Antonium, quum multa contra sociorum salutem, multa contra utilitatem provinciarum et faceret et cogitaret, in mediis ejus injuriis et cupiditatibus mors oppressit. Tu mihi, quasi ejus omnias acta atque con Silia Senatus populusque romanus fjudices J comprobarint, ita M. Antonii exemplo istius
audaciam defendis. XCII. At idem fecit Sacerdos . Hominem innocem tem et summa prudentia prie litum Domitias: sed tum idem sectisse erit existimandus, si eodem consilio
secerit. diam genus aestimationis ipsum a me numquam est reprehΡnSum : Sed ejus aequitas aratorum commodo et voluntate perpenditur. Non potest re
s. Proconsulibus, apud Gruter. Gram. al. e cod. 'tan .
. O. Quam si defendere. Meus male assectus, ex quo sententiam hane elieit Lamianna. Verri multo pernici aius est lateri se in re improbissima voluisse Antonium imitari, quam Iacile , quam Possibile probare, at tamen potest hane defensionem tentare, nihilae in vita M. Antonio simile secIsse. Graton. autem : Rex Antonii gestae tam improbae fuerunt, ut pernieiosum it defendere, se nihil secisso simile, quum hae uti defensione vel impro- Lissimi Possint. Est autem ymici in ius ab AntonIo exemPIum Petere, aeque illum imitatum esse sateri.
gr. Sed quid probarit. Sed quid se
eerit huiusmodi, ut recte laetum existimetur.
I a. Iudices. Qui sunt iudiem. Quod
XCII. I. Sacerdos. Qui praetor in
Stellia soli proxime ante Verrem. a. Eodem consilio. Uti Verrea, ut ex aratoribus praedaretur. Non enim saetum ipsum aestimationis Est impro hum, nisi cum aratori m incommodo ae detrimento fuit. Nempe haec aestimatio nata eAt initiis , non ex Prae in
170쪽
prehendi ulla pestimatio, quae aratori non modo incommoda non est, Sed etiam grata est. Sacerdos, ut in provinciam venit, istamentum in cellam imperavit. Quum esset, ante novum tritici modius donariis quinque; petiverunt ab eo civitates, Ut aestimaret. R missior aliquanto ejus suit aestimatio, quam annonae: anni aestimavit denariis HI. Vides, eamdem aestimatio
nem, propter temporis dissimilitudinem, in illo laudis causam habere; in te, criminis : in illo, beneficii: in te, injuriae Θ Eodem tempore Antonius Hi denariis
aestimavit, post messem, Summa in Vilitate, quum amatores seu mentum dare gratis β malebant. Et aiebat, se tantidem testimasse, quanti Sacerdotem ; nequemcntiebatur: sed eadem ista pestimatione, alter sublevarat aratores, alter everterat. Quod nisi Omilis istimenti ratio ex temporibus esset et annona, non ex numero', neque ex Summa, Consideranda; numquam
tam grati hi sesquimodii, Q. Hortensi, suissent, quos
tu T quum ad mensurae tam exiguam rationem populo romano in capita descripSisses, gratissimum omnibus secisti: caritas enim annonae faciebat, ut istuc, quod re parvum videbatur, tempore magnum Videretur. Idem istuc si in vilitate populo romano largiri vorum aut Proeonsulum, sed ex aratorum utque civitatum commodo. Cap. 81. 3. Ante nomm. Suhaud. framen tum, id est, ante messem.-Denariisqmnque.Viginti sestertita gau. 4 se. . 4. Quam annonae. Quam pretium,
quo vendebatur frumentum. - Dena riis ressius. Ia sestertiis gan. 2 se. 46 cent. . 5. Dare gratis. Pro eo non accipere decretam a senatu pecuniam malebant, quia minori suo sumptu frumenis
tum dedissent gratis, quam si illud ex Antonii aestimatione solvissent: illic
enim denarium, seu quatuor tantum a tertios in modium decretoa a senatu, amittebant; hie vero, ad ilicia quaternos , octonos Praeterea sestertios in modium de suo addere cogebantur. 6. Non ea numero. Non ex multitudine, aut Paucitate modiorum qui dantur, sed ex earitate aut vilitate an
. Quos tu. Suband. quum e 1 praetor. Inter quaeatorum Provincias rei in entariae cura erat.