장음표시 사용
171쪽
luisses; derisum tuum beneficium esset, atque Con
XCIII. Noli igitur dicere, istum idem secisse, quod
Sacerdotem : quoniam non eodem tempore, neque simili' secit annona. Dicito potius, quoniam habes auctorem idoneum', quod Antonius uno adventu, et vix menstruis cibariis secerit, id istum per triennium .secisse; et istius innocentiam si M. Antonii facto atque auctoritate defendito. Nam de Sext. quidem Peducaeo si fortissimo atque innocentissimo viro, quid dicetis λ de quo quis umquam arator questus est λ aut quis non ad hoc tempus innocentissimam omnium diligentissimamque praeturam illius hominis existimavit λ Biennium provinciam obtinuit, quum alter annus in vilitate , alter in summa caritate suerit: num aut in vilitate nummum arator quisquam dedit, aut in caritate de aestimatione frumenti questus est At uberiora' cibaria iacta sunt caritate. Credo : nequo id est novum, neque reprehendendum. Modo C. Sentium vidimus, hominem vetere illas ac singulari innocentia praeditum, propter caritatem seu menti, quae fuerat in 'Macedonia, permagnam ex cibariis pecuniam deportare. Quamobrem non ego invideo tuis
XCIII. I. Non eodem tempore. M. non eo tempore. I. V. L.
tempus, neque aimile annonae Pretium. 3. Auetorem idoneum. Exemplar quod tibi eon iat imitandum. 4. Menstruis. Ad unum scilieet
s. Et istius innoeentiam. IroniCE, ut etiam quum subjungit, auetoritate, quae nulla erat; nam turpissime vixerat Antonius. 6. S. Peducino. ΗΟe praetore, quae sior in Sicilia suerat Tullius. II. Cis. Para se unda. . In vilitate. Annonae; quum an nonae pretium esset vile.
8. At tiberiora. At ex frumento quod a Siculis aecepit ad eibaria, amia cellam, divendito, pecuniae plus, quam in vilitate collegit. s. Vetere illa. Id est, incorruptissima, qualia erat veterum illorum Romanorum tam celebrata innocentIa. Notum quonam modo corrupta P t- ea , omninoque sublata evanuerit.
Inde , quoniam ad deos antiquitas ae-eedit proxime, ideo antiquos omne Viros honos , ae probos appellamus.
172쪽
commodis, si qua ' ad te lege venerunt: injuriam queror, improbitatem coarguo, avaritiam in crimen et in judicium VOCO.Quod si suspiciones injicere voletis, ad plures h mities et ad plures provincias crimen hoc perti
nere; tion ego istam defensionem vestram pertimescam , sed me omnium provinciarum defensorem esse profitebor. Etenim hoc dico et magna voce
dico : Ubicumque hoc factum est, improbe factum est; quicumque hoc secit, supplicio dignus est. XCIV. Nam, per deos immortales t videte, judices, et prospicite animis, quid futurum sit. Multi magnas pecunias ab invitis civitatibus atque ab invitis
aratoribus ista ratione, cellae nomine, coegerunt somnino ego neminem video, praeter istum; sed do hoc vobis, et Concedo , esse multos): in hoc homine rem
adductam in judicium videtis : quid sacere potestis pUtrum, quum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam negligere; an, quum
lex sociorum caum rogata sit, sociorum querimonias
non audire ΑΘ Verum hoc quoque vobis remitto; n
gligite praeterita, si vultis : sed ne reliquas ' spes turbetis, atque omnes provincias evertatis; id providete,
ala Ciecto, Tuseulan. Disputat. lib. I. ro. Si quia. Suhaud. commoda. Lege. Id est, iuste , legitime, sicut est
lege sancitum. II. Crimen hoc. Hano meam Verinris avaritiae et improbitatia accusationem, non eum solum impugnare, sed etiam ad alios Pertinere
Ix. Pertimescam Quamvis illa multas in me concitetis inimicitias. 13. Etenim hoc dico. Transitio viis vida ad conclusionem. XCIV. I. Nam per deos. Omiansio hujus tertia Partia. a. Multi. Nimirum, ut studet Hor tensitia auspicionem injicere. 3. De pecunia. De repetundis. 4. Gesortim querimonias. Lex bipartita est, primum enim iubet quaeride I ecunia contra Ieges eapta; deinde sociorum causa id iubeL. Utramvis partem negligentes, in utramvis me- Catia. Non potestis enim unam in Partem Peccare, quin aimul in alteram delinquatis. s. Reliquas. Quas aratores habent
in Posterum; h. e. ne omnino miseros si Ioa evertatiis.
173쪽
ne aVaritiae, quae antehac occultis itineribus' atque angustis Τ uti solebat, auctoritate vestra Viam Patefa
ciatis illustrem atque latam. Nam si hoc probatis, etsi hoc licere, pecunias isto nomine capi judicatis; certe hoc, quod adhuc nemo, nisi improbissimus secit, Posthac nemo, nisi stultissimus, non faciet. Improbi sunt, qui pecunias contra leges cogunt; stulti, qui, quod licere judicatum est, Prietermittunt. Deinde, judices, videte, quam infinitam sitis hominibus licentiam pecuniarum eripiendarum daturi. Si ternos denarios qui coegit, erit absolutus; quaternos, quinos, denos denique, aut Vicenos coget alius. Quae erit reprehensio Z in quo primum injuriae gradus resistere incipiet severitas judicis p quotus erit δ' iste denarius, qui non sit serendus, et in quo
primum aestimationis iniquitas atque improbitas reprehendatur λ Non enim a Vobis summa, Sed genus aestimationis erit comprobatum : neque hoc potestis judicare, ternis denariis aestimare licere; denis non licere. Ubi enim semel ab annonae ratione , et ab aratorum Voluntate res ad praetoris libidinem trans
lata est; non est jam in lege atque in officio, sed in
ro. Quotus eritρ An quin is, an de . mis, an denique vicerius 8 Certe nulla erit. Non enim summam aliqnam, Puta qua temos, quinos, etc. denario statuitis, ultra qrios Praetoris aestimati
progredi non Possit; sed genus totum
aestimationis, cuius summam statui praetoris avaritia, erit a vobIs comis probatum.
I. Ab annonin ratione. A pretio annonae ejus anni, quo sit aestimatio. et quam sequi praetorem decet. xa. Ab aratoriam voluntrite. Qui, quod lieet, id fieri volunt. et frumentum quanti licet, aestimari. I I. s. ω his itineribus. Adverte comtraria contrariis relata; nam occultis itineribus viam illustrem, et angustis, latam , voluit respondere. . Angustis. olim, an stiis. I.V. L. 8. Isto nomine. Isto genere aestimationis. Indieatis. Id est, iudicio v stro deelarabitis omnibus postea hoc licere, si Verrem absolvatis.
s. In quo primum injuris pia . An in quarto, In quinto, In decimo p
Id est . an quum praetor iniquus qua- temos , an quum quinos denarios ex
gerit, tum severitatem iudex exestahIl suam, et iniquitati resistere ineipiet
174쪽
voluntate hominum atque avaritia positus modus aestimandi.
XCV. Quapropter, si Vos semel in judicando finem
sequitatis et legis transieritis ; scitote, vos nullum ceteris in aestimando sinem improbitatis et avaritiae reliquisse. Videte igitur, quam multa simul a vobis postulentur'. Absolvite eum, qu se fateatur maximas pecunias cum summa sociorum injuria cepisse.
Non est satis. Sunt alii quoque plures', qui idem secerint: absolvite etiam illos, si qui sunt; ut uno judicio quam plurimos improbos liberetis. Ne id qui
dem satis est. Facite, ut ceteris posthac idem liceat: licebit. At hoc parum est . Permittite, ut liceat, quanti quisque velit, tanti aestimet; aestimabit. Videtis jam prosecto, judices, hac aestimatione 4 a vobis comprobata, neque modum poSthac avaritiae criti squam, neque poenam improbitatis suturam. Quas ob res, quid agis, Hortensi λ Consul es designatus; proVinciam sortitus es'; de aestimatione quum dices 7 seu menti, sic te audiemus, quasi id, quod ab isto recte factum esse defendes, te iacturum profiteare, et quasi, quod isti licitum esse dices, vehementer Cu
pias tibi licere. Atqui, si id licebit, nihil est, quod
XCv. I. Transieritis. Nempe Veris rem qui leges aequitatis in aestinistione sua frumeritaria transiit, absolvendo. 2. Postulentiar. Ab ipsis Verris de- sensoribus.-AbsODite inquiunt. Invidiosam assingit Vertia defensoribus orationem, ut magis excitet iudices ad eum severe puniendum. 3. Plures. Ali I, complures. I. V. L. 4. Vetus liber Ursini, Adhuc parum est, et sic emendatum suit in uno cod. regio. I. V. L. s. Hac instimatione. A Verre iacta. 6. Conjicit Ant. Angustin. sortitumus. I. V. L. - 'Orinciam sortistis es. Cretam scilicet, qua tamen collegae Concessa Q. Metello, qui inde Cresci gnomen adeptus est, in Urbe man- ait. ΡOrro senatus, priusquam comitia consularia serent, consulibus futuris Provincias decernebat, quas designati
sortiebantur, aut iciter se comparabant.
. Quum dises. In tua Verris desematone. Vide ut defensionem praecidat astute sub ipsa deseusoria per Ona.
175쪽
IN VERREM ACI . II, LIB. ΙΙΙ. 365
putetis quemquam posthac commi Ssurum, Ut de pecuniis repetundis condemnari possit Quantam enim quisque concupierit pecuniam, tautam licebit, per
cellae Domen f, aestimationis magnitudine conSequatur.
XCVI. At enim est quiddam, quod, etiamsi palam in defendendo non dicit Hortensius, tamen ita dicit, ut vos id suspicari et cogitare possitis : pertinere hoc ad commodum senatorium; pertinere ad utilitatem eorum, qui judicent', qui in provinciis cum pote
state aut cum legatione se suturos aliquando arbitrentur. Praeclaros vero existimas judices nos habere,
quos alienis peccatis concessuros putes, quo iacilius ipsos peccare liceat. Ergo id volumus populum romanum, id provincias, id socios nationesque exteras existimare, si senatores judicent, hoc certe Unum genus infinitae pecuniae per summam injuriam cogeri darnullo modo posse reprehendi 3 Quod si ita est, quid possumus contra illum praetorem dicere, qui quo-8. Condemnari possit. Nam Postulatus repetundarum, habebit quo saetum auum defendat, pecunias omnes quas rapuerit, dicet a se coactas fuisse aestimatione frumenti , quod licere , et sie iudicatum esse In causa Verris, ostendet. s. Per cellin nomen. Id est, pra textu cellae, ut loqui mos. XCVI. r. Pertinere hoc. Verrea ut hoe aestimationis erimine absolvatur, senatorum omnium interesse eoutem
dii ; tit aenatoribus idem posthae in Provinciis liceat, quod Verri licuit.
Notandum autem nisi ex ordine aen torio neminem aut cum Potestate, aut cum legatione, in provincias mitti solitum esse.
a. Eorum qui iudiaret. Haec verba superioribus adjiciuntur, non quia ait neeesse, nam judices erant senatores; sed quia Hortensius iudicum sibi vult
nivolentiam conelliare. Nam ea dicuntur ex illius Per ona. 3. Cum potestatin Cum facultato iurisdictionem exercendi, hoe enim proprie significat potestas, quum depraeside Provinciae agitur. - ut cum legatione. Nam legatis etiam frumenis tum in cellam impera tur. SuP. D. 98.4. Contra illam mertorem. C. ΛΠ-xHIum Cottam, qui e rostris quotidioeoneiones habebat, ut Iegem suam de iudiciis serre posset. - Templum R batue loena quivis religione quadam eonsecratus; sive deorum, alve magnorum hominum imaginibus fuerit instructus; hic autem rostra significat, locum in soro rom. ex quo ad Populum conet ea habebantur, mortui lauda bantur, ete Appellatio a rostris navium Antiatium ibi annaris. Liv. XIII, C. 4.
176쪽
tidie templum tenet, qui rempublicam sistere β negat posse, ni ad equestrem ordinem judicia reserantur βλQuod si ille hoc unum 7 agitare coeperit, esse aliquod
genus cogendae pecuniae, Senatorum commune, et jam prope conceSSum ordini, quo genere ab sociis maxima pocutita per summam injuriam auferatur'; neque ullo
modo senatoriis judiciis reprehendi posse', idque,
dum equester ordo judicaret, numquam eSSe Commissum ; quis obsistet 'λ quis erit tam cupidus Vestrum,
tam fautor ordinis, qui de transserendis judiciis possit
recusare ΘXCVII. Atque utinam posset' aliqua ratione hoc Crimen, quamvis falsa, modo humana dique usitata defenderet minore periculo Vestro, minore periculo provinciarum omnium, judicaretis Negarot hic' aestumatione se usum P vos id credidisse homini, non sa
ctum comprobasse videremini. Nullo modo negare potest; urgetur a tota Sicilia; nemo est ox tanto numero aratorum, a quo Pecunia cellae nomine non sit
exacta. Vellem etiam hoc posset dicere, nihil ad se
S. Sistere , siue, et ideo salvam et incolumem esse. 6. Itidieta referantur. Ut ea non soli tamen equites , sed una cum se natoribus exerceant. . Hoc unum. Quod sequitur esse aliquod, etc. Ggitare , erebrix ad P Pulum orationibua Contra hoc vociis serari. 8. Auseratur. Al. ac erratur. I.V. L.
9. Reprehendi posse. Quoniam ii judicant, qui magistratus provincialesaoli carpere possunt, nec eas res in aliis damnabunt, quas ipsi committere postea cogitant.1 o. C. Stephan Grae . al. Obstet.
I. V. L. - Quis obsistet μQuis talia di-eenti os obstruet 8 Quis hoc erimen Pinterit ab ordine senatorio propulsare pXCVII. r. Utinam Posset. Ve ea. - Excidisse videtur iste. SCn. - σcrimen. Hanc suam aestimationem. u. Iudicaretis. Absolveretis Verrem. - Periculo vestro. Absolvere enim sine summo periculo vestro non potestis eum reum, qui scelera sua nec velare, neu negare Potest; populus nempe romantia non vosmet ipsos a fiolveret. - Periculo pro Minciarum.
Quia, si Verrem absolvitis, peccabunt ceteri multo impudentius maximo Pr vinciamin damno, quum hoc genua injuriae iudicio vestro comprobari ae consecrari viderint. 3. Lambinus edidit hac, quod videtur aptius. I. V. L.
177쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. III. I 67
istam rationem - pertinere; per quaestores rem frumentariam esse administratam. Ne id quidem ei licet dicere : propterea quod ipsius literae β recitantur, ad civitates de ternis denariis missae. Quae est igitur defensio Θ Feci, quod arguis; coegi pecunias maximas cellae nomine: sed hoc mihi licuit; vobis, si prospicitis si, licebit. Periculosum provinciis, genus injuriae confirmari judicio; perniciosum nostro ordini, POPulum romanum existimare, non PoSse eos homines ,
qui ipsi legibus teneantur, leges in judicando religiose
defetidere. Atque isto praetore, judices, non Solum aestimandi frumenti modus non suit, sed ne imperandi quidem : neque enim id, quod debebatur, sed quantum commodum ' fuit, imperavit. Summam faciam vobis, ex publicis literis et testimoniis civitatum, frumenti in cellam imperati: reperietis quinquieS tanto, judices, amplius istum, quam quantum ei in cellam sumere licitum sit, civitatibus imperasse. Quid ad hanc impudentiam addi potest, si et aestimavit tanti, ut homines serre non possent, et tanto PluS, quam erat' ei concessum legibus, imperavit pQuapropter, cognita tota re ' Dumentaria, judices, jam facillime perspicere potestis, amisSam eSSe pin
pulo romano Siciliam, fructuosissimam atque opportunissimam provinciam, nisi eam vos istius damna-
4. Istam rationem. Istud Negotium. s. Ipsius literae. Quitiis significatur Verrem ab eis temoa denarios in m ilium exegisse.
6. Itidiect-Si mos citis. At me absolvitis scilicet; nam ipse loqui Verres effingitur. . Eos homines. senatores, qui Iegum sunt quasi custodes a populo positi. - Legibus teneantur. Legem derepetundia intelligit, qua reus erat
Verres, et qua soli tenebantur senat
res , quippe qui soli provineias obtinebant et et ideo soli surta, rapinas et
omnia scelera in eas exercebant.
8. Quantum commodum. Quantum pro arbitrio libuit.
n. Emes . malebat esset. Sine causa. I. . L. ro. Quapropter. Peroratio. - Totare. Tota Verris agendi ratione in re frumentaria aestimanda.
178쪽
i68 M. T. CICERONIS tione recuperatis. Quid est enim Sicilia, si ei agri cultionem sustuleris, et si aratorum numerum ac nomen
exstinxeris λ Quid enim potest esse in calamitate residui , quod non ad miseros aratores, isto praetore, per summam injuriam ignominiamque pervenerit quibus, quum decumas dare deberent, vix ipsis de
cumae relictae sunt; quum pecunia deberetur , soluta non est: quum optima aestimatione senatus frumentum eos in cellam dare voluisset, etiam instru
menta agrorum Vendere coacti sunt.
XCVIII. Dixi jam antea, judices, ut has omnes injurias tollatis , tamen ipsam rationem arandi spe magis et jucunditate quadam, quam fructu atque
emolumento teneri. Etenim ad incertum casum' et eventum Certus quotannis labor et Cortus Sumptus
impenditur. Annona ' porro pretium, nisi in calamitate fructuum, non habet; si autem Ubertas in porcipiendis fructibus suit, consequitur vilitas in Vendendis: ut aut malo vendendum, intelligas, si processitq; aut male perceptos fructus, si recte licet vendere.
Totae autem res rusticae ejusmodi sunt, ut eas non
II. Lamb. ψω, invitis libris omnibus. I. V. L. - Viae ipsis decumin. meima pars mactuum. ra. Deberetur. Ad solutionem ait
23. optima restimatione. Optimaeonditione, id est, qualemia sestertiis
in modium. - In celiam. In usum Praetoria domesticum Instrumenta agro rum. Etenim non modo pecuniam at tributam sibi a senatu non aecePemni, vemim etiam muIto majorem, aestima intionis nomine, dare coacti sunt, quam quanti frumentum esset; quum auirmeam de fructu agrorum solvere non possent, instrumenta agrorum quae sola vipererant, ad eam Pecuniam conficiendam vendere coacti sunt aratores XCVIII. I. O. Quam via. - Tollineis. Verris puniendo maleficia.
a. Ad incertum casum. Pendet enim Proventus annuus ex aeris temperie a
quippe, quum pluviae, serenitates,hIemes commode aecidunt, uberiora omnia ac secundiora sunt. 3. Annona. Id quod ex aratione percipitur. - Calamitate. Inopia fructuum, adverso anni tempore. 4. Male vendendum. Parvo Pretio. Si processit. Si messis copiosa fuit. --DPerceptos. Parum frumenti perceptum fuisse. - Recte. Id est, care. s. Bech. e Frane. I et editione
179쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. III. l
ratio, neque labor, sed res incertissimae, Venti tempestatesque moderentur. Hinc quum unae decuma lege et conditione' trahantur; alterae novis7 institutis propter annonae rationem imperentur; ematur' pra
terea frumentum quotannis publice; postremo etiam in cellam magistratibus et legatis imperetur: quid aut quantum praeterea est, quod aut liberum possit habere ille arator ac dominus in potestate suorum fructuum, aut in ipsis fructibus solutum 'λ Quod si haec
seruntur ' omnia; si vobis potius ac populo romano, quam sibi et suis commodis, opera, sumptu, labore deserviunt: etiamne haec nova debent edicta et imperia praetorum, et Apronii dominationem, et Veia riorum servorum surta rapinasque perserre Θ etiamne
lam quum mi piant gratis dare ultro, pecuniam grandem dare etiamtio haec tot detrimenta atque damna cum maximis injuriis contumeliisque perserre Itaque haec, judices, quae pati nullo modo potuerunt, non pertulerunt β. Arationes tota Sicilia desertas atque as. Gri t. et Grin. e cod. Nannian. constiemaene. Nihil horum ita placet. ut admittamus. J.V. L.- Lege et conditione. Qua in amicitiam populi e numi recepti sunt. - Conditione. Pa et io et statua Siculorum, atque jus quo jam inde ab lege Hieronica vivebant. r. Nopis institutis. Decumae quae non gratia, neque ex lege dabantur, sed constituto pretio imperantur. Propter annonin rationem. Quia primae decumae non sum rent in annonam populi romani. 8. Ematur Proeterea. goo, oo mo dii. Vide supra P. 7 . 9. Sotatum. Purum, residuum ad se et familiam alendam.
minibus exaeta frumenta Siculi aequo animo Persolvunt. II. Nosea. A Verre primum reperta, quae alii praetores, absoluto Verre, imitabuntur.--, Prom. dominationem. Quae numquam deerit, sceleribus impunitate proposita. ra. Gratis diare. Non a Ipere pecuniam quaestoribus a senatu attribuistam , quoniam ejus pecuniae nomine. praetorea audacius frumentum aesti
x3. Non pertulerunt. Arationem enim deseruerunt, sedea patrias reII- querunt , ne Perferrent quae pati non poterant. Vide supra caP. 51.
180쪽
i7 Μ. T. CIC. IN VERB. Α . II, LIB. III. dominis relictas esse cognoscitis; neque quidquam aliud agitur hoc judicio, nisi ut antiquissimi socii fidelissimique, Siculi, coloni populi romani atque
aratores, Vestra SQVeritate et diligentia, me duce atque auctore , in agros atque in aedeS SUM revertantur.
14. atque auctore. Meo illia redeundi erit Cicero, quum illos ductu atque mea auctoritate. Auctor auaside ac periculo Mao, redire iubebit.