Nobilitas literata liber unus

71쪽

NOBILITAI

positum est, ut aliud genus oratio anis instituamus: quod ipse etiam Cis cero faciendum iudicat. Eu Lirim historica oratio est, tracta, ut inoquit Antonius: ct cum lenitare quaridam aequabili profluens ut in soroiudicio,asperitas est,ec sententirum aculei Ergo historia aliud discendi genus postulat:quod in opi mis autoribus animaduertitur. Ad tamen ad hoc ipsum cosequendum, Cicero qui idem potuisset, ct certe melius fortas e quam Salustius aut Caesar aut Liuius magnas facultarutes adferet ociudiciu elimatum sup peditabit:non solum ut similesed ut etiam aliquando melius idem emere, as In Liuio patavinitatem, ut scribit Quintilianus, Polli,depraehendit: quam non considerasset: si non ex melioribus cognouisset, quid Ro, manum esset,et quid Patauinum.Et qui Ciceronis aquis bene os imbuis

tum habent: dem illi gustatu in Liuio

72쪽

OTERATA. 3

ut eam, ut ita loquar, peregrinita. tem sentire poterui:quam sensit Pols G o.Sed haec hactenus de ea questi ne, in qua rogatur quis potitsimum inauandus,&quiprster hunc alii .cicero enim inprimis repraeter hunc. in suo genere optimus quisp.sequiatur,ut indicemus, quid imitandum

'sit &qua prosequendu id sit rati

ne Quae pars tametsi proli xa sit, aere infusi per omnia praecepta eloquen

iae tamen ad pauca astringetur a nobis capita. Omnis em m ista delibauratio ab uno capite incipit ocidinduo continuamςmbra secatur. Prisimum enim argumentum, quod explicandum suscepimus, considerari oportet,quo pertineat:dcinde uidendum est,quam rerum flagitet tractastionem, o quem rerum at* uerborum ornarum requirat. Et haec o si est,quamobrem tractatione,&diacendi genere,immutationis a me sit

coplexaec persecta definitio meo obscua

73쪽

obsorum est,si propositum est dia

logum scribere, oci ommes inter se colloquentes introduceremo ad orationes Ciceronis spectandu est cista in Tusculanis aut Academicis quae stionibus,similibus*sermonibus esse,quae sequamur. Sic horatione, si comoedia, si tragoedia,si satyra quo sint oculi dirigendi, cin quod ani mus intueri debea clarum est. Incis pit ergo hoc studium ab argumenae to:& se ad duo capita seuocat.ugustmentum non semes iam a nobis apis pestatum est, το υποκυιλ PQ in rapvocanti Genus dis

cendi ιδ ρ:tractationem nostro aris bitratu,tum μεθοδυμ,tum ἐργασίαν nominemus: non quod ratio ipsa traac --ctafidi etia ad dicendi formas pertioneati habet enim quaec suam tra stationem sedaerum vocamus prosprie tractationem: dociationis ueroci formae ornatum: propterea quod unaquae v res proprium Θ conue.

74쪽

LITER AT u ianientem ornatum desiderat Adars gumentum deligendum est: quam electione Horatii consilium sequi

portet:qui praecipiti ere materiam nostris quiscribimm gam Viribus: uersare diu quid irre recusent, Quid ualeant humeri. Vires uero maxime diligetia iuuantur. DLenim ingenio et doctrina minus possunt: exemplo optimorum oratorum alc scriptoru subsidio diligentiam debent comparare fit, ut uirium aestimatio tribus peruesciatur ingenio,cognitione.diliger

tia Nam qu ingenii acumine priditus est: ec ad id doctrina comitem ais ducem comparauit,adhibita dia ligentia, o uehemeti excitatione nωdustriae , magnum necesse est esse. quodno queat se ibendo poli edoo A, uri Persequi. ed hanc parte deliberationis explicare tota non possumusia tequam de imitandi tempore λgnoscatu quia uirium di ingeni at docum

75쪽

NOBILITAsdo 'tinae mentio fac' est exponeamus breuitem ci, quod postremum suit qlios imitatio instillienda rem ... y Pore:quod non tam aetate censenduest,quam uiribus inuitur pueros Aristoteles a suis Ethicis excludit:ixa ego etia non pueros solis, veru etiam eos remoueo uiros ab hac artilicio, savia:qui praecepta dicendi non tonent qui rerum doctrinam nullam

sunt adepti: qui non summo stuis dio expetant laudatissimjec optim sorationi suamquam simillimam existere. Nam idcirco pueros Aristote )- les Madolescentulos a sua disciplio λα-isi M. Gue lina,ut opinor, depellit quod nec uo1 GH - Iuntatis in ipsis sit costans excitatio:

ctus nonnulla sit literarum doctrina aeniditum,ad hoc studium,oc imitandi rationem admittimus. Imperitos cy- uero,dum erudiantur: ec ignavos,

dum excitentutiad reliquarum artia magistros

76쪽

LITERATA. 'magistros qui eos ferre possint,rele ι agamus.Quaergo ita comparatus atm instructus est: id maxime idoneum est ad hanc conis . suetudinem. Quanquam non ego exquisitam doctrinam flagitorem ogo uestra mediocritate contentus sum: uerum amen huius exercitati 'nis tria sunt tempora: im discipli, , nae,quod primum est: alteru doctris nae,quod medium tertium at ultro 'ma perfectiorus Discere enim tam' diu debemus hanc artem, dum ne

consequimur,nec,perfici mus,quod diuulgari possit, ec dignum sit omni dium auribus,o eruditis gzriam P steaquam uero &huius rationis, α plurimarum rerum doeitinam con

Parauimus:ut bene exercitatus PO.

sterioribus age dis partibus histrio.

ad primas recte,&in theatrum coni.

spiciendus admittitur:sic etiam stra oratio postquam hoc modo αν PQlis erit,no metuet multorum sen

77쪽

OBILITA stentias nec doctiorum hominum iudicia extimescet Tertiu tempus. . quod erat perse 'ionis:tametsi optadum sit,eoc contendendum, ut nullo opus sit nobis exemplo tamen haud scio,an unquam cuiquam continget Ia tanta enim uarietate, oc: 'excellentia phil'sophorum, orato. rum,historicorum , poetarum, erit semper ali quid,quod uel non legi 'mus antea, uel no animaduertimus:

semper quod cognoscamus Difficilia I

leenim est omnia linere om niainperi-. Lligere: prope omnibus mortalibus negatum meminisse. 5ς tamen, quoad possumus,contendendum et prosequendum est. Immgnis est 4, .cs iub istere in uirtutis . occlaudis, ec

gloriae ui . m progredi liceat 'rae in ni statim cum postremi labores,laeis

etiam est,etiamsi perfectissimis sim ii esse. aut antepossi non possis: a men

78쪽

LITE MA TA. gomem lipnestumac praeclarum esse, in multis rebus cum illis contendeareum edam etiam meliora sacere, cum possumus:& illorum uel inuentis, uti exemplis , quos imitamur, aut addere aliquid , Ut detrahere, aux commutare Sc aliquid con ri atque moliri, quod sit praesta

c. aius. Id enim omnibus fuit artatiabus M omnibus semper conces s sum mortalibus. Libera enim, no seruilis debet esse imitatio. Et immistorem non semper sequi alterius

uestigia uolumus sed quam saepissime, oc quoties poterit , si poterit

decenter, praeeuntem anteuertere.

Antequa ergo modicano est aliqua quispiam tinctus doctrina neque dicendi rhetorum artem com uit, neque dialecticum aliquem magistru audiuitnno admittam sane adolescentem ad hunc ludum eum. que grammaticis relinquo, quorum

huc dictata, re praescriptas mat

79쪽

tur ridpostquam haec est adeptus aliquis si ingenium habet,ec si amor in eo est,ec studium eloquentiae, ut est in uobis:aperiatur ei hic ludus:&quantum haec ratio im consuetudo pol t,experiamur.Et principio qui dem huius studii quem optimum esse credemus in quac lingua,talum' ma caediligentia legemus:in eoin Osiderabimus, d dicat tu,quoid ordine,quo genere dicedi,qu,tra 'aa

tione in abus primu insitioi I. 'r

ordo uero collocationis genus dicedi,sormae.Tractatio autem est, quae ipsam maxime formam constituit et ornamenta orationis complectitur: ci sententiaruruic argumentorum expolitiones:oc membrorum, eccirocumductionum structuram,connes

Niones umeros earumin omnium inter se rerum uarietatem:quae in arote traditauiuc obseruantur, ei quasi delineantur,et depinguntur: inuolirmen.

80쪽

LITERATA. imen,de quo dieium est, recondunaliacut quoties opus erat, in promptu

sint , ct uidere possimus,quibus in unaqua re suscepta uestigiis sit inσsistendum. Ergo hoc primum est huci ius diligentiae temptis: olsertiare in exemplo,ct annotare quae ars prae α. Ocuit dies expediare debemus, bdonec omnia cognoscamus, et uoluti κ. 'men repleatur: scdde principio,siri mulat*est aliquid animaduersum,

stylum sumere, ec simile ahquid a

oricare. quo nJoco de materiae argumento prscipit ut a facillimis incipiamus, o industria non oneremus iobscuritate,sed facilitate releuemus. Quocirca in epistolis breuiores ad imitandum eligende principio sunt: prationibus,ut etiam in longioribus epistolis, ec in sermonibus philosophicis pars aliqua breuis ut est

conclusio argumeti,similitudo,comi arati O,narratiuncula locus 8 sen, tentia communis, contrarium. Sed