장음표시 사용
131쪽
ia post med um ccei se. Coniunctio autem gradus & centri esse una potest, quum
is sectionibus coniunctiost: quum vero fit extra sectiones. tunc semper diuersa est: tinea gradus,& centri: visus quoq; & gradus coniunctio esse una in sectionibus p test, extra sectiones non . Ex his multa eorum contingunt, q- in coniunctionibus & oppositionibus apparent: quotiescunq: enim talis ethcoiunctio, ut visus penLunae, Solisque centrum pertransmi, tunc eclipsis fit Solis maxima, quatelle possiti quod in sectionibus selis habere locu potest:q, si tunc maioris etiam diametri appareat Luna, quod sepe accidit ut dicemus) tunc obscurarἰ etia totum Solem contin-Dr, non quidem terris omnibus, sed quibusdam . extra lectἰones autem eclipsis Solis non fit, nisi sorte prope ipsas, qtia eclipsis in parte est sbium. In coniuniaeonibus vero lucere desinit Luna, im ex se quidem lumen ipsa non habet, scd totu,qiucquid demittit luminis,a Sole recipii: superiore igitur existente Sole, neq; pars Lunae, quae Solem specta videria nobis potest, neq; , quae ad nos obiecta est: haec en illum nata non est,utpote auersa a Sole,illa vero illuminata quidem est, sedauersa est a nobis. obscuratio vero haec in Luna eclipsis non appellatur, qisi inter nos & Lunam interponitur nihil, quod requiri videtur in ea quam eclipsim appellare Astronomi voluere. Non selum autem in coniunctionibus lucere desinit Luna, sed etia post, donec interuallo gra. saltem amota a Sole sit,quod breui conficit propter cescritatem .Qxibd aurem quandoq; citius,qnq; tardius sese nouam terris ostendat, causa in uniuersum est, ' modo citius sese a Sole amouet, modo tardius. citius quidem, quum velocem ipsa motum haber Sol tardum, item quum & in rectum amovetautardius vero, qtium tardum Ipsa motum haber, i velocem, aut cum in obliquum
amouetur. Igitur si causae oes concurrant, quae celerem amotionem faciunt, prima etiam die sperare nouam Lunam possumus: si vero oes c5ueniant, quae Lardam am* tionem apportant,non nisi die tortia expectare debemus Lunam .Extrema autem rarius quam media contingere solent, qua re secunda ut plurima die sese nobis nou ostendit Luna.Apparet autem primum figurae, quς inde Lunaris dicta est,q-sph rica est Luna: omnis aut circulus in sphaerico corpore arcuatis est, nisi subalternus sit visuI. qm Igitur semper secundu sui mediu illuminatur a Sole Luna, circulus quidem ille terminans illuminata medietatem a principio substernus vitii no fit,h re arcualix videtur. Exiguum aut est, quod apparet per novilunia, . , & si Sol
semper medietatem illumine non tamen tota pars illuminata videri potest a primcipio: quia maxime auersa est a nobis: Ox ver quato abscedit a Sole magis, tan toplus eius partis,quae auersa erat, sese ostendἰEComuum Vero,quae in Luna apparet, ea ratio est,m semper pars Soli obiecta ventrem seu deuexum in luna facit, opposi in concauum,ubi cornua sunt. qm igitur ante osmositione Sol semper praecedit,Lima sequitur in diurno motu, indefit tante oppositionem cornua semper oriente resphciant, qm deuexum & venter occasum respieit,ubi Sol: post oppositionem autem narrarium fit, qm Luna praecedit, I sequitur' re tunc venter res cst orietem, ubi Sol, concauum & cornua occidentem respiciunt.eadem de causa, ante oppositionem Sol praecedit, Luna vespertinam occasu apparer,post oppositionem vero quod Luna ipsa praecedit,matrutina in exortu spectatur. In oppositionibus vero saepe ipsa eclipsatur luna modo rota,modo in parte,& non alibi,quam in oppositionibus aut, propὰ, quoniam obiectus terrae non potest umbram in Lunam iacere nisi quum plaisneta uterque e diametis oppositi sunt,aut propE. Sunt autem eclipses Luna maio-- Luna in meridie mistunt Sole in septentrion quam econtra,quia Sol in sep -
132쪽
A trionem Ilior appa in 't dictum est quare umbram longiorem 1 tens Iaest&latiorem, ubi eclipsis fit. Existens vero in meridie maioris diametri si,quare de umbram angustiorem de breuiorem producit. Sit Solis diameter in septetri ne a b,ia meridie e vi terra sit e L luna ubi g h l h. manifestu igitur φ ὶ diametro a b umbra a tetra fiet e i Q, ta, ubi luna in totam g h:ii diametro vero c d umbra a terra prodi cetur e s lata, ubi Luris, quantum est tota khat multo maior estgh, quam h l. in septentrione Igitur existente Sole eclipsis maior & diuturnior lunareae pses autem Solis,mue In istentrione fiunt, maiores videntur, quam quae Inmctidie:qisi in septentrionem Luna, tum Sol minoris diametri redduntur, In meridie vero maioris.Crescentibus igitur a meridie utrisq; proportionaliter saperat quidem Sol Lunam maiori excessu, quam in septentrione se habebant. quare minus eclipsitur In meridie. Si enim x & propo tionaliter crescant, 2 quidem ad 4,4 autem ad 8,tunc 8 malori excessu sirperabit , quam 4 superet 2: proportio quiadem eadem manet, dupla stilicet in utroque, at excessus est in altero maior, 8.enim saperat 4 per η,4 vero silerata per a selum: propter quod mInor in meridie Solis ecli-
pus viderii rised de eclipsibus multa sertasse dici possent, quae ad praesens instit
B De diuersitate aspe hi quadrasum, ctiamtu veloci ct latrio.. cap. 23. Vnc de diuersitate aspectus, quae In Luna apparer, prosinuamur,quae duplex et i erat,altera in quadraturis,altera in vescies Lunae motu: in utroque enim Lunaec maior,& propinquior apparere dicebatur,& loca aspectus maxime euariare. Necessarium autem est aut ita re esse, ut propinquior fiat, aut apparere tantummodo Astronomi igitur, quum non viderent, quomodo contingere positi per Uparentia, existimassem tque causam omnem exclusule, quae ad medium reduci posset, ita elle
re Ipsa dixere. at vero non Ita certe filii, ut eauiam omnem excluselini,quae e medio' pendere posset. nam tametsi causam ex aere omnem, dc ex aqua, & eiusmodi exclu-rere, non tamen, quae ad c li partes retari possciat, animaduertere . diximus
enim sapra non solum aerem , & aquam, & id senus posse esse medium speci rum, quae a stellis veniunt ad visum nostrum, sed & coelum Ipsiam, de coeli partes , quarum aliae simi specilla reflexionis tantums ut stellae in aliae medium resta&onis esse possunt eo pacto,quo aer, & aqua, dc vitrum , & in lamma diaphana omnia corpora densiora. Haec igitur omnia in memoriam reuocanda fuit, necnon Millud quoque repetendum est, ae supponendum,nobis non selum maiora propinquioraque videri, quae per densem medium species mittunt, sed& illa etiam, quae per plus densi miati ven inni: quo pacto ea, quae in si aquae cernuntur, maiora apparent dc ,ppinquiora,& Ipsa et Luna talis si prope hortiatori,& in septentrione,ut sit pra monstratum fuit. Quδd Igitur in quadraturis maior appareat Luna de inquior,causam esse dicimus,u species Solis in Luna incides p plus orbis resta-
133쪽
pis Inso loco, In omnialiis extra quadraturas.Sirorbis lunt g Llh, latet erassisies Qquanta est kh Sol ubi a superior enim est: Lunata quadratur bi cives ubi Δ manifestum Igitur m species Solis seu ra- dij ad Lunam veniunt alij per lineam b caij per i e, illi scilicet, qui in immoremnguntur,vbi l: timiliter in alia qua-diatura alij veniunt per de, alit per i et nullae aute longiores linee ege pnt posita Luna in omni alio loco, si sintpraedictae, quod satis manifestu est r quare per plus orbis accidit restagi speciem viisi quadraturis, si In omnialio loco, unde& m
iorem & propinquiorem videri Lunam accidit non aliter, iquam e quae in profundo aquae cernuiuiir. Quinimo quaeda specilla ocularia fiunt latae densitatis, ut si per ea quis aut Lunam,aut aliud syderum specter, adeo propinqua illa iudicet, Ut ne turres ipsas excedant equare nec mirui videri debet si per orbium partes idem quoque contingatiCuius rei de illud quoques luim es quod di planetae reliqui eo etiam maiores apparent, quo ad quadraturas accedunt, ipsi etiam obseruauimus Iouem in quadratura multo maiorem solito. Maior igitur& propinquior quum appareat in quadraturis Luna,magis Giam eo tempoIe assectum mariabit, & loca in m. Iaco eludet ad aspectu enim euariandum nihil reser suere Ipsi propinquior sit,sive appareat, idem enim omnino fita , Nunc autem & quo etiam modo maior,& propinquior videatur,quu motu olbes sertur, expediamus.Verum nobis unum licere, ac concedi rogamus, quod alio Astronomis nemine aut admirante aut reclamate semper licitum, accMedum sutu es enim sub Luna unum orbem statuunt, quem Deserentem vocant: id etiam n bis licere existimamus: ut nemo turbari debeat, si sub Luna orbem allii p amus,mare uus, quam alij, quod non ecentricum ponimus. hoc, si ulli inconuenies Videtur, tilli nolumus hic fuisse scripta. - Porro & si orbi huic partes non uniformes demus,sed alias rariores,alias densiores, nunquid & hoc Inconueniens existimabitur at certe neminem aut tam ignaru, aut tam iniquum fore existimamus cui hoc in conueniens videatur, quando & in Luna ipsa,& in tota A plane ea partium diuersitas manifesta omnibus elle potest. . Ergo sub Luna orbem unum ponimus,qui partibus quidem magnopere diis mis & ita equalis sit,sibi quidem densiorialita ratior,perspicuum tamen Vndequaque δc transparens corpus. videtur autem densitas eius per logitudinem media protendi,quasi zona quaeda densior tota media longitudine ambiat, partibus alijssu ressiue magis & magis rarescetibus:ut si orbis hic si t a b d Maona densior erit a c d reliquae vero partes rariores erunt, praesertim ubi b& e. AHuius igitur Orbis motum et Iedicimus in latitudinem, meridie in septentrionem per b e, ea ad Lunam propo tione,ut, quum velocillimum illamotum agit, tum orbis l. hic sit balternam cum Lunt circulo inam densiorem ha B lbeat,quum vero ipsa tardillimo incedit motu, tum & or bis hia subalternam habeat rariore partem baute. Vide tur igitur motus eius duplo tardior esse circunductione eius Circitoris , qui velocitatem & tarditatem Lunae. praebet: etenim quum Circitor subaltemus est Lunae in medietate iuuante, tunc&
134쪽
fixo uisnoq; ipsa densior sistat te Lumefit: qui vem subalternus circitor est in
medietate GlorIa,tunc rona per quartam selum unam dis ita sit balternaturne,aetarior pars b aut e substerna ipsa Luii fit. Hinc ea osa contingunt,quq In Lunae v locItate diuersitam faciunt In aspectu. Substema. n.exIstente zona illa densiore necesse est maiorem, propinquioreq; nobis Luna videri, refracto plurimu Sole, nihil enim est aliud Luna visa , quam Solis species ἐn Lunam Incidens ceu speculum . 8c Inde ad nos reflexasciuae quum per mediu densius defertur, maius quide ac ,ppla huius speculum ipsum offert non aliter, si si idem Sol per aquam aut cristatu Me. tur ad vissim nostrum. lade dc eclipses alas maiores videri accidit. qae e Luna motum velocem habente contingunt': uenim SolIs rei ses sint, a Idie maiores quidem videri Luna maioris diametri appatetite, plus enim de te obseuraret 1
Luna: si veto sint eclipses si Lunae, maiores etiam apparent, quonIam&vma. bra, quae 1 terra in Lunam iacitur, maior etiam ipsa reddisper medium densius transiens, idem. n.& Luna, dc umbra, quae in eam cadit,siistinet:qua de re, quu Lunae centrii in latiori umbra verseriisieclipsis malar de diuturnior fit: cuius res squis cupit similitudIuem quandam atq; men tu recipere,sicillime quide poterit ad Lucrene lumenide cooperiri:si n.Inter lucerna &pariete globulusique sistat, cuius umbra in parietem radat, tum si rumbra illa releritalium, vel vitrum, vel densam aliud corpus, sed diaphanum statuat, videbitquidem umbra multo maiorem latioren que factam: let enim idem dc umbra medio patI, quod & color lumen . pr
pter hanc ergo causam Lunae eclipses maiores videntur Luna motu velocem agente. in maioriai. umbra versatur LunαEst aut εc maior umbra alio pactor Lunam n. pro
B pInquiorem terris apparentem accidit in mallari,iatio ; umbra versari,qm pyramidallis est umbra terrae, x Iarior smper quo terrae propinquior est. Sit Sol a b:terrae
et umbra 'terne e d EiIuna propInquior apparens es, remotior apparens g h: palam Ilitur est e sin maiori umbra versatri, quam g h. ad apparentiam autem faciendam nihil referibet dirimus siue Luna propinquior sit siue appareat.' . Propter has itur causas, quae circa Lunam viantur,contingere existimandum esL De eo aut orbe, quem nos sib Luna ponimus, Ne pretiuerit, si quaedam dicantur, quo nemo existimet nos rem 3c valde noua, dc valde irrationabilem induxiste: neq;. n. nouum In tum est nostrum hoc; neq; extra ratione appositum: nouum quidem no est, tum m ut diximusὶ& ide astronomi faciut, tum philos hi multi orbe unu sab Luna essς opinati mi, inter quos Sc Seneca fuit, qui non quidem propter causam ita Luna, ted Ppter cometas Musinodi orbem posuit. Rationabile pora δ videtur au tialtem non praeter rationem UeorM Qb Luna, qui in latitudinem
circuuerratur, cum propter bonum ac finem in natura, tum p pter quς-dam, quae circa cometas apparent ultra ea, quae & circa Lunam videtur.
Primum. n.si elusinodi orbis Q b Luna sit, qui in lastrudine circumagatur, recte prouidisse naturam censebimus, quo partes illae damnatae nis&aeris,quae sub polis sent,quandoq; inde abductis in aequinoetialem trahantur,ac contra, quae sub aequino li aesiis Tropicis sunt,qnq; lub polos ducantur,atq; ita totam sablunaris regio contemperetur. At veru & talem esse orbem, qui motu sissi Luna habeat In latitudinem pretierea, quae in Luna apparent, sunt de signa quaedam alia
circa cometas visa: nam,quos aut legimus,aut vidimus cometas, omnes constat motum vel notatam in latinassine egisse. Legimus aut m alios multos tales fuisse, tum
135쪽
tem pomnia qui quum prius australior suillat,glibra,mox adeo sistentrionalis inctus suisse legitur,ut ultra aestiuum Tmpicum spectareturmos vero tres illos commeas,qui annis seperioribus apparuere, diligentissime obseruauimus,ac Omnes miroruodam motu in lautudinem no parum actos conspexisu circa quos si paulispenigrediamur,motusq; eorii admirandos recenseamus, & gratum & optabile cun-serearbitramur.Ergo anno i s 3 r primus cometa visus est die 8 ω s Septebris: apparuit aut primum matutinus ac valdeseptentrionalis tripote quiae uo circulo reali milito esset,ide mox circa I 3 diem vespertinus emersit circa aestiuum cisculum: uetibus vero diebus longit ne parum mutata, in latitudinem adeo se It .vt vltra aequinoctiale spe etur non longe a Ioue, qui tum In gra. 13 Scorpij vertebatur,circa diem aure is simium absumptus suit. Huius itur motu si recte cosideremus,ivIdebimus certe finium per talem arcu suisse, qualis est d es ad aequInoctialem ab ta matutinus.α erat in d ante Solem, qui erat ubi rim vespertinus apparuit retro a Sole ab e viaque ad si Secundus autem vita fuit anno Is 3 1 semper maru- tinus ante Solem : stella erat triplo maior Ioue, Coma . autem seu barbalongitudinis brachiorum duorum. videtiautem caepit die 1 1 Septembris, ac perdurauit usq; ad diem 8 Decebris,qui filere dies circiter x. Ex quo aut nos sese' uare per instrumenta caerimus,erat primum cometa In Vir- D
cagra. Is:mox in Virgine viscus est gra.7,australis ab aequinoctiali gr. 3,abeta sicagra. t idcinde&in Virginegra.sere t I,ab aequinoctiali australia gra. i, min. 3 I, in xcliptica gr. I x:ab inde vero oc in Virgine gr. 3 2,dc mox I vi us est septentrionalis ab aequinoctiali gr. ab ecliptica australis gr. 3. die vero ix o bris mi in Virgine gr. 1 r, septentrionalis ab aequinoctiali gr. 3 ,m. 3 o,ab ecliptica gr.o.die 14 suit in libra gr. r 1. septentrionalis ab reli- Aptica gr. 1, austridis abaequininiali gr. 1.die Nouebris visus suit In Scorpio gr. 8 , australis ab aequinoeti sigr.6.erat
alit tenuis dc pene evanescens.ad diem vero 3.Decembris absumptus ommno fuit.Eius autem motus,si recte consider
tur, vides,itur saetias suisse per arcu g h Mad aequino fualem
a b Qtres aut habuisse motus, unum ab ortu In occasum consequetem raptum uniuersi. alium sequentem Solis motum
secundum successionem signorum in longitudinem a gr. sVirginis vique ad 8 Scorpij, tertium in latus. Tetrius vero cometa sequenti anno Is 33 ab aliquibus visus suit dieps ma Iulij inter eleiades & stestas, quae sunt in eornu Arietis,
nobis non nisi die .oriebatur autem hora sere 1 no , stella erat paulo malarue,verum caudae aut barbae tam longae, ut militaris hastae longitudine in ecclo aequaret.erat autem,quum primu visus a nosis suit, in capiteGorgoni ac triangulum penὰ faciebat cum duabus illus stellis,quaesu in lucidam sunt: sequenti nocte elongatus abillis scit septentrionem verius sti-ὸ 3.die vero ii, hora circiter 8 noctis vitiis
136쪽
A Hsus suit prope stellam, qu est in dextra Persm manu. hi est ensis,quare n.ωδ ryabscesserat In latitudinem a loco,ubi primum visus a nobis fuit.die 17 apparuit prope stellam, q est in cathedra Antiopes, septentrionalis gr.seia 3o aprinia die quam
vidimus, in latitudinem actus,a prima autem die,qua alij eum videre,griseia 6 s. , obiter autem nec silebimus unum, quod commune fuit his triba cometis, esia
Da in aequinoctiali verius Ocricientem Protenae tu quantum Mal unam inpar
tem denex Isset, tantum in oppositam barba illa semper & ipsa sese vertebatiquod Bellie etiam cometa fecisse legitur,qui anno I 7 2 apparuit. Horum igitur comet tum motus In latitudinem factos commodequidem demonstrare poterimus,si sub Luna Ille orbis sit, qui in latitudinem motum habet: si rem non sit sub Luna orbis ille,difficulter quidem rationem ast are pinerimus, curri ut cometς omnes motum illum in latitudinem habeanticiubd. n.consmirantur pabulum,non satis verissimile videtur, primum φ valde mirum esset omnes cometas pabulum illud habere in latitudinem ita retentum: deinde dc magis mirum rideretur per tantu spatij . tanto ordine,&aequalitate constitutum illud esse, quum in alijs .iusmodi accensionibus, quae pabulum insequuntur,vi leamus ipsia inordinate,&per quosdam quasi saltus ferri tum & fguras earum pro pabuli diuersitate mutari,& colores,& r elia qua, at in predictis cometis idem ordo, eadem figura, dc color immutata omnia permansere. Adde m rationabile non videtur, ut idem modus adustionis δc hipercaumatis In aequincis est & circa Tmpicos fiat, qui circa septentriones εο a cum cirti milum, quam ob caus-,siquis etiam bene notauit eos cometas, manifeste illos ve-M hi deserim; una cum aere, In quo sunt,diiudicare potuit Inasicut a motu raptus via in coeli in long tudinem seruntur ab oriente in occidentem, Ita & in latitudinem portari consentaneum est ex stImare. quapropter nec longe abest, quiuarbitrari debeamus sublunari illo orbe hanc trasuersesem. motum cometis dari,cuius si Polos statuamus in virgine de Piscibus, medius autem circulus pes Geminos dc sagittariuferatur,intelligere sorte poterimus, quomodo praedicti tres eo meis in latitudinem acti sint. Circunducto enim summo
aere cum eo,& una ijs acceruionibus,quae in aeresunt, circa
polos quide esus olbis plures est circulos stelligere, alios ma ores, alios minores, quales siunt cirra b polii, si h liminor,& al d c e maior.si igitur aequinoctialis sit a b c, primus comata motus sertasse fuit per circulum a ec d. septentrionalis aute erat a plincipso εc matutinus Ie, Sole existente ubi homox vespertinus factus suit per arcum echac simul australis visus est ubi LSecundus autem in m Inori eIrculsactus primum austeis IIs sui ubi e mox εc aequinoctialem perductus in Latque Inde ellam sams septentrionalis in Mac postremo rursus australis reductus, per se quidem descripsit circulum fk linper recidens autem protriint arcum oblongum g th ad aequi a b s,propter motum in longitudinem,que -- F sequeris
137쪽
ri . HOMO sinuendo Solis motum habula. Tertius autem Cometa per circulum radhuc Caeaaiorem & forte per medium circulum sublunaris orbis tantum latitudinis obij t. Verum de motinus horum cometarum ita verisimiliter dictum a nobis sit, neq; enim In onmibus ceriae demonstrationes sunt expectandae, sed pro materia, si rami, ilia sunt,induxerimus, satis quidem, quatum attinet ad institu tum nostrum, dici debemus. De Orbilua Dinaserawmdus. cap. 14. V Identur autem,qui Lunae orbes seruiui, omnes numero septem esse, quorum primus est,quem alii Deserentem Draconis vocant, qui sectiones Lunae m Det diebus singulis ili. 3.aduersus signorum ordinem. Secundus est Circudocens, ut In latitudinem circunfertur diebus 27, horis circiter I 3 .ibb eo est Circitor e em tempore circumluctus & ipse, caeterum proprio motu Luna tardior, qui modo cita modo eam tardat. sub quo est Contrauectus suus,5 sub il- 8 .lo Antihircitor, per quem sit,ut in latitudine Luna a Circitore non in oppo ssita ad Oolla. sub eo est Contrauectus suus, ab his luive orbis inuitur, & io sub ipso sublunaris vltimus orbis, qui in latitudinem circunseretur modo it subietius Lunae per densiorem partem,modo per rariorem. AH; hactenus 9 . de sphaeris omninus, quae sint,&quibus ferantur motib us, quae sint eO- Tum,quae circa ipsas apparent,raus P conditione niateilae dictum sit. it. Videntur autem per assignatam rationem sphare omnes numero septe Irct septuaginta, 8 quidem earum, que las habent, reliquarum vero 69. 6 quarum 6 sunt sapra Aplanen, lapra Satumum I supra Iovem II, supra rMarie 9,supraSole supra Venerem II, supra Mercuriu ti, supra Luna ta6,ista i , s omnino π: q, si Soli quis addat duas,erunt ad summum 79. Q modo antiqui Eudoxus o Callippus apparentia in . sellis dmonstrabant. cap. as.
Vod superest, illud non ingratum existἰmamus futurum si cum his annem mu quod plerique audire desiderant, suae nam astronomiae ratio tempori bus antiquorum fuerit,Eudoxi praesertim,& Callippi,quorum placitis Hsus est Aristoteles acquiescere: quanqium non me latet eam rem coniectura potius,
quam certa ratione complesti posse, qxiando nihil nostris temporibus de eorii opianionibus extat, praeter paucissima quaedam,quae circa primam philosoebiam Aristoteles reliquit: verum euam illa cum per se multa in disticultate posita sunt, tum ab ramositoribus varijs modis interpretata.si qua tamen licet de ijs conqcere, haec sis esse existii da sunt. iEudoxus igitur,qui an te Callippum res astronomicas pertractauit, primu , quae cIrca solem ει Lunam apparebant, in tribus sphaeris ostendit:nam & motus tres in viri que conspiciebantur,quociam primus est,qui ab ortu in occasum fit, I undus est quo uterq; videtur Petodiacum ab occasu in ortum agi, tertius erat,m declinationes eorum marimae ab aequinoctiali variarI percipiebantur. Luna enim secundum maxim deesinationis punctum nunc in uno signo,nunc in alio cernebatur,Sol v vi in marima sua declinatione, videbatur nunc magis ab quinoctiali: distare,nunc mInus. Ad haec igitiir demonstranda primum sphaeram unam ponebat, quae vicariis Αplanes Horum diurnum daretis in Soli,& uiam Lunae:sub hac allam utriqueronebat Dj itigod l
138쪽
ri debat , TuIus motus per medium zodiaei, hoc est per ecliptIcam erat, qua dabatur
motus,qui per zodiaci lonetiuidinem protenditur: tertia vero, in qua astrum sereba-sur,erat obliqua secundae, hoc est eclipticae:& declinabat ab ea, Lunae quidem sphaera magis, iis minus.Haec igitur a secunda per zodiaci longitudine ducebatur,m tu autem suo saeiebat,ut stella non in eadem maxima declinatione semper maneret, sed Luna modo In uno signo, modo in alio videretur Sol magis & minus declinaret
ab aequi Graii.atq; haec significavit A ristoteles scribens, Eudoxus igitur Solis de
Lunae utriusq; lationem in tribus posuit sphaeris, quam prima esse non errantium stellam, secuidam aut p eu cIrculum serri, qui per mediam Eodiaci est, tertiam autepet obliquii circulum ad latitudinem signorum:in maiori autem latitudine essem, per quem Luna seitur quam eum,per quem Sol. In planctis aurem alijs quinq, , qui retrogradationem sustinent,quatuor sphae ris in ungulis utebatur,quarum primae duae eaedem erant cum ijs primis,quae in Sole & Luna positae fuerant,& propter eandem cauum,ptima erat vicaria A planes, Amotum diurnum dabat, secunda per medium zodiacum mouebat duas autem reliquas ponebat ad demonstiandam di restionem & retrogradationem. Tertia itur os in Eodiaco habebat supra de infra,vertebatur aute Α , in latitudinem per aequinocti:a,cui quarta Obliqua erat,& in contrarium mouebatur. poli autem huius quartae apolis teruae per tantum disitabant, quanta erat retrogradati 'tu ecliptica fuisset a b G poli erant tertiae b, quartae vero d. Si igitur stella suillet ubi rioportebat cit Meumam tertia sphaera in latitudinem per a m c n, d polum quartae & stellam Ipsam describere paruum circulum dela, quare dc modo diremm serri. modorere gradam.quoniam vero quaria hqra super polo d habet proprium motum,& in oppomum tertiae mouetur, si- quidem ponatur duplo ves ius ferri,accidet d in eadem linea semper stantem,m clo ante,modo retro agi:si vero non duplo velocior fuerit, accidet d quidem & ante. ει retro agi,sed non in eadem linea, sed latitudinem quandam trahere. Quos motus quidam recentiores animaduertentes, putarunt viam nactos se esse ad mundenda omnia,quae circa stellas apparent.ita Igitur Eudoxus de planetis existimabat de quo se Aristoteles scribit. Planetarum vero aliorum cuiviq; in quatuor sphaeris, quarum prima & secunda cadem est,quae de A plane ferens omnes, de quae sub ea posita est, quae per medium zodiaci motum habet commune omnibus: tertiae vero omisnIum sphaerae polos esse in eo circulo,qui per medium lignorum transit: at quartae conuersionem esse per circulum,qui obliquus est ad mellaeum circulum huius. dupliciter igitur possumus im mari circulos quartae,& tertiae sphaerae secare sese Inuicem, uno quidem modo, si scirent se ad reitas angulas, poli autem unius sint sub polis alterius, stella vero a polis distet quanta est retrogradatio:ac sie quidem mus tur planetam modo directum, modo retrogradum agi per cIrculu a se descriptuam verum circulus ille in Venere, & Mercurio, tam immensae,& tam manifesta latit xxiis fiet,ut credendum non sit hoc voluisse Eudoxuin. Alio modo putare possumus xirculos illos sese inuice Srare ad angulos acutos,acobliquos sellim este, polos aurtem inter se distare quanta est retrogradatri planetae, ac in polo quartae planetam esse,n supradivinus, igitur ira existimemus Eudoxum vestasse, euitabimus imme
139쪽
sim lana latitusnem dictam, sed planeta ante retroq; agetur per eangem lineam, et
fi circulus quartae in oppositum tertiae seratur, duplo autem velocior sit: aut cure de retro ducetur non per eandem lineam, si non sit duplo velocior.lta igitur Elidoxus deplanetis opinabatur. Callippus aurem partim ciam Eudoxo conuenIebat, partim etiam discrepabar. Conueniebatquidem In ordine situque planetarum, tum & In Interuallis eorum , hoc eirin ijs sphaeris,quae Inter unum planetam 8c alium ponebantur.Item de In Sa turno ac Ioue concordabat contentus quatuor illis eisdem sphaeris, quas Eudoxus posuerat.Dissentiebat autem primum in Sole,&Luna, deinde re in tribus alijs planetis Marte, Venere,& Mercurio.quIppe in Sole & Luna addendas duas alias sphaeras cuiq;, tribus autem illis planetis unam,supra eas, quas Eudoxus posaerat, ita inabat. n Sole igἰtur & Luna primum tres illas, quas Eudoxus statuerat, necessarias putauit &Callippus propter di m superius rationem:verum quum alia quaedam circaSolem & Lunam animaduertisset,quet Eudoxo nota non fuerant,ad ea demotu
strinia viait vltra praedictas opus esse duas alias spiratras cuique illoria m addere: an madnerierat enim, quod mox clarissimum fuit, Solis& Lume cursum arq lemninesse,sed modo velocem, modo tardum procedere:ad hanc igitur In qualitatem omdendam illas duas sphaeras superaddidit,quas Eudoxus in tribus planctis posueras ultimas,tercam scilicet,& quartam,quae sese Intersivin t ad obi uos angulos. verum In planetis illis retrogradis oportebat motum, quo ante 8c rei ducebantur velociorem eri secunda jhaera,quae per zodiacum mouebat, Menim retaograda fieri poterat: at In Sine & Luna tardiorem oportet illum motum et , sic enIm non retrogrados agi Solem & Lunam,sed modo randos silum,modo veloces. C rerum omnia eadem funt. bus autem planetis reliquis Marti scillam, Veneri, re Mercurio unam sesam cuique sphaeram addenaei putauit: nam primum cuique illora necessarias esse illas tres vlest,quae ab Eudoxo politae in Solae de Luna suerant: de pama enim,& s unda dubIum non erat, at de terila necessaria vlaebatur,quoniam ocla ijs maximae declinasiones ab aeqirinoctiali varias pereῖpiebantM, quemadmoda
in Sole de Luna.In Saturno autem, &Ioue nondum hoc cδstabat proppor rardit . rem motus eoru atm his tribus,quorum conuersio breuis est,menis animaduerri poteratiNecessaris igiriat quum essent remptimae sphaerae,ium &duae reliquae ne eessatis eram ad demonstrandam directionem & retrog datisnem earum pereundem mochim,quo & En xus usus fuerat,quam ob rem quinq; in ijs tribus planeris sphaeris vii Callippo placussiquum Eudoxo selum quatuor placuissent Aristotelis autem verba delus sunt haec. Callippus autem positioiremquciem sphaerarum ea dcm cnm Eudoxo.posuit; tum Sc interualla merem 'Porro ei, quae Iouis, de quae Saturni,eandem sphaeraritii quantitatem dedis,Solivero &L ae duas in seper adqciendas existimauit, si quis praestar ebe quae apparent. Reliquis vero pimetis viscuique unam. Porro Callippus id alio etiam num ab Eudoxo discrepause,quod die nocinima uertera quoniam enim omnes superiores sphaerae secum ducant&illas, quae instat mn oportebat quidem per previlignata,quot motibus superiores planete ageren tu totidem 3c infersores trahi'num autem hoc non appareret, neeessarium vidit .cali pus esse, ut contrauecta spliaerae poneren*r, quae reuoluenses seu restituetes appellanturr quarum officium est tantum restituere sphaeram siluam, quantii su 2 Urinoppositam partem duxisset. haerarum igitur aliae Ferentesappellaneus. . MM
140쪽
Pliniunt stipra planetam,& ipsum aliquam In partem ae mouentialis Restiatum res dicuntur, quae Gintrauedis Ferentibus sphaeram restituunt. In omni Itutordine planetarum vidit Callippus unicuiq; Ferenti oportere suam Restituerem op poni, excepta ultima spluera,in qua est stella:haec enim. Restituenteno indiget,quet tibi opponatur,qm haec tam in Sole & Luna,sin aliis planetis unu Blum t momm restillantem ex quam& quinta, quare illis veris'; una sella Restitutiatis est. quae opponacra quo fit,ut restituentes in uno quoq; ordine pauciores sint, et Ferente pauciores aute una tantu,quando ultima,in quaestastru Restituentenci poscita
Incipientibus igit nobis a Saturno pala est Ferentes illius esse quatuor Halctum. est.ὶ ne Itiar ab Ill Is Ilimitet simul natatur, opus est iub Saturno Restituentes collocare una pauciores, glint ferentes Saturni, 4 aut quum ess t Ferentes esus. --.mtuentes quidem 3 tantum erunt, quae n5selum supra Ioia sunt,sidiis lagi . in olum Ferentium es .illae Igitur Restituentes primam Ferentem Iouis,et cum illa ora alias,ac simul fle Iouem Ipsum restituunt. porro & Iovis Ferentes erant 4 d. tres Igitur erunt Restituentes sub eo,quae Martem restituant. At veroinisquhiq; habedatserentes: Ferentes Restituentes. inuit ergo sub ipse restituentes 4, quae restituant
Venere. Venus quoq; & ipsi s Ferentes habebatiquatuor IgI sub se restituentes tenebit, quae Mer- initium re tacitant.sed de Mercurius Ferentes habebat seposcet ergo restituentes qn Soli serviantiat & Sol f serentibus tenebaturivota igitur restituentes 4,-ς restituant Lunam. Luna postr morametsi sctentes s habet, nullam restituetem 'sortita est,quum sub ipse nulla alia sit sphaera.erui. irur serentes omnes numero 3 3 r 8 quidem S Ismeni & Iouis,avoru vero s,as. Restituentes aut omnes erunt x M26 quidem Iouis de Marti aliorum vero quatuor sedecim: omnes
aut tam sesentes, si restituentes ad silmmu erunt numero 1 si quis in Sole&Luna demat illas duas serentes, quas Callippus superadiecit,ut istae curiose additas, ut Aristoteli videbatur,necesse erit& simul demere duas restituentes idemptis autem sex E toto numero sphaeram s s,remanebunt ora q, ut veriores textus in Aristotele haben non enim si duae serentes ux Sole,& duet in Luna demantur,necesse est 4 r sinientes dem qin sub Luna nulla restituens est de his situr ita ArIstoteles scribici Si autem oes simul positae debent apparentibus satisfuere, necesse est secudum xnumquenq; planeta esseallas sploras una pauciores, quae reuoluant, dc ad idem restimant Gnper primam sph tam stella insta ordInamhoc enim pacto istum co-einget planetarum morus praestare omnia, quae reparent. Qisi igitur sesentium 'haeram aliae 3 sunt,aliae 1 s, & harum non necesse est habere restituentem solam illam,quet astrum ultima stat: restituentium quidem set erunt duorum primorum, sedecim vero posteriorum quatuor quare omnium numerus de serentium, δc resti eruentium erunt si Si vero Soli & Lunae non addiderit quis , quos diximus,motus, omnes sphanae erunt nouem & quadraginta. videntur aute Eudoxus &C lippus noluisse Aplanen orbem unicuique plane . in motum diurnum dare,sed Soli Saturno in reliquis voluisse esse in singillis spha
ram,quet vicem APlanes suppleret: alioqui sphae ora 11 non sinueni, si Aplane,