장음표시 사용
51쪽
- Ha ut remodi iis ostendamus, In primis Illud supponamus mediu circulum qω per Cr natura semel fictus est in aliquo moto orbe, ipsum nunquam mutari orbe illo qumcunq; lubet modo mutato. ut si eius orbis qui est a b c d medius cireulus semel per se ischus sit ac, ille quidem
- nunquam mutabitur, quaquam orbIs ipse diuersimode varietur. si n. polus d trasseratur I e, remanebit in Ide medius circulus a c, qui pet e sagetur. medium aut cir culum yoco, qui moto orbe, medius inter polos & maxi--sorum ac velocissimus designatur. causa aut v is nunua mutetur, iccirco est, v ea orbis pars per naturam me
Ium describit cIrculu quae in eo orbe caeteris per se prς- 'stantior ac pollentior est. s. n. nunc primum moueri allotas orbis inciperet, utiq; per naturam pars illa prius motum Inchoaret, quae stantIOr ac valentior esset . quare & ab illa medius describeretur circulus. nihil aut resert siue Incipiat moueri orbis, siue etiam aeterno iapore dimotus sit, idem enim omnino pro natura fit. hac de causi Hanetae semper in medijs circulis locum habet. qm stella praestatissima est in toto orbe pars,& ab ea ille producitur circulus, ci m dius ac maximus est. Igitur semel faeta per naturam circulo medio in aliquo orbe idem ille semper manet, qm eadem natura semper perstat & partes eaedem sempersunt, quanquam orbis ipse varie commutetur & transferatur. Ex his sequitur ut quida accidant orbibus & aduentitia sint, quςdam vero per se insinti'accidui quideuniuersi mes oriens, cidens, smtentrio, 6c meridies. quod enim a itin oc dum aut in ortu serantur, per accidens habet,&sorinsecus aduenit. si enim per se inesses Dcerta In partem moueri, mutato quidem orbe & polis esus, mutaretur & medius eticulus. siquidem oporteret moueri Orbem eam in parte, quς per se & pro natura i dita seret. quod quide per alium medium circulu eueniret. ut si orbis a b c d p se haberet moueri ab occasu in ortu per linea certam, ceu p ςquinoctiale, transsato quidε polo d ubie, mutaretur,& medr circulus si prius fuit,ut a Gfieretq; alius nouus ciperetquinoctialem prorederetur. hoc aut quum fieri nullo pacto possit, ut mutet medius circulus pro natura semes sectus, muten caute orbes ipsi diuersimode,& poli eo tu, necesse est uniuersi partes omnes accidere orbibus, neq; cos hac magis et ibalam p se respicere,sed indifferetes ipsos p sese existere, quocunq; vertans, quos in In planetis aliis, tum in Luna videre manifestissimili licet. na quanqua et Draco in ea
vocatur,perpetud quodam odo varietur,& nunc caput in uno signo habeat, nuc Iriailio: se tametun orbis pereunde semper mediii circulum cIrcunuertite: ut a ndit modo in hac,modo in illa partem agi. Ide & in planetis reliquis eueninac in primo etianum orbe cotingereti, si supra haberer aliquid, quod dimouere ipsum de litai tu post nihil aute quu supra habeat, a quo dimoueat utpote primus, inde obsinet ut una in parte feratur siem p. tametsi Aristoteli videre ne quenda habete hoe i natura. UnIuersi igitur partes quu aduenili sint orbibus,atq; illis accidant, tum Id sol α- se inesse Iis videtur, ut per medium circulustu certo partiuordine conuerianeycut enim quaedam partes per naturam mediu circulu siciunt, Ita, & quedam certi ordInem in motu pribent, Vt ab hac dc in hanc solum fiatiat hoc unum per se&ruttiunt essentiale est, reliqua omnia acciduntasiue enim in ortum siue io sum vertatui orbis, siue dextra liues nistra, indifferens ipse est, re natus verti in omni dum
suo sese&per naturam indito motu agitet,si quR Uicoppositio interui frac
52쪽
A In eoeene est,quod peraecidens duimus,li Ethcirca viuuetii partes, In quibus
tardari,& sisti, & retroduci,& citari orbes, unus ab alio potuere.Verum contrari
tas,& vis dici haec non potest:si quidem violentiatum solum fit, quum quid contra
natura propriam torquetur.in eo aute quod per se diximus,nulla vis,nulla contratietas acciditi quoniam in eo nihil pati Orbes possunt, no tardari, non istati,non si-
sti, non retroduci, & ad summu nihil impediri ullo pacto:quasi motus ille.qui per i
se Inest ae proprius orbibus, idem semper maner, & e em modo fit sempe quotaque in uniueris per accides orbis vertatur. qua de causiunec laborat qui trahit, nee stit qui trahitur, quonia in contrarium non nititur, quum ad uniuersim no in unam mvis quam In aliam partem Inclinet. Dubliniat autem serissse aliquis In Iis orbibus, qui retroducuntur prcserum si qui per eandem linea retroagantur quo modo fieri possit,ut rexro aliquis orbis ducatur, propriu in ipse motum confiis elat primu enim mutari videtur non situ quod per accidens est, partes, talicet unia uerti, sed & Id quod per se dictu est ordo scilicet partium in medio circulo. quae enip edebat prius,nunc sequitur,& ὸ cotrario. Praeterea & qui retroducitur orbis. prorsus Pprio motu priuari ur: non enim cognoscitur motus vllus nisi p Musisidin uniuerso,ad quod vel accedit vel recedit,si quid moueri debetiat reuoductus otia bis ad nullu fixu in uniuersis accedit,vel recedit p motu propriu, p raptum selu.
αδ nec moueri is orbis de,qui no circa centru conuerticat retroductias circa centrum non verti alio motu si raptu,per se igitur non videtur ullo pacto monerI.
Distinguendum ergo est de eo, quod moueri dicitiir dc quiescere.est enim Sc per se moueri,& per accidens:similiter ω per se quiescere.& per accidens. per se id mo-B uetur,quod ratione sui partes comutat in eo, quod coextenditur sibi: qiue It auteper se,quod ratione sui partes non mutat in eo quod coextenditur sibi.per accidens, autem mouetur,quod partes mutat in uniuerse dc in comuni loco, veru non ratio- ne ses,sed ratione coextenti. per accidens vero quiescit, quod perse motum in loco proprio, partes in loco comuni & in uniuerso non mutat, n5 autem ratione sis, sed alterius,in quo est. Perse igitur in opposita moueri impol sibile:& per se moueri de quiescere impossibile. smiliter & Iaer accidens in opposita moueri, aut moueri,M quiescere impollibile. per se aulcm moueri in vn artem,per accidens in aliam: aut per se mouer per accidens quiescere non impostibile. similiterPersequiescere,. per accidens moueri non impossibile. Qui igitur aduerse amne imin naui currit, quantum annis contraser & mouetur,& quiescit. sed non secundu idem: mouetur Ruidem p se in naui ceu in proprio loco, quiescit aut per accidens:in uniuerso enim quiescit,& non rone sui, sed nauis & amnis,qui cotraserunt. Idem si minus currat.' nauis contrauehat,in opposira quide mouctitur,non aute secundu idem, sed per se in occidentem in loco,pprio, in oriente vero per accidem, in unIuer , quo nauis diicit. Idem & de orbibus dicendum inmam Saturnus quidem, & Sol & oriente versus mouetur,& versus Octadentem .sed per se in Orientem, signato. II .certo puncto in loco, in quo est, ut In Aplane, ab eo semper magis dc magis orientem versiis
xecedit, per accidens autem In occidentem sertur: si enim ad uniuersum compar tur, & ad communem locum, partes quidem continenter mutabit versus ocem dentem, verum non ratione sui, sed alterius, in quo est: ex vehente enim orbe& vecto unum totale motum fit,quod in loco utrique communi, & in uniuetibversus occidentem transferiur. Idem Saturnus, si per se tantum moueretur in orientem, quantum per accidens retro trahitur in Occidet tem , dc moueretur, dcquiescere
53쪽
quiescere sed persequidem moueretiar in loco suo, per accidens autem quIesceret Cin uniuerso. Ad obeundum igitur proprium motum no necesse est In uniuerso moueri sper Id enim non mensuratur proprius motusὶ sed satis est per se moueri, & in
loco proprta partes mittar penes quod proprius motus & attenditur & mensuratur. atq; noc nec impediri ullo pacto p5t, nec ulla ratione mutari. na quaquam retroducatur orbis siue per eandem lineam siue per obliquam in uniuerse, per se in & ad proprium locu comparatus semper eodem modo mouebitur: semper suum atq; inis tum motum connciet: qua de causa nulla vis nulla contrarietas in eiusmodi motu versatur.in eo vero quod per accidens diximus,& impediri orbes possunt, & tardari,& citari .sed neq; In hoc violetia & labores qm orbis non In unam magis quae in aliam partem inclinat In uniuesb. Si igitur ordo partium mutari videtur in retroducto orbe, hoc certe est in eo, quod per accidens diximus, rat one ad uniuersum habita, non in eo quod per se est . quare&proprius motus nihilo secius fit aciprius,& eode partium ordine per se. quaquam retro orbis ducatur. per fixum vero alied in uniuerso, no men surari non cognosci oportet proprium motu, sed per fixa aliquid in loco proprio. a quo vel ad quod semper recedit vel accedit orbis per se. Idem &sem per circa centrum per se conuertitur, quamquam rer accidens retrorsum circa idem centrum ducaturiquod satis est ad eum exercendu motum, qui prO- prius est. Dupliciter aut quum Sol, & alij planetae moueri dicantur, dc per se inor, tum,& per accidens in occasum, si quaerat quis simpliciter quorsum mouetur Sol, in occasum fortasse dicendum est: fim quid aut in ortum. simpliciter. n.est, quod ad uniuersum est. fm quid vero quod ad locum proprium coparatur. hic in& motus est,& per se motus ac proprius. Quod igitur nulla vis, nulla resistentia inter orbea per se versetur, & quomodo retroduci orbes pollini, at proprios tamen motus e fcere,& quid sit per se,& quid per accidens in orbium motu, hactenus dictum est.. unus quis motus ille sit, quo orbis orbem duci t, expediamus.
Quod vectio quadam si Orbis orbm ducit. Cap. s. DIssicillimum aut a me semper habitum illud se Ir, quis nam motus ille sit, quo
unum orbem alium secum ducere videmus, utru tracti o an pulsio, an vectio.
an aliud quid. ac primum quidem tractio non videtur, qm quae sese trahunt ora audper asperas & inaequales superficies trahuntur, aut alligata nexu aliquo. alia quido continuitate comuni ob vacuum,alia vinculo aliquo, alia spirituali specIe, quali ferrum ad Magnetem trahitur.at In coelo inaequales superficies non sunt, sed planissimae & laeuissimς omnes alioqui vacuum inter Ipsia intercidat) neq; orbis orbi succedit ob vacuum. nec vinculo ullo colligati sunt inuicem .sed nec spirituali speeIe quod maxime dicendum vIderetur si aenim superior In seriorem duceret, m illi etaset alligatus ea specie, utiq; & inferiores In opposita acti eade allisatione resisterent,
impedirentq; trahentes,& tardarent, ac retro etiam duceret, qm multi Inferiorum velociores multo sunt: constat aurem inferiores nἰhil in eos furere, qui supra suti
ut declaratum tam essi Eisdem de causis neq; impulsio videtur esse motus ille: nam di ipsa aut per inaequales superficies fit: aut mole, qua impellit, quod sibi obviat eorpus: aut spirituali sis te ut antiparistasi multorum patet) at nullo horum eos unxpellere coelum pol. At vero nec vectio videtur esse, quod enim vehitur alligatum semper est cum vehente,&semper attram o aliqua fieri in vectione videtur: aut. N. sim ut defertur vectum, ob inaequales superficies attractum, au i innititur atq; In M
54쪽
A det in vehentcth aut est illi alligari: indete. n. fit ne diuelli possit, quod vinitumat coelum coelo non InnItitur, nec ulloalligatur modo. Proeter haec quibusdam n que attractio neq; impulsio nem vectio videtur is motus, sed opus virtutis de spiritualisspeciei a superiori orbe demisia,non quide quae orbes allige sed quet eo mo tu inseriorem moueat, quo & superior agitur: qus proprie neq; tracti nem pulsio est, neque vectio, sed naturalis motus ceu a forma datus. Verum & hoc conumiles habet clifficultates: si enim superior orbis speciem in inferiorem dimixtit, utique Minferior speciem mittet in superiorem: Circulo enim & in orbem distunduntur spirituat Ia haec, ut In lumine, ta sono, & alijs patet: quare & superiores ἰmpedirittasmu tui accidet ab inferioribus. Praeterea si a primo orbe species dimittitur,quq reliquos oes mouet, fortius quidem eos mouere nocesse est, qui propinquiores sumptimo. quo igitur modo Sol, venus,4Mercurius aequaliter moueri poterunt Sole propius existeteὶ Item& illud quaeri potet nunquid quae reliquos mouet spes,dc I',
sum etia primu moueat,an nacu quide no moueti tu certe vae mouere alio ipsum
aut in quo est,non mouere: at si moliet: si quidem M intelligeti etiam ipse movet, duo erui unius mouentia praeter neceiluatem. si veto ista species mouet. trili is uir primum mouens natura post ius primo mobili, α in nragnitudine, & diuisibile. Videtur igitur mihi viationis speclas quaedam et Ie, qua orbis orbem ducit. Omne enim contentum in alio, natum est cum eo atq; in eo convehi, n Isi resilientiam
faciat,& in oppositam partem inclinet: at coelum coelo nihil resis it ut dictum est neq; in una partem magis,si in aliam inclinata quid igitur prohibet continente moro ne simul & contentum quom comoueatur, qfi simul sunt, & alterum in altero Neqi illud verum est vectisnem Oeam cumattractione fieri, nisi in his quae hie sunt, B ω contrarietatem inter se habent,atq; oppositas inclinationes: iniis enim alligatio ouaedam requiritur, si vehi debent at in quibus resistentia.dcesitrarietas nulla ver satur, nec opposita Inclinatio, nihil aliud requiritur,si semul esse, M alterum in altero. propter quod primus orbis reliquos omnes vehi tmec solum illos, sed Mignis
sphaeram, atq; aeris,q diu resistentia non fit: verum ubἰ ad eas partes aetis ventu est, quae aliquo pacto resimini, tum circunductio aeris cessit, atq; in his selum corporibus sphaericis & diuinis vera vectio inuenitur, quia contrarietatem nullam inter se habent, in alijs aut non proprie vectio est, sed tractis quaedam magis. Nos autem propter consuetudinem eorum,qu. e hic videmus, n5 plane possumus coelestem iliam, ac simplicem orbium vectionem imaginatione coprehetidere. Si igitur haec uase habent, iam tandem S illud manifestum esse mi, cur superiorum orbium mota circunducantur & inferiores, hi vero nihil in superiores efficiant: sive. n. motus ille
sit vectio quaedam ut par est credere siue fiat ab intelligentia communi, clarum estinotu superiorum agi dc Inferiores, horusi vero motu nihil superiores pati. Si duo orbes in idem mouentur, numrem per νe- fi locius mouerL .iu cap. IO.
AD Lee of illud supponendum est, si duo orbes In idem ferantur, trinorem inc ritentum semper velocius mouerktum aute maxime quum subalterni sum'rsnt, mox quianto anguli ininores,atq; acutiores extiterint. dico aut si1balternos orbes, tuorum circuli medii alter stibaltero est,& poli sub polis.necelle aut est mino-Lem orben , Colentumq; velociorem reddi,si continentem,qisi in eo vehitur. quare oemiuprlinis vclocitatem acquIrit, quam habet cotinens, deinde dc sumi ipla,
55쪽
ste propriam superaddit n6 aliter g qui In naui vel Itur, si In idem eum nauῖ ipse se- G
se agat, quam mi ain tardissim emper tamen velocius omni puncto seretur, cum quo moueri It. tum aut
velocissimus fit orbis minia', quit subalternisuerinli . mqm subalterna linea rectet similis est,quq omnium est breuissima, & totus motus in redhum fit. quum vero subalterni non sunt, sed sese intersecant, totus quidemotus non in rectum est, sed & In laciis: quae linea si milis est curuae. In spatium enim e e citius peruenitur.
per lineam b c, quam per b e: & per b e citius quam
per bit: quia trianguli bee maius latus est be, opponitur enim maiori angulo. &similiter trianguli bde maius latus est b d. Non existe tib' aut subal ternis tanto velocior est motus, quanto anguli acutiores sunt,qisi motus subaltemo propinquior est, di plus redhihabet: ubi vero anguli maiores sunt, motus magis a subal ternatione remotior est. Si duo orbes in oppositaserantur, ni rem semper impedim cap. H. SI vero duo orbes in oppositas ferantur parte minorem semper impediri necesse est,& aut tardari selum,aut sist aut etiam rere luci.causa autem est, ψ vectio In unam partem seri, proprius motus in aliam. si igitur aequales fuerint vectio, de motus proprius,sisti minorem contingeti neque enim in hanc,neq; in illam aratur partem,aequatis potent is in diuersa mouetibus. at si maior sit vectio, retroducetur minor superante vectione: si vero minor vecti o fuerit,prqualebit quidem proprius
motus, ne aut sistatur aut retroducatur orbis, at inrdabitur tamen. maxime au intra 'fient haec, quum subalterni orbes erunt, mox quanto anguli minores atque acutiores extiterint. Intelligenda autem sunt haec ratione ad uniuersum h. ibita, quod per accidens inesse orbibus ditium est sic enim nihil inconuenit de tardari,& sisti,& troduci etiam orbes, quum nihilominus per se ipsi semper suos motus efficiant. In natura aerarum non solum esse motum in langitussirem,sed in latitudinem facium. cap. I . . I Llud p terra nobis ponendum est, in natura sphaerarum non solum esse eum, motum,qui in longitudinem agitur,sed dc alios quoque qui in latitudinem. dico autem longitudinem ab oriente in occidentem vel e contrario: latitudinem vero a Septentrione in Meridiem,vel contra. Principalillimi aluein motus, qui in ea natura esse possint, tres tantu videntur esse, non plures, nec pauciores, illi scilicet, qui sese inuicem secat ad rectos angulos: hi enim soli squemadmodu dc axes super quibus fiunt determinati ac cerri sunt, reliqui vero indeterminati Sc infiniti sunt: propter quod nec in natura esse per se possvnusi. n.unus eorum esse pollet per se in natura, pari ratione&omnes possent: at infinitum nullum de indeterminarum per se esse potest in natura: qua re nec pluves axes per se, nec plures motus esse possunt, quam tres illi, qui sese ad reris sesint angulos. sed ne pauciores quide co-
tingit esse: quoniam si is esti qui super a b fit,cur non sit & in
56쪽
Alviqvlla fila&sihIe, mr non&qui superes Eorum autem motuum, qui iii latitudinem fiunt adre s angulos cum aequinoctiali, ab Hipparchi quidem temporibus usque ad nostra aut nulla cognitis fuisse videtur, aut nulla opinio. si quide Ptolemaeus inter prImas sirppositiones recipit, non esse alios in sphatis motus, Eduos,alteram qui ab ortu in occasiam per aequinoctialem fit, alterum qui ab earuad ortum oblique per Eodiacum contraagatur. an re Hipparchum vero quadam de iis motibus opinionem fuisse apud Eudoxum, re Callipum coniecturam licet exlIsatripere, quae Aristoteles circa primam philoisiquam res quit: refert enim eoss gram quandam posuisse, cuius poli in zodiaco siti essent. λt vero & antiqui rem de his motibus opinionem extitisse apud vetustissimam illam Egyptiorunig tem, fidem quandam praebent ea, quae Pomponius Mela ex Herodoto accepta , M. ea gente siribit his verbis. Mandarumque literis seruant, ex quo Aegypti, sent.
quater Orsiis suos umetisse sydera, ac Solem bis iam occidisse, unde nunc oritur, atque ortum, ubi nunc eidit. Aequio idisse unquam Solem, unde nunc oritur, niilla prorsus via alla intelligi potest, quam per praedictos motus: de quo ita
sequentibus nonnulla dicemus. l
Primus aetate nostra Ioa. Baptista Turrius Veronensis grauissimus Ilissi, M.' Inter alia multa,quae diuino penὰ ingenio inuenit, vidi in s aeraru natura oporte re tres illos motus per se esse, reliquos aut bos cπs per accides inexistere. per se aiit dico esse no vna in sphaera, tal in uniuersi ea natura, in qua principales etia natur lex sent tres illi praedita motus. oportere aut ita esse, verisimiles quide rationes fi-tis habet. primum quidem quia us ascitis,& llime & regulariter ea ota monstrari possiant, quae circa Fera apparent; non tantis autem, non possunt, nisi per ab-- surda, & inconvenIentia plurima. at vero & propter bonum ac finem necessat i in natura sphaerarum videntur. sic enim non suum persecta erit sphaerae ratio, seu& alia perneso magis . per hosce enim motus fieri paulo post ostendemus, ut punctus omnis qui in sphaera est, quandoque ubique sat,&ad omnia & uni uaque conuertat. quod necessarium quidem videtur, quo virtutes, quae ab orbibus hue demittuntur. undique& ad punctum omnem impartiantur,&quaecunque possibilia sitfit In natura fieri, quandoque etiam fiant. aliae profecto generationes
in mundo fierent, si fime tuna Sol per aequinoctialem tuti per Eclipticam itet
teneret. Futurum igitur est, ut Sol quandoque viam illam teneat, quo fiant illae generationes. in natura enim quod possibile est, necessarium etiam est. ad Ipsis praeterea insularum moritiumque generationes si quis respiciat, videatque tempus il lod fuisse, quum e mari facti, Solim mari contecti suerint, suturumque rursus. ut qua mate nunc Integit, habitabile olim fiat, quodque habiritur, ac colitur.
condendum quandoque Oceano sere: tum videat maximas illas terrae mutationes, eluuiones, exarsiones, magnasque aestates illas, atque hyemes, quas Aristoteles refert: agnoscet quidem in C lo mutationes esse oportere, quae tanta efficiant longe alias, & malares, quam illae snt, quas quotidie videmus in ansusto admodum constitutas. atqueequcidem crediderim hosce morus eos ipses esse, quos in stellis latere primum vaticinatus est Albatentus: mox & summus vir Ioannes e Regio monte quodammodo est auguratus, quum scripsit. Sive igitur instrumentorum incertitudo hane varietatem immiserit, siue motum quendam adhuc nobis o cultum stellis fixis natura indiderit, difficile admodum est, & erit, huius morus qualitatem metit
57쪽
ictos angulos secent, minorem motu proprio lucceisue in opposta omnia mo uere. ut si orbis maiorab c d habeatntedium circulum b d. qui secremedium circillum alterius orbis aec ad rectos angulos, primum quidem circunducetur orbis mitior in lati- trudi m. qimiam motus qui in latus fiunt non si se impe- digni, di malo ducere minores, & contentos dictum est. . quo iat ut minor ei reunductus in latItudinem motu propriti iti opposita omnia successite per se moueat in oeciden tem, n orientem, in Septennionem, & Meticbem. cuius causa est, qudd circunducto orbe in latitudinem partes permutantur, & quae sirpinerat, fit infra &ὰmqtraris . permutatis autem parribunecesse est & motum proprium permutari. unius. n. circuill si superior pars iu in sum. in rior in ortu mouet. Si igitur paries illae permutetur, totus motu coin ut bitur. quod facile est se videre. intestigatur minoris motus esse acin a per sis orie restilicet in occidetem in una medietate: In alia veto esse ab a m c per e, ab occidente in ortentem. qm igitur circulus hie a ec scircunducitur a maiore orbe in latitudipem per b d, palam φ s quandoque fiet ubi d, quandoq; ubi e, quandoq; ubi b, dc
nostremo Iterum ubis. Ergo si nunc mouet ab oriente in occidetem, quum erit ubἐd, fiet motus a septentrione in meridiem, quum vero erit ubi G mouis erit ab Occidente in orientem:quum autem ubi b, motus agetur a meridie in septentrionem:ac
postremo redeunte fad primum locum motus redibit ab oriente in occidentem. Consideranda autem sunt & Intermedia loca. Horum autem duorum urbium maiorem illum, qui ci und Ir, vocemus Circunducentem, minorem vero, qui cir eunducitur, ac proprio motu successive In omnia oeposita mouet, vocemus circitorem: uti enim his nominibus necessiti tum tam nosis erit:quare ut ῆ sicillime in intelligamur, legentes rogamus, ut ad haec nomina bene ac memoriter aciue tanI, ut siquando a nobis adducentur, plane intelligamuri quid per ea significemus. Si circitori alicui alius orbis contrustratur in latitι Tn Dperpolis Circanducentis 3 cccintrauectum moueri a circitore motu trepidationis. Cap. I . Postremo & illud nobis recipiatur, si Circitori orbi alius insertar contraseratur in latitudinem, de super poli' Circunducentis, contrauestiam hunc a Circiro re eo admirabili motu,aut consimili moueri, quem trepidationem, vel accessum dc recessum vocant. Est at ire motus is,quem trepidatione appellant, viduo puncta ediametro opposita squalla essent aequinoctiaὶ ita aganc ut paruos describuat circa-los lationib'sem poppositis. Punctus aut medius, qui troplai vicem supplet, modo versas unum eorum purictorem duorum, modo versus ali m accedat in eadem seinper linea manens: ut si a & bsunt aequinoctia,c tropicus, parui quidem circuli erunt a d es ex parte a: ex parte b autem b g h K. verum perfecti circuli non sunt hi, sed oualesqMHain modo:persecti autem tum sunt duo alij, quos describunt suo puncta ab aequinoctiis distantia, quanta est semidiameter circuloru prior uiu,circa a quide i m n o,
58쪽
orbis mInoe Circi tori tatinstratur in latitudinem. . enimois citator duus habet motus, unu datum a Circumlucente , quo Ercunsinur in latitudinem, alterum proprium, quo successue mouet in omnia opposit per priorem quidem motum nihil mouebit intrauectum hune tertium in latitudine, qm illi contrafertur aequaliter, pe proprium autem motum mouebit, trepidationem vocatam assciens. nam quoniam Circitor per motum suum mouet in omnia opposita ut dictumesti fit quidem, ut aequinoctia puncta contrauecti orbis, quae potissmum Circi tor respicit uti polos circunductionis, morusio & Ipsa in opposita omnia successi ducantu ante, retro, dextra,& sinistra,& In intermedi atq; in summa taliter,ut ab iis parui circuli describantur, quo um semidiameter ista erit,
quatum C Ircitor mouere potest lin una quarta circunducti:onis In latitudinem suae.erunt autem oppositae son per lationes quinoctiorum.quoniam unius circuli si unus plinctus mouetur in unam partem, oppositus in oppositam semper agitur. quum igitur a ante ducetur, b retro ferri necesse est: & quum a dextra, b sinistin flectere. Sit medius circulus contrauecti orbis uae ty, per quem in altitudinem contruseriur.diuidam l-que circunductio Circitoris in quatuor quartas, moueat autem per quartamu Z, quaesit septentrionalis inserior, palam
partim in longum, partim in latus mouebit: quare polos M contrauecti, quos potissimum respici si& in longu,& in latus aget lationibus semper oppositis.atque a quidem in latus in
uebit versus metidiem, In longum vero versus orientem. quocirca ab a describetur arcus a d: e vero in latus quidem versus septentrionem,in longum versus occidentem ducetur, describeturq; ab ipso arcus b k.Rursus vero moueat Circitor per aliam quartam circvdiictionis E i, quς est inferior meridionalis, d quidem mouebitur In longum versus orientem, in latus vero vcrsas septentrione. duceturq; ab eo arcus d er k vero oppositus in longum vetius occiderem agetur, in Iatus versius meridiem, designabit arcum kh. Porrb Circitore mouente per aliam quartam t V, quae est meridionalis lupei Ione in longum verius occidentem flectet, In latus versus septetrionem, facto arcii e fi at hoppositus arcum trahethg. Postre mo per ultimam quartam yu,quet est superior septent Ionalis, a Circitore mouebitur in longum quide versus occidentem, in latus vetius meridiem: fietq; arcus fa,
peracto circulo a d e fa, g vero oppositus describet arcum g b, facto circulo b h ligb. Non sunt autem hi perfere: omnino circuli, sed oblongi magis,quam lati, quoniam linea ae b quandoq; fit me si quandoq; ocq,& latitudo metuum a est mo, q- continenter versus punctum medium angustaturiunde fit, ut diamcteo Iongitudinis a e maior si quam diameter latitudinis ds Persecti autem circuli soli sunt ij duo, quos describunt i ab una parte, & p ab alia,horum enim tanta est diameis ter longitudinis,quanta & latitudinis quon Iam circa maximam latitudinem fiunt. ab ijs vero omnes alii ouales sunt, de tanto oblongi magis quὶm lati , quanto pum eti, medio proximiorea sinti Fracastorij. B Dubitet
59쪽
Dubliet autem Atta haliquis circa ea sint. videntur vim eonu me
orbis pol1debere a Cirratore moueri, non itari circulos fi ciant in id redeuntes,sia helices magis, & umbilico qui ab angusto sese continenter magis,& magis expadant, qualis est ab edes ita autem esse oportere videtur, signato me dio circulo contrauectit orbis, quem Circi tot motu proprio de puncto in punctu successive sint,atq; Heuatividourena continue magis &ma s tollere eum debere. qi si fiat. necesse est&polos con ve magis de magis per umbilita actos expandi,non autem perparuos circulos In idem reuerti, vidi inest. Ad . dicimus tali nimiru, siquis itaexistimet atrauectum orbe moueri,ut pervmiaticos agat: neq; enIm id accidit,ut medius incul' eius contincter magis & m gis tollatur.quandoquide nihilo plus eleuari ille potest,quo Circitor tollere In una quarta circvductionis valet. ut si medius circulus cociaue sit a b c d GCircitor autem in una quarta ius circunductionias no plus tollereipsem possit, quam sit brassico et, medius circulus ille nunqua Eleuabitur supra lineam g s h. sit mi is in una quartaCircitor eleuauerit busq; adg fietasAnicirculo ag tunerit, ut punctua omnis post g siccessive tollatur in g fh.in fineautem quartae & sim e inueni
tolleretur, ut in sequeretur quidem,ut circitorsus mouere posset in una,qua
ea,& eleuare.quam esset b n quod est contra sappositum.similiter & d tolleturus. que ad ii, non vltrapropter eandem rationem. &ita de aliis omnibus punctis se cessive dicendum est.nullus enIm supra lineam g sh eseu tur, sia omnes sicces.siue illam tangent de punetia in pun m.unde & Qeciniue noui,& novi stinici culi fient alijs punctis sublatis,alijs sebsidentibus In coronam,& quodam quas tripudio.quare & motus iste,si recte consideretur,tfipudiatio magis vocari, si trepidatio mereretur, eo in puncti omnia ceu tripudiantia unum post aliud, haec quidem tolluntur,illa subsistunt. hac de causa quantum medius circulus Amari potest Circitore In una quarta, tanta& diameter est paruom circulorum, qui desciibu tur a polliscontrauecti orbis. De principijs igitur, ac suppositis hiatinus determ natum statis.
De iis qua apparerum motu abinum occissum. cap.r. VNC autem quae circa sydera visuntui, & eorum causas pro uamur a primis,& vn uersalillimis incipientes Eorum aulcm,quae adiparen alia vel omnibus manifesta est e possunt,aliano nisi Astronomis nota obseruataq; sun .Quibus adhibenda videtur fides, ijs prssertim ,qui tum magni circa disciplinas silere,ium Philosephiet, & veri- raris maiores:qui quidem neq; tali neq; fallere irati sunt: qualis Ptolemaeus diui-
60쪽
A nus certe vir.& fretis anteponendus: turn dc Ripparchus, &6mq; si j egrest quos ad tantu laboris,ae studii nihil certe aliud diluit impulist amor veritatis ,
de eorum diuinoru corporum circa quet mentiri nesis,atq; it 'iu ut. Ex omnibus autem quς apparent,ille εe primus,& communissimus sese offert motus,qui ab ortu in occasum tanta celeritate eouertiturieo costat circumagi stelira omnes, at' orbes qui manifesti sunt nobisn erum no riuastiteroe sed alios citius,alios tardius: citillime quidem omnium Aplanm,mox Saturnum,mox Iouem, deinde Martem, tardissimam vero omnium Lunam: Solem autem, venerem,ac Macurium aequa
ter quidem inter se superioribus vero tribus planetis, & Aolane tardius. Haec igitur Ita te habere illis erisendum est,qui in diligetiissime onseruauere. AGF aut dc illud in hoc motu constat circulos qui describuntur a stellis, tum inerrantibus, tum planetis In idem no redire: ut si aba inceperint, non redibunt quidem per b in a sed in Q dc rursus non In c peiad,sta in equare no veros fieri circulos maui- sinum est, sed helico,ac spiras magis:non quidem quae cotinenter , edant, sed quae intra certos terminos concludantur hi quide in meridie,inde in septemone costitutos. Porrδ dccirca conspectu ortuq , atq; occasum syderu differetia mortalium no parua est: alij stellas ora quae in uniuerso sunt caelo cit B Dcuspicere possundi alij quasdam selu: quibusda certa sydera nunquam conduntur: certa num spintur certa oriuntur.& occidunu& quet otiuntur,& occidunt, at citius,alijs tardius,quanq sub eodem meridiano degant. B De eoin eorum qua appararum diurno motu. cap.2. Nobis igitur de apparentium causis: gentibus quaedam climalijs communIaerunt, quaedam non communia:in multis enim illis debeduro est, qui primide rebus Astronomicis tractauere t in multis vero,si & nos principium demus,nobis illi gratias habere poterunt, qui ea a nobis acceperint: in primis igitur ea mortalium differentia, quae circa conspectum syderrum, ortumq; atq; occasum eoru versetur,ὸ diu late risontium pendet: quorum alij recti
sunt, qualis c d ad aequinoctiale a b: alij obliqui qualis e f. qui
igitur rectum habent Horigontem, ij Glas omnes qiue in uniuerse caelo sunt,videre possunt qm in aequininstiali habitant,&aequaliter ad Polum utrunq; spectant. Eorum vero , quibus obliquus est Hori mn,nulli stellas omnes videre possunt sed quasta nuquam vident, quasta senape in conspectu habendiquetiam iis oriuntur,& occidunt: qm obliqui Horizotis semper una pars supra alterum Polorum eleuatur,vthe, alia infra alium deprimitur, ut hi: Poli sunt c&λHorizon obliquus es quae igitur stellae intra Polum c& cir culum e gabe descriptu continentur,ilhe nuquam ab ijs videtur, quibus obliquus Horizon est e si quae vero continentur intra Polum d, Sc est iu s h descriptum in f, illae semper in eorum prospectu sint, Sc nunquam occidunt: reliquae omne oriuntur,&occidunt. Ita & de aliis obliquis Horietontibus dicendum est. Q V m seb pollis dinunt, neq; ortu, neq; occasum ullius stelle habent, sint stellas unius medietatis o umper vident, alterius nullas spectare possunt, qm eorum Horim est aequinoctialis: vluaquam, quae sunt stellae semper conduntur, quae citra, sem