장음표시 사용
61쪽
m In pmpatulo sunt. Porin qu sunt in ea medietate,in quakb Polo Horizon premitur, illae citius ijs oriutur, qui depres- Dorem Horigontem habent : citius enim redeunt stellae in t d, quam in k c& k h. qu vero sunt in medietate illa, in qua
supra polum eleuatur Horῖzon, citius hs orIuntur, qui minus eleuatum habent HOrietontem : citius enim perueniunt
in k g, quis In h e & k c. Cur autem circuli qui hoc in mo tu describuntur a stellis n5 in Idem redeant', sed spiras trahant,causa no alia elle potest, nisi φ motus ille,quo stellς in occasum circunserunt unus de simplex non est, sed compositus E duobus. dictia est enim in suppositionibus primis motum simpliacem est Gqui ab eodem In idem rediri hic ergo,quum in idem non reuertatur, umplex & unus esse non potest, sed duo commisti simul, quorum unus in longum , alius in latus fidi eiusmodi autem motum nulli orbi proprium esIe possemaniscituest e suppositis I principio: diximus enim unum orb- non nisi unum motum Perse habcte posse,& eum simplicem. duo igitur quu sint motus, si alter per se viapisi inerit,alter de necessitate per accidens erit,& ab alio dabitur.ergo de utroque να-rendum est, qualis quil que sit.& cui orbium per se,cui per accidens insit: ius autem de eo agamus,qui in longitudinem fit, quo orbes omnes,& stelis circumagum tur in occasum, medius autem circulus est Ouinoctialis, poli vero uniuersi. hoc e go motu quum omnes circunducantur orbes, necessem, aut omnes per se eum motum habere, aut omnes per accidens, aut aliquos per se, aliquos per accidens: nam,qui horum unumquodque dixerint,inuenti sunt.
QEὸd tuam largitudo presse πω primo orbi, aliis peracri s. cap.3. FVere in prim Is nonnulli, qui putarint omnibus orbibus Innatum,ac per se Ine
se ab ortu in occasum in longitudinem ferri: quare non selum primum orbem hoc motu agi,sed Saturnum,& Ioue,& alios:videri autem in orientem per se ferri, no quidem st sta sit,sed φ appareat selum, quoniam serius aliquantisper plane u Aplane in occasum redeant:& Inter ipso alios etiam tardius, alios tarde minus. quo sit,ut redeunte ad occasum A plane diebus singulis paululum quid dereliquantur ab occasu planetari quod In dies repetitum sacit, ut quotidie magis & magis smeedere ab occasu orientem versus vIdeantur, quum nihilominus per se semper Iri casum serantur: sed certe vel magnopere filiuntur hi: primum quidem quia si motus iste restias In longitudine factus ab oriente in occidcntem per se planetis inest, ut proprius, per accidens certe inelit obliquus ille at ius, quo totum Eodiacum Obeunt, Saturnus quidem annis 3 o, Iuppiter annis Ix,Mars duob',Sol, Venus,&Mercutius uno, Luna diebus 27, horis 8. quare motus hi ab alio dabuntur planetis. at certe si hoc dicatur, magna nimitii inconuenientia, atq; absurda consequenturi impossibile enim est in aliquo orbe haec duo simul esse, ut motus in longitudinem per se sit, motus vero In latus insit per accides, & 1 supetiori alio deruntum quia o bis dans motum in latus semper obliquabIt motum in longiua factum, εe mediucirculum flectet, vino per ςquinoctialem seratur, ac sic eueniet,ut motus rectus,&In longum actus nunquam per aequinoctialem agatur, cuius contrarium apparetrium quia sequere Solem,& Planetas alios non in eadem medietate Iri,atq; occidere: led si in Septentrione cirIantur,accidet in meridie occiderer quod apertissime salsum est,sequitur aurem hoc, quoniam flexo medio circulo Solis, & aliorum ab
62쪽
A eo orbe,quI motum In latus pnebet, pars esus erit in si Ptentrione, pars In meri Mequum autem perposita permuratur quotidie a Sole, & aliis per se circulus Ille qtil in occasum, net quidem, ut si in sevestrione oriatur Sol,occidat procul dubio in meridie quod planetalsum est.) Con tenIm In eadem parte&oriri,&occidere. Praeterea n obliquus motus ab aliquo superiori datur, coguntur quidem hi si teri si periores orbes ducere & ius ores equod si sit, Histra quidem est dicere planetas per se moueri ab ortu in occasum, quando fiassicit superior orbis,aut communis Intest entia, qui eum motum denti ac postremo impossibile est planetas in Ide eum
Aplane,& primo orbe servisti ius autem Hreunuerti,& derelinqui quotidie abo ea se, ut ipli alunt: dictum est enim si rili orbes in Idem seruntur,interiores seinpervel Ius vr,q superiores. quum igitur illud manifes tissimum si trianetas tardius iii occassim vetii quam Apianen,& primum orbem, impossibile est sta per se m tum illum habree,qui in oecinam serti Alij vero iunt, qui penitus contraria opinantes dieant nulli orbi p se Inesse in oecassim mouet sed per accidens omnibus ponunt autem hi communem de quas
pra diximus intelligetiam, qui per se nulli seorsum orbi inplicira totum ipsam primo mouet eis animal unum, uius paries sent orbes, ipsa vero ceu anima: de quo,
T sitis dictu est supra, nihil in psentiarum videtur aliud dicendum: n5 enim ut extimamus, Mngi sest communis unaseima, qu id moueat,quod unupseno sic Reetitus ergo est existimare motum Ini Itudinem,qui per riuinoctialem sera. primo orbi proprium esse, & illi per se competere, reliquis vero per accidens, & 1 primo illis dari:m enim is motus primo orbi debeatur,ex his manisestu esse potest:
qui enim primo debetur, simplicissimum esse oportet, cuius neq; pol neq; cim lus medius mutatione unquam recipiat: talis autem solus ille est, qui asortu in o casiam per squinoctialem fidi etenim nec poliesus, nee cireulus medius hoe est qui B noctialis mutationem unquam recepe quandoquῖdem In quo situ nunc sunt, in eodem semper, & patres nostrI, de nationes omnes obses lavere: reliquorum vero omnium,tum pol , iam medii circuli mutationem pati, & situm variare spiciuntur.Si igitur primo debetur qui in longitudinem mores fit, primus autem reliquos
vehere potest' ut dictum est,ὶ mani sestii quidem est φ reliquis alijsper accidens In- est,& a primo datur, non quidem immediare omnibus, sed secudo statim, tertio a tem per secundum, dc ita resiquis, ijs mediantibus qui propesiant. ita igitur si ha bet motus qui in longitudinem ab ortu in occasiam fit. De altero motu, qui in latus M. NVnc autem de eo motu,qui In latus fit,pereurramus. Hic ergo In primo inesse nullo pacto potest, si quidem unus orbis unu tantum motum habet, vidi sili. jat primus alterum illum habebat motum, qui in longitudinem agitur, hunc ergo per se habere non potest, sed nec per accides, quum primus sit, sepra quem nullus est alius,a quo P accidens deturireliquis autem alijs per se inesse omnibus necesse est, quoniam alter motus per accidens illis Inerat. De eo igitur quaerendum est,qualis nam sit,utrum simpliciter In latus, hoc est ad reetiri angulos cum alio motu, qualis ed cum a b, an magis obliquus tantum,
ques 's e fcum a b:non esse autem simpliciter in latus.& ad re s angulos cum alio motu,ὰ duobus maxime eognitum fuit: primunmubd mollis ille, M latitudinis simul,& lon gitudinis particeps est: dico autem longitudinis esse participem non s Fr Cistorii. B 3 lum
63쪽
perae pmpatulo sunt. Porct qu sunt In ea medietate, in vis
Db Polo Horizon premitiar, illae citius ijsoriutur, qui preia torein Horizontem habent i cIllus enim redeunt stellae in iv d, quam In k c& k h. qu vero sunt In medietate illa, in qua . supra polum eleuatur HorIEon, citius hs oriuntur, qui minus eleuatum habent Horizontem rcitius enim perueniunt in kg, quari In k e,& k c. Cur autem circuli qui hoc in motu describuntur ii stellis no in Idem redeant', sed spiras trahant,causa no alia elle potest, nisi φ motus ille,quo stellet in occasum circunferunt unus & simplex non est, sed compositus e duobus.dictu est enim in suppositionibus primis motum sinisi cem es qui ab eodem In Idem redit: hic ergo, quum in idem non reuertatur, si plex & unus esse non potest, sed duo commisti simul, quorum unus in longum , alius In latus sit: eiusmodi autem motum nulli orbi proprium esIe posse manitatu est E suppositis a principio: diximus enim unum orbem non nisi unum motum per se habere posse,& eum simplicem. duo igitur quu sint motus, si alter per se ulliprbiInerit,alter de necessitate per accidens erit,& ab alio dabituri ergo de utroque quaerendum est, qualis quisque sit.& cui orbium per se,cui per accidens insit: prius autem demasamus,qui in longitudinem fit, quo orbes omnes,& stelis circumaguntur In occasum, medius autem circulus est eo uinoctialis, poli vero uniuersi. hoc e go motu quum omnes circunducantur orbes, necesse est, aut omnes perseeum motum habere, aut omnes per accidens, aut aliquos per se, aliquos per accidens: nam,qui horum unumquodque dixerint,inuenti sim
quia milum languiata presti sit primorii, asse per Mados. cap.3. 'FVere In primis nonnulli, qui putarint omnibus orbibus innatum,ac per se Ine se ab ortu in occasum in longitudinem ferri r quare non selum primum orbem hoc motu agi, sedA Saturnum,& Ioue,& allas:videri autem in orientem per se ferri, no quidem et sta sit,sed φ appareat selum, quoniam serius aliquantisper planeve si Aplane In occasum redeant: δc inter Ipse alios etiam tardius, alios tarde minus. quo fit,ut redeunte ad occasum Aplane diebus singulis paululum quid dereliquantur ab occasis planetae:quod In dies repetitum facit, ut quotidie magis & magis smeedere ab cuu orientem versus videantur, quum nihilomInus per se semperiri occasum seramur: sed certe vel magnopere selluntur hi: primum quidem quia si motus iste rectus In longitudine sat s ab oriente in occidentem per se planetis In-
est, ut proprius, per accidens cerie inerit obliquus ille alius, quo totum Eodiacum obeunt, Saturnus quidem annis 3 o, Iuppirer annis I x,Mars dilob SOLVenus, δί' Mercutius uno, Luna diebus 1 , horis 3. quare motus hiAb alio dabuntur planetis.' at certe si hoc dicatur, magna nimitu inconuenientia, atq; absurda consequenturi
Imposii bile enim est in aliquo orbe haec duo sim ut esse, ut motus in longitudinem fer se sit, motus vero in latus insit per accides, & a superiori alis deturi tum quia o is dans motum in latus semper obliquabIt motum In longura factum, Ec media
circulum flectet, vin5 per ςquinoctialem seratur, ac sic eueniet,ut motus rectus,&in longum actus nunquam per aequinoctialem agatur, cuius contrarium apparetrium quia sequere Solem,& Planetas alios non In eadem medietate oriri, atq; occidere: led si in Septent ione oriantur,accidet inmerIdie occiderer quod apertissimetasu inest,sequitur autem hoc, quoniam flexo medio circulo Solis, & aliorum ab
64쪽
A eo orbe, qvi morum Inlatus pmbet, pars mus erit in si Ptentrione, pars in miniae. quum autem perposita per natur quotidie Sole, & alijs per se circulus Ille qallari in occasum, net 'uiclam,ut si in I Festrione oriatur Sol, cidat proculdubla in meridie quod planeislsum est.) Constat en Im In eadem parte &oriri,& occidere. Praetereau obliquus motus ab aliquo superiori datur, coguntur quidem hi lateri superiores orbes ducere & inferiores et quod si sit,stii stra quidem est iacere planetas per te moueri ab ortu in occasum, quando fassicit seperior orbis,aut communIs tatest entia, quἱ eum motum dent. ac postremo impossibile est planetas In He eum
Aplane,& primo orbe ferri,serius autem circunuerti,& d inqui quotidie ab o casii,s ut Ipli aiunt: dimim est enim si ulli orbes In Idem feruntur,interiores per velocius agi,q seperiores quum igitur illud manifestissmum sitrianetas tardius ih occassim verti quam Apianen,& primum orbem,lmpossibile est per se m tum illum habere,qui in oec sum fert. Alij vero sunt, qui penitus contraria opinantes dicant nulli orbi p se Inesse In oecasum mouerI, sed per accidens omnibus.ponunt autem hi communem de quas
pra diximus intelligetiam,qui pre se nulli sωrsum orbi applicita totum ipsum ptimo mouet,ceu animal unum,cuius partessent orbes, Ipsa vero Ceu anima : de quo,
m satis dictu est septa, neshil in psenturiam videtur aliud dicendummo enim ut exi mamus, iningi potest communis una Arma, quq Id moueat,quod unu p seno sic Recti us ergo eli existimare motum in i itudinem,qui per squinocti:alem feri. primo orbi proprium esse, & illi per se competere, reliquis vero per accidens, & iprimo illis dari:m enim Is motus primo orbi debeatur,o nis manifestu esse potest: qui enim primo debetur, simplicissimum esse oportet, cuius neq; pol neq; circulus medius mutatione unquam recipiati talis autem solus ille est, qui ab ortu in o casum premuino lem nt: etenim nre poli esus,nre circulus medius hoe est qui B noctialis mutationem unquam receperaequandoquIdem ἰn quo situ nunc sunt, in eodem semper, & patres nostri, dc nationes omnes obseruauree: reliquorum vero omnium, tum pol .rum messis circuli mutationem pati, & situm variare eospiciuntur Si igitur primo debetur qui in longitudinem motus fi si primus autem reliquos
vehere potesti ut dictum est,) manifestu quidem est φ reliquis alijs per accidens In-
est,& a primo datur, non quidem immediate omnesbus,sia sαudo statim, tertio autem per tecundum , dc ita resiquI ijs mediantibus qui prope sunt. ita Igitur se ha bet motus qui in longitudinem ab ortu in occasum fit. De altero motu,qui in tauot. cap.
NVnc autem de eo motu,qui in latus fit, percurramus. Hic ergo In prisci inesse nullo pacto potest, si quidem unus orbis unu tantum motum habet, ut di fuit.jat primus alterum illum habebat motum, qui in longitudinem agitur, hunc ergo per se habere non potest, ibi nα per accides, quum primus sit, sirpra quem nullus est alius, a quo p accidens deturireliquis autem alijs m se inesse omnibus n esse est, quoniam alter mo ius per accidens illis Inerat. De eo igitur quaerendum est,qualis nam sit,utrum simpliciter In latus, hoc est ad retari angulos cum alio mora, qualis c d cum a b, an magis obliquus tantum, ques sescum ab:non esse autem simpliciter in latus.&ad rectos angulos cum alio
motu,ὸ duobus maxime eognitum suit: primum ubd mollis ille, & latitudinis simul, & longitudinis particeps est: dico autem longitudinis esse participem non s Fr'Cistorii. B 3 lum
65쪽
Α semper ves ins serri: Muitur uitur proprios planetarum motus non esse in idern
cum primo orbe, i dis oppositos: atq; hπ quidem sola causa est, cur in occasu detes ire qumriar a primo,hoc es cur tardius In occasium circunuertantur,& eorum alii tarde magis, alii minus. Tres enim tantum possunt alsgciari cause,cur illi derelinquatur a primo, quarum una esset, si plane per se in idem mouerentur eum primo Orbe, tardius autem illo,& inter se alii tardius alij minus tarde: quod supra Improb tum 1 nobis suit. Alia causa esset, si raptu fieret,qubd omnes tardius primo circunferrentur, & inter se alij magis, alij minus tarde,quod pariter salsum est demostratum a nobis. Tertia vero causa est, si proprii motus planetarum sn eontrarium primo orbi aganturi itur quum e tribus his causis, duae primae relaehe sint uti ῖrratisianales de salsie, superest ut sela tertia recipi pol sit: hoc enim itum qu bd motus planetarum proprij oppositi serantur primo orbi facit, ut diebus sinsulis derelinquantur ab occasu planeve, dc tardius diem obeantiquoniam eriIm obliquus omnis motus partim dc recti particeps est, fit quidem ut contrauein planetarcontra raptum ratidie aliquid de raptu cremant, tantu scilicet, quantum quisq; in una die contra. potesti unde dc Illud pariter euenit, ut Inter se alij citius circunducantur ad oeia esium,alii tardius:citius quidem qui per naturam tardiores sunsi minus enim coriis traseruntur, 3c minus de raptu demunt, tardius autem raptans, qin per se velocM- res sunt, magis enim contrMerunt: dc raptum magis tardat. qua de cauia Saturnus, qui per se tardit simus est, citiissime omniu in occasum citriinscrtur, minIme enina omnium contra agitur, unde dc rapitur omnium maxime: Luna vero, q, per se velocissima sit,tardissime omnium in occasum ducitur, maxime en m contrase et , dc maxime raptum tardatim si js vero Iuppiter citius occidit, quM tardior per se est infe fioribus cunctis,mox in Solvet Venus, δὲ Mercuriiii. quonia proprios motus B aequales habent quallter etiam Iri occasum verruntur, tardius autem tribus superioribus, quoniam illis velociores per se sunt: Luna autem citius, quom ain illa
sunt tussiores. QDd igitur obliqui sint planorum motus, de quM non in Memeum primo, sed in oppositum mntur, dc qua de causa omnes tardius primo, de inter se albi magis, viij minus tarde in occasum circunuertantur, ac de into ramia tu, qui ab oriente In Occidentem ducit bra omnes, δe stellas omnes, harunus dictum sit. cur orbes primo pro in oresamia re pereiores sint altis. cap. 6. O Vaerat autem ad haec risisse aliqvis, cur orbes primo propisqu res n- fain men velociores sint propriis motibus, quod fieri debere videtur: si enim velocirus consequitur magnitudinem, Ni in primo est videre) e5sentancum erat & eos, qui primolpiores essensi eadε de causa velociores fore: quod certe non modo non est, sed contrarium magis speetatur.Saturnus enim Iut Asane PiopInquior est, tardior multo reliquis alijς in suo motu videtur, deinde Iuppiter, Mnde Mars: Luna vero quae omnium est remotissima, per se velocissima cernitur.
Viden figitur Aristotest a primo orbe impediti o qui infra sunt, quη; ἔ-ra situm p se nituntur,ac masis illi impediri,qui primo proximiores sentipo quod Saturnum dicit tardissimu onimes maxime impediati Lunam vero vel illimam, minime. quod rie si licet de tanto Philosorno dicere,) aut non verum est,aut non ad quaesuum. prunum quidem fictum est Muriimpediri masis eos orbe qui ρο -
66쪽
mortimmiores sint,eonstat enim ut dicimus Solem, venere, &Met Humuin npet secIre uerri,quu nihilominus unus alio mpinquior primo sit. Pr terea qPdicit impediri aprimo planetas,dupliciter intelligi potest,uno modo Q impediancla eo quod per se est in motu proprio eoru,alio modo φ impediatur in eo quod per accidens est,hoc est ad uniuersum.si quidem intelligit impediri planetas in eo quod seest,hoc certe verum non em sit pra eniam ostendimus impialai nullo pacti, o posse in proprijs motibus per sexinus signum est,m'Salumus nihil nuere a primo,sed derelinquerecin natura sita, hilominus motu propriu perficeret annis 3 o.sicut & nunc fista primo raptus. raptus igitur nihil officit ad proprios motuscoficiendos per se. Si vero intelligit in e quod per accidens est, impediri planetas r5ne scilicet ad uniuersum habita, sic quidem veru dicit impediunt eni planeve: de
Illi sis,qui primo proximiores sunt,uelocius enim rapiuntur,il remotiores: Veruhoc non est ad quaesitumon. n.quaerimus hoc,sed cur Pprii motus planetarum non sint velociores,quato propinquiores sunt primomam derelicti naturis propriis Saturnus per se tardior est alijs,mox Iuppiter,&Mars:adhuc aut nihil facit raptus,qm proprii motus per senon mensurant peririquod in uniuerso est,sed per zodiacum,
aut per paries loci propiij,& sp raru in quibus sunt: sic enim &. Gumi, & Solis
motus mensuranc&alior Lipitur si rapiat siue no rapiatur Satumus, annis. 3 . motum suu explet.& valderchectu aliorum tarde:quod nitru est, quum amplioris magnitudinis sit,& prim quivelacissimus est propinquior. Aliter igitur classe dicendu est velocitate propriam,& tarditatem orbium non selu sequi magnitudinem. sed de quςda alia esse,ad qirae ocitas.& tarditas cosequatur ut dentitas mo- Iis,& altitudo perficiem. dico aut aluminin superficierum spatium illud, quod Interconcauam,& devexam superficiem lateriacet: potest enim este orbis: aisquis magnitudinequide amplus at mole rarissimus, & altitudinis superficierum par rpote st & minorest at densissimus,& longe distatium inperficierum: potest & oianabere. propinquitas autem ad primum utimuirum stat ad id, quod per accidens habetuorbes, hoc est quantum ad mζuersi partes,ita ad i quod per se est,nihil aut Dconsum, aut officere videtur: hoc enim & non uniueitum mensuratur, sed ad locum propclum, dc in mutasse est,& perpetuum. . . iii l 1 cursieta omm modo propmemores,ct rore odo n ore σrram res appare is era vim promomas. cap. 7.PRosequamurautem Sc quaedam alia communia, quae circa stellas apparentie enim stellis ommbusta videtura dere, ut modo maiores, propingulares,
modo minoresac remotiores videantur,cuius res multet u
duntur Astronomis cauis, in quibus dirum nobis cum aliis conuenir, partim non conuenit. acvnain primis abi assignatur,quam nedum non veram, siane pollibilem quidem ex stimamus: dicunt enim in stellis non apparere, mo do,ut remotiores,& propinqusores spectinans rei δc re quoque Ita esse : duobus autem modis. eueniredicunτ,ut stellae modo propinquiores, modo remotisres a nobis fiant: uno
Modo P vorator ab Ipsis Ecentricosorbes, alio p Epimos.
Ecentricum auremappestam orbem, cuius super es,aut una, aut ambae j non
m aliter Menuo distant, sed si lineae rectat ad eas ducamuxὶr o, una longior ,
67쪽
'A HIa breularerlitnunctus autem, ad quem longissima pinyn 'Ut linea, Absis ad ijs vocatur,ad quem vero breuissima, An-tabsis. Simpliciter autem Ecentricum vocant, qui utraque supersiste concaua,& devexa Iruequaliter cenim distati qualisabed ad centrum Glinea longiore breuiore ςnon h la' impliciter autem Ecentricum vocant,qui altera solumis
ficie extra centrum uniuersi est: qualis a g ad centrum b, quI devexa solum superficie entricus emi qualis a h e k ead centrum bt qui concaua selum superscie cenim αἰαorbes igitur In quibus Infixi sunt planetae, simpliciter en- tricos statuunt,circa quos duos alios locant,quos deferentes
appellant, non quidem simpliciter Ecentricos, scit altera so-
tum superficie.superiorem concaua,inferiorem deuexarde- t
EpIcyclum autem vocant paruam quandam sphaeram intra orbem sitam, quales sunt nodi in tabula, verum non continuam eum orbe, sed contiguam istum: propter quod moue ri Eplaves potest in Splum reuolutus: in cuius superfi- cIeest planetae stella veluti gemma in anulo. Epicyclus, ubi de, stella ubi d. His igitur duobus Orbibus heri dicunt, ut planeta modo altior, modo depressior sit:nam in Abside quidem Ecentrici,&remotior a centro terrae,&sublimior hi, C pnesertim si&In summo Epicyclo sit:in Antisside vero propinquIor redditur nobIs,& magis si in imo Epicyclo exiit rit:quae autem propinquiora, omnia & maiora arirarent, quae vero rem: otiora mianora simul videntur. Decosis eius apparentisam modo. cap.ANos autem unanque dictarum causarum pmrsus auferimus, & planetas nunquam altiores nunquam depressores re ipsa fieri inmeramus , videri autem propter alias causa quaru una E medio pendet: dico autem medium , persplauum illud corpus per quod vocata rerum sesisibillium Fcies ad visim venitaeosint enim fi tenue hoc medium sit, minora & remotiora videri omnia, si crassum densumq;. maiora & propinquiora, uod in iis pater,quae peraquam,& vitrum, Sc cristatum cernuntur: unde&specillorum,qirae ocularia vocantur,vsus comperta Ses I pro piet quod, quae partim in aqua, pariIm in aere sunt ut remi sineta apparen Em -υ- enim,quq in aqua est,pmplaquior videtur,quare nec directe illi supposita,qu in aere inrunde&res fracta Iudicatur. Haec autem causa, quae e medio pender no satis ' . . . perspecta ab aut cibus EcentrIcorum suisse videtinam i non aliud mediumsido- rarunt, eaerem & aquam,& eiusmodi.ac Ptolemeus, quum vidisset quorundam apparentIum causas in aerem referri non posse,existimauIt causam medij omes e clusam fuisse. Nos autem dicimusnon Ium aerem,& aquaminc id genus essetur Mi 6 dium specierum,qu 1 Iis veniunt, sed&caeliam ipsum,& lipar es: penim τ α, - . tum peribicuum ut,manifestu est satis. aute & alicubidensius,al cubi ranux, In-dIcat stello& Lunae comus.sunt te cin orbibus partes quςdi raris limς tenuissim que,Pquas specie tinnut nihil reuadia: quidavero denuistimet,p quas nullo modo
68쪽
pertransit species, sed tota retro reflectit quales sunt stellς. queda portδ itisti im 8IL Cratias partim quide pertrisit specie parti in vero restinit: qua aliqui res actionelant ea differentia refractionem separates a reflexione, i in reflexione no pe traiisit ullo pacto species, sed tota restit retro,in refractione vcro, quaquam reflexionem quanga Ptitur, at pertransi iii, & directe visiim mouet: igitur qui orbiu par- res refrangere species aptς sunt, illet de maiora,& propinquiora reddereola sunt id neae. Ergo φ eiusmodi non unu appareant causa interdum in aere est, interdum non in acre,sed In Hii parisibus:quae modo cralliores, modo tenuiores quibus. dam stellis sub ijciun fp pcausam igitur in aere, p hyemes inserenitate,& paustros maiores reddutur stellς, per ςstatem,& Boream minores: per partes aute orbiu qsio etiam idem contingar,iu sequentibus ostendemus. Sicut aut, si crassum mediu sit, maiora & propinquiora videri ficit, Ita& si idem multu fuerit, idem facit: quς enim per plus densi medij veni unt species,illa maiora omina represen tat: qua de causa in eadem aqua,quq in summo cernun minora apparent, quae in fundo, maiora. x per duo specilla ocularia si quIspspiciat altero alteri superposito maiora multo,& prOpinquiora videbitola: hac de causa quaecunq; stellaru prope Horizontem sunt, maiores,& propinquioresvidentur,in medio li minores,et remotiores: species enim prope Horizonte per mediu crassum venit,& per aerem vaporibus multis plenum , qui circa terra semper sani sed hoc non sufficit, nam & e medio ccli species tandem per eosde vapores venit, quu iuxta terra est,uem illud Interest,q, prope Horizontem per plus illius aeris desertur species, e medio ccli per minus: ur terra esg sim ra vaporu circa terra ab ed: Horizon b e. stella Igitur prope Horizon tem existens videbi P Iinea be,existes aut in mediocς li per linea ae. maior aut est becla rip plus igitur vaporu species venit prope Horizonte :ppeandem causam stellae oes, quum In septenitionem accedui, mitiores nobis apparet.australibus vero maiores: illae ce de quu in meridiem secedunt, nobis quide ma res, austra libus vero minores reddunturinobis enim prope Horizontem stella est,quii in m ridie versatur, australibus in medio rili: contra vero in septentrione existens stet Ianobis in medio Rii fit australib' erope Horizonte. sit terra a b c d, Horizon nostersa: sphaera vaporum circa terra e gh: stella In septentrione bi in meridie, ubia quinoctiali, k l. stella Igitur in meridie prope Horizotem est nobis, & videtur per lineam sarius tetrione vero est in medio li, & videtur per lineam ea, quae minor est. Eadem de causa quibusda plan
' ti tum maiores videri accidit,quu Inqtradraturis ad Sole sunt:
qm acies perplus orbis tum refrangiae de quo posterius agm mus. At vero & situs medii plurimit rem visam euariat, quod' in specilliscicularibus manilastumae mirum est: si enim specillum in medio ponatur inter rem & oculum , multo maiorem eandem refert, si vero aut prope oculos, aut prope rem statuat ,
longe minorem reddet interdum vero φ res maiores. et min
L . I . . res appareant causa neq; ri propinquitate & ditantia est,nem in medio, sta in vicina specie alterius lucidi, maius enim omne,&intensius lucidum aut occulit,aut mῶnora videri facit alia lucida: qua de causa lucentia per diem minora, pernoctem maiora videncoia,per nocte mi tenuiores etia radii, di iubar tota videri psi quae p diet ne visum
69쪽
Λ nevaeum qui m mouentopr sentem Solis lucit unde de prope sol 'uu fiunt
stella ut novident aut tenuiores vident qd dc prope Lunam et planet sustinent. Quγunq; igitur maiora,aut minora videntur, propter aliqua harum causarum talia certe appamit, in quibus exerceri debent, quibus nostrali fide saetina sunt. aede his determinatum in uniuersum sit, alijs autem, quomodo unuquodq; fiat,s illatim aperiemus.
Delys, quacina plano appar L i cap. s. v NC quae circa unumquenq; orbium apparent, de quo pactoola,& quibus de causis fiant, prosequamur,praemittentes,quet cunque
obstiuata tradunturiprirnu autem ab Aplane ordiemur,quq sa netis omnibus,& ordine de natura prior est, quae omnes continet, ac vehit. Quae igitur primi antiqui circa Aplanen cognouere, non multa certe suerunt praeter enim eum motu, qui ab ortu In Occa
sum fit nihil serὰ aliud nouere:quippe praecipue hs cura fuisse videtur, ut stellis nomina darent, stellasionesq; , hoc est Reltarum figuras, atq- earum quom, fibulas fingerentatum M ortu atq; occasus earum edocerent:&,ut paucis dicamus, primi illi eri magis circa sydem,si Astronomi visi sunt:quam ob rem', quum non multa de eo orbe nouisIent, existimarundetiam primu omnium esse, supra quem nullus aliusseret,illiq; uti primo deberi motum,qui ab ortu in occasum ni . quae opinio usq; ad Platonis,& Aristotelis tempora sese etiam propasauidividebari raute et eo quoque B consena, ν pulcherrimus olum,& tor*dctibus clarus ille orbis spectaretur,conuenireautem primo ornatu illum, pnesertim v non sine fine quoda a Dijs factus, ac primo datus a Dijs optimis videretur.qm enim remotissimus omniu ille orbis erat, ac propter distanciam non comode poterat virtutes sitas huc demittere, uum fuit, ut uellis pluribus abundaret,ut quod distatia demebat, syderum multitu in suppi reti Mox vero studio circa stellas maiore adhibito, peri pecta in Aplane quaecla alia suere: deprehensem enim fuit circulos, qui ab iis stellis stinant, non in idem rediro, nec veros circulos est sed hellae & spiras magis, quemadmodu & in planetis sp virum suerat prius. Mediam Pleiadum scripsit Thymocaris suo tempore declinare ab aequinoctiali gr. i , m. 3 o septentrione versus. Hipparchus vero post Thymo 'carina annos circiter I sis. eandcm suo icpore declinare gr. I s. IB. 3o retulit. Pt
timetus vero ab Hypparcho annis sere 2 6o,obseruauis Ie scripsit eam stellam gr. Is, ili. is declinare, quae nunc ab aequinoctiali gr. circiter 1 1 distat. Igitur quum inerrantes stellae perpetuo in alio,& alio latitudinis situ sint, circunducantur aute quotidie ab ortu in occasuin, necesse est ab ijs non veros circulos, sed spiras magῖs describi. Ex quo & illud simul manifestu sitit, A planes motum simplicem,& unum non SE, sed eompositu e duobus:quorum alter in latitudinem, alter in longitudinem, morePlanetarum,ageretur. Vter autem illorum proprius esset Apiane, non situs liuido expressisse videntur:quum enim primo orbi debeti illum,qui in longitudiner,dc ipsi existimaret, primus aute credere A plane orima fronte propritis videbasi xi in longitudine fietiat.vei ualia tum parabat dissicultas, quandoquide non con abat plan a quo alter ille darecqui in latitudinem ageba primo existen re Api ncea igitur re in ambiguo ab iis relicta, quum considerassent motum, qui in latitu dinem fiebat, viderunt non simplicitet in latitudinem esse, & ad Icctos angulos
70쪽
virgin nunc In libragri circiter Irim. 3ost riurqvirae,riolanum adlueevs. iaporatisinciis ca gne ter xx, cruum m fluxerinta Isbium t 39 s. Ex qui bus alterum duorum statuere rarum licet,aut Apianes morum non via merit,ic
squale perpetuo est sol modo tardiorem, modo velociorem. quemadmodu de planetarum orbes se habent,aut Ptolemaeum, & Hipparchum deceptos In Mersi οὐ seruatione fuissE Atqui hoe non istu dicere, sed iuspicari quide nefas esse videtur: si enim decepti illi sint,equidem nescio, uId de aliis sperandu, quid de nobis promittendii sitier sertIm ιν nec satis dissicile est hasce obseruationes recte facere ei stellas. P er o vero vel facillimu sint,cui non regionis Gona serenitas , - - struinenta insillaci non experietia plusquam humana,non summum ingenium,& doctrina consummatissima desuerta facillimum pariter dc Hipparcho, quε numquam satis laudatum Ois antiquitas dixit. superest igitur ut alterum illud pro con stanti indubitatoq; constituamus inaequalem esse, & non uni sermem Apianes orbis morum,sed modo tardiorem modo velociorem spectari, quod omnibus quide bibus Di, Ipsi certa lege indidisse, ac staruita vidvii turiatq; naee quidem sun ut circa hunc Orbem apparent,atqueviavera obseruat recipi Inonis debem. De cavios eorum, qua in Aptiae apparent. cap. Io. IAm igitur eorum, qiue circa A planen visentur, cause 1 nobis quaerende sunt: ac primum quomodo fiat, ut compositu duplex'; sit illius motus: quando eoi stat cireulos,qui ab ea describuntur,no in Idem redire. Necessarium igitur est aut B unum orbem duos motus habere per se posse, aut unam intelinentiam duobus mouere motibus,aut duas Intelligentias Inmemiorbi, aut supra Aplanen esse alios orbes , quibus ea multiplicitas nai, At certe unum orbem duos per se motus habete, polia impossibile demonstratu est in seppositis primis: similiter & unam Intellio-tia duos iussicere motus posta prisertim qui εc oppositi sint. Duas vero intelligentias proprias uno in orbe esse,nemo est,qui dixeri unam autem communem, ait ram propriam in uno esse orbe quida ausi sunt dicendiij quidem, qui comunem Intelligetiam inducuntiquiq; defendere student Apithen primum esum orbem esset a comuni enim intelligentia dari dicunt motum, qui ab ortu in occasum tamunis est omnibus, a propria vero dari eum,qui perindiacum In vlane fit. At vero comunem illam Intelligentia poni non oporter supra quidem detraonstratum est Gibus ad omnes orbes rationibus, nunc vero & propriss In Aplane d
monstretur. Primum quidem quia eositis duabus illis Intelligentijs nunqua illud monstrari potest, quo pacto inaeqvivis,& multisermis sit 'illaes motus,modo velocior, moao tardior inuentus: quandoquIde intestigentiaru illarum utram semper aequaliter & vniis iter mouet:quare nec illarum aurem, nec ambet eam Me m. o litate possunt. Preterea si comunis illa ponatur intelligeotia, necessarIoniads uetur,ut illa nunqua pro natura mouere possit: quod inconueniens eerte est cain omni virtute, tum pricipue In ea quae aerema&diuina est. Muἰtur autem hoe,qisi assignata certa illa vel intat qua pro natura & per se mouere debet, nunq tamen illa mouebit, pedita scinperabalia quς In oppositum mouet, & circa Idem operatu TVtraq; enim unumet orbem mouet,sed liqc in ortum,illa in Occasum: nec quicqua refert vestre motus obliquus stidirimus enim obliquos motus rectis opponi, si non quatenus italatus fiunt,at quatenus in longitudinem de ipsi e trase