D. Thomae Aquinatis sacrae theologiae doctoris vere angelici Aureae conclusiones, ex vniuersa ipsius Summa desumptae; quibus ubique praefixae sunt quaestiones, suique item singulis articuli. Addita est in fine ratio ordinis ac methodi, quam auctor in

21쪽

. Pars I .Quaest. II.& DI. 3A R Τ. X. Vtrum sacra scriptura sub una litera habeat plures sensus. Conclusio. Cum lacrae scripturae auctor Deus sit,qui omnias mulsuo intellectu comprehendit,ea ipsa doctrina sub una litera plures sensus habet Ii terale multiplicem,spiritualem triplicem, uidelicet allegoricu,

moralem,& anagogicum.

QUAESTIO SECUNDA . De Deo in tres articulos divisa. ARTICULUS PRIMUS.

Trum Deum esse, sit per se notum. Concluso. Cum Deus sit suum esse,&quidnam sit nos lateat, haec propositio, Deus est,per se nota secundum se est, licet non, quo ad nos. A R T. II. Utrum Deum esse sit demonstrabile . Coclusio. Deum esse,quamuis non a priori,a posteriori tamen demonstrari potest ex aliquo eius notiori nobis effectu.. ART. III. Utrum Deus sit. Conclusio. Necesse est in rerum natura inueniri unum primum ens immobile, primum efficiens, necessarium, non ex alio , maxime ens bonum,&optimum,prim una gubernans per intellectum, & omniuultimum finem,qui Deus est.

I AESTIO III. De Dei picitate, in odio articulo diuisa.

A RHICULUS PRIMUS. V Trum Deus sit corpus: Conclusio. Cum Deus sit prim una mouens immotum,ac primum ens, & omnium nobilissimum, impossibile eli corpus esse. A R T II. Udeum in Deo si e compositio formaeta materiae: A aCON-

22쪽

Conclusio. Cum Deus sit actus purus, primum bonum optimum ,&primu agens simpliciter, non est aliqua materia in in . ART. III. Utrum sit idem Deus quod sua essentia

uel natura.

Conclusio. Cum Deus non sit ex materia & sormacopositus,idem est quod sua essentia & natura . ART. IlII. Utrum in Deo sit idem essentia &esse. Coclusio. Deus, cum silprimum efficiens ac actus purus,& ens simpliciter primum ,essentiam indistinctam ab esse habet. ART. V. Utrum Deus sit in genere alia uo. Conclusio. Cum Deus sit actus purus, neque in eo esse ab essentia distinguatur, ac cuiuscunque generis principi u sit:in nullo directe uel reductive genere e . ART. VI. Utrum in Deo sint aliqua accidentia. Conclusio Cu Deus sit actus purus,ac ipsum esse

primumque ens ac prima causa, in eo nullum accidens esse potest. ART. VII. Utrum Deus sit omnino simplex. Coclusio. Cum Deus sit primum ens,prima causa,

actus purus,& ipsum ess . omni prorsus simplicitate

gaudet. ΑRT. VIII. Vtrum Deus in compositionem alio

rum ueniat.

Coclusio. Deus prima causa efficiens,ac primu simpliciter ens & agens cum sit: impossile est in alicuius compositionem uenire, uel ut mundi anima, uel ut forma eu materia,ut quidam falso existimauerunt.

a V A E S TIO QUARTA.

De Dei perfecitione, in tres articulos divisa. ARTi CVLVS PRIMUS. VTrum Deus sit persectus .

23쪽

Pars I. Quaest. v. s

Conclusio.Deus cum sit activum principium,perfectissimum esse oportet. A R TI C. II. Vtrum in Deo sint persectiones om

nium rerum. '

Coclusio.Cum Deus sit prima causa effectiva omnium,& ipsum esse per se subsistens:eminentiori modo oportet omnium perfectiones habere. Α R TI C. III. Vtrum aliqua creatura possit esse smilis Deo. Conclusio.Cum Deus sit uniuersale agens,& principium totius esse,non contentum in aliqua specie , uel genere: creaturae ei similes sunt, non secundum eadem specificam,aut genericam rationem ed secandu m aliqualem analogiam.

AESTIO V. De bono in communi, in sim articulos divisa. ARTICULUS I.

VTrum bonum disserat secundum rem ab ente. Conclusio. Bonum & ens idem sun t secundum rerdistincta tame ab inuice secundu rationem. bonu.n. rationem appetibilis dicit , quam non importat ens. ART. II. Vtru bonusecudii ratione sit prius,e ens. Coclusio Ens,cum prius cadat in conceptione intellectus, quam bonum , ipso etiam prius est secundum rationem.

ARTI C. III. Vtrum omne ens sit bonum . Conclusio. Omne ens, inquantum ens,est bonum. ARTI C. IIII. Vtrum bonum habeat rationem causae finalis. Conclusio. Bonum,cium rationem appetibilis habeat,finalis quoque causae rationem habere oPortet. A 3. A R-

24쪽

ART. U Vtrum ratio boni consistat in modo, specie, & ordine.

'Conclusio. Bonum omne,cum sit per suam forma, quam principiorum commensuratio praecedit,&qua sequitur inclinatio uel ad opus, uel ad finem : consistit in modo, id est,principiorum exigit debitam proportionem: specie, id est, forma perquam est: &ordine, id est,exigit inclinationem ad aliquid. ART. VI. Vtrum conuenienter diuidatur bonum per honestum & utile,&c. Conclusio. Bonum non solum humanum, sed absolute,cum sit appetiti ui motus terminus, diuiditur inhonestum, utile, & delectabile.

AESTIO VI. De bonitate Dei, in quatuor articulos divisa. ARΤICVLVS I.

VTrum esse bonum Deo conueniat . Conclusio. Deus omnium effectiva, & appetibilis causa existens,bonus est. HRT. II Vtrum Deus sit summum bonum.

Conclusio. Bonum,cum conueniat Deo ut primae causae, non univoce, sed aequi uoce: excellentissimo modo ei conuenire Oportet.

A li T. III. Vtrum esse bonum per essentiam sit

proprium Dei. ' Conclusio. Cum Deus solus omnimodam persectionem habeat,cuius esse est sua ementia, sibique omnia essentialiter conueniant, &omnium rerum sit ultimus finis : ipse solus per essentiam bonus est. ART. IIII. Vtru omnia sint bona bonitate diuina. Coclusio.Omnia sunt bona diurna bonitate extrinsece.causaliter:bonitatibus uero Pprijs,formaliter.

25쪽

Q VAESTIO VII. De infinitate Dei, in quatuor articulos diuis. ARTICULUS I.

V Trum Deus sit infinitus. Coclusio. Esse Dei cum in nullo receptum sit,cum . sit ipse suum esse subsistens:infinitus & perfeci us est. ART. II. Vtrum aliquid aliud,quam Deus possit esse infinitum peressentiam . Conclusio. Solus Deus per essentiam & simpliciter infinitus est, alia uero omnia finita simpliciter sunt, infinita uero secundum quid. ART. LII. Vtrum possit esse aliquid infinitum actu secundum magnitudinem. Conclusio. Nullum corpus naturale, nec mathematicum potest esse infinitum . ART. IIII. Vtrum possit esse infinitum in rebus secuudum multitudinem. Conclusio. Impossibile est esse multitudinem per se, uel per accidens actu infinitam: possibile est autem eam esse tu potentia.

AESTIO VIII. De existentia Dei in rebus, in . articulos diuisi. ARΤICVLVS I.

VTrum Deus sit in omnibus rebus. Coclusio. Deus,cum sit ipsum esse peressentiam, est in omnibus rebus non sicut accidens. seu pars. serd

ART. II. Vtrum Deus sit ubique. Conclusio. Deus est in omnibns locis, tanquam in rebus quibus coseri uirtutem conseruatiuam locati:& est in omnibus locis, replens omnia loca, non sicut corpus impediens alia locari, sed causando quod omnia alia sint in loco,& illum repleant.. A ART.

26쪽

ΑRTI C. III. Vtrum Deus sit ubique per essentiam, praesentiam,& potentiam. Conclusio. Est Deus in omnibus per potentiam , qua ei omnia stibiecta sunt. Est in omnibus per essentiam,quia omnia immediate creauit. Et in cunctis est per Dr sentiam,quia omnia cognoscit . ARTIC. IHI. Utrum esse ubique sit proprium Dei. Conclusio. Deum ubique esse oportet,ac primo: id

est,non secundum partem. . ,

Q VAESTIO IX. De Dei immutabilitate, in duos articulos diuisit. ARTICUL US I.

VTrum Deus sit omnino immutabilis. Conclusio. Deus,cu sit primum ens,oio simplex,&per essentiam infinitus,est simpliciter immutabilis. Hi T. II. Utrum esse immutabile sit Dei proprium. Conclusio. Solus Deus immutabilis est,omnia uero alia aliquo modo mutabilia , uel per potentiam in alio,vel per potentiam in se uel secundum esse substantiale & accidentale, seu secundum esse accidentale quocunque modo

QV A E S TI O X. De Dei Aeter tale n siex articulos divisa.

ARTICULUS I. . VTrum conii enienter diffiniatur aeternitas, quod est interminabilis uitae tota simul & perfecta possessio. DEFINITIO. AF ternitas est interminabilis uitae tota simul de perfecta possessio.

ART. II. Utrum Deus sit aeternus. Conclusio. Deus immutabilis existens aeternus non solum est, sed est sua arternitas.

27쪽

ART, III. Vtrum esse aeternum sit propriumDei. Conclusio. Solus Deus uere, & proprie immutabilis cum s t,at ternus est: caetera uero eo aeterna sunt, quo aliquam immutabilitatem participant. ART. IIII. Vtrum aeternitas differat ab aeuo&

tempore. .

Differt sternitas a tempore,qubd ea est tota simul, tempus uerb successivum est. non autem differunt quod aeternitas principio & fine careat, tem pus ueron omnisi quoad mensurata, uel in potentia intelligendo ea sic differre. ART. U. De differentia aeui& temporis . Conclusio. AEuum ipsum est medium inter aeternitatem & tempus, utroque participans. RRΤ. VI. Vtrum sit unum aeuum tantum. Conclusio. Quo plura aut terna sunt, aeua etiam plura sunt magis in unum tantum aeuum est, mensuza unius primi aeuiterni,quod simplicissimum est.

QUAESTIO. XI.

De unitate Dei , in quatuor articulos divisa. ARTICVLVS I.

Trum unum addat aliquid supra ens. Conclusio. Unum non addit supra ens aliquid reale ed tantum diuisionis negationem. ART. II. Utrum unum & multa opponantur. Conclusio. Vnum & multa non eodem modo opponuntur. unum enim numeri principium multis opponitur, ut mensura mensurato: unum autem conueriirm cum ente multis opponitur, ut in diuisum diuiso.' RT. III. Vtrum Deus sit unus.

28쪽

.Conclusio. Deus, cum sit omnino simplex, & infinitae perfectionis: est simpliciter unus , a quo est totius uninersi ordo. ART. IIII. Utrum Deus sit maxime unus . Conclusio. Cum esse diuinum non sit determinatum ad aliquam naturam ac simplicissimum: maxime unum Deum ipsum esse oportet.

QUAESTIO DUODECIMA, Quomodo Deus is nobis cognscatur, in I 3. articulos divisa. ARTICVLVS I.

VTrum aliquis intellectus creatus possit Deum uidere per essentiam. Conclusio.Cum ultima hominis beatitudo in altissima eius operatione consistat,quae est operatio in tellectus,cumque intellectus rationalis creaturae pertingere possit ad prima causam rerum,alioqui inane r maneret desiderium naturae: simpliciter concedenduest,quod intellectus Beatorum Dei essentiam uideat. ARΤ. II. Vtrum essentiae Dei ab intellectu creato per aliquam similitudinem uideatur. Conclusio. Diuina essentia non per aliquam specie ex parte diuinae essentiae ab intellectu creato conspicitur, sed ex parte intellectus creati, aliqua similitudine uigorati, lumine uidelicet gloriae, apprehenditur &uidetur.

ART. III. Vtrum essentia Dei uideri possit

culis corporalibus. Conclusio. Deus cum sit omnino incorporeus,nullo exteriori,uel interiori sensu per se cognosci potest. ART. IIII. Vtrum aliquis intellectus creatus per sua naturalia diuinam essentiam uidere possit. CON-

29쪽

. Conclusio. Cum diuina essentia sit supra conditionem cuiuscunque creati intellectus,non potest intellectus creatus per sua naturalia ipsam cognoscere,sed tantum per gratiam. A R T. V. Vtrum intellectus creatus ad uidendum Dei essentiam aliquo creato lumine indigeat. Conclusio. Cum essentia diuina naturam cuiusque creati tutellectus excedat,indiget creatus intellectus ad eam intuendum aliquo creato lumine. ART. VI. . Vtrum uidentium essentiam Dei lunus alio perfectius uideat. Conclusio. Cum uidentium diuinam essentiam unus alio maiori gloriae lumine illustretur, perfectius etiam unus alio ipsam uidebit. ART.LvII. Vtrum uidentes Deum per essentiam ipsum comprehendant. Conclusio. Cum lumen gloriae , quo perfusi diuinam intuentur essentiam,infinitum no sit:impossibi- deest , quenquam creatum intellectum illam comprehendere R ipsam cognoscere quantum cognosci

bilis est. . .

A R T. VII I. Utrum uidentes Deum per esse tiam omnia in Deo uideant. Conclusio. Cum nullus intellectus creatus uidedo Deum illum comprehendat,non potest etiam in ipso uidere omnia quae facit, uel facere potest , sed plura, uel pauciora ,secundum quod perfectius, uel imperfectius eam uidet. ART. IX. Vtrum ea, quae uidentur in Deo a uidentibus diuinam essentiam, per aliquas similitudi-

-nes uideantur .

Conclusio. Deum uidentes non alia uident in eo per species eorum, sed per ipsam essentiam diuinam, eorum intellectui unitam.

30쪽

ARTI C. X. Vtrum uidentes Deum per essentiam, simul uideant omnia, quae in ipso uident. Concsusio. Quaecunque uidentur in uerbo, non successive, sed simul uideri necesse est. ARTI C. XI. Vtrum aliquis. in hac uita possit uidere Deum peressentiam. . Conclusio . Non potest Deus ab homine puro in hac mortali uita periessentiam uideri. ARTI C. XII. Utrum per rationem naturalem Deum in hac uita cognoscere possimus. Conclusio υ Possumus Deu in hac uita naturali lumine cogno cere secundum quod omnium prima &.eminentissima causa est, non autem secundum quod in se est in R T l C. LXIII. Utrum per gratiam habeatur altior cognitio Dei quam ea, quae habetur per ratio

rem naturalem.

. t C onclusio. Perfectior cognitio de Deo in hac uita habetur per gratiam,quam per naturalem rationem.

V AESTIO XIII. De nominibus Diuitas,in duodecim articulos divisa. ARTICULUS I.

VTrum aliquod nomen Deo conueniat. . Conclusio. Clim Deus in hac uita, secundu quod inae est, mini me a nobis cognoscatur, sed secundu quod principium omnium eminentissimum est: aliquibus nominibus hoc siguificantibus nominari potest. nullum est autem nomen Diuinam essentiam adaequatere pr sentans Deo ab hominibus impositum. ARTI C. LI. Utrum aliquod nomen dicatur de . Deo substantialiter . Conclusio. Clim diuinam substantiam imperfecte cognoscamua: nomina negativa, uel relativa de Deo