D. Thomae Aquinatis sacrae theologiae doctoris vere angelici Aureae conclusiones, ex vniuersa ipsius Summa desumptae; quibus ubique praefixae sunt quaestiones, suique item singulis articuli. Addita est in fine ratio ordinis ac methodi, quam auctor in

31쪽

non dicuntur substatialiter, sed solii nomina positiva absoluta diuina substantia, licet imperfecte,designat. ART. III. Vtrum aliquod nomen dicatur de Deo proprie. Coclusio.Quia nomina Deo attributa modum significandi creaturarum retinent;Deo proprie ex modo ipso significandi minime competunt, sed quo ad significatum proprie de Deo dicuntur . ART. IIII. Vtrum nomina dicta de Deo sint nomina synon ima. Conclusio. Nomina , quae proprie de Deo dicuntur, synonyma nequaquam sunt. ARΤ. V. Utrum ea, quae de Deo dicunt ur & crea-- turis, uni uoce dicantur de ipsis . Conclusio. Nomina de Deo & creaturis dicta, nc uni uoce, nec pure aequi uoce, sed analogice dioin tur secundum analogiam creaturarum ad ipsum . ART. VI. Vtrum nomina per priuS dicantur de crea turis, quam de Deo. . Coclusio. Nomina, quae metaphorice de Deo dicutur, cum similitudinem eius ad creaturas significent, de ipsis creaturis pri us dicunturi: Domina uero Deo&creaturis communia , de Deo essentialiter dicta, quo ad significatum prius de Deo dicuntur, quo autem ad modum significandi de creaturis prius . ART. VII. Vtrum nomina, quae important relatio- nem ad creaturas,dicantur de Deo ex tempore. Conclusio. Deus cum sit extra ordinem uniuersi sic quod omnes creaturae ad ipsum referantur,& no ecotra,nomina, quae huiusmodi relationem im portant, de Deo dicuntur ex tempore, & non ab aeterno, nisi

sequatur actione intellectus uel uolutatis ipsius Dei. ART. VIII. Vtrum hoc nomen Deus) sit nometa

naturae.

32쪽

Coclusio.Ηoc nome Deus ,quoad id,ad quod deponitur,diuinam substantiam importat , operatione uero quoad id, a quo nomen imponitur. . ARΤ. IX. Vtrum hoc nomen Deus) sit communicabile.

Conclusio. Hoc nomen Deus secundum rem est multis incommunicabile. Communicabile autem secundum existimationem. ART. X. Vtrum hoc nomen Deus uni uoce dicatur de Deo per participationem, secundum naturam ,& secundum opinionem. Conclusio. Cum Deus participative,& aestimatiue non nisi ex ueri Dei ratione intelligatur, hoc nomen Deus de Deo participatiue,opinatiue,& uero Deo nec uni uoce,nec pure aequivoce,sed analogice dicit.

I A RT. XI. Vtrum hoc nomen qui est)sit maxime

nomen Dei proprium. Conclusio. Hoc nomen, qui est, triplici ratione est maxime proprium nomen Dei. 'RT. XII. Vtrum propositiones affirmativae ponsint formari de Deo . Conclusio. Cum humanus intellectus nequeat Deu ut unus est, cognoscere , sed sub diuersis rationibus, multas de ipso propositiones affirmativas ueras formare potest.

I AESTIO DECIMA VARΤΑ. De s ientia Dei in sexdecim articulos divisa.

Vtrum in Deo sit scientia. Conclusio. Cu Deus sit omnino immaterialis, in ip so scientia est perfectissimo modo ART. II. Vtrum Deus intelligat se. CON-

33쪽

Conclusio.Deus cum sit actus purus in summo immaterialitatis, intelligit se per seipsum. ART. IlI. Vtrum Deus comprehendat seipsum. Conclusio.Deus persecte seipsum comprehendit,cu cognoscat seipsum quantum cognoscibilis est. . ART. IIII. Vtrum ipsum in telligere Dei sit eius substantia. Concitisio. Deus, cum nullo a se distineto perficiatur,&sit suum esse,eius intelligere non distinguitur ab ipsa ei us substantia. ART. U. Vtrum Deus cognoscat alia a se. Conclusio. Deus, cum perfecte seipsum intelligat. omnia alia a se non per speciem propriam,sed per essentiam suam intelligit. ARΤ. VI. Vtrum Deus cognoscat alia a se propria cognitione. Conclusio. Cum Deus omnia alia a se per suam es.sentiam cognoscat, quae rerum perfectiones singulas continet,omnia alia non in communi,sed propria &distincta cognitione cognoscit. ἰART. VII. Vtrum scientia Dei sit discursiva. Conclusio. Scietia Dei nullo modo discursiua est, sed omnia simul perfecte intelligit. ARTI . V III. Vtrum scientia Dei sit causa re-

Tum . . . a

Conclusio. Cum esse &intelligere in Deo indistincta si ni, ipsum per suam scientiam causare reS Oportet,adiuncta tamen uoluntate.

ARTI C. IX. Vtrum Deus habeat scientiam n0n

Conclusio.Cognoscit Deus non entia fecundum quid, quomodocunque non sint, scientia uisionis: non entia uero simpliciter, notitia simplici, intelli

gentiae.

34쪽

i AR T. X. Vtrum Deus cognoscat mala. Conclusio. Deum,cum quaecunq; bona cognoscat, mala etiam per bona scire oportet, quae bonis acci

dunt.

ART. XI. Utrum Deus cognoscat singularia. Conclusio. Cuin cognoscere singularia ad creaturarum perfectionem spectet,&si non secundum eandem potentiam : Deum ipsum cognoscere singularia oportet, non quidem uniuersales illorum causas scie- do, seu per applicatione uniuersalium principioru , sed per essentiam suam singulis propria intuendo, cum non tantum formae, sed materiae causa sit. A RT. XII. Utrum Deus possit cognoscere infinita. Coclusio. Cum Deus sciat omnia quae sunt in actu, Nil in potentia tam sua, quam creaturae: scire infinita etiam scientia uisionis necessarium est. ART. XIII. Vtrum scientia Dei sit futurorum contingentium. Conclusio. Cum Deus sciat omnia quae non solum actu, sed potentia sunt, ta sua,quam creaturae. : futura omnia contingentia,ut in seipsis sunt, secundum statum,quo actu sunt & ab aeterno, simul & infallibiliter cognoscit. ARTi C. XIIII. Utrum Deus cognoscat enuntiabilia. Conclusio. Cum sciat Deus quaecunque in sua &creaturae potestate sunt , enuntiabilia omnia ei nota

esse necesse est, non quidem per aliquam compositionem, uel diuisionem,sed per simplicem intuitum suetessenti . ART. V. Utrum scientia Dei sit uariabilis. Conclusio. Scientia Dei,cum non distinguatur ab ipsa eius immutabili substantia, uariabilis nullo modo est. AR.

35쪽

ART. XVI. Vtrum Deus de rebus habeat scientiam speculativam. Conclusis.Deus,ctim non sit quoddam operabile, caetera uero omnia,quorum scientiam habet , per se uel per accidens,operabilia ab ipso sint, seipsum scietia latum speculatiua cognoscit,alia uero a se,& praetica,&speculatiua scien tia scit.

QVAESTIO XV,

De Ideis, in tres articulos divisa. . νARTICUL V S I. VTrum ideae sint.

l, Conclusio. Cum omnia sint a Deo,no a casu facta: a necessariu est in eius mente omni u ideas praeex, sterς obiective, ad quaru similitudine omnia codita sunt. 3- ART. II. Utrum sint plures ideae. Conclusio. Cum in mente diuina sint omnium re' rum proprie rationes, plures ideas in eius mente esissa neces e est,ut intellectas tarnen. 1- ART. I II. Vtru omniis,qui cognoicit Deus sint idear. i. Conclusio. Omnium eorum, quae secundu'a quodcunque tempus fiunt, sunt ideae in Deo, quo exemia- plaria sunt: ut uero rationes cognoscedi omnium ab

ipso factibilium , in ipso ideae sunt tam speculatiue,s quam practice. u

ito QUAESTIO XVI. Q i ui De ueritate , in octo articulos disiis. ARΤICULUS I.

VTrum ueritas sit tantum in intellectu. 9 Conclusio. Verum, cum sit terminus intellectus,si ipsi cui bonum appetitus, ueritatem omne in intellecui esse oportet principaliter ecundario autem in rebus B secundum

36쪽

secundum ordinem ad intellectum, a quo dependet. ΑRΤICVLVS II. Vtrum ueritas iit in intellectu cet. ponente & diuidente. Conclusio . Verum est tantum in intellectu com ponente, uel diuidente,non autem in sensu, uel thiellectu quid est rei concipiente. A III. Vtrum uerum &ens conuertantur Conclusio. Cum quodcunque sit cognoscibile fleuerum, inquantum ens: uerum ipsunt cum ente conuerti necesse est, sicut & bonum: ddit tamen uerum ipsi enti ordinem ad intellectum. ΑR. IIIJ. Vtrum bonu secundum rationem sit priui

quam uerum.

Conclusio. Uerum cum propinquius sit enti quam bonum, & ipsam cognitionem respiciat, quae prior est appetitione, qu m respicit bonum:est prius sec4 dum suam rationem,quam bonum δε RT V. Vtrum Deus sit ueritas. Conclusio. Deus, cum sit suum esse, &intellia gere&mensura omnis esse,& intellectus: in ipso non sol im ςst hqrstas sed ipse summa prima ueriaras est.

A RT. VI. Vtrum sit una sola ueritast secundum qui

omnia sunt vera.

Conclusio. Voritat relata qd intellectum, in quo prius est quam in rebus, multiplic tur secundum intellectuum multiplicationem : relata uero ad res, non nisi una ςst prima , cuius ratione umnia uera dicuntur ART. VII. Vtrum uorti s creata sit aeterna Conclusio. Nulla croata ueritas est aeterna,sed sola ueritas Diuini intellectus,qui solus est aerernus,

37쪽

ART. VIII. utrum ueritas sit immutabilis. Conclusio. Sola diuini intellectus ueritas immutabilis est,nostri uero mutabilis,in quo est opinionum alternatio,& quem res multae latent; ueritas autem xerum naturalium immutabilis est.

Q AESTIO XVII. De Fasitate in quatuor articulos divisa. ARTICULUS I.

VTrum falsitas sit in rebus. Conclusio.In rebus ad diuinum intellectum relatis non est falsitas simpliciter , nisi sorte in uoluntarijs, in quorum potςstate est, subducere se a regula diuina : in rebus uero ad nostrum intellectum relatis est secundum quid falsitas,du significatiue, &cau saliter. A RT. II. Utrum in sensu sit falsitas. Conclusio. Sensus, cum in propriu sensibile per se primo feratur,in communia autem per accidens &no per se primo respectu proprij sensibilis: nunquam falsus est, nisi ex organi indispositione:aliorum sensibilium uero nonnunquam falsus est. ART. I G. Vtrum saltas sit intellectu. Concluso. In intellectu quod quid est rei concipiente non est falsitas, nisi per accidens ted in intellectu componente uel diuidente. ARTI C. III I. Vtrum uerum & salsum sine

contraria, '

Conclusio . Verum di falsum, cum subiectum sibi determinet, in eo aliquid ponat, contrarie tantum opponuatur.

38쪽

De uita Dei, in quatuor articulos diuisi. ARTICULUS I.

VTrum omnium naturalium rerum sit uiuere. Conclusio. Cum motu uiuentia a non uiuentibuς cognoscantur, ea proprie Miluere di centur, quae seipta secundum aliquam speciem motus mouent. ART. II. Utrum uita sit quaedam operatio. Conclusio. Uitar nomen, substantiam & esse proprie illius naturae,cui conuenit se mouere, significat nonnunquam uero & minus proprie, uitalem ope

rationem.

ART. III. Utrum Deo conueniat vita. Conclusio. Dei natura, cum sit ipsum esse& intelligere, ei maxima uita conuenit. ART. I 1 II. Utrum omnia sint uita in Deo. Coclusio.Viuere Dei, cu sit eius intelligere: quaecuque sunt in ipso, ut per se intellecta, uita in ipso sunt. VAESTIO XIX. De uoluntate Dei, in duodecim articulos diuisa.' ART ICVLVS I.

VTrum in Deo sit uoluntaS. e Conclusio. Cum in Deo sit ita intellectus, quod .suum intelligere idem est quod suum esse: ita & in eo uoluntas sic est, quod eius uelle est suum esse. uoluntas enim intellectum consequitur. A R T. II. Vtrum Deus uelit alia a se . Conclusio. Cu ad perfectionem uolutatis specteς. ut bonum, quod quis habet, alijs communicet: hoc . diu in alta praecipue uoluptatem decet, ut se Malia u*lit: se, ut finem, caetera uero ut ad finem ordinata, iaest, propter se, quo codecet eius summam bonitatem alia participase.

39쪽

- Pars I .QUsest. XIX. 2IAR Tt C. III. Vtrum quicquid Deus uult, ex

necessitate uelit.

Conclusio. Cum bonitas diuina sit proprium diuinae uoluntatis obiectum, S sufficiens bonum,ad qua alia ordinantur ut ad finem, non necessario, sed quia illa Deus vult: bonitatem ipsam suam Deus absolute & necessario uult, alia uero a se, non necessario,

nisi ex suppositione: scilicet, supposito quod uelit,

non potest non uelle. ARTI C. IIII. Utrum voluntas Dei sit causa

rerum.

Conclusio. Deus cum sit primum agens, per intellectum & uoluntatem cuncta causare,dicendum est. ART. V. Utrum uoluntatis diuinae sit assignare aliquam causam. . Conclusio. Cum Deus unico & simplicissimo actu uelit omnia in sua bonitate,eius uoluntatis nulla prorsus causa est. ARTI C. VI. Vtrum uoluntas Dei semper im- .pleatur. Coclusio. Cum diuina uoluntas si uniuer alis sima omnium causa,ipsam semper=mpleri oportet. ARΤIC. VII. Vtrum uoluntas Dei sit mutabilis . Conclusio. Substantia diuina,& eius scientia cum sint in uariabilia, uoluntatem quoque eius immutabilem esse necesse est. ART'. V III. Utrum uoluntas Dei necessitatem re- bus uolitis imponat. Coclusio. Diuina uoluntas non omnibus, sed auibusdam necessitatem imponit, quibus scilicet causis

necessarias aptauit: contingentibus autem aptauit contingentes causa S. ART. IX. Vtrum uoluntas Dei sit malorum . i -i .

40쪽

Conclusio. Cum nil magis Deus uelit, qua bonitatem sua,cui culpae malum oppositum est, &ex aliis bonis unum alio magis uelit culpae malum nullo modo uult, malum uero naturalis desectus,ac pinet non nunquam ipsum uelle, non dedecet. ART. X. Utrum Deus habeat liberum arbitrium. Coclusio.Deus liberum arbitrium habet respectu aliorum a se,quae non necessario uuIt: respectu sui uel ro nullam libertatem habet, cum se necessario uelit.

ART. XI. Vtrum sit distinguenda in Deo uoluntas signi. Conclusio. Distinguitur in Deo uolutas signi a uo-Iuntate simpliciter,&proprie dicta,quae uolutas beneplaciti uocatur, uolutas aute signa dicta est metaphorice,eo quod ipsum signum uoluntatis uoluntas. dicitur. ART. XII. Vtrum conuenienter circa diuinam uolutatem ponantur quin que signa.

Conclusio. Quinque signis diuina dignoscitur uoluntas,quae & uolutps signi denotatur: scilicet r. prohibitio,& 1. rνmisio, respectu mali: 3.praeceptum, consilium,& s .oparatio ,respectu boni. Q VAESTIO XX. De amore Decin quatuor articulos disse.

ARTICULUS PRIMUSVTrum amor sit in Deo. Conclusio.Clim in Deo sit uoluntas, in eo amore ponere necesse est, causam nempe & radicem cuiusq;

motus appetitiuae uirtutis. ΑRT. II.Utrum Deus omnia amet

Conclusio. Cum Oia existentia sint bona,&a Deo ab illo amari credendum est: sed secus quam nos,qui a rerum bonitate ad amorem impellimur, ipse uero,

cuncta diluit creando S infundendo illis bonitatem