장음표시 사용
131쪽
quitur, ut patre sit filius tempore posterior. Naei, qui est, atque exilis, dabit aliquis, non es qui nondum extat, nec
In eadem verba . SI filius natura noesmeus, quomodo venim dicit,Qui
credit,inquiens,in me, habet vitam a temam Et rumium, insicrodit in me, non gutabit mortem in aetemium Dicendum. n.erat, Qui crmit in me, accipiet vitam, me,quam dedit mihi pater. Et, Eum qui credit in me, iubpermittet pater, mortem gustare. Nunc autem non ita I quitur, lea vitam in se credentibus pollicetur, tanquam ea ipse per naturam ct essentia habeat. Quare non debemus existimare, filium patre vita,quasi eam non haberct,accepisse. Id n essct ablurdissimum.Sed ut ante dictum est,illa ex patre proficiscentem Omnia, quae ipsius sunt, naturali. rer esse conlecuta. Et ideo tanquam acceperit, imago &splendor ipsius consideratur.Vnum autem eorum, qua 'patris lunt, cit cum vis.
CVm filius dicit: sicut patet habet vita in scinctipsb,
ite dedit & filio vitam haberc in stinctipso, aperte
declarat certistimam de expressam similitudinem, quam habet cum patre. Sic.n.vita habet, ut pate hoc est, naturalem S per clientiam. Nam illud, Dcdit, adiungens, ortum suum in patre naturalem si per esitiatia significat. Neque.n. pater ita desit ut sibi aliquid eorum, quae habet, adtineret, filioq; non liabenti daret, id quod in corporeis sectionibus 1blet contingere, in quibus incruallti unius ab a ro,& Iocus,& diuisio requiritur.Sed quemadmoduarbor fructui ex senato naturalem suam tribuit qualitate,
si e filius intelligitur accepi II ea patre, qh pater habet. Cirsat illa omnia, quae pater est, prata id unum, quod non in pater.
In eadem verba. a Vi vidit me, inquit Christus, vidit patrc. Qiamia
obrem, si, quemadmodum colligis, per fratiam,
non autem per essemiam habet, ut vita sit ide di- ceuir etiam de patre. Quam quidem rationem si ut abstin dum vis cultare, contrarium lateari ncccse est,nem λlium vitam esse per naturam.
In eadem Verba. SI silius non, ut pater, per naturam in vita, quomodo
eandem,quam ipse pater,actionem habediai a. n. loco Christus ait: sicut pater, quos Vuli, vivificat, sic di filius,quos vult,vivificat. Neque. n.dicent aliter illosviuificari,quia patre vivificatur,qeos,qui idem accipiunt a s- .Sic.n.inquit, patrem riuificare, sicut filius viviscat, si pater habet, eangem habere se actionem significans.Non
igitur 6,qui s. genuit,dissimilis est, sed vi pater,su & filius
In eadem verba. a Deo &patri per naturam atque esse amad
sunt proprietates Paulus commemorans, ius,inquit, hanens immortalitatem. Si igitur non aliud immortalitatem esse definiet, nisi vitam, filius autem ipsa est,rio enim,inquit,sem vita, Pater habet vitam in se, sialium nimirum, nec alaad quicquam eripsum. Et ipse vicissim pater, cum vita sit, se Modiait, non tam corpus degens in empore, neq: filio propriamita cedens petibna,
vi in ipso des neeps invit, ut sit, sed id existens, quod est,
nempe pater di Deus, Eusdem esitiatiae naturaq; vinculo
In eandemsententiam. a P hque patri per naturam & essentiam adesse
dicuntur, ea omnia est filius. Solas verus Deus dicitur pater, quia solus habet filium dicentemtriosium veritas. Solus capiens,& pot&, qm filiu habet esuis odi. Chrs.n. Dci virtus,& Des sapientia Solus de lucem habitans inaccessam, quia in seipso filium habet, dicentem, Ego sem lux mundi. Solus habere dicitur immortalitatem, habet. n.in se filium dicentem, Ego sum vita. Itaq: si qui quid est patris proprium, id si lius est,cum vitam habere dein semctipsis, silium habere demonstratur, nec aliud qui quam poema. Ipse vicistim existens in silio per expressam de nulla re discrepantem essentiae similitudinem, cum vita per naturam si, seipsium filio dedit.
in eandem sententiam. CVm per natura sit filius vita, quatenus homo factus
est, eam se a patre dicit accipere. Hoc aut in sequentibus aperte confirmabit, potestat cm sibi traditam exponens.Dpotcstatem, inquit,dedito,ut&iudicium saceret, quia filius hominis est. Quod si, quia filius est, pr pterea dicitur accepisse iudicandi potestitem, eandem ration rvetctes dicemus, moniam fisus hominis factus similitudinem eoru gerit,qui omnia a Deo accipiunt,pr pterea dicitur & vita accepisse, sola de nuda diuina natura scruans, ut nec rei cuiusquam particeps fiat, de omnibus omnia possit dilargiri.
Eiusdem ex hiro de sancta Trinitate.
a Vod autem omnia possit pilare, quae pater p
test,aliis item rationibus scet intcsegere. Nunc.n. dicit,Pater meus usiq; modo operatur di cgo operor. Nunc autem sicut pater suscitat momios,*vivificat, se& filius quos vult, vivificat. Quos vult, inquit, non aut quos iustus est. Quos vult, non autem, quos illi mandatur.
Hoc. n. est serui, illud Domini. Et alibi, Nisi facio, inquit, opera patris mei nolite credere mihi, si aut facio, Gii inibino vultis credere, peribus credit At cognoscite, patrem in me esse, & me in patre. Videte& hic rursiim patris & filii aequalitatem. Pater enim)nquit,in me est,& ego in patre. od in re maiori, atque minori contingere,aut reperiri non potest empli patia.Omnes res procreatas,que vel videntur, vel non videntur in se ipse circunscribit omnium Deus, immo vero manu complectitur uniuersas. In manu enim eius,inquit,sunt omnes fines ter .Et rursum,
qui continet, inquit, orbem terrae, & omnes habitantes in ea sicut locustas. Et alibi, quis mensius est, inquit, aquam manu, & c um palma, & terram pugillo Rerum igitur
uniuessitatem,ut dixi n manu continet,omnium procreator, ipse autem ab eis comprehendi non potes .inam
obrcm patet,quae inaequalia fiunt, non posse vicis iam se e prehendere. Quod diuersum est, ut certe est, capit autem filius patrem, do pater filium, omni profecto inaequalitatis ratione resciri in patre&sito cognoscitur aequalitas.
Ex eodem libro. diu , ne Deus, Haereticorii est stupor, lusto
laborant insaniae morbo, qdetestandae j & E no j doctrinae sunt haeredes t Magna praeterea in eorum stupore atq; insania viget impudentia. Vssionem enim, seu legationem diuinam, humanaq; commemorat, di eum qui misit,illo,qui misitas est, norationem esse intendunt. Tanta ein ipserum in scripturis imperitia. Nee animaduertui Iacob in Mesepotamiam ab Isaac quidem Euthy. Non. iii
132쪽
missum Esla,nec tamen ob id, quantum ad naturam pertunesiminorem eo,a quo misitis fuerat,extitisse. Ioseph rura sim Hacob ille quidem missis est, ut fratres inuisercet, nec propterea tamen eum quisquam natura patre inseriorem dicet, quod patris mandato obediens, quo missiis silerat, prosectus est. At licet naturae ratione mittentibus inseri res,inquicnt, non sint illi, quos fuissemitas dicis, paternae in cedunt dignitati. Imino reperimus, o thihi,& dignitate pnestantiores ab inscrioribus mitti, neque tamen iccirco suam amittunt dignitatem. Ionathas enim Reis filius a Dauide misitas est, is, qui cum patre rosnabat, ab eo, qui ne seruum quidem iam audebat se profiteri. Quouiam situr hic quidem misit, ille autem missus est, nec qui missu est, adhuc crat Rex, ut vos desinitis, nec qui misit, adhuc erat mul,sed missi dignitas admittentem se Dauidem de-stendit, & mittentis calamitas descendit admissi im Ion tham. Sed quid oportet humana recensree, cum inueni mus Deum ab homine mitti Qui enim cum Iacob luct batur, dimitte me, inquit, quia crepusculum ascendit. I cob autem ad cum, non dimittam te, respondit, nisi benedixeris mihi. Quid ad haec sapientes isti fidei artifices r spondebunt c, aquam ex Domini verbis animaduertimus,& patrem ipsum,qui miserat, simul esse cum filio qui missus fuerat. Solus cnim, inquit,non sum, sed ego, & qui misit me, pater. Et non dimisit me selum pater meus. Et alio loco: Pater in me manens ipse facit opera. Si igitur in ipso, & cum ipsb erat, oui illum miserat, ubi in abiectior eius,qui missus est,conditio ' Vnde autem, aut quo mittatur is, qui implet omnia ' Mitti enim significat loci mutationem.Quod si pater & filius omnia continent,nec pater procul abest ab illis, ad quos missus est filius, nec filius, ex uno in alium locum transcendit. Reliquum igitur cst,ne hac legationem, seu missionem nihil aliud cogitcmus, nisi humanitatem assumptam indicari.
P Ator venit hora, clarifica filium tuum, ut & filius tuus
clarificet te. O singularem atqueincredibiIem Haereticorum stoliditatem. Maior, inquiunt,est,qui gloria asscit, q ille, qui asscitur gloria. Pater autem asscit,filius asscitur, maior igitur filio pater. Si filius no selum aflectus est gloria, sed ipse vicissim gloria patrem asseest, quomodo unus ero maior dies potesti Nam si ex istorum se tentia sequitur, ut qui gloria afficit, maior sit, minor quidem est filius,dum afficitur gloria,maior autem, dum patrem asscit. Verum haec dicere summi stuporis, atque dementiae est.Ex his enim verbis non patrem filio maior esse discimus,aut contra, sed Patris & filii aequalitatem intelligimus. Nam ut pater gloria & asscit filium, & assciturisso Sic filius gloria tum asscitur a patre, tum patrem afficit. Quod autem dum asscitur gloria, nihil accipiat, quod antea non haberet, docet hoc loco, clarifica me, inquiens, pater ea gloria,quam habui ante,quis mudus fieret, apud te. Si autem ante, quis mundus fieret,
hanc gloriam habuit, quomodo petit, ut accipiat, quods per habuit l
DEinde se non sollam gloria asses declarans, sed etia
patrem asscere, Manifestaui, inquit, nomen tuum hominibus. Et paulo post ora obstruens 'retic
rum,omnia mea,inquit, a sunt,& tua mea. mmunem
non diuiditprincipatum,nec sua sibi, aha patri dicit con.
uenire. Sed quoniam isti contumeliis execrandis Unigo. nitum assicientes dicunt ipsum quidem accipere, patrem autem dare, d onstat, se una cum patre rerum omnium impcrium obtinere, omnia mea, inquiens, tua sunt,& tua mea. Quibus vcrbis no regnum diuisiun, sed communem significat potestatem.
Eiugd ex Thesauri. Cap. Vnligrin na Dd p ricndi naturam habet, non assecutus est,
cum aliquando non haberet, nec issam amittet,& desinet parere. Ignis quidem natura sibi insitigignit caliditatem, atque sipiendorem, neq; cx non casdo calidus esiicitur,nm: cessat gignerc,quae naturaliter ipsius sunt propria.S5d simul atque ignis est,& ea cum ipso sunt. Quod si in rebus procreatis a Deo talis perspicitur gign di ratio, nonne impium est, non ipsi Deo omnibus partia bus maiora tribuere ἶ
S I filius ex patre nascens cum ipsb Per naturam me
nus non crat, scd ci contigit, ut esset, & gignenti nimirum contigit, ut scro patcr, atque ita in illo mutatio quaedam apparet. Quod enim per vos non crat, id per vos postea factus est. At natura diuina nullam immutationem admittit. Non igitur Deo contingit, ut fierct pater, sed Verbum ex ipso prodiens semper cum iso fuit, ut in igne caliclitas, qive ex igne proueniens cum illo semper existit.
SI Deus, inquiunt, in sua amplitudine perfectius est, &nihil deest naturae ipsius, superuacaneum est, situm tanquam Diuinitatis eius plenitudinem adiungere. Persectius quidem est pater in amplitudine propria, nec ullus,qui sapiat,hoc negabit,sed pscctus cst, non quia Deus. solum est, sed etiam pater. Quod s illi ademcris, ut patersit,diuiti e naturae tosscs foecunditatem, nec amplius pers
ctionem habebit,si dest illi gignedi vis. Foecunditas ergo persectionis indicium est, & filius a patre sine tempore genitus declarat ipsum esse persectum.
SI patris essentiae natura non adest, vissum tanq sm-
istum arbor sereunda gignat,atque ut eum no gigΠat, persecta tamen est, superuacaneum suit, hoc illi addere.Immo vero hoc issa indiguit. Quomodo autem pers ictus sit, qui aliqua eget rei Aut quomodo absurdum non est, natum diuinae, quas natura persectione non habeat, quicquam assiungeret
Ex capiti sexto eiusdem libri.
Cogitationem tuam, vir optime, parumper a corporibus, & eorporiun arictionibus reuoca. De Deo.n. nobis est sermo. Ne opineris Deum hominu more
pariente fluxu diminui, nec posse parere sine detrimento, sed in Verbu ex se prouenium quodammodo diuidi. Qindenim hac cxccranda ratione proliibebit in resi quis etiam, quae ille habet, viii Si.n.Vt homo cum fluxu parit, creabit etiam ut homo cum labore.Quod si absurdum est,Neque enim,ut homo,crea nec prosccto aegnit, ut homo,seo in hoc etiam naturahominis seperat, mediuisione gnens
PAter sineria diuison atqueinteruallo fisu exsera
quam timen emisit,ut sol ex seprouenientems dorem.Verum splendor euentiam per se constantem,&perse
133쪽
persectam in se non habet, sed in sese. Filius autem Dei ex hoe exemplo nihil aliud habens,nili quod sine diu
sone, atque intomaso ex patre prodat, ria subsistit pedisona,non a patre sciunci sed in patre& cum patre At dicere sectionem, aut abscissionem in cius ortu contigisse, si1mmae dementia signum est. In Ioeo enim non inc Iuditur Deus.Quod autem in loco non cli,quomodo diuisionem accipiet Ubi enim iacebit id,quod abscindetur, aut unde, di quo luccedes Haec enim ut corporibus congruunt, sica rebus corpore vacantibus si int remotissima. Desinat igitur in diuinam gignendi rationem impie quidam fluxus diuisionesq; conferre. Sectici nanq; non cadit in naturam id. Iam excestentissimam,qua nullas corporum assc tiones sit scipit,& quemadmodum creat admirabili quadam ratio. ,sic etiam aliter,quis nos gignit.
Utabum,quod o ronuntiamus,In mεtegi initi& aliud videtur esse, quis id quod in coi de vctia-
tu quatenus exor tanquam profundo & abdito quodam laco in lucem emittitur, attamen in ipso item corde est omnino simile. Licet enim in hoc verbo, quodenuntiatur,intimam animi cogitationem, & in ipse viciL sim animo verbum tacitum intueri. Sie & filius Dei sine diuisione expatre proueniens, proprietatis eius fisura, similitudoq; est,Veroum per propriam existens perionam,via
PAter sine diuisione filium gignit ex se,ut si sapiens me
chanicam,aut geometricam,aut quavis aliam sapientem cogitationem pariat. Hi nanq; videntur esse quia dam sapienties cetus,& lic natura res habet. Artificiosa tamen cogitatio non seiungitur ,saeientia, sed ex ipsa, & in ipsa est,& sapirex,unde nata est,similitudinem resert. Talis est ortus fisi, qui line diuisionem patre genitus in propria sit bsistit persona prestantiori tamen ratione,quis nullo possit exempta demonstiari.
SI consilio dicitis filium genitum,&voluntatem ortum eius antecessiss e contenditis, cur non haec a scriptura dici declaratis, quae de aliis rebus omnibus procreatis di cum In his enim voluntas praecedit, ut ex illis scriptum verbis colligi potest: Faciamus hominem Tt,omnia,qua, cunq; voluit secit.In Dei autem Verbo,nec volistas, nec consisum praecessit.Itaque de illo non δciatur ea, sed lixe potius Trat,& est.
PAulassematorem nostrum Iesum Christum Des vir tutem &sapientiam appellat.Si igitur sapientia de viratus in patris Verbum ex ipse&in ipso existens, in eo nimirum & per illud ipse vin &-omnia. Quomodo
igitur consilio & voluntate fictum id, in quo patris consi-hum voluntas. consistit: tenim aliam vertiis sapientia confingere necesse est, qua pater considens & volens fisu fecerit, quod tamen vos non pudet comminisc0 Aut si asa sapientia non est,sed ipse solus est patris sinientia, ipsentiturum in etiam patris voistas atque contilium, in si pientia .nsiri in militas Dei. Quamobrem rones vestae Ies sunt, de argumenta vestra inania ibiliam ruunt.
SI ,quae Vollantate fiunt, egent tempore, quo de illis consilium capiatur,licet batium illud sit per qexiguit,
quomodolcmporum effector filius erit, cuius ortu voluntas pcr vos di consilium antecedit sed temporum author ELErat igitur.Et ante orium ilhus in nihil.
Eiusdem ετ haec. SI sapientia patris est si ius,ut verε est, quomodo imustac potuit, cum in ipso non est et sapientia Quod si ab omni aeternitatem patre est, semper enim sapiens est pater, quomodo cogitari potest quicquis antiquius eo, Quod semper est aut quomodo voluntas intercedere, quaestium aliquando non existent cm adducat, qui simul cum genitore ipsius ut eius sapientia aetemus . Non voluntate igitur,sia natura filiu gignit. Hoc.nalli magis congruis.
s I nulla voluntas in ulla est sine verbo,hoc est sine ratione ista,quae tacite in animo versatur, Filius aute est Verbum patris,illius ergo volutas est. Quomodo igitur voluntas in voluntate erit, aut Verbum in Verbo omnia ergo est filius patri, & Verbum,& voluntas, capientia,& n lest ante ipsum in patre.
emadmodum non ex voluntate habemus no , t patres simus eorum,qui ex nobis sent,sed ex natura. Sic etiam Deus non volantate, sed natura paterest.Et quemadmodum filii ex nobis procreati nobis natura similes omnino sunt,sic etiam filius non extrinieciis, exectitia patris genitus similis est in omnibus genitori. Et quemadmodum patre non ex vollantate pater est, ita nec
filius est ex voluntate,sed per naturam,cum sit spledor, A figura illius,qui se genuit. Vinementerata dum,& pericuissem est, dicereshuvolantate gentrum esse.Qui enim non voluntate pater, &Deus est, is nec voluntate habet ex essentia sua proueniens Verbum,sed naturaster.Sie enim est figura situ, & im Sonon falsa.
Ex eo libro . CAnit quodam loco David: des tua Deus insecutusecus. Deinde ait: Propterea uti ut te Deus Deus tuus eseo Ietitiae pre consortibus tuis. At Verbum
erat,etiam antequam Vngeretur,& cum patre regnabat.
Quomodo igitur in Regem regitur, & sanctificatur, qui semper regnat, sanctus . Quemadmodum i moer cum semper sit,tamen nouissimis temporibus regnasse dicitur, si, &altissimus semper existens,tamen dicitur exaltari propter assumpta humanitatE Propter nos enim exaltatur,dcvngitin &sanctificatur, ut gratia per ipsum naturae data deinceps in Omnes defluat di in uniuersim genus hum num sibi coniunctum dissundatur.Sic& ipse seruator dixit in Ioannis angebo uigo sanctifico meipsum pro eis, vidi ipsi sancti sint. aecaque enim in Christo sunt, ad nos perueniunt,cum non pro se sanctualem assumpserit, quippe qui erat author sanctitatis,sed ut eam per se naturae ii manae concitaret, tanquamula & principium bonorum. quae ad nos erant peructur Quapropter,ego,inquit, sium
via, perquam ad vos gratia talitia dicem quae quidem
134쪽
matia primum in Gino naturam nostram sublimem, de ctam,& diuinam csicit.
in ipsum crediderunt. Quae quidem quoniam a nobis, ut uires, sunt procul reiicienda, persectum esse dicimus filium, & patri persecto a ualem propter essentiae nulla in parte diueritin similitudinem.
VNdiqumpietatis occasionem arripiunt Christi aduersarii,S unum illud sibi tanti signum proponunt, ut temerὰ conuitia iactent in talium Dei. Audientes enim ipsum dicentem:Ego & pater unum simus, non credunt,& conantur ea verba in alium sensum torquere, non concedentes,n Vnum cum patre sit, atque ita quod pra clare,rectaeq; dictum est, lemos illudent, atque perue tere. Quae vcro in Evangeliis ab eo laquam homine vel tolerata,vel dicta,vel ficta repererint,vet sterrimcerore affici& reliqua eiusdem generis hutnanae natum conueni ratia, ea nores erunt ad humanitatem sed Verbo statim tribuentes, ex his colligunt,eum non esse Deum, qui talia perpessus sit,atque ita inrorum,qua creatae sunt,numero locant, earum estectorem. Aut igitur filio concede, ut sit unu cum patre,nec Verbum,quatenus per se Verbum est,& insquatiate cum patre lugere,aut tristitia assci,aut paucre deprehendes,aut si non credis,te ad Iudaeorum numerum ascribe.Si enim non credis ei dicenti, se esse unum cum patre, nec,si moerere se dixerit,credes. Sic igit, ,et di, tum est, in Iudaeorum numero deprehenderis, nihiI eorum omnino, quae a sci uatore dicta sunt,suscipiens.
Erusem ex commentariis in Evangelium Ioannis, Filium patre minorem non esse.
SI minor est filius, maior autem pater, diuina ratione, Npro sua terq; mesera sanctitatem in nobis esset et. Et pater quidem magis filius autem minus, de pro viribus suis nos sanctos re et . Erit igitur di spiritus duplex, minor in filio,in patre maior du alii perfecte sancti reddentur patre, alii , filio minus perfecte. Hare S: alia multa i
commoda con uentur. Vnus enim est spiritis sinctus. Vna persecta sanctitas, quae patre per filium naturaliter exhibetu Non ergo minor, qui eandem persectam cum
patre persecto actionem habet, eudemq; in se ipsis signentis sipiritum bonum, uiuum, in sua subsistentem perlona, quem habet pater.
SI in forma,& aequalitate patris erat filius, ut Paulus ait,
quomodo minor. Neqile enim humanae camis asissemptio,& exinanitio sipoliat naturali filium dignitate, cuillam secundo suo Θ coelis aduentu sit habiturus. Veni et n.
ut istinet dixit in gloria patris sui. smodo igitur patro Gnosiqui in gloria in ecti patris.
s I Dominus est pater,& slius est Dominus, quomodo
patre filius minori Non erit persecte liber, si minor est imperio,nec plenam in se obtinet dignitatem. Preterea si lux est pater,&lux limiliter est filius, quomodo minor est patres x enim si minor in erit imperiecta,*parte aliqua tenebris occupabitur, Et mendax crit Euangesista,&tenebrae,inquiens,eam non comprehenderunt. Ad haecs pater est vita,& filius item est vita, quomodo patre m nor est filius Sin imperfecte vita, & ideo minor, persecta in nobis vita non erit,licet in interiori homine Christus inhabitet,Et aliqua parte quodammodo erunt mortui, qui
qualem se Deo & patri declarans Christuequod1
loco discipulos tuos sic assoquitur: i vidit me, via dit patrem.Quomodo qui natura talis cst ri ipse vora dicens astirmat, patre minor crit, ut quidam temere opinantiitrii enim minor existens in se ipse patrem exprimit cum nulla intercedat immutatio,illud ipsum in patrem recidet,quippe qui in imagine nepe in filio ccrnatur expraesus. hoc absiurdum est Non igitur filius minor, in quo pater perfectus expri nitur.
o modo filius minor,quem ea,quae patris seni,habere constat.Vere enim dicit,omnia,quae pater habet,mea fiunt. Et rursum Deum, & patre alloqueri omnia, inquit, mea tua fiunt,& tua mea.Si enim, ri temere Iovii. 1 . quidam sentiunt, minor est filius,cum vera pronuntiet lai patrem alloquens:Omnia mea tua sunt,& tua mea: Cadet de in patrem, ut minor sit, N in filium, ut maior, cum rerum ordo diuersius non sit,& in inroque ea cernantur,qua
ahcrius fiunt & quod patris cst, id etiam filii sit, di contra. Nihil igitur prohibebit, patrem filio minorem dicere,6 patre maiorem filium. quidem cum vel cogitare sit absurdissimum,sequitur,vicqualis patri sitssus, qui omnes cum patre communes habet essentiae dignitates.
a Vodam loco seruator, sicut ipse in patre cst,sic paetrem in se esse dicit. Nullo autem pacto cogita dum cst,ut corpus in corpore,aut vas in vase, sic filium in patre, aut patrem in filio esse. Sic igitur pater in filio,&silius in patre est, ut in eiusdem estcntiae eiusdemq; naturae certissimas militudine.Vt siquis propriam in imagines militudinem vere & singulariter expressam iniucns admiratione': plenus aliquos alloqucretur,lusc inquiens, effigies in me est,& ego in illa.Α ut si caliditas in igne naturalit π proueniens vocem ad hunc modum emitteret: Ego in igne,& ignis in me est.Vtrunque enim eorum,quae dictastini,cogkatione quidem diuidi potest, natura tam si unum est,& unum ex altero sine ulla seetione Mficiscitur. Quanuis enim animus ea vicissim distinguar, unum tamε atque idem utraque esse perspiciuntur,quantum ad sic tiam pertinet. Si igitur propter eiusdem essentiae perietas. sinam atque immutabilem in imagine similitudinem pater in sibo est,quomodo maior pater,m isti putant, in minore filio effridi perspici potes s cum ergo pater omnino si in silio, filius plane perfectus est,qui persectum capi crifigura & imago est magni patris.
Eiusdem ex libro de ad Trinitate.
Erum vi patris &Mi demonstremus aequiliatem
ad Domini doctrinam accedamus. Nemo, inquit, nouit filium nisi pater, neque patrem nouit quisquanis filius,& cui voluerit filius reuesare. Quid hisce verbis clarius'Par muti,nobis cognitio est gnosco patrem
patre cognitus. Cognoscit me pater a me cognitus. Om nes autem res procreatae ab hac arcenar frutione. Q
135쪽
modo enim quae natu nostrar non sunt panici cognitionis inrticipes sim Pataram tamen quidam notitiam assequuntur. oeni missis,quoad eoriam natura capit, tam inspeculo atq; aenigmate patris notitiam imperi .Haec ex
Domini doctrina didicimus. Quem igitur hic maius,&mitius locum habet
Vodam loco ristus ait:Pater,qui mist me, maior Dan. 14. est. De ipse marsum diuinae scripturae testimoniu R. .p a. legimus:Norapinam arbitratus est,esse se aequalem Deo.Qismodo simul de aequalis sit maiore habeat
Patrem, iuvestigandum est. Haec enim videntur sibi vicissim repugnare. ea nos pie ponderantes neq; filium,quia maior sit pater,aequalem negabimus, nec patrem, quod aequalis sit fisus, non maiorem este dicemus, sed pia interpretatione utrunq: confirmabimus.Cum igitur Diuinitatis natura simplex sit,&incompotita,nunctuain patrem filiu cogitatione distingui potuisset, nisi adhibita quadam non in ipsa essentia, sed extrinsecus dissere tia,qua utraq; perisna in propria manens hypostasi propter eandem utriusque naturam in una Diuinitate coniungeretur, adeo,ut nulla patris, filiiq; confissio, aut permi rio fieret.Quod quidem accideret,si patris filiiq; persena propter exquisitam similitudinem,quae geminas illas videri non sineret,in mammostasim concurTerent.Hinc.n.
iam quidam eundem esse patrem de filium, no duas autem diiunctas peianas suspicati sunt.Quoniam i situr 3c nat ram gignentem,& ex ipsa genitam hypostasim cognescere nos oportebat, iccircis icriptura patris, & filii nomina nobisproposuit,ri lumen ex lumine,& Manque in ka hypos ali,& eandem in utroque essentiam intelligamus.N Rram vero consuetudinem imitata patrem maiorem v cat,ut undiq; personas distinctas,& una ex altera com scamus. Sed tinatur cadem aequalltatem, ne quam δα
- patri, & filii dissimilitudinem esse suspicemur. Halius e go cita essentiae ratione aequalis sit patri,& in omnibus λmilis, maiorem ipsiim appcllat, ut principium sine principio,quo declaret, se ex illo esse licet unam, eandem; cum
aeriusdem essentignaturaeit; sunt,inter se propriὸ
comparantur. ae autem haud ita se habent, si essentia naturaq; disterent,propriὸ comparari i ter se nequeut.Nemo enim nisi imperitus, di mcte captis hominis naturam indagans bouem homine maiorem duceret,aut si bovis naturam vellet intelligere, boue maiore esse hominem ais reti is enim,ut diximus,natura&specie eoniuncti sunt,apid parationem adnesminti rate si filius cum patre per vos ita comparatur, Vivnus minor, inermaior dicatur etri fhus euentia nimirum patrieoniunctus est, non autem abigo diuersus. sic enim et lentiae rati s possidat. -doquidem homo, quatenus h rno, homine maior non est. Aequias igitur patri Mus &ehisdem essent . Habita autem assumptae carniuratione maiorem esse credemus patrem. Homo enim iam saetas, ficut homo locutus est.
QVod ex a uacausa existit aut natum est, inquit,
causa illa posterius esto nia habet visit. Q filius, qui patrem causi trabet, erit patre post
Hor,essentiaq; disiimilis. Aut siquis obissinatius eiusdem essentiae filiu esse contendet,sequetur,ut Diuinitas, quae Vna est,siectionem admittat,& duas in partes diuidatur. Aliter enim eiusdem essentia. non potest esse. Nondum anima uenit ebrius iste Caristi oppugnator,qu m temere de natura diuina nugas essendat.Secari,&interuallo distare proprium est corporum. Diuina autem essentia sectionem &diuisionem nullam admittit,quae non in loco est, nec ab ullo comprstendi potest,sta arcana quadam ratione,quam verbis non possumus explicare,conlistens filium ex se nutilo interiectosipatio tan*iam hacem emisit. Afiter enim persecta esse non posset, nisi situm saecunda genuisset. Nec mundum praeterea procreasset,nili filium ex se sine spatio peperisset,per quem creat de facit omnia.Itaque lilius sine ulla scistione & fluxu genitus est,non quemadmodum vos opinamini,l ed ut ex igne caliditas, se filius sine diuisione ex gignentis procesiit essentia.
SI eiusdem est, inquiunt, essentiae filius cum patre, cur
non & ipse,ut pater, nus es ic enim quodam loco Christus cuidam respondet: Cur medicis bonum Ne- mo bonus nisi rem Dori.Vnum dicens,seipsum exclusi, ut licet bonus sit,non tamen ita bonus, ut pater.σiam scriptura Christum appellet Dominum, dabis ne, ipsum verὸ Dominum esse,an hoc item,ut alia negabis' si non esse Dominum dices a diuinis scripturis dissenties,& , spirini, qui in illis lixe loquitur: sin scripturis assentiens Dominum esse
concedes,deprehendetis,eum Dominum dicere, & ad rare,quem eiusdem ella cum patre e Dcci negas essentiae, de ei,qui creatus est,non natura Deus,deseruire. Qui enim
gentia diuiniis est a Deo,non est natura Deus. Cuius rei testis est scriptura diuina, Dominus Deus tuus, inquiens, Dominus unus est Una enim Diuinitatis natura, quam so Deute.c. Iam esse adorandam ex illis scripturae verbis intclligis: D minum Deum tuum adorabis, & ipi stat seruies. Quare si propterea quod unus bonus esse dicitur Deus & pater,e elugendus vi filius,ut non sit bonus, qu admodum p ter,excludetur etiam,vt no sit Dominus de Deus, quia Dominus unus esse dicitur Deus N pater. omo istur ad ras eum,qui nec Dominus,nec Deus eae od ii, qa D minus & Deiis est pater,silius item quoniam ex illo per naturam existit, proprietatem eandem habet, ut si una cum patre Dominus & Deus,habebit prorsus&hoc, ut bonusiit, cum patris propriet M in hac quoque re, sicut in allis, in ipsost.
Multa de patre&filio dicunt diinnae scripturae. Nec
nominum disserentia dicissit eorum essentiae rationem ullo modo, ut uta dissimilitudo Ppterea con-s uatur Vna enim Diuinitas est patris & filli .Quamobrelicetnem; varia nominum ratione significetur, neuter tamen proprium habet quicqua,quod non sit in adiero, sed omnia quae de uno dicuntur, utroq; dici possunt, praeter patris & filii tum appellatione,tum iesam rem. Pater enim semper est pater,&filius nilquam esse potest. Et filius semis peremilius,&pater nunquis esse potest. Siquis autem
unius appellationem alteri,conuenire non posse contem derit, is in magnum incidet malum.Quid enim aget, cum Magnus Passis dicat:Vnus Deus pater,ex quo Omma, dc g. r. .
unus Dominus Iesus Christias per quem omnia Ecce patri tribuit, ut Deus dc unus st,suio autem risit Dominus de
136쪽
muς.Num propterea filius non erit Deus, quoniam Irater Deus & vnus nominatur Aut quia filius Dominus & unus dicitur, propterea pater non erit Dominus Absit . P ter enim Deus cum sit, filius hem est Deus. Vicisti inq; eum filius Dominus sit,pater item est Dominus. Siqua. n. essentix dissilentia persenam utranq, diuideret, ne eas in
unam naturae rationem conuenire permitteret,iunc, Opianor,propria unius appellatio ineri non congrueret.Nunc
autum cum omnia,quae patris fiunt propria, in filio perspicua sint,& qiis rui sus filii sunt in patre cernantur,cum nihil eandem unius naturae rationem impediat, erit & iplebonus,vi pater, ob id unius essentie.
s Ι discrimen aliquod naturale fisum arcet, eumq; p tris essentia alienum esse declarat,quomodo vel ea ipse quae patris propria sunt, vel patetiquae filii sent,propria, gerit Vera enim dicit filius patrem alloquens ad hunc mo- Iotii ix mca sunt, & mea tua. Quod si omnia,&vnum omnium estis,quod est simine bonum, filius habebit etiam hoc,quod nativa pat ae proprium est, ut qui ex ipis patre eximi. Qui autem ea, quae essentiae patemae propria sint,liaba,is ciusdem est prorsus essentiae.
SI', quoniam pater in causa nulla es , filius aute patrem causam habet,ob id filius natura eii patre non est esuLdem essentiae,quid prohibet dicere, Cain non esiccius demesentiae ciim Adam,quando Adam ex nullo natus est homine,sed ipse suit primus homo, in aute Mam, ex quo natus est, causam habet Quod si mentitur qui ita dicit, eiusdem enim essentiae cum Adam est Cain, shus omnino est eiusdem essentiae cum patre, licet ipsium existendi causam habeat cum ab ipse sine tempore prodeat, & cum ipso sit
FRustra qui Uiristum oppugnant, et mnon esse mucdem cssentiae cum patre,ex eo, quod pater ingratiussit,ipse autem genitus,argumentantur. Si enim qualbet disterentia naturam in rebus disserentem esicit, &a mutua communitate, naturasq; similitudine genera diui. dit,separem etiam, ut ita dicam, Paulum a Petro,quantum
pertinet ad rationem essentiae, quando lingularem & in indiuiduo habent intei se disserentiam,qua iit, et unus eorusit Petrus,alter Paullas: Missiquod vid us, ea ise rati ne essentiae coniuncta esse, quae aliis de causis sunt inter se dissimillima. Nam inter hominem album& nigrum magnum est discrimen, quod tamen eorum essentiam non dirimit. Quod si in nobis ipsis non qualibet disterentia fit, et essentia discrepemus, quid prohibet filium esusdem esse, cum patre csentis,quanuis eo dissilieti sol, quod unus ingenitus est,alter genitus Vna enim in ipsis Diuinitas in patre ingenito in silium genitum decurrit.
Et haec. SI pater coepit filium gignere, hoc illi aetesiis, & quod
initio non nabebat,posterius accepit. At cui aliqua fit accessio,id persectum no crat, sed imperfectiam. Qide patre comare nefas est.Persecta enim est eius esentia. Non ititur hoc illi accessit,ut gigneret, nee coepit gignere. Q r s no carpit gignere, filius ex ipso geniis simul ca
illa a tmius est, quod modum si exist εῶ principium habuisset eiusdem essentiae non esset eu patre,ita cum in tempore principi u no habet,ciusdem est prorsus essentia
Et haec SI pater rapit,&destitit fisum gignere, ut Christili
stes Opinantur,mutatus est od si Divinitas praestantior est, qu)m ut ullam mutationem suscipiat, non coepit nec destitit fisum gignere. sed sine tempore erat in patre seculorum &temporum essector filius.Et quoniam aeternus,ideo ciusdem etiam essentiae.
a Vemadmodum veritatis inimici dicentes ortumssi & principium di finem habuisse excitidiant eua patris similitudine, ita nos nuru in eius ortu principium aut finem admittentes in patris absiolutissima similitudine constituimus. Quod aut in omnibus simile est, id eandem obtinet essentiam. Quomodo, inquiunt, potest Uusdem essentiae ratio in patre fisoq; seruari,si pater ingenitus est,fhus autem genitus Neceste enim esset nulla re disserre genitum ab ingenito. Q d si nulla re disterent,quid vetat patrem genitum,& filium ingenitum dicere Qui imperite se argumentantur,nobis item ad haec respondcant,quomo nequeat esuDdem essentiaeratio in patre filioq; liniari, si filius est patris imago certissima,& in se patrem ostedit expressum. Quis enim dubitat,neminem posse asam in alia naturam intu rilQuis hominem consipicatus, equum sic dicat inspexisse: In illis enim,quae eandcm naturam ob incnt, aequalium sit demons batici, non in iis,quae natura diu cra sunt.Quare si Ioan . t.. Philippo patrem vidcre cupienti Christus se ipsium oste dit,inii vidit me,inquiens,vidit patrem,necesse est, filium .iusdem essentiae cum patre, S substantiae ipsius figuram Heb. . . esse ab luti sumam consteri.
SI,quemadmodum vos errantes, & in errorem alios adducentes Opinamini, non ex essentia patris filius prodiit,sed extrinsecus, in autem ipse sapientia, di potentia patris,paterr natura nec sapicns, nec potens est. At pater natura sariens & potens est,filium igitur ex patris essentia, R iccirco eiusdem etiam cscntiae cum do esse, necesse est confiteri.
Et quatuor capi a filiam esse demum strant eiu messientis cum patre.
lN lege inquit vestra scriptum est: morum hominu testimonium esse verum. nde subiicit:Ego sium, qui te Ioan. t. itimonium peihibeo de me ipsis, &tcstimonium perhibri de me qui misit me, pater. Imaginem igitur comentes agnoscemus exemplar eius.Duorum,inquit, hominum testimonium verum est. Duorum autem si maiiium natura esse unam omnes conlisentur. are patris & siti essentia sic unam omnes agnoscere possum & eonfiteri. Si tm.
illic duo homines,ita hic Deus,& Deus, pater& fisus, qui ipsis etiam hominibus eandem naturam ostendunt. Nemcnim verus Deus diuersam vero Deo naturam habeat,neqne filius ab illo disserentem,cum Des sit filius His auditis Iutiet quaesumant:Vbi est pater mus i bus respondit Iesus:Neque me nostis,neque patrem meum.Si me nouisio, patrem meum inq; cognouissetis. Videte,qu
137쪽
molo hic rursum eandem ostedat elsentiam. si me, inquit,
nouissetis,& patrem meum utique cognouissetis . Quae. metantia disci ant, non cognoscuntur, unum ex alter Peregrina enim & aliena sese mutuo non significant. autem naturam communem habent sese vicissim indicat. Ex uno enim homine omnem hominum natura licet per spicere.Et ex una oue uniuersum ovium genus. Non autε ex ovibus leones,aut ex leonibus oves, nec ex hominibus
Angelos, aut ex Angelis homines cognoscimus. Vnun quodq; enim animal propriam naturam ostendit. Qum D Unigenitus filius Dei creatus,& ex non existem diue
saq; natura factus es quomodo In seipsb patrem indieat Quod si perstium agnoscitur pater,& qui illium nouit, patrem etiam simul nouit. Vinciatur omnis lingua maledica, de execrada,& adsis eat,ut ait Propheta,gutturi seo. Nos vero Trinitatis adoratores exqi illitam hinc sti eandem cum patre essentiam habentis notitiam capiamus, considerantes seri non potuisse, ut in filio pater agnosceretur. nili eiusdem esset essentiae. Et adoremus seruatorem ninstrum adorationis nostrae fructum percepturi,quem pater
ipse nobis largictur, ut Dominus ipse testatur,qui mihi, in-δ δ' quiens, ministrauerit, honorificabit eum pater meus. Et admirandus Ioannes de rebus diuinis loquens, m credita. Io. r. inquit in filium, vita habet aeternam. Qui aut filio non credit,non videbit vitam,sed ira Dei manebit super ipsum. Si eiusdem,inquiunt, essentiae est Verbum cum patre, quid prohibet patrem, ut eius Iem essentiae cu Verbo,VM-bum esse Quaestini eiusdem natum vicissim uniim in aliud
non commutantur.Neque enim Adam,quod ciusdem ecse nita sit cum Cain,ideo mutatur in Cain, nec rutius Cait, ita Adam transfertur, ut ex Cain euadat Adam, sed cum unum sint propter eiusdem naturae rationem, duae tamen,
in sita utraque hi Pollas,manent peisinae, lecundum qua ille quidem genuit,hic aut 'genitus. M Illud:Viuo ego propter patrem, non diuersistiti esse Ioan. c. tiae,sed eiusdem potius indicat esse cum patre. Vt enim siquis hominis fisus diceret, Ego sum ratione praeditus pro- matrem,& patrem utique ratione praedatum declar : & filius & Deus,Viuodnquit, ego propter Patrem, qui vita nimirum est, quibus verbis filius de Verbum patrem causam indicauit.
q. Vnde filius dictus est eiusdem essentie cum patret Paulus ait: i cum in forma Dei esti no rapinam arbitratus - est, esse sesqualem Deo.Cum Dei forma, diuina intelligatur natura, adiuncta etiam aequalitate, merito dictus est eiusdem essentis.Qui enim aequalem naturam habet,squalmio. Iem item habet essentiam.Et ipse Christis,Em, inquiens& pater unum semus,eandem naturam, &ium aequalem item essentiam olfendit.
Ngenitum mulas modis aecipit .significat enim & id, I quod nondum factum est, sed tamen fieri potest,ut ex Egno nauigium,aut ex aerestitua.Et id, quod nec factsi est unquam nee fieri potesLExempli gratia Triangulum nunquam fictam est quadrangulum,nec potest seri.Simul. n. ει trianguli figura desetur,& aliud quiddam, praeter illud,
quod erat,sit,& appellaturita id, quod cum ut, a nutat men genitum es . a. Vox hic:Ingenitum est ex earum numer qui multiplici ratione pronuntiant Minter illa, quae sunt ambigua,
merito Leaturaesitatunmi autem definitiones a ex
verbis ambiguis & musta significa bus conficiunturimque enim ex his perspicuum,& eemam, ac definitum quicquam esse potest.Proinde ciis ingenitum, ut diximus, sit eiusmodi,non potest esse desnitio. Si definitio est,quae quid quicque natura sit,non autem I. quid non sit, explicat, Haec autem vox ingenitum,no quid Deus sit,sed quid non sit,aperit,non est desinitio. Si vocabulam hoc ingenitum est definitio definitionis A.
semam, nempe mutuam cum definito conuersonem se
scipiat Exempli stratiasquis hominem definiat, esse animes ratione prauatum,moriri; obnoxium, Oratio ex est ra parte commutata respondet hoc modo: siquod animal ratione praeditum est,mortiq; obnoxium id prorsus es homo.Si ingenitum igitur, et diximus,est des nitio, ne rec set mutuam hanc conuersionem.Si enim ingenitum est ecsentia,quicquid est essentia,erit ingenitum . od non est verum.Neque enim omnis essentia ingenita, sed Deus
Ius hoc habet eximium.No ergo ingenitu definitio, sed id
tantu significat, nempe Deum non esse genitum.
Si ingenitum est e emta, esentiae vero nihil eontrariu, snihil ingenito contrarium. At contrarium ingenito γ tum , essentiae vcro contrarium nihil, non orgo ingenutum essentia.
Si ingenitum essentia est,& genitum essentia erit necessario.Quod si utrimque essentia, non erit ingenito contrarium genitum, sed ident essentia enim inentiae non est
Si ingenitum,& immortale,& alia Eusimodi sunt essen-
tia Dei. Hac autem vocibus diuersa sunt,necesse est,illam essentiam ex diuersis illis vocibus ita componi, ut ipsae de illa proprie dicantur. Aut si non componitur , sequitur,ut voces hae non essentiam esus, sed quae assi unt essentiae, significent.
Si in Deo tantum, ut aiunt, ingenitum est essentia, illius 8.erit etiam des nitio, ius tum est proprium ingenitum, At egentia Des non potest definiri,non ergo Dei propriunomen est illud,ingenitum.
Ium contra Arianos Damasceni Cap.
LXXXXV. valde necessarium. SCiendum est, filium naturam ignorantem, & seruam
assumpsisse.Hominis nanq; natura serua est Des est ctoris sui nec rerum suturam notitiam habet. Qua
obrem si ut scribit Gregorius ille Theologuo cogitati ne unxeris id, quod videtur, ab eo quod iiitelligitur,serua & ignara dicenda est ita caro. Attamen ob inditatu bilem Eusdem persenae coniunctionem, anima Domini fi turorum cognitionem lucrata est, quemadmodum & rs liquas diuinas dotes. Sicut enim hominum caro natura sua non vivificat, Domini autem eam ipsi Deo Verbo per persenam copulata a naturali quidem non recinit mortalit te, sed tamen propter illam cum Verbo personae conmmctionem inuincans reddita est, nee possiimusn re, itium &suisse,&s peresse vivificam, sic humana natura per essentiam non habet, ut sutura cognoscat, sed anima Domini cum Deo Verbo in eadem po na coniuncta futurorum,ut dixi,peritiam una eum r quis diuinis dotibus est consecina, Neque tamen ignorandum est, non posse nos illlam seruum appestare.Haec enim vocabula seruus &Dominus, ut pater& filius, riun sunt propria, quae cum altero conseruntur,nec Hentiam,sed tum significat.
Nam, Ruemadmodum etiam de ignorantia diximus si tenui ac Riblia quadam animi cogitatione, quod creatum
138쪽
est,ab eo,quod erratum non est,separaueris, serium Inuenies tam ,nisi cum Deo Verbo coniungatur. Semes autem ei inpetibna coniuncta, quomodo amplius serii asti us enim est Christus,propterea6; non potest idem esse seruus&Dominus. enim noli scher dici solent, sed habita alterius ratione,quo cum cose tur Cuius ergo seruus erit Patris ne Non iEitur omnia, quae pater habet, fisi sunt,si patiis est lemus, i autem ipsius mini d. in modo autem de nobis dicit Apos talus: Quare no amplisas seruus es, sed filius,eorum nimirum unus,qui per illum ad multam,ti ipse seruus esΗHac igitur serui apprilatioen
minatur,non Pod ipse sit semus, sed quia propter nos fretii semio m suscepit,& nobiscum seruus voluit appellari. Cum enim esci affectonum expers,illis iactus est pro nocbis obnoxius ,&nostra salutis minister suit. Pu vero se uum cium asserunt, iis lam unu in duos dissecat, emadmodum Nestorius secit.Nos autem Dominum ipsium, di rerum omnium plincipem, Christiam unum, eundem Deum simul, atque hominem, & omnia scientem in eo enim sum omnes Thesauri sapientiae di scientiae con GLL