장음표시 사용
121쪽
atque perspicio, tibi quidem, si filium genitum admittas,
nullum pericillam imminere, qui generat, in earum, quae in corpora &materiam cadunt, assectionem aliqua incurrat, cum non sit corpus. Procul enim abscedat, cum de Deo loquimur, commvncs istae suspiciones, ut timeamus, ubi ruillus est timor,&, quod dic i solet, frustra impii simus. Mihi veris,si creati ni admisero illud instare periculum undeo, ut Diuinitatem Oflendam. Neque enim Deus est is, qui creatus est,nec dominus,qui conscritus, licet in eorum, qui crcati lemi fiunt, numero primas serat,& hac una re se contumelia asseditam demulceat. Nam qui debito honore aliquem priuat, non mapis eum decorat, quod ei aliquid aliud impal tiatur,quis ignominia asticit ex eo, quod illi adimit,licet ea res, quam attribuit, honoris sp cie pri crat. Quod si tibi in generatione affectiones o
currunt,occurrunt etiam miluin creatione, sine quibus nihil creatum animaduerto Si tu non esse genitum astimas ex opinione tua: de ego non esse creatum assero ex veritate . Sed iam restquam orationis partem accipe tu, qui creatum appellans audes eum, qui paruus est, aequalem dicerea
HAee obiicis Deoi Propterea putas illum abiecti
r ,quod linteo succinestur, Δ discipulorum pedes lauat, optimamq; ad exaltationem de floriam viam huiralitatem,& demisitonem esse declarat s Q propter animam humi deiectam deprimitur, ut id, quod
peccato amictiam deodum tendebat, excitet,atque ratestae r non ei simul etiam crimini vertis, quod cum publicanis, S apud publicanos comedit, ut ipse quoque lucra aliquid codnam salutem peccatorum. Ut si quis medi
cum accuset,quod ad aegrotantium morbos, di vulnera inspicienda sese demittit, scinoremq; perfert, ut eos curet. Aut siquis reprehendat eum,qui humanitate compulsus in fossam descendit, ut iumentum prolapsilm, quemadmodum lex praecim,excite ac subliuet. Missus ille quide est, sed ut homo. plex enim erat . iniamobrem dc esurivit, di sitiuit,& r erore asseetias est, & lachrymauit corporis Iege.Quid si etiam ut DeusMiud tum'Misisionem, ac Iesationem illam bonam patris voluntatem interpretare, cui sita ille refert accepta , eum; tempore carentem colit, Vt
principium, ne ab ipso discrepare videatur. QMndoquide&traoetus dicitur,&se ipse tiadidisse scribitur 5: sus ha-tus atque assumptus a patre,& se ipse suscitasse, atque in coelumati endisse. Illa bonae voluntatis sunt, haec potestatis. Tu autem quae humilia,& abiecta fiant commemoras, sistablimia vero, atque praeclara pratermittis. Qii mortuus sit, expendis. Quod autem ultro mortem oppetierit, non cuderas. lia Verbum nunc etiam patitur, dum ab aliis ut Deus cesitur,atq; confunditur, ab aliis ut caro despicitur,dc leparatur.Utris magis irascat,aut potius ignoscat Ilxs ne i quibus male conti :tuitan illis, a quibus discindi-NHOportebat enim vi&dlipersonas numero csstingu rent,& hi eas Diuinitate e ningerent. me ipsius Aenderis Id Iudaeis etiam accidebat. Num & Samaritanum
ut quod sequitur taceam illum appellas Tu Diuinitati non credis, d ne mones quidem faciebant. O Daemonibus magis incredule, Iudaeis magis ingrate. Hi sibi appellationem aequalis honoris vocem exiluinabant, illi eum, quo eiiciemntur, Deum agnoscinant. Ex iis enim, quae patiebamae, id sibi persuadebant . Tu --
rem nec aequastatem sitscipis , nec Diinnitatem conia fiteris.
Item aduersui Ariarasse tomianos, Gragorii pussae Pontificum oratione ad simpliciam scris
V Dat Deus per Prophetam, ne quem Driam recinistem, Deum existimemus, neve Deum alienum c lamis,aut ad rumus. Peripicuum est, recentem appellari,qui abaetcmitate non est, econtrario autem aetem P l. num dici,qui non est recens. Quamobrem qui Unigeni tum ab omni a te mitate Deum ex patre esse non credit, is
eum recentem esse non negat. Quod enim aeternum non
est,id recens cst omnino. iniic qiiid autem est recens, non est Deus.Quemadmodum ostendit scripti ira, Non erit,inquiens, in te Deus recons. i igitur eum aliquando non suisse asserit,is Diuinitatem ipsius negat. Praterea Deum alienum prohibet adorare, qui Non adorabis , inquit, Deum alienum.Alienus est, qui proprio Deo nostros: Deute. r. iun sconiideratur. Quis autem proprius noster Deus Verus nimirum Deus. Quis alienus Qui diuersam a vero Deo iraturam habet.Itaque clim proprius noster sit verus rinus, Deus Unigenitus, ut affirmant Haeretici, non est eiusdem naturae, qua verus Deus,non est noster, sed ali rus Dcus.Oues autem, ut in Evangelio scriptum est,as nuno audiunt.Qui creatu esse ipsum dicit, avem Dei natura alienii facit.Quid igitur faciunt,qui creatu afferunt,adorant ne illum, nec ne i si non adorant, Iudaeos imitantiu , qui Christi negant adorationem.Sin adorant, sent Idol latrae,cum alienum adorent , vem Deo. Iam dilue impium est, & filium non adorare,& adorare alienum D . Proinde veri patris verum lilium debemus esse Deum diacere, ' ador VI eum, nec condemnemur, tanquam alieni Dei adoratoi cs. Ad eos autem, qui illud ex Proiaerbiis: Dominus creauit me:tanquam firmum ahquod argumen Pro.
tum depromut, quo rerum omnium procreator creatum probent,respondendum est,Deum unigenitum mutita propter nos factum esse. Nam cum Verbum sit, caros eius cit: cum sit Deus, ictus est homo:cum sit opers corporis, factus est corpus,S peccatum,& execratio,& sec
iis , de panis ovis, & via, de ostium, & petra, & alia
eiusdem generis mina, cum eorum nullum esset, sed ea propter nos, ira salatis humanae curandae consilio requiarente, factus st. Quemadmodum igitur, esim sit Verbum, fictus est eam: cum Deus si, fictus cst homo: sie etiam cum creator sit, propter nos creatus est. Caro enim est creata. Ut igitur per Prophetam locutus est , sic, Esa. sinquiens, dicit Dominus formans me ex utero struum sibi, ita loci itus est etiam per Solomonem, Dominus,i quiens , creauit me initium viarum sitarum ad opera sin.
propter & is, qta ut ex verbis Prophetae colligitur, in utero virginis tamatus est, seruus in, non Dominus , homo nimirum ille, in quo patesaias est Deus.
Et qui hie creatus est ad initium viarum suarim, non est Deus, sed homo, in notas oetis patefaetiis est, vi cor μ' humanae salutis viam renouarta. inare ciun Duo in Christo cognostamus, Divinitatem nimiarum, & humanitatem . Diuinitatem in natura Dei, manitatem in natura hominis , quem induit, ut genus humanum seruaret, consentaneum est, ut quod memum est, assidiemus Diuinitati, quod autem est creatum , Humanitati tribuamus . Quemadmodum
122쪽
anim apud prophetam in utero sormatus est seruus, se apud solomonem perseritilem istam conditionem creata
in carne patefactus est. At cum argumentatur hoc modor erat,non est genitus,& si gonitus est, non crat, animaduertant ea, quae ad ortum carnis pertinoet diuinae naturae tribui non oportere.Corpora enim,ctim nosint, generantur.Deus autem ea,qllae non sunt,facit, ut sint,non ipse,cuv. non sit oscitur. Quocirca Paulus cum gloriae splendorem appellat,ut doceat nos,quemadmo lum lux ex face proueniens,& ex natura facis splendentis est,& cum illa est,nam fmulatq; fax apparuit,lux ex ipsa pariter esiuisit, sic etiam. filium ex patre esse,&sine filio patrem fuisse nunqu m.Sicut enim fax ac non potest sine luce, sic gloria patris sine filii splendore esse non potest.Qiiamobre ut ille, qui splendorem esse dicit,gloriam item essetinatur, quae nisi esset, nec splendor ex illa fulgeret, ita qui splendorem aliquado negat filiso,tunc non fuisse gloriam ollendit ciam spledor non cTat,non potin enim e e gloria sine splendore. Sicut igitur de splendore non licet dicere:si erat, genitus no est, s genitus est,non crat:sic amoetis est ca de filio,qui splenia. dor est loqui. alii vero minus, maius desilio,&patre di
cunt,discant a Paulo, a,qllae mensuram non capiunt, me
tiri non oportere. Apostolus enim filium patris substantiae Heb., . figuram appellat. Docet haec Magnus etiam Ioannes, In principio, inquiens, erat Verbum, de Verbum crat apud Deum,& Deus erat Verbum. Dicens enim, In principio erat,non autem post principium,ostcndit principium nun' iquam fuisse sine Verso.susiiciens aut ,& Uerbum crat apud Deum,stio ri apud patrem existenti nihil deesse de
monsti at. m toto enim Deo totum Verbum consideranir.siquid enim propriae Verbi deesset amplitudini, ut cum 'toto Deo esse non posset, necesse foret id, quod in Dia
obum excederct, esse sine Verbo existimare. At amplitudo Veides totam exaequat amplitudinem Des.Maius igitur & minus nullum in naturae diuidiae consideratione locuhabet. Iam qui genitum ingenito natura dissimilem assim . : mant, emplo Adam,&Abel discant non insanire. Ada enim naturali hominum lege non est generatus, Abel autem ex Adam gencratus est, Neque tamen propterea fit, quominus eorum uterque sit homo, tam ille, qui generatus est,quam ille, qui line generatione saetiis est. Nullam igitur in ratione diuinitatis exploranda naturae differe
tiam dicimus proficisci ex eo, quod pater ingenitus, filius 'autem genitus sit, sed quemadmodum in Adam & Abes una est humanitas, sic unam ese in patre & sso Di
Ira Vnomii discipuli,filius,inquiunt,aliquando no erat.
Si filius non crat,ne pater quidem omnino. Si sple . dor non erat,nelplendens quidem. Si fisura no erat ne substantiaquid Si potentia non crat, si sapientia n5 erat,tine quibus non cst Deus,nc Deus quidem erat. Neque enim cogitare possumus gloriam sine splendore, aut iubstantiam sine figura, aut sine sapientia sapientem, aut Inepotentia potentem,aut diique sine silio patrem. Ex his igitur, quae dicta sunt,demonstratum est, eum qui filiu sit,& patrem tollere. Vbi autem filius non colitur, nee patre esse ereditur, tota Diuinitas aufertur. Pot- Diuini tale auferre nullius cst,nisi Epicurei. Patet eiso illius opu
nionis auiliores csse Epicureos.
Ex eadem oratione. s Ententias quasdam abscindunt e scriptura,quas imperitioribus obiiciant. Dicunt enim, ipsiam Dominum se missum esse confiteri . Tu ergo illum a patre missum n sti,& cum, a quo missus est,simul esse cum illo non accepisti Qui misit me,inquit,mecum est. Ex quibus Verbis p teras intelligere,illum ita mitti, ut non disiungatur. Mittiatur enim prosta in homines bcneuolentia.Non separatur, quia natura secari non potest. Ex eadem oratione. Iuni rursus,Filium se patri minorem confiteri. Pater enim,inquit, maior me est. Atqui idem ipsciulud etiam dixit: Ego in patre & pater in me est. Si maior est filio pater,cluomodo quod maius est, s r linore
capitur ii minor filius patre,quomodo ab eo,quod minus est,maius impictust Maior enim in minore nimis angustὸ
concluditur. 4inor autom maiorem ut compleat non assequitur. Vt necesse sit,descere filium in patre, & parrem insilio redundare,atque ita ex sententia istorum mentiri,qui ego,inquit,in patro,&' patcr in me est. cum deberet dic
re, si minor cst ego in parte patris, & pars patris 4n me est.Sin totus pater in toto stio est,& totus filius in toto patrc,ubi nam est, auod redunda 'Vbi nam id quod deficiti
Verum quid multis opus est, cum vno verbo possumus omnes ipsorum nugas confutaret Qui cum in forma Dei Philip. a. cffci,non rapinam arbitratus est,esse se equalem Deo.Dic mihi. aeqtialem audis,& cogitas inaequalem O inanem doctrinam,quae quod aequale est, inaequale interpretatur. Dixit igitum,Qui misit me,maior me est,Consideremus cuius sit haec oratio & quomodo missus sit, in forma ne Dei manens,anserui formam accipiens:inplenitudinc Diuinitatis,an inserui se a semetipsum exinaniens. Diuina prosccto virtus,e i natura,quae ubiq; est,quae per omnia commeat,quae complectitur omnia, merito mitti non dicor tur. Nihil enim ipsa vacuum est, ut si mittatur, alicubi esse possit,ubi antea non fuerit.Nam vi sita moderatrice con servatriccq; cuncta comprchendons non habet, quo tanquam in vacuum transcendat,sed implet omnia. rarefilii ex sententia patris ad imbecillitatem,infirmitatemq; nostram d censius,atque proscctio missio dicitur .Transtus enim ab immoriali natura ad mortalem hanc vitam non Domini motum in loco, sed excella Diuinitatis ad carne abiectam atq; humilem suscipiendam accessum indicat. Descendit igitur non Verbum nudum apparens, sed caro
fictum.Itaque humanitatis habita ratione maiorem eum, qui non cernitur, illo qui conspicitur, esse confitetur. At cum ad Diuinitatem cognoscendam nos ducit, ea mai fis,& minoris cessat comparatio, Et pro his unitas praedicatur.Egόeni inquit,&pater unum sumus. I n. ra.
Item contra Arianos. Magni Ioarmis Chosesto mi ex inteuretatione illorum verborum, Faciamus '
Η IcS Arii opinionem approbantibus Iethale vulnus
infligit. Non enim imperantis more dixit: Facitor tanquam minorem, aut essentia inferiorem alisque 'retur.seci parem tronoris gradum ostendens,Faciamus, inquiti Et quae deinceps sinuuntur magnam nobis essentiar
123쪽
IN ipso stirim principio duo posuit. Neq;.n. dixit,Dfis,& tacuit, sed adiecit, Deus. Duobus hisce verbis, Dns
Deus, reconditum & arcanum quiddam nos docens. Vt scire postimus, siue Diam, sitie Deum, audiuerimus, inter haec duo nomina nihil interesse. Ne igitur audiens,Paulum . C Li' dicentem Vnus Deus pater, quo omnia,&Vnus Dominus Iesus Christus, perque omnia,putes,in his vocibus esse discrimen aliquod, & vno quidem maius,ahera minus indicari, iccirco utraq; promiscue de coiter utitur staptura,ne liceat hominibus pugnacibus rectam doctrinam cotentionibus&suspicionibus suis perueriere & coturbare.
Erusdem ex interpretatione mitti verba: In primcipio erat Verbum.
IIIud: In principio erat Verbum non significat, inquiui,
artemitatem. Idem enim de coso, & terra Sinim est. O insignem impudentiam,&magnam temeritatem. Ego tibi de Deo loquor, & tu mihi terram, de homines c terra conflatos in medium asseri 'Ergo quoniam homines filiipta. 2 ε . dicuntur,&Dil,Ego enun,inquit, dixi, Dij estis,& fit excelli omnes,Vnigeniti Diuinitatem in dubium vocabis, eumq; nilail amplius habere, qte,dices 'Minime vcro, imquis. Atqui sie agis, licet verbis haud ita loquaris. Cum . n. ipsiam natura filium neges,quid aliud molitis, nisi ut filium e per gratiam probes ' Sed testimonia, quae ab istis afferuntur,consideremus. In principio,inquit,secit Deus cc Ium, &tenam .Terra autem erat inuisibila, & incomposita. Et, Fuit vir de R amathaim Sobim. Haee isti putant, admodum firma,& valida argumenta, sent illa sine fimma,&valida ad doctrinam nostram comprobanda. Nam ad confirmandam detestabilem ipserum opinionem nihil potest infirmius cogitari. Dic. n.obsecro, quid commun habet illud,Fecit, cum hoc,Erati Quid ruisium Deus,cum
homine cur commisces ea, ae misceri nequeunt cur ea, quaesiant diuisa, confundas 'Et ea, quae superiora sent, in-smora conlbtuis ' Hic enim non solum illud, Erat,indicatam renitatem,sed etiam illud,Verbum erat:& illud,In principio erat. inmadmodum. n.illud: Qui est, cum de holedicitur, instans duntaxat tempus significat, cum auton de Deo, aeternitatem declarat,sic &illud, Erat, si ad raturam nostram reseratur, tempus praeteritum, idq; terminatum
ostendit,sin reseratur aci Deum,aetemitatem
Ex eodem loco. 'ait. Sed Petrus dixit hoc planΘ, &palam. Ubi, &quando' cum Iudaeos alloquens, minum ipsum, inquit,& Gristum Deus seeit. Cur non & id, quod ordine statim sequitur,addidistit nempe,Hunc Iesum,que vox crucifixistis. An ignoras eorum,qus dicti sint,pam mad immortalem naturam, partim ad curandae salutis humanae consilium pertineret illae si secus habent, &tu simpliciter omni arctem ad Diinnitatem, Deum etiam pati vis, sin pati itam negas,ne factum quidem esse concessis. St.n. ex Suina illa natura, quae verbis explicari non potest, simguis fluxisset, & ipsa pro eame clauis in inice dilaniata, Acconscissa esset, argumentum tuum hoc Ioco probabile via deretur Quod si haec tam execranda ne Mus quidem ipse diceret, rillam tu nulla venia dignam tam ignor
tiam,quam ne Daemones quidem ipsi prae se scirens Lquam verba ita: Domnus,& sita, non egentiae sunt,
sed disrutatis.Dominus. n. potet titem, Christus myione signi heat. id igitur dices de filio Dei si enim,quemadmodum vos sentitis, creatus essa, hoc no haberet locum. Non. n.eum prius faetum Uegit tunc Deus. Nec aduentitium ille sed per naturam, Hentiam habet imperium. Interrogatus enim, an esset Rex, Ego inquit ad hoc natus Io. it. siam .Petrus autem de illo tanq esecto Se cooptato verba facit. D.n. illius oratio ad explicandum diuinum salutis humanae consilium pertinet. Iam quid miraris Parum ita I qua, cum Paulus alloquens Athenienses eum hominem si tum appestet, in viro,inquiens,quem staria crat, iidem omnibus praebens,eiis illiam a mortuis suscitarit.Nihil autem deforma Dei loquitur, nec eum ipsi aequalem, nee gloriae splendorem ipsius esse dicit ac merito id quidem facit. Neque enim tempus, ei trimodi verba postia labat, cum satistuc elset Paulo, si illispersiuasisset, eum re hominem osse,&suirexisse.sic egit S ipse civistus, quo Paulus edoctus itarem gerit. NAE; n. statim Diuinitatem suam nobis pates cit. Sed primo quide putabatur esse Prophcta, R Christus simpliciter homo. Deinde ex factis & verbis apparuit id, quod erat. Iccirco & Pcuus principio hac ratione utitur. Hanc. n primam ad Iutam concionem habuit. Et quia nihil de Diuinitate perspicuum discere poterant, ob id in eo commoratur,ut diuinum humani generis seruandi consilium explica, quo sibi ad resqua docenda aditum pat faciat. Ac squis totam concionem ipsam a principio pe legat, reperiet id, γω dicimus esse clarissimum. Nam &ipse Lirum eum vocat,& in eius mort & resurrectione,&humano ortu Ophcandis immoratur. Et Paulus cum dice Rom. r.
Net,eum fictum ex semine Dauid .rundum carnem, nihil aliud nos docuit,nisi verbum illud,Fecit,ad humanitatem eius esse reisendum. Quod nos item esistemur. Sed filius tonitrui de natura illius, quae verbis explicari non potest,qum; est ante secuti nunc loquitur.Quamobremverbum illud:Fecit,omittens dixit: Erat.
Ex eodem loco. AVdisti: In principio erat Verbum.Quid intelligis xx hoc principiol Nonne id planENempe ipsum e se
ante res quae mente solum comprehenduntur,&ante secuti ' Quod si aliquis dicat,quo pinest,si filius es non
esse iunior patre l . .n.ex aliquo est, id illo, ex quo est, necesurio posterius esse dicimus. Haec sum hominum amgumenta rebus humanis conuenientia. Et qui hoc quaerit, alia magis etiam absurda quaeret. Itaq; nos ne audire quiadem haec oportebat. De Deo enim nunc nobis est sermo, non de hominum natura, quae istiusmodi argumentorum ordini, &necessitati obnoxia est . Verum ut infirmioribus satisfiat,ad haec item respondebimus. Die mihi. Splendor lis ex ipsisne lis tritura,an aliunde manat Necesse prorsus est,nis plane sensibus etiam cares, ut eum ex sess natura manare fitearis. Attamen cum ex solis natura Blendor perueniat, non dicemus illum natura solis esse pesteriore.
Nunquam.n.sine sipiendore sol extitisset. si in corporibus istis quae sensi spercipimus,& intuemur,aliquid ex
aquosie me constat, ut eo, ex quo est, posterius non sit, cur non credis, in ipsa natura, quae nec cemi potes , nec enarrari,idem es ea quidem ratione, quae tali naturae conueniati Hacin.de causa& Paulus eum sipiendorem appGlaust, nisum & expatre, & simul cum Patre aeternum d
motisaret. Quid stusnne secuti per ipsum facta sunt ola,&omne spatium Necesse est, te, nisi despis, id confitia. Nihil igitur medium interfillum &patrem. od si nihil inter eos medium intercedit, fitas non est posterior, sed
124쪽
tremus cum patre.At xverba,ante, cpost,temporum differetitias indicant,&linc seculo,&tempore nulla sunt. Temporibus autem,& seculis superior est Deus. Iam liti. iij principium ais omnino comprehensum esse, nd , ne eadem ratione & argumento cogaris & patrem sub principio antiquiore quidem, sed principio tamen constituere. Dic enim mihi,nonne terminiim quen dam &principium
ita praeponis lilio, ut ab eo surium piogrediaris ad patrem sie apparet. Dic igitur de illud mihi, qiranto spatio pater antecedat. Nam siue paruum, e magnum protuleris inte uallum, sub principio patrem collocabis. Persipicitum. n. est te spatium in medio interiectum, trii magnum,stu paruum lit, dimetiri. Quod heri nequit, nisi ex utraque parie principium aliquod sit. Quamobrem & patri,quantum intecst,principium dedisti .Vtiam per vos ne pater quidem
sine principio sit. Ex eodem libro oLIbenter ab istis, qui cotradicunt, & illud audiuefm,
quid sibi velint ea Proplacte verba: Ante mc non fuit alius lacus, nec erit post me. Num essentiam negabitis Unigenitit Necesse. n. in ut vel hoc audeatis, vel unam fiascipiatis inpersonis propriis patris & filii Diuinitatem. Quo autem pacto virum illud crit: omnia pcr ipsiim factusent i Nam ii illo seculum est antiquius,quo quod ante ipsum est per eum fieri potuiti Vidcte ad quantam audacia semel a veritatis ratione declinantes peruenerint. Curi n. Euangelilla no dixit, eum, cum anteamo csici,suisse saetulid quod de omnibus pronuntiat Paulus, vocanS, inquiens, R - ea,quot non sunt,tam sint: sed quod huic contrarium est, In principio,inq it, crat Quia res ita poscebat.Dcus enim nec fit, ncc habet quicquam antiquius. Sed haec G coria sunt verba. Die igitur , illi id mihi.N6nne procreator robus procreatis fac antecellit, ut cum illis nequeat compa rari l Vbinam igitur erit haec excellentia, si quod ex nihilo factum est, ea incatur simile Si filius non cst aeternus cum patre,quo inlinitam esse dices vitam illius i Si .n .a parte s periori principium liabet, licet non habeat sincm, nota est infinitus. Infinitiam .n.virinq; tcrmino careat, necesse cit. Quod quidcm Paulus declarauit,cum diceret: Neq; initisi γ' dierum neq; vitae finem habens. Sic. n.infinitum, quod reprincipii, de sinis expers esci,ostendit, cum neutra ex parte termino concludatur, quoniam ex altera fine, ex ali ra principio careat. Iam cum vita sit, quo fuit, unquam, cum no esset. Vitam. n. S s per esse, , principio,ac fine carere omnes constebuntur. i. n. cet aliorum vita, si ipsa aliquando non es et cur isitur,inquis,principium statuit Euangclista, In principio uicens Tu vocem illam, In principio consi seras,nec attendis,qiiid sequatur. In principio enim,inquit,crat Verbum. Quid cum de patre Pro Pμι m elicta dicit: A seculo usque ins eculum tum, nunHerminos illi lumens ita loquitur minime vero,sed aeternum significat.Siecti im hoc loco cogita.Nullos. n.snes praescribes ita locutus est. Neq;.n. dixit, Habebat principium, sed nprincipio crat, ducens te illuc, ut sine principio filium c V. . Sed ecce, inqui , cum patrum acit Deli, articulum eici . και addit,quem de filio loquens praetermittit Quid cum Apoei. -ὸ stolus dicit: Magni Dei, S Seruatoris nostri Ielu risb. Et rursum, Qui est in omnibus Deus nonne articulum ad . iungit de filio loquens s Contra de patre verba faciens itio mittit, ut cum ad Phispensos scribit ad hunc modulι ζω Μό t. rapinam arbitratus est, philo. a. esse se ualcm Deo. Et ad Romanos,Gratia vobis,inu, ι,α λω. &pax a Deo patre nostro, d Di Iesu Christo. quam
& superua neum erat, hic articulum apponere, cuin antea semper adiundius sit Verbo. Quemadmadum. n. cum de patre loquens dicit, Spiritus est D c us, qua uis ad illam vocem,Spiritus non addat articulum, Deum in non negamus corporis expertem esse, sic etiam hic, licci fiso non adhibeatur articulus, non propterca filius non ostenditur Deils.Cum. n. licat Deus,& Dcum,inter hane Diuinitate nihil medium nobis esse significat. Quin etiam cum antea dixisset, Et Deus erat Verbum, ne quis Diuinitatem si ij minorem cxistimarct. statim vere Diuinitatis indicium ac
notam asseri ctiam a ternitatem .Hoc enim, inquit, erat in
principio apud Deum, At procreatorem indicat esse, Gia per ipsum, inquicns, facta sunt,&sine ipso iactiun est nevnuna quidem, quod facitam est. Quam quidem Diuinitatis & essent iis suae notam de patcr per Prophetas ubiq; adhibet, Et hoc demostrationis generet per utuntur Prophetiae, non simpliciter sed simulachroriim gloriam impi gnantes. Dei enim, inquit,qui coelirm,di lcrram non sccerunt, pcrdatur.Et ruri im, Ι O, inquit, manu mea coelum extendi. Et hoc Diuinitatis indicio passim utitur. At Euangclista ne liis quidem verbis contentus. Vitam praeterca,&Iaec ipsumas citauit. Quamlibrem si semper cum patre erat: Si omnia ipse fabricatus est: Si omnia procreauit,& omnia solicet,id enim per voebum illud, itam, significatur: si omnia illustrat, quis adeostLitus cst, ut dicat, Ut angelistam his vcrbis voluisse minorcm s Iij Diuinitatis ostendcre, quibus maxima potest aqualitas&similitudo demonstrarii Neconfiindamus res procreatas cum ipseruprocreatore, alioquin illud item in nos usurpabitur.Et c
luerunt creaturam magis,2 creat rem.
Eiusdem in illa verba remma per ipsum facta sunt.
SI praepolitionem illam, Per, imminutionis notam talia stimas audi Paulum dicentem: Tu, Dne, in principio
terram fi ndasti,& opcramar uuluariassent coeli. digitur de patre ut procreatore dictu est, id de s lic, docilite ut procreatore, non autem cuipiam subministrante. Porro dictum cst hic illud, Pcripsum,in illa alia dc causa, nisi vinestium ingenitum esse suspiceris. Nam quod Elius non lit inseri ,r patre, quantum pertinet ad mundi procreari anzm, audi iplis ni dicentem: Quemadmodum pater suscitat mortuos,& vivificat,sic ristius otios vult, vi uincat.Si igitur de filio & in vel cri testimento diJum putas: Tu in principio Dominet oeram sirndalti, Pcrsipicua citipsus dignitas procreationis. Od si de patre vis live Pros,licta dixisse, cum ea Paulus filio tribuat, idcim conscitur, Neq; cnim illa Glio congruere Paulas stat victi, nili communem illius diu gnitatis honore exillima si t. summae cnim suilici audaciae quod nature illi,cui nil ait comparari potes , conuenit,id naturae inscriori,deterioriq; tribuci αVerunt inferior non est
filius, neque deterior patre. Itaque non haec solum Paulus ausus est dicere, alia his suralia. Naillud: Ex quo, quod tu isti patri tanq digni atem, atque reditatem quanda ascribis ipse de filio etiadi est,ta quo, inquiens, totum cortus per nexis , dic vinoeones iubministratum S cci structum crescitin augmentu Dei. Neque hoc illi satis est, sed alia quo emone obstruit ora vestra, cum illud,Pcrque,quod tu diminutionem significare dici tribuit etiam patria idest inquiens,Deus,per quemvocati estis in societatem filii eius. Et rursum,Per voluntate mussit alibi, Quoniam ex ips S: per ipsum, &in ipsum omnia. Ac non filio ascribitur illud, ex quo,sed etiam spiritui.Siquide Anmus ad Ioseph, Ne timeas, inquit,accipereMariam comisgemnia quod enimin ipsa conceptu est,ex si, tuum
125쪽
cto est. Quemadmodum igitur illud, In quo, eum spiritus
sit, ii sic num putat Prophina, ut tribuatur Deo, di pro- ι l. s pteroea dicit: In loco faciemus virtutem. Et Paulus Optans,
si quomodo inquit , iam aliquando prosperum iter habes' nu 3. in voluntate Dei vcnirc ad vos. Et iactauisto ite loquens eodem utitur verbo, In Ciristo, inquiens, Iesu. Deniq; lucverba saepe atque adeo assidue ab una in aliam personam translata comperies. uod quidem non fierci, nisi in omnibus una atque eadem es et natura atquc essentia.
Eisdem ex interpretatione illius sententiae. si reupatris.
. Vangelista desinu mentionem acit, et hoc uno ver nobis ostendat, magnam cis iae cognationem
in esse, & propinquitatem, similcmq; esse cognitione, di aequalem porcitatem. Eu enim, si sterius esset essentiae, non teneret in sinu pater. Ac ne ipse quide, si esset semus,&vnusὸ multis, auderet in Domini sinu versari. Hoc. n.
germani solius filii pr trium est, qui magnas ducia in patrem nitur,em; nulla re minor est. Vis di memitatem eius
intepagere, audi, quid Moses de patre dicat. Quaerentin.sia Iudaeis interrogaretur, ecquod esset nomen ipsius quisnam esset ille,qui se misisset, quid illis esset respondendum,exo. r. audiuit illud: Dicito,qui est, misit me. Qui eri, autem nihil aliud signiscar, nisi, qui semper est, qui sine principio est, qui vere, se proprie est. Idem autem S: verbis illis signiscatur: In principio erat. Eodem verbo & hic Ioannes utitur, ui est,inquiens,in sinu patris, ut sine principio & ab on ni aeternitate demonstret esse. Ac ne ex nominis smilitudine,aliquem ex iis, qui gratia filij sunt, intelligeres, primum adiunxit articulum,'eum a stiis perpuliam adoptatis separaret. Deinde, ne .rte id tibi deorium intuenti non es.set satis, nomen adhuc magis proprium addidit, hoc est, Vnigenitus Quod si post hoc oculos adhuc humi defixos
habes, non grauabor, inquit, aliqucul etiam verbum hominibus congruens usurpare, quavis loquar de Deo. Attamen, ne quid hinnite obiectumq; cogites, in sinu tantum dicam.
Ilam in Ariami suum Cyrilli Alexandris . Ex
commenlariis eius in Ioannis Euangelium. QVid resipondent ad hec, qui nouum nobIs & rec&tem adducunt stam, ut ne Deus quidem is esse amplius omnino credatur Non erit, inquit serti Pinso. plura,inte Deus recens QEo autem pacto non est recens,
si posterioribus temporibus genitus est Quo non mentiebatur ipse, cum ad Iudios diceret: Amen dico vobis, antequam Abraham fieret ego sumi Multis certe post Beatum Abraham temporibus Christum ex sancta Vii ne natum nemo dubitat, omnes confitentur. Quod si in fine seculorum nanis est Unigenitus, ubinam illud, In pricipio, seruabitur&habebit locum Considera.n.mihi & ex sequentibns,q absurdum sit, aetemam Hs essentiam comminuere, Se posterioribus ipsum tempta ibin genitum esse
cogitare. Sed hoc rurium, quod ab Euagesisti dichun est, In principio eratVerbum subtilius expendamus. ncipio siquidem in se principii definitionem metuo nihil est antiquius, alioquin vere principium esse desinet omnino, si
principium aliud ante ipsem exortum cogitetur.Praeterea,
si eo, quod vere principium est, aliquia prius esse conti gat,oratio nobis progredietur in infinitum,cum aliud si
stret principinm illaride quo quxrimus. Quare si exquisi-
te,dc vere ratiocinamur,principij non erit principium, sed ad cotinuam, de infinitam seriem oratio nostra deueniet, di semper ad superiora confugiens nullum reperici fincm. Non igitur in tempote genitus filius, sed aeternus esse cum patre deprehendetur, Erat enim in principio. Quod si in principio erat,quae mens poterit supra vim illius, Erat,volaret autem tanq in fine consistet illud, Erat,quod semper ante rationem nostram insequentem currit, cogitationes se persequentes antecedin Huiulce rei admiratione affectusEsaias,Generationem eius,inquit,quis enai bit' in. σι. ita se blata est de terra vita eius.Vere n.e terra tollitur ratio generationis V nigeniti. Hoc est omnem eorum,qui in terra sun cogitati nem Drationemq; luperat adeo, ut e
plicari no positi. Qui igitur creatus fictusve sit, cum illum
mens nostra, qux ros omnes creatas, & factas tempore,rationeq; definit, comprehωcrenequeat ' In principio erat verbum. Principium tempore circunscriptum non licet in Vniynlio cogitare, cuius essentia cliniis temporibus, &s eculis seperior est Ae ni issum preterea finem in posterum admittit diuina natura .Tass. n.est rius aeternitas, qualis in Psalmis decantatur. autem,inquit,idem ipse es, S anni tui non deficient. A quo igitur principio nobis tempore quantitate j; dimensio filius superabitur, qui se ad exitum decurrere non patitur quippe qui natura Deus est, & i circo clamat, Ego inquies, sum vita. Principium. n.ipsem D. t esse non potest, quin proprium finem asipiciat. Nam pri cipium ad finem, S: finis vicissim ad principium resertur, principium dico, quod tempore, S qualitate declaramus. Itaq; cum ipsis etiam leculis filius sit antiquior, in Ue genitus dici no potesLErat autem semper in patre tangin sonte, ut ipsemet indieat, Ego, inquiens, patre exivi & veni. Io. t t. In patre i naris vi sons consideretur, erat Vobum, a S
tria,& virtus, es figura, & sipiendor, t imago ipsius exist B. Et cum tempus nullum suerit,quo sine Verbo, sine sapientia ,sine figura,sne splendore, sine imagine pater extiterit, necesse est filium qui aeterni patris est Verbum, S sapietia,&cstera νε dicta sunt,memum esse confiteri. Quo. n.MEura,aut exquisita imago est,nis istis exprimit pulit im inem, ius imago em Iam quod cisimus,filium in patre tam in fonte esse,id minime alie m est.Fontis.ri.nomen
hic solum, Ex quo, nobis signiscat. Est autem filius in patre,& ex patre, non extrinsecus factus, aut in tempore, sed
in patre, & ex patris essentia, tanq ex sole splendor ipsius, aut ex igne insta ipsi caliditas. In his enim exemps s unum se & alio nasci videre est, ut semper cum illo simul existat, .
eiq; sic inhaereat, ut nunquam separetur, nec eorum est rum per se sine altero possit est e, aut veram naturae strae N - γtionem cons are.Quo. n. erit l,nisi spledorem habeat'
aut quo lendor, nisi in sole si, & abiro emittatur Quo ignis,nisi calorem retineati aut quo calor,nisi ab ipso igne proueniat .Vt igitur in his ea, quae ipsis instim, de ab ipsis
defluunt,communem naturam non tollunt,sed ita semper cum genitoribus concurrunt suis, ut ostendant, unde prosciscanti ir,siq; simul cum ipsis unam habere naturam acetiam fisus icet in patre,& cx patre esse cogitetur,ac dicatur, non tamen ri a venus, aut per nus post ipsum inc
dit,sed semper in ipso, & eum ipse in ipso manat diuina de arcana ratione genitus Quod autem filii principiuduntaxat ex quo, Deus S patera sanctis os dicatur,audi Dauidem saeundum Seruatoris nostri aduentum p u famem, euntq; ut silium sic allo entem: cum princia mi ιον. pnim in se virtutis reae,in spicius oribus sanctorum morit.
126쪽
obit, cibus P Mu'; operibus p matribuet.Veniet autem & ipse exmens in patre,& in se patrem principio carentem habens,lanci natum suae principium,ut ita dicam, ex quo duntaxat est,qm existit ex patre.Μuliae,& variu nobis ea, quae utilia sint, undiq; aucupantibus, & exquisitam diuinae doctrinae, mysteriorum; rationem more sagacia canum pei uelligantibus principia significationes oceu rant.Smitamini sanetas seripturas, seruator est,qm in ipsis D. r. Vos putatis vitam aeternam habere, Nipta sunt, quae t monium prebibent de me.Videtur igitur hoc loco Beatus Euagelista per principium, hoc est, in omnia potestatem, patrem significare , ut stiper omnia conspiciatur diuina natura, quaecunque creata stat stib pedibus habens, eaq; Rom. se vocata, ut snt, fouens. In hoc ergo principio, quod in omnia potestitem habet,& es super omnia,erat Verbum non simul cum cibus rebus sub pedibus illius, sed extra res omnes in ipso naturaliter, tan' taetius aeternus ternis nitoris naturam quasi locum habracium antiquissimum. Q mobrem & liber ex libero natus patre rerum olum simul cum ipso imperium obtinet. Si iam tempus est, ut quamobrem lixe a nobis dista sint, videamus. Temere quidam,ut supcrius dicebamus,luc primum Dei Verbum Vocatum csse contendebant, ut esci, cum ex sancta Virgine templum sibi eligens pro nobis homo laetium est. Ex quo sicquebatur,ut natura nihil aliud esset, nisi creatum,&factum, & eiusdem generis, de conditionis, cuiussimi res omncs ex nihilo factae. Ne igitur necessarium esset, filium cum rebus omnibus, quae crcate sint, Deo x patri subis m tae costeri, di in ictuorum ordine collocatum, non aliter,atque illos,si ibditum esse Principii potestati, quispequi sero genitus esset. atq; unus ex iis, qu1 in tempore faciti sunt, necessario Beatus Euangeli ibi in mendaces illos doctores acerbius irruens. filium eximit ab omni seminite,& ex libera,atque olum pi incipe essentia demonstrat esse, in eaq; naturaliter existere cotendit, In principio, inquies, erat Verbum. Clim principii vocabulo commode columgit Dat, ut Vobum no solum nobile sed uiam antes ecula
esse declaret. Erat n.hoc lac contemprantis animu ducit ad ahisiimam quandam, Sc nud sinciata, de extra tempora conititutam ortua rationem, quae verbis explicari nopotest.Nam erat,inde inite pronuntiarum nullo nobis I
co consilire, sed scinper insequonem antecedet, ct quod putabis illius finem, id noui ad superiora cursus esse primcipium animaduertes. Erat igitur Verbum in principio, quod est super omnia,sic in illo existens,ut Dia naturaliter habeat dignitatem. cum ita sint,quo creatum,aut s ctum esse dicetur Aut ubinam, Erat, ullomodomo crat
euadet,aut si euadet,quem in filio locum habebiti bi
SI nunquam Bit,inquiunt, eum non esset, sed proprius
est filius,& simul existit cum patre,cur filius ac nos ter potius appellaturi Eum cum patre aetemum dicentes,ssim citam dicimus. Si aetemum igitur simul cum p tre diceremus,non autem filium, cum habet et vestra su-jicio.Cum autem pariter Raetemum,&filium fateamur, quomodo filius genitoris frater esse queati
Et haec ex eo libro. SI fides nostri in patrem & filium est, atque ita bapturamur, quae nam hic fraternitas, ut ita dicam, an reti aut quomodoVerbum frater esse potest illius, . has est verbum.
Et baec. Non et ullo antecedente principio geniti sunt pater& filius, ut fratres etiam possint cxim mari. Sed p terest fisj princietum, & ssum parit, de man ip ter,nec ullius esse filius incitur.Filius item filius est,& quod est,manet, nec frater cuiusquam natura dicitur. Quis igiatur in his intemitati locus thaec. OIperfectus est pater, perseetiam erit & quod ex ipso
incitatemus praeterea est,a ternum erit N id, quod ex patre aeterno est. Neq; gignentis assiunctum es itiae, sed eum ipsa limul existens, nec,ut quidam volunt, impe sectum erit, utpote sectum in tempore, sed perfectum, quippe quod ante omne tempus cxistat.
ARgumenta, quibus sbj conantur memitatem euertere,falsa sunt.Si diuina, inquiunt, natura secari non potest, quia in illam affectiones non cadunt, Quae cnim natura affectiones admittunt,sectionem etiam suscipiunt, non debenuis dicere, filium esse cx patris essentia, nequa assectio, aut diuisio in simplici illa natura appareat. Si .n.quod ex alio est numero, diuersum est ab illo, ex quo est,& prouenit,sicctio & partitio quaedam in natura diuinapispicietur. Sin extrinsecus est, ad uomitius accessit,& n5 est simul aeternus cum patre. In tu atq; imperite qlve corporum propria sunt, ea naturae corporis experii quadrare Volunt. Corpora. n.affectiones, & lectiones, & diuisiones suscipiunt, in naturam autem corporis expertem nil ut cadit ciusmodi. Quare cum Deus corpore careat, sine partitione parit, gignit sine sectione. Quandoquidem & ignis
ex se lucem parit, nec ullam tamen suscipit diuisionem, licet cogitatione lux ab eo proueniens ab ipse sesuncta videatur.Quod siquis non potest, quod corpore Vacat,co templari,quin illud corporeis necinitatibus subiieiat,isse pri ae mentis accuset imbecillitatem, qua impeditus naturaeco Poris experti congruentia no potest intelligere. Et rum sim qui filium aetemum ex patre a terno genitum nequcut intelligere,& iccirco, quod corpore caret, coForum conditionibus sebi ieiunt,idem patrem etiam n Uent,qm quid natura sit,aut quantus sit,inuenire no postant Quod si ea, quae supra nos sunt, s de comprehimdiatur, supra nos iurulem in filij generatio, Generatione.n. illius,ut inquit Pr pheta, quis enarrabit' fide item haec percipiatur, cedetq; ilhad, Non erat, quod promitur ex sumnae ratione imsrmitate.
Et haec. SI lumen est Deus & pater, in ipso erat splendor ipsius.
Si figura substantiς patris est filius,ut Paulus ait,qui de ipso audent ais are illud, Non crat, dicant, qn sine figura patris sublutia ierit. Simul. n.ciim substantia & figura ipsius exisEt Si veritas ct sapietia fisus est,qn non fuit cum patre, in quo semper in veritas & sapientia ἐEt haec. SI in filio cernitur pater, filius est patris essentiae imago certissima, & ideo, Qui vidit me, inquit, vidit phtrem , necessarium est, ut natura habeat Omnia, quae Pater habet. Sie etiam imago erit absolutissima. Pater autem est immortali Re procreator, omnipotens,Deus, effector. itidem & filius. Alioquin si factus Met, aut asqnnon filisset,iriquod aeternum, se er est, in eo non ce neretur exprinum.Inugines autem semper exemplarissimisissimis reserunt.
127쪽
Non Verbi nanaram sed assum e ramis consillum
explicans Apostolas dis it ea verba, quae sequentiar. Quando. n. it Ponti confessionis nostri quando Apostolus quando fidess ei, a quo missus est i Nonne mando per nos&pro nobis nimis est homo' ndo, ut Danes ait,Verbum caro factu est,tune et,qui se secit,ut homo,sdess fuit, plens opus suum, ut ipse dixit Tunc de consessionis nostrae Pontiis factus est onerens Deo di patri fidei nostrae consessionε, & corpus proprium tanquam immaculatam hostis, ut ea nos omnes expiaret. Cum temtur filius sdesis dicitur,aut iactus Apostolias, seu Pontisex, ea verba non ad illius essentiam sed ad earu rerum ,& mimnerum quastatem reserenda fiant. NI 3: Paulus eum iam esset homo, sactus est Apostoliis, Et Moses item civra iam existeret, fidelis fist in tota domo esus. Et Aaron simister Pontifex sectus est in seipso iam tum Q am exprimens seruatoris. Quemadmodum iratur Aaron Pontifex natus no insed multis post annis secius podere induit, e super- humerale, de alia vestimentorum sacerdotalium genera, quae mulieribus erant consecta. Sic etiam Christus erat ille quidem in principio Verbum, post autem mino iactus est Pontita, hominε ex maere affectionibus obnoxium tanquam poderε induens, ut proprio sanguine populum
expiaret, seipsum ut agnum immaculatum offerens Deo. Nulliam.αadmisit peccatum , nec inuentus est dotis in ore eius.
Ex eodem libro in ea verbatis Domi mi sum Christumstat Deus.
ominum ipsum'Christum secit Deus, non tunc
efficiens, ut esset.Erandin.semper,de antequam carnem assumeret,Des Verbum. Nec quisquam recte sensem,hoe loco vocem illam, Fecit, ad esus essentiam reseret,ne impius esse deprehendatur, tum primum asserens Dei Verbum extitisse, cum Et homo factum est. Fecit igitur sic accipiendum est,ut significiet, declarauit. Quemadmodum de ipse Petrus antea cum Iudris loquens demonis ibabat, Iesum, inquiens,NaZerenum virum deciaratum Deo iustum in vos virtutibus,3c prodigiis,de signis, em. admodum ct vos scitis.Factis ergo declarans dignitatem patris in se existentem Dominus fit credentium in eum, &lse quoque declaratur esse Christus. Itaque Iudaeis non credentibus dicebat. Et si mihi no creditis operibus messcredit ut sciati me esse in patre, de patrem in me. Et ruria sum,Nili facio, inquit, opera patris mei, ne credatis mihi. Si autem ex eo, quod potest sacere opera patris sui, de ha here in Epse patrem,&ipse vicisiim esse in patre,Deus verus declaratur, hae ratione fictus est in seipsum credentiumminus, de Christus apparuit. Quod aut ea Deo factus Dominus dicitur,de id recte habet. min. ex lactis agnostitur permanias, de verus filius Dei, ininatur iis,qui iam propriam ipsius dignitatem non credebant, Ac paternae
vocis testimonis Deus comprobatur. steaquam.mc
gnitus est esse Dei fisus, Aetiis est minimis,no quod tum primum Dominus ese coeperit. Semper n Deus de Dominus suis, sed quia cita codentibus agnitus est inminus tinc eorum Domin fictu est.
a Gm loco patrem stum assoquens Ciristus,
Pater, inquit, venit hora, clarifica filium tuum. Si plane nouit aduenisse horam, qua dicit aduens st,quid pres et, eli Stillam nosse, qua ut homo quidem ex humanitatis decoro te dicit ignorare, cu tamen ut Deus nihil prorsus ignoreti Non igitur propter hoc di istum, i cusandum est Des Verbum, elemcte illi inurenda ullai mora gnota ,sed potius esus benignitas admirabilis eximmanda,quod propire suam erga nos Charitatem, ita λse demittere n6 recusarit, ut affectiones nostras omnes Q sc re quam una est ignoratia. Attame ex istis,quiChistum Oppusnant,quaeramus, cur seruator Angesos δὲ filio nominans spiritus mentionem no fecerit. Neque.n.dixit, spiritus non nouit,sed Aogesi non norunt non nouit filius. dc id absolute, non.n .adiunxit,Des. Perspicuum est,eum dixisse, ges ignorare,quia creati sunt: Nolaisic aut Apostolis arcanam diuini consilij rationem indicare. Quis. n. nouit mentem Domini, aut quis consiliarius Uus filii l Nevidπαur autem ipseseelare, ncti e tristitia illos afficeret,iniam se nemuit id Ere,humanius quidem de se ut de homine loquens, libi tamen omnium mentiam reseruans ut Deo. Quamobrem nec spiritum dixit isnorare. St. n.spiritus, ut scriptum est, scrutatur etiam profunda Des,nouit usque omnia,quae potest facere,1 filio accipiens. Isse.n .inquit, ex me accipiα.Quomodo igitur ignorre vobis,cum omnia cognostentem spiritum Uargiatur
Ex eodem libro in re veria r De illa autem die
aut hora. SI omnia, quae Irater halbet,flij fiunt, ut ipse filius ait,patre autem Sem dc liviram illam cognitam habet, eam nimirum & fillus nouit. Sicar .verum esse constabis dictum illudf mnia,quae patre hab mea sunt.
Ex eodem libro in ea verba π omnia dedit in min
A P tre non dicitur accepissessus, pro rem quod
non habuerit. Nam, cum sit proprium ipsius Vmbum dc splendor,habre omnia natu ter, qu p tris sunt,praetre unum id,quod non dicitur patre Ob ia autem se accepisse dicit a patre,ut tanquam Deus e tertat s spiciones Haereticorum. Nequis.n. fillum videns omnia patrishabentem ex maxima issa similitudine,de nulla rediauci aciusdem natura ratione putarct eundo esse patrem, S in Sabellis errorem lucidem , a patre se dixit accepisse, quae naturaliter habre, ut illis vobis ostendens, unum esse qui dat,& alterum,qui accipit,duas personas non nomine solum,sed filiis distinctas proprictastius indicarct.Attani εcum proprius patris sit, & ex illius essentia emanci, omnia quae patris iunt, habet natura re, ab ipso autem se acc
pisse dicit,quoniam ab ipse proueniens habet omnia,quae illi adsunt.
in semctipis sie dedit& filio vitam habere in semetipsta re sic in ligenda sunt. Exeo,quod dicit, dit, liab ea patre ruficat, nam ero, seq: periona distinctum abii qui tu, & num- allum est: Ex eQ, aure quod dici ut pater habet Sic&sam habet, plane Euthy. Mon.
128쪽
demonstrat, quemdmodum pater in seipse vitam habet ab omni Hemitate, sic & filium ab omni memitate ins ipso vitam habere.
Et haec. SI quis splendori ex sole prouenienti dicendi tribueret
facultatem,lso; tunc ita loqueretur. Lux Omnia mihi, quae sua sunt,dedit: Illustro enim, quemadmodum &illa: possemus ne merito dicere, sipiendorem unquam issi strandi vim non habuisset od si semper austrare v Ien quoniam omnia, quae lucis sunt, hauci, & ab ipsa nascitur luce, ab ea se dicit accepisse, nonne absurdum est, non amplius aliquid, si quod exemplo eiusmodi continetur,de Verbo Dei cogitare. Omnia enim habens naturaialiter 1 patre, se ab eo accepisse dicit, quoniam ex illo cum omnicius,quae habet,genitum est.
Ex eodem libro aduersius iam restonsio ex ibris verbis: Vt cognoscant te solum verum Deum.
- Cce, inquit, filius ipse selum es e verum Deum patrε ipsem confitcturi inetiam pater ipse ita locutus reperitur: Ego Deus primus, Ego, & post haec, & non est Deus praeter me. Quo igitur vos primo, & isti, & vero Deo,& patri, filium anu ipse sit Deus,adiungitis Illud primum sciendum cst, patrem non ideo ita locutum esse, ut filium tollertit Qua enim rationequcat ad hoc incitari lNisi ibrete hominum more cum stio pugnat, ut David cafiliis suis. Tunc n.eiusmodi indignatio probabilis vidcas. d si nulla in natura diuina stoetio, nulla pugna esse poteu, sed potius apparet ilium sempertribuere glariam patri,qinae ratio in, ut patrem,quo lilium tolleret,e erba dixisse suspicemur, ac non potius, ut salses Deos euerteret, ita locutum esse fateamur' quidlQuod seruator, cum diarisset, Vt cognoscat te verum Deum, destatim subi FAc quem misisti, Iesum Christium, ut qui non sit a patris essentia separatus, quatum ad Diuinitatis rationem attinet, sed semper cum patre coniunctus l
ta eodem lsro di illa verbat Iesus aut pros ebat. a Vod in si quare Mficit,ab illa diuersim est. αυ
re si in sapientia proficere dicitur, non ipsa crestebat sapientia, sed in ea crescebat eius humanitas. e. a. Cum enim quotidie magis in ipse Diuinitas patefieret,& declararetur, ipse semper admirabilior spectantibus videbatur. Hoc autem significant illa verba: Proficiebat hi sapientia.
In eadem verba. IN sapientia proiiciebat humanitas hoc modo:Sapitalia id in Dei Verbum hominis naturam induta factis &operibus admirandis templum a se delectum, di assumptum oculis intuentium diuinum reddens proficere factinat. Atque ita humanitas diuina per sapientiam effecta proficiebat.
Et haec. QVoniam crescere, mis est proprium, in ipsi dici
tur crescere, cuius affectiones proprias acceperat,nudus enim, nisi ipsiusverbi erat caro Quamobrem ut ipsum dicimus came passium licet eam sola si sit,quia quaquam uti Deus passum non est, caro tamen,
quaepassa ἀ ipsius sui sic etiam dicis inscc mulliam
Wi Deus accipiens incrementum, sed quoniam sopr prium crescit corpus ipsius.
Ex eodem libro,in ea verba Pater clarifica me. Nonne nquiunt,absurdum est,filium patris essentia
similem dicere,qui gloriam ab ipsis pol bilat, Pater, inquiens,inrisca me ea gloria, qtabui,antequam mundus fieret,apud tet St. n.hauet quod petit, frustram. tit, si non habet, perspicuum cst, ipsam non esse tantum, quantus est is, qui illam praebet. verborum vim, & sugnificationem diligenter exquirunt,inueniunt verbu hoc, gloria, apud Gracos dupliciter acciei. Modo.nuaonor modo opinionem, & cognitionem sagnificat. Q obre si quis eorum ex te quaereret,ecquid de sicile,aut de elementis sentires,itane creata duceres, necne, ea Voce, qua nunc utitur Christim,victetur. Itaq; cu dicit: Pator clarisca me ea gloria,qua habui ante te prius, qmundus esset, perinde est,aesi dicat, o salutis humana gratia factis homini lis existimor, qualis ex hac hominis specie videor, nec populias me silium csse ante secuti cognoscit, clarifica igitur me, pater, hoc est,illus bra me, talem hominibus comiti nem infundens, qualem liabere debent de illo, qui si ante secula,habebunt autem si intelligent,me esse lumen de hamine, & veritatem ex patre vero. Hoc per inductionem maxime nobis patefiet. rifica. n.me, inquit,hoc est,perspicuum me sic,&manifestium , qn & ego nomen tuum hominibus patet M.Si igitur,quod ipse socii, id sibi post Iai,clarificauit aut patrem,nomen illius hominibus patefaciens, sic etiam ipse vult a patre clarificari,dum perpa trem ab hominibus cognoscitur. Atque ita Christum im-bugnantium oratio inepta esse deprehenditur,cum diculi
sonore & gloria filum indigere.
Ex eodem 'Apsolarum senteii iesexdecim Filius filium vitura Deum G creatum esse demonstrat .
AD eos, qui in propriis erroribus obstinate perseu
rant, nec vollant respiscere, di improbitatis operatam indissolubili vinculo deuinciunt, secundum duritiam tuam,inquit Pacius,& impcenito cor tuum th Iaurizas tibi iram in die ire, di iustitiae, Si reusationis DE, qui redda unicuiqvuxta opera sua. Ide rursum aso loco, omneS,inquit, nos oportet manifestari ametribunal Christi, ut reserat unusquisque propria comoris, prout gessit, sue bonum, siue maliam. Si omnes la stemur ad tribunal Christi .Pater.n.non iudicat quenquam,sed omne iudiciu dedit filio. Et ipse pro iis cuique sectis p matribitet, quo non in I s, cum Paulus dicat, reuesationem fore iusti iudicij Deil Nempe tartentiam latam iri, in singulos eorum,qui ab ipso iudicabuntur: cum improbos quidem se appellabit: Discedite a me malecti dii in ignem at v. Pictatis autem erga se studiosi,s, Ad amates alloquerirriise modo:Venite benedicti patris naci,& quae sequutitur. Eos, qui iustificantur p fidon in Christum alloquens I aulus, Arbitramurin.inquit, iustis cari hos per sdem, sine operibus legis. An Iudaeorum Deus tantum Nonne de gentium immo S gentiu .Qm quidem umn est Dens, qui histiscabat cirrecisionem ex fide, & praeputiu p fide, Quod qui uinuenimus Chris os . mittens. n.uistificare credentes in se, Amen, inquit, dico vobis,' crudit in me non iudicat , sed habet vitam Hema. hiare si Dei solius est proprium iustificare,iustis eat aut rimis, k, noest natura Deus Si autem natura Deus,non igitur iacturi
129쪽
3 De patre nostro Abraham ita quodam loco Paulus ait:.om. 4. mi 'Omnium sicut scriptum eth. Quia patre mul Ieri. IT tarum gentium posui te coram Deo, in quem credidisti, qui vivificat mortuos. Cum igitur Dei sit,mortuos uiuifa- . 14. care, Gristus autem dicat,Ego sum vita: Et rursum, infi credit in me, habet vitam a teri ain, & ego suscitabo cum' in nouissimo die; Et rursiam, Ego sum resurrectio, & vita, quis mentis compos non sateatur, eum eiusdem esse taentiae cum patre,germanumq; ex verissimum filium, & omnia in seipse, quae patris sunt propria,naturaliter serre Qd
si ita est,Deus eli,non autem creatus,aut factus.
Φ Se Diuinorum Mysteriorum dis insatorem ac mini--im ostendens Paulus, Audacius, inquit, scripsi vobis ex
parte, tanquam in memoriam Vin reducens,propter gra-
φν- ν- , quae data est mihi a Deo, ut sim minister Otristi Itasu in gentibus sanctificans Euangelium Dei, ut fiat oblatio gentium accepta & sianctificata in Spiritu sancto.Ecce iterum hic accepisse affirmat se in gratiae parte, ut sit minister Iesu Christi. Ac lacne deinde adminissi itionis rationem exponens ait, in Evangelium Des .Atqui Christum Iesum praedicans , atque denuntians nouit natura. Deum esse Iesum. Non enim appellasset Deum, nisi natura esset Deus. Neque tantopere gloriaretur, Placuit, inquiens, Deo, reuelare filium tuum per me, si creatus, &factus essct. Si enim,inquit,cognouissent,nunquam Dominum glo
i c.h i ris crucifixissent si glorisDias est,qui cruci sustixus sitit pro
nobis, quomodo non & natura Deus cst ' Aut quomodo dica. s. creatus, aut factus est ille, quem Seraphim decantant, celebrant, dicetes plenum esse coelum,& terra gloria esus,
eumό; Dominum Sabaoth appellantes. Nam quod haec de ipso dicant,non est dubium,siquidum,ut Paulus ait,esbgloriae DominuS. 6. Sic nos,inquit,existimet homo, ut ministro; Christi, &i .cor. . dispensatores Mysteriorum Des. Si filij mysterium Paulliqvocat mysterium Des, quomodo non erit natura Dcus Aut quomodo in eoru,qui creati sunt,numero collocabitur,qui per Apollolos paedicatur' Aut quomodo nodicci Verum is,qui lJei mysterium appellat Euagelium Chrissi ζ
L a. &magna cum siducia, Neq; enim,inquit,ego ab hominu illud accepi, neq; didici,seda Dco nimirum Cumi ruris,qui diuinitus edoctus est, Deum esse filium ti adat , quis aster docentes strat '7. Quare nolite,inquit, ante tempus iudicare, donec G, . Cor. 4. niat Dominus,qui & illuminabit abscondita tenebrarum, di manifestauit consilia cordium, & tunc laus erit vinciti
que Deo. At in Evangeliis legimus Christum secundi ad
uennis temporc a dextris quidem oues, a sinistris autem Matti a r. haedos collocaturum, missiurumq; in ignem aeternum operarios iniquitatis. Illis autem,qui dextrum obtinebunt i cum,cum laude praemia tributurum, cos sic alloquentem: Venite benedicti patris mes, accipi e paratum vobis regnum a conititutione mundi. Cum igitur virlinis studi sos Deus sit collaudaturus,eorum autem Christus erit ipse laudator,quomodo factus est,ac no potius Deus ex Deo,
ex patris existens essentia, di proptoca Dcus,quemadmodum & ista quo genitus est 8- Nolumus enim, inquit, vos ignorare fratres, de tribu- a. Cor. r. latione, quae sedita est nobis in Asia, quia supra modum,
supra virtutem grauati fiimus adeo, ut Eaederet nos etiam
viuere. Sed ipsi in nobis ipsis res posum mortis habuimus, ut non simus fidentes in nobis, sed in Deo, qui suscitat mortuos. Ecce rursum hic dicit esse Deum, qui mortuos in vitam reuocat. Hoc autem Christus efficii, modo,
Ego sum,inquiens,resurrectio& vita, Modo, ut credit,
inquiens, in me, habet vitam aet am,& ego si ascitabo eum in nouissimo die. Filius emo est natura Deus,cum ea praestet,quae Deo seli conueniunt. Non igitur creatus,aut factus est.
Deo, inquit,gratias, qui semper umphat nos in miristo Iesii, & odorem notitiae sitae manifestit per nos. Qui Apostolicis & Euangelicis praedicatioitibus manifestatur, quis alius est, nisi Christus ' Ipse nimirum eth odor notitiae Des,& patris. Nemo enim, inquit, venit ad patrem , nisi per me. Et rursum, Qui vidit me, inqirit, vidit
patrem. Cum igitur sit odor patris, non est essentia diue sus ab eo, sed quemadmodum bonus odor storum nat raliter ab ipsis proueniens indicat floris genus, unde tanquam ex patre natus cst, sic & filius essentiae paternae Gqua ipse est quidam veluti odor genitorem declarat suum: Non igitur factus, nec creatus, quando nec inismodi pater est.
Notum vobis facio, fratres, Euangelium quod euam geli ratum est a me, quia non est secundum hominem,n
que enim ego ab homine accepi illud, neque didici, sed per reuelationem Iesia Christi. Videamus ergo quid de si-ho dicat, qui ab eo mysterium ipsus accepit. Iesus Christus, inquit, heri & hodie, ipse & in secula. Ecce, q aperte in natura immobili,& incommutabili filium esse fateatur, quod proprium est solius Dei,& patris, nugi autem res adest procreatae. Si selus 1 trer Deus & pater est immutabilis , eiusdem autem naturae & slius est, semper existens id, quod est is, a quo ipsc genitus est ; quomodo erit unus ex iis, qui facti sunt, qui Mentiae ratione, quam nulla vis Orationis assequi potest, solus ei, qui ipsum genuit, similis est, & id existit natura, quod pater Φ, hoc uno excepto, quod non est pater' Fratres, obsecro vos, nihil me lasstis, scitis autem, quod per infirmitatem carnis euangelizavi vobis prius,
Et tentationem, in carne mea non despexistis neque sor
uistis,sed sicut Angelum Des accepistis me,sicut Christum
Iesum. Galatarum pietatem erga Deum &amorcm in se Paulus commendam, Λ: vehementer admirans sicut Angelum Dei, inquit, accenistis me, & quod maius cst, addens,sicut,inquit, ristum Iesum.Quantum aut Christas Angelis praestet,ipse doceat, cum autem,inquiens introducit primogenitum in mundum, dicit, & adorct cum omnes Argia Dei. Et rursum, cui enim dixit aliquando Angelorum,Filius meus es tu,vio hodie genui te'Et rursum , Dixit Dominus Domino meo, sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum.
Scriptum est item de illo: Qui facit Angelos suos spiritus,& ministros sitos flammam ignis. Cum igitur tanta sit dis. ferentia, ut filius quidem adoretur, Angeli autem se ant
es: Et ille quidem ut Rex, & filius, & Gminus sedeat, hi
vero ad exequenda mittantur munera, quomodo non
est Deus, quem & Angeli natura Deum agnoscunt Si enim, ut inconsiderate isti dicunt,factus est, apparet,non solum nos, sed ipsas coelestes decipi virtutes, adorantes rem crotam praeter creatorem. Quod si absurdum est dicere, sanctos Angelos errare. Sed vera potius in illis est cognitio Dei, & adorant eum, ut natura filium, non igitur creatus aut sectus est. Quod enim factum cst,non potest esse natura mus.
Quamobrem fratres non sumus ancipae sit j,sed libere, qua libertate Christus nos liberauit,state.Si Domini est luberare,Christus autem liberat nos, a iugo seruitutis eximit,in adoptionem vocans, no est ipse seruus scit filius,
130쪽
Dominus,&quod ipse per iraturam est, id si s per gratiam elargitur. 23. Vnus Dominus, una fides, unum baptisma, unus Deus M. 4. & pater omnium,& per omnes, de in omnibus.Cum unus
sit Dominus Deus, & pater, quomodo filius si iactus, &creatus est,erit Deus '.n.creata sent naturam habere
seruilhperspicuum est.s perea si fides est una, quomodo qui credit in filium, in patrem credit, si ut temere quidam
opinant, a communione patris naturali seiungitur Vere
igitur Domini,& Dei patris filius est Dominus,& qui in ipsum credit, in patre credit, cum ex patre, di in patre filius naturaliter extitit, e t in se vicissim ipse patrem habeat, s
mutq; cum patre Deus consideratur, di collaudatur, atq; ita credentium fidci ad unam Diuinitatem colendam crucurrit. Quomodo igitur in reru, quae creatae sunt, numero ponatur filius, qui uti verus essentiae fructus omnia habet cum patre communia, non aute, uti nos, est, qui tanquam
surculi quidam insiti semus,& adoptati tI . Estote imitatores Dei,sicut si iij charilsmi, 3e ambulate Ephe. i. charitate, sicut Christus dilexit nos, ct tradidit scipsum
pro nobis .Vide rursum hic, quomodo que Deum nouit, Christam appellet.Cum .n dixisset,oportere nos esset ἀtatores Dei statim ipsem subiicit,& docet, quemadmodudebeimus illum imitari, sciit,inquiens, 3e Christus dilexit nos,& teipsum tradit pro nobis. Cum igitur Chrillus de natura sit, de appelletur Deus ab eo, cui creditum est Euan gestium , Deo de patre, quis astor docentes stistineat Qui
autem est natura Deus,quomodo creatus,saetusue sit ly Hoe .n .scitote, intelligentes, quod omnis semicator, aut immundus,aut avarus, qui in idoloru cultor,no habethmeditatem in regno Christi, de Dei. Ecce rursum Christum nominans stium ipsum vocat cita Deum, tanquam Deus &pater in ipso ri et, de ipse vicisiim in patre. Sic enim & Christus indicabat,Deum ut patrem alloquens,&omnia, inquiens, mea tua sunt, & tua mea. Vnum autem omnium est regnum commune silio cu patre, patri cum filio, simul cum ipsis nimirum regnante, Ac spiritu sancto. Sie n.sancti & adorata Trinitas ad unam reducitur naturam Diuinitatis. modo igitur creatum factumue sit Verbum,quod in patre,& cum patre regnat 'I s. Nemo vos seducat inanibus verbis.propter heca .Venit
ira Dei in filios inobedientia .Inobedientiae filij fimi cimo, quia seruatoris legibus peccantes recedunt. Quod si is,NM. ax, qui contumacibus istis irastetur, ipse est seruator, qui, di- seedite,inquit maledicti a me in ignem aetemum,Si Deum hunc beatus Paulus de nouit,& verbis his probat, quis grauem eorum,qui eum creatu,&sactrum esse contendunt,seret impudentiam
Eiusdem ex commentariis in Ioannis Euangelium aduersius Arianos do enses diuersum inti m Dei
ALium,inquiunt, esse deprehendimus sIium,q sit intimum Verbum. Idii; non propriis nobis opinionibus, sed scriptum tinimoniis adducti persuademus.Cum. n.filiu audimus ita patrem alloquentem: Pater clarifica filium tuu . Patrem; vicissinita respondentem Et clarificaui, & iterum clari scabo, nonne in Verbo respondisse patre filio concedemus t inomodo igitur Verbum illud, quo pater filio respondri, non diuinum sit ab ipso stiol id istis truserius esse potest,si proprie, & verὰ sui se patris putant illam vocem quam non seruator is, sed ipsa Iuda com maritudo, di discipularum coetus audi
uitl Aequius erat, praestatiora quaedam,& Deo magis conuenientia cogitare, si ea, quae iupra nos sunt, legibus nostris subiicere. Naaures corporeas ictu suo vox corporea verberat. Cotilium autem patris, quod inexplacabili voce tacite,& tanq in mente versatur, solus filius qui in ipsion turaliter,utpote sapientia ipsius,in, nouit. m vero v ce, quae cum strepitu pronuntietur, uti, plane est incredibile, si tamen vesumus, praestantissimam illam naturam rebus procreatis antecellae. Quaquam S ipse Dominus noster Iesiis Christus non dixit,eam esse Dei,& patris, quest, ut patris consilium intelligeret, interpretis indigere. Itaque, Non propter me,inquit,haec vox facta est,sed propter vos. Alioquin debuisset dicere. Audivistis mecum vocem patris i Nunc autem dicit, se illius vocis non eguisse, sed propter ipta sectam esse affirmat, non autum a patre pronuntiatam. Quod ii omnia per ipsium Deus,& ps agit, per ipsum nimirum di illa facta est. Ipse. n.crat vox no sibi patris viauntatem explicans, quam uti filius nouerat, sed
auribus circunstantium, ut credaent.
Et baec. Avii Euangelistam dicentem: Hoe erat in princi
pio apud Deum.Sic enim ea, quae sit pra dixerat ta- quam insemmam quandam redegit. Addens aut
nid i Hoc, vidctur quodammodo clamare: Quod est in principiis,quod est apud patrem Verbii, re Deus ex Deo, hoc illud vi, de quo in pn entia scribere constituimus. Non λstra mihi ridetur haec verba addidisse Hoc erat in principio apud Deum. Diuino. n.'ititu ad eorum, a sutura ei am, cognitionem percipienda illustratus,non ignorauit, ut mihi quidem videtur, & ut vere licet loqui,quos. dam fore itionis operarios, Diaboli laqueos,hlios mortis, qui dicerent aliud esse intimum icti id in Deo di patre Verbum, cui similis admodum lit filius, di Vcrbum hoc, per quod omnia Deus agit, et verbi verbu, Simago imaginis, splendoris spledor intelligatur. Proinde quasi iam tum impios istos homines audirct,omadis ips-m Opianionibus scriptisq; merito commotus Beatus Euagelista, cum des nissa, & copiose, et oporiebat, declaras lici, unu,&selum,&verum ex Deo,&in Deo,&apud Deum esse Verbum,terribili voce clamat, Hoc liqui , in principio erat apud Deum,ut filius niminini apud patre, ut intimus, Sex ipsius esse uia,ut Unigenitus. Hoc,inquam,cum Dei nullum sit aliud Vettium.
suded tu iliis virm babere insemet a.
SEd quomodo potest, inquiunt, filius esse similis patri,
aut post ipsum non esse, cum ab eo aliquid accipiatisie enim ipsemet loquitur: emadmodum pater vita Io. rhabet ii, semetipse se dedit& sit 'vitam habcrc in semet ipse. Essentiae verbi nihilosi ieit,o viri optimi,' a patre aliquid accipiat.Neq:. n.iii eo,quod accipit,habet ri sit. Sed cum prius existat di iit, accipit. Ex patre enim genitus accipit omnia,quae patris sunt propria.Vt si lux e sole prou niens aliquid ab eo ὁicatur accipere, quoniam quicquid in ipsa est id solis eam parientis esse e stat. Neque solem ante splendorem esse concludent necessario, qm ipse ab illa sine ulla diuitione prcetrediens quodammcido accipit, ut ipsius serat proprietatem. Semper enim cum ipse erat lux,& ex ipso manans quae illi adsunt, naturaliter tulit. Noigitur ex eo, quod accipit aliquid a patre, necessario se quitur,