장음표시 사용
51쪽
S. Bernardinus Τ m. I. serm. 36. art. r. per totum , Gennestus Tom. 7 Tract. g. cap. s. q. f., Daniel Concina lib. a. de iustitia & jure Dissert. et Cup. I. . aliique. Memento propositionis damnatae ad Innoe. XI., videlicet-zυι alium mover, aut inducis ad inferendum grave damnuis tertio, non tenetur ad restitutionem istius damni illati - . vere etenim scriptum est cap. Deteriores 6. q. I. - Deteriores sunt, qui Doctorum visam, moresque eos
rumpunt, his, qui obstantias otiorum, praediaque dIripiunt e quia, ut ait Glossa thidem - pestis est perfaadere quam facere et quod probari potest L. Ait Praetor T. de fervo corrupto sub initio - ut femuis, fervam, alienum , a ιienam recepisse , persuasisseve quid ei dicitur dolo malo, quo eum, eam det riorem faceret, in eum, quanti ea res erit, in dupI- udicium dabs - ; &Ibidem ἔ. p. - Persuadere autem plus est, quam competit, atque cui sibi ρ rere - ; & Ibidem L. Pt tantum β. 6. - Si fervo meo persuaseris, ut ratio furtum faciat, non solum in id tenerh, quo deterior fertus essectus est, sed in id, quod Titio praestaturus μ - & cap. Tosta dist. 86. - Tota nequ
ris ad aures meat de rua senectute peroenit, tis erem aes adhue fumansius pen-
faremus, fixa jam maledictime feriremus. Dictum quippe mihi est, quod D minito die, priusquais Missarum flemuis celebrares, ad exarandum messem I roris prissentium perrexisti, o post exarationem ejus, I fissarum foIemnia ce labrupi t post Missarum solemnia etiam terminos posseponis illius eradic re mihime timuisti . Saod fusium qiue poena debeat insequi , ο es, quiatidiunt , sciant . Dubii suum de ιanta hae perverptate fueramus , sed Alitis noster oriatus Abbas a nobis requistis , dum esset Graiis , ita se cunisisse perbibuit. Et quia adhue canis Inis sarcimus, hortamur,tit aliquando resipiscas miser seum, atque a tanta Ie DusIate isorum, resserum perversitate compescar. SuoIo morti vicinior incerir , tanto fer solic tior, atque timidior debes. Et quidem poenae sentea tia in te fuerat j
eulanda; red quia sis licitasem tuam etim seaectute novimus, interim tacemus. Eos tero , quorum conἷilio haec egisti, in duobus mensibus exco inmunItatos es se decernimus: ita tawen ut si quid eis intra duorum mensium spatium hu Danitus adtenerit , beaedimone viatici non prisentur Doehe quapropter mo
re sito Scotus in A. dist. I s. q. 3. I. Respondeo - Sed aliquis potest πιliuin, indirecte damnificare inducendo eum ad peccatum , & actus vi tiosos, quinus virtutes corrumpuntur, & vitia generantur, & ista inductio potest este multiplex , scilicet consulendo , persuadendo , & rogando &C. De isto dico, quod tenetur modo sibi possibili restituere sibi damnum . scilicet inducendo eum essicaciter ad poenitentiam , & ad aetus virtuosos I Et , si scala iii ductio non susticiat , qua facilius est pervertere quam convertere , tenetur & per se oriando , & per orationes aliorum procuratas impetrare sibi conversionem, S per alios persuasores emcaces. dum tameta. Illis non prodat peccatum occultum illius alterius . Et ex hoc patet qua
tum periculum est alium solicitare, di inducerc ad peccatum: quia vix Potest
52쪽
potest digne restituere, cum voluntatem illam allectam ad peceata v I x pose sit persuasionibus, & aliis multis viis reducere ad virtutem . Ratio hujus satis patet , quia cum virtutum bona sint maximam secundum August, num primo retractationum , plus damnificat, qui in istis damnificat, quam qui in quibuscumque aliis: & per consequens plus secundum justitiam tonetur ad restituendum proximo tale bonum, quantum sibi possibile est - .Hactenus Scotus . Dubium nunc remanet: in qui malo suo exemplo caussa est, ut alii malum Perpetrent, teneatur ad restitutionem Negative respondet Concisna loco supra citato num. 17. , nisi id animo iniquo intendat. En ipsius erba - Respondeo . Plures videntes Sempronium furantem , alterius vlaeam devastantem , adulterantem &c. moventur hoc exemplo ad haec mala par tranda . Tenetur ne Sempronius, qui suo iniquo exemplo illos excitavit, haec resarcire mala λ Negat communis, & vera sententia : quia exemplum Pravum, licet occasio illis sit, causa tamen intiu ens In ejusmodi mala non est. Porro sola satisa, quae in damtium illaetim influit, debitum infert restituendi . Ergo cum exemplum pravum nullo modo influat in haec damna , nullum ex eo oritur restitutionis debitum. Peccat quidein Sempronius contra charitatem , qui malo suci exemplo alios excitat ad mala perpetranda , secus contra iustitiani. Addunt plures Sempronium non teneri ad restitutione in , etiamsi animo iniquo voluisset suo pravo exemplo provocare alios ad malum e quia restitutio fundatur in aetione injusta externa : quae doctrina absolute spectata vera est . At supra diximus actionem externam. quae ex se non cli absolute causa efficax damni, junctam animo pravo seseri essicacem posse , & inducere restitutionis debitum . Dicetur sortasse, exe raptum pravum nullo modo causam esse , sed solum occasonem aliis mali committendi; & Ideo nullum ex eo prodire restitutionis onus. At communi prciverbio fertur , . exempla plusquam verba movere Quare si quis animo pravo intenderet alios excitare suo externo exemplo ad malum inferendum , ego securum hunc asserere non auderem a restitui lanis debito Haec ille . Generatim tamen , & indistincte ad restitutionem eos omnes teneri, qui malo exemplo alios excitant ad mala patranda, docet S. R toninus loco supra laudato scribens - Suantuis ad tertium, relucet damniseeando alior suo malo exemplo, sicut scandalizant Praesaιι Subditis pompis, ἐπ asciviis, ct aliis malis mori,us suis: Mulieres suis superstuis ornaribus , fucis, ετ tripudiis : θ alii manifeste peccantes'. st praecipue Nota particu iam non excludentem casus, in quibus hoc non intenditur quando hoe imrodunt , vel contemnunt, reti parvipenduat rcantatam aliorum , propter quod alii ruunt is diverso piria: talas teneattir ad satisfaciendum bonis me Iomaossertis, non aureis tenentur propter ioe ad aliquam piatico. poenitemriam , ut dicti Albertas , sed ad aedificandum auos lonis moribus manisse Mis, Iicus 1 candali verus per mala moifesta Ejusdem sententiae fuit S. Ber- nard,
53쪽
nardinus loco superius Indicato cap. I. , ubi postquam enumeravIt mulicia, variosque modos , quibus potest quis aliis esse scandalo, ita concludit omnes autem supradicti, & consimiles eis, qui per opera avaritiae, luxu riae , & superbiae proximum scandalizant, tantum honum exemplum de sua converilone perhibere tenentur, quod qui de eorum malis exemplis scanda Ii habuerunt occasionem , de ectrum conversione sumant contrariam aedificationem . Nam sicut dicitur Extra de poenitentiis O remis ibos cap. r. Manifessa peccata non sunt occulta correctione purganda - : immo secundum
Glossam Ibi --ptillice peccant, publice corruantur - , & a. q. 1. cap. Si peccamerit, di de tonsecratione dist. 1. cap. Ego Berengarius tu fine i &hoe sive sint gravia , sive levia , ut sedetur scandalum populorum, publice sieri debet - Hactenus Sanctus Doctor . Consulto igitur , & omportune Summus Pontifex , secuta palli dia ; & contessione fidei tacta a Bereng.rio Andegavensis Ecclesiae Diacono, eam - ω sit ripa Nicolaus per Brhes Dahae , Germaniae , Galilae, ad quaecumque Ioca fama pravitatis
elui perveηire ante potuit : tit mesesiae , quae prius desuerant de averso, atque perverso, porrea ratiderent de Ueverso atque converso - , sicuti legis tur cap. Ego Berengarius modo laudato. Placet summopere iudicium, quod super hac re tulit Genneltus loco supra memorato strihens - Si autem inductus solummodo fuit proximus ad peccandum per pravum Oxemplum , aut alias sne fraude , vel violentia et tunc cum non ita certum sit , quod justitia fuerit violata , obligatio resarciendi damnum non est ita stricta, sed ex caritate obligatur quis pro posse ad medendum malo , cujus particeps fuit . Et ideo debet quis procurare omni meliori modo , ut hi , qui ex pravo suo exemplo , aut consilio sine ulla fraude dato, inducti sunt ad peccandum , vere convertantur ad Deum - . Haec ille. Jure iccirco Concilium Tridentinum sess. 14. de reformatione cap. g. con stituit - Apostolas monet publice peccantes palam esse eorripiendos. EDιando igitur ab oliquo publice, T in multorum conspectu crimen commissum fueriν, finde alios scandala sensor, commotosque fuisse ac sit dis tandum: huic coη dignam pro modo culpae poenitentiam publice irinus oportet, ut quos exempla
suo ad molas mores provocavit, suae emendationis tesIimonio ad ressim revoceι
QUARTu M DuaiυM . Utrum damnificans aliquem in bonis animae ex fraudolento consilio teneatur ad restitutio u em ZRespondeo secundum Ricardum in A. dist. Is . art. s. q. 2. , quod sic . Et etiam si damnificaverit in bonis corporis , vel sortunae, dando fraudolentum Consilium . Comprehende etiam consilium malum datum ex ignorantiata , quae
54쪽
quae proveniat ex eo quod non adhibuit debitam diligentiam ad sciendum: quia negligentia cras a prope dolum est so . dist. cap. Saepe , & de hoc consilio, quando quis teneatur, vide fusius infra in tertio Articulo hujus Conside rationis Tit. Ιχ. Dubio Ι 8.
1 Rptissimum est Caput Saepe ab Authore indicatum ad probandum, quod negligentia venit. loco culpae . Ipsum igitur accipe - Saepe contingit, dum quis operi necessario insistens arborem incider i , tis atquit subtus vfam venient deprima ur. Et idcirco, si voluntate, vel ne liten is incidentis fastum est, ut homicida poenitentiae debet emnino DbmItti. Suod si nos τoto, non in curia illius, non denique scientia contingit, sed, dum ille operi necessario forer sis incumberet, se insperastis occiarrens sub arbore improvisus devenit, is sub ipsa oppressus est . Incisor arbor a non tenettir pro βο-Ieida - . Casus, de quo Ruthor, est ille Iple, quem S. Antoninus jam laudatus primo exponit scribens Primo, verbo Do inducendo ritum ad peccatum. Et sic qui laeducit cIiuis ad malum suadendo, consulendo , praecipiendo quod o mortale, est oecasio perditionis illius, quia per haec aufer Iur ei gratia, b virtutes ab anma - . Merito igitur scriptum est de poenitentio dii . so .cap. 3- Noti putare, te non esse homicidam, quando fratri tuo mala perfiades. Si fratri tuo maIa persuσdes, occidit intellige quoad animam . Et ut sciat, quia belIdis, audi PDImum so - 'Iii Mininum dentes eorum Grina, o Iutua, di II. rus eorum machaera actitu Uulgata legit - tIadius acutus - . De damno ab iniquis consiliariis illato in bonis corporis , vel fortunae , erit alibi sermo.Qu INTUM IJustuM . Utrum retrahens aliquem ab in-sressu Religionis , vel aliquem extrahens nondum obligatum per professionem expressam , teneatur ad restitutionem λRespondeo secundnm Scotum in A. dist. I s. q. 3. , quod aut hoc fecit animo consulendi propriae utilitati, puta quia filius , & sustentabat eum , vel quia intrans dabat omnia sua Religioni, quae alias dimittebat sibi, & hujusinodi: &tunc non tenetur Religioni , si hoc secit sine fraude , vel suggestione alicujus salsitatis . Si vero hoc fecit animo nocendi Religioni , tunc tenetur etiam Religioni, sed ad al, qualem inductionem alterius aliqualiter aequivalentis ingressui Religionis: quia interest inter habere , & Prope esse . Persa,
55쪽
1s Cous I D. I. ARTI C. I. Personae autem retra in primo casu , ct secundo tene
tur persuasionibus , & aliis bonis spiritualibus ad aequivalentiam bonis illis , in quibus illum damnificavit. Concordant Franciscus de Mayronis in 4. , Ricardus ibidem art. s. q. 4. , Girardus Obdonis , & Astensis in summa lib.
Peccare laethalIter eum, quI absque iusta causa aliquem Impedit a Re- . idiosi habitus susceptione, id invicte probat Natalis Alexander in sua Μωrali Theologia lib. g. cap. s. art. p. Regula I 8. Uetitum hoc est per Can nes nedum simpliciter, sed etiam sub gravissima poena - . Puella Ira 1 o. q. I, cap. 1. si ante duodecim annot aetatis sponte Da sacrum sibi velamen σμsumpserit possunt statim parenter ejus, veI ttitores, id factum irritum facere, si voluerist. At si annum , di diem id dissimulando consenserint, DIterius ne et , nec ipsa mutare hoc poterunt. Si vero in fortiori .et te adoIeficentula, veι adolescens servire Deo eIeteris, non est solestus parentibus prohibendi - . In praesenti aliter sermocinanduin est propter Decretum Concilii Tridentinistis. 11. de RutiIaribus cap. I s. ita conceptum- In quacumque Religione toruvirorum quam mulierum, profesto non fiat ante declinum sextum annum emplatum , nec qui minori tempore quam per annum postfusceptum habitum in prose Uione steterit, ad professionem admittatur. Profeso autem antea facta sit nulla ιnΛIIamque inducat obligationem ad alicujus Reatine, vel Religionis, veι ordinis observationem, aut alios quos-que essetrus - . Si quis vero Ita Co:ic. Toletanum 3. can. IO. propositum castitatis Ibduae, vel Virginis Ivedieris, a S
cra CominunIone , π a IMinibus Ecclesiae habeatur extraneus - . Simiti quoque anguemati Ita Conc. Tridentinum modo laudatum cap. 38. subjicit eos, qui sanctam virginum, veI aliarum mulierum voIuntatem veli accipiendi, ωρι voti emittesdi, quoquomodo iise justa causa impedierint - . An autem ita impediens teneatur in super ad restitutionem , inquir, thur a pluribus. Uide S. Antoninum loco superius laudato , S. Bemard Nnum jam citatum cap. a. , Rosellam verbo fisisutio recundo num. r. , Au ehorein in Angelica verbo Religiosus num. 64., Genneltum jam laudatum quaest. 6., Aste sanum lib. s. tit. 19. an. E. , aliosque . Et quoniam pene om nes innituntur testimonio, & auctoritati Scoti iii 4. dis .is. q. D. non e rit abs re exscribere quod in eodem legitur. En iccirco objectum Item
retrahens hominem a Religionis ivressti damnificat ilium in bovis animae, qtia esset babituras in Religione, o damnificat ReIelanem subtraheado illi talem
personam; nee tamen renetur ad restitutionem illorum bonorum uti, quia non Potest: nee ad rem ueηdum Religioni personam illam, vel aequivalenIem itupersonae, quia tunc teneretur ipse latrare Religionem pro eo, si non posset im ucere alium aequitalenteis - . En restonium Scou - Ad 1 cundGm dico, quod,
56쪽
i usCossi D. I. ARTI C. I. I st miraxit de ReIIIIoxe aliquem iam oblectum od Religionem Gligo Ioae proseponis, tenetur agere ad restitutionem, ut scilicet illa redeaι ad Religiι-nem . Sed si aIsquem dispositim ad intrandum retraxit, ne intraret, quia interest Inter habere , o prope esse , non tenetur od tantam restitutionem Re Iregioni , ad quantain si fuisset in Religicne, sed tenetor ad aliquam resti uti nem, puta ad aliqualem inii timcnem alteriar aliqualiter aequivalentis ad in gressum illius Relfricuis. ει εος intelligendum est, si illum retraxit intenti ne damxificandi ReIstionem. Si autem intentisne cc0tiundi titilitati propri. De fraude, non tenetur Xeligioni. Sed in primo casti, o in sectindo tenetur se sοηιe, q&am retraxit, ut In persuasionis ut, o artis hcnir spirittiuisebui ad aeqtiitaientiam Ionis illis, in quistit liltim retrahendo dia imavit se. Fusus S. Antoninus , cujus verba plurimum conterunt .ad rem hanc Π agax magisque enucleandam. Ea igitur habeto - mantis ad fecundam, scit cerrevocando aIiqtiem a mellari bono, hoe se damnum alteri, cam reetcciat etims Religione, in qua perfectius pisitur quam in saeculo : taliter damnificans
tenetur, inum revocatum aδ eo redueere ad Ingressum , vel revers. cnem ad
Religionem. Num fecundum Perrtim de PoIude in A. non sc tam ille, qui inducit professuis ad egressum Religicnis, tenerar i tim inducere ad riverte dum ad Rustionem , sed etiam qua retrahis eum , qui τοlcfar ingrco , ne examen inIraverat, tenetur illum inducere ad iure diendum . Suod si illa ιι- Iit introre , texetur ali is aeque id e- procurare . Sucd si mη Icst, renetur ipse intrare . 29od isteIIstor Magister Ra dindui Agagister psea Ordinis Praedicatortim, qui averterat quemdam ab ingressu Religionii, pcstea pro ιο istravit. Ratio est, quia asstulit Domino fervum Dum δύο vittam, veI imiraturum . Haee Pereus. Sed Scottis dicit hoe esse vertim de ofligato ad Reiμ Dηem Mistatione professionis, si sit perscas idonea, di habitis ad intra dum ; non autem de eo , qtii erat dispositus ad intrandum, necdum intraverat . X stria dipersitatis est , quia interes inter fabere, di prope esse Bisere. Pi de non tenetur ad tantam restitutionem Religunt ad qtiantum teneretur, stingressui Dufet In Religionem ; Ied tenetur ad oliquavis ristitutuntis, scilicet aliqualem inductionem illius , vel alterius aequivalenth ad iures m X ligionis . Haec Scotus . Idem videtur dilredum de eo , qui avertit Novitium jam Religionem ingresstim an o permanendi, sicut θ de professo . Nam solis obligatiar Reistic ni fallem in texere : θ Hoc intellitexdum, si refraxit illum istentione daren condi Religionem ; tune enim tenetur Relgion . Si autem hoc fecit intentione coUbundi propriae titilitati fuae rive fraude, quoad enm, qui nondum intravit, ncn tenetur ReIuicns, sed Ipsi perscme, quam retraxit, pedi Darionibus , ct aliis honis spirituatibus ad aequivavnIIam eorum, in quilus damnificavit. Si aurem quis averteret aliquem a ReIigionis ingressu non simpliciter, sed ub ea, Mi dis Iute visistir , Intendens providere falarι illitis, in nullo tenetur . Animadvertendum hic est , quemcumque privatum hominem non esse id neum ad judicandum de communi vita hujus , vel alterius Religionis, C lauda-
57쪽
Iaudab IrIs an ipla sit , vel vituperat Ione digna : an respondeat nee ne s lemnibus votis, quae in Retjione sunt. Virum hoc postulat prudentem, pium, rectum , qui sciat leges Religiosorum , earumque naturam , & Indolem perfecte distinguat. Animadvertendum pariter eis, alicujus Religionis depravationem interendam non esse ex hujus vel alterius Religiosi particu laris vita legibus sui ordinis non consentanea . Nemo prudens est qui non sciat, vitia nonnullorum non esse toti Corpori adscribenda : quia dum pauculi propriae Professionis immemores vitam ducunt irreligiosam , caeteri inpuritate, & simplicitate Domino serviunt. Tunica Religiosorum eos non reddit a peccatis immunes , & expertes illius legis, quam menti repse gnat tem sentiebat Apostolus etiam postquam raptus luerat in Coelum . Uitium Igitur hujus, vel alterius Religiosi non est plenis buccinis evulgandum , neque ex co in serre quis debet, Religionem, cui filius Improbus est addictus, sanctis legibus valedixisse , atque ex illis esse, de quibus locutus est S. Antoninus . Sancta sit Religio , sit ipsa coram Deo & hominibus morigera ; Superiores illius cand de tuter; debent cum AugustIno cap. Muantuml,
nes viso : nec mibi arrogare audeo, ut domus mea meum sit, quam arca Noe, nθι tamen inter ceso homines unus reprobus inventus est . aut melior sit, qtiam domus
Si XTUM IJuatuM . Utrum retrahens obligatum alicui
Religioni , teneatur ad restitutionem ΘRespondeo secundum Scotum ubi supra , quod tenetur Iaborare , ut ille ad Religionem redeat . Secundum vero alios, si non potest eum inducere , tenetur ipse , si est persona idonea , & h bilis Religioni, intrare , ut sic satisfaciat Religioni bene vivendo , & insuper orare pro conversione aversi , ut secit Raymundus . Concordant Petrus de Palude in 4. , & Gerardus Obdonus .
ρὶ Raymundus, de quo hic sermo, est S. Raymundus de Pennysori Iurisconsultus celeberrimus ordinis I)raedicatoriam . Fadium hoc evu gavit Pater Leander Albertus ejusdem ordinis in Vita Sancti Raymundi ab ipso edita, quam exhibet Ioannes Bollandus die 7. Januarii Tomo primo . In ea ita scriptum lego - . Hane autem οὐ causam togam induit Rei rionis . Forte disti erat euidam scholastίto adolescenti plurimis rationtatis fan-m conversationis ingressum . Suapropter deinde conscientia exagitatus, quodiati dissu erat, ipse amplexus est, videlicet relictis mundi illecebris , sapore,cτ gloria, cum ρωnium adistratione ordinem Praedicatorum iuressus est - . Non
58쪽
Non te pigeat Lector audire annotationem Patris Bollandi super hac re qui dicist eum ingressum , quod Novitio suasisset egressam. Ita 'Irtis de Pa- Itide is 4. dist. I s. q. h. art. h. quihus de rebus facienda rest/lutio. Sui etianos Religione retraxit, tenetur inducere ad ingressum , vel regressum ReIllanis . Si autem ille nolit intrare, vel redire, tenetur aeque idoneam procura re . Suod si non post, teηetur pro eo intrare . mod fecit Magister Xa mundas, quia dederat consilitiis, quod Nopitius exiret , di exigit: de quo poenitens intravit. Diatus lib. h. cap. 9. eItans Pata lanam, sit evis δε- re, odolescentem illum, quem ab ingressu Religionis vel uvertit, vel revoca-πu Romuηdur, fuisse eius consobrinum. Sed fefellit Diatum Memoria, ne ex allatis PuItidani verbis patet. In Collegis Societatis Iesu Antuerpue exemplar est Paludant, io quo ad citarum articulum manu Nubelisi de Alis Ordinis Praedicatoram Conventus XaIheriensis, haec adscripta sunt Sic fecit tiam Magister Theodorur, quia retraxit Frifcnem cohilam, cujus fuit Rad tuus factus est autem pestea hUtis Convenitis GIoniensis Prior .
Arbitrari torian quis poterit , Authorem mutasse sententiam et quia in Summa loco supra memorato ita concludit - Ego tamen credo, quod, sinoia
Iet intrare, non propIerea esset in statu damnationis, sed Dinceret et , quod pro posse otio modo fatisfaceret Religioni , π etiam ei, quem pervertit - . Secus tamen opinatur Editor annotationum super hunc locum, qui mentem Authoris interpretatur Inqu iens inio Scoti videtur tutior , quam simpliciter sequitur Rosella Resitatio fecundo I. i. , ct ArcΘidiaconus Florentinus. Et intellige intelicam siqui in easti , quo es ei magna difficultas ei intraη-di Religionem vel propter aetutem, vel siliquam rationabilem causam: puto quia magis esset damnosus Religioni, veι sibi ipsi, ingrediendo Religionem - . Non desunt aliter opinantes , inter quos Gabriel Aniolae de justitia& jure par. h. cap. I. q. I. scribens - lis tamen fedulior non texetur ipse Religionem ingredi. Nm quia forte ηοη est aptur: tum quia flatus Religi nis , cum sit flattis perfectioni. , requiris Dei vocationem a st nuIItis adiitam nisi sponte volens admitti debet - . dein jam scripserat Malirius in sua Theol. Morali disp. 8. q. r. art. 1. in fine hisce verbis - Λιπtamen qui impedit , pro toti satisfactione tenetur irae ingredi Religionem,st quidam dixerans et quia hic iu= essus omnino voIuntarius esse defet, is ex divina vocatione , non ex necessitaIe , quamvis , si vocatus a Deo imgrederetur , ut es et Religioni aequaliter utili, , oc iIIe , quem impedivit, sufficienter satisfiacerer - .
SEPNMuM DDBIUM . Utrum seducens, vel stuprans virginem , teneatur ad restitutionem λRespondeo secundum Hostiensem in summa tit. de Matrimonio sub Rubrica ta qualiter contrahitur μ. quod , si non. C a ani
59쪽
an mo decipiendi eam , sed dumtaxat hahendi copiam ab cipsa , eam induxit, tenetur eam ducere in uxorem, S dotare , si pater puellae voluerit et eam dare. Aut si nolit, tenetur eam saltem dotare juxta ipsius stupratoris facultates , & puellae dignitatem , habita consideratione quantum plus ratione deflorationis datura est alteri viro. Concordant Alexander parte a. de stupro membro 4. , Ricardus in 4. dist. I s. q. 2. , & Scotus. Et nota , quod, licet haec poena sit legis veteris Exodi 22. ; tamen quia ista est in Decretalibus tit. de adulteriis , ct stupro cap. I. , ideo est servanda. Ubi pro Regula est notandum secundum Scotum ing. dist. I s. q. 3. , quod quotiescumque lex Evangelica , vel canonica , vel municipalis statuit aliquid , vel in suis Sta tutis interserit quod e, de Lege Movsis , illud obligat non prout lex Moysis , sed prout lex illa , in qua imponitur . Et cum hoc concordat Panormitanus in cap. I. de homicidio allegans L. I. C. de veteri jure enucleando , & cap. Si Apostolicae, de Praebendis lib. s. nam nostra omnia facimus, quibus auctoritatem impartimur. Doctores autem dicunt in foro conscientiae hoc non habere locum , quando voluntariam stupravit, licet semper praesumatur extra forum conscientiae seductam fui illa, & deceptam: nam, si non essent hominis insidiae , tantum facinus non perpetraret, ut dicit textus L. unica C. de raptu Virginum . Si vero invitam , vel seductam defloravit , dicit , quod ei injungendum est , ut satisfaciat pro injuria secundum quod debitum est, vel componat cum ea , & sum cit et . Intellige de compositione , quae procedat a libera voluntate ; alias non . Arguitur L. I. S. quae onerandae in fine T. Euarum rerum actio non datur 3 quae opinio satis potest teneri. Secus si
contraxit cum ea ante deflorationem : quia tunc pater tenetur eam dotare , nam mulier potest contrahere matrimonium sine consensu patris de jure divino , & canonico 27.
60쪽
q. Σ. cap. Sinciat : dc pater tenetur dotare filias suas L. aut liberos tr. de ritu nuptiarum , dc L. finali C. de dotis promissione . Item tenet Glolla 36. q- I. cap. de ruptoribus, nisi eligat sibi sponsum suo generi , vel moribus indignum di quia tunc non tenetur pater secundum Glossiam praediciam. Bariolus in L. Obligamur T. de obligationibus , in actionibus dicit, quod , si puella contraxit nulla dote promissa,
tunc pater non tenetur eam dotare: quia celsat ratio , ob quam debet eam dotare , ex quo invenit virum sine dote . Nam eo in casu vir videtur tacite se obligare ad subeundum Onera matrimonii , quod notat L. Si cum dotem T luto matrimonio . Si vero puella constituit sibi certam dotem puta quia vir nolebat aliter contrahere cum ea, tunc Pater tenetur eam dotare , quod bene nota ad limitatio
nem Glo ita . Concordat Panormitanus in didio cap. I. de adulteriis , in supro .
io Super hac re videre potes S. Thomam 2. 2. q. Is . art. 6. sS. Antoninum 1. parte tit. s. cap. 6. , Alexandrum de AleS Parte Σ. q. I 67. Αste lanu in lib. h. tit. 46. art. I. , Authorem in summa Per. Stuprum per totum , Scotum in 4. dist. x s. q. 3. , Rosellain ver. Adulterium m m. s.& seq., Getinetium de sexto praecepto Decalogi cap. I. q. 8. , Concinam lib. i. de justitia & jure Dissert. g. cap. 1., Cuniliati Tract.9. de r. praecepto Decalogi cap. 6. q. r. , Ferraris Per. Vos art. a. num. I . & seq. , aliosque. Stuprum definitur a S. Thoma proxime laudato - Ilicita defloratio virginuis existentium sub cura parentum: vel - scius venereus , nus vi go dest raI-- . Duplicem injuriam adnexam habet, Di Sanctus Doeior ibidem scribit in resp. ad tertium - U iam quidem ex parte virginis, quam etsi non vi corrumpat , tamen eam seducit, & sc tenetur ei satisiacere . Unde dicitur Exodi xi. v. I 6., & r7. - Si eduxeris quis virginem nondum desponsatam, dormieritque cum ea, dorabit eam, o habebit egis uxorem . Si autem pater virginis dare noluεν- , reddet pecuniaru juxta moduis dotis , quam virgines accipere consueverunt - . Aliam vero injuriam iacit patri puellae , dicitur enim Deuter. 11. Si iuvenerit vir puellam plaginem, quae non habet Donsam, is opprefredens conrufuerit cuw ID, O res ad judicium veηeru, dabit qui dormiτιι eum ea petiri puellia quinqaulata siclos argenti, di habebis eam να- rem ζ di quia ευ tiavit illam , non poterit dimittere eaw cunctis diebus vitae fuae, Et hoc ideo, ne videatur ludibrium iecisse, ut Augustinus dicit - . Haec S. Thomas . Animadvertendum tamen est, quod ad stirprum verum proprium- L H N