장음표시 사용
61쪽
pr Iumque requiritur defloratio violenta, nempe quod puella ἴnvita sit, &Per vim coaeta, ut opportune adnotant Clericatus Tom. I. , libro scilicet septiino cap. 68. num. r. N Ferraris ver. Si rum'. quoniam si ipsa consentit, potius est simplex tornicatici , quam stuprum stricte sumptum, verum, & proprium. Adversus stii pratores ita constituit Jus Ciuiis Institui. de publicis Ddictis q. 4. - Sed eadem lege Iulia etiam stupri flagitium punitur, erem quis sine vi vel virginem, set putiam honeste viventem stupraveris. Poe nam auteis eadem lex irruat stupratoribus , si hoηesti funt, stibiicationem
partis dimidiae sonorum e si humiles, corporis coercitionem cum reietaIione in . Si autem stuprator violentiam Inserat puellae, eamque vi opprimat, poena mortis tunc is puniendus est ibidem ἔ. 8. - Sin autem per vim raptus virginis , vel riduae, peι SanctimoniuIA. vei aIterius fuerit perpetratus: itine dirostores, cτ ii, qui opem huic fluitio dederunt, capite puniuntur fecundum ηsrae Constitutionis definitionem - . Et Ius Canonicum gravibus poenis O noxium vult esse stupratore in Extra de adulterus di stupro cap. I. , & a. Si feduxerit cita cap. 1. quis virginem nondum desponsatam, dormieritque eum
ea, doliabit eam, di habebiI uxorem. 5ι vero pater virginis dare noluerit , reddet pecuniam juxta modum dotis, quam virgineo accipere cchfueverunt - .
Pervenit ad nos ita cap. a J, quod Felix quodam virginew stupro decepit 'quod si verum est, quamvis esset de lege poena plectendui, not aliquatenus legis ritiem wollientes hoc modo dispouimas , ut aut, quam stuprurit, uxorem ε ineat, cur si renuendum putaverit , corporaliter casteuIus encmmunicat que a Moηasterium, in quo agat poenitentiam , detrudatur, de ρdio nulla sis regrediendi sine praeceptione licentia - .Quum in capite x. nunc recitato scriptum sit - do Mit 'eam , di
febit uxorem --, inquirunt metores, an stuprator teneatur haec duo exec tioni mandare , aut dumtaxat unum vel alterum , scilicet aut dotare eam , aut eam in uxorem accipere . Author tum hic , tum in sultima Ioco laudato arbitratur cum Panormitano sti pratorem teneri ad utrumque . Terraris au tem ubi supra cum aliis compluribus pro virili parte tuetur oppos tum , contendens particulam θ, quae habetur tum Exodi 2 1., tum cap. r. mo do recitato, lumendum esse pro veI: quod probat tum ex recepta Tribu
nalium praxi, & consuetudine , quae est optima legum interpres; Hrtim quisqe tipite , scribit Concina loco supra indicato num. r. , deflora rem cogit pei dotare, veI ducere in maretisonitim stupratam virginem'. tum quia in jure saepe copulativum accipitur pro disjunetivo L. Saepe is de verborum rex catione - Saepe ita compararam es, ut rexitiacta pro disjuncti, accipiantur, o diijuncta pro conisnyis - , & L. Conjunctionem ibidem - Conjuncti nem enim nonnisquam pro disjtinitione accipi Labeo ait - . Accedit, quod cispite sequenti, secundo scilicet nunc prolato, usurpatur particula aut, de
poena dei loratori sub alternatione imponitur- Gur .... uxorem Biabeat, aut Ir ....
Porro in astemativis suis cit adimplere alterutrum ex Io. Regula Iuris in
62쪽
Sexto - D ohernatIτIs elinoris est e etyis , is sistit OIterum adimplari - Sopiem ter igitur J. Antoninus , de quo sura In foro judiciali Ecclesiae videtur tene ι ad alterum h rma tonstvrator, scilicet aut fumere in uxorem, aut maritare, idest doteω dare - Id praesertim locum habere debet, dii iri virgo stuprata pleneja est,& villa , stuprator autem nobilis , & potens ; & idcirco Concina ibidem nurn. a. prudenter addit - Quare cauti sint Consessarii , ne ejusmodi det loratores absolvant, nisi prius virginibus det loratis providerint. Si sint disparis status , expeditior, & securior via erit, dei loratorem eidem dotem pRebere , qua vel matrimonium contrahere possit, vel se in aliquem pium locum quod tutius sane erit) recipere- Haec ille. Autlior excipit casum, in quo puella sponte c sentit In copulam . Et quidem itine optimo: quia ex Requia a . duris in Sexto se Scienti, tr confesstiora non sit rejaria, neque dolus - . Prudenter idcirco idem Author in Angelica zestata num. a. de hoc casu loquens scribit - In conscientia sufficit,qucd quaerat eum in hono statu reducere quantum in ipso est : & Concina
landae aut copula matrimoniati . aut coitu g uiuino , quantum attinet ad justistiae Druω. albare nec ipsi puem, nec ejusdem parentibus quidquais restituendum est in coxfrientiae μνο - . Summe tamen placet doctrina S. Antonini eo loci scribentis In foro autem confisentiae sic agendum videtur fecundam Gullietimum. Si d 'orat eam poluntariaω, non tenetur ei; putri autem tenetur, quia injiniatus est ei; unde in uit no fatisfaciat, vel Ditem eum pIiacet- . Hoc intellige in casu, quo ex publicatione criminis aut esset augenda dos, aut nubere non posset: quia horum damnorum stuprator est causa realis , & ea praevidere debuit, nec his virgo cedere potuit utpote juribus suorum cust dum, quorum violationem remittere non est puellae: sicuti monet Cuniliati I. r. n. r. Dixi in foro conscientiae ; sorum enim fori eam seinper praesumiti eductam juxta illud, quod habetur L. unica q. a. C. de raptu vietinnis quia hoc ipsum velle mulierum ab insidiis nequi φwi hominis, qui meditatur ruinam, inducitar . Nisi etenim eam sollicitave it, nisi odicus artibus iam eumvenerit, non faciet eam velle in tantum dedecus se prodere . Resistere tamen debet mulier omnibus , quibus potest modis , & vicinorum opem clamoribus implorare e memor illius , quod de puella non clamante sanc, tum erat Deu ter. 2 a. v. ag., & seq. Ss puellam virginem desponderit vir, o insenerit eam aliquis in Civitate , ct concubuerit cum ea e educens utruinque ad portam Cisitatis illius. O lapidibus obruentur. Puella, quia non cI sirit , cum esset in civitate. Vir qtiis δυwiliavit tixorem proxim fui - . Iinmo, si opus erit, si poterit , arma sumat, & se tueatur a lubdit enim S. A toninus - Si se defendendo, ne violetur, sive nupta, sive innupta, casu oc cideret eum impetentem, non ob vindictais, nee Homicidium intendens , sed suam defensionem: puta vibrat gladium contra eum, ne i iis eviae: credo non Ieccuret, quda mim vi repellere est de iure naturae dist. I. cap. Ius naturale.
63쪽
- tentations exponatur - . Cave, ne credas, rem esse incolicusam , quod
qu isque tueri possit & propriam pudicitiam , & hona sua temporalia magni momenti cum occisione aggredientis, sicut inconcussa res est, quo cl licite possit quis vitam propriam defendere cum occisione Injuste aetetredientis , servato moderamine inculpatae tutelae. Id quiden, sensi S. Antoninus eum aliis bene multis. Sed non desunt Τheologi aliter statuentes, & h rum opinio plausibilior est , nec non Evangelio magis consentanea . Prae sertim quum Clerus Gallicanus anno x oo. damnaverit hujusmodi propo-fitionem se Non solum visam , fed GIam bono teuecratia, quortim jactura esset damnum gravissuum , licitam est defexsic ne occisiva defendere. F lewtir rarius lici am esse Ecclesiasticis . Si tamen aliquando et xlinast faturum tale malum , idest gravi reum darentim, etiam ipsis licitum ' Vir bouia ista tum octisi ne furis defendere - r & Benedictus XIV. Constitutione incip. Detestabilem anno a s 1. Inter alias hanc proscr pserit propositionem in ordine primam - Vir militaris , qtii , nisi friat, vel acceptet due tum , tamquam formido usus , timidcis, abjectus , o ad incia militaria ineptas baberetar, indeque incio, quo D , DORcie fustentat, privaretur vel promotionis , alias albi debit/c ac promeritae , De perpetuo carere deberet, culpa di poena vacaret, sive cferat, sive acceptet duelitiw-- : & hanc aliam in ordine -- Licitum es in IIutu hominis naturali acceptare, di offerre due II, , ad strviat das cais θος re fortunas , quando alio rere edio eamum jutila
Postulabis hie - An qui solis preeibus , munusculis, 3c suasion Ibus vim ginem pertrahit in consensum, teneatur ad poenas in Canone praestitutas λNegative respondet Ferraris iam laudatus num. 37. cum aliis compluribus, quia munuscula i & his similia libertatem non adimu ut , Alfirmative resipoadet Concina ibidem num. s. scribens Ptique hae e non to IIunt liberta rem absolares at, spectata maxiWa virginis fruilitate, di imbecillitate, a deo extenuatar libertas ejus , τ tam velementi textationum impetu obside tur, scimulisset e urgetur ivlut animus, ni portentum redoleat. nisi Iab tur &uare neminem ego istorum ab onere compensationis absciderem - . Equior tamen mihi videtur sententia Cuniliati num. r. ita definientis .
Uemum ii destorator folii precibus, di quidem urgentiλus stuprum obtinuisset, tune vel est vir marme ausoriistis, travitatis, aliarumque circumfunciarum, quae quamdam oeciem vis precibus addere consueverunt, pxcllasque aliquo modo perterrefacere , ut non plena voluntate assentiantur I ct in hoc casu non est eximendia ab obligatione eompensationis ob injuricis plene voluntarii ab eo violati. Si autem fuerit fomo nullum ea lens pueὶω fialecti nem incuteret neque alicujui mali metum injicere , cum preces huj modi in nullo minuant voluntarium x ridetur respondenduis Iicus in primo easti v, dei b
64쪽
delicet quod stuprator non teneatur eam Iii toro interno dotare , nec tu uxorem ducere , & quod puella sui prata habenda sit in hoc casu tamquam sponte consentiens . Si ex virgine corrupta filius nascatur , Doeta es unanimi consensionestatuunt quod tradit Concina ibidem num. tr. hisce verbis-Si vi, aut 1iaude in llagitium mi pri virginem homo pertrariit, tenetur expensas ven tris solvere , omnia secuta damna reparare , & filium nutrire ex justitia usque ad tempus, quo filius aptus fit , necessarium sibi alimentum comparare . Si virgine, seu vidua consentiente , copula peracta tuerit, mater tribus primis annis alere filium debet, postea vir, utque dii in filius queat s bi de necessariis providere Haec ille . Utque adhuc de virgine stii prata sine promissione matrimonii. Quod si promissio haec accedat sive vera, sive simulata, quum transeat in vorum contra-eium onerosum , tene quod docuit S.Antoninus loco supra indicato inquiens se Et si promisesset eam ducere in uxorem, ut citulam ah ea extorqueret, fer vel promissum, ρο mnito magis juramento firmarum . Ee Boe nis nimis dbiani esset eorum condisio , puta mulier plebeja, vir nobilis ct potens; non enim Mu er praefomitur fraudem exorasse. I et elicis si magnum aliqv c d sane ἰ- inde creditur proventurum: o tunc petat remis em promis, o olyter fatisfaciat secundαω fuam facuItatem, inulieris inditentiam -- . Non displicet , quod super hac re adjicit Colletus in iliis Institui. de Decalogo cap. 6. art. a. Concl. 2. - Pnum hic ad lum, nempe si aliquo in D cs puel-iar sub promistone matrimonii facite Ieducero ur , melius futurum esse, ni AE promiscnes, forte etiam juramento confirmuis, nihili ducerentur ab se, Icopis utpote totideis libidinis inceativa in . Caetera, quae hic adjicit Author , adeo certa sunt, nihil ut magis . Τ extus quidem aperto docemur, ad matrimonium sufficere consensum contrahentium su tot fecundum Ietes Dius eorum consensus, de quorum tonjunctionibur agitur . mi consensus si in nuptiis solui forte defecerit , caetera omnia etiam cum ipso coisti celebrata frustrantur - . Hoc caput ab Authore laudatum Nicolai est Summi Pontificis ad consulta Bulgarorum cap. 3. D cemur item, patrem teneri dotare filias suas - Sui liberos ait Lex.ab A thore citata, quae est in ordine r9J, quos habens in pol estate, injuria prc-Bibtierint ducere uxores, vel nubere , vel qui dotem dare non τι Iun/: ex Constititiane Disortim Severi st Antonini per Proconsules , Praefidesque ' Vinciarum cogantur in matrimonium collocare , T dotare - ; pertinet enim hoc ad Oiscium Patris , ut in laudata L. finali scriptum est - Neque enim leges ineunitae funi, quilus euuttim est, omnino paternum esse incium, dotem vel ante nuptiat donatica em pro stia dare progenie - . Et hoc , etiamsi filia nupserit Patre inscio, & invito et quia pater , licet aegre terre possit tale matrimonium secundum modum, ex quo ipso inscio luit contraetum, non potest tamen rationabiliter illud aearet terre secundum substantiam , quum
65쪽
ipse teneatur providere filiae de viro digno , dc ei congruam dotem tradere , scuti scribli Ferraris ver. Dcs art. a. nun . s. Glossa ab Authore india cata hoc limitat ad casum , in quo filia sponsum dignum sibi eligit inquiens Sed si filia invito pa re adhaeseris alitati matrimonialiter, duismodo dignum eligat, pater tenetur eam dotare- : quia, si nuberet indigno , pater non teneretur ad ea in dotandam , quemadmodum silidit Ferraris ibi nurn. 6. scribens - Limitatur tamen Conclusio in casu , quo filia ante alinum a s. inscio patre , & invito , nupsit indigno moribus, aut genere. Tunc enim cogi non potest pater ad plene dotandum talem filiam , sed solum ad alimenta necessaria praestanda , quae pater liberis suis indigentibus, etiam ingratis, & immorigeris, naturali jure dare tenetur. Arg. Lap. Cum haberet Extra de eo, qui duxit . Haec ille . Super filiis , & filiabus matrimonio se jungentibus sine consensu pa rentum , attendendae sinit leges patriae , si quae reperiantur . Penes nos tam citum lego in Constitutionibus Uictorii Amedet Regis Sardiniae lib. s. tit. p. num. 8. & 9. - I Rhu II, che si Ma Iter anno fearma ii consenso de' Ires frendenti, non porran No ccstr. vere ii mede simi a muriore prepatione, che is Iu aIimenti merumente aecessuri, riservato pero a suo tempo ιι diritto della Legitima . Le sitiivole pero, te quati avaars reta d'anni venticisque fi moris uranno eome fostra, non potranno costringere i toro ascendeηti olla prestari
ne vi detu alimenti, se non obsidiariamente, e neI casso, ehe is focotia de mariti non sieno socienti per manteneris . Disa ad esse rarisne di conferuire una dote congrua dopo D morte di detra ascendenti- .
OcΤΑvυM Duatu M. Utrum Saceruos absolvens aliquem a quo non potest absolvere , teneatur ad restitutionem Respondeo secundum Doctores , quod non , sed tenetur ei notificare , quod non potuit eum absolvere , & peccat mortaliter secundum Ricardum in 4. dist. I 8. art. s. q. 2.
it Praesens casus intelligi potest & de Contessario absolvente a peccatis , a quibus absolvendi potestatem non habet: & de eodem deobliga te poenitentem a restitutione , ad quam re ipsa tenetur, vel obligante ad eam , ad quam non tenebatur . Si de primo sermo sit , egregie re spo idet S. Antoninus pari. 3. tit. II. cap. I x. scri hens Nota, quod ρυμ cumque oboreis aliquem ab aliquo peccaso in easu , in quo non potest, sive gula refero tui est 'iscopo, sive quia nuIIam habet potestatem, veι ouctori iotem: quamvis gravis r peccet, praecipue qtiando absimis menter, vel etiam ex ignorantia iuris crassa, non tamen censuram aliquam , seu excommunica tionem ex hoc ιηcurris, sive fit Clericas Detilaris. De Reniissus dictus a solaeas .... Sed teneror ilium , quem sic absisti, avusare de errore suo, fit insscit, vel potest invenire. Ille ιames quoad Deuin excusatvr dum hoc uast
66쪽
rat. Et quod dictum est, qucd Confessor debet illum ovisare, quem absolvis euasnon posset, intelligitur quando fieri potest sine scandalo notabili. Pnde in ComeIIIo Basilaenri quidam multum periti habito super Boe couatione dixerunt. quod talis Confessor petat auctoritatem a Superioribus super hoc cois, a quo non potuit affolvere, o tamen absolait: qua BabiIa voeeι illum, quem a Diseros eum non posset, per atiqueis modum eoopertum interroget de GI quibus , quae sibi eonfessus est, quasi meitur volant informari ac si non plene intellexis et, o ri quae oIIa commisit crimina postea, is fre afforeat ab cmnibus iterum o tunc, o prius alias auditis. Di, si magnum scondatum ex Θoc itineretur , quia praedictus modus fervari non posset, absidiat absentem , ii ab nitima Confestone adhue creditur perseverare ingratis. Aut, ut utiis placet. cum ex hoc timeretur notallie scandalum evenire, remitus Stimmo Sacerdoti, fili et Gristo, praesertim quando istitiittido est 1ie n Iecta, vel multum distant a loco, ubi est Confessor - . Eadem repetit Sanctus Doetor ibidem cap. 12. g. g. Praeclara sunt, & diligenter consideranda . quae super hoc eodem casu perhibet Aileianus noster in sua summa lib. s. tit. 3s. - Circa tertiiam respondeo , quod absolvens aut hoc facit ex ignorantia juris, aut sciens ius, quo hoc tacere s-bi non licet. Si secundo modo, & hoc faciat ex de liheratione, mortal, ter peccat ; scienter enim , & ex deliberatione , ccincessa sibi potestate abuti in praejudicium antinae alterius, est mortaliter peccare . Sed sic absolvens potestate sibi concessa abutitur in praejudicium animae illius , quem sic a solvit: quia dat ei intelligere , quod absolutus sit , & tamen non est : &quantum est In se , Ipsum ponit in errorem. Unde super sic absolventem cadit illa maledictio scrIpta Deuter. 27. - Maledictus quι errare fecerit coecum in itinere - . Si autem ex Ignorantia juris iaciat, & sit ignorantia affectata , adhuc mortaliter peccat, quamvis non ita graviter sicut ille , qui hoc facit scienter. Si autem ignorantia crassa, adhuc credo , quod mort liter peccet e quamvis non ita graviter sicut faciens hoc ex ignorantia at- feetata . Sacerdotibus enim suum ossicium ignorare non licet; ad Ipsos enim pertinet subditos suos iu lege instruere juxta illud Aegaei a. Interroga Sacerdotes Ierem - . Unde sic absolvens exponit se simili maledictioni illi, quae venit super filios Heli de quibus dicitur x. Regum a. - quod erans filii BeliaI, nescientes Deum, nec ossisium Sacerdotum ad popuI--. Sic etiam absolventi, & absoluto tali absolutioni innitenti, nisi per ignorantiam Invinc bilem , seu probabilem excusentur , dici potest illud Matth. x s- Si eaeetis caeco duearum praestet, ambo sn foveam cadunt - . Nec ille per ignoranti .m excusatur, qui magis sollicitus est de quaerendo consilium pro emptione uulua mae robae . quain pro salute animae suae. Haec Riccardus 4. dist. r8. q. a. Hactenus Asteianus . Ad mala haec gravissima declinanda multum prodesset pium Colleti desiderium su is in Institui. de poenitentia cap. s. q. q. s. todum qtiidem res ita ab Episcopis tonstiIDI , ωι aBIIur bonae fidei sto nitear G Confessa, II efcitantiam, deI malitiam . ' hae refervat ma custium
67쪽
oetasione aeternae damnationis periculuis unquam subeat - . Placet autem summopere modus , quo quaest oncm hanc sua na idem Colletus absolvit inquiens - . Si id praestare nequit commonere nempe poenitentem Sc. , seu quia poenitentem a caeteris secernere itor potest, seu quia praevidet eum inde graviter commotum iri et hinc quidem Deum supplex deprecari debet, ne quid alter ex errato suo patiatur detrimenti : Incle vero poenitentem bonae suae fidei dimittere sub spe justificationis ab eo in sequenti Contessione obtinendae . In hac enim poenitens & a non reservatis, quae deponet , directe abiblvetur, de indirecte a reservatis, quae vel oblitus est, vel invalide confessus tuit. Ita habet communis sententia , cui eo ipso conse.1tire censentur Superiores , quo ui non contradicunt , cum eam ignorare non possint. Addit Henuo Consessarium , qui male absolvit PCenitentem a censura reservata , posse , obtenta ad id licentia speciali, linium nescieateiri, tirunci absentem absolvere t quia absolutio haec poenitentis Praesentiam non requirit , sicut Sacramentalis absolutio - . Haec Colletus. An absolutio in casu Sacramentalis re ipsa non sit , & iccirco absolvi possit absens , sicuti post peritos a S. Antonino memoratos hic docet Helino, quem laudat , & non carpit Collutus e viderint alii. Certo cem
et ius est absentem noa posse Sacramentaliter absolvi, & praesertim post Decretum Clementis VIII. latum anno I 6 G1. die a o. Julii , quod fuit hinjusnodi - Suntlio tis D. N. D. Clewens VIII. erc. Auditis votis Patrum The tuoruω , is re cum Iudistribstruis, di Reperendis is Dominis Cardinalibus contra
haereticuis pravitatem Inquisitoribtis mature , ac diligenter considerata, hanc
propositionem, scilice per litteras, seu licere per intern nrinw Confessurio assenti peccata Sacramentaliter eonfiteri, ab e dem absente uisolationem obtinere , ad minus uti falsam, rewerariaω , cundulosum damnavit, ac pro Uisuit. PM- cepitque ne deincepi ista propositio publicis, privatisque Milonibus, cincionibus, τ congressibui doceatur , neve unquam tamquam aliquo casu probabilis defradatur , i rimatur , aut ad proim quovis modo deducatur - . EO vel maxime , quod idem Clemens VIII. in Congregatione Romanae I quisitionis declaravit , se damnasse recitatam propositionem tum divisive, tum collective , nempe & confestionem laetam absenti per litteras , di ii ternuntium , & absolutione in datam absentibus , & utramque simul, sicuti testatur Petius Lombardus Arcti lepiscopus Arinacanus Epistola data ad Egidium Coninc die 6. Junii an. x61 . Quae declaratio iterum facta ei ha Paulo V. die I . Iulii x Kos. uti refert Honoratus Tournely de Sacramento Poenitentiat art. 4. ubi de Contessione per litteras Conclusione quarta . si poltinodum serino instituatur de secundo Confessario , responsum Gabrielis Anto ine de poenitentia art. s. q. xo. mihi videtur numeris omni-hus absolutum . Ipsum igitur accipe . R. primo . Si sine tua culpa deobligasti poenitentem a restitutione , ad quam tenebatur , vel obligasti ad quam aloi, tenebatur teneris ex just itia errorem dedocere . Nam quisque tenetur ex justitia
68쪽
Impedire , ne sua actione et Iam inculpabili pariat alteri damnum .... R. sucus do . Si ex malitia, vel ignorantia vincibili, aut gravi negligentia considerandi, dicisti poenitenti eum non teneri ad restitutionent , ad quam re ipsa tenetur, teneris errorem dedocere . Quod si non dedoces , vel si poenitens interea factus est impotens ad restituendum , qui alioqui restituisset, teneris ipse restituere illi tertio. Nam violasti jus, quod ille habebat, ne impedires restitutio tum ei debitam, & co.isilio tuo es causa efficax ejus damni. Si vero poenitens possit adhuc restituere , sussicit, quod eum moneas de ejus cibi segatione : nam tua mo altione sufficienter tollis causam damni inserendi, quam Posueras R. tertio . Si ex ignorantia, vel negligentia culpabili omisisti solii in admonere poenitentem de obligatione restituendi , teneris eum postea admonere . Seci juxta multos non teneris ipse restituere , si poeni telis sit interea facius impotens ad restituendum ; immo etiamsi non moneas eum de restitutione facienda, saltem nisi ex officio habeas curam an Amarum . Quia Contenarius praecise ut Contessarius non tenetur ex justitia
impedire damnum ejus , cui dubetur restitutio ; ac proinde omittendo monitionem non peccat contra jus creditoris , sed tantum contra honum spia rituale poenitentis . . . . Dixi , saltem nisi ex cificio habeas curam anima
rum. ut sunt Episcopi, & Parochi, quos teneri tunc ad restitutione in valde probabile esse censet Lessius . Quia quum isti sint Superiores, ex os eio tenentur regere subditos, & pro modo suae gubemationis impedire ne aliis damnum inferant .... R. quarto. Si poenitentem culpabiliter, hoc est ex maliti. , vel ex ignorantia vincibili, vel gravi negligentia considerandi , obligasti ad restitutione in , ad quam non tenebatur, teneris ex justitia er- ωrem retractare . Quod si jam restituit , teneris damnum illud resarcire .uam illius fit isti cauL eficax, dc ujusta tuo talso consilio ex cap. ultimo de injuriis . stem teneris poenitenti de damno , si tua omissione culpo hili tarii causa, cur ipse restitueret id, ad quod non tenebatur: nam i te damnum oritur ex omissione monitionis ei ex ossicio erga eum , ide que ex justitia debitae. Hactenus Anto ine . En caput de injuriis is damno dato nunc indicatum, quod habetur in D cretalibus , quodque est inconcumina principium , cui innituntur pene omnia superius producta - Si eulpa tua datum est damnum, veI injuria irroga io , seu aliis irrogantibus opem forte tuisti, aut faee imperitia tua, sive n threntia evenerunι : Iure super his satisfacere Ie oportet, nec ignorantia te excust, si scire debuisti ex facto tuo isjuriatii verosimiliter po e contingere , veI Dc uraω - . Author, ut puto, unice loquitur de primo casu, quem ipsemet in Amgelica susius exponit ver. Confessio quinto num. II. , eandem doctrinam tra dcta , quam S. Antoninus exhibuit.
69쪽
3o CONSID. I. ARTI C. I. NONUM DugiuM . Utrum obligatus ad officium recitanis dum , quando illud praetermittit, teneatur ipsum redicere Respondeo secundum Hostiensem , quod non ex necessitate, licet alii contrarium dixerint. Debet tamen ei imponi ex poenitentia , ut redicat , si non est multum. Concordant Innocentius de celebratione Missurum cap. I. , &Αstensis lib. 5. tit. I. art. 5. in Summa o
G Septem sunt horae Canon Ici Ossicii, Matutinum, Prima, Tertia , Sexta, Nona, Vetperae, & Completorium, ut merito cum Propheta dicamus - Septies ἐκ die istidem dixi tib - . Diversis Passionis Christi horis significandis sunt accomodatae, ut Clerici quotidianum illud servitutis suae Oricium persolventes, ea, quae Redemptor noster pro nobis passus est, in
m moriam revocent, ac meditentur. Quod indicant ν rius in Glossa cap.
Presbter Extra de celebratione Musarum,.relati. Haec sunt septenis propter quae psallimus Horis: Matutina ligat Christuin, qui crimina purgat: Prima replet sputis , causam dat Tertia mortis: Sexta cruci nectit, latus ejus Nova bipertita Vespera deponit , tumulo Completa reponit. Ita Natalis Alexander lib. a. Theol. Dogmaticae, & Moralis la Apispendice ad Tractatum de Ordine cap. 8. art. r. Quanclo h jusmodi horae C nonicae primum tuerint Institutae, expendit Concina lib. a. in Decalogum is.
fert. a. cap. a. num. 6. et & relatis variis Auctorum opinionibus, necnon proinductis complurium Sanctorum Patrum , & Conciliorum testimoniis , in hunc modum concludit - ditur si substantiam spectes ossicii divini, origo illius Apostolica dici potest : legitur quippe Ach. 3. v. I. Petrus autem , o Ioan
nes afendebant in templum ad horam cratienis nonam - . Si modum , so
mamque coasideres, institutio Ecelesiastica est - Haec ille. AEqua est ergo definitio ipsus tradita a Cardinest Bellarmino lib. I. de bon. Oper. Cap. Io. Diomtim inficium est certa ratio publice Iaudandi, preeodigiae Deum mente ιimul, di voce, auetoritate Praesulum instituta - . Super divini ossicii recitatione nonnullas habemus propositiones a Summis Pontificibus merito proscriptas, videlicet ah Alex. VII. amo 2666. Restitutio a S. Pio V. imposita Beneficiatis non recitantibus, non deis hetur in costientia ante sententiam declaratoriam Iudicis, eo quod sit poe
Habens Capellaniam collativam, aut quodvis aliud Beneficium Eeci fiast,
70쪽
Ab eodem Summo Pontifice anno I 666. Restitutio fruetuum ob otnissionem horarum suppleri potest per quascumque eleemosynas, quas antea Beneficiarius de Iluctibus sui Beneficii feeerit. II In die Palmarum recitans ossicium Paschale satis tac it praecepto. 34. Unico O.ficio potest quis satis lacere duplici praecepto, pro die praesen ti, & crastino. 3s. Ab Inno. XL anno 167y. Qui non potest recitare Μatutinum, & laudes , potest autem reliquas horas, ad nihil tenetur: quia major pira trahit ad se minorem . sΦ'Clericos in Sacris ordiathus constitutos, Regulares professos Choro ad dictos, & Beneficiarios teneri sub mortali ad persolvendum qualibet die divinum Oficium , nemo unus est qui dubitet . Definitum id habemus cap. Presister Extra de te oratione M artim - Septies is die Iaudem dixi tibi, qui septenarius numerus a nobis impletur , si Matutini, Primae, Tertiae, S mae, M. nae , miserae , ct Compti oris tempore, nostrae servitutis incia per solvamus - . Et fortius ibidem cap. Dolentes - Haee igitur, di limitia sub poena fuspensionis penitur in bibemus. districte praecipien es in virtute obedientiae, ut divinum o sum nocturnum pariter, is diurnum, quantum eis dederis Deus, studiose eelebreui pariter, di devote - . Iure igitur S. Carolus Bomromaeus Ia primo Con. Μediol. pari. a. cap. xx. - Qui vero Sacris initiati Beneficin m Ecclesiasticum non habent, si divinum praetermiserint ossicium, praeter grave peccatum , quod committunt, graviter etiam ab Episcopis in eos animadvertatur - ; & GIossa super cap. Γοιentes, quod est Inno. III., nunc recitato - Ad quod etiam sine isto praecepto tenentur supra eod. cap. Prer,diter : & ita qui contra hoc praeceptum iaciunt , inobedientiam i, currunt . Uade videtur , quod sint suis Beneficiis privandi propter inobedientiam : arg. supra de majoritate ἐν obedientia cap. illud: quia peccaeum paganitatis incurrit quisquis sedi Apostolica obedire contemnit 2 x. dist. cap. di qui sint PresbyIeri , & infidelis esse convincitur , et Iamsi fidelis esse videatur s. q. I. cap. Sciendum. Hactenus Glata . Casum noli rum quod respicit, placet recitare quod scribit S. Antoninus pari. g. tit. II. cap. . 3. 6. ' Respondeo secundum Nomam in quo dubet. . 'ut in inciis disinis excisendis νυστο da est congruitos loci, ita elisis congrusias rem
poris , ραις obfervari non posset, fi oporteret iniungere omitteati, quod horas dicerat quas omis; forte enim in Completorio diceret: Iais lucis orto odere , b in tempore Paschali incium Dominicae possionis, quod videtur auesurdiam . Et ideo no' videtur injuvendum, quod easdem horas repetat, sed aliquid ad laudem divinais pertinens; hoc est enim commune in om i O cio dioino Iatis Dei, is subfruium Edelitiis : puto quod dicat septem Uamos poenitentiater,