장음표시 사용
41쪽
ib SYNTAGM. IVR. VNIVERSI PARS I.
alioquin nihil actum videatur dccorruat quod agitur, si praeter vel contra. ς eum est ,ες formam factum sit '. uod perpetuo verum est, nisi in tribus casibus. Prior,
in c.ritano, de te si actus ab eo hac ex certa icientia contra formam, ab eo qui poruit quando
a. ita. e, tibi vult, solemnitates vel supplere vcl Vnmutam: quemadmodum prancntia MV . ..u. ipsius principis, qui publicam gerit authoritatem' , supplet solemnitates πι)i testamentorum coram eo factorum omissas, quamuis illae iuris publici sint .macitiai. r. vis. Atque in aliis idem statuendum, si modo princcps, vel qui potest exprellia, is ita iis eri vela ipso deroget scienter: alioquin enim nisi concurrant, princeps iuri h publico, aut eius solemnitatibus non censetur suis rescriptis derogarem. lib. i. instit uti Alter casus, si quod additur fornice, minimum sit,& ad eundem finem conspiret, illud non mutat formam, sed iuuat, ut forma formae addita a. Tertius,ut si sine periculo, rina non possit impleri expresse,suificiat ea impleri per aequi pollens , veluti in forma quae exigit, ut beneficiorum acc e La de resti lib.1x. pratio publicetur in locis vel templis sacerdotiorum: si tuto is locus adiria Arist. ... ..ii non possit, potest alibi publicari '. Sic in vocatione iuris experiundi causa: VA:ὼθ et . iaciendae ex forma in loco domicilij, in periculo, ut alibi fieri possit dispe η quodα in appellationesiniscanda receptum est'.
De dominio,proprietate, uec possessione. Caput
ia .r Hostis pratrietur vel domi , se necessaria acquisitioni r M. a non a domo dinum. s Dominis finitio. Hieraria orproprium quirio quomodo.s ninium in plenum se non planu anisum, se quidsit utrumque. nam pus item rei minuitus utam. Directum utileque dominium quia,O nuda pro istas. δ Dominium tum esse. D illa rerum genera corporalium Sc incorporalium, referri a potest de subiici & alia rerum distinctio, quae habet plura capit ex carum dominio de possessione pendens, quae intelligi vix potest a iuris tyronibus, nisi prius de domi iiij, proprict iis, dc possessionis appellatione quaedam praecognoucrint, cum ex his ius tenendi res & varia nomenclatura sequatur. Quamobrem de istis pauca notare antea ope pretium duco. Igitur domi - nus mihi videtur is dici, cui aliquid subiscitur: non secus ac Graeci dicunt verbum δυιαω, significare subiicere: veluti de Latinis brutit, illud contracti ne facta in illi .. Mutuata significatio verbi domas, idem ostendit. Consentit etiam Hebraica significatio,assinis hinc nomini mom, domem, quod ideest,ac fecit silere,compescuit,& ita sibi obedientem reddidit: unde malo dominum potius dici, quaria domo, id est, ab aedibus cum Ambroso Calepi- no. Siquidem ut Mar. Varro notat , domus nomen Graecum est, sicuti MI Hon . ii ... apud Homerum' usurpatur, ita δι' in Aus στωι-ν. ἁμον. dc apud Hesiodus, se,. ' At donuis δομος vel ιζωμα anm ortum liabet, quod est
aedilico: quare non potest aediscij x domi iiij trahi inde ulla similitudo,cum . ta: dominus dicatur,imo potius aedificatum in alieno, ce- i. , , de inb ili' dit domino soli . Itaque dominium dicetur facultas, qua possumus in ali- 3, quare quippiam: uti potestas in seruorum persena dicitur dominium,a Paulo' libro singularium ad legem Fusam. Et in persona magistratuum, imperium,cuius potestas, quod pertinet ad eius retinendi facultatem, dominio
res suae similis dicitur, ab Vlpiano . Sic qui sibi seli habere repotest, sine
42쪽
communione domini tum habere dicitur :&significantius proprietarius di- citur is,cuius potestati res magis accedit. Siquidem proprium dicitur,quod magis pro' nobis eth, perillareque cuiusque:&, ut insula a dicam, quod b LLOM. proptui uni soli conuenit '. Et ita propriu solum Iabolenus Iurisc.dixit ,quod com pmune non est cum socio. Hinc M proprictas eius esse dicitur, cuius solum ' :
ctum unde S proprietas pro re ipsas in dominio alicuius non sit, ponitur a , Isa bita. . Iustiniano Et ideo Vlpianus tradidit, duorum unius rei insolidum d minium esse non posse,quod Triphonius 'probat: nisi pro indiviso. iuris tan tum intellectu, non diuisione corporum, quis plures ei se dominos ciusdem rei admittat cum Papinianorio tamen caua adhuc oc quisque sociorum t ribo. i M. Mretinebit integrum dominium, ut in iure seruitutis apparet ex responsis iuriscons ' Caeterum, hoc dominium interdum plenum dicitur, interdum non plenum. Plcnum dicitur, quando dominus dc corpus rei, & vsumst ctum eius habet sibi liberum , dc plenam in re potestatem, ut ait Iustinia. . , i .'
Quod&exIustini constitutione ficit E colligitur. Sicut plenum dicitur aliquid, si nihil quod elui naturae sit, desit: veluti plenum compromii sum
Papinia'. dixi quod de rebus omnibus controuersiasue compositum est.Et in p. cum
eo pacto us filictus in multis casibus pars dominij dicitur a Paulo iurisc'. - d. 'id est, domini j de plenae potestatis: non autem pars integralis iuris domini j, quod nihilominus proprὰ est penes eum, cuius corpus rei est, de si v sse, ictus ad ali am pertineat. Quia propriE vsufructus seruitus est,ut idem Paulus . illo. . explicauit . Siquidem usuifructus, est ius alienis rebus utendi fruendi,salua rerum substantia, eidem Paulo ', de Iustiniano ivt aperte poste. alibi '
Ius etiam notauerit, eos qui in perpetuum, fundum vectigalem, quo D n- i-Ii
6 tur, conduxerint, non esse dominos. Verum quandiu fructus percipere alij possunt, potestatem plenam non esse rem dominis nemo ambigiti redeunte 'autem usus tactu redintegratur potestas, fit*,ut dicit Theophilus conlbim datio proprietatis & vsusmictus. Sic tres illi Caesares Gratianus,Valentinia. noe Theodosius ', plenum ius proprietatis concedit in bonis coniugi, qui non habuit ex priore matrimonio liberos, vel si nati nata ue discesserinicitavi in his nanciscendi domini j & testandi circa quem voluerit, liberam h beat ficultatem. Et absoluth proprietas posita,quando de posscstion S d p init a. in s. i. deminioquetritur, pro dominio pleno sumitur, ut obseruare licet iii plerisque ἰliis . . 'iuris utriusque locis:vt dum dicunt,prius de possessione, quam de troprieta 'te agendum ,,oc nihil commune habere proprietat cum possessione ', . 7 de se de similibus. Non plenum igitur dominium erit, ic dicetur directum visit ii,.t. in M. dominium esse in nuda proprietate, de quod ab hoc dominio discedit, erit iaquasi dominium, dc quippiam nobis utile ex rebus alienis. Et ita proprietati. ususfructus opponitur plerunque in iure, nam proprietatis nudae nomine, nullus fructus continetur, ut notat Caius sed tantiim ius rei solius, non .eonsiderata eius possessione vel usu: sicuti distinguit Paulus 'in inter schinrum tractatione, dc imperator Alexandet ' vocat proprietatis dominium. Et
certe proculdubio dicendum est unum genus veri domini j esse proprietari j, quod directum dici poterit, eo quδd non aliunde pendeat, vel ex alterius rei usustumiarij autem ius, dicemus etiam fictione quadam dc subtilitate
iuris esse dominium.Ita enim Tophonius ' nominat maritum in dote ux vi naturaliter. ris, cuius tamen proprietas vere uxoris, Iructus autem mariti: quod ad sum acetiuieti. possessitilitatem legum rescri Iustinianus ' .PropriE aute quasi dominium dicetur, isic enim de Tryphonius appellat maritum, penes quem antea dixcrat esse
rei dotalis dominium, quasi dominum in usi ructu in dotem dato: ratione seq Canis. i.ι se enim dictionis, quasi, reiecta opinione Accursiana ', quae vult ibi Veritatem iuriisviri s ilib.
vir.ini. i. habis autem, uti possid.
43쪽
SYNTAGM. IVR. VNIVERSI PARS I.
inde exprimi, existimo similitudinem dominii, propter commodum fructuu, non verum dominium exprimi. Indicat enim impropriam significationciri vocula, quasi, S impersectionem dicti '. Eo modo intelligenda lex Tlieodo se imperatoris ', dum ait eos,qui patrimoniales principis fundos,& cmplaytheoticarios possident, esse fundorum dominos: cum tamen veth domini non sint emphyleotae, sed illi qui in emphytcosim dant, rei vocentur domini . Reddam autem rationem, quare vlbfructuarij,vel alij emphytcut qui in alienatione rerum cinphyleos eos liberi non sunt,iton mereantur domini nomen, quod non possint de his libeὰ disponere in vita,& sub mortem: in quibus vera est nota veri domini, qui ita pro modulo voluntatis disponit Vsusfructus autem Cum vita finitur, ropetit proprietatem .Nc n negarim. tamen vlasfructus dominium dictum fuisse a Iuliano Intelligi autem debet, ut sit dominium secundum utilitatem. Nam quia utilitas α commodudomini; proprietatis,ad alium,nempe ad Guentem,pertinet, n5 est reiicienda utilis domini j appellatio,ut plerique,ta male quidem mea sententi Odent. Nam ratione directi,& utile dici potest sicuti in actionibus, utilem ea dicimus competere ci,qui non habet ius domini j plend cessum,sed ad quem compendium rei pertinere debet: quemadmodum di recta competit, cessivplene iuribus, ut utrumque probat Alexander Caesar in hypothesi ' haeredi talis venditae. Neque quicquam prohibet, quin transpositione similitudinis, aliquid alterius nomen nou usurpet ratione alicuius, veluti quamuis filium eum dicamus, quem nuptiae demonstrat ,ex matrimonio conceptum: nihilominus tamen, dc receptum est,& filium cum dici, quem adoptamus'. Vt M in iure,ne longius abeam, dominium quoddam fimam iuueniatur, id est,ratione iuris sine utilitate adhuc competens,dc non adepta re,vel possessione, quale inlcgatis tradunt esse, quando a die mortis testatoris in legat rium recta via transire dicuntur Non enim prodest legatario interim leg tu ad acquiredum quicquam ' ex re legata Dictumque in mariti substantiam ', dotem transire, fictione iuris.
a pedum risitione. g o. o. 'fie 'ab alys, sedium itione. ra Pe iopueri corporatium n incorporalium. υ --raincorpore in posse reconcurrere debet.
44쪽
j nio,titulus praeponitur titulo, De acquireta possessione: ordo tamen mihi videtur inuersus, de dominio prius, quam do possessione agere. Quia dominium a possessione Oxpisse πνὶ didit Paulus, ex authoritate Neruae fili j ': ideδ aliquando possessionis nomine, & proprietas & ius domini j venit, sicuti
videtur docere Callistratus diam aditis devior pos Mameratur , penu co- b Calliata.int.siae
Pscendum τι, quam δε proprietate rei, expurans per nomen proprietatis,
quod de possessione dixerati Expressus Paulus ', interdum, inquit, 'ra μυ- rem quo P epos onu verbumsignificars ut in 'possessiones s . et ''
ρos. Et ita usurpatur ab Antonino Caesare M. Qimquam Accus . aliter . ci i a. sentiat.Et Cicero,ad Valerium, Athabet, inquit, in Volaummon ti, uirum . Sin cui oc apud eundem, ide est ius dominij, ω possessio corporalis. Qumob &plemnque domini j nomen possessionem etiam complectitur , si mens IO- l His L quoi .l. 3 quentisau Verum quia saepe accidit,ut proprietas ad aliquem, S ussissem '
ctus ad alium,&possessio ad alium pertineat, permisceri haec non oportet in propria substanti ut admonet Venuleius Iuriscon . Atque idcirco Iabol nuto possessionem distinguita proprietate. ut quicq uid apprelictamus Cu- , i
iusoprietas ad nos non pertineat, aut non possit pertinere, hoc possessio- de volt. λnem appellemus, utque possessio usus sit, ager autem proprietas loci. Gene- i irali is Vlpianus ', nihil commune habere proprietatem cum possessione dis retinii nihil inxit, quod intelligi debet, in cuiusque substantia seorsum considerata, non quatenus in alio subiecto vel extrinseca qualitate concurrere: dc ira in alio continune quippiam habere possunt. Dixit & Iustinianus ' plenam posses- sionem, dum M proprietatem de usumfructum simul exprimere voluit. Et di clex z s propriE existimarim, possessionem esse actum corporalem in re factum per i ini.i deaco. ρos. quem quis facit, vel re ipsa detine vel ostendit se velle eandem rem,& quae V ς eius sunt, detinere sibi, vel alteri cuius nonune facit. Quae finitio, ut noua, ira diueria ab illis, quas adferimi interpretes , a quibus rubens abeo, quod bona pars illorum,ius,alh adminiculum iuris immisceat: csim tamen ius nosit ex substantia possessionis, sed possessonem vel probam vel improba res da possessione iampr edente,&existente. Et certe nemo est, qui si sync repossessionis essentiam examinet, non videat eam ob actum,qui interu nit, facti esse, non iuris. Quod de Iurisprudentia declarat frequentibus re- sponsis . Accedit notatio nominis in argumentum dicitur namque posscssio, a pedum positione, ut vulo legitur apud Paulum inla.de acq. posse. Cu- ius lectio firmari potest ex Cicerone ', dum est, Suru mitura priuata nulta , id Viρ,.i 3 ses aut vereri Wcupatione ινυν ondam in vacua me/urum:venire aiatu est pedes ponere. Rursum alibi ' hodienis dremmam, patres consisti, 'imemasio m ris .s ione libenatu pedemmmin. Es , symbolii adeptionis, possessioni spedis poli ptio, eatenus detentiune extedens, quatenus mens intelligit se velle tenere, ut notat eleganter P ulus '. Estq; possestionis nota substiatialis, factum il-p l.a.deam. Da et Iud positionis,ut rudis dςclaratio mentis, quae postea determi irationem a cipit ab expressione voluntatis. Conuenit quod scriptum est in Deuteronomio ' Dei, dc in lib.Iosue ', min, inquit Deus,lo quem cuisuerit pes v ster, 'vester erit. Et facti esse docet etiam alia a quibusdam emendata lectio , di-s Liae ac hor.
centem a sedium positione dictam possessionem, quasi positionem sicut M . legi in Pisanis Pandectis, ait Alciatus', improbans priorem sententiam, ' cis: quam
45쪽
- SYNTAGM. IVR. VNIVERSI PARS I.
quam irridet etiam Laure ius Valla' mia, inquit, a Giaca nomine. - - ποσποδεῖ pes, apud Graecosfiat ista domatio vel compsmo iis, ut peris distia, vel risitio a pede duatur. Quibus tamen in hoc non subscribo, quando negant declinationem nominis, aπους, fieri non posse, cum ex dativo H Graeco, id est, pedibus,& itione Latino existimem componi posse,possessi nem,id est, ποσι itioncm. Iando animaduerterim M apud Graecos, per pu- dum positionem, fuisse etiam symbolum domini j usurpatum: dicunt enim I . et L. cuμεν , habere pedem extra, pro eo quod est. non habere vel deiici avii L possessione exortem vel extorre esse alicuius, vi apud Pindatu in Pythiis
d. o. '2. .: Sic apud Sophoclem',
. G. 4e AQ--- ίλαιμον ν ἔχμ ππα. i.&-4- Non tamen reiicio, quin dc possessio a sedium positione etiam, symbolum tot πῖ' . .. II acceperit: nam qui regiones olim sibi elegerunt,& ibi sedes posuit se dicumtur, ut apud Vergilium : i
.communi diuidu Hutamen iste urbem Pataui e que Drauit, Teucrarum.
Sicut & in sacris literis etiam, pro ea electione sedium,dicuntur cligentes, tabernacula figere Erat enim illa fictio, lachrum corporale in re immobilivsurpanda, similis ratione finis, positioni pedum. Consequitur enim Pa n raui l. i. tem aliquam eius,quod quis possidere vult: Sicuti pro positione pedum habetur consuetudinis formula, qua modicum terrae possidendae rei in ' uaccipitur,vel cxtremitate pallij,quod ten taliquis,imponitur, ut notain- φὶ rei. domatbi. nocentius tertius d de reliquis, quae traditionis instar sunt, intelligio in i , ἰ- de . . par est, de quibus Deo inuente apemus in acquisitione, quae per traditionemia L. fit.Vnde liquet, versari in possessione factum corpores non iuris adminicumi. 2 firmatur adhuc ex co,quod 3c possessio sine iure inueniatur: vG it' luti quando iniustim dicimus possessionem ', & improbam ' Erit& sine iu- .' re, quando naturalis est sola detentio, vel custodia,& ita apud Paulum ', MI, i , ἡ: e .. summos pontifices&alios Eoquc pertinent verba finitionis,quae de de
iis i.i. 3 adipisci- tentione agunt. Dico deinceps in pollessionis finitione, actum fieri corpo- ixq i., de acqui. rosi ratem in ea, quo volo intelligi proportionem ad subiectum, nempe ad co , - , . bini esti pus,Vt proprie corporalia postideri doceam , non utique incorporalia' in
I Lia circin quibus quando eis utimur & disponimus de corum negotiis, quandam im- ε eod iii, di in i. proprie M. quasi posscssionem demonstrationis gratia confingimus, quemadmodum apud Vlpianum 'legimus. Verba autem illa finitionis, ves oste i, . t ..... it dit servelle candem rem, & qux eius sunt, detinere: admonent duo , pri-uhro 7 e nium, & animum cum corpore in possessione assequenda requiri: tutium, si eodii riuola' neces larium non esse, omnem rem vel omnes rei partes, retinere: sed sufficere, si aliqua pars eius totius 3 rei determinatae' nomine apprehedatur. At verba illa,Vel sibi,vel alteri, indicant possessionem non solum per nos ipsos, per alios nostro nomine, nobis acquiri posse, neque facto nostro solum, sed & alienoevi in iis apparet, qui per se acquirere possessionem nequeunt, . mi i z. s. Mia quia affectionem non haben Vesuti insans, furiosus. Interdum & ex causis,. Τιλ2a.... ex quibus per alio quaerimus ignorates, possumus acquirere possessionem: veluti ex causa peculi, '. Porro quδd ad possessionis species pertinet, cis is ' ι - - 'Σ.- unum ccrte genus sit possidendi, cas ut infinitas' pers equi, par non est: cum .i. I ... --.2 potissimum disserentiae non sint inter illas substantiales, sed ex modis possi-E π, dendi ortae,ut tot sint, quot sunt ginera qui di ' .Et ita erunt accident L .-άν-M.' lex distinctiones. Qiras ita breuiter complectuntur ': ut alia sit possessio, quae zis, resis, eo habeat plurimum iuris, alia, quae plurimum ficti:alia, quae de ficti x iuris
46쪽
a Constanti in laxe mo ambietit. i. io
aeque habeat. Sic exaudiendus Constantinus',dum est, nemo inbuit possi am duplum esse mune d est, cosam duplaem esse.velmo Mo ct causam genera Merris en . aliam, Miure con it, idest.quasure traditur: atram corpore. id est. in qua Fin facis. Addo autem ego membrum aliud, ut alia sit possessio, in qua nihil iuris sit, dc ita omnes species continebuntur, eritque ρο rfecta dc plena distinctio: dummodo de quinto loco possessionem fictam a iure imtellectam sine actu corporali expres , dicamus. Et sexto neutrius speciei, stilicet vacuam. Plus iuris possessio habet quam facti, quando plurimum ex iure mutuatur,ut ait Iulius Paulus Et ita possestio non dam corporis, quam iuris est. Iuris autem plurimum, quando ius factum alioquin debile ad quintendum, roborat:vt quando statuit, facto alterius, nempe procursoris, Vel administratoris,cutoris vel curatoris, alteri possessionem acquiri . Accedit, i. Ivica plus iuris habeat apprehensio in rebus,quae ob sui naturam vel ma- gnitudinem corporali modo, ut alia immobilia apprehendi non possunt, α β lexoc ius ex titulo possessionem dat, cum modico aequipollenti actu corpo- .rali: veluti dum aceruus lignorum venditur, vel vini amphorae: ibi enim quaeritur, modico facto possessio, veluti data custodia, visu, qui corporalis est,traductione,& similibus:in quibus quia magis animus agentium cxubc- ira S animo apprehendi possessio dicitur a Iaboleno ab animo fit deno- ι minatio, non qu5d solus sit sine facto, sed quia praeualeat. Non sccus ac in i, 'i=2Lω,utatio contractuum formulis dicimus, alios re, vcrbis alios, alios litoris, alios con .:uisqv. a. ..is. sensu fieri : eo quod in aliquibus magis res inspicitur, in aliis quod dicitur, i in aliis scriptura, in aliis consensus,ut in contractuum tractatione Deo fave' : 2:sa . lib. te dicemus. Et ita apra dominante fiet denominatio se atque posscssio plus ι d. 'a' i. a. a. inimi quam facti habens,animo fieri dicetur, S facti rumcn habet subiun i ci .. . ... 4. . q. tiam. Nam si omnino a iure penderet ius illud, non posscssio bonorum, potius bonorum possessio dicenda, quae iuris magis, illa autem corporis, Uti ait Vlpia . Neque aberrabimus, si dicamus hanc posscstioncm, quae plus tu I. .f.is irati p.ris habet, esse ciuilem, cuius seruus capax non sit , etsi capax naturalis: ES qudd quantum pertinet ad ius ciuile,pro nullo liabeatur. ' Et ideo aliud tenere,quod naturalem dicitur habere polossionem, aliud possidere, scilicet is .inis iure ciuili. Sed Δ notandum cst,aliquando plus iuris,id cst,incorpor sub iis quis .a sui statiae ineste possessioni , post adoptionem eius, quam fuerit in ipsa depti ne . Siquidem ait adeptione, ut dictum est, Sc corporale factum, de animus oexigitur, cum tamen illa retineri animo solo possit, vz rescripserunt Caic' :quii. u.,.ν.isi.,
res Diocletioc Maximia '.de Paulus Quod certE,si rem serio perpetamus, rest potius ius posscssionis, quam posscssio: hoc est, id potius eri quod per
possessionis legitimam de iustam assecutionem quaesitum est. Sic enim mea sentcntia intelligenda sunt iura , quae meminei sit de iure post cilionis. Ius quippd ex facto oritur, & in causa ius positum. ut monuit Alphenus iurisse . 'de ex facto pacti, ius ctiam nascitur,ut dixit Paul . Et ideo,quia lix Qxς xi0 . nia'. a se ciuilis non indiget corporis ministerio, vel facto alio, accidit ut diuersis, . diuerso tamen modo,res eadcin possideri possit in solidum , scilicet animo, i iri dum
corporali detentione apud aliumcxisiciate, veluti in deposito ', de comm diu. --y-υ- dato ': apparet melius, dc cxprcssd in praecario apud Pomponium', alio tita iuste animo,alid iniuste corpore detinente. Si quidem nec naturalis pos . t. iiiis. ., .rais io pud diuersos vel iusta vel iniunc eiusdem rei esse potest simul de eos . i. i. i. ii i., . . tempor neque una cadcin ciuilis, ut ait Vlpianus ', Paulus ', dc Iulianus si 19 Porro possessio, quae plus facti quain iuris habet, sua etiam habet exempla: κ i. e.
veluti quando nos ipsi corpore dc animo nostro cam nanciscimur, dc ius ubiuita tim. Q.
quidem eam probat, sed nihil praeter naturam possessionis, fingit'. Est dc p.
aliud exemplum,si cum titulo quidca iure probato, res possidetur,scd alium . de prohibeatur detcntio, propter incapacitatem personae, vel aliud iuris im- inpedimentum: Ea cnim tunc plus facti,qu iniuris habere dicitur'. Potest M ia Tis i.
47쪽
M SYNTAGM. IVR. VNIVERSI PARS I.
' diei huius generis possessio colorata. Nam sicut annotat communis inte in ptes ad Pragmat. Sanctio dc Abbas Panormita'post Calderinum,Antos m. de Immol. quando desectus potestatis non cit in consciente titulum benefici j, nec inducitur priuatio a iure vel ab homine, talis possessio dicetur ur Gomes .ad: colorata. Meminit & inter Iurisconsultos de colore M titulo possessionis vel traditionis, Marcellus Sed & ca plurimum facti habet,quae continua-
tionem usus postulat:quq cxiratur in praescriptionibus,ut me docuit Papini M ix αν φ nus 4 Plurimum iuris de plurimum facti dicunt possessionem habere inter- 4 rzim i deniq-, pretes eam,quae per procuratorem quaeritur nobis ignorantibus, de tamen non quaeritur usucapicndi per eam acquisitionem facultas differens ab ea' quae plus iuris habet, quando in causa peculiari tantum datur etiam usuc ith piendi occasio. Nihil iuris habet possessio ea, quando iure non probatur de-21' tentio,vel quando ex detentione ius posscssionis non nascitur. Ita qui ini ι ste rem alterius occupat, possidet quidem, naturali detentione: sed quod sta .L. i. a. ad iuris Vtilitatem, tenere potius solum, quam possidere dicitur ab Vlpia . istius ordinis malae siclei detentio,quae tamen postellio dicitur Simii inu. osius. .. liter ea quae improba, quaeue iniusta, quae sinc praecedente titulo, quae ius non dat ut aiunt CC.Diocle. & Maximi'. item ea qhine violenta, & clande-i &int. Diu dς apud Vlpianum . Existimatur in iure vlasfructus liabere tantii in , , .mai, Deat animum potu cuia1,PUNU UL Ma UL L .riam . L, h ' nomine ratione quidem iuris posscstares non dicuntur :verum ratione iacti,& naturalis detentionis, tales dici possunt secundum Pomponium ', de in Alexandum Caesarem '. Quamobrem oportet inde annotare, posse alique rue uri &viu iri. ciuiliter aut naturali re vel Vtroquo modo,incumbere possessioni, veluti
Gin pisi , monuit Vlpia non tamen dico possessionem ciuilem, cum facti& corporis: Il I, dixerimus,sed posse ei incumbere Civiliter, & ciuiliter possessionis ius E ' beri. Ad naturatum etiam pertinet possessionem, ea quae precaria dicitur, habeat quandiu tradenti placuerit': pertinet M ille ingressus, a .ii. M.tit. 1 o. qui iure familiaritatis in pmdio amici conceditur, qui sine animo possiden-
y re ' di fit ut ait Paulus '. At possessio quae sol sim ex iure pendet, meth ciuilis ap- αν
pellari potest, in qua ius ciuile rem traffert sine corporali facto, opcraturque L. ' .ia retinendi potestatem,licitam,legalem, vel legitimam dicere possumus: ve- 'ria,'' luti eonventio legitima dicitur ea Quae de lege tantum vim habet '. Huius
ui . de piscar .in luti conventio legitima dicitur ea, quae , Iege tantum
in ia. nil ita exemplum,in suis liberis, qui continuare vel assequi possessionem bonorupaternorum, statim a morte patris sine aditione dicuntur'. Quod ex con- η- de xq huc sisetudine generali Galliarum, tractum est ad omnes hqredes,qui non ςg-' corporali aditione, sed mortuus possessionem censeatur dare haeredi, quod dicunt, lemm syst se Q. Ad quam consuetudinem edidit commentaria D. Andreas Tiraquellus Et de illa fere omnes consuetudinari j tractarunxi r u l. inet s. l. ii. certe possessio vel E ciuilis,& potius quam ea quae a iure suis desertur, alii: . quae proprio continuatio possessionis,quam habebant vivente patre,dici ρο- α . , test, ut ait Paulus . Postr a autem sessessionis species, vacua dicitur, quati rim ; existimo esse, veluti subicctii dispositu ad recipiendii modii possidendi vel' ita , in 'li'.d. ciuilem,vel naturalem, iuste vel iniuste, quando scilicet res, nec nimo,nec 2 corpore alicuius tenetur, ut notat dc firmat exemplis Accursius y: alioquin L ., o I 2 enim si quis alius possideat, vel animo vel dctentione corporali, vacua non tred intepexi. U. est pol sessio, ut ait Paul. Iuriscons .Huius generis erunt possessiones bon o . AMA. rum vacantium ', dc desertorum . Similiter ca que nullius sunt, quae ut va-Ie,n au cua primo occupanti cedunt sunt huiusmodi res diuini iuris,M sacrae ,d
48쪽
quae publicae sunt aliaesi; quae extra commercium sunt hominum, quanam vacua possessio , quia nullus possideat propriE: sicuti Vlpianus vacuas dicit stabulas, in quibus nihil scriptum reperitur .Et ex his absoluta patet posscs- b ripisa. LIbitiae. sionis distinctio ratione quorum quis possessor dicitur,& posscssbrium com i s. . . a in.f. y27 petit remedium. Caeterum, ratione causae, quae ius possidendi tribuit, dupli- citer quis possidere dici potesti vel cum titulo, vel sine titulo. Est autem ti- dtulus,inscriptio vel compendiaria significatio,&signum maius aliquid demonstras. Ad quam finitionem omnes tituli varix acceptiones reseruntur, alia iis, ita iiiiis
de quibus interpretes tractat' dicerent Graeci . Quamobrecausa ex qua sustinetur, vel conceditur, vel nominatur possessio, dare titulum di- .citur possessioni: isq; iustus in omni possessione ad praescribendum requisita desideratur AEt polita Deo fauente in v capione explicabituraeo reseruntur rubricae,dcem uin leges: Pro Gluto , quando rem in solutum datam tenemus : Pro emptore, quando ex vera emptione sequitur traditio A, vel ex negotio emptioni proximo dummodo emptio iure approbetur. Nam illicita, vel rei inalienabilis emptio, non dat titulum Atem pro transactione, 'ἔquando ex causa ita actionis possidetur Pro liuerede, quando extraneus, non suus ' vere institutus post mortem,& non in vita testatoris, res haerii
ditarias v haeres possidet. Cui assinis possessio bonorii a praetore concessa , dicitur. Quod si quis alioquin donationis capax, ex ea causa possideat, pro donato ptadere dicitur a Paulo . Et si occupetur res ablegata omnino ab , esita, sequitur titulus,pro dcrelicto, de similis nominis possessio eadem di- .cenda. De aliis,ut pro dote ,pro legato ',pto suo '.His accedit possessio pra toria, quando auctore praetore quis possidet, iura enim possidere dicitur, se- , o vir. cundum Paulum ', potissimum quando iudex non quidem ex primo, sed hex secundo decreto, iubet rem non cauentis de damno insecto , possideri', ivel per adiudicationem vel per assignationem vel per adiectionem' sicuti de titulus possessionis per ius accrescendi , non secus quam ex institu- tione possessioni accedere potest '. Sine titulo possidens, dicitur simpliciter pro posset re possidere, quando causa nomi in vel expressa probata in iu- tius. re,non dat causam possidendi: scuti in possessione rei donatae inter conii ges, quae, quia nullo titulo donationis iure probatur ', facit posse rem de- ο
tentorem pro posscitare Sic etiam dc praedo, dicitur pro posscitare possib
49쪽
De rerum diuisione, ratione dominij, & pos sessionis: dc parasceve ad sequentem
r Et duiso. D mim is res, ibid. Hiis ni iuris m, ibidem. a Sacra res quaesint.
a Temptam quare Graecusiris, o νηδα Tempti σα-olis abaasara, ibidem. . Tempti quandoque des 1τι essesera. Sacrum ter translationem Jacram dici patrimonium principati ibid.s Resipasae res quaestat. Sacrum se relmosum quam 'ec-fundi, ibi
Ia Iaeres quaesint. y'Humani iuris res, qua afu- purae, quaedam pro . Prophanum qui sit, ibidιλαν. 3 Palicae res qua dicamuri s Res qua in a stim Maras. 1. Res quae sint natura commu/Vs .ii Gibus ex causis Gressi sit a communione. t
X p LI C A τ Λ ratione proprietatis & domi iiij, sequitur ut' idistinctiones rerum quae in illis variae sunt,tradamus.Res it 'que aut diuini aut humani iuris sunt, hoc est, vel sunt in Dei vel diuorum , vel in hominum iure , dominio , aut possessione: corporales aut incorporales. Diuini iuris, res c crae, religiosae,sanctanquae in nullius videlicet hominis doniis nio sunt Humani iuris, aut publicae , aut priuatae, aut nullius Publicae, aut communes uindium, ut uniuersitatis : quae usu, non proprietate communes sunt. Privatae, quae ex his quae nullius sun ogulorum fiunt Nullius, sunt non occupata a redit xes no adita & similia. Sic res sunt, quae pu- αblice dedicatae sunt, vel in ciuitate, olim principis aut muli , num pontificis auctoritate Et sacra quaedam publica M priuata, a Paulo iurisconsulto constituuntur . Templa iuris diuini de sacra sunt, qui aliubi domus Dei '. Idq; monent tituli De sacrosanct. eccles& de c5secra ecclesiar.Erant oc pro templis conssecrata olim nemora, luci, potissimum apud idololatras . Nec alia templa fuisse Germanis antiquitus quam nemora scribit Cornel. Tacitus'. Et Graecis ἰρ temptu dicitur,quis crurum. Et Mia δὶ Hiora νἐρα-- , τλως, quod in ipso dei, ut ipsi plures falso putabant,habitaren t.Et Varro', fana templa dicta notat, qudd consecrando ipsa, pontifices locuti seu fati Gnem fecissent. Qwe M templa sacri res sunt, & per pontifices Deo conse- crata:quae desinunt esse aliquado sacra ', dc sunt profana per euocationem 'sacrorum ', si liberentur , sacris vel per coemptionem a pontificibus ', vel si ab hostibus capiantur . Translatio porris fit appellationis sacri ad pler que alia, ut ad patrimonium principis ', quia & consecratur princeps,& vngitur' . Religiosae res erant, quas quisque priuatus piis usibus consecrabat,ut . si sepulchrum faceret hoὸie tamen non licet priuatis sine authoritate Epi- 'scopi facere locum religiosunt . Sunt enim Christianis publica camitteria consecrata. Dicuntur ac religiosae domus, qu* dc sacrae '. Atque istae appellationes sacri A relisiosi confunduntur aliquando quia erga Deum religio
dicta est'. Et Masurius Sabinus, religiosum csse dixit, quod propter sancti
talcm remotum ac sepositum a nobis est Sanctae res sunt, quae ab iniuriis chominum defensae atque munitae sunt'. ales portae, muri ciuitatis, quin rum violatoribus capitalis dicta est 'una . Sic & sancti legati ,& ab omni iniuria tuti . Et luc pauca nunc pro sacrarum, religiosarum, de sanctarum rerum explicatione suiliciant. Plura enim tradimus paulo post, de in criminibus,titulo de sacrilegiis. De rebus humani iuris ideo agemus strictius: hu r
50쪽
mani iuris sunt, quae in consortio hominum sunt, diuini enim tutis nullius in bo nis sunt O uae humani iuris sunt,& purae rcs dici possunt:ita locus pu- tui.inr.e.semel.e. rus,qui nequc sanctus,nec sacer, neque religiolus est . Proianum quoque . quasi procul a fano,&a rebus templorum ',dictum. Et prosanum id proprie Trebatius dici ait, quod ex religioso vel sacro,in hominum usum proprieta- temoue conuersum cst Publicae res,quasi populicae,& publicum, quasi po- b i. i. . prioris.deis
pulicum,quod omnibus patet . Vlpianus publica exuti maz , quae Publico l. i.de mori. inser.
vii destinata sunt, ut areas,insulas, agros, Vias publicas, itinera publica. Sic . i. s aedes sacras vocat publicas Philippus imperator Item nomine publicam . rerum, res uniuerῖtatis dicuntur, siue municipi j cuiusque ab Vlpiano . . Nam municipibus ad exemplum reipublicae, permissum est habere arcam 'communem, riasque alias communes Proprie tamen publicum, ad statum rei Romanae pertinere dicitur,& populi Romani Quare dc fiscus , qui pecunias vectigales populi collieit, publicas pecunias dicitur haberC Ut & iuio..tibi is T.u. res fisci, res imperih dicuntur ,& propriae principis, qui pro repub.inuigi' l L, ι.εubii. Iat , dc ut de quae militibus pro republi.vigilantibus assignantur,communc causam de publicam habere videntur Sic latius patet publicum,quam Vni e tiuersitatis Et publica dices flumina,vias regias,dc publicas, portus, dc similia, si 'iis . . quae undecunque venienti populo usum communicant : at uniuersitatis di ces ea tantii ni, quae communia sunt sollini municipibus eius loci vel ciuita- itis.ut stadia theatra, pascua,nemora, dc id genus similia ':quae tamen singu- missiuisi. quodculorum,ut ungulorum non sunt, scd ungulorum municipi), Vt univcriorum, k vi .iri i bona ciui
id in quibus nullus ex municipio, ut bonis propriis porcst uti, ut alios prohibere possit,scd quibus utatur, ut comunibus .Vniuersitas ita rem , dcreS de iura continebit ex sentcntia Vlpia . Eritque congrcgatio, Videlicet rem, hui'stud i. eo I r. vel personarum, vel iurium ,quae unum quid faciat. Neque dicetur uniuer' oi,. i. ,eib. sis
sum possidere, qui separatas rei partes possidet . Et uniuersitatem tantum, possideri,non singulas partes dixit Paulus'. Res quae nullius in bonis sunt, diuini iuris sunt, ut dixi, ab hominum commercio exemptae'. Sunt de alia rap. quae hominibus communia contingere singulis possunt, de tamen nullius ' ilaia .. . ta'
Io sunt: ut Kaqua profluens, mare, littora , haereditas quae nondu adita est '. v Ferunt quoque, natura omnia fuisse & csse communia,id est, omnibus Vtcn heretus. fi de seida communi usu proposita, dc iure naturae 3c diuino. Cuius rei extant Vesti p LEui M. dei tigia apud tui is cons qui feras captas & cuadentes, pristinam libertatem natu- 4ralem recipere aiunt . Et Cicero diccbat, uni priuata natura amn M. Sed nos de his plura, de de necessaria diuisione communitatis in 3. lib. praeludi Or. 3 i sunt. i.quodcuit optimi Iurisc.c. . dc sequentibus. Quare hic plura non subiungam. Praete quam,quod paucis accipies, x illa communione necessario peruentu fuisse iustis de causis ad diuisionem: primis,quia communio rerum parere solet di-
scordiam dehinc, iuddi tem ,dc naturale vitium
nihil habere, qui totum non habet,arbitretur: denique, suam quoque parto quis corrumpi patitur,dum inuidet alienae . Exemplo sint illi quantumuis . probi viri, Abraham, dc Loth, qui diu in communione vivere nequierunt 1ine iurgiis ', neque Iacob cum socero Labano ρ.Tertio,&liabemus authOrem sapientissimum diuisioni Dcum,qui piscibus, aquam: auibus, aerem: aliis terram, pro diuersa diuisit natura:diuisit de gentes ' ,δc separauit filios hominum , distribuique voluit terram subactam a filiis Israel '. Atque . loco,oc ius gentium docuit diuidere '. Proinde singulorum res ficri opo
tuit, hoc est, ex illa rerum communione, in mancipium dc ius venire pro- otium cuiusque: istaeuires sunt priuatae, quae in alicuius ivrcoc bonis sunt , quo iure..distiti. vel liberae vel seruientes, vel commanes inter priuatos,vel conrulae. vi Ciliain.
liuisionem: primis,quia communio rerum parere solet di ic,quod communio habeat rerum gerendarum difficulta-' .a ,. ', 'I. eitium est,negligi quod communiter possidetur , utq; se . , ier' A