장음표시 사용
11쪽
let, pleraque in quarto, quinto, & sexto Politicorum libris indicaverit. Ut si rationes recte computemus, nihil isti habeant, in quo exsul ent, quod non Veteribus philosophis acceptum reserre debeant. Nempe pseudo-Politicorum error inde
natus est, quod inepta & puerili Politicae
idea ac specie decepti, ceteros homines non ex virtute, sed ex fortuna metiri solent :& eos , quibus res aliqua bene cessit , -- nos Politicos; quibus contra , ineptos homines appellant. Sed longe aliter se res habet :nam & plerisque nullo sino merito , casu &fortuito res prospere evenere; & multi incredibili doctrina , ac usu rerum praediti res male gesserunt; quod eae tempestates in republica exortae sunt, quae nulla industria humana praevideri, nec sedari potuere . Quod s1 rerum summam adtente subduxerimus , deprehendemus , plerosque , qui propter res gestas domi, militiaeque celebrantur , non peritia, non prudentia , sed fortuna valuisse. Quod ipsamet Urbis historia, in qua
scribo , luculenter demonstrat . Quis enim Hamilcarem Barcam, quis Hannibalem filium , quis Cn. Pompeium , quis M. Antonium ignavos milites dicat, quod ille a Vettonibus , alter a Scipione , tertius a C. Caesare , quartus ab Augusto proelio vim fuerunt
12쪽
' runt 8 Quis C. ipsum Caesarem, quis M. Tub
lium gubernandae reipublicae inperitos existis mei, quod uterque civilibus flumbus actus fato suo extinctus est λ Itaque & sortuna , id est tempus, casusque, ' a divina providentia definitus , in omnibus dominatur : 8c gloria , quae claros homines sequitur, saepius fortunae , quam virtutis , est beneficium . Quare nec illi emper laudandi, qui famam
sorte magis , quam Virtute , partam habuerunt nec hi contemnendi sunt, qui fortuna parum , Virtute multum valuere . Sed virtus sine fortuna ponderanda est e qua qui
gaudent, ii quidem ad res quasque publicas administrandas praestantiores haberi debent . Quod si hanc Prudentiae & Civilis , &Politicae artem, quibus ratio omnis procurandae reipublicae continetur, expendere & examinare voluerimus Plane .. intelligemus ,
ex verae Metaphysicae principiis ordinem , claritatem.& splendorem suum accepisse . Primum id nos docent scripta eorum , qui de ea hoc saeculo accuratius disseruerunt, qui Metaphysicae auxilio prudentiam generatim sumtam , quae aliis lumen adfert, a rei,
v vidi sub Sole nee velocium esse eursum , nee sortium bellum, nee sapientium panem , nee doctorum divitias , nec artificum graiatiam e sed tempus, casumque in omnitire . v refu1.
13쪽
quis Prudentiae partibus separatim exposuerunt, res quasque ad certa capita revocarunt , ex certis ac perspicuis principiis singula deduxerunt, eaque ordine quam aptissimo posuerunt, ut facilius multo in animos
inlabi possent. Deinde id ipsum vel inviti declarant ii, qui praecepta scripta reliquerunt , quibus respublicae recte gubernentur. Quis enim umquam de talibus rebus dii, gentius scripsit , quin prius casus omnes, qui evenere, percensuerit , alios cum aliis contulerit, ea, quae similia habent, notaverit , in quibus dimentiriε--diligentissime admonuerit , idque ordine explicaverit, quo facilius quaedam' vitari , quaedam vero asmitti sine ullo damno, immo vero cum frin
ctu publicae rei possint 8 Quod qua ratione
sine Metaphysica emi possit, non Video et cum id ipsum vel maxime sit Metaphymcum, sngula tali ordine investigare & e ponere , ut & clare , & nullo negotio imtelligi queant . Iam Vero eos, qui reipublicae cum laude praesunt, quid ab aliis hominibus distinguit, & quasi prae ceteris latos laudibus efferre cogit, nisi sellertia, qua ex praeteritis, ac praesentibus negotiis accuratissime expensis, & inter se collatis; ex moribus populorum , quos penitus eX
Ploratos habent, sutura callidissime prospiciunt;
14쪽
ciunt; quae ' noxia sunt, declinant; cetera ad salutem reipublicae , ad felicitatem populorum Vel augendam , vel conservandam flectere norunt λ Quis autem hic non videt& Logicam , quae veri probabilis regulas ostendit; & Metaphysicam , quae docet, printabilitatis praecepta ad accuratam analy mveri investigandi caussa instituendam facile flectere , & accommodare ρ Quod cum Recentioris metaphysicae proprium sit, quae, missis inanibus disputationibus , praecepta ibla communia utilia & clara ita persequitur, ut vel nullo labore cuilibet intuenti communis' eorum utilitas nota sit; fit inde manifestum , eam Μetaphysicae partem, quae id praestat , 3e sine ut re a viro Politico percipi posse, & eidem non modo aptam .,
sed . etiam necessariam videri. Sed quid ego ad mistones confugio, ' Cum ipsum luculentissimo exemplo , i quod mihi ante oculos perpetuo obversatur , conficere
exemplum eorum , quae disputavi, esse potes . Quid enim aliud est ars illa , qua populos sapientissime gubernas , nisi pulcere, mus usus solidioris Metaphysicae , quam Veris Politicis , qui selicitatem gentium suo imperio subjectarum maxime quaerunt , ne cessariam esse contenda 8 Quid mira illa ac-.b a cura
15쪽
curatio, qua praecepta generalia regnandi vel doctrina, vel usu adquisita , memoria tenes, eaque ad singulos casus, qui eveniunt, vel quos eventuros conjectas. accommodare &novisti, & seles , nisi /declaratio iutilitatis , quam ex hujusmodi praeceptis generalibus Reges ipsi capere possunt 8 Quae tametsi tu
minus doctrina quamquam & id quidem
quam bonitate quadam naturae , ac praestantia mentis tuae facis , tamen praecipue de- . clarant, quanto facilius, & melius ea , quae usu, & facilitate quadam naturae facimus , si recta disciplinae accedat 'fieri possint. Valent mihi crede , rex IOSEPHE, ad persectionem naturae & i praecepta discipi, inae, & usus frequens e eaque tanto studiosus exsequimur, quanto clarius cognoscimus , qua ratione fieri debent. Ualet ad communem populorum utilitatem, ad disciplinarum incrementum Regum exemplum : eaque , quae iis probari videmus, tanto alacrius, &diligentius 1 facimus , quanto ex ipso Regum suffragio majus pondus, & splendorem accipiunt . An est aliquis nostrorum , qui igninret , quanto opere nostri homines Exper, mentali physicae augendae & perpoliendae dent operam , postea quam te periculis faciendis in Universitate studiorum a parente tuo,
Rege sempiterna laude dignissimo, Ulysp
16쪽
pone condita, summa cum delectatione , is - que non semel , praesentem esse , viderunt Nimirum haec a clarissimis Regibus , quos vel sanguine , vel adfinitate contingis , de quorum Virtutes exprimere soles , didicisti , ut non modo recentiora ista studia munificentia , & favore augeas & amplifices , sed etiam praesentia & studio tuo ornes & honores : animosque gloria ejusmodi incendas , ut in artes ingenuo homine, & Regibus ipsis dignas , naviter incumbant. Te felicem , te vere Regem l qui in eo fortunae fastigio' collocatus, in quo haud pamci eos , qui infra se sunt, fastidiunt, privatorum studia contemnunt , sibi tantum v, vere sciunt, plane intellexisti, te non tibi, sed populorum bono, & commodis esse notum : atque ad ceteras Virtutes tuas non
modo regiam illam laudem' addidisti beneficentiae , sed etiam doctrinae . Felices Lusita-nog, si te diutissime sospite frui poterunt sui quemadmodum Britannia Carolo II. Gallia Ludovico XIIII. Germania Leopoldo, Bo- tussia Friderico , Moschovia Petro , & C tharina , Dania , Suecia , ceteraeque Europae gentes certis Regibus , & Principibus munificentissimis bonarum artium patronis gloriantur , quarum ope ad apicem illum gloriae , in quo eas miramur, pereenerunt
17쪽
iis Lusitania nostia suturis temporibus I in S E Ρ Η Ο I. magno Rege , & magno b
norum omnium studiorum fautore gloriari possit. Vale, Rex optime , & inclyte . R - l. April. cIPIO LIIL
18쪽
Lusitanis Adolescentibus Metaphysicae operam daturis .
humanissimi , commori oestro dia vulgamus . Tardius profecto, quompellem ; sed aliquanto cistat , quam per Dauiudinem, qua incommoda ab aliquotannis utimur, G per oecupationes non in gnar illas quidem , sed multas, O molestar, potuimur . Nam etiamsi Baee omnia jampr dem scripta Babeamur , tamen cum Opis con- Agnari debent , Θoisinis fouertis es, ea is rum meditate per Eere , EN , F quo occumoni non commode dicta , emendare : quod non parum temporis, o opera, ct diligentaliae requiris. Neque enim mihi cornea yra es et immo vero ex visorum doctissimorum scriptis , quc continenter prodeunt, me nos
solum profecisse , sed in dies non nihil prose
cere praedicare non erubesco . enim era
iescerem, in tanta Europae Iuce , atque frequenti doctissimorum hominum exemplo , qui arrata sua se agnoscere , emendoνς, α
19쪽
tirum bonum se germanum Phi obtinis et, profitentur ξ Fuit olim haec, a ues quorumdam nomine tenus Phily borum irridenda pervicacia , ut perspicuae peritati non cederent ; sed distinctionibus suis, Geapillationibus , quas nee conjectore Oedipo
interpretari fas fit, quod sibi proposuerant defendendum, per omne fas, nefas defenderent. Θοι tamen in pertinacia fua gloriari seri Philosophi facile patiuntur : se veritatem ipsem vetusis, S praeiudicatis Opinionibus potiorem G aesimabiliorem habentes , non dubitant a sententia recedere,
si aliquid certiui , ta meliui se erat. Θο-rum ostia me sequi non invitus declaro , nec umquam fecutum fuisse paenitebis. Haec ea a es, Adolescenter ornatisimi , eur non iis festinanter scripta nostraedamus, quomodo viri gradissimi omnium om dinum , qui ad nor humanismas litteras δε--derunt , se baverς significarunt. . uorum ego amori , ct humanitati nisi grato animo reis spondeam, ferreus Am :gratiasque eis non mo-ao habeo , sed ago quam maximas, quo cripta n stra e amanter exceperint , O mir fis laudibus 'emulerint. In quo, ut nullam rem vos celem , aliquid miόi praeter speme'. opinionem evenit. Nam etiamsi quorumdam litteris certior essem factui, plurimos
20쪽
Hari ; numquam putavi tamen tam multor esse . quam multor pos editas lucubrationer. nostrai in eadem sententia esse cognovi, idque vel ex litteris ipsorum, vel ex aliorum sermone. Facile ut ex hoc signo augurem regno nostro, haud multo pos nulli eorum, quc Philosophiae laude celebrantur , esse cessurum. Fuere etiam piri doctissimi , nostrique
amantissimi , qui ad nos scripserint, ει ve
ro etiam plurimis rationibus persuadere voluerint , ne personati e Udam Peripatetici uituperationibus , infectationibusque eommoperer et neve ab edendis reliquis, quα prore feram , propter responsionem aliquam vel minimum temporis cessarem . suos tamen ego
bono animo esse Iu07 : ei que Agnificavi , me ita a natura factum esse, ita a Philosophia
paratum atque munisum , ut nullis talium
censerum reprebensionibur moveri soleam , nullamque responsionem iisdem opponendam esse putem et immo vero eos , qui adfectibur. Jerpienter , inciorumque , quae non 'modo Christianism quemque , o ingenuum dispu- . satorem decent , , sed talem hominem multo magis decebant, penitus obliti, talis tamque . hostilia loquantur, miseratione potius, quam iracundia , nobis prosequendor existimare. Et merito quidem . -