De Paracelso eiusque opinionibus : dissertatio medico-historica

21쪽

aque, rusticita S et calumniandi studium Etiamsi negari ne luit existimati0nem Sui ipsius quan

dam et superbiam con Scientia meritorum procreatam virum bene decere, tamen apparet in Paracelso illa superbia nimis magna et Vituperatione digna. Nam Paracelsus omneS, qui eius aetate et ante eum vix e runt medicos, excepto sortaSSe Hippocrate solo, cuius

de aphorismis ipse scrip Sit aspernatus est δ), libros Galeni et Avicennae concremavit, se ipsum persaepe laudat et m0narchum appellat q), medica-1J Attamen, si illius temporis medici tales fuerunt, quales eos multis locis descrip Sit, neScimus, an propter rusticitatem et in eos calumniandi studium sit vituperandus.

2b Explicatio aliquot aphorismorum Hippocratis. Coclin1567. 4.3J Fragment. mcd. p. 144 et prnefat. ad paragr. : DΗ0o sit vobis dictum, stultissimus pilus occipitii mei plus scit:

quam vos et oinnes Vestri Scriptores: et calceorum meorum annuli sunt doctiores, quam v Ster Galenus et Avicenna; et barba mea plus experta e St, quam omnes Vestrae Academiae; quin et horam ipSam Sentiam, quando Sues vos in luteo trahent.

Schroechliii. Lehensgesch. berithmter Μanner. p. 15.5) 0uamque dicit terram medicum excellentem Pr0-

gignere; Archaeum A. genium Graecine Hippocratem etc., Archaeum Germaniae eum ipsum progenui SSe. - Sat 'CO-gnitus illo est locus P. 1. p. 11.: und muSset mi r nach

22쪽

menia a Se inventa et uilliti ita stipi u nauclum laudat: tua re fieri neceSSe erat, ut Didiuiu sis Cilicui viii, iusti CX eius nova medendi ratione urtum, magis magis iue in

se conflat et et ut haec arr0gantia magnum partem inimiciarum, quae in illius qu0que discipulos consere

Copiam criminati0num multo etiam largiorem iiii micis praebuerunt Sententiae opinione Sque . quas de deum colendi ratione religio neque concepit. Verum est Parn celsum caerem0niaS VanaS nihili fecisse/J, monach 0S Saeli ius pei Strinxi Sese, in Su-cerd0teesque invectum eSSe, vel discit vili latentur eum nunquam Sacris interfuisse: nihilominus vero inimici non recte iudicabant, si eum ab omni dei pietate vacuum esse statuebant, Ariani Sini accusabant, praeSertim cum non in uni Vei Sum preces, sed tale S exercitationes publice institutas reprehenderet- et virtutem probitatemque tanquam sulci a studiorum osse velit: quae omnia, ut argumenti S c0mprobarentur, Lessingius ex

illius operibus documenta Sati S multa petiit, ad quae nos quoque lectore S delegamuS Ipsam omnem philosophiam in rebus religiosis esse conditum vult. dicens: Das ist, su e in Philosophus nil aus der Theologei geboren wirdi, so hat er ke in Eckste in , daraus er Sein Phil0s0phei setZen mug, dunn aus S der Theologei geli et die Walirheit, ohne sie mag nichis gestiriden werden δ .

23쪽

0uod ad eruditionem et studia Paracelsi

plerique eomitu, qui de eo scripserunt, in omnibus ad litteras pertinentibus disciplinis eum plane rudem suisse, praecipue studium linguae latinae, tum tempore omnibus, qui aliquantulum tantum in litteris profiteri voluerunt, per nece SSarine prorsus neglexisse dicunt. Ex multis talibus de eo iudieiis nonnulla tantum asserre volumus. I ale iudicium illud Erasti est, qui eum linguarum iitque bonarum artium omnium imperitissimum, alioque loco omnis lihilosophiae rudem suis sollicit. Et quidam apud Erastum Reeliklau*J se verbum

ex Paracelso latinum extorquere non potuisSe cuntendit. Sprengelius δ' eum nominat eruditionis et humanitatis prorsus expertem, qui litteri S de Sprevit, quarum nullas cognovit. Ipse Adam uS quamquam prorsus eius partium fuit, . dicit orationem, qua usus sit latine, barbaram fuisse. Hi emeruμ, quod ad Paracelsi eruditi unem hoc de ea habet iudicium: in scriptis eius, Stylo barbaro atque inculto et pro laxitate rustica

nullum invenitur vestigium Studi0rum human0rum; et alio loco: ex pluribus dictis eius mani se Stum est, eum 0mine Solum cognovisse classicos . Multa etiam assert,erba latina, quae in usu habuit c0rrupta, et quibuscum opinionem suam, Paracelsum linguae latinae pror-Sus suisse ignarum, udiuvat. Attamen Les singili st)eius nonnulla opera lingua latina, pro illis temp0ribuμ non Vituporanda scripta esse contendit. 0uod ad eius Studium medicinae, idem pleris lite est iudicium huic eum prorsus non incubui SSe. Attamen Paracelsus ipse assi r-lJ Erast. disput. de nou. Par. med. T. III. P. T. I. p. a.

24쪽

mat, se primum scriptis antiquorum ut evangelio credidisse, et demum per dubitationem ad Veritatem pervenisse in J; et ex eius elucet scriptis, eum non tam rudem fuisse, quam eum Voluerunt adversarii. Bitiscus quoque eum tanta diligentia Galeni scripta perlegisse dicit, ut quondam iussus, integrum ex iis l0 cum recitaverit; cuius rei etiam Adamus mentionem facit. Sed his de eius ingenio, moribus ac studiis dictis iam necesse nobis Videtur, ad ea iran Seamus, quae in litteris praestabat ac nova invenit.

s de philosophia Paracelsus, adiectis illis, quos de

rebus religiosis comp0suit, libris, 235 dicitur scripsisse libros '' , quorum tamen pr0 sect0 perpauci tantum revera eo auctore gaudent R). Merito atque optimo iure

eum vituperarunt propter crebrRS multasque c0ntradictiones ' , pr0pter SuperStitioneS quasdam, quibus virum clariore. et Subtili 0re cognitionis luce collustratum proclivitas ad Magiam, Alchymiam et liab alam, artes tunc temp0re maxime uSitata S persaepe impedivit

l) Praef. morb. Pod. g 633. Praen in magi . chir. P. II. Chir. magn. P. III. p. 47.2b Secundum Schrockhium. ab Ipse tantum chirurgiam magnam et illum de gradibus, compositionibus et do sibus, Recepten v. naturii ober Diuge librum odidisse videtur; alia omnia cius Seripia ndiscipulis Sunt edita. 4) duas sibi iam Erastus I ispui. de medicina no a Paracet Sib, Dessenius Defensio modicinae veteris et ratio

25쪽

propter abundantiam Verborum n0V0rum, non ethymoloice siclorum, et quamquam discipuli nonnulli ad

opera eius explicanda claves ediderunt, tamen obscurorum, nec n0n pr0pter multa, quibus Sensu duplice, alioque quam Vulgari usus est Verba, quae Omnia Siu-dium ab eo scriptorum dissicilius reddunt '. Sed

maxime eum vituperio omnes iis secerunt, qu0d nullo utatur systemate plane et persecte conformato, cuius rei causa in eo n0bis p0nenda videtur, qu0d semper vitam gerens Vagam et in Stabilem, occasione quaque data de omnibus cuiusvis generis scientiarum capitibus

extemplo disseruerit. Attamen illud Bremeri de Para- celsi philosophia iudicium: sunt in udo passim dispersae

notae et asserti0nes nullo nito SyStemate, qu0rum nullum cogn0vit, sSae, ex imaginati0ne vaga hominis et fragmentis scientiarum, quae ubique lucorum accidenialiter collegerat, conssaiae etc. acerrimum Videtur et n0n pr0bandum. 0uamquam enim, ut iam supra commemoravimus, nullum eius scriptis philos0phicis inest Systema plane et persecte c0nlarmatum, tamen multae inveniuntur diligenter et accurate disquiSitae, praeclarae et subtilissimi et ingeniosissimi disputatoris haud indignae Sententiae et opini0nes, quae principia landamentalia per totam eius philii Sophiae regionem paleni, et utiqua ex parte illam profecto conservant unitatem, quam nullum adhibens systema prorsus destruere videbatur Paracet Su S.

natis adversus Georg. Phaedronem et Sectam Parac ei Si', ultique Sumserunt causas contra Paracelsum pugnandi. l) ipse dicitur se clavem et manducti0nem in proprios thros Acrip Sisse. Praeterea M. Toxiles OnouaaSticu in ediit medicum et explicationem verborum ParacelSi, Ger h. D0rneus: Dicti inarium Theophrasti Pni acet Si. multis tantum haec assertinus verha: Iliadus, γ'in' ur, Alcha est, Adech, Oppriine utiliolum, Truplint, laeSSaS. Duplice sensu utitur verbo astro, nuatomia aliisque.

26쪽

Non pro tenui est habendum merito illud. quo sibi de philosophia aeque ac de medicina paravit ParacelsuS, cum philosophiam basin poneret medicina

eiusque Studium perneceSSarium medicis commendaret, - aliae treS medicinae bases sunt Astronomi Alchymia et Virtus S. pr0bitaS, quarum AKtron0 mi

saepe idem significare Videtur, quod philosophia, saeptamen ea ratione distinguenda, ut philosophia cuntemplatio Sit elementorum maioris mundi' ', ustronomia vero quam maxime in consideratione et comparati uno milii okosmi cum mahr0k0sm0 versetur: - Ο nos profecto omnes cum eo c0nSentimus, dicente, medicum nullius es Se momenti, nisi rerum naturae toti

ritur hineyn, Sonder steyget oben qu dem Tach ii Sie, daruml, S0 werden auget inen IIbi der und Diebe etc. ''. Alioque loco phil0s0phiam. Astronomiam et Iledicinam non tres esse recte dicit arte S, Seiunam, iisque irridet medicis, qui medicinae Solae, ne glectis aliis scientiis, studerent β). Sed n0n lautun philosophiae Studium commendavit, sed eam ipsa nex statu sophismatis et Verborum captationis, in qui tunc tempore demersum Videmus, eXcitavit. eique cla ram et bonam rerum naturae cognitionem, observatio nes occultae Secretaeque Vitae in omnibus materii

IJ Grosse Wundarκney. Part. ΙΙ. p. 27. 2b Aliae sunt scientiae ad philosophiam pertinentes Mugia, Divinati0, Νe romantia, Signatura, artes incertaei Sc. Geomantia, Pyromantia, Hydr0mantia, Ventinita , Munuali S sc. Arithmeticn, Geometria, Cosmographia. In Sirum euium, Sphnera). V. dissert. Bremeri.-Pract. AStruit. g 50γab Grosse WundarZney. Part. II. p. 27. 28. 4b Par. Chir. ningit. P. II. p. 20.5) Parne. opera od. IIuc. 1. 371.

27쪽

posuit fundamentum, nec non primus omnium animos philosophorum ad respectum malit olius mi in mikr0kosmum advertit. Philosophiam, quae dicitur speculativa, desprevit medicosque ab eius studio detraxit. Philo-s0phia, cuius Studium medicis utile commendat, semper est idem, quod Studium c0gno Scendarum rerum naturae intimarumque in iis virium, studium deitati vel spiritus divini in omnibus rebus praesentis. Itaque cum ex natura discendum es Re d icent, grammaticas et latinas et graecaS deSpernit, omnesque illos lifF0μerroribus impletos, cum non Sint in Atudio rerum na

turae sun dati. Et cum tali modo lihilosophiam tractaverit, ita modo intelligere possumus illum virum tem poribus tam ob Scuris, Supersi iti0 ne quaque impletis, cui ipsum Lutherum videmus deditum, illam sibi parasse

eximinui cognitionem rerum naturae, quam ex hi Sect

Ex Paracelsi philosophia haec principia prop0nere

90SSumta S, quorum n0nnulla veritate etiam hodie n0ndum si acta gaudent, alia autem, eX quo magni in Studiis ad naturam rerum pertinentibus progressus facti Sunt, qu0dammodo debilitata, alia prorsus resutata Sunt; quibus lector facile sibi persuadeat, Paracet Sum ma num sui S Se phil0sophum et, paene dicam, profundi0

ile orig. inorb. lib. 10. p. li a. Phil. magu. p. 218.

28쪽

rem, quam omnes putaVerunt, neque eius philosophian momenti haud magni esse hJ IJ omnes res emanarunt ex deo Deuε. initium est et sinis, omnibuSque in rebuA praesens Totus mundus, ait, antea in deo praeformatus suit et

spiritu deitatis quasi exspiratus eSt. DeuA est es Sentia principalis, ex qua omneS reS hauStae fiunt, magnus, quo Verbo deum Saepe Significat, limbus. quo semina omnium creaturarum continentur. Eiuq kosm0genia, , quae ad hanc partem Spectat, neque Sine pondere et vi est, infra tractabitur, ubi ad physiol0gi auaccuratius inspiciendam transitus sit, praesertim cum ad hanc etiam aliqua ex parte pertineat. 2J Sed etiam emanationem scientiarum Edeo esse statuit Paracelsus δ . Deus in omnibus reburet studiis summus est opifex. Spiritus, qui ex e0 pr0- sciscitur nos Solus omnem Veritatem edocere potest Deus iis, qui b0nis sunt moribus, omnem eruditionen impertitur. Homo per Se nihil invenit, neque diabolus 3 deus s0lus est, qui n0bis omnia per naturam ii lucem protrahit. Spiritus sanetus in nobis invitis lumen interius accendit et discipulos a se inflatos sapientiam docet, ita, ut mens humana illud comprehendera non possit. Omnino in hac eruditione magia quae dam et Labbata efficax eSt, de quibus postea Verbi

faciemus.1J Μulta para grapha ex eius philosophia Rixner hsuo libro mauuali philosophi ne composuit. T. H. p. 10:

2J De limbo, tum. I. p. 575, de orig. morb. lib. l

29쪽

3J Naturam Paracelsus unum totum esse ali)J, cuius partes Arcte cum toto cohaerent et mu-uo inter se reseruntur. 0ua re etiam omnes in rerum latura res in communi harmonia p0sitae sunt, coeum et terra. munduS et ideatis et materialis 3 id, quod onfirmant impreSSioneS quaedam et signa terrae, si lictae signaturae, quae p0 testates Spiritualium et coe-estium virium in rebus terrenis tamquam imprimunt et tuarum cognitio et interpretatio mago tantum est nota. 'octrinam de signtituris accuratius pertractare n0Strum 30n est, Verbo commemora SSe Satis est. Opinio, quaiominem ab universo pendere et impressiones acciperestque in id retro referre, et qua hominem certis ra-ionibus stellis Subiectum esse et ab iis morbis assici latuit, Paracet Sum n0n pr0hibet, qu0 minus mi krokos num et mali rotis Siniim alia ratione per se constan- em - sine mutua dependentia ponat. Gravissima estiaec de magni totius mutua relatione et communi harnunia ductrina, eiusque Verita S mBgis mi gi Sque appa- et, quemadm0dum etiam Verum est hominem, quasi nembrum magni universi in nexu tantum cum omni erum natura Vere recteque c0gnosci et intelligi posse; id qu0d Paracelsus compluribus locis laudat. 4 In rerum natura omnia vivunt et quaelibet aes suo spiritu praedita est δ). 0uare in quavis reluas vires internoscit, materialem et spiritualem spi- itum vitae, a Strum , quae ex astris Sumta est 3 quare milia vivunt, edunt et potant, excrementaque dep0aunt etc. In homine animalibusque hic spiritus vitae

in larma Archaei adest, de quo in physiologia plura

30쪽

5' Omnes res ex tribus elementi A sunt compositae, quae Sunt Sal, Sulphur, mercurius y J, cui simi lis opinio iam apud antiqui SSimos invenitur chemicos. Maxime vero illa triunitaS magni est momenti. Nub quibus tribus elementis S. S. M. n0n Vulgaria, ut ita di cam, mineralia intelliguntur, Sed symbola tantum vel astra illorum; pr0prietates, ut ita dicam, astralicae. De quibus postea, Si de chemia Serm0 erit, plura verba

faciemus. Hoc tantum eSt commemorandum, hanc ex tribus elementis comp0Siii 0nem landamentariis, quam in omnibus materiis inVenimus, Sed alio sub nomine in animalibus quam in planii S et mineralibus, quandam similitudinem et amnitatem intra omnes re S secum ferre. Forma alia, qua Se reS Variae et di VerSae distinguunt, essectus est spiritus in quaque materia diversi, cui tanta est formam efficiendi vis, ut eam sua voluntate significet. Hac ex compo Sitione ex tribus elementis ae quali etiam illud dictum Paracelsi interpretari possumus: omnia, quae in e0el0 et in terra inveniuntur etiam in h0mine invenienda sunt ' . Istae suae philos0phiae Paracelsus Magiam K abbatamque admiscuit, fortasse auct0ritate modo apud populum nacturuS, consuetum medicum virum habere in arte magica bene peritum, d nemonumque sa- miliarem, , mngumque rerum peritum hominum ingenio ign0tarum, tartaSSe etiam, quia Paracet Si ingenio, cui, multa naturae mysteria aggreSS0, etSi memorabilia multa

cognovisset, plura tamen ignota erant, re vel R Summa naturae mysteria nonnisi ratione quadam Supranaturali

non solvi posse videbantur. I abbatam dicit omnia sol- Vere ,, Achii esst A lle S auso, studium accuratiorque eius cognitio nonni Si Magia, quod Saepe