Physiologia medicinalis

31쪽

SEcT. I. DE cIBO ET POTU . 13hiles sint. Ventriculus medium tonet robur intor duas animalium classes. Tubi intestinatis Iongitudo et amplitudo eadem Se habent ratione. Denique et capitis conformatio , quae Carnivoraa herbivoris discriminat, hominem ab utraqua hac classe seiungit. Si enim a Processu Zygomatico ad inferiorem ProceSSUS masto id ei partomlinea recta ducatur, quae dein Per alteram , perpendicularom ita dividitur, Ut meatum auditorium externum Per medium Secet , tum apud goophaga major cerebri Pars Post lineam hanc , in phytophagis vero ante eam cadit. In homino autem linea eadem encePhalum in duas aequa-Ies dividit partes.

P. 233.

siologie g. 176., g. 263. Cibus vegetabilis. Cum Vegetabilia generatim minus contine

ant de PrinciPiis inflammabilibus, minus etiam

32쪽

14 LIB. I. CAP. I. DE ALIΜENT. ADSUΜTIONE. nutriunt quavi animalis cibus; quia praeterea minus sunt composita, difficilius resolvi et digeri a Viribus ventriculi possunt. Plantae acidulae et tales fructus minus adhuc nutriunt, et quidem ea saltem Proportione , qua Principium 5accharinum, nondum de com Positum , continent. Instinctu quasi ferimur in Vegetabilem cibum,ot conducit optime, ubi phlogistica in corpore abundant principia. Prosunt nempe vegetabilia iis, qui aerem minus p Urum adspirant, qui inertem Vivunt Vitam , congruo corporis motu destitutam, obesis, temperamenti cholorici hominibus g. 248. , infantibus et feminis, in quibus inflammabilia praevalent gg. 251. 25M. J, atque

caelo aestuante. Ubi Vires ventriculi Bene se ha-honi , ascedente Praeprimis corporis exercitio, ut in rustica cernimus Plebe, cibus vegetabilis, majore quantitate adsumtus , Corpus sat he nonutrit. - Partes Vegetabilium Proximae, quae nutrimentum Iargiuntur, Sequentes sunt:

1 Gelatina vegetabilis, in omni-hus ferme acidulis continetur fructibus ;cum acido nitrico tractata , ut V AUQUE LINexpertus est, in acidum OX alicum , sine omniaeotici evolutione, vertitur ; sicca destillatione Ιargitur copiosum acidum , parum do oleo, et ferme nihil de ammonio , undo patet, substantiam hanc Oxygenio abundare , atque purum omnino nutrire. G u m m iet muci Iago Vegetabilis a gelatina in sodisserunt, quod parum . Plus de inflammabi-Ιibus , et aliquid de calcareri contineant, adeoque et magis nutriant a .

et) Albumen Vegetabile, quod in

succis Plantarum , inque seminibus, quae

emulsionem largiuntur, iuveniri Potest, ita-

33쪽

SEcae. I. DE cIBO ET POTU. 15dom mediis , ut album ina animalis g. 1 ood, a qua parum differt, eoagulatur. Est pauci saporis, et continet Pauca, quibus animaleCOrPUS nutriat, principia o. 5 colla vegetabilis, Vis Cosa est materia, tenacis Consistentiae, aqua et spiritu vini insolubilis, humida facile fermentans

et cito putrescens, Siccata subStantiam corneam sistens. Obtinetur is contritis et elutis cerealibus et aliis etiam vegetabilium partibus. Congruit haec substantia, prae Cete-aeis vegetabilium productis , maXime Cum principio animalium f1broso . ΙΟΙ.): Continet enim plus de calcaria et agolico; Iargitur destillatione Phosphorum etiam, ammonium et oleum em Pyreumaticum. Prae-

Lot igitur plurimum nutrimenti ; difficulter

tamen , nisi Per acidam fermentationem, imperfectam et interrUPtam, ut in pane ess solet, Praevie mutetur, a viribus ventriculi

subigitur b).

4J Cum e vegetabilium seminibus et bu1hosis radicibus colla paratur, alba simul obtinetur , Pulverulenta, insipida et in odora substantia, testante Plinio in insula Chio inventa c) , quae faecula seu amylum dicitur. Spiritu vini et aqua frigida non solvitur; cum fervente aqua gelatinosam sistit maSSam , quae exsiccata gummi similis aliqua parte redditur ; aeri humido autem exposita fermentationem subit acidam. DestiIIa ione obtinentur ex amylo aqua, acidum Continens empyreumaticum , Mileum emΡΥ- Teumaticum, copiosum hydrogenium et acidum carbonicum ; remanens carbo admodum

Parum do terris et salibus tonet. Aucta h*-

34쪽

16 L1B. I. CAP. 1. DE ALIΜΕNT. ADSUΜTIONE.drogenii et diminuta acidi carbonici quantitate , amylum in saccharum vertitur d).Dobite parata haec substantia , imminuta Praecipue per fermentationem acidi carbonici quantitate, bonum Iargitur nutrimen

tum.

5b Principium saccharinum, quod e pluribus obtinetur . Vegetabilibus substantiis, a mucilagine vegetabili majore o Xygenii quantitato differt, ut adeo pro oxydo illius haberi possit e). Digeritur facile, minus tamen nutrit quam Praecedentes substantiae.

6 Olore pinguia hydrogenio et carbo

nico abundant, unde multum etiam nutriunt ; difficilius tamen resolvi in sua pos Sunt principia , quo difficulter quoque digeruntun

Aetherea autem Olea et quaeVis Substantiae volatiles, ob naturam inflammati item, ad polares accedunt substantias, agunt ut stimuli potentiores g. 7o. n. 2. θ', et ViX nutriunt. Substantias has Vegetabiles , Varia Proportione invicem mixtae, cibum constituunt tanto facilius digerendum, atqUe Plus etiam nutrientem , quo magis compositae fuerint ; sic olo a pinguia et colla Vegetabilis , per se difficulter concoquenda, cum mi Cilagine, amylo et Saccharace a Substantia juncta , commodum largiuntur cibum. ) Th. TH0MSON'S System d. Cliemie. IV. p. 36. ibid. p. 1οο. Squ. - a) ibid. p. 3o. - B ibid. p.

35쪽

di ΤΠOMSON l. c. p. 7D. Paratur ex amylo, ut HIRCΗΠOFF invenit , saecliarum, ubi cum acido sulphuri. eo, aqua admodum diluto, eoquitur Med. chir; Zeitunc. Salgb. Iη12. II. P. 187. 2Ο6. ZM. . ,

e) THOMSON I. c. P. II. f. 264. Cibus anima Iis.

Substantias animales magis compositas ἄ-golico abundantes , atque facilius digerendas ot magis nutrientes esse quam vegetabiles , dictum jam est. ObserVatum hinc omni tempore fuit, homines, qui solis carnibus, crudis praecipue, eque ZOOPhregorum animalium genere deis sumtis vivunt , fortissimos esse et animo se voci , ipsaque bruta animalia sarcophaga ferocem maXime Prodere naturam ' . Utitur autem homo, cultuS Saltem , meris ferme animalibus phytophagis in cibum, soliS pene amphibiis et piscibus e X cestis. Oritur cibi cinia malis necessitas, ubi OXydans intra organicum corpus augetur Proces Sus, redeoque in homini

bus temperamenti irritabilis , as ud Viros praecipue, in iis, qui Vitam activam vivunt, et inpuriore degunt aere. Conducit cibus id om dotii libus ot illis, qui debilis sunt ventriculi, at quo

iis , qui copiosos amiserunt humoreS, quorumque corpus Per morbos Vel inediam exhaustumost. Νon tamen Pauca Sunt incommoda, quaa homini a mero carnium usu adducuntur a , est que notissima observatio , quod aegri et conva-ieSCentes , per naturae quasi instinctum , carnes fastidiant. - Partes animales Pro X imae , quae nutrimento inserviunt, sequentes Sunt:

Vara Curnium, ossium etc. abundant; facito LENuOSSET Physiol. med. Vol. III. B

36쪽

18 LIB. L CAP. I. DE ALIΜENT. ADSUΜTIONE. quidem digeritur , ob paucam tamen aZOtici quantitatem parum nutrit. Album on F. 1οο θ , cum fluidum est, ut in ovis crudis aut parum Coctis existit, in quo lacte golatina et pingui oleo mistum continotur, facile digeritur, et praebet citium commode nutrientem. Coagulatum Vero, quale in ovis ad duritiem coctis, in Iacte congelato , in caseo , inque solidis animalium partibus reperitur, a ventriculi viribus difficilius subigitur. 3) Principium fibros iam ci. 1 1.) inter quas Vis animale S SUbstantias, ob maximam agotici quantitatem, Plurimum nutrit; difficilius tamen digeritur, unde Vario modo praeparari Praevie debet: decoqui Qt s-

molliri in aqua s*. 189. , vel, quod Praestat, in proprio humore coqui cassari , vel denique in Pingui oleo, quod stomacho minus arridet, eli Xari.

flammabilibus abundans , multum quidem Iargitur nutrimenti, dissicilius tamen a vontriculi viribus subigitur, nisi cum glutine, album ina, cumque Vegetabilibus substantiis 3. 263. PraeVie subigatur. Hae autem substantiae, Varia Proportione, mul unitae, cibum praebent Varii Saporis, facilius aut difficilius digerendum, magis aut minus nutrientem. Accedit dein varius Praeparandi modos, qui Varium habet scopum . Vel enim o tendit, ut reS cibariae sine corroptione diutius adservari Possint , quem in finem siccari , fumari, sale, receio etc. Condiri solent. Parantur dein varia ratione et miscentur diversis ma-

37쪽

SEc T. I. DE cI EO ET POTU. terialibus, ut pernicio S coquinatoria ars facero solot, quo gulae lium an e , tu Xuriosam vari etatem amanti, magi S arrideant. Denique praecipuus et salutaris Praeparationis ille est sco-

pus, ut cibi facilius digerendi et magis nutrientos ovadant. Istum in finem aqua, aceto, Vino , 1acto, pinguedine ete. infunduntur, maCerantur, coquuntur; alia fermentationi acidae , spirituosae veΙ et putridae exponuntur ; aliis adduntur sales, acetum , succi Vegetctbilium , aromata etc., quibus hactenus corriguntur , ut Ventriculum ad maiorem concitent energiam, faciliusque dige

principium nu triens. Ut res aliqua Verus esse Possit cibus , et cor Ius debito nutriat, sic comparata sit oportet, quo per organici corporis energiam resolvi prius, ac demum noVitus componi Valeat, adeo, ut omnem suam amittat pristinam naturam , Ipsique materiae organicae penitus similis reda latur f. 78o. Ad hoc autem requiruntur sequentes conditiones:

Ι. Dehent substantiae magis es so indi s se.

Tente S, et sic compa Tatae, ut resolutioni haud multum resistant.

38쪽

EO LIB. I. CAP. I. DE ALIΜENT. ADgUΜTIONE. Materia enim organica, licet inflammabili αin corpore animali generatim Praevaleant, ad indifferentiae tondit statum, adeo, ut in organismo humano nur libi perfecta adpareat chemica aut dynamica solaritas g. 24ο. o. De est igitur humano corpori tanta energia , Ut substantias , ad chemicam Polaritatem ad cedentes 3.7. , devincat. Inde igitur est, quod materiae

tales vel non mutatae e corpore eliminentur,

vel varias inducant ut stimuli nocivi g. 74. n. II.) mutationes. Aliae autem substantiae, licet indisserentes, si fuerint simpliciores , eiusque indolis, ut resolvi in principia constitutiva ps rvires organicas haud possint terrae et metalla Puru , corPus nutrire Perinde non Valent.

II. Organismi perfectiores nutrimentum Exigunt, a corporum P h a e n er o h i o t o r u mae Egno descenden S,

Organismi cryptogami do. terram, aquam

Qt aerem attrahere, iisque Soli, corpus suum nutrire Valent; perfectiora Vero animalia, homo vel maxime, cibo indigent Perfectiore, ut tantam partium Varietatem, quae in iis vigot, conservare Pos Sint. Gradatim enim natura procodit in omnibus operationibus suis c g. 12.9,adoo , ut ipsa etiam adsimilatio eidem subjecta sit logi, nihilque sit a Iiud, quam transitus matorias ex imperfectiore in perfectiorem statum, quem per graduS CODSequi tantum potest b. Eo igitur non obstante, quod homines quidam terrae speciem ingerant, eaque Sola per longius vivant tempus 3. 262. , Verum Omnino manet, fossiliano S non alere '' , Solaque ve-gota hi lia et unimalia cor Pora verum nobis largiri cibum. Vero Simile enim est, substαntias inesse iis terris, quae e corruptis

39쪽

Sye T. I. DE cIBO ET POTU. 2 descendunt vegetabilibus et animalibus, nutritia virtute Praeditis a). νIII. Debent substantiae aqua, ve I humoribus saltem nostris esse Solubiles, atque sic comparatae, ut accedentibus adminiculis necessariis Per Se ser mentent.

Omnis substantia, quae aqua insolubilis Penitus est, ipsisque etiam humoribus inquilinis

animalis corporis resistit, per chemico-vitalem Pro Cessum resolVi, inque nutrimentum converti

haud potest , siquidem digestio analyseos sit

Species, quae Via accidit humida, a quo solutione incipere debet. Illae etiam organicae Sub Stantiae , quae spontaneae potenter resistunte Orruptioni, vsentriculi quoque renituntur viribus, ut adeo ipsa digestio , aliqua saltim Parte, fermentationi sit similis.

IV. Nequiritur certa principiorum Proportio in nutritiis substantiis.

Inflammabilia omnino necessaria esse in substantiis, ut famem sopire et corpus nutrirctvaleant, superius g. 258. iam diximus; debent

autem haec in statu imperfecto, adeoque Plus minus OXY data esse , eStque necessarium , ut duae minimum phlogistici species in eadem substantia, certa Proportione conjuncta a sint: Carbonicum cum aZOtico vel cum hydrogenio. Si autem unum e Phlogisticis principiis nimium praevaluerit, tum ut incitamenta potius , non vero ut alimenta se habebunt substantiae, ut adeo, retenta ferme natura sua, Stquam Varias Suscitarunt, proficuas aut nociVas, Vitales reactiones g. 78. , per vias diversas iterum eliminentur. Relativa praeterea principiorum Proorganismis diversis, Proque variis ejusdem in-

40쪽

22 LIB. I. CAP. I. DE ALIΜENT. ADSUΜΤΙΟ NE . clividui partibus roquiritur materias nutrit icte Proportio, siquidem et mistio organica in organismis variis et partibus singulis g. 58. ) , atque diverso etiam tempore g. 59. differat. ΑΡparet igitur hinc, nullum dari positi-V u m nutriens Princi Pium.

V. Nutriens alimentorum Virtus non eadem Se in per se habet ratione cum digestiva qualitate.

Dantur nempe substantiae, quae eXiguo tem Dore , et ' sine majore ventriculi intensione digeruntur ceu pepta), parum tamen largiuntur chyli et nutri monti o Iigochyl a , Oligo et x O s h a). Huc spoctant gelatina animalis et

Vegetabilis , saccharum , album inae fluida et multum diluta. Alia vero sunt, quae longiore egent tempore et majore ventriculi vi , ut digeri Va- Ieant dyspepta); of dantur horum aliqua, quae Vollimine Oxiguo tantam continent materiae idoneae quantitatem, ut larga chyli et nutri

menti ex iis parari possit portio polychyla,

Polytropha). Perti noni huc arriylum et colla Vegetabilis, olea pinguia utriusque regni, et Principium fibrosum animalium. PleraqUe autem alimenta, quae multam nutriunt, dissicili ius digeruntur. γ BURDACH's Physiologie. I73. HALLER: Elem. physiol. VI. P. 213. sq-

a) Continent terrae variae principium aliquod, aqua extrahendum , gelatinoso-mucilaginosum humus praeci Pue), e quo antinalcula inrasoria eVOIVuntur, quodquo nutritiam iis tribuit virtutem G r u i t Ii u i s e n 's Bertrage, P, 101. Sq.).