Physiologia medicinalis

311쪽

SEc T. IV. DE VITALI RESPIRAT. EFFAc TU. 29. 3Quom admodum ipsa respiratio per nervo-vum gubernatur influXum g. 338.b , ita vicissim

systematis cerebralis et gangliorum vitalitas per functionem pulmoniam in Sua Servatur in tegritate. Cernimus hinc en cephali evolutionem in variis animalium clas S Us eadem fere proportione incedere , Ut ipsa organa Spiritum du- Centia evoluta . fuerint. Centrale enim id vita os ensiferae organon , ut alibi diligentius exponem US , SangUine arteri OSO ne momento qui domererere potest , ut adeo cohibito pulmonum officio conscientia protinias tollatur , et nervorum supprimatur energia. Quia Vero omne organon et om nos vitales functiones per sensibilitatem

vel animalem vel organicam gubernantur c g. 8ὼ 86. , cumque Sanguis, Per biochemicum re

spirationis processum continuo restaurandus, materiae organicae et Virium vitalium verus sit

fons g. 1o4.J, facile intelligitur, omnia totius

corporis vitalia munera a Pulmonum functi Ono plurimum Pendere.

g. 341. Boli quae respirationis utilitates. Cum materiales et dynamicae sanguinis qua-1itates per respirationem mutantur sq. 335-338. ,

functio eadem materiam et vires organici cor Poris re Staurat, Vitalem Processum in partibus singulis suscitat, Organismi integritatem Con- Servat. Chylus, massae sanguinis infusus g. 309.θ, Per utramque Venam cavam Via breviore

312쪽

v94 LIB. I. CAP. III. DE RESPIRAT 1ONE. in pulmones fertur, ubi phlogisticis minuitur,

O Xygenio augetur, suaque indole per bioche micrem Operationem ita mutatur, ut sanguini Penitus adsimi istur. Sanguis niger memorataS Subit Per respirationem mutationes, perdit alias, et alias accipit particulas, convertitur negatiVα

ejus polaritas in positivam , augetur principio fibroso, redditur magis coagulabilis, Oxaltatur vitalitate, iamque idoneus redditur, ut Partes quasvis debite incitare , materiem nutritiam iis

adducere, secretiones adjuvare, et quorumVis Systematum ac organorum vitalitatem restaura-xe Valent.

Ipsa autem imponderabilia, calorem animalem , electricitatem et bioticum, per respirationis processum Prolici , vel unam Saltem, et qUidem Praeripuam conditionem, qua SUSCitentur , in pulmonum vitali functione quaerendam esse, facile intelliges. Plura tamen de his suis dicemus locis.

. . .

Ioli. ΜΛYOW : tractatus duo de rospirationo et do

313쪽

DE MODIS SINGULARIBUS RESPIRATIONIS, g. 342. Suspirium. Anhelitus. Oscitatio. Lenta et profunda inspiratio, qua Pulmones

aere copioso diducuntur, quamque similis so-quitur , parUm tamen celerior EXSPiratio, suspirium dicitur; si Vero eXSpiratio Sonora est, gemitus nomine venit. Provocamur ad suspiria ducenda , quoties Sanguinis Per pulmones trajectUs remoram patitur , ipsumque pectus Pondere quasi oppressum, et cor Ianguens angoris sensu adfectum est. Omnes igitur causae, quae organa respiratoria adficiunt , dynamicae et mechanicae, suspiria suscitant: tristes animi adfectus , moeror , Sollicitudo, PericUI Um Superα- tum , spasmi , languor Virium , pulmones in- farcti et alia organorum spiritum ducentium vitia. Cum suspirio etiam feminae hystericae, et individua somno magnetico Oppressa evigilare solent. Prodest Profunda haec adspiratio sanguinis cursum promovendo et cordis vires sollicitando , unde pectus a Pondere releVat, et Pul- Sum regularem reddit. Antiolitus Brovibus et frequentibus ad spirationibus , quas breves et crebrioreS SequUntur ex Spirationes , absolvitur. Suscitatur id Phaenomenon a Causis , cordis Vires concitantihus , et simul sanguinis cursum Per pulmones impedientibus, unde cum anxietate Plurimum iungitur, ipsamque irritationem Contemperare, et obstacUla removere per instinctus modum redis

nititur. Vehementiores animi motus, terror, ira,

314쪽

LIB. I. CAP. III. DE RESPIRATIONE. metus et gaudium cordis accelerant motUm, et ProducUnt simul anhelitum. In omni cursu et

vehemente Corporis motu e X eadem Caia Sa anhelamus. Aer etiam attenuatus vel ob mixtionem Surem Pro respiratione minus idoneus anhelitum suscitat; inde ergo est, quod homines, qui Summa montium Cacumina adscend Unt, et ii, qui in aere corriapto degUnt, anhelent. Idem d ni-que Phaenomenon ad Vertim VS , qUoties Cor et

Pulmones dynamicis adficiuntur ot morbosis mutationibus , vel ubi physica adsunt in organis his impodimonia. Anhelant id o , qui febribus , inflammationibus, pulmon Iam prct Ucipue, laborant; anhelant ii, qui hydrothorupe , aneVris male cordis et vasorum maiorum , Pulmonibus Concrotis, Scirrho sis, tuberculosis et C. adficiuntur, out qui vulnera habent, cαVum se ctoris penetrantia.

O s c i l a t i o ost is ros pirationis peculiaris

moduS, quo aer Ionga, profunda et lenta inspiratione in pulmo nos adducitur, similique et AOD Ora plurimum e Xspirations redditur. AgUnt simul musculi maxillam deducontes , unde Os lente quidem , in maximum lamon rictum diducitur; aperiuntUr simul tu hae EUstachianae , Subitque aer ore tia Ustus , caviam tympani , quia eri, per meatum auditorium externum ad tym pani membranam venienti, i Usto magis resistit, unde oscitantes minus audiunt. Diductis simul

et retractis faciei musculis, ipsisque palpebris fortius constrictis, quibus glandulae lacrimatesCOmPrimuntur , adscribi debet , quod Iacrimis

in Undentur oculi. Lentior sanguinis per Pulmones motias , incommodam sensationem A Uscitans, languor Virium musculari iam et sensuUm inertia os itare nos faciunt. Oscitant hinc laboribus defatigati, Somnolenti, modo evigilantes, fa-

315쪽

SEc T. V. DE ΜODIS SINGUL. RESPIRAT. 297

melici; oscitant aegri in frigoro febrili, fomi

nae hystericae ante Con Vulsivum insultum et Post eum , catuli secti Ono Cae Sarea Oxcisi, et foetiis modo exclusi, Primum aerem haurire gestiente S. Provocamur ad oscitandum Organico Sensu, Sanguinis lentorem, cordis et arteriarum inertiam , atque sensum defatigationis musculorum relevare adnit sente ; advertimus etiam virium

quoddam incrementum , tum praeprimis , si cum Pandiculatione, sanguinis Cursum Per artus PrO-mo Vente , iungitur. Tollitur Oscitationis nisus Profunda insipiratione et motu corpori S, qua Θεαnguinis promovent Per pulmones et univer- Sum corpus iter. Nota denique est observatio, quod taediosi sermones, aliaeque CaUSae, Somnolentiam adducentes, ipsum quo etiam aliorum exemplum ad oscitandum Pro Vocent.

G. GUNZ, praes. A. F. WALTER: de oscitatione. Lips.1 38. 4.

Fletus. RiSUS. Doloris corporei aUt moralis, vel etiam so Iatii signum est fletus, risui multum adfinis. Si enim ipsos consideromus faciei ductus , ut in infantibus est , quorum Vultus Signa nonnunquam offert talia , Ut aegerrime discernere Po85imus , an risus immineat an fletus , corum

316쪽

LIB. I. CΑΡ. 11I. DE RESPIRATIONE. Phaenomen orUm adfinitat em satis perspicimus ἔαccedit his, quod fletus et risus ab iisdem saepo

cipiant. Praecedit fletum molestus Circa PectuSPonderis sensus , ut adeo diaphragma Stringi quasi sentiamus , angores Superveniant et cordis palpitatio , ipsaque respiratio anhelosa reddatur. Incipit fletUs Vehementioro et profunda

adspiratione , cui eXSpirationes AUccedunt cre-hrae et interruptae,thoracem nonnunquam, abdomen et caput concutientes , Cum gemitu Sae-Pe aut ejulatu junctae. Alterno septi transversi, Convulsivo fere motu, suspiria ducuntur, ite-xumque aer imperfectis respirationibus expelli-lUr, usquedum Vehemente e XSPiratione, et mox

subsequente suspirio finitur. Disserunt aut mhaec in variis individuis et pro causa varia; infantes ot adulti aliqui homines ad modulos certos et numeros ejulare Solent. Junguntur his et alia phaenomena: diducuntur oris labia, inferius vel maxime, quod magis, a C in risu esse solet, a dentibus deducitur, et tremunt simul; caperatur frons , descendunt Super Cilia, comprimuntur oculi et fundunt Iacrimas , ipsaque augetur muci in naribus secretio. CaUsae fletum moventes morales sunt : tristitia, injuria nobis illata, commiserationis et quorumvis dolorum aut laetitiae Sensus , quibus

removendis aut perferendis impares nos esse Percipimus. Causae vero Physicae sunt dolores Corporis et morbo se exaltata coenae Sthesis vel

in parte aliqua, vel in universo corpore. Est igitur notus infantibus , pueris , feminis , homini-hus temperamenti nervosi, Saese etiam seni Culis,

mulieribus hystericis et viris hypochondriacis, atque iis, qui adfectionibus nervosis laborant, Proprius. Videntur autem nervi phrenici et car-

317쪽

SEc T. V. DE MODIS SINGUL, RESPIRAT. 299diaci a memoratis causis praecipue adfici, Siquidem diaphragma Priu3 Stringatur , inque motus , ne tu erum Pente, cieatur convulsivos, et cor dolore singulari opprimatur, iners fere reddatur. Levantur vero fletu ii dolores ot anxietates, sublata diaphragmatis Strictura, en orgia cordis restituta, et sanguini S circuitu expedito. Est igitur moestis hominibus in votis, flere Pos- Se , quo angoribus liberentur. A nimio tamen

feta , cum exspirationes Sint interruptae, sanguis in en cephalo congeritur, unde Vertigo, Cα- vitis dolores et oculorum inflammationes non aestro sequuntur. Ob nexum peculiarem, quem

nervi phreni Ci cum pari quinto fovent g. 242. h) , primus et secundus hujus rami adfici pecu-

Iiari ratione videntur , unde Palpebrae con- Stringuntur, et uberior secernitur,lacrimarum copia.

Varii sunt risus gradus. Qui subrident,

absque respirationis mutatione, vultu solo laetitiam exprimunt: elevatur inferius Iahium, adtractis simul αngulis oris, quo dentes denudantur; tenduntur utrinque musculi faciei , risorius, buccinator et Zygomaticus, unde genae intume Scunt,ot oculi, adductis palpebris, aliquantum connivent. In risu manifesto modo dictae vultus mutationes Perfectiores observantur, et acceditae espirationis Phaenomenon: facta nimirum adspiratione Unica, forti et Profunda, plures so-qUuntur parvae et Sonorae eXSpirationes '), pectus et abdomen commoventos. Cachinnus denique est, ubi inspiratio Sonora Cum respirationibus crebris et clamosis alternat i ipse quo

thorax et Venter nimis Concutiuntur, atque ea

Put simuI et extremitates, ob impeditam ressi,

xationem, comm QVentur.

318쪽

Causa Proxima risus omnis generis in nervo Phrenico quaerenda videtur, siqUidem eo nil fecto Subrideant aegri, et omnis risus cum di- 'Phragmatis motu sit conjunctus. SUnt aiatem cauSae variae, quae nervos diaphr9gmatis adficere sic possunt, ut septum illud musciatos Umin convulsivos agatur motus, ipsique naias culi

faciei in syn orgiam adducantur. Dantur quippe homines sic dispositi, ut cute in quadam corporis parte titillata, in risuri, incidant invo-Iuntarium, saepe pericu Iosum ' o. Rident saepe feminae sub hysterico insultu ; antiqUa est Ob-SerVatio , recentioribus otiam Confirmata Practicis , homines sui, ridere nonnunqUam , cum

diaphragma laesum ost aut inflammatum , et dicitur is risus Sardonius ex eo, quod herba Sardoa, ignota nobis, ut veteres refer Uni scri-Ρtores, similem suscitaverit a). Psychicae tamen causae risum frequentius

movent, ideae quippe ridiculae, quarum quid om Oxpositio di 1ficilis ost. Dicunt autem ridiculum nobis esse , cum ideae concurrunt in obiecto quodam discordes adeo, ut conjunctio ea aliquid habeat absurdi , quin tamen grave aliquod inde nascatur detrimentum. Optime tamen monet J. P. R IcΗΤΕΗ , duplicem requiri antithosin : objectivam, sensus nostros adiicientem, et subjectivam, quam nostra substituat ratio h). Advortimus enim admodum relativas osse ideas ridiculas , pro rations diversi intellectus et ra-lionis Cultus, et pro Varia in diversis objectisia1 formatione. Qui rudem et incultUm hominem ad cachinnum por ducit jocus insulsus , homini culto indignationem potius movet, ot habet ille Pro seria aut indisserente saltem re, quam hic cum mari ima deridet voluptate. Altera moralis

319쪽

SEc T. V. DE ΜODIS SINGUL. BESΡIRAT. 301 risus causa malevolis hominibus ex aliorum nais .citur dam Ut S. Prodest moderatus risus Per id, quod diaphra-. gmcite commoto Sanguinis circuitum , in abdominalibus Praecipue Visceribus, adjuVet, ejus -qUe lentorem in Venae Portarum Systemate g. 29 O. n. 2. Sufferat, et quas Vis Secretiones et ex- Cretiones Promoveat. Vehementior tamen, et justo diutius protractus cachinnus, Ob Perturbatum in pulmonibus sanguinis iter 33. 330. 332. 339. congestionem in pectore inque en cephalo adducit. Tum et hinc facies livetque, illacrimantur oculi et inflammantur nonnunquam; nec de- Sunt exempla hominum, qui inter ridendum suffocati fuerunt, qui vase aliquo ru Pio, Vel ex a poplexi a Perierunt c). A diaphragmatis concussione nimia, tum iPsum hunc musculum, tum pulmones et alia viscera inflammari aut hae-moplysin posse oriri, frequens docet experientia , licet alias abscessus felici eventu ruptos fuisso togamus d). Habet risus et id incommodi, quod in adsuetudinem non modo abeat satis

saepe mole Stam, Verum adeo commoveat nervos , Ut respirationis organa in convulsiones ad-

. ducat, invitissimos ad ridendum cogat, et Vires Penitus pro Sternat. Adstruunt aliqui, dari bruta, quae e X Vera Iastilia rideant . id quod dubitaro multum licet; homini autem ita ingenitus est risus , Ut D aedinter ursos educat US, cum non loqUeretur, tα-men rideret e).

Vocalis oritur risus a glotti de arctata; reddunt viri Sonum a et O , feminae i et e Ha II er: Elem. pitys. III. P. 305. .

320쪽

LIB. I. CAP. III. DE RESPIRATIONE.

a) Bisum sardonium in puero Vidi 7 ann., qui Hyoscyamum nigrum devoravit. In verminosa adsectione id Symis Ploma Saepius adverti.

SinguΙ tu S. Jungitur saepe cum fletu aut risu, vel succo dit his singultus, qui motu diu phragmatis vehementiore SuSCitatur. Dum nempe septum id carneum Subito contrahitur , violenta fit inspiratio, sub qua aer raptim haustus in epigi otii-

dom impingit, eamque Iaryngi allidit, undes

sonitus peculiaris excitatur. Succedit oxspiratio, ot rodeunt singultus , IOngiore aut breviore mora interjecta, Phaenomeno Conuulsivo pro ratione causae eXcitantis vel moX CeSsante, vel per

horas plures aut dies etiam durante μ). Ubi causa in ventriculo haeret, cum ructu g. 248.b sae-po jungitur. Excitant singultum ea, quae diaphragma voi immediate irritant, Vel per consensum in illud agunt: vulnera ejus, inflammatio, irritatio a fractis costis, sterno depresso etc; cibus