장음표시 사용
481쪽
SEc T. II. DE ΜOTU SANGUINIS. 463 obtinet, quaeve ma Xime viget in pulmonibus , tanquam contrali circuitus organo 385. , poli sanguinis oppositi concUrriant, muXimaque, ad invicem feruntur attractione. ) UALLER: Elem. physiol. II. p. 324. - ibid.
Coloritas motu S Sanguinis Variis usi sunt Iairo mathematici rationibus, ut coleritatem Projecti in arterias Sanguinis , perque venas redeunti S eruerent, ac determinarent, intra quodne tempus tota humoris massa suum l absolvat circulum ' . Discrepantes tamen et inl 'his calculis prodierunt numeri , siquidem pleri- que ex saltus altitudine, quam sanguis ex arcua ortae facit, comParata cum ventriculi sinistrii ambitu, neglecto systoles et diastoles discrimi ne, et neglecti S Ob Staculis, quae sanguinis sar opponunt ProgreSSUi, celerit 'tem motus aestimata vorint. Feliciores fere errent eorum conatus, qUir post Har Veyum aeStimata Sanguinis copia, i quae singula VentricuIi a Ortici systole in artori osum systema Projicitur, et cONSiderato pulsu I um intra certum tem PuS numero, ad ceIeritatem motus concluserunt , licet et hi divorsas et protulerint sententiaS Quae autem cum ali-
qita hic Statui Possunt Probabilitate, adducero
1) Ea generatim esse debet molUS progre sit vi velocitas , ut tempore eodem tantundem san-l guinis ad Sinus cordi S reducatur, qυantum poea vontriculos in arterias propellitur. Si vero pro i portio ea qu cunque dQmum causa fu Erit subla-
482쪽
464 LIB. I. CAP. VI. DE cIRcUITU SANGUINIS. la , circuitus porturbari do bebit. Intel Iigitur hinc,
quare nimius corporis motu S, quo SangUiniS Ve-1iosi iter acceleratur g. 396. n. 4. , Pulsu S LOrdis et arteriarum , una cum re Spiratorio Pulmonum motu, Per Iongius tempus intendat, imo in ordinatos plane reddat , aut si major fuerit motuum vehementia, gravia suscitentiar phae nomena. EX eo etiam est, quod Praesente in corde aut vasis magniS Vitio organico , Vel mor-Bo dynamico , pulsus reddantur irregulare S , Organa spiritalia adiiciantur , et Varia Ponanturisymptomata morbosa.
χ) Statuunt physiologi plurimi, in homine
adulto uncias circiter duas unico cordis ictu Dro- velli ; pulsat autem cor intra minutum Primum o- 8o vicibus, et diximus 28 fere libras Sanguinis circuire in humano corpore g. 1o5.) : unde aequitur, totam humoris vitalis massam intra minuta circiter tria Per cor et Pulmones tranSixe. Variam tamen esse in variis individuis , inque eodem homine diverso tempore motus istius Tationem , Vel inde Patet , quod pulsus cordis
Humero multum disserant: etenim apud infantem 1 oo-I4o , apud SeneS 5o vel et Pa Veiores numerantur ; frequentius vibrant cor et arteriae in feminis Et viris Sensilibus , pluries post adsumtum cibum et potum et Vespertino tempore , quam mane Post Somnum quietum ab , suntque Causae innumerae , Cordis et arteriarum motummum ero et intensione mutantes. 3 Varia est motus sanguinis celeritas in variis partibus, quod sequentibUS essicitur causis. a) Capacitas diversa vasorum disserentemrod dit motus velocitatem rideo , ut haec in- vorsa se habeant ratione. Quia autem rami
grteriarum Oimul Ounati majorem habent
483쪽
SΕc T. II. DE MOTU SANGUINI s.
quam trunci capacitatem, fluentis humoris celoritas major in his supponi debet quam
in illis. Quia Praeterea Veno Siam Systema majoris est capacitatis quam arterio sum c . 58.), eumque humor cordis imp UI sum exi suum e X periatur, tardius etiam moveri do-het in Vena singula quam in arteriis. In puI-monibus autem , Ubi Vasoriam capacitaS , cum universi corporis Sanguifer oriam Uasoriam tu mine Comparata, ViX unam quartam efficit partem , celeritus motus multo major esse
b) Dii rens arteriarum ad Vonas, ad vasa capillaria et ductus eXcretorios proportio, ut in variis cernitUr organis Secretoriis , tum etiam Varia inter eos canales conjunctionis ot anastomosis ratio g. 352. , discrepantem roddunt velocitatem.
Vasorum curUaturae, ramorum subnascentium anguli, tunicarum major aut mi nor olasticitas, disserens irritabilitatis gradus, partium denique vicinarum major aut
minor Pressio , ac Varia Viscerum consistentia , motum SanguiniS SUO modo accelerant aut retardant.
d) Denique maior aut minor a cordo diis
stantia facit, ut impetus humoris sit varius, jusque volo citas disserens reddatur h). His si addatur, quod cordis, arteriarum et vasorum capillarium Vitalis energia , ipsius quo sanguinis chemicae et vitales qualitates, quibus cunctis circuitus regitUr, tantis sint obnoxias mutationibus, quodque adminicula eadem in partibUs corporis diversis plurimum disserant Plene omnino convincimur, humorem Vitalem LFN HOS SER Physio I. med. Vol. III. Gg
484쪽
466 LIB. I. CAP. VI. DE c1RcUITU SANGUINIS. varia diversis in partibus et diverso tempore Progredi Velocitate , quae tamen calculo erui nulla potest ratione. ) HALLER: Elem. pitysiol. II. P. I 6ο. Sq. P. Z42. Sq. ibid. p. 345. g. 16.
Dudum perspexerUnt naturae scrutator OS summam circuitus Sanguinis in oeconomia animali dignitatem , ut adeo non dubitaverint id munus inter praecipuas referre Vitae functioneS. Redit autem perpetui humoris vitalis motus uti-1itas ad capita sequentia. 1) Ipse sanguis motu Suo restauratUP, SViS- quo chemicis et dynamicis qUalitatibus conservatur, re Producitur c33. 383. 384.). Recipit sanguis niger chylum et lympham, et promoVetur humor, ParticuIiS Peregrinis ac principiis inflammabilibus abundans, descripto sq. 391. I. itiner Θad Pulmones, ubi memoratas g. 335-338.) subit mutationes ; submittitur inde semicirculo alio 391. II.) ad quaevis organa secretorta g. 350.),
metamorphosi vitali ponitus convertendUS, Particulis inutilibus spoliandus , et biodynamico ProcesSu Sic mutandus, ut fini suo omni respondeat ratione. Apparet igitur, sanguinem Sine motu perenni nec Parari , nec qualitates ejus sine circuitu conservari posse; unde offusUs alic-utii intra corpus , aut longiore tempore Stα-
485쪽
gnans spissatUr , nec 'liter , quam per resolutionem et absorptionem in lympham prius transmutatus F. 38 I. uniVersae humorum massas redditur. et Suppeditat sanguis ruber cunctis organis secretoriiS materiam , e qua gignere humores varios possint, et Iargitur Vena Portarum talia
hepati principia , o quibus bilis parari valeat
294. . Videmus hinc secretiones quasvis pari se habere ratione cum VBIO citate, qua sanguismo Vetur g. 356. n. 1. , et cohiberi penitus, ubi humoris motus quaqua ratione impeditus fuerit. 3b Adducuntur per motum arterio si sanguinis cunctis organici corporis Partibus substantiae nutriciae, et revehuntur ex iis minus idoneae venosi humoris motu. Si igitur circuitus Sanguinis in organo quodam cohibetur, nulla amplius locum habet materiae permutatio , to Ι- 1itur vita individua, sequitur mors Partialis. 4b Denique conservatur organorum omnium et systematum animalis corporis vitalitas Per Sanguinis circuitum, et suscitantur functiones quaevi S Per motum humoris vitalis. Ponit enim humor idem nexum inter partes solidas dissimilares, ut in se mutuo agere, ProceSSum che- , micum et Electricum suscitare , ipsUmque im Ponderabile bioticum prolicere valeant. Vitalitate ipse imbutus is humor, suo modo confert, ut nervi et musculi sensibilitatem et irritabilitatem sibi restituere valeant. Concitantur Prae terea organa Omnia Chemico sanguinis stimulo ot impulsu circumacti humoris, ad functiones suas c3. 2I9. , estque maxima circuitus utilitas in generando calore organico, de quo mOX Pr ας' cipiemus.
486쪽
Circuitus inventi historia. Credebat tota antiquitas poSt Pra Xaς ram, Heros hilum et Erasistratiam, P neum a spiritu Osum , in Pulmonibu3 Paratum, ad cor sinistrum , et inde in arterias ferri, nullumque stinguinem in hi S contineri g. 27. T. 4. 9; venas autem Sol AS, e hepale ortas, Sanguinemineo Viscere generatum, in Universum deferre Cors Us. Latuit etiam verus sanguinis circuitus cum aliis medii aevi scriptoribus ipsum G a 1 ori u m, qui Herophilo et Erasistrato vix Porfectiorem habuit vasorum sanguifer OrUm Cognitions m, licet anastomos es venas inter et arierias existere adverteret, eo sine, ut putabat, Constitutas, ut venae respirationis fierent par licipes ' . Seculo demum XVI., Postquam BEREN-GAR , EUSTAcΗΙUS , FALLOPIA , ARAN ZΙ , CANNANIE te. cordis et Venarum quarundam valvulas detexissent , Paulus vero SARPI et FABRI cIUS in
Plerisque corporis Venis Paulo serius i574.) de-εcripsissent g. 28. n. 7. ) , iamque agno Vissent cinctio mici plures, sanguinem in arteriis qUoquo
Contineri, ad veram circuitus rationem ad Cede Te visi s Unt nat Urae Scrutatores; verum tamen earum Valvularum usum necdum PerSpeXer Unt,
nec adeo, ossatis Galeni nimiunt ceteroquinctdhaerentes , sanguinis genuinum iter noscere Poterant ). Praeeuntibus Berengar et Ves alio, Mich.
SERVETO ostendit, septum cordis nulla ratione PerVium eSSe , adeoque Sanguinem e corde de X-tro in sinistrum transire haud posse , quo con
stabilito vir idem 1.352. circuitum per pulmo nes invenit. Exposuit circuitum Parvum septem
487쪽
SEc T. II. DE ΜOTU SANGUINIS. 469 annis serius et paulo clarius Roald. COLU ΜBUS ;Plura tamen praestitit in dilucidando sanguinis per pulmones transitu Andreas CAESALPINUS, qui simul et circuitus magni haud penitus Obscuram enunciaVit ideam a). .
Mirari sane debemus , inventiones Usque id
tempus factaS scrutatores naturae ad penitus cognoscendum sanguinis circuitum non Perdu-Xisse. Ingeniosissimo et immortali igitur Viro, Gul. Harve yo ea relicta fuit gloria 29. n. 2 J. Coepit HARVEVUS , Postquam valvularum Veno Sarum a cel. suo praeceptore F a b r i c i o ab Aqua pendente genuinam accepisset cognitionem 1598-16o Q.), usum earum penitius indagare . et scrutari simul Veram circuitus rationem. Instituit eum in finem Londini experim Unta, Per Plures annos continuata, et toties repetita, donec tandem , cognita rei veritate,
inventionem suam i 619. in publicis lectionibus e XPosuisset, ac demum 1628. opere typis expresso D) divulgasset.
Commune magno PUm Virorum fatum , quod dura saepe acie premere suevit inVentores, ne Gmodestissimo pepercit Harve y O. Erant nempe alii, qui adstruere non erub Uerunt: Η a r V e y um nihil plane novi invenisse, ipsumque adeo Sanguinis circuitum regi Salamoni, Platoni, Hippocrati, aliisque veteris aevi scriptori bus , Sinensibus et Persis , vel recentioribus Physiologis Paulo Ser veto, Paulo Sarsio, Andreae Caesalpino et c. notum jam fuisse c). Alii vero fuerunt, qui, licet HARVEVUS veritatem inventionis suae observationibus evidenti-Bus g. 392. demonstraret, acerbis saepe et in firmis argumentis novam impugnarunt doctri
488쪽
4 o LIB. I. CAP. VI. DE cIR UITU SANGUINI g. Veri tamen amantes, et gloriae HarueFianae Propugnatores inventi fuare. Illustrarunt enim , Observationibus suis firmarunt, et Promulgarunt Per Omnem Orbem cullum circuitus doctrinam Uernerus ROLFINT , Renatus C ARTES IUS , Iob. WALAEUS , Rogerus D RARE , Herm. CONRING, Thom. BARTHOLINUS , Joh. TRULLIUS , Joh. ΡEQUETUs , Georg. ENT etc.; c Um interea Iacobus PRIΜIROSE, Caeci l. FOLIUS , Petr. GASSENDI, α-cerbus illo Joh. RIOLANUS etc. adversarii, toties jam confutati, litem toties renovarent e . Vehementissimus autem doctrinae Harveyanae adversarius , Vopiscus Fortunatus PLEΜΡIUS , deae ei veritate tandem convictus , optimo aliis fuerat exemplo, dum suum Publico ci652. agnovit errorem ; nec erant ab eo tempore , qui doctrinam novam, Si minus eruditum excipias Joannem NARDI , non fuerint secuti f). Infusiones et transfusiones , prius quidem iam notae, ab a. 1657. alacrius adhiberi coepexunt, unde Harveyana doctrina confirmata ponitus fuerat g). Accesserunt inde ab anno 1661. Μarc. Malpighii, Ant. V. Leeu enlio O-hii etc. g. 29. n. 1. experimenta, microScopii adjutorio facta, quibus veri circuitus cognitio
illustrata plurimum fuerat h), Joh. Alphons. BORELLI , ceterique Jatro mathematici g. 31.
vires cordis et celeritatem motus sanguinis staticis et hydraulicis subjecerunt legibus, Vario
que successu -394. 397. circuitus adumbra runt thooriam ib. Divulgavit Jac. WEPFER i 679.)suas de offectu cicutae et aliorum Venenorum observationes, quibus Ostendit, sanguinis motum a cordis vitalitate prae primis esse repetendum, ipsumque eum muSculum aliquo a morte
tempore irritabilem adhuc esse ; ipsae tamen
489쪽
SEc T. II. DE ΜOTU SANGUINIS. 4 ii hae observationes a naturae scrutatoribus eius temporis , systemati scholae vetustae nimium inhaerentibus , neglectae penitus fuerunt , uti adeo post integrum nonnisi seculum irritabiliscordis natura, a Wes fero dudum enunciata.
i a FONTANA et aliis Velut novitus inveniri debuerit Circa finem soculi XVII. Rai mundus VI FUS-
SENS fabricam cordis, motum ejus, et sanguinis Per VRS a minima transitum p Iurimum illui stravit. Auxerunt Vieu Ssenianas inventiones , Suasque adjecerunt hypotheses Pet. CHIR Ac etl Joh. Claud. Hadr. HELVETIUS I). Jac. Benign. INSLow Structuram cordis et fibrarum o iust musculi figuram I711- 717. disquisivit. Joh.
Bapt. GASTALDY experimenta eodem fere tempo- ro in vivis instituit animalibus, quibus osteni dere voluit, nervum inter costalem et par octai vum nullum habere influxum in cordis motum.
t motu cordis , eiusque et Pericar dii fabrica, suisl non CarenS erroribus m). Ab isto autom tem-l fore, tum anatomica cordis et vasorum cognitio , tum vero irritabilitatis earum partium et omnis circuitus doctrina, Halleri, Senaci, i Halosii, Rob. Whyttii et aliorum, prius iam memoratorum g. 38.6-397.) Scriptorum Coisnaminibus , ad praesentem Perductae sunt Per- fectionis gradum.
3 ΗALLER: Elem. physiol. I. p. 243. - Η. SPREMGEL'S Vers. e. pragmat. Geschichte d. Argnei hunde. II. P. 344. SPRENGEL l. c. III. p. 537. Sq. g. 16 17. a) ibid. p. ς43. Sq. g. I 8 I9. h) Guil. HARVEX: Exercitatio an atomica de motu eo dis et sanguinis in animalibus. Francos. 1628. 4.