장음표시 사용
21쪽
CO VIVE, viro inter Hispanos ob iudiciuin & erudiationis copiam nemini secundo , qui eum alterum inite oris Aristotelem appellare non dubitavit. Edita sunt GELIDAE Epistola aliquot is carmina. simul cum ARNOLDI FABRICII Aquitani, viri Latinitatis purioris in primis studiosi is docti epistolis etiam aliquot, Rochellae apud Barthol. Bertonem m. M. D. LXXI. In η. Summam huius operis raritatem deprindicant AUG. BAIERVs in Memoriis historico-erit. librorum rarior. P. zo7. sq. & Io. VOGT in Caiah histor. crit. Ehb. rar. edit. III. p. go . NOS eius exemplar nacti sumus ex bibliotheca fautoris nostri EMMANUELIS NEGRETE , marchionis de Torren.an nal, caStrorum Praesem , quod quidem exemplar fuit quondam STEPHANABALVZII Tutelensis , uti eius manu notatum reperimus
in operis fronte, ubi etiam scriptum reliquit: Exstant epistolae duae ROBERTI BaiTANNI ad IOANNEM GDLIDAM intre epistolas ROBERTI quas frustra quaesivimus 3 fol. 28. 36. Tametsi summo erat In pretio GELIDA apud
Burdigalenses , nescio quem tanum nactus est adver-εarium , de quo passim queritur in epistolis. Sed n men eius consulto in editione omissum fuit, appicta stellula , cuius loco nos N . collocavimus, quod lectorem monuisse non inutile ducimus. ARNOLDUS FABRICIVS paullo ante laudatus GELIDAM celebrat epist. IX. ad ELIAM VINETVM , ubi haec habet: Homo nostras , quem tu nuFer de me rogasti, isthinc reversus , salutem mihi dixit tuo nomine , simulque
de M. GELIDAE nmnasiarchae morte, , quemadmodum tu in illius laeum esses s ectus , narravit. Quo nuntio varie certe sum adfectus : nam GELIDAE via ei erudiit is grobi interisu dolui, is in isto munere tiabi demandando, publicae utilitatis non minus, quam dGgnitatis tua rationem esse babitam , verum ter lator.
22쪽
'LIVs CAESAR SCALIGER hoc GELIDAE parentavit epigrammater
Qui tales animam, GELIDA mi magne, devisti,
i Namque Mima est anima quin mea fama pris Si quantum accepi , quantum sibi debeo , pendam , - , Grata nec aversus deserat ora pudor po animae huius , adhuc possis ut vivere , tecum tParior has fati, quas dedit aura, vices. Quod si non licet ; at , quantum Erat , accipe famam. Hine tibi siqua tamen vivere fama potest. , Quod si fama tot es . nec nostro cedis. honori Sit sat, velle tibi , nec Fotuisse dare. AVBERTI MIRAEI verba digna sane sunt, quae hic legantur. ΟΙΟ. inquit, GELIDA Valentiae in Hispa- έ, nia natus , quum sibi persuasum haberet, phIlosoesi phiae coniungendam esse eloquentiam , quadragenario is maior Ciceronem ac reliquos Latinos auctores seriam primum legere coepit, Graecasque deinde litteras ad-m eo avide adripuit , ut in utraque lingua brevi lexis celleret. Lutetiae itaque gymnasio , . cui a cardinali conditore nomen est , cum laude praefuit ; dcinde M ANDR. GoVEANO Burdigalae in ludi Aquitanici regimis ne successit, ubi & sub annum Christi M. D. LVI. 3, sexagenario maior vivere desiit. Vir de universa Α-s,quitania ac litteris optime meritus , eoque nomines a IVLIO CAESARE SCALIGERO & aliis laudatus. Prae-
ister Commentarium in Logica Aristotelis vir modem stissimus nihil edidit. Amici tamen eius epistolas a-s, liquot M. D. LXXI. publicarunt: quae quidem Latis ne ita perscriptae sunt , nihil ut supra fieri possem videatur. GELIDAE amico suo ELIAS VINETVS a Se
23쪽
. PETRUS DE VALENTIA , BENEDICITI ARTAE
MONTANI, Deus bolae, quisti viril discipulus tanto magistro non indignus, plurima quidem scripsit, sed maximam parrem nescio ne sui magis , an Hispanici non minis iactura , inedita remansere, quum & doctissima Sint & quovis pretio digna. Nobis doctorum hominum
ac de rep. litteraria optime meritorum beneficio omnia sere, quae a N. ANTONIO in sua BOI. Hispana m morantur , I nascisci contigit , iisque locum faciemus in hac collectione, addita auistoris vita,' cui ex eius operibus clariorem lucem ad fundemus. Academica , sive de iudicio erga vertim Iibellus, mole quidem exiguus, sed eruditione tange nuximus, etsi non semel extra Hispaniam editus , raro tamen in his oris occurrebat: quare eum quam primum recude dum curavimus , quum tanti fieri ab exteris videremus 1OSEPHUS OLIvETVs in praefatione ad Ciceronis opera abs se edita ciuit delectu commentariorum. Parisiis a no M. DCC. XL. & XLII. novem volt. q. egregia haec de nostro deque eius opere litteris consignavit: ,, P
;, TRVS VALENTIA, ortu Cordubensis, qui Se t M men Zafrensem inscripsit, quod originem e Z rari repeteret, oppido in extrema Baetica, homo non vul- gariter dolitus, & qui haud scio , an omnium sol- ,, tertissime in veteris philosophiae adita penetraverat ris Academica Ciceronis, quae superSunt, mutilata ade ,, que Obcura, non brevibus quidem disiunctisque sch Iiis , at continenti oratione ita explanavit, ut mihi ,, solus ea intellexisse videatur. Opus illud hactenus ra-
aliquot αυτόγραφα adservam tur tum in regia bibliotheca Matritensi, tuiti in Scurialensi. Alia penes nos luat maῖna diligentia conquisita: alia nobis
24쪽
rissimum palicisque cognitum prodiit ex ossicitia Platisse tini alia M. D. XC H. ' Ut vero operi suo maius pretium conciliaret ΟLIVETUS , optimo sane consilio VALENTIAE Aeaimiea post Ciceronis de eodem argumento lucubratio nem adiicienda citravit r quod cxemplum sequuti sun
postea Genevenses ac Patavini typographi , qui OE-
vetanam Ciceronis editionem recuderunt.
Dominus Durand , homo sane quam erudItus , qui sibi proposuerat integram operum Ciceronis philosophicorum collcctionem Gallice S: Latine in lucem daare suis notis illustratam II. volt. in specimine min. Biblioth. Britannicae inserto a p. 392. haec habet p. qoetas, Ayant tu dans un projet in A. imprime a Paris unm eloge notable des Academiques de VALENTIA, uria
les eojectures de Davies se de Me. Beniter, , is comamentatreshiloso qua de VALENTIA. Par un des mem Des de la Societέ R. a Londres. M. DCC. XL. 8: In quadam praefationis particula, quae ibi adsertur, pos quam editor de Academicorum obscuritate disseruit. sic loquitur p. Ios . est ce qui me falsoit fouhai s ter avec ardeur de volt te livre de VALENTIA, ous' y ai trouve en esset Ia plupari des echurcissemens done
25쪽
,, PIER RE DE VALENTIA, qui se dit Zorensis
ν, in extrema Boetio, es est- dire de Zafra a P extremiso, de P Andalausis, quoique P auteur du projet te fas- se de Cordoue, nos dictio ires historiques n' en paro lent poliat. Dans sa dedicace it se donne pour juri x, consulte, & a la fila de son commentatre pour uns, homme occupe, & qui ne neglige pas sa professionis M, It promet quelque part uia traire expres sur Ia mos, rate des Stoiciensi es est dommage qae on n' en aies, poliat oui parier depuis . au molns que nous Sqa-υ chions et car avec fa proinde ut Sc sa nettete it nouaa,eut developpe bien des choses tout autrement utim les que les contestations des deux Academies , surs,toiit pour Ies eniretiens de Finibus encore aujour
s, nous en avons est excellent en tui-meme , necessat
is re pour bien comprendre Ciceron , & particulieres, ment ces deux fragmens. It paroit uii peu pencherlui-meme du cote du doute , quiqu' il lasse pro 3, fession de tenir la balance εgale. On y volt d s, bord une origine singuliere de Ia philosophie qu ils regarde comme la fille de P oisivete & de Ia paixes, ensuite uia grand eloge de cella de Socrate e de B Ia it passe aux principes de Platon & au jugements, du vrai, qae ii assignoti proprement a l' esprit sangis exclure I aide des sens. Elafin il vient au grana, s et de la dispute entre Zenon. & Arcesilas , & ex ls, mine d apres Ciceron , mais dans une plus 'grand lr, etendue , les armes de P un & de I autre. Les sub- l,, tiliter du Portique r occupent asseZ de tems , & cen est pas r endroit te molns travaille de son livre. l,, De la it passe a Pyrrhon , a Antiochus, a Chrys, sippe , a Carneade , a Philon si peu connu , mala, qu it caracterise, comme les a res , par de traiis
26쪽
m qui tui convicianent. Il finit par Epicure, doni ii de
ssjours du precepte de mon Pline r que si n' ' a rien plus beau ni de plus digno i ta modestis s,honnete homme que P avouer ingensiment a qui on ext γν redevabis de ses progres ; quoique ii y ait bien deas' autevrs qae en agissent dis remment. M En ut exte-rus homo de Hispano loquituri Ipsi etiam Bibliotheea Britannicae scriptores Vol. XVIII. a pag. 6o. ad I 6. longum & accuratum nobis dedere Academicoram VALENTIAE excerptum,
una cum eius vita ex NI C. ANTONar Bibliotheca desumta, Optareque sese non dissimulant , ut omnia tameti viri monumenta iunctiin ab aliquo in lucem edantur.
ALOISIA SYGAEA Toletum patriam habuit , Pa
trem vero Didacum Symeum , Gallum hominem , dei quo haec I Io. Vasaeus r Muictum debet huic viro Lusitavia , qu&pe qui vel primus , Uel certe ex primis Ititeras humaniores Lusitaniae invexit, rostra illustrissimi Bragamiae ducis O fratrum 'sius praeceptor , nunc tan dem in regiam familiam cooptatus est , , a rege Studiorum amantissimo Io. III.) docendis aulae regis μι- .ris nobilibus praesinu. Tam docto usus patre SYGMA,
27쪽
mirum non cst eruditissimam evasisse seminam non tam Scientia rerum ac linguarum peritia, quam morum honestate insignem. Hi ne fama studiorum eius in dies Crebrescente , in aulam Lusitanam admissa est & instituendae Mariae infanti adhibita. Ibi nupsit Francisco Cuevae civi Burgensi , non obscuri sanguinis viro. quem postea habuit a secretis Maria I I ungariae ac
Bohaemiae regina. Sed praestat quae diximus, ipsius S GAEAE verbis exprimere. Sic enim illa aὸ Philip- .Pum II. scribens r is Quum patria essem Toletana, nutrita tamen apud Lusitanos , ac e Gallis oriun Dda, & Latina lingua, Graeca, Hebraea, Chaldea, nec , non Arabica mediocriter a patre meo ceteriSque prae- syceptoribus erudita , inque Lusitanam aulam beni-Mgne admissa , ac erga Mariam infantem sereniSsi-οῦ Μ mam praeceptoris munere non infeliciter usa, Burgens, si civi nupsi non abiectae quidem sortis , nec obscu- .s, ri Sanguinis viro , qui me in patriam adsportavit sy Suam, ubi quum serenissima Hungariae regina male Diestatis tuae numquam silenda matertera me casu n is, scio quo videret, benevoleque ad loqueretur squae Suae is, suit in doctos omnes propensio in me maritumquC es meum in obsequium sponte adscivit : illo usa est sy a Secretis , me vero a studiis in nobilium femina Drum numero , quoad vixit ; nunc vero vita fun-Mcta, mediocrem Sane annonam, ac pro tempore, quo
stolas ternas rcperio ad M,riam Hungariae reginam Vallisoleti commorantem transmis fas et prima Burgis exarata anno M. D. LVII. gratias ei agit, quod sibi suoque marito pracinia digna reddituram sedata fide regia spopondisset; altera se excusat , quod per mariti absentiam non sibi li- .
Ceret ad reginam advolare: tertia sequenti anno mense Mar- tio scripta huius procrastin 'tionis caussam reiicit in si machi clauseam duraque fasti idia , quae utero tunc labora
28쪽
r, illi Inservivimus , non adspernandam nobis reliqtiit,
is non tamen eam, qua in patriam commode possimus, , remeare , ac sine rubore patrios lares repetere. Ad
se te igitur aufugimuq , ad te videlicet, quem Deus se optim. Max. christiani gregis verum moderatorem, is benemeritum dum nobis pie consuleret statuit; iuri quo nec bonarum artium peritiam , nec pietatis a- morem, nec gubernandi s Illertiam possit malevolo- ,, rum quis obiicere, non ad plenum splendere r quum is que Secundum comicum nulla vis maior pietate sit.,, tuam supplex posco lumina, ut marItum meum in se , , Vorum numero adscribi iubeas eo in ordine, eisque re, M itibus, qui Mariae reginae a secretis virum deceant. ιι
Ipsa etiam SYGAEA in alia ad Alfonsum de me vaseoniugis fratrem epistola de studiis suis deque paterna
institutione haec habet : Quum tot linguarum atque ,, aliarum artium studiis a tenerrimis annis desudarim, se ac deinde in regum aulam adscita suerim ab iis psis principibus rogato, ac potius coacto patre, quo is in plurimis usa sum praeceptore, quam illius aut pre- cibus , aut fautorum ambitu regibus oblata, ac postis tredecim annorum spatium sedulae servitutis fratri tuosi mihi coniugi dulcissimo ipsorum permissu nupserim.
,, videamque studiorum atque aulicae illius onerosae se vitutis sat debita praemia negari, & me iterum ma- rito meo , dum , ut seminam extra aliarum aleam po- sitam decebat, commodo sutura essem, esse incom- ,, modo , matremque veStram pientissimam , cui ab i- pso sponsalium articulo inservire mihi fuit animus, se hac de caussa adversa Valetudine iam secundum men- sem , ut scribis, laborare, ac nunc demum de ipsius se salute coniugi meo, pariterque mihi tam exoptata. ,, quam etiam necessaria, vos omnes addubitare intelia ligam , vix me ab illo , quem percepi, dolore coer-
,, cere possum. . Duos Diqitigod by Corale
29쪽
. Duos habuisse fratres SYGAEAM discimus ex elus epistola ad Paullum III. summum pontificem Vlys- Sipone conscripta Idibux Iulii anno salutis M. D. LVII. ubi sic legimus i Sunt mihi duo statres germana , al-
,, ter natu maior , qui paribus mecum auspiciis in linis guarum varietate est institutus ; deinde in Complu- ,, tensi , nunc in Conimbricensi publica schola phil ,, SOphiae ac sacrae theologiae dat operam per XXI. an- nos, cum pietatis ac inorum approbatione ad sacros se ordines initiatus. Est alter natu minor, qui iam bien- nium in sanctitatis tuae curia versatur apud Gaspa-- rem Barrerium de litteris ac virtutibus benemeri- tum virum, iuvenix in Latinis litteris, atque in mu-- sicis & scribendi concinnitate mediocriter eruditus, ad curialia perdiscenda negotia missus Hunc tua San- ,, ehitas in familiam suari dignetur ad sci sci i ubere eari vitae conditione , quae SYGAEAE polyglottae fratrem
se germanum deceat; alterum vero reditibus ecclesia- ,, Sticis per aliquam formam quae occurrerit , orna-- re ditare de apostolicae potestatis. plenitudine di-- gnetur tua Sanctitas.. Quod si mihi concesserit, vi- ,, rum litteris aeque ac virtutibus ornatum ferventius is Deo servire faciet , &, quemadmodum saepe alias, , , Sanctitatῖς tuae longe lateque patebit liberalitas , &, , me meosque omnes felices ubi reddiderit, nec operi rae , nec impensae. in bonis. artibus. nos umquam poe- is nitebit. Habuit & sororem Angelam nomine quae etiam linguarum & musices peritia claruit.
x LVISIAE patrem Dia tu alliae oppi o Torres-noVa . cum Θgaeum obiisse in Por- ibique in caenobio Carmelita-
30쪽
CLARORUM HISPANORUM. xxvuLO ISIAE SI GAEAE TOLETANAE
B. M. T. Docta SYGAEA iacet gelido sub marmore , cuius ob mortem maerens heu grvii ' Hesperia. .lEt merito , quoniam Hebraea , Graeca atque Latina, Non secus ae patria , hoce 'trisa loqui. Invida mors rapuit idiomata tanta puella In tenera admisans accumulata si L. . O mors in manum timor I dfusis per orbem .
Fama volat, sanctam non capit urna animam. t a D-rum racere eum hac epigra she: AQVI IAs DI EGO STGEO, retulit nobis eiusdem ontai civis frater Emma et a R surrectione Augustinianus excalceatus , dum iu urbe Roma Lusitanae provinciae suae Frocurator veret . quo eum Farentec εepeliri. Se ipsa νο-uit tu confecto ibidem loci. dum ibi moraretur ,riusquam in cistellam se conferret , publico ultimae voluntatis coram Constaηimo Men- Eea de Goimen notario ei redem oppidi de Torres-novas expressae documento: quod se viaisse' idem pater Emma nuel adfirmabat. Haec NIC.AN. T ivs in additionibus MSS. ad idi oti cram . Pax nunc cum immortali hoc opere suis locis insertae excuduntur Io. SANTANDERII regiae
bibliothecae prae rei diligontia, iussu autem CAROLI III. ,
I MERULVs, ex quo mutuati sunt hoc cpigramma SCHOT-
Tvs & ANTON ivs. patria luit Toletanus; scripsit Digram- .miton libros VI nae pr.eceptorem doctissmum, , amautissimum magistrum Alfou- sum Cedilium linquae Latini professorem in forentissima. academio Exemplar operis huius poetici ipsa , uti videtur , auctoris manu passim emendatum exstat in b blioth