Clarorum hispanorum opuscula selecta et rariora tum Latina, tum Hispana, magna ex parte nunc primum in lucem edita, collecta et illustrata a Francisco Cerdano et Rico, ... Volumen primum

발행: 1781년

분량: 780페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

Toletum nascentem excepit, Lusitania honores se dia vitias dedit , Burgi maritum , unicamque filiam . is, In Oh dolori ante diem sepulcrum, anno salutis M. D.

LX. Octobris die XIII.

I FERDINANDVS RVI EIUS VILLEGAS , Burgeiasis, pomta non incelebris , tria cxaravit epigrammata lectu dignissima , quibus SYGAEAE mortem lamentatur.

I. DE MORTE SI GAEAE.

Ergo obiit de s orbis 8 9 hoe iacet indita Phoebi Gloria , Musarum spesque iubarque Deo Illa ergo , illo iacet tumuis hoc , quae femina doctis Anteferenda fuit diva SYGAEA. miris Illa Palestino , Graece , Latisque ferita, , Quam decimam Mucis addidit miseria

Nec dirum patrasse nefas , rupisse beata Stamina crudeles erubuere deae ptat sacer in lacrymas Helicon , PAdusque Rhodosque, Nec non ParnassI 'eo sis uterque fluit. 'Quin pater ipse etiam e tharam indignatus Apollo 'fregit, b, Haec quod agat, nil magis , inquit , habet. Per quam numen eram, per quam mihi gratus, ademta est: Vmbra modo, ἐν Phoebus non nisi mutus ero. Ad quem Musarum planctu chorus inquit amaro, Singultu voces impedunte graves: Ριnus Aonides fuimus , fuit Hi pocrene, minis atque ingens gloria, Phoebe , tus. θInduit eloquii iubar hactenus , ardens Doctrime emicuit cultus , ω. almus honos.

I VILLEGATIs quae ex fitant opera V. CL. EM MANV - Is MARTINI , Alonensis ec

clesiae decant, studio emcud ta , edita sunt cura & dilisten

32쪽

CLARORUM HISPANORUM. xxix

Quae tanun eripuit terris niors dira SYGAEAM, , Plisebeum eripuit Pieriumqite caput. iacte quidqωm reI qui . lacr)mas nisi, fecit, is orbis Aeternum nequeat quod Aluisse satis. Me disi is sariter tumulo accubuere , seFulcrum Signantes maesti carminis Adicio. Haec tegit urna vovem Masas Phaebumque, SI GAEAM. Qua tegit, isque uno marmore turba sumus.

II. DE SYGAE A.

Quum ruere ambseet solam mors dira SYGAEAM, Ingens caelicolam cossia posse negat. Egregia in forma moriar , Remus inquit, oportet: ' 'Subdit di , in easpo sectore obibo, Pudor. Culta Minerva r Manus sine me periisse SYGAEAE, Nec possunt sine me lumina , dixit Amar. Phoebus Idumaea , Latia . Graecaque loquela, Occido, ait , docto turba novena sinu-Quum mors indignata refert, rapere ausa SYGAEAM, In superos quid ni saeviat illa manusρ . Dixit i , erepta . Musae Phoebusque, SYGAEA, Es Henus , Probitas , Pasias Amorque iacent.

SIste , hospes ; Irevis est labor ; heus consciter puella :Te voco . quae gelido contegor hoc tumulo. Haec satis ampla morae merces tibi; sed cape maius Hoc pretium , ut quae sim marmore clausa, legas.

Hic sum communis mundi dolor , illa d AEA, Ida 'Moem Aoniis addita virginibus: Erudite Onctis quam Pallas in artibus , θ' quam Ornarunt forma conspicua Charites: Quam docti singuere viri , quam maxima Roma,

33쪽

xv x DE VITA ET SCRIPTIs

Quam Graeci is Sol mi , quamque seruiti Arabes.

Er o eaTit cuius viae tellus ncmen , at urna Haec tegit eriguo marmore membra brevis.

Nescitis hoc volui ne esses. I, yde eaducis Aut formae aut rari dotibus ingenii. .

. et

Multi quidem SYGAEAE Iaudes pro dignitate e

lebrarunt : quorum testimonia . si non omnia , salutim potiora huc transferemus. IACOBUS SALVATOR Murgenias In Poeticis non minus raris , quam elegantibus , Salmanticae oditis apud Io. a Canova anno M. D. LVIII. in 8. duo scripsit epigrammata

ri deras Hesperiae nostros , MOYSIA , versus Aeeipe , reginae te licet aula premat. Et lege quales sint nostrar , SYGAE.η , Camoenas SYGAEA Hispani Horta rara soli. Non Pompeianas cantamus in orbe secures', Nec qualis veniat Caesarianus eques : - Larin monumenta 'li, nee Caesaris amphitheatrum 1 Nee Bab Ioniaei moenia celsa loci. Venisti tu sola meis cantanda Camoenis, O SYGAEA , itur desit qVe patris. Sola Glatanae, SYGAEA, es gloria gentis, Qua turrit toto notus in orbe Tagus. Nusquam nata fuit tam laeto femina fato, ' Sise Latina ost , Graecaque sive Dit. . Tanta tibi est Latiae scriptIs facundia linguae, Atticus is roseo tantus in ore Iepos: ' . Vt dubitem Hesperiam talem genuisse Latinam Et talem Danaam te genuisse Tagum. Adde quod Hebraeis Foteras contendere των , .ν

34쪽

Cumque Srris faciis iam potes ipsa loqui. Invidet omnis Arabs germanam, ALOIMIA , singuam, Quod superas Arabes , , susserare pium est. Felix quae tantis puluisti vincere linguis Et Crassum, atque alios femina sola duces.

AD EAM DEM.

Auges Musarum numerum , Charitumque dearum, Pieridum decima es tu mihi , quarta Charis. AND. REsENDIVs in epistola ad Mariain Portiagalliae principem , post celebratam ex aulicis seminis Uasiam quamdam , Altera, inquit, SYGAEA est. τίrgo admirabilis, unam Quam natura parens ideo produrit , ut esset Femina, quae maribus vitam UFrobare supinam Posset . O ignavos magno ad ecisse rubore. Nam quum septenae viae dum trieteridis annosci utet, indefessa dies noctesque Latinas

Volvere non cessat chartas non cenat Achaeas, Moseaque , Sobmos rimatur sedula et ates ,

Quin per Achementos scopulos , Arabumque salebras Currit inmense , linguarum quinque Ecrita.. ALFONSUS GARIIAS MATAMORVs In de adserenda Hispanorum ervuitione , sive de viris Hispaniae doctis narratione vologetua, aut εἶ Quid SYAEAM TOlatanam reseram) quam propter litteras Latinas , Graecas , Hebraicas serenissima Lusitaniae regina intra aulam suam incredibili admiratione excepit , is in il- Iustrium feminarum elassem , quibus 'sa privatim firhonestissime uteretur , statim referri voluit Z LUDOVICUS NONIVS in HisFania pag. 18 . edit.

35쪽

Antilerp. I 6o7. 33 Non pigebit rescrre ALOISIAM SY- CAEAM , virginem Toletanam , quae cum Sui ae- vi d ctissimis viris conferri posset, fuisseqtie quinys que linguarum adeo peritam, ut non immerito Paul-Mliis III. soni. Rom. litteras illius ad se scriptas vis dens, Latine , Graece , Hebraice , Syriace & Arabice , admiratus fuerit in tenella hac & mustea vir-Mgine tam multiplicem ingenii fructum. PAVLvs COLOMEsIVS in Italia ἐν Hispanti Orientali pag. 236. haec scripta reliquit: I Debito fraudan-

,1 da non est elogio LOISA SYGAEA, Toleti in Car

s' pentanis nata , linguarum Latinae, Graecae , Hebrai-33 car, Syriacae & Arabicae ad miraculum in hoc sexu D perita, ob idque in aulam reginae Lusitaniae adsci-33 ta , ubi & non modicas opes ex regali munificentiari sibi paravit , & ANGELAH sororem paribus ingenii

,, dotibus excultam habuit ; a Io. VASA EO ANDREA ' RESENDIO , ALVARO GOMETlo , & F R ANCISCO LVIST-s N Io certatim laudata, quae quum Burgis postea G-s, micilium fixisset , a FRANCISCO CVEVA marito an

s, te diem, superstite ex ipsa filio , elata est Id. Octo-ν, bris anni M. D. LX. -

1 Habet haec TRVANVS, ex quo & repetiit TEIssERIVS cum quibusdam suis accessionibus in Elogiis Thuarneis tom. I. pag. I9I. Seq. Compara NI C. ANTONIvM in Biblioth. Hispan. Nov. tora. II. Pag. 6 7. Ecq. Io. VASA Eurus in Chronico Hispaniae cap. IX. CHRISTIAN. IVNCHERVM in Centrι-ria feminarum eruditarum P.

336. sq. Quae sub illius nomine exstat Satyra Sotadica , ex Orco nata & perpetuis tenebris

damnanda , nomen mentitur,

quod coniccturis primum adse

HOFius in Pol histore litte

rario lib. I. C. 8. argumentis autem idoneis consecerunt alii. Verumque eius auctorem Io.VVEsTRENE , I. C. Hagiensem , indicarunt. Lege Io. MOLLERI Homony moScopiam pag. 3s. & adnotationes ad Mor-

36쪽

Sed iam tandem ad enarranda SYGAEAE scripta

deveniamus. Et primo quidem in hunc censum Venit 8ntra , quae cum aliis SYGAEAE , ac nonnullorum praeterea virorunx. ad eamdem epigrammatis, Paulli III. epistola , ac tumulo eiusdem seminae ab AN D.

risiis ex typographia Dionysii a Prato, M. D. LXVI.

q. NIC. ANTONIVS, quod mirere, nullam huiusce editionis habuit notitiam. Nos eam eruimus ex penu libraria marchionis de Torremanetanal. I Quando scriptum suerit hoc poemation , nobis haud constat. Certe missu nest a Iacobo Sygaeo ALOISIAE fratre Parisios ad Io. Nicotium Gallorum regis apud regem Lusitaniae legatum , Vlyssipone VI. Non. Octobris an. M. D. LXI.

In eo eleganter describitur villa regum Lusitanorum 5 mra appellata. Quemadmodum vero multos ante annos

litteras dederat SYGAEA ad Paullum III. Hebraice, Graece , Latine atque Arabice scripas , ut ingenii sui

ac naVatae litteris operae specimen aliquod exhiberet summo pontifici , a quo et epistolam impetravit plenam benevolentiae ac comitatis , ita anno M. D. XLVI. Θntram ad eumdem transmisit, addita etiam 3 epistola , quam minime hic praetereundam ducimus. is obtuleram iam diu sanctitati tuae quosdam inge ,,nioli mei flosculos studiosi instar agricolae , qui flo- ,,rentibus primum plantulis deorum cingit aras , ut iis propitiis ad iustam proceritatem exsertae uberio ,, res fructus serant. Nunc vero iugi studio , prove- ctiori aetate , & cura vigilantissima , quum ad alis, quanto maiores litterarum proventus essem provecta, ,, operae duxi pretium maturiorum fructuum indicatu-

x Scriptum iam anno M. I V. p. 266. huius vol. D. XLVI. discimus ex epist 3 Exstat inter SYGA Ela mox adducenda. epistolas Primo loco. Diqitigod by Corale

37쪽

xxxiv DE VI ΤA ET SCRIPTIS

3 ram linguarum varietate exornatam ad sanctissimos νε pedes tuos, Vere pontifex maxime , prosundere; acces-s, sit etiam Britonii poetae egregii ac philosophi sua-33 sus , cui, si bene memini, abhinc sexennio immatus, ras primitias audacula ad oeatitudinem tuam perse-ν rendas curaVeram. Is Sane nuper a nobis subrusti- ' cum pudorem quadam epistola prosus excussit ad- γ' serens id , quod per totum orbem christianum fa- ma celebrat , te caelestis aulae' clavigerum, qui

33 ris , is nemo claudit , qui claudis , is nemo aperit,

3 non , ut mortales principes solent, difficilem. , non moroSum , non parcum , quin humanisSimum , cle- mentissimum , atque in bonos propensissimum esse. 33 Sed ne tot epistolarum numero sanctitatis tuae aures m gravioribus hac tempestaite negotiis defatigatas ob- tunderem , Musae meae modulos apposui , quod bea-ss titudinem tuam numeris potius , quam oratione Sos, luta audierim delectari. Accipiat igitur laeta frontes Syns ram nostram in gratiam Mariae Portugalliae in-s, fantis serenisqimae editam, quippe cui nostras opes, ras eo 'libentius locamus, quod , quemadmodum cum 33 Caesare ac reliquis monacchis Sanguinis splendorem, 33 sic cum Musis rationem studiorum habet coniunctis-r, simam ; quod si sexui, ingenio & eruditioni nostrae,s, sacratissimo pontificatu tuo florente , faVere coepes, rit tua sanctitas , immortale hoc cum aliis innumes, ris beneficiis tota celebrabit posteritas. Valeat se li-33 cissime sanctitas tua, ut commissum sibi gregis chri-r' stiani ovile pascat . ac muniat. Apud invictissimi Porri iugalliae regis aulam. Anno M. D. XL d. 3, Tuae sanctitatis pedibus provoluta ,, ancilla humillima, LOYSA SYGEA. .

38쪽

CLARORUM HISPANORUM. xxxv

Epistolas Latinas XXXIV. habuisse NIC. ANTONIVM Secum a IOS. PELLICERIo communicatas ex co

dice Ios. Ronquilli , qui ex avito SYGMAE san

guine gloriabatur, testatur ipse in sua Bibliotheca Hisp. in qua appendicis loco eas edere meditabatur di sed nescio qua de caussa promisqis haud steterit. In regia Matritensi bibliotheca adservatur codex epistolarum SYGAEAE, Idem sorte, qui qui suit ANTONIr, nam totidem constat epistolis , hanc in fronte gerens inscriptionem r Sequvntvr epistolae ad varios missa DORICAE SYGAEAE Lusitanae feminae eruditissimae. Prima data est ad Paullum III. Pont. Max. quam superius intcgram adduximus. Constat opus 4 i. soliis in . Sub finem legitur tm ZoHIAE SYGAEAE TAE EMMagno eterborum stillat auro,

osque eias lacteo eloquentiae fonte manat. De epistolarum stilo ex locis a nobis adlatis facile cuiquam Iudicium facere licebit: de eruditione ac linguarum peritia , nemo dubitare poterit , qui unam, aut alteram legerit. Nos eas aliquando edet s. Scripsit etiam Dialogum de disserentia vitae rustiacae ἐν urbanae multis & Graecoruin & Latinorum phialosophorum sententiis interspersum. Coniectari licet La

sIs, archidiaconus Alcorensis in ecclesia Palentina , munxquiaeem existimationis sin

que scriptor, ut Vocatur a N.

ANTONIO , haec habet de SYGAEA in Palentinae urbis hustoria M. S. Sobre lodas pari rece cosa monstruosa , i queis se debe contar por cosa de ,, Prodigio en este tiempo. Esrais es una duena Ilamada LVI-- SA SYGEA, que at presenteri vive en Burgos , Cuio pa-- dre Frances de nacion Caso is en Toludo , i con esta hiia. M que Diqitigod by Corale

39쪽

xxxvi DE VITA ET SCRIPTIs

TRITENSIs , qui huius operis meminit, auctorum loca

tum Graeca , tum Hebraica a SYGAEA adduci Lat

ne abs se conversa , fidem faciat.

Poetica quaedam olim in bibliotheca olivariensi

exstitisse , testem eumdem se que alli te naci6, se sue aia Portu gal, i ta puso en P is lacio en servicio de la prinis Cesa dona Maria , iiij a delia rei D. Manuel i de la infan-- ta de Castilla dona Leonor. A esta SYGE A ensen6 su, , Padre algunas letras; i ellari despuus en palacio se diori tanto a ellas, que se hiZo,, inui docta cn philosophia iri oratoria i poesia ; i princi- ,, palmente en las lunguas La- , , tina, Griega , Hebrea i Cal- , dea : las quales tali facit men- , , te habia i escribe; como lari nucstra Castellana. Por lo,, qual, Segun ella misina escri- , , be , es Conocida en ta maior, , parte de Europa. Ι aun conM todo eso no cretera io la fa- ma, que Suele a Veces en ,, grandecor las Cosas , sino vi- , , niera a mis manos un libro is que compuso , i no de mol- de , sino de su mano, Segimis me dixeron , en et quat en,, forma de dialogo entre dos

damas se trata elegantemen-

te la diserencia que liai cn- ire la vida cortesana de pa- is lacio, i ta solitaria de la al-- dea i campo. Disputase lari materia por ambas partes con habemus NI C. ANTONIVM. Re- ,, gran copia de raetoneς i au- , , toridades de philosophos mo- rates. Lo que tengo aqui enis mucho es, que aunque estari se hora en este libro no puri siera nada de su casa, sinori buscar para su proposito sen- tencias tan notabies de Pla- ton, Aristoteles , Xenophon ,, te , Plutarco i otros mtichos autores Gricgos , i ponerias

is de Prophetas, i Psalterio iis Salomon escritas en tengua i caracteros Hebreos, i tras-- ladadas en Latin, digo , que, , avn quando mas no hiciera, is havia hecho mucho. Quan- to mas que en to que es-

, , cribi6 de suio, mostr6 gran- de erudicion en philosophia is i historia con harta elegan- Cia en Latin i gentii vena

,, en los Versos. Esta sonorari caso despues cn Burgos mutri honradamente , donde vive, , con Su marido este ano de

40쪽

CLARORUM HISPANORUM. XXXVII

Restat , ut dicamus de impurissimo omnium , qui sub caelo sunt , libello , quem male sertatus nebulo sub ementito SYGAEAE nomine in lucem edere ausus .st cum inscriptione : Satyra Sotadica , in quo gemis omne spurcitiarum ac nefandae libidinis inquinamenta cogessit. . Hominis frontem l . Sed nemo haetenus fuit , quod sciam , qui non setum hunc SYGAEAE, seminae castissimae , supponi non indignaretur et quarentilluin non moverunt lapidem viri eruditi , ut tanti flagitii auctorem proderent. Alii existimant, opus hoc a Io. Meursio prosectum , quod in aliquibus editionibus in fronte praeserat : Meuessi elegantiae linguae Latinae : sed nullo , ne probabili quidem , nituntur sundamento : alii a Io. Westrene I. C. Hagiensi di alii denique, non levibus ducti rationibus , a Nic. Cliore-rio senatus Gratianopolitani ad Vocato e quam Sententiam tuentur dominus LANCI LΟΥ academiae inscripti num & bonarum artium Parisiensis socius in epistola Gallica inscrta vol. XXXII. pag. qa. operis inscriptit Observations fur les escriis moderns , & FRID. ΟΤΤΟNENCRENIVS in observatione de vero auctore libri fa-

seripti quam videre licet Vol. IX. Miseellaneorum Lipsiensium nov. pag. 324. NOS etiam hac de re copiosius egimus in Vita ALF. GARSIAE ΜAT AMORI, quq quo lectorem amandamus.

Quoniam superius diximus , SYGAEAM Mar Emmanetis Lusitaniae regis anstitutioni praesectam suisse , iuvabit huius I epistolam in medium adducere nusquam antea editam , ut quam illa seliciter in excolendo principis seminae ingenio se gesserit, iacile inde

x Exstat inter SYGAEAE theeae Matritensis pag. 3 . epistolas in MS. regiae hibli

SEARCH

MENU NAVIGATION