장음표시 사용
41쪽
CHRISTIANISSIMAE GALLIARUM REGINAEM ELEONORAR MATRI PIENTISSIMAE
M OBSEQUENTISSIMA FILIA SALUTEM. Pro summo celsitudinis tuae erga me amore, ma-
ter pientissima, per litteras mihi consuluisti non sese mel , atque adeo materno in filiam amore impera- Sti , ut Latinum sermonem conarer addiscere , quod is ea res maximam olim mihi voluptatem esset adla- tura , & ornamenti non parum. Ego autem quamis vis rei difficultate deterrebar, tamen ut imperio tuosi parerem , coepi litteris indulgere Latinis , quatenus M vel aulae delitiae, vel pueriles mei anni patiebantur;
nam neque ego tunc per aetatem studia haec amare, se quorum nondum noVeram utilitatem , neque labo-
, , riosa illa grammaticae fastidia aequo animo ferre potis eram ; nunc autem ubi Romanae linguae suavitatem is utcumque degustaVi , & quam pulchrum esset Lais tine scire , intellexi , non invita , ut antehac , sedis animo perquam lubenti hunc laborem amplector, Zeis maiestati tuae , quae me pro iussu & exhortatione si frequenti huc pepulit, ac in virtutum omnium do- ,, micilia sic enim litteras rccte appellarem in renuen-- tem serme pertraxit, ingentes gratias ago , agam- is que Semper , dum ViVam , maximas , nam digne pro
tot tantisque in me beneficiis collatis referre num- quam potero. Et quamquam hoc in genere vires no- Strae non adeo ConValuere , ut per me ipsa mihi suia
, , ficiam, volui tamen has ad celsitudinem tuam litteis ras dare , quibus intelligat, quousque meus hoc in se studio labor sit progressus. Quem si probabis, ad- is des animum, ut libentius ultra progrediar; sin mi-
42쪽
is mis , adnitar porro , ut aliquando tibi probetur. De- nique qaando eadem opera de celsitudii ii tuae mo- is rem gero, & mihi rem comparo nequaquam Vulga- ,, rem , curabo posthac diligentius , ut quod hactenus,, cesSatum est, industria Sedula , vigilantique studiois pensem. Servet Christus celsitudinem tuam. μ
goviae lucem vidit anno M. D. XXVII. ibique grammaticae praeceptis animum applicuit. Complutum delatus philosophiae ac theologiae studia sectatus est in celeberrimo illo scientiarum Athenaeo tanto cum seu-ctu , ut dignus habitus fuerit, qui inter sodales D. Illesonsi colle gii cooptaretur. Occasionem hanc nactus studiis obsequendi suis , simul atque philosophiam ex munere sibi demandato tradere aggressus est, in id totis viribus incubuit , ut barbariem e scholis profligaret . Aristotele eiusque interpretibus inductis r quod ut facilius adsequeretur, nonnulla philosophi illius opera e Graeco in Latinum sermonem conversa egregiis illustravit commentariis , ac quaestioniblI, e propria penu depromtis , itemque aliquot elucubravit opuscula , quae non vulgarem sapiunt eruditionem , mul- tuinque se lectoribus commendant ob stili munditiem atque elegantiam. His studiis tantam sibi nominis clari- ..tudinem compara it, ut unus designari meruerit, qui ad celeberrimum post hominum memoriam conventum Tridentinum mitteretur I ALVARI MANDOEAE Abulensis et Testem habemus CAR-DILLVM ipsum, qui in epistola ad Carolum Borromaeum S. R. E. presbyterum cardina-lam Disputationibus mox lauis' dandis praemissa sic inquk:
Quum enim tu concilio Πλaentino Alvari Mendorae reverenaeissimi Abulensis episcopi , viri nobilissimi. partes agerem, a seeatissimo Fou- time nostro, avunculo tuo, im
43쪽
ecclesiae antistitis , qui illic adesse non poterat, Vices gesturus. Ibi dici vix potest, quanta ingenii lumina CARDILLVS ostenderit, quantumque animi a dorem ad tutandam christianam religionem attulerit, qua habitis ad patres de rebus gravissimis concionibus , qua scriptis adversus protestantes disputationibus , & nervosa indictionis concilii a Pio IV. factae apologia. In patriam reversus auctus est sacerdotio , quod Vocant canonisatum , in sacro Iusti & Pastoris martyrum collegio. Sed nec ideo quidquam de pristino suo in litteras amore remisit , ceu plane ostendundopera , quae post annum M. D. LXIII. quo absolutum est Tridentinum concilium , luci publicae commisit. Obiit anno M. D. LXXXI. acuta febri correptus , die Ioanni Baptistae sacra , sive VIII. Kal. Iulii. annos natus quatuor scrine & quinquaginta, elatusque est in ipsa aede sacra, cui se vivus addixerat. Multa quidem ille atque elegantissima ingenii sui
monumenta ad posteros transmisit , quae accurate a nobis sunt recenSenda.
Isagoga sive iatrodumo in Aristotelis dia iram. Compluti anno M. D. LVII. 8. Summa sumularum. Ibi. M. D. LVII. M. D. LXXI. M. D. LXXXIV. & M. D. LXXXVI. & M. DC. S. apud Iustum Sanchea Crespo. Sub initium legitur epist la ad Complutensis academiae patres, qui quidem publico sanxere decreto, ne aliunde quam ex hac Summa dialecticae praecepta iuvenibus addiscenda proponerentur. Inedi-
petrasti, ut me Tridenti δε-ctorem suum, nihil simile e gitaurem , aesignaret . ac PE
ligioso doctoque . mo erat, qui, Tridento vita functiu, Minthereas sedes , , mentium beatarum domicilium paullo ante commigrarat. Obiit soTua
44쪽
editione anni M. DC. quam videre nobis contigit, teqgitur sub finem epistolae nuncupatoriae: Ex collegis , bibliotheea nostra Idibus Februariis M. D. XC. Quanti habita suerit haec summa, inde apparet, quod post tot editiones illustrata prodierit a Io. Gonsalio Martinio Burgensi Compluti anno M. DC. XV. apud viduam Gratiani , 8. & argumentis Hispanicis aucta a liceniatiato Murcia de la Llana , eodem anno Matriti typis Ludovici Sanctii, 8.
Nescio an idem opus sit ac superius , quod ab ANTONIo refertur sub inscriptione : Breve compendium artis dialecticae a Io. Villanova .editum anno M. D.
Commentarius in Categorias Aristotelis tina eum quaestionibus in easdem. Au Honoratum Ioannium , cet. Compluti typis Io. Brocarii. M. D. LVIII. q. . . Commentarius in libros Aristotelis de posteriori reri solatiora , cui adiectae sunt quaestiones proposito negotis consentaneae. q. Ad illustrissimum simul ἐν doctissimum virum D. D. . Bartholomaeum Carrandam Mirandensem, arctidpiseopum Toletanum. Compluti ex officina Io. Brocarii. Μ. D. LVIII. In fine legitur : Haec autem de his rebus disisse satis sit, iam ad explanationem l bri Π. contendamus. Quam nos lib.nti animo aggredi mur , praesul illustrissime , si senserimus, te nobis praesentem adesse , aequi bonique nostrum laborem consulere. Commentarius in librum hemierm nias Aristotelis. cui adiectae sunt iastiones illa , quae ad evia n miserius eius sententiam conducere videntur . Comi luti ex ossicina Io. Brocarii. Anno M. D. LVIII In
quaestionibus 1 ambulis adnuit auctor , antea iam a se enarratas Quinque voces Porphyrii ἰ & decem Aristote
. Commentaria in Aristotelis Topica Compluti ex os. scina Io. Brocarii. M. D. LIX. q. Est & altera edi
45쪽
tio , cui accedit Liber de ratione dis tim ii ex VIII. libro Topicorum Aristotelis. 4. Ex typ.aphia Io. de Villanova. M. D. LXIX.
Oratio ad sacrosanctam Tridentinam Vn dum an. M. D. LXV. quod non sis laicis caliae pre n istendus. Altera ad eamdem de primatu P tri habita die
sacro Petro ἐν Paulla eodem anno. O .
Tertia de nomine IESU, NaI. Ianuarii anno M. D. LXIII.
Editae sunt tres Istae Orationet cum aliis doctorum virorum orationibus , tantismons . ipsoque Tridentino , Lovanti apud Petrum Zangrium Τilatamitti anno M. D. LXVII. ibi. Itemque Lutetiae Parisiorum impensis societatis typograssicae librorum ecclesiasticorum iussu regis constitutae, opera & stud H PII1LrpPrLABBE , S. I. theologi , an. M. DC. LXVII. fol. qui uti & NIC. COLETVs, eas intulere in suas concilior in
Oloxia indictionis eonrilii Tridistini factae a Pis
IV. P. M. adversus D. Fabritium Montanum Exstat tum in concilii Tridentini editione Labbeana , tum in eiusdem ac COLETI collectionibus , demum una cum tribus laudatis Orationibus inter I clarorum Iano
non semel in hoc opere Iaudavimus , quum animadverte ret , ex editione lucubrationum, quae ab Hispanis in lucem emissae suerunt, dum sacro Tridentino concilio interessent, non parum & honoris & uti, litatis redundaturum , eas iunctim exhibere constituit, Pae- neque iam ad linein perduxit priora duo volumina , quorum alterum orationes , ebnci nes complectitur ad eamdem synodum habitas, alterum P TRI FONTIDONi I & CAR-DILLI Apologias, huius m.
RANEAE IV. Controversias , libellam δε nece uaria episcoporum res entia. His alia, Deo propitio , adiici cmur. . Digiti od by Coral
46쪽
rum orationes , Conriones , O scula ad S. Tridenti. num concilium , vol. I. & II., Disputationes I adversus Frotestatisnem triginta quatuor haereticorum Aulusianae costfessionis habitae a
GASPARO CARDILLO VILLALPANDER,
Hispano Segoviensi doctore ιωologo , Pro sacra oecume- mea snodo Tridentina. Simia etiam redditur ratio multorum , q*ae in eadem, sacra synodo contigerunt. Ad i Iustrissimum se . reversiaissimul' D. CAROLUM HORROMAEUM' S. R. E. Presb. , GH, Henetiis ex of eina δε- minita Guerrit is D. Ba . fratrum. I.. Vol. 8. denique vol. II. Claror. His . Orat. Conesin. 6 OEuse. cet i , Novem continet disputationes hoc opus. I. Ad quem spectet oecumenicam syno um indicere comorareque. II. μconcilii generalis: atque aecumenici praesiuente. III. De keo, in quo Onodus Tridentina libera sit. V. Virum generalis sit. VI. An Christiana. VII. Vtrum vera erlegitima procedendi ratio in concilio Tridentino servata XIII. Virum possit aliquo modo Unodus evertentia argui. IX. Htrum S rhus sanctus conciliis praesideat con gregatis legitime. Pag. I a. aversa insertus est de ee
clesiae traditionibus libellus eodem auctore adversus eos dem protestantes.
Opusculum hocce editum est in collectione superius laudata. De eius praestantia pluribus disseruit IACOBVS GIBERTVs No G vERAS episcopus Aliphanus, vir doctus &.eloquens In epistola ad Gonsalium Peresiuin Philippo II. a secretis , operi praemissa. Sed ne laurses ab Hispano homine in Hispanum collatae minus ponderis habere videantur , ipsa Tridentinae synodi prae sidum gravissima verba adferamus. Sic entin inquiunt. 33 Nos IOANNES, episcopus Praenestinus , M ONUS;
I Laudat hasce Disputa- lib. I. de concit. , ecclesia
47쪽
M sTANIsLAVs, Vormiensis, tituli sancti Prancatii; xv- novi Cus , tituli sancti Cyriaci in Thermis , sIMONE- 3TA; ac BERNARDVs, tituli sanctr Nicolai inter Ima . gines , NAVA GERIVS, Vulgariter nuncupati, presbyteri S. R. E. cardinales , sacrosancti, cecumenici & ρον, neralis concilii Tridentini praesidentes, & apostolicim de latere legati , quae erudite catholice , & ma-s,gno quodam studio veritatis scripsit adversus proins, testationem triginta quatuor theologorum Augusta 3 nae consessionis pro sacro ' concilio Tridentino GΑ-
SPAR CARDILLVS VILLALPANDUS , doctor
3, theologus sanctissimi domini nostri , & vicarius e- ,, piscopi Abulensis in hoc sacro concilio, concedimus 3 libenter , ac desideramus , ut typis mandentur r ad y qu Id nos praeter ea , quae vidimus ipsi , & eognos, vimus in publicis disputationibus in hoc sacro con-s, cilio de eius catholica doestrina , eruditione , pros, bitate , & propensione animi erga religionem chri-Mstianam & apostolicam sedem , insuper etiam prae- ν' ter ea, quae legimus, tum in hoc libro, tum etiam 3, in illo altero , quem consecit adversus Fabritium
3, I sontanum , illud quoque hortatur , quod a pluri- ,, mis doctissimis , catholicis & piis viris fidele ae le- ,3 gitimum de praefata eius in ' dictis suis scriptis ca-
,, tholicae doctrinae sinceritate testimonium acceperimus, 3, qui eius scripta diligentissime legerunt. In quorum Gs, dem praesentes per ipsius sacri concilii secretarium sutas, scriptas , & antiquioris nostrum sigilli impressione,s, & secretarii subscriptione munitas fieri mandavimus.
,, Datis Tridentini die prima Decembris. M. D. LXIII.
33 ANGELUS MASSARET Us eriscosus Theles mus, 33 sacri concilii secretarius. 3, ANGELUS MELIOLVS secretarius. ιε
48쪽
Edstio secunda commentariorum is quaestionum in quinque zoces Porphrii in qua tam multa ab eo dem auctore immutata sunt, tam multa adiecta , tam multa detracta, ut noetus videri liber possit. 4. Compluti ex officina Io. a Villanova. M. D. LXVI. Primam huius operis editionem nobis videre non contigit. Quaestiones ei praemissae ob eruditionem & sem nis elegantiam aliquando a nobis edentur. Commentarius in octo libros Fusicorum Aristotelis, praeterea quaestiones , quae ad eosdem libros pertinent, in contrariam partem disFutatae. Compluti ex officina Io. de Villanova. M. D. LXVII. sol. Sub finem legitur di Finisi istos commentarios is quaestiones Complutidis 26. mensis Maii anno M. D. LXV. aetatis autem meae XXX L post reditum eae concilio Tridentino.
viensis, doctor theologus. Commentarius in duos libros Aristotelis de ortu atque interitu. Praeterea quaestiones , quae ex his libris aecipi possunt in contrariam partem disFutatae. Compi ii ex typographia Io. de villanova anno Domini M. D. LXIX. sol. Ad finem scriptum reperio r Absolvi hane enarrationem librorum de ortu & interitu Corn- sisti in contubernis divi Blephonsi decimo quinto Kalendas Decembris M. D. LXI. quo tempore vis expleveram trigesimum quartum meae aetatis annum. Pag. a. Quaestionum Fraeambularum legitur haec Obsematis rQuamquam multi nostris temporibus apte fortasse verterunt libros 'Ari totelis de ortu atque interitu . quos in fraesentia. enarraturi sumus , maluimus versione i ta uti , quam GENESIVS SEPVLVEDA fecit , quam xlla alia , quod ea nobis prae ceteris probaretur. Nam neque Fara Dastem agit , neque sermoni Latino plus aequo indulget , neque voces receΤtas ab schola mutat, in quibus asenumero magna sententia vis sita est; sed
49쪽
rem exponit pure , Latine accommodateque. Hoc praeterea debemus Hispani Hispano homini atque doctissimo viro . Conrmentarius in libros de priori resolutione Aristae telis. Compluti . Excudebat Io. de Villanova anno M. D. LXXI. Ad finem exstat elegans MARTINI TORRE collegae trilinguis de laudibus praeceptoris sui lyri--cum carmen, quod hic apponere non graVabimur. ,
. Sicut antiquae sophiae magister, Gii dedit saeras Aeademus umbrar , mPrimus incultas decoraetit amplis Voribus artes: Non secus Musis Latiis honorat
G ASPAR ornatu phalerisque lingua
. . Quidquid a Graiis varios in usus Fontibus. hausit. Non enim vires minus his remittit, , Quam Plato grandes numeros loquendi, Nec madens huius minus uberanti Flumine ripae Namque dicendi veneres sequutus. Hrget, impellit , remoratur, instat, Et Peric o quatit atque versas Fiamine nientes. Miaret, is fessos animos relaxat, I . Qualis argutis peramenus undis
Inter umbrosos nemorum recessu
Labitur amnis. Hine sit , errorum nebula remota, - , Primus ut nobis adit tu recludat Q. . Quos ad haec clausos tenuere fida
Dum etiam mtinis facilem Azentae, a Quam gradu posthac queat ire tuto, . Et iubet falsos avidis. sophistas
50쪽
- Virere flammis. Ergo CARDILLVM redimite , Musa ,
Vosque odoratis , Drrades , capillis, . Huic serenatam viridante frontem Cingite lauro. - Phoebus hunc flectro resonans eburno 'Tollat ignitos super orbis ares, tQui sophistarum salebras Iberis P siit ab oris. Interrogatisnes naturales , morales se mathematisae.. a. . Compluti. Excudebat Io. Gratianus anno M. D. LXXIII. Liber plane elegantissimus in dialogi morem conscriptus , cui locum aliquando faciemus in nostra collectione. Commentarius in quatuor libros Aristotelis de caelo. Insu Ter etiam quaestiones , quae ex eisdem libris aec pisossunt in congrariam partem disputatae, Compluti Io. Migueet a Lequerica excudebat. M. D. LXXVI. sol. Sequitur CARDILLVS Argyropili versionem, quod ea
sibi prae ceteris non sine magna ratione probaretur. Apodogia Aristotelis adversus eos , qui aiunt sensisse ansmam cum ecirpore exstingui, cet. anno M. D. LX. 8. Edita a nobis est p. a II is Seq. sed omisimus tum auctoris, tum IOAN. GENESII SEPVLVEDAE epistolas,
quae ad finem adnexae fuerant in priori editione, quod in novisshna collectione operum sEPVLUEDAE integraelegantur , uti pag. 346. huius Voluminis adnotavimus. Commentaritis praec*varum rerum , quae in conciliis Toletanis continentur , cet. M. D. LXX. 8. Collectioni huic insertus est p. 437. sq. Ex hoc opere perspicue apparet, quam Versatus esset CARDILLVS tum in ecclesiasticis antiquitatibus , tum in patriae historia
quare miror ab A GVIRRIo cardinali in sua concili rum collectione non adini um. Huic commentario adiice- Diqitigod by Corale