Clarorum hispanorum opuscula selecta et rariora tum Latina, tum Hispana, magna ex parte nunc primum in lucem edita, collecta et illustrata a Francisco Cerdano et Rico, ... Volumen primum

발행: 1781년

분량: 780페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

751쪽

DE SALOMON. 6 R E S P V E S T A.

EN Ia question passada se noto como este Valerio Anses mo era uno de los que en ta monarchia de IosPersas segui an la opinion de Metasthenes , que alli reproba mos , i se a iudaban del Breviario de tiempos salsamente intitulado a Philon : donde Dario Medo tio de Cyro senombra Dario Hystaspis por terro mul notorio dei autor, que parece ser de los Hebreos ignorantes de loda lactura illistoria prosana. Ca no teniendo estos noticia de como despues de Cyro i de Cambyses su hilo , i de los dos her. manos Pathi attes i Smerdis Magos, sucedio en et rei node Persia orro Dario , que por ser hilo de uia senor Persiano llamado Hystaspis hi jo de Arsamenes, se samo Dario Hystaspis , t entendiendo por otra parte , que Dario Hystaspis havia conquisiado a Babylonia , como esta conquista cretessen ser la que Daniel refere , hecha por D rio Medo en compania de Cyro, Vienen a dar este sobre-nombre de Hystaspis at mismo Dario Medo. De donde procedio et error vergonetoso de Ioan Annio , que impita a Herodoto i Eusebio haver esciito , que la conquis ta de Babylonia hecha por Dario Medo fue despues demuerto Cyro , hablando ellos de la segunda conquista hecha por Dario Hystaspis . como diximos mas largo ensin de la question passada. Parem pues, que Valerio Anselmo si guiendo aquei Breviario de tiempos , Iama aqui Dario Hystaspis at Dario Medo. Lo quat se confirma porque te hace sermano de Cyro consorme at error de M tasthenes, et quai afirma, que et Prisco Artaxerxes A

suero , hi jo de Dario Medo , era sobrino , hijo de hermano de Cyro. De donde se in fiere , que Dario i Cyrosiaessen hermanos , como en Ia question antes desta se noto. I assi paresce , que de Dario Medo quiere hablar este autor , aunque falsamente te atribule et sobrenombre de

752쪽

68 OVESTIONES DEL TEMPLO

Idystaspis. Ca des dicho Dario Medo se puede bien veriscar lo que dice , que venciendo a Balthassar rei de los

Assyrios , conquisio a Babylonia , porque en compania de Cyro su sobrino te vencio , i iunios ganaron a Babylonia. Assimes mo dei se puede decir , que dio libertad i licencia a los Iudios captivos , para que suessen con Barachias , o Zorobabel a reparar et templo , i llevassen los asos sagrados, cet. Porque siendo este Dario i Cyto co- legas i conregnantes , de ambos se puelle decir , que die.

ron la licencia : i avn la glossa interlinear at principio delcap. 9. de Daniel dice, que este Dario Medo solio alpuebio de la captivid ad primero que Cyro. Por donde nosin causa Daniel en et dicho cap. schalando et lienipo dela sentencia , que Dios havia dado sobre la libertad delpuebio , dice , que me en et primero ano dei rei no deste Dario Medo, sin nombrar alii a Cyro ι i no se sigue dea qui, que este Dario haia de ser aquei, en cuio item podice Esdras que se acabo et templo et para que destos resul ten los inconvenientes , que en ta question se aputatan:

porque et que Esdras dice , sue et Otro Dario Hystaspis, que arriba diximos, successor de los Magos. De maneraque Dario Medo, como conregnante con Cyro , dio laticencia junio con Cyro para medificar et templo : et qualen et sexto ano de Dario Hystaspis se acabo. Mas dado que assi sea , que de aquei Dario Medo, salsamente llamado Hystaspis, se pueda entender lo de lavi toria de Balthassar i conquista de Babylonia con la libertad det puebio , como esta dicho , pero lo que sobresto alii dice Valerio Anselmo det mesmo Dario , que noera de alto linage , i que sue capitan de Persia , i que

importunado de los Medos rebelo , i que vencio at rei Apanda , llamado Astyages , i te puso en Hircania , nivient a proposito de Dario Medo , ni de Dario Hystaspis ; antes lodas las dichas particularidades juntas concurren en ta persona de Cyro , i no de Otro ninguno. Porque Cy

753쪽

Cyro , aunque de parte de la madre era de linage reat, pero su padre Cambyses hombre sue de mediano estado: i assi Apolo en uia cierto oraculo escuro que Herodoto resere , te significo debalo de nombre de mulo , que es hilo de mejor madre , que padre. Verdad es que Xenophon hace a Cyro hilo de rei : pero la causa o escusa destoen la question siguiente se dira. Assimesmo Cyro sue capitan de los Persas contra tos Medos: i et tambien sue et que importunado por Harpago Medo se rebelo , i vencio at rei Aranda liam ado Astyages su avuelo , i vencido lepuso en Hircania , segun que lodo mas larga mente porHerodoto i JuStino se resere. E como sobre esto , lodo lodemas arriba dicho de la victoria contra Balthassar, i conquista de Babylonia con la concession de la libertad ilicencia det puebio , convenga assimes mo a Cyro mas principalmente que a Dario su tio, ni a otro ninguno,no hai duda , sino que lodo lo que este Valerio Anselmo dice de Dario Hystaspis , es proprio de Cyro. Que

assi acaece a voces a escritores modernos , tralando de co

sas de mucha antiguedad , perder et tino, i tomar uno

,, I Ice Xenophon en Ia vida de Cyro libro I. que, , Astyages tu vo un hi jo , que se Iamo Chiarar, is que es et mismo Dario , segun sani Hieronymo sobre et 8. cap. de Daniel ; donde dice , que los Griegos a se Dario liam aban Chiazar. I et arzobispo de Florencia se parte I. titulo 4. cap. I. 3. I. dice, que haviendo vel ,, cido Cyro a Astyages dio et rei no de Media a Dario,, hermano de su madre. I sant Hieronymo sobre et cap.

754쪽

o OVESTIONES DEL TEMPLO

, , b Ionios : porque no elatenda mos de aquei Dario , en cu- -- io segundo ano se edifico et templo , lo quat sospecha, , Porphyrio. I Phreculphio tomo I. lib. III. cap. I 8. di. , , ce : Dario libo de Astyages , et quai do struis juntamen. , , te con Oro su pariente et principari de Bahlonia. Co-

, , mo Se entendera estot porque Justino lib. I. dice : Des- , , sues de muchos retes For orden de succession et reino mi- ,, no a Astyages : este vias en Su. nos , que dei ctierpo de , , una hija , que Solamente tenta , salia una et tu, t. i He-

rodoto lib. I. dice : A Phraorte rei de Media suce dio, , su hiyo llamado Chia r , i a este Astrages , et quai tu- ,, eto tina hya llamada Mandatu : i For cierto suetio que, , sono , Ia cas4 con Cambyses hombre plebeio. I. Phili po Bergomate lib. IV. dice : Astyages bys de Arsace, opis laeto i ultimo rei de los Medos . et asis Iu de Sedechia

, , comeneto a Ninar , itu sola una hija llamada Mau- , , dane , t. i Valerio Maximo cap. de suenos dice : Pa- , , regeme que et eaemplo de Oro I. nos da hien a entender de quanta fuereta Mari us hados , sues que Astyages su, , avuelo no Fudo estoruar , que m Dessen verdaderos sus, , suenos : de los quales havia entendido, que de Mandaneis su hJa havia de nacer quieu senoreas se toda la Asia. ,, I tu ego dice : Porque aquei imperio no Fassasse en otro age , no Ia caso en Media con et mas nobis, como pu- , , inera , antes la dio sor muger a un Persiano de baro es- ., tari. I Phreculphio tom. L lib. III. cap. I 8. dice : tio enitindo declarar , como A reino de hs Medos passό a, , las Persas. Ι tu ego dice : Ast ages Fostrero rei de Me- ,, dia , fallandole hqo Saron , tvvo un nieto en Persia l&- , , mari Cyro : A quaI luego como crescio . h Zo guerra alis, vivuela, cet. Alexandre de Alexandro lib. III. cap. 26. dice : A tende isto , lo que Astyages rei de Assyria so- , ,rio, que de su hij et nacia una via , que daba sombra atoda Asia , cet. De inanera , que CSta bien escuro a , , quien se ha de dar credito destos autores.

755쪽

DE SALOMON. RESPUESTA.

Consiste la di ficultad desta question en Ia diseretwia,

que entre Herodoto i Xenop n autores gravissimos con Otros escritores , que los si guen , se halla cerca de Astyages rei de los Medos. Porque Xenophon dice , que fuepadre de Dario Medo. a quien et Bama Cyaxares . que singun esta opinion fue ultimo rei de los Medos , a firmando Herodoto . t con et tambii Justino. que ei dicho Astyages no tu vo litio. mas de a Mandane madre de Cyro: de manera , que et mismo Astyages segun esta opinion que-da por utrinis rei de los Medos. Por haver sido et dicho Dario conregnante con Cyro , i particionem dei cons oi determinacion de la libertia det puebis Hebreo , i r paracion dei templo , como arriba se dixo, viene euaquestion a proposito deste trata . Para resolucion della se debe notar, qtae este Dario Medo es de quien Daniel en sin det s. cap. dice . que muerto BalthaSSar , su cedio en et rei no de Babylonia . siendo de fetenta anos: i en sin det 6. cap. dice , que Daniel persevero hasta et rei no de Dario i de Cyro Persa : dando a entender, queambos fueron conregnantes , como Io declara sani Hier nymo sobre et cap. 8. det mismo Daniel , donde por et carnero de aquella su vision dii e que se enitende este Dario r i que ei un curano , que tenta mas alto , significa a Cyro, que junia mente con et dicho Dario tu vo et imperio de Medos i Persas. Pues deste Dario hallamos que dice et mismo Daniel en principio dei cap. s. que sue hi-jo de Assuero , que es nombre real acerca de los Hebreos: at quai tos Griegos sueten mudar en Otro nombre , comoal marido de la rei na Esther llamado Assuero las LXX. interpretes en su traflacion Griega te no ran Artaxe TeS , Segun arriba en ta question quarta se noto. E assi prerupuesto como cosa cierta , que Asuero sue rei de

756쪽

a QVESTIONES DEL TEMPLO

Media , i padre dei dicho Dario Medo e constando , conloconsta por los chronographos, que at rei , que en Media reinaba a tal saeton, llamaban los Griegos Astyages, i otrasnaciones Apanda, como Diodoro nota en et III. queda, que Assuero i Astyages i Apanda es todo uno : i por consiguiente , que ei dicho Dario Medo , pure lae hi jo de Assuero , se puede decir hilo de Astyages consorme a laraeton de Xenophon , con quien concuerda Sant Hieronymo i ta glossa sobre et dicho 9. cap. de Daniel, i todala comun opinion de escritores : aunque algunos , Segunnota sani Hieronymo sobre et s. cap. de Daniel, quisieron queste Dario suesse et misino Astyages, i no hi-jo suto : i desta opinion parece que sue Eusebio. Puesque se respondera a Ia autoridad de Herodoto i Justino, que no dan a Astyages Otro hilo mas de a Manda ne ma-dre de Cyro i Digo, que si damos credito a la Historia escolastica , facit mente se puede lodo concordar et Porqueen et cap. I 6. de la historia de Daniel dice , que Astyages , Visto que Harpago su capitan se havia passado a laparte de Cγro su nieto , que te hacia guerra , con temor grande que iuvo , adopto por hi jo a Dario su primo: alquat dice que despues Cyro , haviendo vencido a Astyages , dio et rei no de Media , como a tio hermano de sumadre : de manera que la filiacio ii deste Dario con Astyages , i ta hermandad con Mandane , i et parentesco detio con Cyro , lodo es por via de adopcion , i no de natural consanguinidad. Mas si esta respuesta no parecterebastante, por no a legaresta historia escritor authentico ni n. guno , por ventura se podrian e Scusar estos autores . com

757쪽

DE SALOMON.

go a Ia escritura divina , que es la que sola no puede errar. I no solo en esto, sino en otras particularidades de estamisma materia es necessario negarios, como es en aquella

conquista de Babylonia, i succession at rei Balthassar en elsenorio delia et que no solamente por Herodoto i Justino , sino tambien por et mismo Xenophon se atribule a solo Cyro, sin hacer mencion ninguna de Dario Medo, det quai los dichos Herodoro i Justino ni en esto , ni eaotra cosa haceii memoria: anteS a su padre Astyages de-xan por ultimo rei de los Medos, como arriba se dixo. Xenophon ia dixi mos que hace memoria det , ita mandole Cyaxares, hi jo de Astyages, hermano de Mandane madrede Cyro : i avn dandole muchos anos de reino en Media. Mas la conquista de Babylonia , i vitoria dei rei deliacon la succession en et reino , a solo Cyro la atribule : declarando eXpressa mente, como entre tanto et dicho Cyax

res se estaba en su reino de Media, donde Cyro , ganada Babylonia , te vino a visitar , como parece en et VIII. lib. de la Pedia r lo quat es clara mente el texto de Daniel enlos iugares arriba a legados. Mas en toda Ia historia dei rei Cyro son tantas las discrepancias entre Herodoto i Xenophon , que no i levan medio , ni concordia ninguna :porque Herodoto , i con et Justino , escriben que Cyro me hilo de Cambyses Persa , hombre de mediana Sucrte, i de Mandane hi ja dei rei Astyages , a la quai su padre,por ocasion det sueno, que en ta proposicion de la qtiestion se refiere , caso assi baXamente , de donde nascio Cyro : et quai como luesse luego mandado matar por et mismo Astyages su avuelo, sue librado secreta mente por Harpago , que en cierta manera te hieto criar , hasta que vino a ser capitan de Persia , i hacer guerra at dicho su avue-lo : at quai prendio , i privo det reino. I de su muerteescribe , que lae muerto en ta guerra contra Tomyris rei-na de los Massagetas , la quat echo la cabeeta suya enun Odre de sangre humana , diciendo, que se hartasse

758쪽

de lo que tanta sed havia tenido. Por et contrario Xenophon escribe , que Cyro sue hi jo de Cambuses rei de Persia , det alto linage de los Persidas descendientes de Perseo , i que su madre sue la dicha Mandane. hi ja delret Astyages , i que et se crio como hi j o de retes en lacasa real de sus padres i de su avuelo Astyages: et qualsin recibir dano ninguno de su nieto murio rei pacifico de Media , succediendole su hilo Cyaxares en et reino,inya hila unica et dio por muger at mismo Cyro , i conella en dote et rei no de Media. Item de su muerte escribe , que murio en su cama , dexando a Cambyses su hi, mayor por heredero dei reino de Persia , i a Tanoaetares iiijo menor por satrapa de Media i Armenia con otros se hortos. I demas de esto en ta prosecucion de la historiadestos dos escritores , en esto de Cyro hai otras muchas di-

te de Cyro de Otra diserente manera ta escribto Onesicrito historiador , segun setiere Luciano in Macrobiis , quesiendo Cyro de cient anos , preguntaba por algunos ami-gos, i diciendole , que Cambyses su hijo los havia hecho

matar , como et Cambyses afirmasse , que por manda lodet mismo su padre lo havia hecho, dice, que confuso Cyro assi de la crueidad dei hi jo , como de propria iniusticia i tyrania , con grandissima tristeZa i turbacion aca-- Ia vida. La causa de tanta diversidad en est a historia se colige de Herodoto en et primero , donde dice , queentre los escritores de las cinas dei rei Cyro unos tu vieron respeto a ilustrarias i ennobiecertas , i otros a escre-bir verdad. A estos asirma et que si gulo : entre los quales tam bien dice que hovo tres diversas vias, i que et to-mO la mas verisimit. Xenophon que escribto despues de Herodoto , parece haver Seguido a los que tu vieron mas respecto a ensalaar las cosas de Cyro , que a la certidum

759쪽

Cyro , hacer oscio de historico , sino de philosopho , --mo lo era : ca sue discipulo mui principat de Socrates, i assi compuso aquella obra , no mirando a la se de la historia , segian escribe Marco Tullo a su hermano Quinto . sino queriendo debaxo de la persona de Cyro debujar unjusto i valeroso rei o capitan para exemplo generat de tales principes , los quales debrian tener mul familiar e te libro , como et mesmo Tullo dice de Scipion Asrica no , que nunca te dexata de las manos.

VIII. QVESTION.

, , Vosepho de Ias Antigue des lib. XI. cap. I. dice ris io Muerio Cyro , a Cambyses , en comenZando a rei- ,, nar , te escribieron todos los que eran ene migos de los, , Judios , las palabras que Esdras dice que escribieron ais Artaxerxes , diciendo , que no convenia a su servicio, , , que aquei templo , ni aquella cludad se reedificasse , i, , que Cambyses escribto mandando , que en ninguna ma- , , nera se les cons intiesse hacer et edificio : i que assi estu- , , vo la obra nueve anos impedida hasta et segundo a no, , de Dario. Estos nueve anos euenta deSta manera : seis,, anos , que rei no Cambyses οῦ porque , segun Driedon . , , luego como heredo , cesso la obra dei templo : i uno Iosis Magos , i dos Dario : i desta suerte entrambos los dos , , enteros de Dario Son menester , para que se cum plan losis nueve , que Iosepho dice. ASsi que aunque estos auto- , , res , que aqui se pondran , algunos dellos no discrepanis mucho en et tiempo , ninguno lo dice como Josephor, , porque Valerio Anselmo en su catalogo dice , que Cy- , , m rei no dos anos en compania de Dario , i XX. solo. ,, i Artaxerxes , que es et mismo que Cambyses , mino

XX. i Eusebio dice , que Cambyses reino VIII. anos.

,, i Marco Antonio Sabelico parte I. Emade a. lib. VII.,, a que se alloga mas a lo que dice Iosepho, que ΙX.

760쪽

16 OVESTIONES DEL TEMPLO

M anos estuvo impedida la obra dei templo , lodavia dis- , , cuerda algo. I et araobispo de Florenesa parte I. tit. 4. cap. I. f. 5. dice , que Cambyses reino ocho anos,

, , de manera que a esta cuenta serian once: ocho de Cam-

. ,, byses , i uno, que dice Iosepho , que reinaron los Ma - , , gos , i los dos anos de Dario. I Phreculphio tomo I. is lib. III. cap. 19. dice, que reino siete anos; i Nau- . , , clero parte I. generacion 33. dice , que resno ocho a nos. ,, Ιlomesmo dice Philipo Bergo male libro V. i Juan ,, Carrion dice , que reino siete anos i cilico meses: i lori mesmo dice Herodoto.

RESPUESTA.

esto que Iosepho dice, que desde que Cambyses hilo de Cyro impidio la obra dei templo , hasta

et segundo ano dei rei Dario Hystaspis , que se torno a Proseguir , hoVo meVe anos que fueron seis det mismo Cambyses , i uno de los Magos, con los dos anos primeros dei dicho Dario ) se notan dos dudas. Vna es , que de . los dichos dos anos de Dario , parece , que no se havia de contar mas dei priniero et porque en et segundo ia cesso et impedimento, i se prosegulo la obra : i assi no fueronnueve , sino octo anos, los de aquei impedimento. Laotra eS, que Parece , Segun otros autores, haver durado et rei no de Cambraes mas tiempo de los dichos seis anos, que Josepho dice et porque unos escriben , que reino siete anos, otros siete i cinco meses , Otros Ocho anos: i loque mas recto parece , Qtros que XX. anos. A la primeraduti se dice, que quando comunmente decimos que detat item po a tal tiempo hoVo tantos anos , meses , o dias: algunas Veces metemos en ta cuenta et postrero terminor conviene a faber et ultimo ano , mes, o dia ; i otras v ces le dejamos fuera. La primera manera de cventa suelenitamar inclusisa, porque inclute i encterra ea si ei dicho

SEARCH

MENU NAVIGATION