De usu particulae prin Thucydideo et Xenophonteo

51쪽

Quod ubi primum factum est, actio etium primaria ex statu negativo in positivum transgressu ad offectum Venit. Itaquo duo facta subsequentia et inter se cohaerentia adventus sociorum et proelium commissum significantur. Quin etiam in lingua utina quum aliis loci semper coniunctivus adhiberi soleat, si sententiam antecedentem negativam Sequitur res ore facta, post coniunctionem priusquam indicativus obvius ost. Hic igitur locus Vertendus esset proeli non decertavit, priusquam Socii

advenerunt.

Neque Ver mirum erit in utroquo nuntiat fero Sumpor simplicem Oristum inveniri. Semel tantum Ι,132, 5 in enuntiato secundari in viva oratiOno praeSeuμlegitur historicum actio primaria quater mero misisto

V, 6s, i imperfecto eoque Vi noristica praedito, semel VIII, 106, 2 infinitivo Oristi a Verbo δυναμαι pendenti

Iam supra unimadvertimu indicativum post σφιν nisi do rebus persectis usurpari non poSse. Sed rem Vere ad effectum venisse, nullo loco hucydideo diserto indicatur Dum structura coniunctionis e cum indicatis copulatae paullulum a sententia per se expressa differt, ut dominatu enuntiati primarii liberata ipsa Sententiam noVam et paene per Se constantem inducere videatur. Omnia huiusmodi exempla argumento sunt. Affer ΙΙ, b, 3 οὐ μεντο προτερυμ ε ο ρυμπαντες ἐπαυσαντο ἐν δρra ἔχοντες αυτον, πρὶν ἐζημιωσαν νομασν; id est neque Ver prius omnes Periclem in odio habero desierunt, quam pecunia multaVerunt. Nunc Vero cxspectamus sententiam talem: ubi primum autem pecunia multaverunt, omnes in dio eum habere desierunt. Hunc sonsum in animo habuisse hucydidem ex sequenti υστερον

δέ Olligi potest, quod ad sententiam illam per ellipsin

OmisAam referendum est; paulo autem oSt, o quam eum pecunia multaverunt). Eodem modo Ι, 32, b illud τε η sol ἐπεὶ μανγυτης ἐχ εγετο). quod ineunte inpite

52쪽

postero legitur, ad ellipsin post πρίν coniunctionem statuendum revocabimus. Quid vero, quod III, 10l, ,

quum antecedat καὶ Σαλι υκ ἔδοσαν ὁμήρους, πριν αὐτῶν εΠον κωμην Vicum captum obsidesque datos esse diserto non narratur, Sed hac ellipSi no ulla quidem Voce significata hucydides pergit his Verbis ἐπειδὴ δὲ κατεσκευαστοπώτα καὶ τοὐς ὁμηρους κατεθεντο ἐς Κυπνιον, aeque ac si scriptum csso antea ἐπι αυτων Πον κωμην, Mo ἔδοσαν ὁριηρους. Etiam ad locum V, 1, 1 hanc rationem valere e ro lucet, quod factum Subsequitur: καὶ χερον οἱ 'Aθηvatot. Nugationem igitur videmus aliquid rhetorici habere, quoniam sententium non omnino negat, Sed usque ad id tantum temporis momentum, quo actio secundari ad effectum venit. Quae simulatque persecta est, actio primari ex statu negativo in affirmativum tran8it. Ago vero ad singula quaedam tractanda accedum . Quemadmodum liueydides uni infinitivum numquam προτερον - πριν, Sed aut πριν solum aut προτερον ponere solet, ut pug 20 Observavimuου, Si no negativo quidem enuntiat antecedente, qua eStareVitate, προτερον

in deliciis habet. Nam duobus tantum locis II, 65, 3

et V, 10 9 υ προτερον - πριν adhibuit, quorum ulter II 65, 3 sormulam saepissimo usurpatam ου προτερον ἐπαυσατο - νιν exhibet, cui numquam sere πρότερον deest. Contra duo nominanda sunt exempla, in quibus υπροτερο - cum indicativo consociatum invenitur.

Neque licentiae id tribuendum, sed bono hucydidis

consilio actum esse censeo. Discrimen enim quumVis subtile inter rationes locorum, qui ου προτερον - πριν et qui ου προτερον - praebent, interesse mihi videtur. Structura Vocabulis ου πρότερον - πριν sormata etsi proprie negativa est, tamen magis ad sensum positivum inclinat et novum agendi momentum inducit, id quod ollipsi statuta modo demonstravimus. Quam ob rem in continua rerum gestarum narratione optime locum tenet. Altera autem sormula οὐ πρότερον - hoc Vivo colore

53쪽

caret neque tam celeriter narrantis, quam tranquille contemplantis est. Haec igitur dicti locis doliborativis potiu convenit. Bono nobis contingit casu, ut duos apud Thucydidem locos habeamus, qui ut Vocabuli et forma similes, ita huius structurae diversitate segregandi sunt. Legitur V, 10 9 οὐ προτερον ἐνέδοσαν, vis, τε

Μυρκ ut καὶ Ἀαλκιδικη mo καὶ οἱ πελτασταὶ περιστάντες καὶ ἐσακοντίζοντες αυτob εγεραν quocum comparetur II, b,

12 οὐ προτερον γεδοσαν δ αὐτοὶ ἐν σφίσι καὶ ταις ἰδίαις διαφοραῖς ριπεσοντες ἐσφάλησαν. Priore loco actio fugandi cxtemplo ad offectum venit et narratio se vertit ad fugam describendum: υτω δὲ τὸ στράτευμα παν γ δη τῶν Αθηναίων φυγὼν - Alter loco nullam habemu rerum ge8tarum

narrationem, sed qua Thucydides ipse do Poriolis in rem publicam meritis et de populi Atheniensis indolo ac robore iudicat, loquitur. Concludit deniquo hanc ratiocinationem his VerbiS: οὐ προτερον ἐνεδοσαν, hori. Eodem modo etiam VIII, 24, , quum qualis Chiorum

suorit ante dolaotionem condicio describatur, ratio contemplativa praevalet καὶ οὐδ' αὐτὴν τὴν α στα ν προτερον ἐτολμησαν ποιήσασθαι θ μετὰ πολλῶν τε Φαβων ξυμμάχων

Iam mino perVenimus ad id exemplorum genus, quod ad tempus futurum pertinet. In enuntiat secundari exstat coniunctivus sis optativus, qui apud

Τhucydidem ter decies, quo in numer duo sunt optativi, adhibentur. Sententiam primariam semper negatione pracditam esse iam dudum Viri docti observarunt 'Cui regulae ne hucydides quidem adversatur. Perverseonim a Prohschio ' loco VI, 38, 2 sententiam antecedere affirmativum contenditur. Locus dignus est, quem fusius

54쪽

προφυλάξασθαι τε καὶ ἐσδόμενοι ἐπεξελθε v.' Thucydidos enim enuntiatum posterius μεας δὲ κακοι, πρὶν τ . conscripturus memoria tenebat illud antecedens δεδοικα μή, cui Hi non re Vera, at certe κατὰ συνεm sententiam inferiorem subiunxit, ita ut vis negatiVa structura δεδοικα μὴ insita usque ad enuntiatum a πρίν pendon maneret. Itaque unice Verus est coniunetivus με in enuntiat a Flu pendenti, qua lecti iam a Behhero levi post Ἀμε interpunctione posita restituta est. Ad Vocem κακοι Supplendum S SiVe ἐσμεν, sive μεν, quac utraque ellipsis nec a linguae Graecae natura, nec ab

usu hucydideo abhorret. δ)Ιtitor trodoci illa Thucydidis cxempla quattuor

innium occurrunt, quae ration recta continentur VI,

38, 2 VI, 7s, 2 VIII, 9, 1 tra. Duo libri octavi

exempla exhibent verba optandi ου προὐθυμηθησαν ριπλεῖν, πριν τα Iis μα διεορτάσωπν et ου μυλυμνο πω πόλεμον χειν, ut ri καὶ π ὁ λυωω. Illud quoque υδυνατον Ναι, quod VI, 1, 2 exstat, manifestam habet notioncm futuri, qua VI, 8, 2 toto sontentiarum conoxii efficitur. Cotoris loci orati est obliqua quac simulatque in rectam consormata erit, notiones futuri enucleabuntur. Bis a verbo dicendi pendo onuntiatum couiunctione ori inductum, quod alter loco erunt suturiim contiuet IV, 97, 2 ελων τι υδεν πράξει πρινὰ ἀναχωρησα , alter notionem periphrasticam VI, 29, 2:

quousi hoc loco pracbet, nullum habet defensionem. Νoque enim de tormino mittendi Sermo est, Sed precatur Alcibiades, ut crimina in ipsum coniecta ante discessum diiudicentur Quinques locis rutilocedunt infinitivi,

55쪽

somo uoristi I, 91, 3 quater praesentis, qui et Verbis dicendi προειπειν ΙΙ 84, 13, πει- ΙΙ, 102, 3, εθα γ ΙΙ, 6, 2 et participio orbi κελευειν Ι, 91 3 et orbo χρῆναι VI, 10, b subiungendi sunt. His exemplis ad simplicem orationis rectae sormam redactis nudi restabunt prohibitivi, qui semper ad tempus futuriun pectunt, μ' ἀφητε I, 93, 33, νυνδε ποιησητε II, 6, 2 ρι ἐπιχειρησητε II, 84, 3, μη ἀξιωμιεν VI, si b). Uno loco merus futuri indicativus se praebebit II, 102 b: υκ στα λυσrς. Sod do duobus illis locis III, 22 8 et IV, 17, , qui optativum exhibent, quid dicoruus Quomodo discrepanta prioribus Si sensum respicimus, nihil est discrepantiae; nam IV, 17, 1 antecedit infinitivus oristicum G particula coniunctus, qui a Verbo sentiendi pendet 'olsu ταντες Αθηναιο ριεν οὐκ ἔτι τὴν Βρασίδαν

σφων προσαποστησα ουδεν, πρὶν παρασκευάσαιντο καθ' ἡ συχίαν);

o III, 22 8 nuntiatum a coniunctione tauri incipiens anteit, quod utrumque notionem futuri aequiparat. Quamquam Graecorum 6re etiam in oratione obliqua plerumque structura orationis rectae manet, his tamen locis in formam obliquam re vera transiit. Utra Orationis ratio adhibeatur, quam parvi intersit, elucet ex loc ΙΙΙ, 22 8, ubi dua formae miscentur: πως ἀσαφῆ

situs fit ad orationis obliqua formam Thucydides si perrexisSet verbi καὶ μ' βοηθωσιν, etiam in clausula periodi coniunctivo pOSutSSet. Atque nunc quidem nos vocat quaestio difficillima, utrum Thucydides inter coniunctivum cum ἄν particula coniunctum et eiusdem particulae expertem discrepantiam statuerit necne. Ex undecim enim exemplis quinque simplicem coniunctivum particula ἄν non addita praebent

VI, 10, 5 VI, 29, 2 VI, 8, 2 VIII, 9, 1 et 3 .

Haec particulae ἄν missio quum optimorum codicum con8ensu firmetur, neminem puto Vmurum eSSe, qui

56쪽

soribarum neglegentia hoc factum 88 contendat, praesertim quum post coniunctionem serae o idem usu

veniat III, 28, 2 IV, 6, 2 41 2 46, 33. Quid Num

credendum est hucydidem hanc particulam sine ullo consilio, sed casu quodam modo misisse, modo adhibuisso Quomodo haec incuria cum eximia hucydidis ἀκριβείς concinit, quae imprimis in arguta similium verborum et structurarum distinctione cernitur 'Itaque facere non possum, quin inter cos qui habent et eos qui non habent coniunctivos discrimen statuam.

Νoc inusii ), nec uestii ' opinionibus deterreor, qui

quidem, sive αν additum sit, siVe non additum, sententiarum rationem nihil commutari existimant Ago oro duos hucydidis locos in comparationem Vocomuso,

εχομεν βεβαιωσιωμεθα. rior loco Thomistoclos Athonionsibit clanculum nuntium misit, ut legatos Lacedaemoniorum ea Holum condicione dimitterent, ut ipsis antea a Lacedaemoviis reditus permissus esset. Alter libri sexti Oe Nicias demonstrare Vult tempu8 ad expeditiono Sicilionso suscipiundam aptissimum non adesse prius aliena imperia expetere, quam quod possiderent communivissent, temeritatis esse. Ergo discrimen

persumum habeo hoc esse fatuendum, ut in enuntiato, quod nudo coniuncti V continetur, Vim temporalem, in nuntiato, cui γ additum ost, vim hypotheticam prae Valero existimem. Luculentissima potestas temporalis est VIII, 9, 1 ου προυθυμήθη ταγςυμπλειν, πρω τὰ 'Iσθμα δ τοτ ιν διεορτασο ψω, ubi ratio condicionalis omnino deest.

Huiusmodi exempla ad infinitivi post vis particulam usum proxime accedunt, praesertim si O loeoA' Prause l. l. pag. 1V18.' Geth l. l. pag. 45.

57쪽

respiuimus, qiii antecedente negatione infinitivum praebent,

velut V, 10, 3 o VII, 50 4 de quibus supra dictum est. Cf. pam 20. Quid igitur mirum, quod VI, 29, 2

in codico osquens ex aperta scioli cuiusdam correctione legitur infinitivus διπν-αι, et VI, 8, 2 nonnulli coii- iunctivum ηιε ad κακοί trahendum atque in enuntiat a πρίν coniunctione pendenti infinitivum εἶναι supplendum QSA Opinati sunt 'Iam illud ad argumentationem meam corroborandam aliquid conserre puto, quod uno loco VII, 63,1 προτερον - η cum coniunctiVo v particula non addita invenitur α γχρὴ μεμνημένους διαμυεσθαι - δ δυνησθε καὶ μὴ ἐξωθεῖσθαι

ini ex aperta correctura adscriptum est 'ν μ', quod perperam in vulgatam irrepsit. Iam rectissime Behhorus auctoritatem Vaticani, codicis unius omnium praestantissimi, secutus 1 textu restituit. Hoc exemplo perspicuo apparet rationem condicionalem reprimi Vi temporali; quam quo fortius significaret, formulam πρότερον - η adhibuit hucydides particula αν miSSR. Hoc loco etiam duorum exemplorum mentio acienda est, quae in Aeneae actici commentari poliorcetico exstant. Duobus illis locis, quibus coniuncti γε apud hunc autorem nobis obvia fit, cum coniunctivo opulata est. Verbi in oditione Horcheri sic leguntur: ενομενης

cap. 27, b). Alter locus cap. 28, 4 sic se habot:

εξω τε μηδένα φίεσθαι, πρὶν δοῦν ἐξερευνηθῆ τα περ την mi M. Sod noutro loco codex Laurentianus exhibet πρὶν v. contra πρὶν quod quum dictione Attica abhorrore

58쪽

videretur, Meinerius, quem Hercher in editione sequitur, vis ἄν correxit, epitoma fortasse ductus Iulii Africani, qui posteriore loco scripsit a pro . At Vide ne huius compilatoris auctoritatem pluris aestimes Illum nonne

consentaneum est vulgarem dicendi consuetudinem secutum, Secundum quam αν deesse non potuit, structura Sua aetate insolitas atque obsoletas it se, praesertim si una

Vocula addita fieri posset Itaque einerius mihi non recte fecisse videtur. Equidem vocem silano dolendam

esse arbitror, ita ut nudus coniunctivus post ut existat.

Namque Aeneas, qui hucydidi imitando peram dedit,

hanc quoque coniunctionis πρί- fructuram in suum Sum conVertit. Neque enim neglegendum est, quod duobus locis, qui ad eandem sere sententiam spectant, ratio

temporalis imprimis dominatur. Huc accedit, quod bis in eodem libello post εω ου cap. 33, 4 et μεχρι solum 22, 27 codex Laurentianus coniunctivum sineu particula praebet quam lectionem unice veram restituere haud dubito, quamquam einehius his quoque locis αν inculcavit. Hoc loco occasionem de formula πρὶ pauca dicendi

praetermittere nolumus. De Origine coniunctionis γεν tuae exposuimus ' Si in memoriam revocamu8, particula' cum πρίν Sociata admodum mira videtur. Sed Graeci poteStatis particulae πριν primariae obliti quemadmodiuni formula προτερον - , si in hac quoque structura rationem construendi mutarunt, ita ut e notione comparativa, quam in particula et tu inesse senserunt, illud ἔ deducerent. Haec Vocula γ quum apud Homerum

es. Ε 288 et X 266 praecipueque apud Herodotum os. I, 78, 2 II, 2 IV, 167, 1 VIII 12 IX, 13 48, 2, alia

quodammodo per se constans atque a vi separabilis sit, in linguam Vulgarem transgressa cum pis particula in unum quasi vocabulum coaluit, ita ut inter sis et et tu ne minima quidem intercederet discrepantia. Quaerituri CL pag. 6 et 7.

59쪽

nunc, utrum πρὶ omnino sit Atticum necne. aoc quaestio quoniam a uethi optime pertractata est, )satis sit nobis eius argumentationem, quoad nostris exemplis fieri potest, confirmare. Atque ut testimoniis haud dubio genuinis uti possimus, inscriptiones Atticas uΚirchhomo collectas perlustravimus. Tribus loci πριν particula exstat, e quibus unus admodum mutilus C. I. A. Ιpag. 9 num. 2, Vers. 10 nihil valet. Duobus aliis locis pag. 8, num 9, Vers 1 vis miscit sive secundum Bookhium εξιέναι et pag. 45, num 96, Vers. πρω legitur nullum I particulae adest Vestigium. Quid autem, quod in lut Sol. cap. 19 lex quaedam Solonis ξογι qui vocatur inscripta his verbis affertur:

σφαλ ω v, ' μι τυραννίδι ἔφυrον, τε δενις ἐφάνη M. Num credendum est in edicto publico formulam πρὶν φ ceteroquin apud Atticos inauditam adhibitam esse Legis huius Verba, si incorrupta ad OS perveni88ent, una illa forma omnes disceptationes infringeret ac profligaret. Sed videamus de genuinitate. Quamquam Plutarchus addit o δὲ τ ι σιδεκατος ἄξων του Σολωνος ἀν

ne ipse quidem textui fidem habet, quum paulo infra dicat: εἰ μὴ νὴ λ εγον τις σάφεια του πάμματος ἔκλειψις Di'uni grammatio περὶ των ξύνων των Σολωνος ἀντ ρα ν πρὸς 'Aσκληπιάδην, quam in initio libelli nominat, excerpsit. Itaque de genuina huius loci lection nullum serri licet iudicium. ihi quidem totum enuntiatum πρὶν ' Mao γα ἄρξαι aperte Videtur esse a grammatico confictum. Neque enim crisimile est in Solonis lego scripta fuisse verba πρὶν φ Σολωνα ἄρξαι, praesertim quum tempus sub exitum edicti diserto addatur μεθεσμὼς ἐφάνη δε).

60쪽

Quae quum ita sint, quoniam poetu Atticorum et lyricii tragici sormula vis hilano abstinuerunt, quoniam

Luethio auctore etiam o textu oratorum Atticorum prorSu removenda est, quoniam inscriptione Atticuo

nullum particulae Vestigium ostendunt in eam facile adducimur opinionem etiam in Thucydidis libro, ubibis V, l, s et VIII, 12 occurrit et apud Xenophontem, ubi ter Av. IV, b, 1 Κυρ παιδ. I, 4, 23 'hycn2 4 invenitur, illud corruptum esse. Huc ccedit quod in priore hucydidis loco apertum inest mundum es pag. 41 et in VIII, 2 ceteri praeter unum quamvis optimum B codices non habent. Do Xenophontis locis vide quae infra pag. 3 exposui. 7. Do usu modi finitio πριν coniunctio nopondentis Xenophonteo. Pervontum est ad Xenophontem. Ac priore quidum loco dicendum erit de iis exemplis, quae πριν coniunctionem cum iudicativo consociatam exhibent. Quorum Structuri, quum pro simplicitate dictionis Xenophonteae multo sit facilior atque planior, quam hucydideu, nuci oX- planuri potest. Inter locos undeviginti unu ex Stat, qui post enuntiatum affirmativum indicativum praebet 'Av. II b, 33 οἱ δὲ Γηνες et νυ τε ἱππασα ἐθαυμαζον ἐκ του

'Αρκὰς ηκε φευyων. Quod exemplum quum et Verbis et sensu ad similitudinem hucydideorum conformatum sit, accuratiorem interpretationem instituere Superaedeo. Νumque nou solium sententia primuria imperfecto Ou-

tinctur ἐωμα v et imp*γύουν et secundaria oristo exprimitur ἐκ enim quamvis forma sit imperfectum, sensum tamen Oristi habet), Sed etiam actio secundaria repentino quodam impetu intrat. Transeamus igitur ad alterum exemplorum ordinem, qui negation uniscedunt indicativum praebent. nuntiatum regens exies alii subiectum est, id quod apud Thucydidem ne uno quidem loco usu Venit. In quattuor