장음표시 사용
11쪽
xII nutantem confirmare, quam ea, quae nos nunquam
in hoc labore deseruit, cogitatio; Deum ope sua non deesse iis, qui recto corde ambulant, nec ita sua sapientia considunt; sed in eo spem collocant, qui potens est omnem gratiam abundare sacere ita nobis. Dci enim causam agimus, neque alium nobis Iahorum nox trorum sinem praesigimus, quam ut glorifieetur Pater in Filio; et credant omnes quia Iesus .est Ch. filius Dei, et credentes vitam habeant in nomine ejus. Ut in opere tam tale suso, tanta rerum diver silale distincto certo pede incedamus, et quantum fieri potest omnia quae ad revelatae Religionis doctrinam pertinent, distincte, enucleate, ac systema tice proseramus, hanc sequemur rerum tractanda
dicimus , veritate , et divinitate.
ab illis, quae salsb hoc nomine gloriantur, Secer nemus, simul que sontibus, ex quihus vere Revela tionis dogmata eruenda sunt, suam auctoritatem as seremus. Ex duabus hisce partibus coalescit Theo' logia quae generalis dicitur.
habet Theologiae meetalis, et eui id incumbit, ut omnem quae ad fidem pertinet, coelestem doctriu'm juxta omnes suas partes evolvat, certisque vrgu mentis firmet, disjectis iis, quae obstare, aut contr*pugnare videntur.
Itaque tota haec theologica disciplina i
12쪽
partes dividitur, quarum prima Demonstrationem christianam, a.' Demonstrationem Catholicam, 3 lotius doctrinae Catholicae expositionem complectitur. Prima quasi radices continet, ex quibus tota Christiana Religio educta et propagata est. Secunda truncum quodammodo vivae arboris ostendit, qui unicus est, solus radicibus inhaeret, unde nutritur, et succum trahit in ramos propellendum. Tertia demum omnem ex his prolatam ramorum copiam exhibet, qui alii ex aliis exorti mirabili suo comnexu in vastissimam, et excelsissimam arborem diffunduntur.
14쪽
16쪽
J heblogiae studium aggredientibus imprimis necessarium est scire, quaenam sit illa, cui tradere ne intendunt, disciplina , quibus innixa radicibus stare possit et adolescere; quo solo crescat libentius; quo succo nutriatur melius; in quos se extendat ramos, qua juvanda sit cultura, quid secandum sit, tanquam exuberans, quid servandum, tanquam aptum ferendis fructibus. Varia quidem haec sunt, verum nec inutilia, nec injucunda. Unde priusquam subjectam theologiae materiam expendamus, de his pauca dicenda sunt breviter quidem , sed quam poterimus distincte et accurate. Omnia igitur in quatuor capita dividimus. I. de theologia aget, ejusque multiplici divisione. I. ostendet, quibus subsidiis theologiae studium juvetur et excolatur. 3. quis sit modus, quae melior ratio tradendae ae condiscendae theologiae. 4. breverisiudii theologici historiam exhibebit. LIEB. TOM. I. a
17쪽
De theologia ejusque multissici diuisione.
q. I. Quid sit Theologia. 'I'heologia, si nomen spectes, est sermo, seu
seientia et doctrina de Deo; com ponitur enim ex duplici vocabulo graeco Θεος et Λογος. Logos autem non sermonlim tantum significat, sed et rationem et scientiam, vel etiam doctrinam seu usum et tractationem dicendi. Non videtur theologiae vocabulum ante saeculum secundum in usu fuisse apud christianos. Illtad primum adhibuerunt patres graeci, quamvis strictiori significatu; theologiam quippe dixerunt illam sacrae doctrinae partem, quae de Deo, divinisque personis disserit; eam vero, quae de incarnatione agi' et hominis per Christum reparationem , totumque salutis ordinem complectitur, oeconomiam vocarunt. Verum usus invaluit imprimis apud latinos, ut sub theologiae nomine intelligerentur omnia, quae tum Deum spectant, ejusque persectiones, tum quae ejus cultum concernunt, veritatesque omnes ab eo
revelatas. Sic Theologia in genere diei potest complexus veritatum religionis ex certis principiis dedu-etarum; subffectivδ autem sumpta, est cognitio religionis erudita.
18쪽
Religio, ut ait Lactantius institutionum lib έ. cap. 28. est vinculum illud pietatis quo Deo obstricli
et religati sumus, unde et nomen Suum accepit. . . Re
, omnis duobus absolvitur, cognitione se ilicet et cultu Dei. Religione homines ad sitiem illum perveniunt , ob quem a Deo Dati et conditi sumus ; sive finis ille hominis selicitas sit , sive externa Dei glOria , sive utrumque; non enim tanti iti terest scire, quae verior sit inter has sententias , cum instituto graviori examine verbis potius, quam ipsa re disser deprehendantur. Theologia non sine ratione voeatur cognitio religionis eae udita et non enim omnis religionis cognitio theologum facit. Dei, eorumque, quae ad ejus cultum Pertinent, cognitionem aliquam eliam plebs christiana habet, quae ea . quae credenda ipsi et speranda fide christiana proponuntur, didicit, alque de iis etiam, juxta Suum quisque modum, respondere potest. Verum haec cognitio vulgaris latilum est, et magis circa veritatum existetitiam veruatur. quam earum rationes; nee veritaliam Dexum videt. neque notas rerum varias
distinguit. neque ex propo, itionibus certis conclusiones discurrendo colligii, quibus fides gignitur, nutritur, deseri dilur, ne ro horatur, ut ait s. August. Lib. x de Trinit. enn i. J. Quae tamen ad rogvilionem philosophicam aut eruditam requiruntur. ὶ Facilis ergo est sol ullo quaestionis . quae miritum olim inter theologos agitata est; an scilicet theologia sit
Scientia. Narra cum non obiter tantum et cori ita Se Praecipua sacrae docti in se capita' proponat. Se i certa ratione ac methodo progrediatur per modum disciplinae, et conelusiones suas ex eeriis principiis ratiocinando eruat, Prosecto nota est , cur ei scientiae nomen nou
19쪽
. . Theologia naturalis et reuelata.
Antequam de theologiae studio ulterius tractemus, videndum est, de qua nobis theologia instituendus sit sermo. Primum quidem non hic agimus de excellentissima illa Dei rerumque divinarum cognitione , qua beati fruuntur in coelo; sed de illa
quae viatoribus convenit, quales. nos Sumus, qui hane mortalem vitam decurrimus, tenebria undequaque involuti, ambulantes per speciem et in aen Imate. - Duobus vero modis uti possumus,nd ea, quae Dei sunt, et quae ad finem nostrum et vitam recte instituendam pertinent, investiganda. Vel enim solam naturalem rationem sequim Ur, Vel haec omnia admoto superiori lumine perquirimus,
et ex principiis fidei, seu ex verbo Dei conclusiones ordine disciplinae .colligimus. Inde duplex exsurgit theologia, naturalis scilicet et revelata.
9 Quamvis diversa sint theologiae naturalis et revelatae objecta , aut potius principia . neutiquam tamen Pugnant inter se, cum Deus et rationis et revelationis Bil auctor. Rationem igitur non abjicimus, cum credi- , mus I Sed ea tunc quam maxime utimur. Haec eo imreVelationi viam parat, neque ad auctoritatem divinam accedentes deserit unquam, sed multis modis adjuvat. quemadmodum suo loco susius dicemus. Theologia illa, quae naturalis dicitur , ad nostrum institutum non pertinet; cum enim utatur principiis
mere Philosophicis , ad philosophiam referri solet ,
20쪽
et qui in ea eruditi sunt, philosophi voeantur. Hodie
usus invaluit, ut is tantum theologus dicatur, qui religioni revelatae studia sua consecrat. '' J Beligionis in genere, ac potissimum revelatae eo gnitionem erudi iam ecclesiae universae necessariam esse, nemo, ut puto, inficiari potest. - is Christus ipse dedit quosdam quidem Mostolos. quosdam autem P Phetas . . . alios autem Pastores et doctores . . . ut jam non simus pamuli fluctuantes, et circum eramur omni pento doctrina . - 'hes. 40 et A posi. a Tit. I.) vult, ut Episcopus. - Potens sit exhortari in Metria nil sana, et eos qui contradicunt a rguere . . . Quamvis haec cognitio non omnibus et singulis fideli hus sit necessaria . . . numquid omnes doctores p. . . I. Cor. 32. . Praeclare illud suo more exponit S. August.
de Trinit. I. I . c. I.)m Quil scientias nempe theologia 3 non nollent fideles 'lurimi, quamois polleant Ussi fide plurimum. Aliud est enim scire tantummodo, quid homo credere debeat propter ad Acenuam Disam beatam , quin nonnisi ceterna est: aliud autem scire, quemadmodum hoc ipsum et piis opituletur, et contra impios defendatur n.
Diuisiones theologiae ratione materiae. Theologia revelata, de qlia sola deinceps nobis agendum est, primum recte dividitur in speculativam et practicam , seu in scientiam credendorum et faciendorum. Haec divisio totam theologiae -significationem exhaurit. Speculativa quidem regulam credendi continet; circa Deum, ejusque ultri-