장음표시 사용
101쪽
secundo de naturalibus facultatibiis Caad; est medicamenta,quae ad digestionem leualimen totum distributionem faciunt,3 a lia quae cono te ioni proesidium a ieiunt, ac alio illo tempore exhiberi debere de cretum reliquit idem Galenus quarto desanitate tuenda . Haec autem digestio seu di
stributio hoc pasto libro definitionibus medicis describitur, c si est concocti
ac confecti alimenti in sanguine Couer si in corporis particulas nutes attractio, quam nativus calor molitur. autem digestione a linetentorum hic loci Unon la-endimus, sed de ea digestione quae circa
umores seu excrementa,quae prater nam
raliter in corpore,seu parte aliqua corporis detinentur,a calido innato perficitur autem bi am fieri potest, una s: Ur Cm cum natura V a post concoctionem iliouetur pro digestione seu distinctione senius utri di seu senii mali preter natura iter detenti excrementi S densum perienni alc cana ses seu aquae ductus sensibiliter expellit, per aliutin videlicet,vrinam,sudoreni,Sc. Ua digellio segregatio,seu distinctio proprie appellari meretur in iroprie auteni distri butio nec minus ea calido innato pris citur,velut ea digestio 'tra alimentorinnes mediis naturalabus iacultatibus, alma
102쪽
ctrici qtiidem ex una,ac ex altera expultri C, haecque insuper alia est a dictoriani exa
ut licemus quam sorte Graeci lacri sinappellarent. Altera est digestio, quani penes
iacta excrementa praeternaturaliter quoq; in corpore retenta,ab ipsa natura perficatua ea excrementa non utique sensibiliter post ea excernens velut in praedicta, sed per halitum digerens,dispergenS,atque per pOros cutis insensibilites discutiens, quae quidem digestio diaphoresis proprie a gra is appellatur,hinc diaphoretice, id quod vis discus loria sonat, verbo diaphoro, quod idem est latine, quod digero, discutio, seu dispergo, propterea a quacunque causa corporis,etiam substantia propria iissensi biliter dissipatur , hanc dissipationem per halitum digestionem appellamus, de qua etiam veluti de ea quae alimentorum est digestione loqui pauca paramus. At de ea loquutus est Hippocrates libro sexto de morbis vulgaribus, cum dixit vigi liam edacem Galenus eodem loco ait, vigiliam edacem eiib, quia corpus di serit ac dissoluit, sudem de vigilia duo decimo methodi medendi voluit quod corpus digerat Tantum ergo de ea dis stione quae a natiuo calore, aduersus excaemen
103쪽
u menta praeter iraturaliter dolenta et pii tre sescentia incidi ore petrficitur,tam si intra vat se qua n extra, tam si circa partes internas, quam externa verba laciemus Verum at
tendendum primo est, quod velut ea dige si qua circa alimenta, ab innato calido
eriacitur .ab eorum alimentorum conco
ione discrepat:ac eant con coctionena, si rite uiae ad natura in conficiendis alimen perficiant irsubsequi debet pari ratione digestio quae circa Crporis excrem Cia seu putridos humores in corpore prae uter naturaliter detentos inatura ipsi seu calore naturali paratur, ab ea concoistione
seu maturatione quam circa ea excremen
ta nolitur, valde dis repat Et velut radi gestio, qua alimentorum est, eorum con coetionem subsi qui debet: eadem ratio ne is aec digestio, quae excrementorum est, seu si umorum putridorum , si per sensi biles vias expellendi sunt, eorum matura tionem consequi debet,ac propterea Gale nus iussit, quod ut bene aliquid evacuetur. oportet coistionem praeire, subsequi vero discretionem.& postea euacuationem, in commento aptio. vigesimi secudi quarti,&vigesimisecudi primi libri perficitur vero
hic digestio seu segregatio,seu distinctio, ab ipsa natura duabul eius facultatibus me
104쪽
diis post ranaen perfecitam operationena ipsius concoctricis, attractrici videlicet evna,&expultrici ex altera, per primam Liquiden quod a miliare est ac trahens,at per excretricem id quod amplius in pristinam naturam redire non valet seu in alimen tum transmutari, secernen ac disi inguens ab eo quod familiare est , demum expellere tentat per sensibiles excretiones, quam expulsionem si perficere non valeat eo tempore, ut infra dicemus, a medico natura ipsa iuuanda est, tum praeparatione, tum etiam, si opus fuerit, purgatione Verum cam digestionem excrementor unii, usi per halitum fit,natura ipsa contestim, nula se praecedente concoctione, a pe molitur, quin imo prius perficere tentat per halitum videlicet digerere quod si non valeat, id concoqucre procurat,&demum ea persae cita segregata dii inguit, nec amplius per tialitu dis estionem aeque aggredi tur, nam per concocitionem ora lora,ut supra rela tum est,e cretarent reddita, non amplius uti ue per halitum facile digeri valent, quae concocta sunt, sed secer ni, S demum en sibilitore cerni post talant, hac de re a lentis libro de inaequali intemperi voluit et inflixione duplex genus curationis:
num, iace digeratur quicquid humoris
105쪽
reto MARIS. b in particulana procubuit,alteru,quod con coquatur.Vertim digestio, licebat, optan da maxime est, quoniam concoctionem haec duo necessario sequuntur, puri gene ratio,&eius in aliquod pactum abscesitor
ex quibus verbis palam ostendit, digestio
nem per halitum excrementorum matu
rationem subsequi non debere, sed potissi natam eam praecedere, ianc eandem per a a. litum digestionem, primo ante concoctionem exequendam iussit Hippocrates in cuiara pleuritidis secundo de ratione viis iis in morbis acutis, in principio Disserenduin autem modo a nobis est,nunquid ea dige
stio excrementorum, qua eorum conco
ctionem subsequitur, distinctio seu impropria distributio appellata, iuuari possit ab arte,&a medico, si pos it,cu quibus Proprimo asserendia plane est , quod velut ali mentorum digestioni quibusdam auxiliis
naedici opitulantur ut patet de mente Galeni rara de sanitate tuenda xlibro ii odanimi mores corporis teperatum sequatur. de primo de sanitate tuenda, ac secundo, quinto eius de,pari modo natura ipsa a latea dico adiuuari potest pro digestione redundantiam exciementorti perficienda,c amia ex eade natura perficiatur, eisdem a facultatibus mediis,ut supra relatum est. Quae am
106쪽
, v stem auxilia ac qualia paranda sunt illis naturae a medico pro hac digestione iuuanda non adnaodum patet nam interdum reperitur Galenum si cre, utem pol et con coctioni de digestioni opem ferre, ut de vino enutiat, inli res lucis animi cres corpori temperatura sequaeatur, loco superitis allegato, sexto de morbis vulgaribus saepe numero idem met ait quadam digestioilem iuuare, quae tamen o incoaionem in1 pediunt, vestiis Virido de sanitate tuenda, de e tacitatione disserueti, luce iam in corapias di, estionem adiuuet in Distrari tamen non debet. nisi alim ta ibi succi qui an ventre aut alis contineti itur optime concocti
sint:aliis periculum esset, ne priusquam permaturam,d coetionem utiles lint, in manes animalis parte rapiantur,clabro quartato eiiisdem dice at post cibum non ess hsumen tu medicamenta, quae ad Velamenariorem distributionem iaciunt, nam tunc non distribui . sed concoqui, quae sumpta sunt,es villatis, quare melius est eo tempore uti aliquo praesidio, ad concoctioneni,prT captae qui ei erat,ex quibtis Caleni vera has liquido constat, in teidum eisdem medicam nil pol e conco sitionem distri butione antedico iuueri. saepe numero
iuersis auae ais. Sed quo veritas clarior
107쪽
sat laud igitorandiatu est, concoctionem ipsalia ac distributionem, seu digestionein rvelut S alia naturalia opera, ab ipso calore intrato perfici ut patet Galeno in comento aphoris. Jecinui quinti pruni libri hin commento aphoris septi:m secundi libri,qua de re nec quempiana praeterire debet ea auxi Ita quae cococtionem in invit de digestio nem adiuuant talia a medico paranda esse, ut calidum innatum seu naturam ipsam roborent atq; adaugeant, vel saltim non dissipent, sed eruent nee minus sciendum est iliquem succum seu exciementum promptius ex sui natura posse .d coqui, distribui, seu digeri:aliquem vero,aegrius. Hi ' sic di lucidatis,constat cuique,quod ea fit tella ta quae in corpore redundant, si facilioris sint ni iturationas ac digessionis ex sua natura, viribus ipsis non admodu imbecillio xibus existentibus potest a medico eisdem auxiliis iuuari calidum innatum pro eorum concoctione seu die estione perficienda, 3 propterea Galelius libro do constitutioiane artis medicar, pro dulcis pituitae ac accdae concoctione perficienc a modice calet facientis vini potum laudabat de quo itido vino, ut diximus, libro quod animi mores corporis sequantur temperatur a. sits Lytum reliquit, nam reuera si como de vim
108쪽
risin concoctioni,3 digestioni, sangu
riis generationi, nutritioni confert abundδ. Pariter ergo xipsius dulcis seu acidarituitae digestioni, vinum ipsum opitula itur. cum eius concoctioni opem ierat, iquod si vires ipsae quodammodo imbeciti liores fuerint ac calor innatus non multuS, simulque exta ementa ipsa redundantia, ex eorum natura aegre concoctioni seu a turationi digestioni obsequentia non verendum esse puto,aliis auxiliis digestio lnem iuuari, haliis concoctionem, nam cum ea excrementa vehementiori egeant digestione, ac ipsa natura non admodum robusta existit, eis indigent medicamen iras,quae ad vehementiorem digestionem se iciant, achalidum innatum roborent Mavia Aeant, haec auteni calidiora esse debent, quam ea quae conco sitionem adiuuant,cuta lius generis sunt frigidior ac propterea cras sior pituita, S atra bilis. Ex quibus patet, quomodo Galeni verba intelligi debeant, cum ait dem postes concoctionem 3 digestione iuuare, quo pacho intelligi debeant eiusdem verba, cum asserit, quae lana digestionem iuuare,non auman concoisti liaem,imo eam impedire. Nec miru est si ea, quae corpus immanuni excalfaciunt, alo rem innatum augendo, aut salterni
109쪽
belut alimentorum digestionem seu distri
butionem, ita quoque excremetoriana, sicure iunctantium putridorum succorum digestionem seu secretionen procurent,nam teste Arist otele, pariter: Alexandro quarto meteororum, caloris natura est homos nea cogere, ac in unum copulare, quae v ro aeterogenea sunt secernere ac separare,ctim vero redundans putridus succus partes habeat heterogeneas post eius concoctio nem innatus calor secernere tentat, quod familiare es attrahens,quod vero alienia excernens, veluti in conficiendis alimenti iri
vctriculo,quicquid veluti terra aut lapides in eis cεtinetur,segregat quod vero velut palea tui fur in hepate ex eplo peritorum . praeparandi tritici,qui si quid terrae aut lapidum aut siluestrium seminum admixtum
sit, quae perniciosa corporibus esse solent,
aut paleae aursuris utiliter purgant, pro- ut Galenus asterit libro quarto de si para in tium Haec autem operatio perficitur a calia I do innato, quatenus calidum, innatum es ,
quaten calidu, propterea a calidis me dicamelis auxiliari potes , tuae tame no admodum temperamentum excedant, quia simultum excederent,imbecillii reddetia inanatum calorem,digest ione potius impedirent,quam iuuaret,na licet cuiusibet calida
110쪽
ili laeteto pentis 'regare,non tam culus. libet est secernere putridum huniore a non putridorsed tantum hoc opus innati caloris est postlint tamen ei opem ferre mea quae ipsum calidi fouent, de quae ipsum auget,
siue in subs otia, siue ita qualitate. Pr maea qua in qualitate au'ci sunt vellem ritus digerentia qua de re eis utimur ubi veheme tieri digestione pia est, Quamquam haec quo' calida .n taliam calficere de ,eat ut ipsum natu calorem valeat in ignea Qua litat transmutare, calor enim adauctus vel ementitus alterat,imodo tana no eo inerramenti ferueniat,ut iam colliquet,it c nanq; ad omnia est inutilis autore Galeno tertio de causis sympto malui si has c quo si cali litas ignea possit extenuare ac dissoluere, ut patet Caleno in comniento aptiorismi
vigesimi sexti secundi libri Caphoraemiquinquagesimi septimi quarti libit Ex quibus patet, quo pacto auxilia iuuantia digestionem redundantium putridorum Ex crementorum anterdunt ab eis quae maturationem adiuuant,n discrepant,et saepe numero calidiora quam ea quae cono esto rem adiuuant esse debeant, prout maiori
vel minori digestione natura egeat pro diserendis succi praediistis semimalis Insiper qua vehementius digerat, calidiora esse