De alteratione, concoctione, digestione, praeparatione, ac purgatione, ex Hippocratis et Galeni sententia methodus ... / [Donato Antonio Altomare]

81쪽

quamquam ex accidenti quidain sint qui quodammodo coctioni deserviant v lii qui adstringendi vim possident aut hi qui

bus somnum conciliamus Perse autem ac vere, intrepide asserimus, tartum ea quae ca

idum innatum vel fouent vel in tib stantia

aut ent, ad concoctionem conducere:ciam

hac aetio seu persectio solius calidi innati

sit 3 propter a sola ea, qua temperate a lida sunt, vidi i in L S. per se ei pitulantur ac conserunt. velut etiam nostris tempori bus, sunt inter amaenia gallinarum iuuetanum, seu gallinaceorum pullorum carnes per elixationem liquefit tae, qui d ita conia summatum edicorum vulgus appellat, aut fortiter contusae alteratae praecipue e lior deacea ptisana simul permixta,aciti eis de cocta magis det minus pro natura corpora ratione,secundia quam,ut diximus, conco quctia euariari debent, praecipue clam vircs quodam odo imbecilles fuerint, quaerea ludant in corpore excremeta in sub stantia concoquontis mutari non valeant. Nec minus hallucinati sunt, qui asseruerunt a frigidis conco stionem fieri, siue brupi sint, ut

82쪽

cre horio de alii nonnulli similes siue aqua ipsa frigida cum Galenus ipse decreuerit, frigidum perpetuo concoctioni aduersari litabro tertio de ratione victus in morbis acu tis quinimo nec humor biliosus ab eisdem cone quini ut aiunt, bene alteratur, at haec alteratio nullo paria hia concocitio,

nec maturatio dici meretur. Verum cum silpra relatum sit, maturationem in acida

vel dulci pituita, seu aliis putrescentibus humoribus, ab ea vi naturae, quae per solida corpora protes est perfici:ac proinde cum maturantur solidis ipsis corporibus quo dammodo assimilari, nunquid quodlibet, quod eo pacto maturatu . mssius redda tiar, quaeret quispiam At cui dubium est

Aristotelem quarto meteororum asserere, ex subtilibus semper crassiora fieri, pepan sin hoc est maturationem passa omnia Pariter' Alexander ait,uniuersaliter quaec a ques an sin passa, ex tenuibus crassiora reddantur, Galenus libro primo de morabisvulgaribus ait,humores qui tenues sunt,

omnes esse crudosesse ut concoquantur, robustam desiderare naturam,&ibro de to tius morbi temporibus asserit, tum saniem ipsam,tum urinam, tum sputum, lippitudin v uin etia: humores, quia cerebro per

83쪽

pe palatum lares defluunt, deniq cuncta ex crymenta in initio aquet tenuiaq; es se cum vero quandam temporis processu concoctionem accipiunt, crassior euadere, atque pauciora potissimum in his morabis,ex quibus aegri seruantur, libro secundo prognosticolum fere idem ait, quod concoctio crassiore reddit,non solium uri nam sed etiam deiectionem, item screatio nem, atque etiam pituitam per distillatio . nec grauedines, necnon per lippitudinem, sus quo a in ulceribus. Ex quibus omnibus insertur, quod qiraecunq; matura tionem suscipiunt, cum quodammodo sotalidioribus membris assimilentur,necessario crassiora ac pauciora evadunt non tantum ex Aristotelis, o lexandri mente, vertini etiam Hippocratis LGaleni Atio statim sequiturae uncta quae crassiora reddutur, ea esse cococta . cum classitudinis duae sint causr,autoritate Galani secudo prognostico rum , calidum videlicet, sifrigidum cali dum quidem,euaporando frigidum, ad stringendo:caeterum quaecunque a calido innato crassiora redduntur, ea cococta esse dicimus,& non quae a frigido seu no natu rali calore:qua quide ne dum coctioni opitulantur,imo penitus aduersantur .pariter

ea, quae ab ipso crassiora sunt reddita Atite

84쪽

H o Diterum obstrependo, insurget aduersarius, dicens si cuneta quae pepansii patiuntur, hoc est maturatione crassior euadere ne cessum est si ustra pituita ipsa ac succus me ilancholicus maturantur,cum crassiores percam maturationem redditi, ad eorum ecpulsionem valentius reniterentur atque ad uers rentur. Cui respondemus , pituitain ipsam, siue dulcis ue acida fuerit, quibus proprie pepansis accest Daturatio tribui tur ex maturatione,crassiorem reddi quo

niam pepansin pasta, in concoquentis sub stantiam transire valet, Isoc pacto soli dis membris assimilata, nulli dubium,quod crassior redditur, praecipites in ea putre citio non sit. Quod si in ea aliqua pu tres isti magna sit, aut salsa fuerit pitui ta, vel atra balis, siue aliud excrementum, licet eis maturatio proprie non competat tamen quia uniuersalior vocabulo intel ligentes ipsam maturationem , dicuntur quoq; laaec maturari asserimus quod quodammodo pepanlin asia a solidis ipsis

particulis, licet ab earum natura sint alie na, cum nutrire non valeant, tamen quo dammodo ei assimilantur ac crassiora redduntur. quoniam talia cum natura ipsa maturati necessiim est ut euincat cumque eui ciuiunt, maturata vocare consuevimus, S

85쪽

eunt concoctio Oinnia, ut diximus, cogat, sein crasset,leste Galeno quarto de ratione victus in morbis acutis, necessees ea quo

que cum concoquuntur ac vincuntur cogi uincrassari:alia tamen ratione, cum a cali do innato id perpetiantur, verum enimve

ro ne quis decipiatur magnam cum dico putrescentiam , non de ea intelligere volo, quae omnino aliena sit , ac nulla ratione possit natura gratiam recipere(cum eam, ut supra retulimus, quam primum educere sit tentandum,teste Galeno quarto de sanitate tuenda, verum de ea antelligimus, in qua natiira ipsa adhuc non est euicii a Ma gnam autem de paruam nominamus,rati O- neniatoris vel minoris operationis calidi tatis alienae nunquam tamen ipso calido innato uicto rimo semper cooperante ac

demum vincente. Verum si ea excremen ta taliter alterata ac crassiora reddita, valentius expulsioni repugnant, cum ea in con coquentis substantiam transire non valeat,

ad quid natura seu medicus huic alterationi vacabit, non propter aliud dicimus quain, quod concocta medicari iubet Hippocrata tes,nec ea crassitudo, quam a calido innato acquirunt, ineptitudinem eius parat ex pulcsioni,velut ea quae attigido seu calcierim modico . quinimo taliter alterata ac evicta

86쪽

nam ut Galenus assent,in commento apho r. quarti libri,cum cruditas humo rum adest,ita aliquid bene euacuariis impossibile. Cuius rationem reddens ait, oportere medicia naturae minis runa apiam per petuo imitari Vertina cum ipsa non ante humores discernat quam prius cocoxerit, nprius expellat quin prius discreverit, eodei autore aphorismo x x t r. primi libri, opus est ut bona excremetorum euacuatio fiat, tum ab ipsa natura quam a medico,ut prius ea ab eadem natura secernantur ac separen tu a bonis succis: quae segregatio seu discre tio exacte fieri non valet, si cococtio ipsam non praeeat,gunc nanque hoc est post co citionem naturam ipsam habemus euacuationi adminiculantem e rei in ipsi euici sint,ac nutrire non valeant,tanquam excrementosos ac alienos ab eo quod fantiliare est segregas,expellere tentat,quod quidem prius, cum permixti egent cum miliari. bus,ini eliciter tentaret, nec id esset naturae sed casus ratiUne,nimirum denique si prae dici succi seu excretarenta, licet ut alieni a

natura immutant Sacallemnii' in eius sub stantiam verti non valeanth in ea tamen immutatione, cum ab aeulsiose aliqi, to redduntur, non enim

87쪽

vi crastiores reddat natura ipsos immutar, ac alterat nec medicus ipse, cum ei in hoc opitulatur:verum, ut superet ac euincat denique assimilet, quibus superatis ac tui ctis cum nutrire non valeant nec persee dassimilari, promptius ac facilius a familiari bus siccis eos segreget atque discernat, eis que segregatis commodius a natura seu a medico expellantur, quod quidem aegriuS, Vnon absque magna vi ac noxa ipsius naturae, perficeretur, si prius, idelicet quana concocti acetii sti essent ac segregati tenotarentur expelli. Simulque familiarium cum

alienis expulit feret, ut liquido quisque percipere valet, de mente Hippocratiis de Galeni in praeallegatis locis. Fes systus inanifeste patet, quantum delirarunt, qui asse

ruerunt maturatiora ii, seu ut ipsi dicunt abusive loquentes, digestionem , in ali quo fieri posses, cum eius subtiliatione ecum perpetuo Hippocrate Galeno con stet uncia quae maturantur, crassiora eua dere , ut diximus. Et si de salsa pituita , quam Galenus libro de constitutioiane artis medicae purgare iubet , Oppia gnare quispiam , eam saltem concoqui non debere et Respondemus , Calenum eo loco dematuratione proprie dicta, quae tum acidar,tum dulci pituitae coni DCtit, velle

88쪽

velle loqtii , de qua insuper naturatiotae proprie dicta verba fecit quarto de sanita te tuenda,cum dixit cruda de semico et is huna oribus qui ante anguinis perie stionem

fuerunt perio filone,acribus vero ac moriadacibus, educitionem competere, at noluit eo loco de maturatione communiter dicta intelligere,quar non tantum salsa pituitae, verum non penitu corruptae uti lemmet asserit quinto melli odi medendi: vertim utraeq bili ac ictioribus ipsis tribuitur eo me autore secundo de ratione victus in morbiis acutis. De vitrea vero pituita, licet

frigidior sit acida, tamen quia acida quali ratis est particeps acida quoque appellar potest det propterea non est habenda alia ratio quam de ipsa acida, licet difficilius conco quatur quia rigidior est, ut latum tria sint

pituita genera,eodem Galeno teste,secun

do de disterentiis febrium, quarto de ratione victus in morbis acutis. Auito instabit, non ab re aduersariuS, dicenS,milia quid humores ipsi biliosi,quila in calidi&tenues sint, de ea de reparatissimi ad excre tionem ut Galenusa erit libro tertio pro gnos ricorum, concoctione prius egeant, qualia excernantur Circa quod digladian tui nonnulli nostri temporis medici, qui

dam allerentes, concoctione non indigeo

89쪽

nuiores transfluunt ab una parte in aliam, erum grauiter infestant, acquiescere non permittunt, cum ergo apsi per corpus mo ueantur, nati iramque ad eos expellendos

proritent , priusquam in aliquam pariem decumbant, praecipue prirncipem , tria

euacuandi sunt, concoctione Corum nota

expectata praecepto Hippocratis male nitaphorii moriri iri primi libri , sexto de morbis vulgaribus Vlteratas si crassos

atque tenaces humores fluxui parato red dimus, eos tenuando ac incidendo nam tusq; relerando , ut paret Galeno aptiori ni x x ii I. libri primi,&nono libri se cundi cur bil osos humoies tenues fluxuiq; paratos existentes,acn ullum lentorem paraticipante, priusquam purgem UycCncoque are tentabimus cum ex ea conco sitione, crassiores reddantur,quibus rationibus concludunt biliosos humores concoqui noli debere cam lain vero autoritate Galeni primo dena ori is vulgaribus, ubi ait, lita moros tenuet omnes et te crudoS,S ut con coquantur robustam deiiderare naturam, inter quos biliosum siccum, tum Hippo crates tum Galenus inutia at necnon autoritate Hippocratis iccundo de ratione vi

citiis in morbis acutis,ubi biliosa cruda apo

90쪽

pellat. non ab re opinantur biliosos succos priusquam expurgentur concoqui debere, cum non mouete uda idem Hippocrates iubetataphorismo x x in libri primi. Hi sce rationibus qui tana flavam, seu pallidam bilem , antequam e corpore excernatur, concoqui praecipiunt. Alii onco stione non expestata, statim circa inalia purgare iubent, tri t e sitam fouentes opinionem Hippocratis S maleni autoritatibus prout ex praediciis apparet. Vera in ut tantiquae sit veritas dilucidetur attendenda nonnulata sunt: pM JI', quod flauaseu pallida bilis,

aut in corpore redunduans ex una in alium

partem transfluit, nec sedein sibi adhuc fila naam si uim vel in qu piam parte firnia decuitabit. Se lo,cum eam concoqui dictamus, triplici ratione posse intelligi: aut conco sitione, tua familiaria alimenta in corpore concoquuntur, quam 5co sitionem, ut diximus Aristoteles Galenus elixatio ni assimilant acies se si graece dicitur, aut de ea concoistione, quae metaphorice a turatio dicitur Simili existente maturatio ni proprie die ae, qui inperi carpii essici tur,eamq graecili an sin nominat, ct cum

a re quoque duplex sit, quaedam proprie dicta, quae tantum dulci seu acidae pituitae iii buitur, ut superius diximus quaedam vero