장음표시 사용
61쪽
LIB. ER UNUS. NTEREA Iulius II Pontifex Max cum in Bononienses, qui ductu Ioannis emiuoli alseciuot annos a Romana Ecclesia defecerant, expeditionem ill omni conatu studio inteni
cius pataret, ut inditionem potestatemq; Apostolicae sedis eos redigeret quὀd eius exercitus ad tantam rem perficiendam, quum urbs sit a mis & populo validissima, non suffcerent i coia pias,quas Lodovicus Rex in Insubribus&Ligutaribus in hibernis habebat, duceCarolo de Ambasia equitum Magistro Galli Mareschallumivocant tunc in Italia Regem geret accetiunt. ἰQuod ubi a Regia maiestate is exorauit, statim impiger dux comparatis abunde quae ad tanti
62쪽
belli apparatum spectare videbatur, praemisiisq;
tormentis munitionibus xv Kal. Nouem bris anno D vi supra; a Natiuitate Saluatoris magna pro certimin nobilissimorum hominum stipatus caterva, Mediolano ad Laudem Pompeiam peruenit, ibiq; perendinauit, ut qui pra mittebantur milites cornodius Pado transmit terentur ubi etiam postridie, ne suorum neminem post se relinqueret, ad multam diem moram recit. Ex Parma paucis diebus post, quo omnes belli duces cum copiis conuenerant, cum Carolus lustrato rite exercitu castra mouisset, per agrum Rhegiensem, item Mutinensem iter facturus, iussit quadrata agmina tripam tita etsi per amicorum fines transibant instructa acie incedere, perinde ac si hostis adiutoset non longo interuallo, ut commoditis hospitarentur si aliquid accidisset, sibi ultro citroque subuenire possent. Cuius tanta fuit printer caeteros, qui hactenus aut per agros, aut oppida, aut prouincias legiones duxerunt, comtinentia, ut non modo manuctanti militis, sed
ne vestigium quidem cuiquam pacato nocuisse dicatur. Praemissi ad Rhegienses, citem ad Mutinenses, qui hospitiari commeatum mili tibus imperarent, summae prudentiae Maucu oritatis viri, Sebastianus Ferrerius ex Senatorio ordine, Megiorum citra Alpes Quaestorum amplissimus prae sectus, Comes Manfredus Tor-
63쪽
melius Novariensis, Laurentius Ozaniga Laudensis. Imperata trique populi accurate fecere. Hinc igitur cum Mutinam iustis itineribus peruenisset, copiis in aciem deductis Carolus se ad expugnationem arcis Castelli-Franci, quae prima est in limitibus agri Bononiensis, praeparat.
Quem ubi, qui rei praesidiis a Ioanne collocati
erant, aduentare exercitum intellexerunt, statim deditione facta oblatis armis ad Bononienses se receperunt. Ibi triduo Carolus commoratus est, expectans reliquum peditatum, qui ex Helvetiis vocontiis accersit mittebantur. Interim qui in agris oppidisve finitimis erant, cognito Caroli aduentu, cum omnibus his quae ferri aut trahi secum poterant, in urbem statim se recipiunt. Nam etsi antea rumor erat, quem falso sparsum existimabant, Regium exercitum aduentare, & crebrae in dies ex castris summi Pontificis incursiones in agrum Bononiensem fiebant, leuiaque praelia ultro citro committebantur; non tanti tamen id bellum secludum arbitrabantur, ut derelictis agris se sollim intra moenia urbis tegerent donec Gallicus miles accessisset. Tanto repente terrori insperatus aduentus Regii exercitus Bononiensibus fuit Carolus igitur confecto a Castello-Franco quadratis agminibus unius diei itinere non longitis a Bononia duobus millibus passuum ad Rhenum flumen castra metatus, praesidia ad ulteriorem ripam
64쪽
ripam, ne pons, si forte ex continuis pluuiis, ut aliquando fieri solet hyeme, fluuius nuntiaret, a Bononiensibus occupari posset, collocat. Hinc missus Fecialis, qui nomine Regiae maiestatis indiceret, quod nisi intra triduum, beri, & sese chm omni praesidio, quae pro summo Pontifice imperata hiissent facturi ultro dedidissent, ferro nammaque in eos, tanquam in hoste sne discrimine vicisteretur. Hi pro tempore responderunt, seimnia Resiae maiestatis& Romani Pontificis iussa, modo a Ioanne Bem
riuolo, penes quem tunc res essent, non intercederetur, libentissime executuros. Itaque supplices orare, obtestari ut eius opera eficeret, ut is vel urbe cederet, vel deposito imperio eam suis legibus uti permitteret, quibus vltro Romano Pontifici se statim dederent. Nihil autem obstare praeter Ioannis potentiam, qua ci uium animi plurimum deterreantur. Interea sue ex industria madante, Carolo Vt anim Am& promptitudinem uniuscuiusque in re ficta, tumultuaria periclitaretur, siue quod ita res exposteret clim ad arma clamatum esset , quasi Bononienses eruptione Regia castra ex improuis aggredi attentarent, tanta celeritate& duces milites ad signa quisque sua e vestigiose omnes instruisti receperunt, ut dissicile sit commemoratu quam statim in aciem, siue ad inuadendum , siue ad excipiendum hostem, ut
65쪽
casus offerret, qui ea die extra moenia nusquam colaparuit, conuersi fuerint. Postridie autem Ioannes cum liberis Mamicis aliquot numero fere quingentorum equitum, cum videret vires suas Iononiensium, quibus tunc maxime diffidebat ob tumultuariam adueris factionisin popularium seditionem , vel potentioris cuiuivis populi, sussicere non posse ad sustinendam tam validi firmi exercitus oppugnationem obsidionemve, paulo ante lucem clam Bononiensibus in castra Regia se recipit. Hinc acceptis a Carolo oblatis conditionibus ad Sanctii Doninum Palavicinorum in agro Parmensi oppidum comitante Antonio Maria ex imperatorio madato cum familiaribus suis profectus est. Dein, quod Bononienses Carolo,rbem dedere,vi eius exercitum , ut polliciti fuerant si Ioanes demigrasset, admittere intra moenia recusarent, quod eam summo Pontifici se iam dedidisse assererent, legatosque eius ob tumultuariam inter nobilesti plebeios seditionem exortam, improuida plebes contra ius gentium, quod minus tunc nobilitas posset, ignominiose
1epulissent mox eadem fere hora accepto nuntio tormenta tonabardas cum exercitu portis admouit, quas biduo ita concussit, ut turris, quae portae imminet, non sine magna ruina
conciderit. Interea dispositis excubiis ad loca magis opportuna, ne in nostros ad quatienda
66쪽
DE EX PED. BONONIENSI. 26muhimenta & propugnacula intentos, Oppidani ex improuiso erumperent, etsi arduum admodum videbatur ob continuos imbres, quiabus natura terrae in tenacissimum lutum facile resoluebatur tamen ipse modo pedes, modo eques, vel simulato habitu inter primos, modo inter postremos cum quibusdam selectis proceribus versari, modo castra excubias circui re Hos hortari, alios monere, nonnullos precari, plerosque castigare. Tanta erat in strenuissimo duce, dum singula belli munia obibat, quaecunque pericula sustinendo vigilantia, celeritas, blertia ut ubique eodem momento in tanta dissicultate non adesse solum, sed interesse videretur Bononienses, dum ea geruntur, rebus suis fatis dissisi legatos qui de pace
tractarent, ad Carolum iterum miserunt. Hi cum in urbem optima spe rediisset, percunctantibus' nonnullis plebeiis obuiam effusis, quidnam ex castris afferrent, pacem respondissent: eorumq; temeritati humanissimum ducem concessisse, modo in urbem, ut expromissum fuerat, cum omni exercitu reciperetur statim ac clamatum est bellum se malle cum Gallis, quam pacem ne urbem cum exercitu, Vt petebatur, ingrederentur; qui intromissi erant cum legatis ad praeparada hospitia, repulsis, non multo post in nostros, qui iussu ducis oppugnationem omiserant, tormenta4 catapultas conji-
67쪽
cere, eruptioneque facta antesignanos milites, qui ad muros excubabant atrociter sublato imgenti clamore inuadentes, a nostris tamen se liter repulsi , aliquot inter certandum desidera tis, plerisque vulneratis, nonnullis captis, qui imperatoris iussi mox dimissi sunt, praecipiti figa intra munimenta moenia turpiter se receperunt. Hos nostri insequentes urbem ea die vi ingressi diripuissent, vixque a caede temperatum fuisset, si omnis equitatus, qui extra Rhenum erat, ita statim adesse potuisset. Itaque praesium, quod induciarum exiguo unius noctis interuallo diremptum fuerat, redintegrari coeptum est. Interea missi oratores a Bononiensibus ad summum Potificem, quum ma
gis atque magis dubitare ne Galli in urbem,
quam breui expugnatum iri animaduertebant su diutius oppugnarent, irrumperent , iam vi captam iure belli diriperent qui exponerent se, sua eius potestariis ditioni, clim Ioannes Bentivolus, cuius potentiam maxime formidabant discessisset, sponte dedituros, in eiusq; acta constanti fide iuraturos. Ideoq; supplices orare; obtestari, ut urbem suam seruaret. Quod facillimum factu esset, si moneret potentissimum maximi animi ducem, ut ab eius oppugnaritione desisteret. Legatis benigne Mimissis deflcretae sunt litterae,quibus Carolo gratias agebar, quod eius opera ductu Bononienses se sine
68쪽
logiore bello, aut atrociore praelio dedidissent; thortabaturq;α rogabat, ut huiusmodi oppugnationem omitteret, quum populum &Rempub seruaturus non aboliturus tanto dispem dio venisset Sibi autem fatis esse factum, quod dica is parerent, conditioncsque quas . offerre expuli Ioannes, sponte acciperent & ad id misisse legatum, in cuius acta eius nomine iurassent Bononium venturum tunc enim Imo-Jae agebat ubi si quid in eum Bononienses perperam commisissent, de perpetratis eius arbitrio facile stupplicium sumpturum. Nec esse interim ob leuia quorumdam popiriatiunt ingenia, qui praeter bonorum opinionem, nulla lege, nullo ordine, nullaq; ratione, sed fanatico quodam furore regeretur, tam praecipiti ruina euertendam populosissimam,&. bonorum, terea disiciplinarum altricem, in opimo Her tili loco a Gallis conditam urbem sed perspecta iam multis argumentis Bononiensium leuitate, Vtpote qui toties. legatos in castra, qui eius iussa Regia maiestatis, nomine totius Reipub capesserent, frustra misissent, quum ne minimii
quidem quod polliciti fuissent, hactenus praestare voluissent, quasi eae litterae ficta essent,
urbem acrius oppugnare constituit. Itaque crebrioribus ac vehementioribus tormentis muros quatere, propugnacula demoliri, omnia parare, quae ad accelaradam expugnationem perti
69쪽
tas aperte concuteretur. Verum data legatis
fidei memor nihil praeterea attentauit, nisi ut oppidanis omnem expugnandae urbis terrorem excuteret Iussit itaque statim tormenta sartem exercitus, qui ad moenia pro bombardis astabat, ad Pontem Rheni in caitraq; transportari. Oppidani interea rerum ignari magis ire
pidare, verentes ne Carolus tormenta in eum locum eminentiorem, unde tota urbs concuti
posset, deduci pararet: ob id nostros abeuntes, ut eos disturbarent, catapultisvi sagittis ex muris tropugnaculis nequicquam persequebantur. In castris,dum ea gerebatur, maxima penuria annonae erat; qui praeerant rei frumentariae, existimates exercitum, ut polliciti fuerant Bononieses, inter moenia receptum iri qui ex
Mutinain finitimis castellis commeatum assa tim in castra comportabant dimissis, nullam ei operam rei dabant. Nouem decem feta dies post incoeptam oppugnationem continenter pluit. Quod maximo commeantibus im- 'pedimento erat quod natura loci, ut supra diximus, sit lutuletari terrae tenacioris. Res m xime hoc loco exigere videtur, ut a quibus Bononia condita sit quam breuissime attingamus.
Eius prima fundamenta ab Hetruscis iacta fuiD se nonnulli tradiderunt qui cum in eam pia niciem proximam suis Alpibus descendissent, agri fertilitate, aeris temperie fluuiorum amoe-
70쪽
DE πλε NONIENS P. nitate, salubritate caeli pellecti destitutis patriis sedibus ea loca primi incoluissent, Felsinael urbi nomen dedissent. Alii putant vetustissimam Romanorum coloniam, quasi illo deductis itibus millibus virorum primo constituerint successitique temporis postea admodum auxerint. Plerique a Boiis Gallorum populis coditam gentili sermone primum Boioniam nucupatam Volunt. Nam eam velut praesidium aduersus Hetruscos ad radices Apenini collocasse autumant. Quanquam sunt qui dicat ab indigenis primo positam aliquadiu Hetruscorum primariam Vrbem citra Apenninum, effectam deinde Boiorum caput. Quod mihi absonum videri non potest. quum victi fere omnes quam pussime in gentem nomenq; imperantium concedant. Ex quo facile crediderim a Boiis Gallis qui pulsis Hetruscis eam tenuerint, cognominatam quae licet ad Romanos postea peruenerit, quum eius ciues non opulerint, non nomen solum retinuit, sed opibus4 diuitiis aucta inter finitimas urbes aliquandiu principatum facile ob tinuit. Nam per Augusti tempora desaliorum aliquot Imperatorum trium opulentissimarum Italiae ciuitatum supero mari adiacentium Vna fuit, adeoq; aliquo tempore post armis potens,
ut aliquot an uos bello cum Venetis, ne naui Parent, contenderis. Discordiis postea ciuilibus, qua plurimur eam ciuitatem attriuerant, ali-