장음표시 사용
51쪽
DE ΡgD. Alio IovIII .runtur, Ferdinandus, quem sanctum Germanum cum omni exercitu se recepisse docuimus,
etsi huiusmodi Caroli sontificis dissensiones aliquid spei rebus suis afferre videbantur 'a- men, quod iam in regno tumultuari senserat, relicto in eo oppido praesidio cum reliquis copiis, si populos sua presentia in fide continere posset, in Campaniam, Capuamque proficisti pergit. Inde ab Alfonso patre accitus, Neapolim relicto Capuae in praesidiis exercitu, peruenit. Nam Alfonsus siue quod existimaret populos ac proceres longo odio sibi infensos ea noui Regis constitutione demulcere posse, siue quod vereretur ne si persisteret in regno a suis
captus aut obtruncaretur, aut aduenienti Carolo captiuus traderetur, se imperio abdicare secedereq; ac rerum administrationem Ferdinalido filio, eo animo, ut si superior esset, ius regni sibi in posterum seruaretur, remittere constituit. Conuocatis itaque primoribus regni publico omnium consensu Ferdinandum regem appellat, omnibus principibus regni, quos senior Ferdinandus pater ob suspicionem dubiae fidei, aut noui alicuius consili in vinculis iamdiu continuerat, carcere dimissis deposito deinde imperio, tanquam priuatus in Siciliam breui tractu veluti in secessu rerum euentum
oratistolaturus, exiguo lembo adnavigat ubi re igiosorum Coenobium ingressus, siue quod eo
52쪽
habitu se tutius delitesce' posse arbitraretur, quum omnia ei suspecta essent siue quod humana negotia fastidiret , cuculam induit Ferdinandus cum in eius acta principes iurassent, copositis' quoquomodo Neapoli in quam Ocyssime potest in castra, Capuamque reue titur. Interea Romae post longas dilaeptationes nam quindecim dierum ea altercatio fuit)percus o tandem inter Pontificem, Regem foedere initaq; pace, cuius auctores fuere Philippus de Sabaudia, Lodo uicus Luceburgus, Gulielmus
Brisonetus Episcopus Mactouiensis, qui paulo post postulante Rege inter Cardinales ascriptus fuit, Carolus omnes copias, peractis prius de more ab Alexandro rite sacris ad fines regni prς-
misit, legatos item ad Florentinos qui coacto ingenti exercitu agrum Pisanum iam tum de populabantur, Murbem obsidere properabant, destinauit, qui eos ab armis discedere iuberent; aut expromissam pecuniam pro ea urbe caeteris'. castellis pendere interpellarent. Sed parum profecerunt legati, quum coeptam obsidionem Florentini soluere recusauerint, quod cernerent Regem aliis bellorum motibus breui implica tum iri. Et iam plerique moliebantur ut Carolum vi Marmis talia detruderent. Ipse demum, cum omnia loca , in quibus priscae veneratio-IHS memoria extaret, laetus ac supplex salutasset
adoressetque, acceptis ab Alexandro obsidibus
53쪽
Caesare Borgia tum Cardinali, qui postea Dux
Valentinensium fuit, Virimino, qui cum incertamen de imperio cum fratre descendisset, victus ad Rhodios suppetias exoraturus, confugerat a quibus postea Romam ductus Pontifici dono datus fuerat cum pretiorianis militibus in castra proficiscitur. Interim dum Carolus in Velitris oppido Volscorum ageret, duo ex His pania oratores ad eum venere, qui post graues querelas quod is contra legem foedera cum
eorum Rege inita, tam magnos exercitus in
Italiam transportasset, urbes, oppida castella Romanae Ecclesiae inuito Pontifice inuasisset, ipsumq; Pontificem prius defiga cogitantem, in molem Adriani, ut sibi ciebus suis coni-leret, recipere coegisset, monuerunt ut ab armis discederet, eam expeditionem contra Al- sensum omitteret, iure prius experiretur quam armis, ad quem regni ditio spectaret. Non toleraturum Hispaniae Regem, qui validissimam haberet classem,&potentissimos in armis exercitus, quod regnum tam iniuste cum maxima eius iniuria occuparet. Ad haec Carolus respondit, se nihil contra pacis conditiones attentas se nec Hispano regi iniuriam intulisse. Summo Pontifici, quod Alfonsianas contra se partes praeter morem religionis tueretur, occurrinse nec in eum, nec in res Ecclesiae quicquam
violentum commisisses se liberum aditum so-
54쪽
liim voluisse , quod negari non debuerat. Se a maioribus suis non degenerasse qui nihil
sanctius existimabant, quam Christianam retiagionem tueri si Pontifex se aequum censorem si raeberet, non dicturum sua causa fugere vo-uisse; sed quorundam malevolorum peruersis delationibus commotum in arce Adriani ali quot dies fuisse Modo reconciliatum Pontificem, cum eo sibi pacem firmatam, satis constare regnum iure succetario sibi pertinere. Itaq; sibi licere vi Marmis ab iniuste occupantibus illud vindicare. Nec tanti facere Hispaniae Regis potentiam , ut tantillum a iusto proposito retrahatur Missi item a Maximiliano Rege Romanorum ad Carolum legati, qui dicerent Maximilianum breui in Italiam cum maximis copiis descensurum ut Imperii insignia Romae Consequeretur. Itaque ei cum auxiliatibus aut subsidiariis militibus, si exposceret, praesto affuturum parum compertum habeo quid inter eos principes postea transactum sit. Interea Carolus, quod Caesar Borgia, quem supra obsidem docuimus, ausegerat,4 Zmminus, non sine suspicione propitiati veneni decesserat, per litteras, nuntios cum Romanis & Pontilice egit, quum eos suspectos non parum haberet, ut ii quo animo in se essent aperte declararent. Quod ubi Romae compertum est, concussi repentino timora homini, ne indignatandus
55쪽
Rex eorum fines depopularetur, ac ad urbem cum infesto exercitu redire, statim legatos miserunt sui purgandi gratia: qui dicerent optimos esse animo in eum, nec unquam ab eius voluntate discessuros. Dimissis itaque legatis missius est Philippus de Sabaudia ad summum Pontificem, cum quo firmatae sancitaeq. iterum rite & recte conditiones pacis & foederis fuerunt. Ex Velitris mouens Carolus per vallem, quam
Motonem nominat, ad Pontem curuum, extre
inum Romanae Ecclesiae oppidum, duxit. Hinc expugnatis duobus in collibus oppidis Mont fortino de sancto Ioanne artes natura admodum munitis, in praedamq. militibus datis, ac omnibus fere oppidanis ferro trucidatis, tantus repente huius rei fama pavor finitimos inuast, ut de salute potius quam de pugna consuli rent. Vbi igitur qui in sancto Germano in praesidiis relicti erant, appropinquare Gallicas acies prospex unclaui quadam velitatione repugnare primum, tum de oppido dedendo aperte agere ceperuiu, quod oppidani in Gallicas partes
clam inclinare viderentur. Recepto per deditionem sancto Germano,Suessam araiectum munitionibus satis firmata oppida Carolus expugnare , aut quoquomodo obtinere contendit. Interim Ferdiliandus, siue amore mulieris captus, ut fama erat, siue terrore perculsus, re lictis qui exercitui praeessent, &aes in castris ad
56쪽
ministrarent Ioanne Iacobo Trmulti, Verginio Vrsino vi Nicola Petiliani Comite, Neapolim proficiscitur. Inde per nuntios aliterras clam egi eum Ioanne Iacobo, siue quod sitis iam dissideret, siue quod tutius esse arbitraretur aliqua conditi mecum Carolo pacisci, quam dubiam belli fortunam experiri, ut ad Carolum cum mandatis de pace tractanda iter acceler rer. Res maxime hoc loco hortari Videtur, quo .uam dociant,vir tempus admonuit, aliquid de natura cultu* eius altius repetere, ac paucis disserere etsi aliis Iocisvi proximis libris de eius rebus rectar gestis alid dicturi sumus Ioantis igitur Iacobus nobili peruetusta Triuultitiorum inter Insubres familia ortus, litteris ac liberalibus disciplinis iuxta atque doctissime eruditus, prima munia militariaisub Galeacio Sser, tia admodum adolescens strenuissim,exercui animo ingenti, loria in honoris cupidus, laborum patientissimul; adeo ut ab negotiis nuruix eum voluptas unquam remorata sit .suhamae vigilantia , vitae frugalioris corpore Vegeto ac tereti toroso pectore, facie elata apertaq; ac decora, oculis nigilaantibus, facundus, callidus, Hibellicae perstissimus, in praeliis strenuissimus, amicitiarum tenax, in Acinorosos seuerus, altitudinis ingenu incredibilis, firmae memoriae, rarae eloqueritiae,in bnuiuiis spie iduus ac lautus, in omnes liberalis & munificus, fidei cul-
57쪽
to ac obseruantissimus . His virtutibus, suis haerus, apud exteros clariis habebatur. Qui effectumust, ut cum Ludovico Sfortia, quem ad Mediolanensium imperium iam tum aspirare docuimus, siue ob inuidiam, siue ob suspicionem, quod partium Io Galeaci esse videretur, stipendiis primum priuatus, tum demum c imrediisset, domo patriaque reiectus, ad maiorem Fcrdinandum confugisset, equestribus .cOpiis praeficeretur. Cum igitur Io Iacobus ad Carolum cum mandatis peruenisset, Verginius Ursinus, Nicolaus Petiliani Comes, quOS exercitui ou castris cum Io. Iacob praefectos a Fer
dinando, cum Neapolim proficisti pergeret,
fuisse demonstrauimus siue quod aegre ferrent huiusmodi prouinciam sibi demandatam non fuisses; tantum inuidetiavi mala ambulo quo,
rundam mortadium animos exagitat, ut ab ossi, cio deflectere non vereantur: siue quod animo
fracti essent, absentia Ferdinandi Iacobi re licta Capua, Nolas cum suis copiis se recipiunt. Quod ubi per exploratores Carolus cognouit, reccptis in deditionem Suessanis ac Traicianis, Capuam nobilissimam urbem , dedentibus suvltro ciuibus intrare festinat . Inde Auersam ἀidem facientibus oppidanis, proficiscens ingre ditur. Iniecim Ferdinandus omni spe retinea1ndi regni destitutus, quod omnes Principes
populos facta in se redellione summa laetitia
58쪽
applausu Caroliam ubique quo proficisceretur
excipere iam cognouisset, Regemq; aperte consalutare, eiusq; aduentum sum mystudio aliosessiagitare, 'lerosque belli duces cum copiis defeciste, relicto in arcibus capoli ccccc militum pra: sidio, classem, quam illic sex triremium&duarum nauium paratam habebat,cum auri largenti non paruo pondere constendit. Nam quod Carolo nulla tunc parata classis os set, futurum esse arbitrabatur, ut si aliqui in Italia motus in Carolum fierent, quos iam parari senserat, facile regnum, si aliunde suppetias sibi comparare posset, recuperaret. Cognita igitur Ferdinandi fuga, deducentibus primO- ibus urbis ac regni proceribus populorumque legatis, qui ad eum, ut in eius acta ultro iurarent, eamque Regem consalutarent, summo studio ac festinatione iam undiquc confluebant, Carolus Neapolim omnium maxima laetitia
publico applausu ingreditur Nihil enim qua
transeundum crat, quod ad ornatum portarum, itinerum , parietum, locorumve pertineret, Neapolitani praetermisere. Et fere omnis populus obuiam effusius vocibus4 gestis Carolum Re gem transeuntem consalutabant. Interim misi. Iudovico Luceburgo cum parte copiarum, qui Nolas, quo Nicolaum MVerginium Vr- sinum confugisse demonstrauimus obsideret oppugnaretve Carolus tormenta muralesque
59쪽
machinas, o caetera omnia bellica instrumenta, quibus arce , quas Ouum Nouum castellum appellant, demolirentur, quod aliter e pugnari non possent, quam celerrime praeparari iubet in Arces erant ad bellum ducendum aptissimae nitura ,vi loci munitione. Nam mariri, velut ingenti fossa altera circumducebatur; utraque turribus aggeribus, muris ac propugnaculis quasi inexpugnabiles circuquaque cingebantur. Paucis diebus postquam oppugnari
coeperunt, expugnatis Nolis, Verginius Vrsinus Nicolaus caeteris qui in praesidiis erant, aut trucidastis, aut spoliatis, capti Neapodim d ducuntur. Expugnatis itidem non multo post Neapolitanis arcibus arte natura, ut diximus, munitissimis eoidem'ue in hune modum recibus Carolus ludos varia certamina Neapoli instituit. Dum igitur ludi celebrarentur, Mactia ramitin horrudum fore: speetaculum p
Din. Nam quod Heluetium ad moeniana quae
d si, ut spectaret, conseendentem, quidam ex itx iis, sesu d praeerat, grauiter vulnerasseti xxv repente indignatione rei sparsi rumore Melaeti perculsi ad arma decurrere,
vi Flagi tormenta vi occupauerint, in Gallos rem et ign4rc fremente, furore indigna di insevisaeio conueriminst. Nec spatiumerat Callis arma rapiendi inermes passim ab atiis viridue in trucidabantur: ciues rerrore ρο -
60쪽
. cessi intra domos se continebant. Huius rei fama permotus Carolus in medias Helvetiorum acies cum paucis suorum inermis rorumpit, causias tumultus exquiri: rogat, obtestatur per fidem datam , per iusiurandum, itare arma deponant: si quispiam eos iniuria assecisset, exponerent se grauissime animaduersurum. Non esse furori irae indulgendum in tam praesenti discrimine. Animaduerterent hostem non longe abesse qui si tumultum inter eos excitatum
cognosceret, statim non parua manu compa- rgia reuerteretur reliquos , qui ex tumultuario coflictu superessent, facili internecione deleret Tot laboribus, tot praeliis dimenso tam longo terrarum spatio, comparatam tot victorus tua virtute gloriam Vno momero tam igno ' 'λminiose, non ab hoste ereptam, sed suo iuro Gis res discordia amissuros. Se Regem esse velut optimum omnibus parentem, aequum inter eos disceptatorem. Nec minoris facere Helvetios belli socios, quam stipendiarios milites, Gallos legionarios equites omnes iuxta ha m. Praesentia Moratione Regis pacati Hel - ii depositis armis, prostrati quasi rubore persus. ac poenitentia ducti veniam orantes mox reconciliantur. Dum ea in regno geruntur, Carolus in dies certior fiebat nuntiis & amicorum litteris magnos in tota Italia terra marique arparatus contra se fieri