ComÅ“diæ sex. By Pub. Terentius. Ed. D. Heinsius

221쪽

ed non eredidi adeo, ut etiam totam hane odisse a domum: foras- .uod si scissem, illa hie maneret potius, tu hine iseru tui de , quam immerito aegritudo haec oritur me abs te, Sostrata..us habitatum abii,concedens vobis, rei serviensa umptu vostros, otiumque ut nostra res posset pati, Ie labori haud parce ias, praeter equum, at qua aetatem meam hi e ἰon te pro his curam rebus, ne quid aegre es t mi- m. Non mea opera , aeque pol culpa evenit L. in

Pola hie fuisti: ii te omnis haeret culpa sola, Sostrata tua hic erant, curaresci cum ego vos solvi curia

caeteris.

um puella anum suscepisse inimicitias non pia et ellius dices culpa factum. s. haud equidem dico, mi Laches. Gaude , ita me dii ament, gnati caussa nan de te quidematis scio, peccando detrimenti nil fieri potest. . Qui scis, an ea caussa, mi vir, me disiuas

mulaverit,

It cum matre una plus esse: L. quid ais non si- gni hoe sat est, auod heri nemo voluit visentem te ad eam intromitteret . Enim lasiam opido tum aiebant eo ad eam , nor admissa sum. Tuos si illi niores morbum magis, quam iam aliam rem , arbitror sit merito adeo : nam vostrarum nulla est , quintgnatum velit licere uxorem quae vobis placita conditio sta

ubi duxere impulsu vostro , vostro impulsu easde.ra

PHIDlPPUS, LACHES, SOSTRATA.. si scio, Philumena, meum ua esse, ut te

222쪽

Quae ego imperem, faceres: ego tamen patrio alὶl imo victus saeti in hi ut tibi concedarii, neque tua labidini advortatior.

I. Atque eccum Phidippum optume id ose hoc; sin seibi, quid it Phidippe , esse ego meis omnibus scio me apprime tequentem: zed non adeo , ut saeti ta mea illorum corrumpat

Quod tu idem si saceres, magis in remi nosti am, ec vostram id esset. Nunc video in illarum potestate esse te II ei vero. L. Adii te heri de filia ut veni, itidem incertum

Haud t deest: si perpetua vis es e assa tatem hanc,

Celare te iras si quid est peccatum a nobis , profer Aut ea refellendo, aut purgando vobis, Corrigemus, Te iudice ipso sim en est caussa retinendi apud Os Quia e ra est te in i injuriam sacere arbitror, hi

si 'eii, satis ut meae domi curetur diligenter. At, ita me dii ament, haud tibi hoc concedo , etsi Ut tu illa, i, j. . in magis velis , quam egon id adeo

stilati caussa,

Quem ego intellexi illam haud minus, quam teipsum, magnificare. Neque adeo me clam est, quam si eum gravater laturum credam Noe si rescierit eo, domum studuo nae praus,quam ille huc redeat. PH .aches,lc diligentiam vestram, rabem gnitate ni

qui eis, omnia si , ut dicis, animum '

Et te hoc mihi cupio crederes illam ad vos redire Si facere possim ullo modo . . quae reste tacere id

rho qui nati accusat virum incla me:

nam post tuam attendi , Magis i viciae pi cogere ut rediret sancte adiurat

2 post apud vos Pamphilo se absente seritin i

223쪽

' iud octasse alii vitii est: leni ego animo stim natum Non possum advorsari meis L. item Sostrata S. hec me miscrami L. Ceriumne est istuc l. nune quidem, ut videtur, sed nunquid vis 3 Nairi est , quod me transire ad forum jam oportet,

L. eo tecum una.

Propter paucas, quae omnes faciunt dignae ut vidcamur malo. Nam, ita me ament di quod me accusat nunc vir, stim extra noxiam. sed non fac te est expurgatu ita animum induxerunt, socrus Omne is ei te iniquas haud pol me qui acni nam nunquam secus Habui illam , ac si ex me esset nata nec, qui hoc mi eveniat, scio. domum.

Nisi pol filium multimodi ameγpecto ut redeat. ACTU III. 2CENA LPAMPHILUS, PARMENO. Marum HI N A.

PAM ' ' Emini ego plura acerba esse ex amore homini unquam oblata credo. Quam l. heu me infelicem, hanccine ego vitaim parsi perdere ZHaccine ego causa eram tantopere cupidus redeundi domum' Cui quanto fuerat praestabilius , ubi vis gentium

Nam nos omnes, quibus alicunde aliquis ob ectus est labos, . Omne quod est interea tempus , prius quam arescitum est, lucro est. peries. 'AR. At se, citius qui te expedias his a minuis, re Si non rudi isses, hae irae factae esseiri inulto ampliore :

224쪽

zed nunc adventum tuum ambas , Pamphile, lato

reverituras.

Rem cognosces, iram expedies restitues rursu in in gratiam. Levia sunt, quae tu pergravia esse in alaimum induxti tuum.

FAM. Quid contalare me an quisquam siluam gentium est aeque miser Trius quam hanc uxorem duxi, habebam alibi am-m una ainori deditum

Jam in hac re ut taceam,cuivis facile scitia est quam sueri in miser: Tamen nunquam ausus sum recusare eam, quam mi obtriadit pater. Vix me illine abstraxi, atque impeditum in ea expedivi animum meum, Vix iue huc contuleram hem nova res orta est. porro ab hae quae me abstrahat.

Tumi:atrem ex ea re me aut uxorem in culpa inventurum arbitror:

Quaecum ita esse invenero. quid restat, nisi porro ut fiam miser bct: Nam matris serre injurias me , Parmeno, pieta ju-Tum uxori obnoxius sum cita olim suo me genio petetulit, Tot meas iniurias quae nunquam in ullo patefecit

Fed magnum nescio quid , necesse en evenisse, armeno, iatu. Unde ira inter eas intercessit, quae tam perman itPAR Hoc quidem hercle parvum cs, uvis vero veram ratione nis equi Non maxumas, quae maxumae sunt interdum irae,anjurias Faciunt nam saepe est, quibus in rebus alius ne iratus quidem est Cum de eadem causa est iracundus alius mima ei simus. 'ueri inter sese quam pro levibus noXns iras ge-Quapropter quia enim qui eos uberarat an inaus infirmum gerunt

Iucla mulieres sunt serme, ut pueri, ex seu Ientia

225쪽

ortasse unum aliquod verbum hane inter eas iram

eonciveri .PAM. Abi Parmeno, intro, ac me veni si nun-ela P, R. hem quid hoc PAM. tace. PAR Tre id ari sentio, cursari rursuna prorsum a 'edim ad fores larier. Aeeedi popius hem, sensistin ' PAM noli fabu-Pro Iupi e , audio clamorem PAR. tute loqueris me vetas M. Taci, obsecro, mea gnata. PAM. matris vox via est Pla ilia tnenaria

ruultu sum. PAR qui dum 3 PAM. perii PAR. uam ob rem i A M. nescio quod magnum

malum.

PraeCho , armeno, me celanti PAR. uxorem Philumenam vitare nescio quid,dixerunt. id si forte est, melicio.

IAM. Interii cur mihi id non dixti PAR quia

non poteram una omnia.

nemo ne medicum adduxit PAR. nescio. PAM. Ceta hinc ire intro, ut hoc quam primum, quidquid est , certum isti m Quonam nodo, Philumena mea nune te ostendam affectam l Nam si periculum ulliuia in te est, peri si me una haud dubiam est. inui PAR Non usu; facto est mihi nime, hune miro si l Nam invisos onneis nos e ita inissentio : Here nemo folii S stratam intro admittere, si forte morbus ampi or factus siet, Quod sane nolin, niaxume heri causta mea: Servom illi eo in rotis se dicent Sostratae: Aliquid tuli 2 Omminiscentur Capiti, atque aetati illorum , morbus qui actu sit. Hera inerime:iten et ego in magnum malum. II II.

226쪽

Male metuo, ne Philumenae magi' morbus aggra

vescat:

Quod te, si sculapi, te salus,ne quid i hujus o

Nunc ad eam visam. PQR. heus Sostra a. S. Ae .PAR. iterum istine exeludere. S. Ehem Parmeno,tu ne hic crasῖperii, q id saeiam misera sit tegra Non visam uxorem Pamphili eum in prohinio hie PAR Non visas, ne mittas quidem visenti ausa quemquam. duco et Nam qui amat cui odio ipsus est, bis sacer stulte Ibaborem inanem ipsus capit,& illi molestiana tart. Tu in autem filius tuus introiit videre, ut venit,quid S. Qiici ais3an venit Pamphilus PAR venit. Sosia

gratiam habeo.

Hem, istoc verbo animus mihi rediit, eura x corde excessit inolo. PAR Jam ea te caussa maxume hue nunc introiri Nam si remittent quippiam Philumeliae dolores Omnem rem narrabit, scio, continuo sola soli, Quae inter vos intervenit, unde ortum est nati u irae Atque eccum video ipsum egredi quam tristi a. s. o mi gnate. . salvan PAM. Mea mater, salve. s. gaudeo venista salvom. Philumena est PAM. meliuscula. . utinam istuo ita di faxint. Quid tu igitur lacrumas aut quides tam triatis 3 PAM. recte, mater. invasit S. Quid fuit tumulti dic mihi: a dolor repenta PAM. Ita factum est. S. quid morbi ita P A M.febriti S. quotidiana PAM. ita aiunt. I sodes intro, consequar jam te, mea mater. S. tati P A M. Tu pueris curre, Parmeno obviam , atqualiis onera adjuta. PAR Quies non seiunt ipsi viam Homum qua Odeant PAM. cessas ACTU III. CENA III.

NEque mearum rerum initium ut um inventro

idoneunis

uias

227쪽

unde exordiar narrare , quae aec opinanti accidunt, artim , quae perspexi his oculis , partim, qua accepi auribus: Qua me propter exanimatum citius eduxi foras. Nam modo me intro ut corripui timido , alio su

spicans lie mihi:

Morbo me visurum affectam, ac sensi esse,uxorem Postquam me aspexere ancillae advenisse , illico omnes simula aetae clamant, venit, id quod me repente aspe

xerant.

red continuo voltum earum sensi immutari omnium, saruiatam incommode illis sors obtulerat adventum

meum.

Una illarum interea propere praecucurrit, nuncians fide venisse: ego ju videndi cupidus recta cosequor. Posteaquam intro adveni, extemplo Jus morbum gnovi miser. . Nam neque, ut celari positet, tempus spatium ulluna dabat: a eque voce alia , ac res monebat, ipsa poterat

conqueri. Postquam aspexi, o facinus indignum , anquam: corripui illico citus. Ne inde, lacrumans incredibili re atque atroci per- alater consequitur jam ut limen exirem , ad genua accidit, Lacrumans misera miseritum est profecto hoe cest, ut puto Omnibu' nobis ut res dant sese, ita magna atque humiles sumus. Hanc habere orationem mecum principio mititit: O mi Pamphile, abs te quamobrem haec abierit,eausa a vides Nam vitiuA est oblatum virginatim ab nescio quo improbo: Nunc huc confugit, te atque alios partum ut cela

ret suum. .

.zed cum orata eius rena.IIilco , nequeo quin lacru-mem miser.

Quaeque sors fortuna est, inquit , nobi quae te

hodie obtulit , -

228쪽

Per eam te obsecramus ambae , si jus uias eit, uti Advorsi ejus per te tecta tacitaque apud omnea

sent:

Si unquam erga te animo esse amico senit eam, mi Pamphile, Sine labore hanc gratiam, te, uti tibi des, pruilla nunc rogat: Caeterum te rediicenda istac, quod in remit tuam. Partu ire eam , neque gravidam esse ex te, solus

conscius: Nam aiunt tecum post duobus concubuisse an mensibus . .

Tum, postquam ad te venit, mensis agitur hie jam septinius: Quod te scire, ipsa indicat res nunc si potis est, Pamphile, Maxunae volo doque operam , ut clam partus

eveniat patrem,

Atque adeo oinneis sed si fieri id non potuit, iam sentiant, ' Dicam abortum es. scio nemini aliter sui pectum Quin , quid verisimile est, ex te recte eum natu na

putent.

Continuo exponetur hic tibi nihil est quae qua in incommodi: illi miserae indigne factam injuriam contexeris. 'ollicitus sum, Sc servare in eo certum ea, quod dixi, fidem. Nam de reducenda, id vero neutiquam hone itum esse aibitror: Nec faciam cisi amor me graviter consuetudoque

tenet.

Lacrum , quae posthac sutura est vota, cum mentem venit, bona. Solitudoque o fortuna , ut nunquam perpeti esse jam prior amor me ad hanc rem exercitatura reddidit, Qtium ego consilio mictum seci idem nunc operam huic dabo. . . Adest Parn eno cum pueris . hunc D ime est Opu

In hac re deis nam olim soli credidi, I a me absit auiis in principio, cum data est:

229쪽

ereor , si clamorem ejus hic crebro audiat, I parturire intellegat aliquo mihi est line ablegandus , dum parit Phihimena. ACTU III. CENA Q

PARMENO, Si S I x, PAMPHILUS.

AR A In 'tu tibi hoc incommodum evenisse iter S. Non he eleve bis, Parmeno, dici potest 'antiim, quam re ipsa navigare incommodum est. AR Itane ei te s. o fortunate, nescis quid maliraeterieris, ii nunquam es ingressus inare. lam alias ut omittam miserias, unam hanc vide: . ies triginta , aut plus eo, in navi sui, una interea temper mortem expectabam miserit usque advorsa tempestate usi sumus. AR. Odiosum S. haud clam me est denique hercle aufugerim 'otius, quam redeam , si eo mi redeundum sciam. An Olim quidem te causse impellebant leve , ruod nunc minitare facere, it faceres , Sosia.ed Pamphilum ipsum video stare ante ostium. te intro ego iis . adi , , me velit. sere, etiam tu hie stas' PAM. quidem te expecto. PAR. quid est 3 A M. In arcem transcurso opus est. PAR. cui homini M. tibi. 'AR. In arcem quid eo 3 AH Callidemidem

hospitem lyconium , qui mecum una ad vestu'st , conveni. 'AR. Perii vovisse hunc dicam si salvus domum 'ediisse unquam , ut me ambulando rumperet.

PAM. Quid effas 3 PAR. quid vis dicam' an

conveniam modo eum PAM lino , quod onstitii me hodie conventurum Non posse, ne me frustra illic expectet vola. 'AR. At non novi hominis faciem. A H. at faciam, ut noveris: Magnus, rubicundus , crispiis, crassus, caritus, Cadaverosa facie PAR. dii illum perduint. Quid, si non veniet' maneamne usque ad vesperum P A M. Maneto curre P AR. norari: eo : ita defes-

230쪽

PAM. Ille abiit. quid agam infelix prorsus elato Quo pacto hoc celem , quod me oravit Myrrhina Suae gnatae partum . nam me miseret mulieris. Qiiod potero faciam tamen , ut pietatem colam Nam me parenti potius, quam amori, ol,scq uoportet at, at, at cecurrit,idippum δε patrem.

LACHES, PHIDIPPUS, P AMPH LUS.

L. Ix: n dudum, dixisse illam se xi ceruiem

I H. Factum L. venis se aiunt redeat. A quam caussam dicam patri, Quamobrem non re lacam , nescio. . quem ego hic audivi loqui PA. Certum obfirmare est viam me, quam decrc persequi. L. Ipsus est, de quo hoc agebam tecum P A. alve, mi pater. IL Gnate mi, salve. PH. beiae saltum to advenisse, Pamphile, Et adeo, quod maxumum est, salvum atque ali ldum. A. creditur. L. Advenis modo P A. admo dum L. cedo, qui 1 reliquit Phania Consobrinus noster P A. sane hercle homo ouptati obsequens Fuit dum vix qui se sunt, haud multum se redem adjuvant. bei Q. Sibi vero hanc laudem relinquunt vixit, dum vi toL. Tum tu igitur nihil attulisti huc Plus nata δε-

PA. Quidquid est id quod reliquit profuit L. imo

Nam tum vivom csalvom vellem. A. impune optare istuc licct. scio. Ille reviviscet jam in aquam: ec tamen ,utrum malis, L. Heri Philumenam ad se accersi hic jus t dic