장음표시 사용
21쪽
pacem, ac bellum intulere Romanis, idem praestari quod fidelibus populis. Primum ergo referendum
est, appellationes ut fierent coloniae aut praefecturae. Municipia quidam putant a munitionibus dicta, alij a munificentia, eo quod munificae essent ciuitates. Coloniae autem inde dictae sunt, quod populi Romani in ea municipia miserint colonos, vel ad ipsos priores municipiorum populoS coercendos,vel ad hostium incursus repellendos. Colonias
autem omnes maritimas appellauerunt, vel quod
mare in his deduceretur, vel, quod pluribus placer, maritimas appellari existimant, ideo quod Italia ab
Alpibus in mare porrigatur, a tribus lateribus exteras gentes intueatur: a Sicilia usque ad Galliam, omne litus Aseicum est contrarium: rursus a Leucopetra pars quae ad mare attingit, Macedoniae,& aliquam Epiri partem spectat : Hadriaticum
vero litus Illyricum contra se habet. In his ergo litoribus Romani colonos miserunt, ut supra diximus, qui ora Italiae tuerentur. Al1ae deinde
causae creverunt. Gracchus colonos dedit municipiis , vel ad supplendum ciuium numerum, vel, ut supra dichium est , ad coercendos tumul tus, qui subinde mouebantur. Praeterca legem tulit, ne quis in Italia amplius quam duocenta. iugera pollideret et ,intelligebat enim contra ius esse, maiorem modum possidere, quam qui ab ipso possidente coli possit. Ut vero Romani omnium. gentium potiti sunt, agros ex hoste captoS in victo - .rempopulum partiti sunt: alios vero agros Vend1-
22쪽
DE CONDIT. AGRO R. 3derunt, ut Sabinorum ager qui dicitur quaesto rius, eum limitibus actis diuiserunt, & denis quibusque actibus laterculi quinquagena iugera incluserunt, atque Ita per quaestores populo Romano
vendiderunt. Postquam ergo maiores regiones ex hoste captae vacarae ceperunt, alios agros diuiserunt, assignauerunt: ac ira remanserunt, Vt tamen
populi Romani essent, ut est in Piceno, in regione Reatina, in quibus regionibus montes Romani appellantur. nam sunt P. R. quorum vectigal ad aerarium pertinet. De municipiis itaque tractandum est. Prima origo oppidorum, quae ciuitates dictis sunt, municipia ex causa supra dicta nominata sunt. Accidit autem infestarum earum gentium populis saepe murantibus id in Italia & in prouinciis: ut Phryges in Latio,vtDiomedes cumGallissin Apulia, ut Macedones in Libya,Tyrreni qui dicuntur Hetrurij, in Gallia: in Asiae finibus soch Gallorum insedere: & in aliquibus Phrygis Diomedis finibus, qui etiam soch constituere ciuitates, atque in eas partiti sunt, hi ciues dicuntur quidem ultro citroque aut bello repulisse, aut indigenas: praemensumque quod uniuersis suffecturum vid batur solum, territis fugatisque inde ciuibus Pterri toria dixerunt. contra hoc aliud de quo suo loco te- feremus, singulis : deinde terrae nec tantum occupauerunt quod colere potuissent , sed quantum in spe colendi reseruauere. Hi ergo agri occupatorqdicuntur: arcendo enim vicinos hanc appellatio
nem finxit quisque. Hi agri a quibusdam soluti
23쪽
4 SICULI FLACCIappellantur : soluti autem non sunt quorum fines deprehendi possunt & finiuntur,quos quidam arci
finales vocant: hi autem arctfinales dicuntur. Conditiones autem agrorum Variae sunt ac diuersae,quae aut casibus bellorum, aut Vtilitatibus populi . Ο-mani, aut ab iustitia, Vt dicunt, inaequali iunt. Occupatori; autem dicuntur agri quos quidam arcifinales vocant bi autem arcinnales dici debent, quibus agris victor populus occupando nomen dedit. Bellis enim gestis victores populi ter .as omneS CXquibus victos eiecerunt,pubi ice atque uniuersaliter territorium dixerunt, intra quos fines ius ducendi esset: deinde ut quisque virtute colendi Occuseauit, arcendo vicinum, arctfinalem dixit. Horum ergo
agrorum nullum aes , nulla forma, quae publicae fidei possessoribus teltimonium reddat: quoniam
non ex men hiris actis unusquisque miles modum accepit, sed quod aut excoluit, aut in spe colendi occupauit. Quidam vero postestionuin suarum priuatim formas fecerunt,quae nec ipsos Vicinas, nec sibi vicinos obligaui, quoniam res est Voluntaria rhi tamen finiuntur terminis, & arboribus notatis &
Matemissis, &superciliis, & vepribus, & Vus, & rivis,& sossis: in quibusdam vero regionibus palos proterminis obseruant i alij iliceos, alij oleagineos, alij
Vero iuniperos, alio congeries lapidum pro terminis Dbsinuant, & scorpiones appellant: aut in specie maceriarum congerunt apides & attinas appellani. quae pio terminis oti m in Uno agro obseruant. Haec tamen omnia genera finitionum non solum
24쪽
in diuerss pluribusve regionibus, verumetiam in Uno agro inueniri possunt. Nam ubi supercilia fi
nem praestant, dcficientibus eis, necesse est aut terminum , aut arbores, aut aliquid ex s s. generibus incipiat obseruari quidquid autem horum fuerit, cx conuenien ii ad conuenientem rectus finis obser uari debct. Maxime autem intuendae erunt consu IudInes regionum, & ex Vicinis exempla sumenda.
In quibuidam regionibus alij terminos siliceos po . nunt: alij dlucriarum materiarum : quidam vero curant inuehere L. Q. peregrinos lapides, ut manis ei una sit cx induitna terminos finales postatos: quidam etiam politos, alij Vero inscriptos, alij
etiam numeri ordine notatOS disponunt: abj tantummodo in s cxis vcriuris, alum longioribus spatiis, complures etiam aequalibus interuallis. In qui- . busdam Vero regionibus in veri uris omnibus binos potuerunt, ita Vt suum quisque rigorem intueretur. nam & variis regionibus signa defodiunt proterminis. Ergo, Vt stipra dixI, consuetudines maxime regionum intuendae, & ex viciniS exempla
sumenda sunt. Inspiciendum erit & illud, ne, quoniam sepulcra in extremis finibus facere soluti sunt, & cippos ponere, aliquando cippus proter-mIno errorem faciat. Nam in locis faxuosis &in
sterilibus etiam in mediis possessionibus sepulcra faciunt. Omnia ergo,ut supra diximus diligenti cu-
. Ia exquirenda erunt, Vt secundum consuetud1nem
regionum & terminorum fidem constent fines. Aliquando etiam petras occurrentes in finibus no A iu
25쪽
tatas inuenimus, & quasdam, si perseueret rigor,
notas habentes, in versuris vero gammas, sed spectantes suos rigores: aliquas etiam decussatas inue
nimus. Quibusdam placet & videtur, uti sub omnibus signum inueniri oporteat, quod ipsum Voluntarium , non necessarium est. Si enim essent certae
leges, aut consuetudines aut obseruationes, semper simile signum sub omnibus inueniretur. nunc quo niam voluntarium est, aliquibus terminis nih1l subditum est: aliquibus vero aut cineres, aut carbones, aut testas, aut vitrea fracta, aut ossa subcensa, aut calcem aut gypsum inuenimus: quae reS tamen, Vt supra diximus, voluntaria est. Carbo autem aut cinis quare inueniatur, Una certa ratio, quae apud
antiquos quidem obseruata est, postea vero neglecta: sic aut diuersa, aut nulla tigna inuenerimus. Cum enim terminos disponerent, ipsos quidem lapides in solidam terram conlocabant, proxime ea loca quibus fossis factis defixuri eos erant, unguento velaminibusque & coronis cos coronabant: in fossis autem quibus posituri eos erant, sacrificio facto, hostiaque immaculata caesa, facibus ardentibus, in 'fossa cooperti sanguinem instillabant, eoque thura & fruges iactabant:fauos quoque & Vinum,aliaq; suibus consuetudo est terminis lacrum fieri,in 1 a adiciebant, consumptisque omnibus dapibus igne, super calentes reliquias lapides conlocabant, atque ita diligenti cura confirmabant : adiectis etiam quibusdam saxorum fragminibus circumcalcabant , quo lirmius starent Tale ergo sacrificium,
26쪽
domini inter quos fines dirimebantur, faciebant. Nam & si in trifinium,id est in cum locum in quem
tres possessores attingebant, termini ponebantur, omnes tres sacrum faciebant: quique alij in confinio domini eran t,omnes ex conuenientia terminos ponebant, & sacrum faciebant: terminos autem conuenientia possessorum confirmabat. Nam in quibusdam regionibus iubemur vertices amphora -- rum defixos inuersos obseruare pro terminis. Ergo conuenienti ut supra diximus, possessorum termi nos consecrat, qui, Vt ante dixeramus, omnibus
angulis coxisque positi esse debent. In quibusdam vero regionibus saepe per longum spatium, & inter multos possessores, rigores dumique finem faciunt, ut aliquando tantummodo per singulorum possessorum spatia, id est a capite usque ad caput, positi inueniuntur termini,hoc est a fine incipiente,vsque ad fine deficientem, unde alterius 'possessionis finis incipiat obseruari. Quidam vero in mediis spatijs plures interpositos habent : quorum si quisquam
per longum spatium moueatur, inter longum tractum & inter plures possessores rigor durare debet :qui si non est: totae regioni errorem quendam in
cutit : nec ei tantum intra cuius fines motus est, calumniam introducit, sed ultro citroque confundi. fines necesse est. Illa omnia quae supra diximus,quae ad terminos lapideos pertinent, siue signa subdita
requirantur, siue notae aut literae aut numeri, quam maxime secundu consuetudinem regionum omnia intuenda siuit: tamen & nobilitatae hae, quae manu .
27쪽
8 sICULI FLACCIfiunt, fidem habere debent: quo modo intellegitur ea industria conuenientiaque posses rum fieri. Si vero pati lignei pro terminis dispositi sunt, aut congeries lapidum aceruatim congestae sunt,quos scorpiones appellant, aut in estigie macerIarum, quae attinae appellantur, aut vertices amphorarum defi-Xi, aut petrae naturales notatae, aliudve quod loco termini obseruari videbitur,ex consuetudine regionis & ex vicis exempla sumenda sunt. Supercilia de quibus mentionem habui, si finem facient, intuendum erit in quantum spatium devexitas supercilia extendatur, ne mons supercilium sit: intra paucos enim pedes supercilia vocabula accipiunt, quae tamen usque in planitiam ex superiori vergunt, ad superiores possessores pertinent. Quidquid enim inferior possessor in solo suo agit, damno luperioris fit: sue aret, siue fodiat, detrahit pendentes ex superiori terra s: syero congerat, aut adiciat quid, ad superiora non ascendit: ita haec causa efficit ut superioribus possessoribus usque in planitiam supercilia cedant. Si arbores finales obseruabuntur, videndum erit quae sint arborum genera. nam quidam in fini . bus naturales qualescunque arbores intactas finales obseruant: alij diuersas: quidam de cunctis ex ipsis arborum generibus unum tantum gentis in finibus relinquunt, quo manifestumius appareat, finales
loca munierunt, Vt materiae differentia argumento
sit : quaedam excqnuentione in ipsis finibus com munes erunt: aliqui priuatim intra suurn solum in extremis finibus ponunt,&, ut supra diximus, diuersa
28쪽
DE CONDIT. AGRO R. 9aerta arborum genera. Alicubi enim pinos inuenimias , alicubi cypresios, alibi fraxinos, aut Vlmos,aut POP DIOS, quaeq; alia ipsis possessoribus placuerunt, 11 irit circuitis finibus, aut prope fines, disponun-xor spis toribus & disconuenientes ordinibus arbu Roxom , si tamen arbusta sint. quae si communesiorix, semper Vtrinque intactas quidam seruant, citclam durantibus stirpibus, earum summas frodes aC virgulta communiter caedunt: si propriae alterius partis sint, ut domino libuit, aut caedit, aut remittit : ex quibus tamen saepe & materias deiciunt &alias sub1tituunt: hoc etiam in communibus arboribus saepe accidit. Si enim utrisque possessoribus conueniat, ut finales arbores deiciant, aut vi precio laxent. aut alterna sibi sorte habeant .substituantq; in deiectarum locum alias aut si nihil placuerit sub stitui, differentiae aequalitatum indicio erunt. Si
vero notatas arbores in regionibus finales obserua buntur, intuendae sunt notae: si enim communes sint, mediae Viranq; notatae per totas esse debebunt,
si partium frondes spectant, in alios fines plagis,i.
latis cicatricibus signatae inueniri debent: ut intellegantur eorum esse dominorum,in quas partes integrae erunt, intactae reservabuntur. Signantur autem utrinque, id eli ex utraq; possessione intra pedes quinos, ut legis Mamiliae commemorationem ha beant. In versiris quae notatae sunt,aut decusses in demuntur, aut gammae, Ut manifestum sit versuras' suis lignis obseruari debere. .Quidam satis putant
simillas intactasque pati crescere, si magnitudine
29쪽
caeteras superent. de qua argumentum capere quae-1tui ducimus: caeterae dissimiles sunt. videtur ali , quod his testimonium per eas praestare. Praeterea . siue in cultis, stuc in silvosis, & in incultis locis agatur, respiciendum erit virum hae quae sanales vide . buntur arborcs,habeant in alterutras parteS shniles, quς utrinque tales habeant: una res videbitur, si notatae sint. Si vero altera pars habeat quo loco deficiant , ibi ipsae partes earum videbuntur esse finales, in qua similes eis erunt. Si neutra parte sunt similes,& 1llae solae videantur, finales communesque esse videbuntur: si autem ut saepe fit, unus possessor diuersum viris', partibus genus arborum per Omnem finium suorum ambitum posuerit, Vt inter alios iagros quaque confines, non solum inter eos in qu1bus controuersiae erunt, finem faciant, diligenti
cura videndum erit ne proprias alterius arborum partes communes ostendantur. Quidam tamen quoties circa extremos fines suoS alicuiuS generis .
arbores disponunt, quae significant differentes ab
caeteris fines vicinorum. nam & per errorem inci, .dunt: de qua re diligentius inspiciendum erit, VP possessores suos fines teneant,non alienOS lacessant.. viae autem si finem faciant,adtendendum erit quales viae, & quomodo. nam & saepe incidunt in unibus, & saepe trans viam aliqui possessores particula iliabent. Quaedam ergo viae aliquando sincS transeunt possestionum, quarum tamen non omnium Vna eademque est conditio. Nam sunt viae publicae Sales, quae publice muniuntur, dc auditorum duo.
30쪽
miria obtinent: nam & curatores accipiunt, &per TCH CmPtorcs muniuntur. in quarundam tutelam a
posset si oribus per tempora summa certa exigitur. Vici Hales autem viae de publicis quς diuertuntur in agroS , M saepe ad alteras publicas perueniunt. aliter montiantur per Pagos,id est per magistros pagorum qiai operas a possessoribus ad eas tuendas exigere. Loliti iunt, aut, Vt comperimus, Unicuique posses fori per singulos agros certa spatia assignantur quae suis impensis tuentur : etiam titulos finitis spathspositos habent, qui indicent cuius agri quis dominus quod spatium tueatur. Ad omnes autem agros semper iter liberum est. nam aliquando deficientibus vijs vicinalibus per agros alienos iter praestatur, quae etiam conueniunt precario, Uti seruitutem praestent his agris ad quos necesse habent transmit tere peruiuin. Nam dc in his verbis comprehenditur, Ita Vt optimus maximus sit. nam & aquarum ductus solent per alienos agros iure transmittere. Itaque, ud diximus, Viae saepe necessario per alienos agros transeunt: qua non Vniuerso populo itinera praestari videntur : sed eis ad quorum onera & eis ad quorum agros per eas Vias peruenire necesse est. Haec ergo ae vicinalibus solent nasci: nam & omnes viae ex vicinalibus nascuntur,quq aliquando inter
binos possessores in extremis finibus, pari utrimque modo, sumptu, communiq; impensa iter praestant. priuatae itaque viae .id finitiones agrorum non pertinent, sed ad itinera eis praestanda, quae sub exceptione nominari in emptionibus agrorum solent: