Auctores finium regundorum. Nicolai Rigaltii observationes et notae, item glossae agrimensoriae

211쪽

Quoniam ab uno umbilico in quatuor partes omnis centuriarum ordo componitur , ab viaius primae centuriae incremento omnium inscriptiones singulis angulis cluduntur. Quicquid enim ultra primum k. numeratur, perseuerat usque ad extremum finem, ultra primum vocari. sic&h. si militer D. aut S. Et cum D M. siue cardinis omnes

lapides positi fuerint, per successionem singulis

centuriis quartus lapis deerit, cui posito centuriarum appellationes inscribere debemus.

His deinde cum quartum lapidem posuerimus, sequenti loco centuriae quartus anguluS tantum Vacabit, quo numerus ipsius inscribatur. ad summam Omnes clusares angulos centuriarum lineis diagonalibus comprehendemuS.

Clus

Clus

212쪽

Sic& in toto opere exteriores anguli centurias cludunt, ab inscriptione D M. & cardinis maximi.

Cum centurias omnes inscriptis lapidibus termi nauerimus, illa quae Reipublicae assignabimus, quamuis limitibus haereant, priuata terminatione circuibimus, & in forma ita ut erit, ostendemus sylvas, siue pascua & utrinque, quatinus fuerit, inscriptione replebimus, ut& in forma loci latitudi nem rarior literarum dispositio demonstret. harum

sylvarum extremitatem per omnes angulOS terminabimuS.

Eadem ratione terminabimus fundos exceptos siue concessos, & in forma, sicut loca publica, inscriptionibus demonstrabimus.

213쪽

ilibus suis

Concessos fundos aeque similiter inscribemus, ut fundus Seianus concessus L. Manilio C. F. In asignationibus enim Diui Augusti diuersas habent conditiones fundi excepti & concessi. Excepti sunto fundi bene meritorum, ut in totum priuati iuris essent, ne coloniae ullam munificentiam deberent, essent in solo populi Romani. Concessi sunt fundie quibus est indultum, cum possidere unicuique plus quam edictium continebat non liceret. Quem modum ergo eorum veterum possessorum relicta portio ad ius coloniae reuocatur, sic eorum quibus plus possidere permissum est. Omnium enim sun dos secundum redditos coemit, & militi assignauit. Inscribemus ergo fundos sic ut aere permaneat.

Fundi Faustiniani ita ut suerant concessi a Publio Scipione. I,

AEque territorio si quid erit assignatum, id ad ipsam urbem pertinebit, nec venire aut abalienari a

214쪽

DE LIMITIB. CONSTIT.

publico licebit: id datum in tutelam territorio ad-icribemus, sicut sylvas & pascua publica.

putidus Manilia- nu, cum sylvada us assignatus est

Coloniae Iuliae Constantiar.

Quod ordini coloniae datum fuerit, adscribemus in forma: Sylva &pascua,Vt puta, Semproniana,ita ut fuerunt astignata Iuliensibus. ει hoc apparebit haec ad ordinem pertinere.. Eque locus aut loca sacra aut aedes quibus locis fuerint, mensura comprehcndemus, & locorum vocabula inscribemus. Non exiguum vetustatis solet esse instrumentum, si locorum insignium mensurae & vocabula aeris inscriptionib. constent.

215쪽

Lueus Dianae Iuliensium.

Si qua regio in extremitate limites non acceperit, eum locum Vacantem significabimus, hac inscriptione, Locus extractu sus. extremitatem dein de terminis lapideisobligabimus, interposito ampliori spatio, & aris inscriptis conditor1S nomine ει coloniae finibus.

Mons Iuliensium.

Regio extractu .

Extractus a regio, ideo quod ultra limites finiti ma linea cluditur. Linea autem finitima si limitibus

comprehensa non fuerit, optimum erit eX tremitatem ad ferramentum rectis angulis obligare. .

ci ci

216쪽

Si fuerit mons asper & confragosus, per singulas petras finitimas notas imponemus, & ubi potuerit, inscriptiones: sic & in forma significabimus.

Lapidcs naturales incisi notis finitimis . Mons lapideus

Nam in planitiis quanuis angulis omnium cen turiarum in subseciva lapidibus inscriptis compre hendantur, certis tamen locis aras lapideas ponere debebimus,quarum inscriptio ex Vno latere pertica applicito finem coloniae demonstrat, ex altero qua foras erit ad fines, ubi fines angulum facient & ternum angulorum aras pone mus, sic & in locis montuosis.

217쪽

H Y G E N IHas utraeque ciuitates constituant, ad fines enim eisdem locis nomine imperator1s & finium suorum inscriptionibus aras consecrare debebunt.

Termitiatus per extremitatem.

Agro limitato accepturorum comparationem faciemus,ad modum accepturarum: quatinuS centuria capere possit aestimaDimus,& in sortem mittemus. Solent enim culti agri ad pretium emeritorum aestimari. si in illa pertica centurias ducente num iugerum fecerimus,& accipientibus dabuntur iug. sexagena sena besses, unam centuriam treS homines accipere debebunt: in qua illis tres partes aequis frontibus determinabimus. Omnium ergo nomina sortibus inscripta in urnam dehciemus,&mota, primo quoque ternos comparabimus. Qui

218쪽

DE LIMITIB. C O N s T I T. primi exierint,primam sortem centuriarum ducere

debebunt. eodem exeplo & ceteri. Quod si illis per

missum erit,ut inter couenienteS conternentur,con

ternati sortiri debebunt, qui tres primam centuriae sortem accipere debeant. conternationum factarum singula sortibus nomina inscribemus, ut si conuenerit L. Titio L. F. & P. SE IO T. F. &A G G E RIO A. F.veteranis. leg. quintae Alaudae,

ex his unum sorti nomen inscribemus,"o loco exierit notabimus. Si conternationem urna faciet, singulis sortibus singulorum nomina inscribemus,& a primo usque ad tertium qui exierit, prima conternatio. sic & reliquae, has contcrnationes sublata sorte quidam tabulas appellauerunt, quoniam codicibus excipiebantur, & a prima cera primam tambulam appellauerunt. Peracta deinde conternationum sortitione, omnes centurias sortibus per singula inscribemus, &in urnam mittemus: inde quarcenturia primum exierit ad primam conternationem pertinebit. sit forte centuria D D. XXXV. U. Κ. X L VII. hanc ex prirna tabula tres accipere debebunt. quod in aeris libris sic inscribemus, tabula prima, DD. XXXV. V. K. XLVII. L. Terrentio.

LX VIrs. P. Tarquinio CN. F. ter. ivg. LXVIrs. Eodem exemplo & caeteras sortes assignare agrium secundum legem Diui A ugusti eatenus debebimus, qua falx & aratrum exierit, nisi ex hoc conditor aliquid immutauerit. Primum assignare agrum circa extremitatem oportet, ut a possessoribus velut

219쪽

terminis fines obtineantur . ex eo interiores perticae partes. Si qua compascua aut sylvae fundis concessae fuerint,quo iure data sint formis inferemus. Multis coloniis immunitas agri vicit assignationem, de cum plus terrae quam datum erat superesset, proximis possessoribus datum est in commune nomine compascuorum. Haec in forma mensuraliter com prehendimuS. Haec amplius quam acceptas acceperunt, UdVt incommune haberent multis locis quae in assigna tione sunt concessa , & ex his compascua fundi acceperunt. Haec beneficio coloniae habent: infor

ma compascua publica Iuliensium inscribi debent. Nam & vectigal quamuis exiguum praestant. Subseci

a Diuitiasti Go is

220쪽

Compasci ac Iuliensium.

Subsecivorum omnium librum facere debebimus, Ut quando Voluerit Imperator, sciat quot in eum locum homines deduci possitnt: aut si coloniae concessa fuerint, concessa coloniae in aue inscribe mus: si Reip. concessa fuerint, in aue subseciva concessa, ut Iuliensibus, inscribemus: omnes signi ficationes & formas aeris tabulis inscribemus: Data, assignata, concessa, excepta, reddita, commutata pro suo veteri possessori,& quaecunq. alia inscriptio 1 ingularum literarum in usu fuerit,ae in aerc perma neat. Libros aeris & typum totius perticae linteis de scriptum secundum suas terminationes adscriptis affinibus, tabulario Caesaris inferemus: & si qua beneficio concessa aut assignata coloniae fuerint, siue in proximo, sue inter alias ciuitates, in libro Beneficiorum adscribemus. Et quicquid aliud ad instrumentum mensorum pertinebit, non solum , colonia, sed & tabularium Caesaris manu conditoris subscriptum habere debet. Typum totius perticae in hunc modum ordinare debemus,ut omnes mensurae actae limites, & subsecivor um lineas ostendamus.