Auctores finium regundorum. Nicolai Rigaltii observationes et notae, item glossae agrimensoriae

발행: 1614년

분량: 594페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

OBSERVATIONES ET NOTAE. moenium deputata fuerat . i/ ' ins EX EO nomine accipiuntur J, Ex eo nomen

accipiunt. . :

IN R EMOTIOR A LOC A. Donatus in Phorm.

Acquisitaebcllo longe ab Italia regiones, prouinciae dictae sunt, a porro, vel procul, & vincendo. LONGE a mari positae. J Florus,ubi de piratis a Cn. Pompeio deuictis: Nec fidelior, inquit, in posterum reperta gens ulla est. idq. prospectum singulari consilio ducis,qui maritimum genus a cospectit longe remouit maris & mediterraneis quasi obliga

iiii. Sed emendandus mihi videturiaic Aggen illo, cus, Ut monui ad pag. a. Illarum ergo urbium maxima finium pars data est colonijs, quae in remotiora loca & longe ad mare positae videbantur ' ἰINTER montium Praetur J Vide quae ad Front. Si Mi LiTER quaeret. J Delenda vox, quaereta NAM INVENIMVs saepe in pub. inst. J H ecleguntur etiam apud Siculum Flaccum.pag.L8. Su PER FLUMEN IL LV D. J Per flumen illud.

INvENiRI POTERIT quid sequi debeamus. JIn Arcerianis, fragmentum quoddam sic incipit: Haec ergo subseciva aliquando auctor diuisionis, di cetera, uti sunt in Aggeno, usque ad illa verba: sequi debeamus. deinde legitur. Scd & 1llud meminerimus, quum D. Vespasianus subsiciua omnia,

quae non Vendita, aut aliquibus personis concessa esset, sibi vindicasset,itemq. D.Titus a patre ceptum .launc reditum teneret, Domitianus per totaiia

Siciliam subsiciua possidendib. donauit, edictoque

462쪽

n COIA I RIGALTI hoc notum Vniuersis fecit. cujus edicti verba, itemq. Constituticulas aliorum principum , itemque D. Neruae, in uno libello contulimus. Verum haec non puto esse Aggeni, sed potius Frontini Quod aurem ait, D. Neruae, intellige legem agrariam quam a Nerua latam niueaesert Calla stratus i. m. D. de ter

I N: L A v. A CR A publica ministranda. J Sic Ho, norius & Theodosius Impp. certos reditus ad praejbenda luminaria, & aedilicia ac tecta reparanda re giae. Vrbii lauacrio Dbent contem ex ollicinis do- mirum LocPlinius lib. xviii. Pecunia ipsa , inquit, a pecoro appellabatur. Etiam nunc in tabulis censorijs pascua dicuntur Omnia, ex quibus populus reditus, habet: quia diaboc solum vectigal fuerat. DESTIN ATA sun.q loca. culinas vo. J Festus: Culina vocatur locus, in quo epulae In funere com buruntur. Notauit Ios. Scaliger, ad illa quae in cata - ischis Virg. Neque in culinam & uncta compitalia, Dapesque ducis sordidas Boetius lib. II. de geom. Sunt autem loca publica

haec, quae inscribuntur,. SILVA E ET ΡASCUA PUBLICA A VGuctae A NOR VM, quae Vllo modo

alienari nequeundi la possidentur in tutelam aut templorum publicora, aut balnearum, & quae loca culinas appellunt. Sic enim legedum: non ut vulgo, colli Appendix ad veteres glosias, quae penς qu et in porcicibus Zeuxippi. l. Turres. C. De

A PUBLICA Quae in pascuis sunt relicta. J

463쪽

o EsERV ATIONES ET NOTAE.clariff. Puteanos: Publica aedisi ia,id est, theatra, amphitheatra, circi, balneae siue thermae, nymphaea , culinae, pistrina, hippodromi, & reliqua. - V I S AQV AE alueit Taberis. J Nulli fluuiorum minus licet, quam Tibelri; thchisis vctimque ripis; nec tamen ipse pugnat, quamquam crebris ac subitis incrementis, & nusquam magis aquis quam in ipsa urbe stagnantibus. Plinarias. . Dacicin tamenstringere ripas, viti. A eneid. hoc est rodere & immi nuere. adeo ut Rumon dictus sit, quasi ripas rumi ἀnans de exedens. Vnde & in sacris Serra dicebarur.& in aliqua urbis parte Tarentum, eo quod ripas

terat, ut interpretatur seruius.

INSULAM F ECIT.O Manifesta aliquid deest, ouod supplebimus ex codice Palatino in hunc modum : Tan. ins . fecit,locus est publicus: siluae etiam

Ex voLV NT AT E conditoris. J Sunt verba Frontini , qui conditorem Vocat, quem Siculus Flaccus & alij, au rem assignationis diuisionis'. Quod heic sequituri hoc est mensoris, est ineptum glossema. conditores enim sunt auctores colonia

464쪽

lib. de aquae d. queritur itinera occupati monumen iis&aedificiis & arboribus conseri: . .. . . M A GISTER I UM SUUM. J Ut pay 8. Consti

tutionis cujusdam titulus, De Magistris geometriae& discipulis eorum. Quae constitutio non exstat. ι .: DE VLA ET CONER AGos A: J Ferri potest: - monebo tamen, in codice Palatino, seriptum esse, Clivia : &in veteribus glossis, Cliva aspera & con-

. CUM LIMITE curriti inceditaVid Sic. Flac II. 23; REGAMM ANTE vero via.J Regaminans Via dicitur , quae diuortit & recedit a limite quo cum per liquod spatium cucurrit quasi juncta.. . . .: IN S P EC Tii Oartificis eam finiet: JIn repraesenti. scilicet, & oculis subiectis locis,ut loqui solent. ARTi FI Cis. J Agrimensoris. . NAM ET s IMBLi CL s. J Fortescribserat aliquis, Nam ego Simplicius. eaque hallucinatione confictum Simplich nomen, cui tribuunt m pleTaq. fragmenta de limitibus Sicontrouersijs agrorum. 8O. E X P O s l Τ a V vs est status. J. Haec habentur in Arcerianis, Vsque ad illa verba, Materialis status est,&ci & Simplicio tribuuntur. Ubicumque au

tem heic legitur, status, in illis fragmentis legitur,

EXHis EBAT similitudinem. J Aroeriana ad dunt, quomodo siit reponendi.' i O P ΕRI NC Ess VM cla finitioni LCurrente fine, procedente finitione, durante termini rigore.

465쪽

OBSERVATIONES ET NOTAE. 81ΕT EIvs LOCO. J Arceriana. & alteri ejus loco. forte, & alterum. e. LSTATVs matelialis non cond.m.J Legendum Vt est in Arc. Status materialis speciem non cond. Im: IN IUDICANDO AUTEM. J, Quae deinceps sequuntur,in Arcerianis omnino distincta & dispa, rata sunt.& quidem praefationis & locum obtinenasibello Frontini de colonijs,quem edit ScriueriuS.: E T Q v I aduocationes sunt praestit. J Quam mendosa haec apud Boetium, Et quos aduocant Vz

OMNis i LLI artificij veritas. J Malim legere

ut est apud Boetium, Omni enim artifici veritas custodienda est. t. A RΤ I E I CE M i egregium exigit. J In Arcerianis sequitur, Erat aequillimum&eandem fidem exhiberi in controuersiam amensoribus, sed possessores,&c. Quae aliter conceptareperiuntur etiam ita

PRO VER is offerantur. J Observentur. ARGvMENTALITER. J Per documenta signorumsnalium, siue per finitimorum argumen torum demonstrationes,Vt pag 8O. CONIECTURA LiTER. J Id est, magis opinione,quam mensura , Ut pag. TI. MENTI Ri. J. Metiri, Ut est apud Boetium. IVLII FRONTINI DE COLONII s. J Iulium Frontinum in libro quem de Agrorum coditionib. composuit, Coloniarum nΟmcnclaturam exegisse. nemo ambiget, qui eundem non indiligentiore

466쪽

cura elegantissimo illo de Aquaeductib. commen-mentario auctores cujusque aquae & aetates, praeterea ordines & longitudines rivorum persecutum esse mem inerit. Quae autem hoc coloniatum syn- lagmate continentur, fragmenta sunt ex ampliore illo, ut videtur, opere collecta oscitanter & mendis quamplurimis inquinata: Verum.Vtilia tamen, ate. ad rei colonicae cognitionem prorsus necessaria

Haec pridem ab Op poeo ex Cl.Puteani Senatoris ampliss. doctissimiq. bibliotheca publicata fuerant. Sed ab Io. Scri uerio postmodum edita sunt,auctiora quidem , etsi crebris repetitionibus intricata

Scriuerianam igitur editionem exhibere visum, re-jeistis ad extrema voluminis variantium lectionum

notationibus. Quod quum operae typographicae praestitissent, reperi in vetuitistimo hibliothecae Palatinae codicecoloniarum descriptionem longe emendatiorem: quam adeo inplerisque,si tempore adfuisset, Scriuerianae praetulissem. Sed quando aliter cecidit, illius descriptionis partem quae plurimum a vulgatis differre mihi visa est, uti esὲ inexeplari Palatino fragmentis istis agrarijs ad tex emdam esse, ne quid jure desideraretur, censui. I taque

quod instat agamus. Coloniarum origines & nomina clarissimi viri rerumque Rom. peritissimi Car. Sigomus&Onuphrius Pantanus, victitris quamdiu

vigebunt litterae monumentis tradiderunt: ex qui-bas,siquid in istis nomenclaturis post ipsarum inter sese collationem commissionemque vitiosum aut dubium videatur, emendari aut illustrati facillime

467쪽

OBSERVATIONES E T NOTAE . . t

possit: Varios autem deducendarum coloniarum ritus, agrorum astignationes diuisionesque varias, quod illi praeterniuere , limc in transcursu collecta. capita breuiter indicabunt. Coloniae pleraeque deductae sunt creatis ui .viris&lege m. virali: postea. ab Imperatoribus &ipiorum jussu:quaedam autem, a populo: quaedam etiam a militibus. Deduccban ..tur milites,Veterani: & aliquando etiam Imp. fami lia. item ex diuersis locis contributi metoeci. Quandoque & veteranis &colonis iosis dati sunt sine additi permixtiq. ciues: quorum icilicet dignitas aut

gratia aut amicitia Victorem ducem mouerat , Ut cis Aconcederet agros i nonnunquam etiam ordinario,

dam oppida deducta sine colonis. nimirum ciuibus ipsis deuictis agri redditi: sic tamen ut coloniarum jure & conditione censerentur; agris ipsis pro ,

Imperatoris aut coditoris arbitrio redditis aut com mvitatis. Colonis assignabantur agri,puta militibus, veteranis; vel pro merito, ita Vt modum jugerationis ob militiae meritum qu itque acciperet: Vel ex . occupatione,& prout quis occupauerat, possidebae in absoluto. Nonnunquam id quod quisque occupauerat permittebatur sorti, Ut quaeque parS agri, .

prout cuique sortito obtigisset, possideretur, siue

tencretur in sortem. Interdum oppidorum qu

rundam territoria,victis pulsisque ciuibus qui forte rebellauerant, pugnave hostica aduersus Romanos steterant, coloniis ipsis adjudicata. Denique Assignationes fiebant limitibus in jugeribus aut laciniis ,

468쪽

83 NICO LAI IO G AUT I I&praecisuris, per strigas aut scamna, aut in nominibus villarum & posscslionnm. Ac demum terminis Varijs, pro conditorum arbitrio, coloniae ipsae muro ductae aut munitae finiebantur. PERENNIs L l M I T i B vs. J In cod. Pal legitur ubique : Ager ejus perennis militibus est asti g. In cod. Arc. perennis nutilib. V Dde aliqvilegunt, perc-grinis militib. Ager autem perennis, siue perennib. limitibus assignatus dici videtur, in quo perennes linearum discretiones obseruantur, & qui juxta

AGER E I v s pro parte.J Id es Pro parte cultus,& ubi cultura est. SINE COLONI s. Nimirum,ciuibus victis,qui pulsi forte fuerant, aut belli jurc poterant agris i uis pelli, reuocatis, ut colonica lege in posterum censerentur. Eicnim si diuisionis ais gnationis . auctori licebat quosdam ciues colonis dare, ijsq. agros assignare voluntate saa,ut ait Siculus,cur non etiam ciues omnes retinere aut reuocare licuerit λ Vid. p. 24.

I N LACi Ni is est assignatus. J Id est, particulatim,d: ut loquitur Siculus,per particulas. Columella,viI Cum deinde grex ad locum fuerit perductus, in laci. nias distribuatur. nam particulatim facilius quam Vnmersus coalescit. Plinius, v. 31. Craspedites sinus vocabatur,quonia id oppidum velut in lacinia erat. ADIVDi C. olim hosticam pugnam.J Pal.& Arta

', adjudic. ad hosticam pugnam. L. Ob hosticam pu

gnam. Ipse Front.p.34.hosticam terram intrauimus.

MILITI

469쪽

Mi LaTI No Mi Nis sui est reuocatus. Legen- , d u m ut est in cod. Pal. Limitibus nominis sui est re

S i NE et EG E. J Iti soluto. sine lege colonica. 8F. IvRE ORDINARIO est diuisus. J Ordine ve- teris assignationis, & secundum Veterem consecra tionem. Sic ipse Frontinus in colonia Tarquiniorum : Agrum convallium ordinarie disposuerunt.

ACER Eius iussu Augusti vet. est a sis. J Non omnino spernendaecodicis Pal. scriptura: Agri ejus. Itura jussu Aug. veteranis est assignata. in cetera ejus jus publicum resedit. . ., MILIT Is MERITO est assig J In exempl. Pal. s&N em. legitur ubique, Militi meryco et Et in col. Theano Sidicino, Metycis hominib. Scribendum: Met co&Metoecis. M si dicuntur, jussu principis in aliam ciuitatem transiati: de quibus est lex Diocletiani &Maxim. mi. C. de jure fisci. MLEGE & consecratione veteri. J Id est, eadem

conditione,qua fuit a majoribus consecratum. Suetonius in Iulio: Campum Stellatem a majoribus consecratum diuisit extra sortem. Pub. Africanus, ut refert M. Tullius I. Seruiliana, veterem Cartha inem tectis ac moenibus nudatam ad aeternam

is a

ominum memoriam consecrauit: interpretatur,εν - si ι ruca II. 47. Horatiorum qua viret sacer campus. Heic vero & apud Suetonium consecrationem simplici ter i ntelligo veterem agri conditionem &legem ac terminorum consecrationem. Sic pag. aoI. Finem

quod Appianus ou , εἴ Martialis

470쪽

yo NICO LAI RIGAL TII constituimus,& multa consecratione signauimus. Et pag. ioc. Marsus municipium licet consecratio

ne Veteri maneat. ' , ι

PRO PARTE Uirginum Vestalium lege August JAit partem agri Lanuvini Uirgimb.Vestalibus asit gnatam fuisse lege Augustana. De Uirginum agris

quaedam obiter notauic Siculus Flaccus. SuetonIus autem auctor est, Sacerdotum & numerum & dignitatem, sed& commoda ab Augusto aucta fuisse, praecipuequoVestalium Virginum ii l u . A GERI ELvs. Syria Palaestina a Graecis est in ivg. assig. J Cod. Pal. Ager eius Syria & Palaestinae Graecis est in Jug ribus assignatus. Scribendum Videtur: Ager eius, ut Syriae Palestinae Graecis est in jugeribus assignatus. Syria pluribus fuit distincta nominibus: & plurali numero Syrias dixit Vlpiantas l. xii. Decensibus Quippe dicebatur Syria Coele,&Syria Phoenice,in quaTyruscolonia latriaVlpiani,& Sytia Palaestine. Pim. V. .

Ex his necessario sequitur hanc Coloniarum descriptionesti baud unius esse Frontini, qui praefatione illa ad Celsum jam sub Trajano sese prouectum aetate per artis silia experimenta signi ficat. nisi quisse emamiorum centum & triginta haec de Colo

ti nhi inscripsisse sibi persuadeat.

4 um , ut est in Pal. Ob consecrationeh Mustruae. Plinius III. Surrentum cum promontorio MLncruae, Sirenum quondam sede. Sed praeter illud

SEARCH

MENU NAVIGATION