장음표시 사용
251쪽
46Et roseas laniata genas, tum cetera cIrcum Turba furit: resonant Iate plangoribus aedes. Hinc totam infelix vulgatur fama per urbem. Demittunt mentes: it scissa veste Latinus, Conjugis adtonitus satis, urbisque ruina, filo Canitiem immundo perfusam pulvere turpans: Multaque se incusat, qui non acceperit ante Dardanium AEnean, generumque adsciverit ultro. Interea extremo bellator in aequore Turnus Palantes sequitur paucos, jam Segnior, atque ors
Iam minus, atque minus Successu laetus equorum.
Adtulit hunc illi caecis terroribus aura Commixtum clamorem, adrectasque impulit aures Consusae sonus urbis, & illaetabile murmur. Hei mihil quid tanto turbantur moenia luctu ὸ dro Quisve ruit tantus diversa clamor ab urbe pSic ait, adductisque amens subsistit habenis. Atque huic, in iaciem soror ut conversa Metisci Aurigae, currumque & equos & lora regebat, 'Talibus occurrit dictis: Hac, Turne, sequamur 62s
Trojugenas, qua prima viam victoria pandit:
εον latis haud dubie vitiosa lectio, quam sane mireris Heln
sium revoeasse. Burmannus observat Cerdam & P. Danielem aliosque sie edidisse, sine Codi eum utique auctoritate, di verba saltem Donati notae praefixa sequutos. Tum cstr
252쪽
Sunt alii, qui tecta manu defendere possiat. Ingruit AEneas Italis, dc proelia miscet:
Et nos saeva manu mittamus su nera Teucris. Nee numero inferior, pugnae nec honore recedes. 63 Turnus ad haec:
O soror, &dudum adgnovi, quum prima per artem Foedera turbasti, teque haec Ia bella dedisti: Et nunc nequidquam saltis dea. Sed quis Olympo
Demissam tantos voluit te ferte labores λ das An fratris miseri letum ut crudele videres Nam quid ago λ aut quae jam spondet Fortuna salutem λVidi oculos ante ipse meos, me Voce Vocantem, Murrhanum, quo non superat mihi carior alter,
oppetere ingentem, atque ingenti vulnere victum. 64o Occidit infelix, ne nostrum dedecus Ufens Adspiceret. Teucri potiuntur corpore & armis. Exscindine domos, id rebus defuit unum, Perpetiar λ dextra nec Drancis dicta refellam λTerga dabo λ de Turnum fugientem haec terra videbitλ 64 sUsque adeone moti miserum est λ vos o mihi Manes Este boni: quoniam Superis averra Voluntas. . Sancta ad vos anima, atque istius inscia culpae
627 pouunt vulgo. 62st multa manu Zulich. r bumλii resondet talia voce Leid. supplet. s638 oculis - mei, quidam editi ap. Quinctii. IX, 3. 63 9 fueras Medie. am. pr. di pars Codd. Pier. 644 Drami maluerat olim Heins. forte tanquam magis poeticum. 648 nereia Goth. teri. cum altero Menag. Macrob. III, 3, re M. pr. Bum. Dissilireo by Cooste
253쪽
Descendam,magnorum haud umquam indignus avorum. Vix ea satus erat; medios volat , ecce, per hostes o s Vectus equo spumante Saces, adversa sagitta Saucius ora, ruitque implorans nomine Turnum:
Turne, in te suprema salus: miserere tuorum. Fulminat AEneas armis, summasque minatur
Dejecturum arces Italum, excidioque daturum: 6ssIamque saces ad tecta volant. In te ora Latini, In te oculos reserunt: mussat rex ipse Latinus, Quos generos vocet, aut quae sese ad foedera flectat. Praeterea regina, tui fidissima, dextra Occidit ipsa sua, lucemque exterrita fugit. 66O
Soli pro portis Μessapus & acer Atinas
Sustentant aciem. Circum hos utrinque phalanges Stant densae, strictisque seges mucronibus horret Ferrea: tu currum deserto in gramine versas. Obstupuit varia confusus imagine rerum 66s Turnus, ct obtutu tacito Stetit . . Estuat ingens
Uno in corde pudor, mixtoque insania luctu, Et Furiis agitatus amor, & conscia virtus. Ut primum discussae umbrae , & lux reddita menti, Ardentes oculorum orbes ad moenia torsit cro
long. non male. 66 - νως interrogationem alii ap-mnunt. οβ imo in e. vulgo, quod majorem vim habere in tali uoco nemo dubitet, etsi alterum exquisitius dictum it. 66s m. est vulgo ante Heta. copo ori acies Gothisteri. α Dorvili. Diuitigod by Cooste
254쪽
tbidus, eque rotis magnam respexit ad urbem. Ecce autem, flammis inter tabulata volutus Ad coelum undabat vortex, turrimque tenebat: Turrim, compactis trabibus quam eduxerat ipse, Subdideratque rotas, pontesque instraverat altos. 67s Iam jam fata, soror, superant; absiste morari: Quo deus, & quo dura vocat Fortuna, Sequamur. Stat conferre manum AEneae, stat, quidquid acerbi est, Morte pati: nec me indecorem, germana, videbis Amplius. Hunc, oro, sine me furere ante furorem. 68 Dixit, & e curru saltum dedit ocius arvis: Perque hostes, per tela ruit: moestamque Sororem Deserit, ac rapido cursu media agmina rumpit. Ac veluti montis saxum de vertice praeceps Quum ruic, avulsum vento, seu turbidus imber 68sProluit, aut annis solvit sublapsa vetustas, Fertur in abruptum magno mons improbus actu, Exsultatque solo; silvas, armenta, virosque
Involvens secum: disjecta per agmina Turnus Sic urbis ruit ad muros, ubi plurima laso 69o Sanguine terra madet, striduntque hastilibus aurae: Significatque manu, & magno simul incipit ore:
Heynius, interpungitur post Morte ut sit e Stat, q. a. r.
mentem veniat: sic tamen, observante Ηeynio , poeta hic
nψluit , ut tot alia argutius dicta, quibus carere maluit.
255쪽
Io - PUB. UIRGILII Parcite iam, Rutuli; & vos tela inhibete, Latini:
Quaecumque est Fortuna, mea est: me verius unum
Pro vobis foedus luere, & decernere serro. 6ys Discessere omnes medii, spatiumque dedere. At pater Acineas, audito nomine Turni, Deserit & muros, & summas deserit arces; Praecipitatque moras omnes: opera omnia rumpit: Laetitia exsultans, horrendumque intonat armis: roo Quantus Athos, aut quantus Eryx, aut ipse, coruscis Quum fremit ilicibus, quantus, gaudetque nivali Vertice se adtollens pater Apenninus ad auras. Iam vero & Rutuli certatim , ct Troes, & omnes Convertere oculos Itali, quique alta tenebant 7 os Moenia, quique ictos pulsabant ariete muros: Armaque deposuere humeris. Stupet ipse Latinus, Ingentes, genitos diversis partibus orbis i Inter se coiisse viros, dc cernere serro. Atque illi, ut vacuo patuerunt aequore campi, Pro Procursu rapido, conjectis eminus hastis, Invadunt Martem clipeis atque aere sonoro. Dat gemitum tellus: tum crebros ensibus Ictus Congeminant. Fors & virtus miscentur in unum. Ac velut, ingenti Sila, summove Taburno III Quum duo conversis inimica in proelia tauri
ενι me justὶur Sprol. ex glossa. oo exsultat Oudari. ω Sprol. borrenditque Parrh. γοῖ diversi p. o. Maronis rei ti postulat. Sicque jam conj. Heins. ut et conjectisque Mediς. ut Heina, tradit.
256쪽
Frontibus incurrunt: pavidi cessere magistri;
Stat pecus omne metu mutum, mussantque juvencae, Quis nemori imperitet, quem tota armenta sequantur: Illi inter sese multa vi vulnera miscent, 72o
Cornuaque obnixi infigunt , ct sanguine largo
Colla armosque lavant: gemitu nemus omne remugἰt.
Haud aliter Tros AEneas & Daunius heros Concurrunt clipeis. Ingens fragor aethera complet. Iuppiter ipse duas aequato examine lances 72s Sustinet, & sata imponit diversa duorum; Quem damnet labor, & quo vergat pondere letum Emicat hic , impune putans, & corpore toto Alte sublatum consurgit Turnus in ensem, Et serit. Exclamant Troes trepidique Latini, 73o Ad rectaeque amborum acies. At perfidus ensis Frangitur, in medioque ardentem deserit ictu: Ni fuga subsidio subeat. Fugit ocior Euro, i Ut capulum ignotum dextramque adspexit inermem. Fama est,praecipitem, quum prima in proelia junctos 733 Conscendebat equos, patrio mucrone relicto, Dum trepidat, serrum aurigae rapuisse Metisci:
7r' s. pecori vulgo. Porro 3 δυτ aliquot Pieri &Burm. γα o praelia m. Gud. Sed alterum figuratius. 722 rigant On
dari. a in. sec. eX interpretamenro. a 4 pulsat oblong. 727 aut gno complures scripti Heins. tum Parrh. & alii. 32 Post hune versum in ulichemio sequebatur versus imperi
i sectust suid supeνert 3 vidit sellicet aliquis hie deesse alias quid sententiae explendae. Vid. not. 833 o. oura SP 4: 734 inerrem perpetua varietate. Dissili ed by Cooste
257쪽
Idque diu, dum terga dabant palantia TeucrI,
Suffecit: postquam arma dei ad Vulcania ventum, Μortalis mucro, glacies ceu futilis, ictu ν4o Dissiluit: fulva resplendent fragmina arena. Ergo amens diversa fuga petit aequora Turnus: Et nunc huc, inde huc incertos implicat orbes. Undique enim densa Teucri inclusere corona: Atque hinc vasta palus, hinc ardua moenia cingunt . 74s Nec minus AEneas, quamquam tardata sagitta Interdum genua impediunt, cursumque recusant, Insequitur, trepidique pedem pede fervidus urget: Inclusum veluti si quando flumine nactus Cervum, aut puniceae septum sormidine pennae, IsoVenator cursu, canis & latratibus, instat: Ille autem, insidiis & ripa territus alta, Mille sugit refugitque vias: at vividus Umber Haeret hians, jam jamque tenet, similisque tenenti
Increpuit malis, morsuque elusus inani est. 7ssTum vero exoritur clamor: ripaeque lacusque Responsant circa, & coelum tonat omne tumultu is
p p v. est nonnullἰ scripti & editi eum tribus Goth. p. t resplendet fragmen Rom. eum aliis Pier. tum indie. am. Sec. aliique Helns. quod exilius esset. Heinsius tamen subtilitatem captat de conj. resplendent fragmen , ut crepirabant Hamav I, 2 o si. 46 tardanter. plerique libri, etiam Hedic. a m. pr. re veti. Edd. ante Dan. Heins. 743 λnstat pro urget, ex Arusiano Μessio laudat de illustrat Helns. 7 3 s illusus ait. Μenag. de ali. Goth. intonat Sprol. de alii ap. Burm. de Pier. fragore iidem de alia permulti. Diuitigod by Cooste
258쪽
Ille sImul fugiens, Rutulos simul increpat omnes,
Nomine quemque vocans, notumque efflagitat ensem. AEneas mortem contra praesensque minatur 76o
Exitium, si quisquam adeat: terretque trementes, Excisurum urbem minitans, & saucius instat. Quinque orbes explent cursu, totidemque retexunt Huc illuc. Neque enim levia aut ludicra petuntur Praemia: sed Turni de vita dc sanguine certant. 76sForte sacer Fauno soliis oleaster amaris Hic steterat, nautis olim venerabile lignum: Servati ex undis ubi figere dona solebant Laurenti divo, & votas suspendere Vestes. Sed stirpem Teucri nullo discrimine sacrum 77
Sustulerant, puro ut possent Concurrere campo.
Hic hasta AEneae stabat: huc impetus illam
Detulerat fixam, dc lenta in radice tenebat. Incubuit, voluitque manu convellere ferrum Dardanides, teloque sequi, quem prendere cursu 77s Non poterat. Tum vero amens sermidine Turnus, Faune, precor, miserere, inquit: tuque optima serrum Terra tene; colui vestros si semper honores, Quos contra AEneadae bello secere profanos.
76 6 Fauna siquot Edd. ex Naugeriana recensione Ald. teri. di sie Serv. laudat ad 77st, quod praesert Cerda tanquam exquisitius. Sed aliter Codd. 767 signum Menag. pr. αParrh. non indocte, ut Homericum σάμα, quod late con- pectum praebet. s7 9 ferro f. p. duo Rottend. Zulich. &pro var. lech. Gud. Sollem hoc interpretationem iuvat. Sed hic miratur FIeynius Maroni non tenuem & exilem visum
259쪽
Dixit, opemque dei non cassa in vota vocavIt. 72o Namque diu luctans, lentoque in stirpe moratus, Viribus haud ullis valuit discludere morsus Roboris Atineas. Dum nititur acer, & instat, Rursus in aurigae faciem mutata Metisci Procurrit, fratrique ensem dea Daunia reddit. 78sQuod Venus audaci Nymphae indignata licere, Accessit, telumque alta ab radice revellit. Olli sublimes, armis animisque resecti,
Hic gladio fidens, hic acer & arduus hasta,
Adsistunt contra certamina Martis anheli. 7go Iunonem interea rex omnipotentis Olympi
Adloquitur, fulva pugnas de nube tuentem: Quae jam finis erit, conjunxὸ quid denique restat Indigetem Atinean scis ipsa, & scire lateris, Deberi coelo, fatisque ad sidera tolli. 7ssQuid struis λ aut qua spe gelidis in nubibus haeres Mortalin decuit violari vulnere divum λAut ensem quid enim sine te Iuturna valeret
Ereptum reddi Turno, & vim crescere victis Desine jam tandem, precibusque inflectere nostris: soci Nec te tantus edat tacitam dolor: ct mihi curae
versum, inprimis in hoet fecere profanum, pro, profan
rum. Paullo ante ad v. 7 7 notatum erat in Servianis.
, Humiliter quibusdam visum dictum i prendere currω. νιλ discindera ven. convellere qu. Moret. conversa Zulich. ven. & duo Rottend. cum Medic. a m. Sec. mensi xa nonnulli ap. Cerdam. ris tradit ali. Hamb. certaminae vulgo . Diuitigeo by Cooste
260쪽
ars saepe tuo dulci tristes ex ore recursent. Ventum ad supremum est. Terris agitare, vel undis, Trojanos potuisti: infandum accendere bellum, Deformare domum, S luctu miscere hymenaeos; tos Ulterius tentare veto. Sic Iuppiter orsus; Sic dea submisso contra Saturnia vultu: Ista quidem quia nota mihi tua, magne, voluntas, Iuppiter; & Turnum, dc terras invita reliqui. Nec tu me aeria solam nunc sede videres gro Digna indigna pati; sed flammis cincta sub ipsam Starem aciem, traheremque inimica in proelia Teucros . Iuturnam misero, fateor, succurrere fratri Suasi, & pro vita majora audere probavi.
Non ut tela tamen, non ut contenderet areum: sis
Adjuro Stygii caput implacabile sontis:
Una superstitio superis quae reddita divis. Et nunc cedo equidem, pugnasque exosa relinquo. Illud te, nulla fati quod lege tenetur, Pro Latio obtestor, pro majestate tuorum: 12
Quum jam connubiis paeem selicibus, esto, Component, quum jam leges & scedera iungent;