장음표시 사용
501쪽
simillimum. Ex quo perspicuum est , quod optimo dissimillimum sit , Id ense deterrimum.
II. Nam quoniam eloquentia constat e X verbis & sententiis , perfielen dum est, ut pure, & emendate loquente , quod est Latine: verborum praeterea & propriorum & tran i torum Clςgantiam persequamur : in pro priis , ut aptissima eligamus : in tra nil tis , ut similitudinem seeuti , he
recunde utamur a Iienis . Sententiarum autem totidem genera sunt , quot diYimus esse laudum. Sunt enim docendi, acutae: delectandi , quam argu tae eommovendi , graves . Sed & Verborum est structura quaedam , duas res elliciens , numerum & lenitatem z & sententiae suam enmpositai Ionem habent , & ad probandam rem accommodatum ordinem . Sed earum omnium rerum , ut aedificiorum , memoria est quasi fundamentum,
Ea igitur omnia in quo sumina , erit orator peritissimus : in quo media, mediocris: in quo minima, deterrimus. Et appellabuntur omnes, oratores ; ut pictores appellantur etiam mali : nec generibus inter sise , ΚΛ saeuitatibus different. Itaque nemo est orator , qui se Demosthenis sit nil eniesse nolit: at Menander, Homeri noluit . Genus enim erat aliud . Id non est in oratoribus: aut si est, ut alius gravitatem sequens , sub: ilitatem fugiat: contra, alius acutiorem se, quam ornatiorem, velit , etiam si est in genere tolerabili, certe non est ia op imo : siquidem , quod omnes laudes habet, id est optimum. III. Haec dixi brevius equidem , qtiam res petebat ἐν sed ad id , quod agimus, non fuit dieendum pluribus. Unum enim cum cum sit genus , id quale sit, quaerimus. Eit autem tale, quale floruit Athenis , eκ quo Atticorum oratorum i pia vis ignota est, nota gloria . Nam alterum multi viderunt, vitiosi nihil apud eos: alterum pauci , laudabilia esse multa. Est
enim vitiosum in sententia , si quid absurdum , aut alienum , aut non acutum, aut subinsulsum est. In verbis, si inquinatum, si abjectum , si
non aptum, si durum, si longe petitum. Haec vitaverunt sere omnes, qui aut Attici numerantur, aut dicunt Attice . Sed quatenus vaIuerunt s y , sani & licet duntaxat habeantur , sed ita , ut palaestrice spatiari in xysto iis liceat, non ab Olympiis coronam petant . Qui cum careant omni vitio, non sunt contenti quasi bona valetudine , sed vires , lacertos, sanguinem quaerunt, quandam etiam suavitatem coloris , Eos imitemur , si posisumus: sin minus, illos potius , qui incorrupta sinitate sunt, quod est proprium Atticorum quam eos , quorum vitiosa abundantia est , quales Asia multos tulit.
curavi , deu qui liassenui vati eνώne . libris omnibus recte inantibus, sententis apti , dc ratione postulante . HOe enrm sentie Cicero riιι Lactenus valuerant, ut vitia vit rent ,
beantur in principibus oratoribus; neque per
sectae eloquentiae laudem serant . Lamsin.
502쪽
IV. Quod eum faciemus, s si modo idipsum assequemur : est enim per magnum I imitemur , si poterimus , Lysii m , & ejus quidem tenuitatem potissimum . Est enim muli is in locis grandior . Sed quia & privatas ille plerasque & eas ipsas aliis, & parvarum rerum causulas scripst , videtur esse jejunior, quoniam se ipse consulto ad minutarum genera causarum lima kerit. Quod qui ita iaciet, ut, si cupiar uberior esse , non possit, habeatur sane orator, sed de minoribus: magno autem oratori etiam illo modo saepe dicendum est in tali genere cautarum . Ita fit , ut Demosthenes certe possit summisse dicere : elate Lysias fortasse non possit. Sed si eodem modo putant , exercitu in foro, dc in omnibus templis , quae cireum Diarum sunt, collocato, dici pro Milone decuisse, ut si de re privata ad unum judicem diceremus ; vim eloquentiae sua facultate e non rei natura , me.
Quare quoniam nonnullorum sermo iam increbruit , partim seipsos Attice dicere, partim neminem nostrum dicere: alteros negligamus. Satis enim his res ipsa respondet : cum aut non adhibeantur ad causas , aut adhibiti
derideantur . Nam si arrideantur 6 i , esset idipsum Atticorum . Sed qui dici a nobis Attico more nolunt , ipsi autem se non oratores este profitentur , si teretes aures habent, intelligensque judicium: tanquam ad picturam probandam , adhibentur etiam inscii faciendi cum aliqua solertia iudicandi . Sin autem intelligentiam ponunt in audiendi fastidio, neque eos quidquam excelsum magnificumque delectat ; dicant se subtile quiddam &Politum velle , grave ornatumque contemnere et id vero desinant dicere, qui subtiliter dicunt, eos solos Attice dicere, id est, quasi sicce , & integre. At si ample 8J, & ornate, & copiose cum eadem integritate, Atticorum est: quid λ dubium est, utrum orationem nostram tolerabilem tantum ἐν an etiam admirabilem esse cupiamus λ Non enim iam quaerimus , quid si Attice , sed quid sit optime dicere . Ex quo intelligitur, quoniam Graecorum oratorum praestantissimi sunt ii, qui suerunt Athenis; eorum autem princeps facile Demosthenes: hune si quis imitetur, eum & Attice dicturum, & optime: ut, quoniam Attici nobis propositi sunt ad imitandum, bene dicere, id si Attice dicere V. Sed cum in eo magnus error eget , quale esset id dicendi genus putavi mihi suscipiendum laborem , utilem studiosis , mihi quidem ipsi non
Necessarium .. Converti en:m ex Atticis , duorum eloquentissimorum nobilis simas orationes inter se contrarias , AEschinis , Demosthenisque : nec con
503쪽
tanquam figuris , verbis ad nostram consuetudinem aptis et in quibus non verbum pro verbo neccssie habui reddere , sed genus omnium verborum vimque servavi. Non enim ea me annumerare lectori putavi oportere seditanquam appendere.
Hie labor meus assequetur , ut nostri homines , quid ab illis ekistant qui se Atticos volunt, di ad qu/m eOS quasi formulam dicendi restoeent' intelligant. Sed exorietur Thucydidςs. Ejus enim quidam eloquentiam ad mirantur. Id quidem recte; scd nihil ad eum oratorem, quem quaerimus Aliud est enim explicZre res gestaS narrando , aliud argumentando erimi tiari, erimen ve dissolvere, aliud narratione tenere auditorem, aliud eonei. tare. At loquitur pulchre. Num melius, quam Plato r Necesse tamen est oratori , quem quaerimus , controversias explicare serenses dicendi genere apto ad docendum, ad delectandum, ad permovendum. UI. Quare si quis erit , qui Tilucydidio genere causas in soro dicturum se esse profiteatur , is abhorreat etiam a suspicione ejus , quae versatur in re civili & forensi: qui Thucydidem laudavit , adscribat sum nostram sententiam . Quin ipsitan Isocratem , quem divinus auctor Plato suum sero aequalem admirabiliter in Phaedro laudari secit a Socrate , quemque omnes
di et i summum oratorem este dixerunt e tamen hunc in numero non repo
no . Non enim in acie versatur , & ferro ; sed quas rudibus ejus eludit oratio. A me autem ut cum maximis minima conseram I gladiatorum par nobilissimum inducitur. Eicli ines sy , tanquam in erninus s ut ait Lucilius in non spurcus homo, scd doctus & acer, Cum Pacidiano hie componitur, optimu' Ioη eris homines natos. Nihil enim illo oratore ait, tror cogitari posse divinius. Huic labori nostro duo genera reprehensorum Dpponuntur et unum hoc , Verum melius Graeci. Α quo quaeratur, ecquid post ni ipsi melius Latine Alicrum , Quid illas potius legam , quam Graecas IOλ Nec Androna a cham
504쪽
eham igitur , aut Antiopam, aut Epigonos Latinos recipiant. Sed tamen Ennium, & Pacuvium, & Accium potius, quam Euripidem & sophoelen legunt. iidem Andriam, & Synephebos: nec minus Terentium . & Cies litim, quam Menandrum legunt. Quod igitur est eorum , in orationibus e Graeco conversis, L 1lidium, nullum cum sit in versibus Zvi I. sed aggrediamur jam quod suscepimus, si prius exposuerimus, quee usa in iudicium deducta sit. Cum ellet lex Athenis, Ne qtiij popisti fel
tum faeeret , ut quisquam corona donaretur in magistratu prias, im , a j bee, Mitiliget: & altera lex , Eos , qui a populo donaren Itir, in conciens
due yi d/bere: qtii a senatu , in senasu , Demithenes curator mutis refieiendis suit , eosque refecit pecunia sua . De hoc igitur Ctesphon sci
tum feeit, nullis ab ipio rationibus relatis, ut corona aurea donaretur: ea que donatio sieret in theatro, populo convocato: qui locus non est concio
nis legitime: atque ita praedicaretur , EUM DONARI VITU Tis E GO,
BENEVOLENTIAEQUE , QUAM ERGA POPULUM ATHENIENSEM
NABERET. Hune igitur Ctesiphontem in iudicium adduxit AE se Lines , qued contra leges scripsi siet , ut di rationibus non relatis corona donaretur & ut int eatro. & quod de virtute eius , & benevolentia, salia se ipsi ect qumniam Demosthenes nec vir bonus esset, nec bene meritus de ciuitate. Causa ipsa abhorret illa quidem a formula consuetudinis nostrae : sed est ma gna. Habet enim & iugum interpretationem satis acutam in utramque partem, & metiturum in rempublicam contentioncm sane gra em. Italiae cis sa fuit .Eseliini , quoniam ipse a Demoliriene esset capitis aecusatus, quod legationem ementitus esset, ut ulciscendi inimici causa nomine Ctesiphon. tis, judicium fieret de sadiis, famaque Demosthenis. Non eni in tam mul la dixit de rationibus non relatis , quam de eo , quod civis improbus, ut optimus, laudatus esset. Hanc multam .Eschines a Ctesiphonte petiit qua driennio ante Philippi Macedonis mortem: sed iudicium facto in est aliquot
bus in ea: tionibus iiivetem si e tractenus , eo mirere nis las, quod anno iam M. D. XCVI. Iederitu Norellus malo remedium attuleiat, data in luccm hec Opella , enm insigκι , uti pia inscripsit, emendatione I ea hae .ntis δε- ploea . . Qui locus hie ipse eli , in quo nune versamur. Atque iis quidem Muretum emen dasIe , te Iiis eu liber a me olim inspectus Romae , de quo in praefatione admonui . Quid , quod eandem retrus Faber , uti ex conjecturi sibi oblatam emendationem Proponit, in commentario ad Ciceronis Lucullum, cap. 4. Quis igitur hanc leelionein pr:mus
conjiciendo divinaverit , incertum est i 1ed neglisere illum nee debuerant critici rosseriores. n is sorte ignorabant, neque ego volui. Duces hie sane quatuor meos omittor at fidem illis eatenu, obligavi . ut fas mihi enset aliquando ab eorum recedere consensu ;hoe est . ubi non pollet videri dubium, qu Ina Cicerone ipsi re ederent . Llle autem ab illius nianu quod eo endum curavi , ambiret nemo, qui Attica tum in Legum erili elione. Tit. VI. n. 3. De pνamus seMe da Rip. me- νι toνtim . eam vidcrit legem , quem h e Tullius respexit . di Latine se reduidit . ut Pt re verbum verso e Eti. -ν -α 4 δ, et δAd λ. . . . .,-ώνιν dioe a/σθα . ἐα, δἰ ψ-M , a, -ε.τ-
505쪽
486 DE OPTIMO GENERE ORATORUM.
annis post Alexandro iam Asiam tenente o ad quod judicium con eursu
dieitur e tota Graecia factus esse . Quid enim aut tam visendum, aut audiendum suit , quam summorum oratorum in gravissima causa, accurata& inimieitiis incensa eontentios Quorum ergo orationes si, ut spero, ita expressero , virtutibus utens it Iorum omnibus , id est , sententiis , dc earum figuris, & rerum ordine verba persequens eatenus, ut ea non abhorreant a more nostro, quae si a Graecis omnia conversa non erunt, tamen ut generis ejusdem sint, elati ravimus erit regula, ad quam eorum dirigantur orationes, qui Attice v Iunt dicere. Sed de nobis satis. Aliquando enim aE schinem ipsum Latine dicentem audiamus.
506쪽
E primariis quatuor Editionibus
collectae: praeter illas, quae in Commentariis propositae fuerunt. Paginam indieat numerus prior: lineam posterior.
ε i Qua sit Iolis L. G. omittunt sit
ia 's eum eam diυersa 3 L. quoniam dive sa G. quoniam tam diversas perficiens 3 L. etsiciens
3ci aceιάerana 3 M. accideruntas a vit a , eognatio 3 L. divitiae . graistia . cognatio
iti a memoιa νemora L. memoria prωσpter vetustatem remota
4 omnes . . . eoormantur L. Omnis ... confirmatur
s perso as Aas I. per nis quidem has ν nom/n oe L nomen est certum de Proprium uniuscujusque personae ocabulum a quo quaeque appellatur x numeratur 3 V. N. enumeratur Ir corpora M. corpori r eorpori, g acutus 3 M. animo, acutus
507쪽
a sens .... mpens a L. sunt . . . an- . ilant - fiant . . . consequantur L. sunt ...ctitiisequuntur 4n eram tempore 3 L. a tempore
a 4 i vertim. Iu eo a V. N. verum . .ve-ium in eo
4 praepar.Mas 3 I. Paratas s id tis sina 3 M. locus in mari sineat ob iu ,- V. M. Ob id laetum , quod
18 ii ' positio st) L. pi optimio igitur sitio quendam seri vim 3 L. omittit quendam -s 2 es quod consare L. M. de quod conastate 3 qtii.cm quandam 3 G. omittit γid m
dis nisi 'nod 3 L. G. nisi , id quoda, ne V .ae V. nisi extra
508쪽
36 qtias mei 'et 3 V. quam velletig ρν bara ) L. comprobatae xi omn1lus ex pati. s 3 L. G. omni ex parte
I se eo numero I. ex earum numeia ro
lege, aut qua poens , aut quo crimine ἱ aut quo tempore. xo ut e esa V. ut a causa asi confirmemur L. conti nantur
as agatu . . . meniae 3 I. G. agantur
3o atio 3 1. aut alio erimine, aut
reus proseret 6 sen eris 3 I. eum pro bene selisas deditius 3 I. ductus ... G. diductus 33 axe conei ιο c L. aut a conellio M aeremmouetur I. accommodatur
509쪽
ii iatrum copiana 3 L. utrumne copia 2 Atque itis ) L. atque ex iisi a filiam ex .mpti a L. feιam legem exemplia o posses a L. possit
a propios 3 v. G. promptius 14 Iemplum M. C. descriptum
i 2 eomm nos V. N. omittuntati pereontatione a L. cum percunctatione
x Atine ) hoe 3c superiore libro i , e suae a N. L. ae luit quidem concessum ) V. N. concellum essea eum a L. tiun.
23 pars. tιonem quira iam 3 L. partiti nem iam quandam
3 - 1ὸνsam 3 M. in herbati eo euissa Heebar. Ibι consedita . se, ubi, ut is vetis 3 v. L. G. velit 16 rei χιones 3 M. religionemra amprobos G. integrosior g ιν/υι L. breviter a 3 aut insιmand,s atia conseriandus a aut in 1lituendis, aut in conse
sermonis disputationeis praegem a L. praeissem 4 manum U. M. G. manu 14 negaret 3 V. M. L. negare cogeretio3 2 ptitas esse ) L. putases γ ccxjungis G. contingitur IO κ/ ιn sens ortu V. L. G. de sen
510쪽
ros i. - artis tuae modo nomineio Exangus) V. M. exiguoia hse eum omm M. hie omni tum gravitate . tum etiam iucunda-
eto avit is Qua L. atque in usui es 14 prope I. omittit
gnaras earum rudes M. earum rerum sedesios I ct qui 3 L. se ut qui
rum , quantum quasque . . . L. ut
quisque 16 dot ba/J V. dicebat so libris 3 G. libelli,s a muχ dis) I. constituendi, a It a tiri eortim a M. ut a qui ctidirent,
- se a licerentur an unis , ut
quod irem) L. quod ita fieri nullo modo polle Meso, nisidio blandari tint caro M. G. blandiri & surpticiter insinuare iis
III a eum Iartis V. G. cumulandus 2 expellasianem a M. iudicia Ad tum acciderer L. tum illud ipsum accideret g ag ari cιο po quam 3 M. artificio de opera quam
iis is perseiae 3 i. persectumas in suo genera a L. in eo genere
que raxa viae viderim 3 M. non viderima a ιIIam . venasses G. villamque -- nasses 33 tuque vaIri 3 L. m. qui valdes nunc petes 3 L. nune quiri petis . .. G. nune petis 14 s quonιam 3 L. quando io An avi ) L. Ain eux om tram annum. M. L. omittam. quae sunt innumerabilia Ias ν putaram V. M. putaremta es et G. erat 116 3 multas 3 V. G. eum multis
Iar a atit ratorum a G. Omittit maiores gub. L. majores naves gubernare
16 Iea massis M. ut mali steri 1 ra anseιιιam I. G. inscientiam 19 jum eunti m 3 v. tutis ciuilis eundemi I a 4 her. Itim 3 v. hercisceri ... M. hercisil