장음표시 사용
151쪽
-ni. dum ad Oxigendum vectigal metiti. vinum fuerunti tum quia nunquam erior Pra sumitur , ac minus etiam in eo qui publi-- Co munere fungitur et tum quia revera vini quantitas ea tantummodo effie Poterat, quae Romae invenia fuit. Cum enim nrimi uetiqes
publieani dolia diligentissime numeravdri ut, descripserint, sigillaque consignaverint, atque haec dolia Romam pervetierint integris signis , iisdemque statu et numero. iacile patet illam tantummodo vini quantitatem Arimini in navim impositam fuisse , quae PQ-stea Romae inventa est. Idque Praecipue r tinendum , quia Pergamus ipse discrimen
agnovit, dum de solvendo naulo inter socios actum fuit, nec lamen ullam querelam excitavit, aut errorem caussalus est publicanorum. Non decet igitur contra luci tam consessionem insurgere,, sed damnum imo ex vivi desectu exortum et imi culpae adscribendum Bartholomaei Pergami. qui cavere debebat ne apocha oneraria ambiguitatem ullum contineret, ab eo serendum uniu
Damnum autem aliud quod ex venditio. ne frumenti socii pertulerunt, inter eos ex aequo dividendum est , nec in unum Si oc- Chium vertendum , quasi is auctor fuerit quod pretium ejiusdem frumenti fuerit aluiq-
sum. Ambigi quidem nequit quia is trilicum distraxerit, habita fide det prelio, pa-
siillorum venditori Ioanni Baptistae stet trami, qui postea decoxit. Sed delerrimae Con. dii ioniis erat frumentum , ita ut non adeo
facile inveniri potuisset qui illud emereia.. voluisset. Necessario igitur aliquid de proprio jure remittendum er t. ne invenditum, triueum maneret cum evidenti sociorum de-- trimento. Quo autem tempore Bel tramio divenditum fuit, bona is pollebat existim 4 lione apud omnes , nec facile prospici po-
. terat futurum ut inde creditoribus decoqueret suis. Demum omnem conficit quaesii stionem, tum pactum inter socios expressis verbis conventum , ut Specchius rea poetales in Urbe reciperet ac vendere , rumi et
t. sortius factum Bartholomaei Pergami . qui neum videns deterrimam frumenti qualita-
tem , Iacultates omnes socio suo tribuit ver
bis absolutis agendi quidquid sibi magiis li
buisset quoad frumenti venditionem. Quapropter incivile est amissum frumenti pretium nunc socio exprobare, in cujus fide . sagacitate. prudentia Pergamus omnino qui scebat. Quaemadmodum igitur aequum eratui divideretur inter socios Iucrum quodcumque quod, negociatio frumenti, rebus pro . SPeris , secum tulisset; ita dividi debet damiamnum quod nulla quidem sociorum culpa, sed ex inopinato infortunio, a venditione frumenti obvenit. Non ita vero de caeteris censendum erat, et praecipuae de scuti3 sc finginta γλ quc , quae navarebio pro ipsa desciente vini quantitate soluta ex ea ratione suerunt quod Oneraria apoca cui navarchus innitebatur , maiorem vini quantitatem exhibebat, quam quae revera reperta sulti Aegre serebat.Specchius, Praeter justum imulum pro vera vini quantitate reperta et praemium illivi quod mirit timi negociatores Vocant is Am . Seu is Priuultato η , de qua videndus laudat M. Detur . Morb. . cap a S 1, solutam quoque sub se Summam seu lorum Sc tuaginta quinque pro quantilato desse ciente, ideoque detrectabat hujusce summae
dimidium repraehesentare. At quidquid juris
lacrit, re adhuc integra, Postquam tumen, utroque plaudente socio , integrum naulum nova lius accepit, nulla ratio subest cur dividenda inter socios non sit ejus impensu. Ab iis enim testibus a Specclito adductis eruebatur , assensum suum eum praestitisse ut integrum naulum uuvarcho solveretur. 9uod igitur, issensu ndbuc non praestito, volu
' tuti; crat , ex qua iure obsistero Sphcchius potuisset quominus naulum pro deliciente vini quantitate navarebo rependeretur, aut de eo ratio in socialibus computiis haberetur ,. reces,itutig evasit post Praestitum as- sensum et naulum integre solutum , admut. dubitatio nulla oriri valeat quin totius nanti impensa ex aequo serenda a sociis Sit. Aeque demum dis idenda est inter socios. - um jactura ox negociatione spiritus vini Perpessa , tum impe a alia pro mer dana vis institori soluta. Vtcumque enim nego Ciulio socialia ad vinum et frumentum cohiberetur, tam tamen habuit Specchius spiritus vini
trauSmi Mionem, quippe qui illum vendidit . de pretio rationem habuit in socialibus
rationibus , et compensationem aliquam
152쪽
' per interpositam personam a Pergamo petiit l,
ni constat ex pistola qNad .im tempore non suspecto conscripta. Si voluisset Specchius negociationem istam re diure, debellat ubi nitio protestari , nec aleam ludere ut socialem diceret nogo inlion m , si datum sui set ex ea incoim eruere damno autem Dbvento , contruderet negociationem non sui
se foetalem. Cum igitur damnum fuerit in scutis 28r 54 aquam enim ardens valuit scutis 83 et obul. 56 nempe sciit., 66r 60 pro emptionis prella et scut 16. 94pro vectigali et expensis vendita autem fuit pretio scutorum quinquaginta quiu-
que hinc hujusce damni dimidia pars in
sentis 34, 27 ad Specclitum tamquam socium pertineti Idem qnoque dicendii in de mercede institori soluta , quem vulgo dii eunt m so', ccarico M. Nihil quidem de mercium custode cautum fuerat in apochametati ; sed haec expensa institoris , quot saepe utuntnr mercatores ut indemnitati suae Prospiciant, communem reqpexit ut
litatem, et ipsi quoque Specchio, ut dei'
nehant testes, arrisit Post conscriptam OP tham; nam ei amentitus suit, et scutata docem navarcho restituit, quot hic custodi de suo persolverat. Non poterat igitur Spreel, lus h line impensam amPlium recusare. Quoeiren , deductis vini et frumenti arti.
tis, quae summam conficiunt scutorum s centuni ouinti duo et obulorum decern , quaeque uni Pergamo ad' riberidae sunt, reis liquae tres , quae summam attingunt scuto.
Tum 8 et obul. 77 . medietatem exhibenta spe bio serendam juxta mentem sacri Tribunalis , quae in eo versatur ut vini ac Du- menti jactura tini cedat Pergamo , reliquae Vero impetisne ex aequo inter socios dividantur. Initis proinde calculis, iacile putebit de-hItorem supereme Speeehium in scutis 8 r TT, quam piluctim summam consant tres Partia' tae, nitera sculorum 3T et obul. 50 dimiadium natili descientis vini, altera scutor 4r2T dimidia pars iacturae in negociuili ne
mulie ardentis factae, tertia tandem scut rum triginta pro institoris mercede.' Et ita etc., utraque, eis.
Conducia pure et simpliciter ad eertum tempus artificis opera , negatur ante praeliuiti temporis exitum conduelloois rescissio ob praeteri in rili dem artificis imperitiam , tum quia, expertinentis antea lacli ι ol silvulio post ineaeptum contractum, probata iam et perspecta conductori praesumitur ejus peritia, tum quia haec demonstratur. . t stimonio hominum in eadem arte peritorum algua
ex judicialibus experimentis delude peractis.
SIMMAI Uur. Oui ad eertum tempus pure eι simpliciter ant pria - operoem condurit, frustra queritur de ejus smper tia et conducitonem rescindere praesumis: suae eulpae enim adseribere debes si absque aliena fra de ae dolo. dum libera ei undique ervi electio, -- peritum potius quam peritum hominem elegit. 2. Etiam in Deutionibu conducitonibus juris principium valeι, quod semet placuit amplius displisera
3. Oui nurus et solera eondura operam artis is, praesertim alienissenae, es longinqua e regione u censui, praesumitur perspeetam probatumque jam antea hiluisse ejus in arte perviam. 4. Fortius si posι ineaeptum contractum eonductor siluit. s. Duilitus et inaequalitas colorum in pannis non emper eae imperitia tinrioris, seu is causis plerumΤue Propenit. 6. Oui aeriser inuria vi fieret judietati experime tum , illud initum nee sariis caussielis et sedula te Meeptum habere debet, et acquiescere.
Decisio XLI. Locatio conductio operarum intercesserat , die prima octobris 3825, Emmanuel eui Mettea Michauit inter et socios, qui B non lae pannos lanosos elaborandi vende dique gratia simul convenerant , sub fi etali nomine diva Lusti Pasquini e com ρregni. Locaverat ille Operam suam, Seu nse coloratum iri quotquot, per novem -- nos , Occurrerent pannos in lanificio' s V Eoraim t dirigere e sommliare tutio il Iamro delia tintiara , come ρtire iI lamp
153쪽
Coiiduxerant bi , promittas in mercedem peris scutis octingentum , Solvendis persi rigulos aut Og ; insuper domo ad liubi tu
dum iuxta ossicinam ; lignis ad usum soci soleo ad usum luminis ; et restitutis ei sumptibus quos impenderat in iter ex Ab villa in Galliis , ex qua cum , data operR ,
socii Bononiam acciverant. Primus et alter' , effluxerant conductionis auui, et tertius quo inique ad snem vergebat , quin quemquam .i ex sociis de ejus opera conquestum suisse. ,Constaret , sive in judicio , sive etiam exin ra judicium. Cum ex improvviso socii, die quarta septembris 3828 , venerunt nil bononienses judices mercatorum , ess agitantes ut , vesci sa locutione conductione operarum , Emmanuel ex ossicina repelleretur. Duabus potissimum de causis ad id se in tos fuisse dicti tabanti primum, quia l0nge plus pecuniue tu colorandis panuis tu Num PKerat , quam spoponderat ab initio ;deinde, quia multos esse constabat qui sese prohibebant quominus emere ut pannos KOciorum ex desectu coloris , quom im Perse situm, inaequalcm, inconstantem esse dicobant. At judices nillil sibi investigandum
esse duxerunt de prima cama , quum VI Pido sulsam eme patebat. Neque enim in littera contractus ulla mentio exciderat desumptu , intra quem , et non ultra , Panni colorandi esseu . Significaverat quidem in
antecessum Emmanuel quantonam sumPtuoPus circiter futurum esset, quo COmPararentur medicamenta ad datain quamdam tingendam quantitatem pannorum; sed id , ab initio , demon irationis nou obligationis
gratia scripserat e tum in computum Sumptuum neque mercedem suam induxerat, neque salaria quatuor ministrorum operae, neque Pensionem quae quotannis solvebatur Pro conducto Officinae aedificio ; quae omnia deinde per socios ingesta suerunt iueo ulum , ad creandam in eum iuvidiam. Ergo salsa undique erat Prima causa. Si Pererat altera, deprompta ex imperitia Emmanuelis in arte sua et quae Vera, nec ne e
Met , id judices . per interlocutorium decretum , trium in arte peritorum sententia dijudicandum esse reservarunte a quibus ubi fuit deinde relatum , et persectos a se inventos fuisse colores triuia Pasinorum quos socii produxerant. conteudentes eos , ante motam litem , male per Emmanuelem subme
loratos r et vivaces, acres, aequales item ago sui se repertos colores trium aliorum
pannorum quos de novo tingendos socii dederant , et , judiciali ex Perimeuto coram peritiis inito, Emmanuel singulos. res illos Panaos singulis tribus diversis bene inseeit coloribus i tutic judiees nihil sibi ultra cun Ctandum esse putri unt in hoc judicio , quod, cum, uti pragmatici vjunt . privilegia tum sit, quia est de mercede , non P titur moras ; et die prima septembris 1829uvanimiter decreverunt sociorum actionem de resolutione locationis conductionis operarum esse rejiciendam, et solvendas ab eis Emmanueli esse menstruas sive decumas, si tallo, usque exitum novennii ratatim decuria xendas pensioues. Eadem fuit sententia sacri
nostri ordiuis, qui, in gradu appellationis
per socios interpositae, hac mane rescripsit rNon esses locum resolutioni contractus; et
Nonnulli ex testibus exadverso inductis dixerunt Emmanuclem , procedente locavi nis tempore , ab illa tinctoriae artis peritia descivisse , in qua se excellere ab initio Probaverat et quod cum dicerent , hoc ipso Peritum artis saltem ab initio fuisse satebantur. Etiamqi vero supponeretur SemPereum fuisse imperitum, tamen quod socii. quibus libera undique erat electio, illum sibi potius elegerint , quam alterum hominem in arte strenuum, id suae dumtaxat 3 culpae adscribere , cum de aliena fraude vel
dolo uiliit quidquam constet, id sibi imputare tenerentur , qui, cum pos sent vel vitia homi uis detegere . vel , vitiis detectis , ab illo sese prohibere , tamen eum, e lovginquis regionibus accitum, comiter exceperunt. Neque fas modo eis est a data si- de , diu ante exitum novemii, recedere ἰquia conventio quam cum eo iniverunt,suit pura et simplex, de conducenda ejus opera, et , scinet conducta,per novennium retinenda. In huiusmodi vero conventiouibus nutum omnibus est illud juris principium semper va
2 lere t quod semel placuit amplius displicere non posse. At est Oppido salsum quod socii, tu exordio hujus litis , et non antea, dictitare caeperunt, eum esse tu arte imρο-
154쪽
situm. Lu lentissima ex opposito prostant
testimonia nostratum simul et exterorum, sive tinctorum, sive mercatorum , Sive fori
rum . de eximia et iisdem peritia. Et nonnulli ex eis , Praesertim tinctores Al, villae , quidquid ab eo suit colore suffectum , artificis semper , njunt, priae se tulisse praestantiam di alii testantiar eum in vera ac Plena versari possessione arti r et dignae
mentione potissimum videntur laudes , quibus , qui in Gallia artibus praesunt et
mechanicis operihus, praeclaram ejiis in arte solertiam semel iterum solemni sorma
flane vero eximiam et publice commemdatam hominis idoneitatem cum Cuncti e ploratam habebant quotquot eum noverant, tum praesumendum est , sociis maxime
sutiqe antea compertam , quam ejus conducerent operas. Namque eos quammaxime la.
tererat singulas hominis in propatulo ha- here qualitates. Neque credibile est quod
socii , multi numero . mercatoriam artem a prostentes , et idcirco navi et solertes,
eaecis quodammodo oculis , alienigenam a mire vellent ; et promima ampla tnercede,
fortasse majori . quam quae ζ hisce nostris re ovibus , tinctorine arti peritis dari can- auevit , tum solutis sumptibus in longum Iter ex Abi villa, quae urbs est in Pierar-dia . usque Ilon Ham eum ejusque tamiliam apud ossicinam pannorum exci Perent. Ex altera quoque parte , num in homine peritia nec ne esset, id satile erat cognitu. cmu de re ageretur sub sensu cadenti , quaeque , post inita experimenta, multo matis post eadem repetita , in omnium' culos esto insiliret. Neque' mla valere debet ' braequmptio , sed pho certo tenendum' est artificis peritiam sociis apprime lais e compertum ; idque suadent sive quae locutionem
conductionem antecesserunt, rive C comitantia , Sive quae eam subsecuta sunt. Et' primo quidem advertere oportet quod socii tunc demum eontractus tabulis diei primae octobris 382r, sesu subscripserunt , eum antea . Per quadraginta circiter dies . scilieet inde a die vigesima secunda anteeedentis Augusti, per Emmanuelem inchoatu essent operarum experimenta. Numque ab illa die, 'deinde in labes, eontractus, dixerunt sum
quesplum fuisse novennii exordium. Et quotquot, per illud quadraginta dierum sputium , iaossicina conligerunt diversae puri notum co- larationen, eas pro certo habendunt e thene cessime juxta vota sociorum , sint iniac eos deinde , Per posteriorem syngrapham, in conductionem convenisse videmias. Neque solum consenserent ἰ sed hane quoque sibi reservationem secerunt, ne Emmanuel ,
quamdiu Per noventitum eorum laniticio Praeberet operam , tamdiu aliiq extra laniscium mercatoribus eundem Operam Praestare Posset. Adeo solliciti, adeo anxii erant' de ejus opera , ut prohiberent ei ne simul aliis eam locaret. Praeterea in syngrapha contractus hoc alterum , ad majorem securitatem uberioremque canthelam sibi reservarunt , nempe ut locationis conduet Iuliis hinc inde ratiliabitio in suspenω maneret , eaque produceretur usque ait diem primum
januarii sequentis anui 1826. dnae dies tibi
adventaret, fas sibi suturum esset a contractu resillire , si id sua referret. At prioribus quae contractum prae meriunt , P Aa suerunt haee altera, quae deinde subsecuta sunt , experimenta ἔ eaque bene ces-
siqqe dicendum est . quia , tibi , po t tres
primos condue tonig menses , prima dies v nit sequentis ianuarii, socii contractum T tum acceptum si e iterum habuerunt. νDeinde siluerunt. Sed'hoe silentium O dini uoqiro alterum viqiam est ratiliabitionis 4l argumentiam , ex notis'imo juris adagio . quod in hisce circum tantiis v lem debri εqui tacet . consentire videtur. Neque solum
in judicio, sed etiam extra judicium quam is
semper deesse visa fuit, Rociorum quoresa. Ra-que sociorum nequiescentia per tres primos ste-- tit conduction7s annos. 0ua in re, norandum est illos miotine. per tres Primos annos, utquie i se qui cum sociis rem mercaloriam ii e- si sint, et coire Pondesnti communiter die alitur. Quod si nonnulli ex his , Et sortu qui
intimiorii cum scietis utebantur timillarita-- te, silc Hro ex improviso abrupto I unsnu miter , miissi ad socios e stolis , conqueritae periint de hinnit in impotitia , de coloram inaequalitate et debilitate , nulla de his vorum questibus habenda ratio 'est. ΡΗ no- enim, ficut nemo repente iit' pMiam , ita. - qui antea exeellens in artκ habitus ruerat . 20
155쪽
35s cito haberi non poterat totus mula lus abi illo. Tum illorum epistolae circa . illudia tempus conscriptae in universum esse Conina spici utitur . ista prima eruperat coutentio,. KOciorum de dissolvendo eoutractu. Quare . speriam collusionis et Daudiis ingeri ut su-- Apicionem et eo vel magis quia . si unus et alter occurrebat Panuus colore male insectus, non continuo sinuebatur artificem esse lin-
. Peritum. Cum saepe coutingat , idque li mines tu arte periti testentur , qt nil debis litas, inaequalitas colorum iu pautiis , non semper ex imperitia suctoris , sed ex aliis uriis plerumque provenia ut, ex. gr. ex ne-- xu , ex igne, ex lacu colorum, ex eorum, qualitatu et quantitate, et poli quelmum ex variaia Paunorum specie. Et noui ulli adsunt teste , qui, in ossi cuna sociorum, sub Einmanuelis im- . P rio, L Lipsi op .ilis itur, qui luet unt liaudii, bonos a Suciis suppeditulos ei fuisse colo-i Ss Di Sarpe eniti nupsium fuisse pannos -: qui dabanturi ei colore iusiciendi , e a litini idofi, succidus, et idcirco imparos acri at--ι Arahendo Colori Certitudiui quae . post argumenta hu--- Cusque cxP ita , invaluerat .do perilia hominis fastisium quodammodo imponere. visum est iudiciale experimentum per h. --. nonienses judices demandatum. Rigorusum suit hoc. non lam uiatim , quam duplex ,- Experimentum , quod et ad tres Pannos jam .. abi amanuele tinctos tinte motum litem, et . ad tres olim illatum fuit de novo tingen..dus. Et quoad trius primos jam linctos, ani, inadverKum quidem fuit a peritis , primi et ν secraudi ex eis colores, alterum subnigrum . - i. hic dulteriuu in color Moneto sino is di-
. tium exhibuerant socii ; sed simul ad nolη- , tum fuit Laue diversitatem , non ex cri pa- .i artisicis . . Nod rePntendam esse ex . desectu , per socios quoque haud negato ι, quod ini: Ossicina uniu dumtaxat. sci collarum lucus, . . tin Mel unum lacum satis non esse dixerunt. quo sit in iter in . ponnis ii praeseris in sin superdocerentur Colures qui caeterisii: .uIit bacri Ures. Νibilominus potiti declararunt. Os chel quella. 'emu primum Pannum
Miis forte e Diis Perforas. m. Quos ver idenovo Emmanuel Linxit panuos coram Peritis
do illis hanc primum iu genere Periti pan
oras , i cometa clis Prima , Vctrun Preoud aio. . Atque eo gravior sociis nunc inest obligatio a quiesceudi et ratam acceptamque
6 babendi per uiam judicialem ; quia, quo sol-
i licidiori cura Linmanuel curaverat ne judi-ἱῖ ciali subjiceretur experimento , verens ser- . tasse ne qua fraus in experimento irrepe- et in perniciem sui , hominis alienigenae 'um ardeatiori Conatu socii semper et o stiterunt , cfflagit anies ut seret iudiciale periculum i atque ita faciendum esse judices bouunienses iterum iterumque decreverunt, concedentes in vota sociorum. In ossiuiua
156쪽
- socio m initum suit 'experimentum. loco. sane liaiul eis suppecto t medicamenta et e ,- . Inros, Duli aliunde quesita, fuit illi . t suerunt subministrata. Eorum libero arbitrici remissa fuit pannorum electio, sive quae j im tincta ilicebuntur ante motam litem, Nive quae fuerunt de novo lingenda. insuper ipsi selegerunt tres diversos colores, qui Lus tres novi panni fuerunt in socii. 2 o sag. ergo ei fi est ju liciali experimento , iuili-- ciali refragari periliae, tanta seduli lute, iotlantisque catillici in consectae . qua uias ne socii quidem ultra poterant desiderare. i Atque ita m. , tu ruque e .
ARsu 'Rr Tum Et dilatione concessa ad solvendum, atque ex paelis quae respiciam vel majorem cruditoris indemnitatem vel minus debitoris incommodum non indueitur nova in. Post intorpositam api'Plliition hinnullus amplius locus extraorlinario nulli latis et
1. Parari quae majorem dummaeat ereditori. ἐαὐ-nstatem es minust debiloris incommodum Neviant, originem et causam prioris obligationis haud in
I. Non aliter noratis inducitur quam si expressis -- priori murraeisi derastatum fueru , vel . notavia simulti iti ni adjecia pacta, quae prioraus
a. Dilatio ad soliendum eonerasa noriuionem non
6. Ita comen subpartium Horo tur judieii, alioquin ine petentis, jurisdieris.
. Sententia judicum, vi de commereti
et mercatorum Megociis Ferrarive jus dicunt, damnati cum fuisse ut Franciscu , Mauru ne Bartholomaeus fratres senisai ad vim
nummorum argenteorum S tiugentum reuis decim vii dolicae monetae repraehe qen lauda nIoseptici Floravanti, biennales inducias ubeo postularunt, et tacite Per apocham olμtinuerunt , cui data fuit opera ineunte maris, tio anni 3828. Sed hae lego dilatio eooeossa fuit ut scilicet firma maiieret scilidalis debitorum obligatio ; ut nomen ipsum
x augeretur, fructuum et ix Pensarum Caufisa, usque ad nummos vitul Micos VPtiugentrum sexagintra quantor: .ut rursus de hac' sumisma tenerentur dubitores , ex prolatione re-- quisitorum Pauli de Cantro a creditore tuis terim sacra, interuςuria bossalia persolvo. rei ut Pariter , praeter generalem l vortim - 1 obligationem , eo rentur ipsi debitore; inistra trimestre tempus nominatim praedium
aliquod lihernin praesui re quod speciali hypotheca mancipari posset ad majorem iu- demuttai ni cruditori parquilam ; ut demum, Praedio non exhibito, a beneficio dilatio. nis deciderent debitores . simulque credit vi se nulla monitione praeeunte , judicii aetapersequi liceret. Termino autem Perperam, effluxo . rediit creditor ad judiees eommercii Ferrariae, et executioni committi petiti sententium ab eis oditam ad diem intiam supra docimam julit 3827. Suesuam opem ratoriq desere ionem pararunt rei oon. venit : nihil tamen aliud potuerunt impetrare , nisi ut novit folia terminus unius mensis praestitueretur ud iandum assignanis dum, qui foret inscriptioni livpothecae specialis idoneus ; termino dei ii iuutiliter emei γ - , Executionem demandarunt praediei ii judices prioris sententiae, ac ipsin Pram
terra reos conventos ad sutationem aris geriteorum nummorum Bavariae octoginta trium in argumentum Capillis et si ti- . ciuum au am dumnarunt, i una cum rese-ictioue damnorum et expumarum. Appel--.larunt primo ab liae sententia germani fratres Benariit mox de nulli tale quoque irii jus, i iudieii questi sunt, transmima coram Samo-i nostro indine vectari citatione , quae t
157쪽
ilie d in gra est rescripto, . Nihil δε circiam Vrstione s esse locum Annesinistri semiai ui unius mensis; et eo datur decisio. Nullum siquidem occurrebat ex notis imis illis vitiis citutionis , iurisdictionis es manis uati, quae ad jubendam actorum circumseri
Plionem necessaria fiunt. De citationis et manis
dati desectu ne verbum quidem Proserebant fratres Benagat, qui unice sese recipiebant in iurisdictionis vitio, qua caruisse dicebant judices commercii serrarienses, dum secundanIPronunciarunt sententiam, quetsi his tu idem inciderint . aut jus dixerint de negocio non commerciali , sed prorsus civili. Utrumque tamen obiectum facili negotio diluebatur. Nouunum enim idemque con Iroversiae subjectum,
de quo disceptatum fuerat tu priori seu tet ita, anno 18 27 ad diem decimam Iertiam julii lata, in disquisitionem venit in sentenistia posteriori ejusdem mensis julii superioris anni, quam uti irritam Benatii traducunt. Querebatur primo in judicio de solutione numismorum argenteorum Bavariae septingentum decim , quae a Benatiis condicebantur ex negotio commerciali, quaeque illico persolvi Prior sententia lymit. Ia ultero autem judicio, post Luta in transactionem iustituto, disputatum fuit utrum lapsi Penatii suissenta beneficio concessae ad solveudum dilationis ob non exhibitum, intra praefinitum ter . minum , praedium aliquod speciali hypotheca in securitatem creditoriis deviiiciendum; id quod altera senientia negavit , dum uouum Lerminum ad implendam pactorum fidem reis conventia indultiit. Negociorum igitur et controversiarum discrimen efficiebat ut judices commercii ser- rarienses , ubsque ullo periculo bis tu idem . incidendi, tuto posse ut de nova controversia ex apocha transactionis exorta judicare, quae
aeque subjiciebatur jurisdietioni tribunalis
commercii Ferrariae, quemadmodum obnoxia suerat quaestio antecedens , de qua , edita sententia. concordiam inire litigantibus placuit. Ex transactione namque , qude nunO. 18 8 celebrata fuit in eun in martio, nihil novatum mi atque remissum de priori obligatione , quae imo ex concordia novum robur accepit. Cautum n lique in concordia fuit ut i a caussam biennalium induciarum quas - a Creditore impetraveruut , Penatii invereatur liberum landum exhibere speciali hyp
theca mancipandum, fructusque octunces deinde rependere in vim requisitorum cunire sitim , quae interim creditor interpellavit. Sed haec pacta, quae majorem dumtaxat er ditoris indemnitatem spectarunt et modum solvendi debitoribus minus incommodum, nec Caussam prioris obligationis innovarunt, qui-l bus sarctis tectisque manentibus , merito Praesumendum est Plus moderari et eorrigere . quam a priori contractu recedere,
trahentes voluisse; Salgad. labrr. Credit. Part. 3 ωρ. num'. 99 , cratian. dia S Pt. forens. cv. 273 numer. 24, Romilocis. T numer. 34 sit. do sit jussori coram Falconerio. Novatio siquidem non aliter censetur inducta, quam si expressis veris bis priori contractui fuerit derogatum , aut 2 novae stipulationi hujusmodi fuerint adjectae Pacitones . quae prioribus prorsus adversen. tur; Dς nouationum 8 cod. δε no at. Iam vero cum certum sit pactiones iaconcordia interpositae haud pugnare cum aliis quas prior obligatio continebat ; tum vero illud exploratum est . ex dilatioue ad sol 3 vendum concessa, nullo modo novari Praec dentem obligationem; Rot. in roc. docis. 545uumem 3 Par. 38, in Romana cambia suin
do quo non potest idem simul esse et noueve . ita pariter repugnat ut deleatur Alia gatio, et silmil prerogetur tempus sed eam implendam. Adeo veno incolumem colatraheu tes voluerunt priorem obligationem, ut non aliam sententiam', nisi illam : quae super 4 priore obligatione prodierat, non exhibito intra statutu in terminum praedio . e cutioni committi cautum fuerit, et debitum Praeterea sui in professi fuerint Boiiatii e - ram ipso tribunalis commercii Ferrariae tabellione , ea conscripta syngraphis quae landumentum alterius sententiae constituit. Rejicienda est igitur, alioquin aspera odii que Plena, circumscriptionis querela, Molunc tantum probari debet , quum . incluta 5 . proserantur uullitatis argumenta quae prae sumPLiunem ea jure ipso mauautem ρου va-
158쪽
liditate antorum elidanta CG Is utin. Mot.
2 cor. δε Barint . Certius quia . etiamsi minus competenΑsuisset tribunal commercii Ferru iae , Omnetatuen iurisdictionis vitium sanarii ut se nulli, - quippe qui non sori deriviatorium implorarunt , Sed oblatum vadimonium obire satius duxerunt . ibique strenuam de sensionem Pararunt. At vero comperium iu ii εἰ re est ex consensu Partium Prorogari judi
mana recognitionis in dominum suer cir-
Marco. Deterior autem est circumscriptionis, querela , provocatione iuspecta , quam hi m-pliciter et absque ulla reservati ane e Periundae nullitatis rei conventi interposuerunt. Eo ipso siquidem, quod M ordinarium remedium, iij nsinodi est appellatio . ip Si confugerunt, z nuncium misisse visi sunt extraordinario remedio malli talis et circumscriptionis. Qua pro Pter , Post ivjectam absque ulla reservati nem , Provocationem , non erui umplius integrum Benaliis querelam circumscriptionis experiri, etsi fulcro aliquo in uileretur. Denegata igitur circumscriptione. Probanda erat sententia altera . quam judices com- . Inertii serrarienses in subjecta specie Pr nunciarunt. Nou enim petitioui actoris pro sus adhaesit qui decidisse Benatios conten
debat a jure ac beneficio dilationis ; sed
cauonicam aequitatem sequuta venium Benatiis eo emit purgandae morae, ex quR DO Vum terminum unius mensis eis praestituit
ad fundum liberum exhibendum, super quo speetalis inscribi valeat hypotheca. Nam quod objiciebatiar in concordia constitutum suisse ut eredi lori liceret , non exhibito intra terminum lando, executioni mandare absque
ulla monitione sententiam die 33 julii nunts 327 edi iam , id quidem non per conditi
nem et Paelum expressum cautum fuit, sed . per modum et poenam ; ideoque debitorem - non privat benescio purgandae morae , ut
a saepe definitum est. et praesertim cor. ΟΓ-oatio dotis. 145 num. 6 et sequen .. et in
Romana donationis 20 februarii 3750 3 8
Cori Hephantutio. Et ita, utraque, etc.
eneris i 2 mariti 1830. ARGUHENTUM - Quid lex postulet ad demonstrandam foetetatem quam 3 ocant di parteciparione v, disseritur. SO-cii Geocu ereditores, quum iPSum reprachesculetit non plus juris in rebus societatis habent, nec plus ex ea ropetere valeni, quam quod decoctus in , ciciatum eontulerat vel reliquerat.
et Mesrias . di partecipariono . Ureta demonstr tur eae aecepti es e ensi e tribus merculorum, in quibus inseripis sit remnia ab socio dina rem emendi i endenda eausa , stemgue emptionea ven ιι- metali nomine positas. 2. codices mereatorem, etsi minus Meurati, fidem ι men mereri possunι, nisi Iraude vel fraudis suis visione arguantur.3. Creduores Oeocii patrimonii eontra tertium age les ex aliquo exterum vitia respuere nequeunt . ias ipsos eodicea quιbus Mai sum ad propria nom
4. Collusio et fraus praesumi nequis sine mazimia fravissimisque y lationibus et ataumentis. s. Leae mereatoria ad rationalia demeti patrimonii vetenda suppeditat issιῖmonium hominum, qui in ipsius de eli debitoris minisιerio fias era. 5. Quando constra rem a quam pecunia ineri eo paraιam fuisse eι in socieistem immissam, nihil r . ἴσι ad εοeietatem ipsum ercludendam e tam non fuisse ejusdem socii nomine. 7. Uuod faetum est tempore haud decreetioni proximo , in fraudem eredιωrum perpatratum haberi
nequit. 8. Soeiules res eι pecuniae in lingulorum sociorum dominio manenι , nec aberi ea eis acquiruntur , qui foetelaum adminisιrel aia instaual. s. Do minur ad pretium rei renditae eonsequendum recte uiuur acitone vindicatoria ex iaminio pro
o. Socius non plus iuris in rebus meisistis habet, nec plus ea ea reperare vates quam quod in mei talem contulis νει raliquiι.
159쪽
atim anno superiori, mense m lio exeunte, Mariauus Seu libela, non insimus in Urbe argentarius, soro cesserit, compertum est liburnenses quosdam negociatores frumenti Pecuniae pie vim Mariani nomine retiuere, attuo Cum frumentum accepissent commercii
ineundi causa, partem jam vendiderant, ideoque partem frumenti et partem habebant pecuniae. Advocatus Ioseph vannia telli lianc et reliquum pretium quod a reliqui su-rnenti venditiove redigeretur , sibi vindica bat. Haec enim ajebat eonditionem Patrimonii Sculi heis subire non debere e siquidem ad se unum pertinerent qui egregium quindecim millium sciata torum summam Sculti telo in frumetiti negociationem erogundam suppeditaverat , ita in re contracta societate ut Sculi belus dimidium tueri conseque retur. Decocti patrimonii ereditores resistebant ; quapropter Iosepli petitionem detulit suam apud judices qui de rebus ad comis mercium spectantibus jus ex prioribus actio nibus in Urbe dicunt. Curandum imprimiqvisum est ut, iam universo frumento a li. buruensibus negociatoribus maxima quidem cum jactura divendito, pecunia ala iis exigeretur, quo in tuto collocaretur. Creditoribu itaque assentietilibus, mereatorii judices interlocutionis decretum tuleria. t . , quo marida lum Ioseptio dabant ut a liburnensibus negociatoribu pecuniam exigeret, iubebantque illam apud se depositi loco rutinere uriue dum Caussa super frumenti pecuuiaeve dominio dijudicatu eqset. . MOX, Ritero ex creditoribus qui ad judicium non venerat, urgente . mutatum est a iudicibus
illud provisionis decretum , 'liudquo latum quo Vanniitellitis jussus landi cujuslibet oneris immunis hypothecam praest are ut Pecunia a liburnen ibuq mercatoribus exigenda cautior esset. Quamobrem is ad nostrum Ordinem provocavit, ad quem proinde quaestio etiam praecipua delata est. Cum utrumque rem patribus cognoscendam decu quarto kaleudas martias proposuissem, Dervandam v luerunt Provisiouem quam Priore decreto mercatorium tribunal mandaverat , eredit rum autem rogatu principis causae judicium distulerunt. Sed hodie actoris Petitione i staurata , rescribendum censuerunt: . ει' locum Cous nutioni, et extendatur drersam Pecuniam ex frumento redactam sibi I anni tellius vindicabat , siquidem quindecim millia scutatorum nummum Mariatio Scul- ille is dedis et in emptionem frumcuri eroganda, quod lite ipse negotiaretur, lucrique dimidium parioci Paret , ea nimirum societate inita quam di Partocis atram ct u trai S clio cunt. Sed ita rem Iuniiutinium inter et Smitheium compositam sui me plurima Prinbabant, et ea quidem quae lex nostra mercatoria articulo 48 ad hujus generis socie, tuum demonstrandam positilai. Accepta et 3 expensi eodices primum occurrebant , quorum ulter sali conti, alter mirata di casissa summum a Vannii lio emendi velidendique frumenti cati a datam inscriptam usque a1 ineunte jamiario anni 1829 Perspicua notatione exhibet,anti . a ooito Gius m Vannutrili recis contanti Per inWirgarit in acquisio grani se. 45000 . . Sub ipsius
autem Ioseptii nomine positas frument mmtiones , quas cemtumcellenses mercatoreumensibus ianuario et februarici secerant, re
serebant , ipqi Ioetesio debito tributa linummorum 35333. Aecedebant literae, quibus mercalores illi de frumento comparato , de sumptibus P m illius custodia . ex Porta- Ptione . aliisque hujus generis rebus lactis - Certiorem reddebant Sculi heium, et os nepistolas proserebat quibus si hi Scul theius
earum litterarum et rationum a Centumcellensibus mercatoribuq trasinis arum COPiam laciebat , quidque agendum rogabat, Praesentes frumentarii commercii conditiones su iscendo. Testes denique prodibant, qui pecuniam in re collocatam , qui si iam niuriam n goriationem tu mensao codices Vannutritu nomine relatam, qui rationes a centum eliniensibiis mercatoribus datas ad Vannutellium literis Mariani mandato scriptis irai Smimas
Ouod si codices minus accurati. reper 2 sint, non tamen fraude , vel liniadisi ευπρο
iisne a cu'abantur , ut nullam lacereIIaem Valeant. Coeterum erat maxime animiaverten
drim , creditores decocti patrimonii , qui u-
160쪽
tem hane adversus Van mitellium agunt, C dicibus ipsis usos fuisse ad rationaria Cona ficienda . ad credita sua comprobanda privata enim , quam a Mariano liabebant, syngrapha in discrimen revocari facile potui set . ad compositionem denique ineundum quam Pro singulorum nominum Portione facere deliberaverant. Ne itaque dispar sit iudicandi ratio inter quos eadem iuris ratio Currat, ex aliquo exteriore vitio codices reprobari profecto nequibant. Quia vero Mariaui ad Vanniitellium literae in adversaria. sive coPM-louere , relatae non suissent, non ideo fidem plane amittebant ; si non aliunde dolosa aut suςpiciosa res esse videretur. Sod ne testes quidem ei aut rejiciendi societatem affirmantes, quippe Scul theto addicti essent. Praeter enim quam quod unus alterque non deerat ub eo prorsus ali nus, coeteri homines integri erant, insupe que millum amplius cum Muttheio negotium habebant cum testimonium pro veritate dixerunt. Ex ore autem illius Aocietatem nequaquam affirmabant , nee jejunis verbis ipsam objicie hant, sed ea quidem in medium asserebant quae societatem omnino constituunt et probant, rem nimirum in codicibus a se inscriptam , literas et rationes de ea ad Van ut ilium datas. Porro ad haec cimuia pro nihilo habenda turpissimas collusionis fraudiriue machinationes pluribus impingere 4 prorsus oporteret , quod sine maximis gravissimisque probationibuς et argumentis sane non licet. ceterum ipsa est lex mercat ria, quae articulo 467 ad rationaria patri-I monii demeti conficienda testimonium hominum Mippedit it qui in decocti ipsius debitoris mi uisterio fuisserit. Si e vero societate undique probata , Pe Peram objiciebatur ex syngrapha depositae pecuniae Vanniitellium agere , ex qua creditor tantum est quippe pecuniam libere apud argentarium deposuerit , isque aliquot mensibus post frumentum nomine suo QOm- Paraverit. Etenim Joςeph ea singrapha imprimis non utitur ut ope ipsius agat, ρο- Cuniamque ex frumento redactam Pro sua vindicet ; sed eam profert , ut ampliorem exhibeat probation in se dedisse pecuniam.
Ioseptii nomine emptum fuisse frumentum ,
dum liquido constat peeunia socii e Paratum , atque tu societatem immiςsum. Cumque alioquin Scul theius , 'ini omnia ad n socialiouem faciendam gerere debebat, meriscatoribus centumcellensibus rem demandasset ; profecto non aliua quam ipsius nomineres ipsa perfici poterat. Quod si Vannuiel lius pecuniam libere primum tradiderat Scul theto, non inde conqequitur pacisci Postea non potuisse ut frumen tarium ex ea Commercium iniretur, quod Iucri dimidium Seuitheto rei gestori uitiueret. Cum enim factum hoc fuerit tempore , quod uti T proximum decoctioni Scul theii neu liquam h beri potest siquidem hic foro cessit meuse
malo exeunte, anteactis vero mensibus januarii, februarii et martii pecuniam ineu dae negociationi addictam , frumentum comis
paratum , literasque Mariani ad Vannutetialium de re datas apparet ) id in fraudem
Creditorum Patria tum existimari plane non potest. Namque sicuti Vanniitellius pecuniam Suam repetere jure valuisset , ita nulla
caussa subest quare in certam uegociati uem atque societatem c vertere illam non posset.
Sed ubi liquido constat et societateminitam et pecuuiain a Vannutellio in rem versam . dubitari plane non Pol est quin ipse frumenti pecuuia sua comparati dominium nactus fuerit. Societatis enim pacti ne congii tuta , Sculi heius nillil aliud fuit .
quam Procurator sive ge tor ex maudato , adeo lite pecuniae in frumentaria negociati ne collocandae domitatum vannutellius reli-nuit . sibi lile procuratoriis opera si umeu tum
pecuniae suffectum acquisivit. Quamobrem aliena erat lex 20 cod. do pactis quam creditores opponebant. vanu utellius enim traditione et usucapione non egebat ad rei dominium quod habebat, adipiscendum. SO-ciales enim res et pecuniae in singulorum 8 dominio manent sociorum , neque vero alteri ex iiq aequiruntur , qui societatem admianistret instituatque. Siculi autem dominus rei ad pretium digenditi frumenti conq-9 quendum actioue uindicatoria ex dominio plane proficiscente recte utebatur. Nee ullum jus in eo creditores ex decoctione Scul- steti sibi arrogare poterant. Etenim Cum socius non Plus juris in rebus societatis ha-