장음표시 사용
121쪽
Communitatem Comacelli, quae hoc mido et locatricis quia vallium piscationem ipsa locabat, et conductricis partes simul agebat quia conductionis socia simul erat; in annuam conductionis pensionem solutum iri
scuta 44000 ; quidquid , deducta pensione
deductisque administrationis expensis , Supe resset id inter socios divisiam , pro tribus ex quatuor partibus Per quutuor Primos, pro quatuor ex quinque Partibus per reliquos quinque novenuit annos, Commia uitati esse addicendum e quod reliqui lucrosum esset inter socios iare distri huendum ; uni,
versae conductioni praelaturos esse tres administratores , qui , sub nomine seu diit a
Commissione dolio Valli in Comacchio ,
sociorum mandatarii essent , societatemque in universum repraehesentarent.
Hisce aliisque, die 33 aprilis 3823,
conciliatis conditionibus , novennalis conductio suum sumpsit exordium die prima j nuarii 3824. Et, illa ipsa die, universae
societatis agendis negotiis apposuerunt manum tres administratores , qui socii simul erant, Laurentius Colognesi , Ioseph Maria Patrignant, Leopoldus Pilati, cives c
Maelenses. Hi tres admiui stratores , seu, uti vulgo vocabantur rectores , negolatori , missis undique ad vulganda mandata in se colluta literis , quas vocant, circulari hus , huc illuc pro variis societatis necessitatibus cum mullis sive indigenis, sive alienigeniti mercatoribus cito negotiari caeperunt, sive quo piscera per eos in nostrissimul et exteris regionibus venumdarentur ;sive quo pecuniam, Si quando opus esset, mutuam acciperent ab eis. Fuit inter exteros negotiatiores Paulus Beuet, qui V netiis degens illuc ad se pro societatiis negotiis veni eutem illo primo anno excepit Leopoldum, alterum ex tribus rectoribus. eique nomine et vice societatis agenti non solum sese P mptum Paratumque exhibuit venu Per venetam ditionem dandis pilaeibus , quos ex sociali conductione retractos, et ad se missos recepturus esset, sed etiam
pecuniam per collybisticas literas identidem
dare mutuam non dubitavit. Atque ita sese gessit per Primum et alterum Conductionis annos. Ubi vero tertius adventabat societatis annus, lum nou Comacesti solum ei per finitima loca, sed et per exteras quoque regiones, et Per Venetam rumor Se
pere caepit societatem vallium comaclensium vergere ad inopiam ; male ei rem cessisse, Pejorem quoque suturam esse iuposterum. Ilac fama Commotus Paulus , rectoribus illo quoque tertio anno Per epist las ad se redeuutibus , detrectabat pecuniam mutuam dare , quam illi reposcebant.
Sed illis iterum iterumque obtestantibus nihil periculi in societate esse; dissemina.
tos per malevolentiam rumores omnino e se salsos; tu tam integrum esse sociorumsdem; uberiorem quam antea, illo tertio anno fore pilacationis fructum; Pecuniam , Si quae mutua daretur, cito prae sociali fide restitutam iri; his aliisque multis illec
bris per repetitus epistolas tum et or tenus per Iosephum Mariam Venetias, data opera, pro seclum callide insinuatis, tum multo magis trium rectorum obtestationibus quodammodo illectus et seductus Paulus sevientiam mutavit, et illo quoque a HO multum pecuniae eis mutuo dedit. Sed brevi novit valde se ab eis suisse dec Ptum e nam, paucos Post dies, cum alibi, tum Venetiis, fama undique percrebuit sincietatem alnisse in decoctionem , eoque simul et novennali conductione dissoluta , Fiscum pontificium per extraordinariam providentiam Pontificis maximi susceptisse in se C maciensium vallium administrationem. Facile cum animo suo volvere quisque
Potest 'litae et quanta fuerit indignatio Pauli; cui opus, post urbanitatis officia i cassum adhibita, laudem suit ad iudices v
uire, quo tres rectores, qua S ietatis ma
datarii , qua socii et ipsi in solidum obligati , peeuniam sibi restituere cogerentur. Itaque . post tres distinctas actiones formiter institulas pro triplici dilat incla quantita. te pecuniae mutuo datae , hane a tribuuali commercii Ferrariae die 22 aprilis 1828 tinuit sententiam quoad primam summam scutorum 3722. 5T , de qua res hoc loco
est e nam de duabus aliis summis seorsim
agitur in dilatii liis decisionibus: si assognati tremine di giorni Dentri, enim ii qua-D Pilati, Colognesi, Patri aut far deb-bano in modo Elis la societat , di qua-lunque genere Drae stata esistente, Paghi
122쪽
Hrrimenti si condarinano solidamente netita loro rivetii a socialitis con mandam reale e Personale Per deita somma linia tumente at Muni e vera da liquidarsi. Neque rectoribus quidquam profuit appellare ad Auditorium nostrum. Nam, caum hac mane proposita. in acri partium conflictu, rescriPtum est: in Esse locum praelixioni termini, quo eluso, relaxationi manda ti mrsonalis et realis Pro summa scutOrum 3722. 37 in solidum contra Levol-dum , IosepDιm Mariam , et Laurentium
una cum damnis et e cnsis etiam ex-
trajudicialibus ; et extendatur decisio. Vulgari juris est . sociorum in re sociali obligationes, quantum restringi solere in- tra limites pmpriae cuj iisque portionis si
res sit eum aliis sociis, tantum , si agatur eum tertiis a societate extraneis, ita ampliandas esse ut erga hos tertis unusquisque
u eorum teneatur tu solidum. Neque speciali Pacto opus est ad hanc ampliationem, quia vigore reciproci mandati in re sociali de ju-3 re suppositi inter socios, singuli socii citra
aliam expressionem perinde tenentur in soli, dum erga tertios , ac si tertii , non cum societate. sed contraxissent cum singulis sociis; Cassem de commerc. disc. 46, --MId. de commerc. et merentur. disc. 3Tnum. T , Rot. dec. G12 coram Ansalsi. Ergo singuli tres societatis moderatores, non solum qua universae societatis mandatarii,
sed etiam qua socii et ipsi, solidali obligatione tenentur , ut quidquid Paulus vel P
cuniae credidit societati, vel damnorum Pa 1us est propter societatem. de eo omni, etiam eum bonis propriis, eum faciant indemnem. Datur aliquando casus quod sociorum obligationes . etiam quoad tertios . non ultra Protendant , quam quod in communem Brocam collatum fuerit ab eis. Atque , hac de 4 caresa, distinctio fit inter sim licem et g Cietatem a mrmam, quod milieet in hae limitatio obligationum sat intra limites Capitalis immissi . quae non contingit in illa. Sed haec distinctio nullius usus e t in haemma, in qua constat societatem simplicem ab initio fuisse eontractam. Satis primum esset quod socii, cum Convenirent in unum
bus comitiis de novennali meietate Pacis xentur inter se , nihil dixerint de societate anonyma. Et nihil fuisse dictum res est in comperis P ita , quam nemo hucoesque ausus est negare. Cum enim S ietas anonyma, 5 seu de coercendis sociorum obligationibus inter determinatum capitale et non ultra, sit exceptio, sit limitatio regulae generalis, Perquam constat eos erga tertios in solidnm
teneri, etiam in bonis propriis; ubi de exceptione inducenda nihil dictum fuerit. hoe silentium satis per Se, et de iure, P bat remota excePtione quae numquam praesumitur , utpote Per se odiosa, socios adhaesi
se regulae generali de simplici contrahenda societate; Rota docis. 6 2 niam. 22 et 24
cor. Ansaldo. Accesserunt quoque verba, seu explicitae sociorum declarationes, quae contrahetiatur a se, eam nonnisi simplicem et mercatoriam
societatem eme. Dicium id in capitulis die 33 aprilis 382a scriptis; dictum in rescripto Cardinaliis Ferrariae Legati, qui de manis dato Pontificis maximi , sociis id efflagitantibus, societatem approbavit; dictum in litteris , quas V ant , circularibus, misis is ad
exteros mercatores. nunciau tibiis eis socia-
Iem vallium conductionem. Et quidquid tres moderatores per duos circiter PrimOR conductionis annos gesseri ut in re sociali , aut ordinanda , aut administranda , aut regenda sive soli Per se , sive in imum frequenter C Cti, ea omnia puram Simplicemque praeseserebarit societatem. Postquam vero elapsisuerant duo anni et duo menses, et negotia societatis in praeceps magiis magiisque ruere
pergebant , die 33 sebruarii 3826 , tune
prima mentio excidit societatila anonymae , quam tres moderatores a se Publieari , n mine omnium sociorum , tum primum dic
hanti Pr alendori dolis sacOIta lom accordate dat signori az nisti, miseressati net. negorio Haui , mediantes Ia sessione 2 docembre 1823, dichiarano in nome degliationisti loro mandanti, contrare , Sicc me contranono , a mutiae stipulationi eda etiarioni, una societa des sinere de
te anonime, in conformita degli articoli 28 sino αἰ 36 deI codico di commorato , obbligando quindi, siccome obbligario, i fiagnori aetionisti , loro mandanti , colle ria 6.
123쪽
se E e limiti mrtati dare artis. 32, ε non Piu otire nδ in altro modo , fuco tiranndo ι' aovocato Antonio Colognesi asare es uire la distra piabblicarione didella societis nosei atti des tribuntiis dicommercio in Terram. Sed si societas lune primnm declarabatur anonyma , ergo autea non fuerat anonyma. Et anonymam aut ea non
fuisse ipsi tres moderatores professi fiunt , qui, quos duos jam elapsos fuisse vidi bant
novennalis conductionis annos , eos non attribuerunt nn Onyinae , sed hujus exordium collocantes in die prima antecedentis ianu rii 182 si , eam duraturam esse deeernebant non per novem, quanti ejus duratio conventa suerat ab initio , sed, detractis duobus anniis jam elapsis, Per reliquos septem eia ductionis annos. Neque socii significaverant unquam ab initio , se nolle teneri ultra determinatum capitalem. Immiserant quidem in arcam -- cialem caput scutorum 8l000 r dixerant m
6 Sed aliud est statuere quem capitalem immittant socii, aliud nolle teneri ultra determinatum capitalemi ab illo ad hoc nou valet illatio. Illud necessitati s est: nam Locie-T tas. Paulo eam desiniente in log. 3 V. pros C. , rat rerum Plurium , aut unius, inter aliquos consensu suscepta communio , lucri inde in commune faciendi gratia; et sine col-8 latione rerum in Commune societas concipi non potest. Hoc est voluntati di voluntarium Damque est velint, nec ne, teneri socii intra limites certi determinati capitaliis. Factum s quoque ab initio accesserat Sociorum , qt i in primis ipsis capitulis societatis, transiliverant ultra caput scut 81000, Cum promi terent se in hypothecam daturos bona sua usque ad summam scutorum decem octo milialium . quo in tuto magis magisque Poneretur peresto conductionis Communitati quotannis solvenda. Quo vero tres moderatores dissolverent antecedentem societatem simplicem, opus erat ut, quemadmodum a cunctis fi
citis die Λ aprilis 1823, in generalia comitia Coactis, ea suerat creata, ita iidem socii in unum simul convenirent, et mandata da
reui ad eam dissolvendaci. Nihil est enim tam naturale, ut ait Ioae 35 V. de rex.
jur. , quum ne re quidquam dissoloero, qtiaim quo colligatum est. Neque sine novis et expressis mandat iv , moderatores dis-30 solvere poterant societatem illam simplicem. ad quam curandam per novennium , ipsisnerant depulati. Nam mandata in eos colla. in pro societatis conservatione excludebant ipsa per se facultatem dissolutionis. Eo autem urgentius requirebantur nova mandata, quo gravior est disserentia simplicem inter et societatem anonymam quarum haec , ut supra dictum est , ni u ultra fi ciorum protrahit obligationem erga tertiosi . quam limites serant determinati capitalis; ut illa , hona cuncta sociorum, etiam propria , sine limite , erga tertios remanent obligata. Universi mercatorum coetus intererat ,
tum publica fides exigebat , ut quicumque
Cum societate contraherent , iis in compe to Poneretur , qua conditione essent etiam in posterum contracturi , ata sub obligatione in solidum, quemadmodum illucu que Cou- traxerant , seu potius , ut tum Primum sa-Cere meditabantur . intra cancello solius capitalis inclutiq. Iam vero moderatores, die a se uarii 1820, novam instituentes D
Cietatem anonymam, aperte signis carunt, ut
hil novi mandati a sociis, ad illam rem', in se suisse collatum, cum dicerent id a se seri in vim dolio fucolla loro accorda tes dat signori aliouisti, mediante la re siones dei di duo decembro l823. Atqui
mandata illa ad unam societatem simplicem reserebantur , quia de hae una dumtaxat , uti supra demonstratum est , tunc temporis agebatur. Ergo , quae de simplici admini-
2 stranda acceperant , eadem mandata m deratores detorquere non poterant ad creauiadam novam Aocietatem anonymam , ab illa
lange diversam et separatam. Ergo ex defeetu facultatiis in mandatari ita nova societas suit irrita et uulla. Ultra vero hoc primum sane insanabile . multa quoque alia accesserunt intrinseca vitia. Neius semper fuit cohibere sociales obli- 3gationes intra praefinita honorum Confinia , nisi haec Sociorum voluntas mercatoribus patefieret, et rite denunciaretur. Bitus denuu-34 ciationis ante codicem mercatorium erat minus solemnis. Sed post codicem iuvectum et modo
124쪽
vigentem factus est sollemnior. Requiret,atur Primum , Pro lama essentiali , ut societas' resultaret ex actu Publico; aret. 39 is le' societis an Onime non Possono esstre sommato, cho Per trieaeto in arei pubblici. A tum Publicum tu quaquam praeseserebat Parinticulariis illa moderatorum conventio, qui die 43 februarii 1826 et societatem nnonymam Primum composta erunt, et causidico Cologneis si in mandalis dederunt ut illam insinua- 5 ret apud acta tribunalis mercatorii Ferr xiae. Constat eni in Privatam suisme illam
conventionem. Hinc , quo satisfactum m se suisse ostenderent Praecepto legis , moderatoreq modo contendunt vices uetus publi-
ei secis e capitula , die ε 3 aprilis 1823.
iii generalibus sociorum comitiis Conventu. Sed id purum putumque redolet figmentum. Nam quae capitula societatem et simplicem sormaverant et duraturam ad novennium , eadem, anno 1826, valere non poterant ad hos ut coste ceret nova et stiversa societas, nemPe anonyma et duratura ad septennium. Et quamquam capitula illa quis fi
geret aptari huie novae incietati potuisse ἔtamen ea actus Publipi vices gerere nou P erant. Nam , sub actus publici nomine , lin 6 allegata lege, veniunt sola instrumenta Perpublicum t ellionem scripta. Haec est Communis intelligentiae notio. Neque moderat res dicant capitula summi Imperantis nu-etoritate deinde suisse roborata. Nam adhuc post superadjectam illam auctoritatem a tus 'T publici nequaquam nanciscebantur naturam. Quod sane et intelligit lex, et intellexerunt socii. Illa, quia , ultra auctoritatem magi-38 stratus, ad societatem anonymam requirit etiam actum publicum. Et ubi duo dilatineta copulative requiruntur, hOC ipso unum
49 ah altero longe disserre nignificaturi ut, quia non contenti solis capitulis, vel ab ipso quoque
summo Imperante confrmatis , eadem deinde curarunt redigenda in publicum instrumentum.
Id vem nimis sero secerunt , scilicet diem julit 3826 , quando moderatoren Brhitrabantur societatem anonymam inde ab antecedenti februario a se et suime insinuatam apud acta trihunalis Ferrariae, et suisse
publicatam. Sed hoe ipso publicatio et insinuatio non valuit, quia deerat actu Publicus. Nam , sub nulli talis Poena , lex im-
perat ut in publicatione societatis anori ymae actus Publi us una cum confirmatione magistratris, et insinuetur, et ad valvas e 20 riae astigatur ad conmodam omnium noti
re astisso in uri coli' nilo di associaetisne pel fenim Proscritio dati' anticolo 4 . . Inis sit ari autem , assigi non poteriat id quod
non adhuc existebat in rerum natura. Et quae de actu publico dicuntur, cadem qu que dicta esse intelligantur de altero dese-etu insinuationis et niuxionis alterius actus, Per quem societas anonyma confirmaretur a magistratu. Nani Hare coiisirmatio erat pedi, Sequa nctufi Publici, quem supponebat. Ergo , ubi hic non existeret, et non extitisse abunde demonstratum est, et ne illa quoque existere poterat. Neque approbatio haec tune
intercessi qe diei potest , cum capitula diei 3 aprilis' 823 deinde a Cardiuali Legato.
seu a Praeside provinciae, de mandato Po tisicis maximi, confirmurentur die 39 sequeu-
is augusti. Nam quod de capitulis illis jam
demonstratum est, nempe quod referebantur ad societatem simplicem', de qua sola tune res erat anno 1823, non ad societatem uia Nyniam, quae noe in mentem quoque venerat
cujusquam ex sociis , idem et de Prae idis approbatione intelligendum est , qui npprobare non potuit id de quo , tempore ap
ta forma stabilita diri se lamenti di purublica amministratione. Neque ejusmodi su rat approbatio Cardinalis Legati, qui confirmanet societatem simplicem , de anonyma ne verbum quidem secerat. Tum adjecerat robur auctoritatis suae , ne quid detrimenticaperet Comunitam Comacclit, a qua piscatio vallium loca hatur; nullumque respectum habuit ad commercium et ad mercatorum C tum. His autem omnibun descientibus qualitata tibus , quarum una si dee et , societas dari non Poterat , concludendum Est nihil valuisse sive conventionem moderatorum de
125쪽
ineunda societate anonyma ad septennium , sive insinuationem per causidicum Colognesidie 27 ejusdem februarii 1826 factam apud
aeta tribunalis serrariensist quo ergo in t eo res erant prius , in eodem Perstiterunt. Et cum societas ab initio simplex esset, ita et esse Porrexit usque ad sociorum decocti nem. Quare, quidquid moderat Ores cum Pa
Io BenE contraxerunt , de eo erga eum t
nantur in solidum . quemadmodum de jure si in societate simplici.
Quod si societas fuisse supponeretur an onyma, nihilominus moderatores erga Paulum tenerentur, Si non qua socii, certe qua deceptores. Deceperunt autem Paulum Primo , Cum , Si Societas esset anonyma, eum de anonyma non monuerunt; et quantum sol-
Iiciti ab initio fuerant de societate simplicipalefacienda ei per litteras circulares , tau-
tum de nova societate anonyma cum eo Sem.
Per siluerant. Tum major acce it deceptio, Cum quo tempore socialem conductionem in Praeceps ruere et diem decoctiouis Propediem imminere sentirent , eodem temPore , Si reore tenus Iosepti Maria liac de c/u a Veu tias missus, sive tres simul moderatores Per epistolas ostentabant ingentes societatis opes; tuta in ea esse omnia. Steterat quidem opu lentia vallium multos per annos et sorte su cula, et qui eas in conductionem habebant, nemo eorum inde abiit qui divit illa non e set onustus. Id ii sum eaedemque OPes, et sorte majores, Sperari posse vulebantur in exordio hujus novennalis conductionis. Multi namque magna copia erant socii, et vis unila sortior. Tum insigne caput Scutorum 83000 fuerat in arcam socialem immyssum. Ad hoc socii promiserant se daturos esse
hypothecam scut. 38000 in bonis stabilibus.
Res locata couducta omni rerum geuere erat instructa. Verum ex improvi,sci et intra breve spatium trium annorum cuncta evanuerunt ἔ absorpta lucra conductionis ; absumptum ingens caput scutorum 81000. Neque satis; aes alienum grande conflatum, et extantis vallium opibus nil iit, Praeterquam rudem miserrimae decoctionis et nonnulla d
bitorum nomina: atque haec, latentibus ipsis moderatoribus, umbratilia, quia vel litigio. 8a, vel exactu aut dissicilia, aut impossibilia. Indignati, liac de re, omnes fuerunt nostri simul et exteri mercatores, et Cardinalis provinciae Praeses justa ira Perculsus tu sovera abiit contra administratores eorumque ministros. Sciscitantibus autem omnibus, quaenam Causa tantae rerum absumptionis tuisset, et quonam modo seri Potuisset ut quae olim semper suerant divitiarum fodinae, eae
comaclenses valles, tam brevi temporis sρο- tio . immanem Peperint ruinam , moderat res resimi deruiit canalem di Magina nccasuisse Obstructum, ex eaque obstructione
anguillas sui me impeditas quominus valles intrarent , ibique captarentur. Sed canaliis obstructio, quantumque ea suerit , causam quid ein Praebere potuit diminuendae Peusii Dis , quae e scutis 44000 , quanti aestimata suerat in capituli s locationis , ob illam Causam deinde, annuente provinciae Praeside, reducta fuit ad scuta triginta duo millia; sed Parere non poterat totius me ictatis excidium. Quod si, postpositis moderatorum dictis , iacta perpendantur , ex hiis Prosecto
Patet moderatorum seu eorum mini Atrorum
vitio et culpae imitiis rem esse tribuendum, quam aut obstructioni canalis, aut caeli tem.
P tatibus. Et sane Cardinaliis Legatus, audito Proximo dissolutionis Periculo, simul et arcarii fuga , mense septembris anni 1826
graviter animadvertit in societati s ministros, quorum alios et munere dejecit, Plios Severe mulctavit, cunctis vero extraordinarium Praeposuit cognitorem is conresone . dictum. Quidquid vero in area sociali deesset ejus debitores esse decrevit moderatores .della desicioneta fit cassa fiam intanto nia
lus Dent ultro moderatoribus obtulisset mutuam dare Pecuniam, reputans societatis si-dem adhuc manere integram , moderatores ,
si viri boni esse volebant, Paulum a se dimittere, et sin et nuditatem societatis aperire , certe Pecuniam ejus recusare tenebantur. Cum autem Paulum ex nonnullis rum ribus antea commotum videamus recusantem, illo tortio societatis anno, dare mutuam Pecuniam: cum, quo Paulus in recusatione sese acrius oblimaret, eo vividius moderator
apud eum tristasse neque Per epilatolam Solum, sed, quia epistolae satis sorte non erant, ut
126쪽
terum ex moderatoribus Venelias venisse et voce obtestationes redupli nsse de sile s clarum, de societatis firmitate, de opulentia piscationis, ne dubitaret pecunias credere iis quorum fidem jam expertus fuerat per duos antecedentes nnos ἔ Cum haec omnia et di-ela et scripta sui Me videamus illo tertio anno , illo tertii avni mense septembris ,
quo clarius, quam antea, desectae societatis clades severam excitaverant animadvorsionem Praesulis provinciae, et conductio socialis undique satiscens . undique nutare videbatur. Et revera, Paucos POSt menses, Per generalem decoctionem Omnino corruit, hisce onmibus concurrentibus adjunctis , uti
Paulus illectun ab obtestationibus , tandem sexit ad preces , et pecuniam credidit ,
eum pro certo habendum est a moderatoriabus sum modere sui&se deceptum. Quo cum conjectos se moderatores essexentiant , hoc diverticulum arripiunt, scilicet sese tunc temporis audivisse anguillas immensa copia sussurantes sub aquis, vividam inde assulsisse sibi spem , sore ut proxima illa autumnali tempestate qua pia seatio seri solet, tam ubeirimum accepturi essent piscationis fructum ut , per eum, et ab aere alieno sese redimerent, et multum insuper perciperent lucri. Quod si d inde res aliter quam sperabatur , accidit, casui non sibi id esse tribuendum. Quis
nim experisisset casum qui omnium vota
sesellii Sed bis omnibus nulla fides Pra
beri posse videtur. Nam de magna copia insussurantium anguillarum testes Proseruntur Comacienses illi qui, partim e moderatorum servitio erant, partim idem cum eis Iovebant interesse. Tum si tanta copia erat insussurantium anguillarum ergo salsa erat obstructio eanalis di II vas'accu, quam moderatores obiecerant. Ad hoc inverisimilis esse videtur spes per moderatores exa
gerata. Speraverint ipsi usque ad diem 24 septembris 3826 , quo a Paulo extorquere Potuerunt collybisticam litteram librarum italicarum quinque millium: speraverint ulterius ad diem primam sequentis octDbris, qua ab eodem acceperunt alteram litteram librarum viginti millium; speraverint etiam ad diem 35 ejusdem octobris, qua eum induxerunt ad alteram litteram librarum
quindecim millium, atque spes piscationis
adhuc crescebant. Imo moderatores , Per epistolam ad Paulum missam, magis magisque ingeminabant ad securationes, proximam Piscationem longe fore uberiorem , quam qui que captu suo imaginari sibi pomet. Speraverint quoque ille ipsa die 19 novembris ,
quηndo ultimam legimus a moderatoribus scriptam ad Paulum fuisse epistolam piscationis spe resertam. Quando ergo spes cessarunt Z Profecto, quae dies initium dedit recusationibus Pauli , eadem snem attulit spei moderatorum. Scitieet ubi Paulus de societatis inopia, defrigescente fide serio commonefactus ab amicis et a re ipsa, quod neque Pecuniam, neque Pisees, Per venetam ditionem deinde vendendos , ad se remitti videbat, quorum pretio compensare sese posset de pecuniis a se creditis, tunc primum, die is novembris, firmiter moderatoribus respondit nihil ultra pecuniarum a se datum iri. IIcderatores ubi id acceperunt, biduo Post, nempe die 23 ejusdem mensis, cito epistola ad Paulum scripta , effundere sese in lacrymas, questus , lamentationes caeperunt; male sibi placationem cessisse, nihil ex ea so- Te sperandum , quo se ab aere alieno redimerent. Ita qui biduo ante qriaerebant novas Pecunias, biduo post desperabant restituere veteres. Spes ergo, Pari passu , Pr grediebatur eum conniventia Pauli. Quo haec durabat , eo usque sperabatur Mna piscatio i ubi illa ressavit et renitentem se Paulus praebuit credendis novis pecuniis, cito piseationiq spes abiit in auras. Et quam inepta esset spes vel ipsi moderatores c noverant, qui in exordio anni 1823 eduerunt, de more speculum de dandi accipiendique rationibus verosimiliter illo anno ex lituris. Peritissimi, instructissimi erant de omni re. Itaque , omnibus Perpensis, introitum maximum , illo anno sperandum ,
supputari posse dixerant in scutis 449562.80, exitum in pari summa. Ergo nihil lucri
sperandum. Multoque minus sperari Poterat, ut, lier piscationbs se tum dissolveretur aes alienum novum , quod , Post editum ita lud speculum , in immani summa cum M tio aliisque mercatoribus contrahebatur, et in illo speculo , utpote anteriori, nou com-
127쪽
prehendebatur. Ergo vere deceptores fuerunt moderatores , qui sub piscationis spe corra 22 dere studuerunt pecuniam a Paulin Acti nem autem doli deceptor nullus evadere po
commod. Quidquid autem dolo malo factum 23 est a debitore, quo res periret, aut de- Perderetur , detrimentum ejus eSt, proindeque ipse tenetur ac si nihil eorum a cidisset. Atque ita ete. utraque e in.
PECUNIABlA eLOAn scuTA 279 . 93. Lunae 27 vrsiis 1829. Ogumento et summario non indiget.
Dxcisio XXXI. Demonstratum est in prima contem' ranea decisione , Leopol dum Pilati, Jos phum Mariam patrignani et Laurentium C lognesi, qua mandatarios foetetalis vallium macientium, qua et iPsos quoque socios in solidum teneri obligatione restituendi Paullo Benet, veneto mercatori, scuta 3722.5T ; quae hi ab illo mutuo acceperant die 4 octobris 1806. Idem et ob easdem rationes in hac altera decisione evulgatur . suisse decretum quoad alteram summam scutorum 270 . 93 , quam die 35 ejusdem octobris iisdem Paullus fuerat mutuatum
Nam Auditorium nostrum, Confirmata sententia per serrarienses judices lata in prima instantia, lio e hac mane in gradu appellationis edidit rescriptumi . Esse locum praefinioni tremini, quo esuPso. relaxationi mandati personalis et realis Pro Summa scutorum 279l. 93 in solidum contra Leopolitum, Iosephum Mnriam et Murentium, uti a cum damnis et o Ensis etiam extrajudiciatibus; et extendatur deciεω.. Neque quidquam valuit exceptio per mandatarios propo ita , societatem inde ab atmo 482T in decoctionem ineidisse e CODC Sumereditorum super ejus bonis suisse coactum et ergo ad judices concursus Paullum esse amaudandum. Nam Paullus eos Persequitur non tam qua mandatarios, quam uti socios et ipsos in solidum obligatos. Nvli ergo ei necessitas est concurrendi coram judicibus, quia expedita ei est actio eo Ira singulos ex sociis in solidum obligatis. Atque ita etc. utraque eis.
PECDNIARIA QLOAD scuTA 372. 35. Lunae 27 aprilis 1829. Non indiget argumento, nec summari
Dxcisio XXXI. Actiones tres pro triplici distincta qua
titate pecuniarum mutuo datarum instit tae fuerant per Paullum Benz, venetum ne sociatorem , eademque probatae per tres distinctas sententias die 22 aprilis 3828 in prima instantia Ialas per judicea commercii serrarienses. Et quemadmodum confirmatis illis senientiis ordo noster in gradu appel-pellationis hae mane damnavit Leopoldum Pilati, Iosephum Mariam Patrignani. La
rentium Colognesi, sive qua mandatarios societatis vallium Comaeiensium, sive qua et ipsos quoque socios ad restituendum Paullo primam et ulteram pecuniae crediatae summam, prout constat ex Prima et altera contemporaneis decisionibus, ita eos. dem et ob easdem rationes ex solidali obligatione depromptas damnavit ad rest, tuendam tertium quantitatem scutorum 972. 35. quam per Paullum constat die 24 x ptembris 826 mandatariis illis mutuo mi so datam. Nam hoc edidit rescriptum i . Esse locum prae ioni termini, quo elapso, relaxationi mandati mrsonalis es reaialis Pro summa scutorum 922. 35 in soliadum contra Leopoldum, Iosophum Mariam et Laurentium . una cum damnis eae ensis etiam corajudicialibus; et emtendatur Messio. Atque ita etc. utraque etc.
128쪽
Lunae 11 m i 1829. Argumentum habes in superiori decisione
XLVIII quae confirmatur. SUMMAMUM'. Honorarium unicum, et per modum unius, non pro rata actionum, ea 3tipulatisne mirendum d apertiri nequa pro actionum numero quibus actoreel eantor fortuito morbo eorreptus non a ui 2. Leges enim Celant praemium dividi quod uni mdicium est pro ceris bacis, certo tempore, pendendum. 3. Nee honorarium actoribus promissum desina esse unaeum, nec pro rata Ictionum dispertiendum, eae quo soloi debeat pro Tua vis tempesιate, si contraetus plures anni tempestates complectatur.
4. Me ea quo solutio facienda su W a quartesi uquae solventis eommodum dumω-ι respicit. 5. Ouando honorarii reduetis pro rata aettonum eonemis sua in eas u suspensionis spectacularum, nilque distum de altero emia in imisviis actoris . aequitur eontrahentes in easu isto honorarium reduci noluisse. 6. M usu et eonsuetudine theatrorum iam tilique re- repta honorarium non imminuitur aetoribus et musteis in morbum easu delapsis, sise is brevis fuerit, sive diuturnus.7. Ouam eonsuetudinem eviscum plurra antiquae et nuperae res judicalae.
8. Ancillis et famulis, qui mo o impediti breeitempore Ioeatas operas non praetiaverint, nunquam sit illim mereeris reduetis. s. Multoque minus saetenda aetori vel eantori , qui estis inter ancillas et famulos recenseri non potes
DGisio XXXIII. Ite semel atque iterum praejudicata,
condemnati ad judicium rursus venere ii redes Aniceii Pistoni redemptoris theatri is L alle . ut honorarii Aloisiae Boccabadati debiti reduetionem , si seri posset, obitu rent. Siquidem cum haec o in qualita di
Prima donna assoluta . scenicarum acti
num in Urbe pro autumnali tempestate superioris anni et pro bacchanalibus insequentibus particeps esse deberet, totosque canere musicos modos , sive in tutia quellamiasica e Fartiti m quos Anicetus praestia tueret ; cumque inopinalo epiphorae et
corytae morbo correpta theatrum deserere
aliquot diebus adacta suerit, multo aestu propugnabant Pistonii locum seri . ρro-POretionata mercedis detractioni, seu r missioni ad ratam Uerae maestitae m. Sed hodie non meliorem sortem experti sunt penes nostrum ordinem , causaque tertio cecidere. Dum namque de momentis quaereretur
decisionis per me vulgatae sub die 8 aprilis di dum elapsi, rescriptum prodiiti . In
decims is, et demandata est contextim sententiae eamdi io , allera tamen Praeeunte decisione, per quam tum momenta ipsa denuo breviter referrentur , tum nova diluerentur objecta. Quae in praeterita concertatione potissimum valuere contra Pistonios , sti tilatio scilicet
et consuetudo , ea hodie quoque litem ad judicarunt Aloisiae. Redit enim prae primi spactum disertiissimum, per quod Anicetus is in corroveni ita delii succennati oblia Di obligationum nempe agendi , cantandi , experimenta Subeundi, sumptus min rum vestium Perserendi, cacteraque adimplendi , quae Alobsta spoponderat pro toto
autumni et liti analium tempore , sive pro longo septem mensium cursu ) ρ -t. te e si obbliga dare , ed leuisament pagare alia sudesta signora Baccabadati Per suo Onorario ea in premio disue Oirmose futiche M somma di scuri 3000 dioisi in otio raω eguali , e questea quartali socon ι' uso teatrale, o non altrimenti . . Hujusmodi promissiones faciae sunt hine inde conjunctim et Per modiam
unius ; atque uulea Stipuistione sese m trahentes invicem devinxere. Igitur ex stipulatu honorarium disPertiri non potest pro actionum numero, quela Aloisia fortuito
morbo. vexata non Ddsuit, Cum leges vetent
2 praemium dividi, quod unicum dictum est
pro certo facto, certo que tempore, pendendum , vel uti tradit confirmata decisio
Et perperam omnino insciabantur Pilat nil omnia per modum unius Convenia suisse . quia licet verbis non dictum, ex re tamen, quae verbiis praevalere debet, emergit l, norarium distinctum subsse in scutatis 1500 pr. qualibet tempestate. Nam insciationem
129쪽
excludit primo contractus littera, quae con-Ceptissima per se est. Quid vero si sub unica stipulatione duo considerentur contra, ctus pro duplici tempestate , autumni vi delicet et bacchanalium 8 Res recidit e dem. Etenim Pro tempestate autumni suas obligationes generaliter et conjunctim suscepisset cautatrix , atque id ipsum secti set pro tempestate bacchanalium. Ergo uniacum quoque honorarium scutatorum 3500 quavis pro tempestate redemptor promisi s-xol. Solutio vero facienda in in rate eguali, queste a quartali is etiam in hac hy- Polliesi, unum re spicit commodum I istonii, ne scilicet compelleretur unica solutione it tegrum honorarium pensitare ; minime autem respicit honorarii imminutionem, si sorteo liquot ab operibus praestandis , vel obli gationibus implendis Aloisia abstinui, et. Quae adeo certa sunt ut vel ipsi contrahentes per aliud distinctum pactum declaraverint solum peculiarem casum, quo prae inium cantatrici promissum dividi deberet
Pro rata parte sceuicarum actiouum. Declararunt nimirum is este in casn in foventione
Promitione , incondio , ed altri cari sor- fiati, che Dio non oretia, non Moris m- Moi dat signor in resaris rono rario diquella singione , ches a rata deste reciteri e Sarianus state stitu , ORPuro che siti munο, oenendo rimossa una tal mven-Mone. . . Sed nihil dixerunt de casu insirmitatis , ex quo Alouia partem tu specia-- culis habere non posset. Quomodo itaque di-εpertietur honorarium, quod unicum assigni tum est pro certis obligationibus simul sum- I)xi8, quodque tune tantum partiri oporte-MRt, cum publica spectacula abrumperentur8 tque sutiliter Pistoviorum oratores rursus
uteu dehant, sub verbis is auri cari P f . ' . CVmprehendi quoque casus' invalet Hu' Si enim Anteeius pacisci voluit de ii
Durarii roductione in ea ii dumtaxat suspen iliis, ' η'ςςkReulorum, et altum tenuit sile
eoti . ' ς' v Rliero infirmitatis, planum est Ei Τ': μ' in casu tuto honorarium redu-o,hsi, μ' ς' Nam inclusio unius est alterius esito' iusius insequitur consismatastidiua '' . ovo non una stipulatio, sed con- t Super Albi siue jus vindicabat. Quan doquidem dubitari non potest, quin in ci
Cnmstantibus regionibuq , ac praesertim ubi theatra maxime exercentur . usus jamdiu invaluerit honorarium non immiuuendi acto. 6 ribus et musicis in morbum casu delapsis , sive is brevis fuerit, sive diuturnus. Hinc actores ipsi, et Canentes , dum Rot econtrahunt . istiugmodi consuetudine Conu here intelligunt. Quam quidem consuetudinem inutiliter impugnabant 1'istonii , perinde ac non sit constans, neque longo tempore servata . neque judicio confirmata. Etenim il- Iam certissimam et universalem ostendit ista Dircamne generato dei Mettacoli in B segnia is quae Perhibet is esser massima Cos antes od incontrooersa , che ι' i r sario , condultore di una in resa , de ba immancat iam se corris ondere Per in-ticro I' onorario a queli artista qualunque
rem da infremita . eLe lo inabiliti a
Idem testantur actores etiam ac socii .
Heu' in resa doI t atro de' Focentini min neapolitana civitate commorantes , qui
P sitentur is esser stata antica COStuman-
za comica, come D e , che ad ian auore animatatosi di mala lia naturale in una
ω cho diuerse malatiis abbiano astuto la rata di piis meri is . Consonant bis comis Plures actores , et canentes primi nominiis , necnon redemptor teatri norentini . dolla mola n , qui imo Contra proprium Commodum testimonium dicit. Denique Consu tudinem ipsam satis superque evincunt ρομ7 multae antiquae et nuperae resjudicatae ver nenses , brixienses , panormitanae. PariSie Ses et mimanae , de quibus meminit Praeterita decisio SS s ad is, quasque frustra elidere conabantur Platonii aliis judicatis rebus , quae aut non Pertinent ad praesenteae
130쪽
apeciem, aut Prolatae sunt a judicibus sub dominatu exterae legis , quae consuetudiuem delevit. Atqui, consuetudine perstante, seri sane non poterat ut cautatricis honorarium
Fortius quia, si ipsa inopinato morbo correpta est , reapse theatri redemptor non omni culpa vacavit tu ejus in valetudine ,
prout animadvertit lati lata Mess. Sti s 3 et 44. Quam quidem culpam haud abstergit n
vissima declaratio magistratus spectaculorum quoad tempus questuum Aloisiae , quia non excludit adesse in theatru . at di sῬra detna O Scenico in plures seclusas senestras .mr se quali s' introduceoano correnti diaria Pregi late ii alla salute dehantianti in . Fortius etiam quin cantatrix fortuito morbo assecta paucis tantum ab actionibu sese abstinuit. At si modico tantum tem-8 Poris vatio famuli aut ancillae patitu- ι ne ιn emti non Per omnia VeraS Wο-mἐSUS i leo rint , non statim ob id δε- ductionem ex mercedes eorum sacere νος-- ωι is ut monet Voet. in im ct. lib. 19- fit. 2 num. 27; multo magis aliquid Pilat nius indulgere Aloi siue debebat, quae certes cum ancillis et sumulis non erat ComParanda. idosis Zatii. ad stulti t. sarent. rubri 58 Lb. 4 numer. 18, Costrint in. oot. decis.
num. 27 et seqq. coram Molines. Et ita etc., utraque etc.
ouando agitur non de mutuata, sed de Meunia ommuni, in quaestu collocata vel eollocanda, ad ruetus ex ea rite condicendos opus non est inis pellatione requisitorum castrensium. Alieri autem ex contrahentibus imposito munere pecuniae , ad lucrum faciendum collocandae, rite constituitur certa fructuum ratio: inest enim alea, dum qui negotium suscepit, si minus, potest etiam lucrum persipere quod mullo majus sit constitula Duel uum quanti tale. Dodrans fructus cum negociatore conventus probatur. Semper autem improbatur quarumcumque usurarum Metio ex simplici dilatae solutionis causa. o
l. Reete fruesus e dicuntur ea pae nia , qu te snes istori ιradiis Ru ita oecupanda uι quaestum suppeditaret. 2. c. ra autem expressam conventionem ea ipsius rei natura et necessisute contrahentium volunt mmcitrur pecuniam ad quaestum faciendum coli eandi. 3. Aque eo magis fruetus legitime condicuntur si reapse pecunia ipsa in quaesιum occupatu fuit. 4. Reguisuorum eastrensium interpellatio ad condicendos fructus requiritur in mutuata pecunia, non aurem in ea quae in quuebis ebit alia μει rei e ι llocanda. 5. Fructum pressandorum obligatis oritur eae sola collocandae pecuniae necessitura. 6. Alstri ex o trahetilibus pecuniae colloeandae adluerum faciendum munere imposito , rite rectequereris sturauum ratio constituitur. 7. In hoc enim alea eommisti lur, quia qui neyotium suscepit uti plus, iis eae collocata pecunia percipere potesι quod minus sit promissa fructuum guantitute 8. Dodrans fruetus haud nimius videtur a negoesiatoribus promissus , qui furiis ea pecunia in uam endium sibi comparare possunι. s. Usurarum putiis eae simplici dilutae solutionis euum illicita semper est, eι a nostris legibus reprω
10. Neque fit licita, eae quo etiam probetur debit rem ea pecunia, hujus dilata fuit solutio, luerum
Dicisio XXXIV. Cum Paullinae Burghesiae siem tuae principis morte census esset interceptus , quem ad ejus vitam duraturum Dominicus Arcteri et Andreas sal liui mercalorem ex Capite Scutatorum nummum quindeeim millium preti clari Asimae suppellectiliis pretio iniverant, rem esse Cum advocato Ioseptio Vannutelli communem Prosessi, conspicuum pecuniae caput
bipartiri debebat, ut dimidiam Vannutellius
partem ab Arcterio et Baldinio consequeretur, qui a die contracti census, dodrunbe ila usura constituta, illud relinuerant, ut quod reliquum esset ad annuam scutatorum duorum militum pensionem Burghesiae Prae tandam amuis portiouibus hine a Vannii tellio , illinc ab Areterio et Baldinis solvendum si ret. Sed annum quem mercatores ad solutio. nem petebant, quia Pecuniam in negotiatio isne occupatam haherent , semissem interea fructum praestituri, sacile Ioseph concessit.