장음표시 사용
31쪽
Bartol. in Ieg. eamdem H de duobus reis, Brutiemina. in log. acquum Praetoria Ο iustis. act. niam. 1 , log. cuique b. F. eod. Biadassaroni Iego e costumi des cambio mr. 2. an. 3T. num. 3. Eaque propter talia juris mercatorii instutula adeo Pro commercii ratione et privilegio
iuvaluerunt apud Omum , sueruntque tam lain te recepta, ut hac de re nec amplum , nec praecipuum et expressum in socio institore 8 requirant mandatum sociorum chirographo munitum. Secus enim actum esset de Commerincio , cum sit prorsus impossibile tum omnia intrinsecus investigare et ritu solemni conli re negotia, tum eorum omnium Consensum Et chirographum requirere , quos intex cItat societas, quae Sacpe constat ex sueminis, pu
ris, PuPillis , saepe ex novis adscius partici tius, saepe ex iis qui, Romae et Hibi de entes, uno eodemque inmPore mercaturam iaciunt
udini, Amst Nodami, Parisiis, Vindobois nae , etiamque apud δι imos Indos , sic , ut
si res mercaloriae Oinnium sociarum sententia et . intrographo essent expediendae , nullum, scrine unquam negocium ex rei natura PO set ubsolvi , veluti monet Baldasseroni est. ant. 37. num. 5., et testantur. quam Plurimi
mercalores et argentarii. Niliitque hinc obest praeditum non fuisse institorem Ioannem Maiariam expresso mandato, cujus desectus obiicitur. Nam juris est ex Plorati socios omnes devictos manere obligati e a socio institore contracta, quoties is, scientibus et Patientibus illis. udem se gerit, palamque institoria veste indutus mercatorias tractat et expedit res, cum hisce in casibus censeatur eum tacites s institorem fuisse constitutum et negotiationi Praepositum , etiamsi de expresso modulo nou co tet- Hermosili. O s. 2 Ieg. 7 tit. 3.
docis. 29 . num. 14, Zanch. de societratemne. 2. ωρ. 4 l num. 44 , Atiarii uerb. limentririo S. 2 tom. et mi. DNum. decis. 34, num. 4, et sacra Rot. decis. SAE m. 2 cor. Olivatio. Quae cum ita sint , neutiquam Culpandus est argentarius Mutili jus, si fidem Iq. Mariae, I itae Tritoniae s cii et institoris, sequutus est, quia Dedum ejus actionem tuentur juris mereatori; sanctiones , sed etiam receptissima Urbis consueti 30 do, ex qua iustitores tum liberis sucultatibus Praediti existimautur, tum recte Possunt ch,
rographo suo omnes praeponentes et socios obligare etiam in negotiis Rationem non spectantibus , quiu ullo modo sit opus praeci-P- auiplissimo suo mandato , prout tradit Zanclia da societ. Pari. 3. ωρ. 2. num. 29, es me. in numeri decis. 285 num. 3 et decis. 350. uum. is cor. Amat. D Ozete. Iuris mercatorii dispositione perculsus qui causam orabat pro bar igitonio, Diaue rea- conventae administratore , inutili studio iv rum contendebat liaud teneri heredes et socios Tritonios solvere controversam collybiliteram ex eo quod non probatur , imo excluditur, pecuniae versura. Principio enim adeo sunt graves et ineluctabiles mercatori jurisprudeutiae sanctiones ut ud quaestionem recte dirimendam nihil quaerere optig sit mirum mustet , nec ne, de Objecta vererira , quia , citra etiam hanc de qua in superiori actione disputatum est , t P. Domini censuerunt eme locum solutioni literae gambialis
ex juris mercatorii disciplina quae supra
exposita est. Praeterea quamquam nou CO stet de directa pecuuiae versione in rem sm
cialem , nil tamen dubii quin in themate
versiara saltem indirrem inter esserit. Reqtie
vera cuin liqueat Ioan. Muriam die 12 julii 833 eollybi litem eui. 3500 Ioeo pretii pro litoris aecepisme a sei librio, et postridie dimimum ab illo fuisse debitum Ginbiale quod favore Aloysii Dei Gallo tu eadem sit
ma pro Tritonia Ratione contraxerat, Cous
quens Plane est ut , Per collybi literas a Seulthejo datas habita fide de pretio, arca s cialis fuerit reintegrata de pecunia Αloysio Dei
Gallo soluta, cui ex identitate summae et tem Poris proximitate subi optum reputandum est pretium literarum cambialium ad ipsius negotii opportunitates praecavendas. Mercatoriae enim tu ruae aut tu arca pecuuias habeant oportet , aut collybi literas , quarum praesidio ad tempus valeat praepositus institutae negotiationis rebus prospicere, ne Rationis minuatur existimatio, prorsusque opinio vii
Quo fit ut versura in specie. si mimas directa et materialiis, indirecta saltem et vi
tualis veniat intelligenda eollybi gratia lit
rurum, quae Sunt tu amine pecuniae locum subrogatae. Nec obest Ioan. Mariam literis Sent galliae - oratis Per Augusta - in fratres Cousinutivi Prehium , seu - α Maluga - --
32쪽
cepisse , illudque sibi , non Tritoniae Rati
ni fraudulenter a signasse. Nam si Ioannen II ria institorio ossicio abusus est , non licet
id retorqueri in Sculi bejum , nec eidem Per alterum iniva conditio inferri , cum socii 32 Gitonii vel sibi ipsis debeant imputare , vel
mPerae rerum humanarum fortunae , si tib ra Rationiis procuratio pessimae fidei socio concredita est , ut advertit Maris. consul. 93 nιm. 26 ; maxime vero cuml agatur in praesinua inter Maggios lamiliae herciscundae judicium , in quo coheredes et socii po sunt jura sua peculiariter Proponere ut d bitam assequi valeant indemnitatem adversus Ioannem Mariam , si sorte les rein socialem expilando tributis lacultatibus abusus esti Et ita in strenuo partium certamine d cisum fuit.
Societas ita excluditur, ex exelusa Ium et damni communicalione , ut ad eam inducendam qua vis alia argumenta nullam xim halleant. Obligatio socii institoris, ut consocios iu solidum teneat. non proprio et privato sed socialis Rationis nomine expresso suscepta esse debet. SUMMARIUM 1. Iniquum est aureum, quam debitorem, ad soluti
a. Exelusa inter eontrahentia dumi es Iurei eomm naeuitione , nulla haberi potest eontracia metu . 3. Atque hoe in easti nullam vim habent quaevis alia arstumemta re conjecturae. 4. Patronus seu procurator ad Istes nullum prae, dierum in reminiuendo stupiditate et . Neritia auamisti inberre, quidquid oseuamer diserit, vel aer pura. s. Non audiendi tesωρ infer se iaspormes et pugnanstr. 6. Ea novissimo iura mereviorin ad Mi Fandos omens me a requiritur in unus ex iis tanquam romius eontractum obrignes, non proprio es prissis, sed Rationis socialis nomine e ream.
DGisio IX. Ialis avibus honestissimus negotiator Fra ciscus Massa janitensiis, Pecunias , Omma et nomen crediderat cuidam Itiola Busiatu. qui in speculis commercii cum esset, sibi proposuit in Urbe instruere in frequentissima bippodromi via sagariam tabernam is in D
stiario manufiat iurato ad usO di uomo , , cimus caput constaret pretio scutorum quatuor
millium. Ob tale negocium splendidiori apparatu erigendum , inducere Bussetius veheme ter studuit Francisci animum, ut is manus in eam rem praeberet adjutrices. Qua de camsa per privatam syngrapham die 20 octo-hris 3823 obsignatam inita est inter Partes
stipulatio, qua reapse conventum est praecaeteris ut Masma in eam negotiationem scuta duo millia immitteret, ut Bussetius tabernae caput tu universum evehi curaret ad scuta quatuor millia , ut negotium nomine Massa gereretur, eodemque tempore OPeram Praestaret, utque demum, posito Capitis valore in
scut 4000. posset Bussetius pro ejusdem capitis modo collybi litteras trahere , , su dess . Massa ,, Cui scuta sexaginta in unum quemque mensem essent numeranda is a tutio
penso alta gestisne amministra Da.
Omnia, quae fuerat pollicitus, implevit reapse Franciscus Massa; qui collybi etiam ii
terra a Bussetto tructas, ultra quam Par e
set, acceptavit, magnamque in illarum sequelam pecuniae quantitatem e Proprio persolvit. Contra autem fidem improbe sesellii Bussetius, qui nee tabernae unquam caput sollicitus suit
ad cimventum valorem immittere, nec pecuni rium solvere molumentum in singulos men-Ses , ad formam pacti, Praestandum. Furtum hine est ut Massius secum reptilans Bnia
selli facultates jam labi mepisse, si amite i circo rem periclitari , institerit apud iuridicum A. C. conventum ut, praevia descriptio. ne mercium, Prorisio aliqua sumeretur. Cei suit tribnnal iudicialem deputare administratorem , qui decretam mercium deseriptionem et uestimationem rite seri curavit. Sed cum fuerit compertum . Pretium rerum omittimi in taberna existentium ascendere tantum moris
33쪽
ia summam scut 3800. quae, missis creditis pensionum, aliisque Pro cambialibus partim s Iulis , partim ad krmam institutae Rationis acceptatis, ne pecuniae quidem caput scut rum 2000 coequabat a Francisco immissum , novam is proposuit petitionem , ut nempe , stantes la deteriorazione di conditiona detreo conoenuis , e la mancama aut miti ec. resolutio deeerneretur contractus diei 20 oci bris 1823 , utque merces illae taberuaeque instrumenta sibi addicerentur pro respondeati crediti quantitate, ac pro residuo mandatum contra Bestitii personam relaxaretur.
Annuit postulationi A. c. tribunal, sed quia
existimavit iniqua jurisprudentia negotium esse sociale, ideo mercium venditionem decrevit Amrμubblica auaione, Amina raspissiona de'ρubliisci edit i se earumque Pretium Francisco addici
qualom ρerd ii mederimo si obbligia diritenerio in forma di de ostio , ea esibis Mn idonea si jussione per D rimrtatione I denaro ad omi ordines dei tribunale
ob talem asperam conditiovem justitiae ne liquam consentaneam coactus est Massius ab ea sententia Provocare ad sacrum ordinem, suitque milii Commissa eausa, quae in comitiis diei si s Ptembris 1824, meo quoque accedente Suslangio, desinita est per responsumi,. ESSE locum resolutioni confractus diei 20 octobris 4823, oea judicationi mercium et mobilium suos Francisci in summa utitorum 227s Wo nianc, et expediatur si veluti monstrat sententia a me die 30 ejusdem mensis et anni lata, quae in rem iudicatam prolapsa est, atque executioni commissa.
Sciendum Post haec, non solum Franciscum Massa in fraudem a Bulletis commercii peste machi tam incidisse, sed etiam gallicos me catores, Iuliis et Lacouture, quorum favore
Bussetius die 25 octobris 3823, antequamis gam arriperet, collybi litteram traxit quae
in se habet is per la sine di s raro 3824
mgheris Per questa mima di cambio au' ordiane S. P. Mui signori Pistro Iulio et Lacouerare la somma di starichi 933, saluta aὐαta in merci di mia fodissarione, e P go amio debito ooz obblimetione M. A me
mederimo, Roma is accello Holo Mosteri se . Hujusce litterae cambialis soluti nem , cujus dies venerat, assequi Iullanius et Lamuturius cum nequiverint a Bussetis .
qui cere alieno et malefactis coopertus iam
sagae se commendaverat, iudicii aleam sibi
proposuerunt eam ob rem experiri adversus Frauci Quin Massa , quem esse socium Busse ii nullo consilio existimaverant. causam obtinuerunt apud juridicum A. C. At provocante Massio ad sacrum Auditorium , actio a galliciis mercatoribus instituta denegata est, pr diitque hac mane rescriptumr,, Non esse lacum solutioni literae canistalis , et extendatur decisis. Ex simplici memoratae syngraphae len e , serieque saCtorum quae utpote multa et implexa repetere oportuit ad praeseutem controversiam mete desiuiendam , liquet evidenter nullum jus esse gallicis mercaloribus Iullen et Lamuture postulatam condicendi solutionem literae Cambialis a Francisco Massa, qui eam minime chirographo suo munivit, quique nulla alia obligatione tenetur. Unus siquidem Buia se itus collybi litteram obsignavit, acceptavitque. I Use unus igitur, ut nomen quo gravatur collybisticum solvat, judicio conveniatur
oportet a gallicis negociatoribus , qui ejus
tantummodo, non autem Francisci Mama, fidem secuti sunt, .cum sit prorsus iniquum et omnibus naturae legumque principiis adversetur , Alterum ad solutionem urgere et 'damnare , quam debitorem. Cum haec ita se habeant. frustra contendunt gallici mercat res Massium in vim praefatae apocae die
20 octobris 4823 Obsignatae socium esse Pauli Buisetti . ob eamque rem ad literaecambialis teneri solutionem. Principio enim
non solum a crine societatis iundamentum
quodcumque excluditur penitus ex recitato adicae tenore, ubi nullum verbum nullaque mentio lacta est de societate , sed ex iisdemmet quoque pactis , quae in eo sunt
perspicuo sermone eonventa, quaeque jactatae societati apertissime adversantur. Certum suquidem est Massium argentea duo millia Buia setis suppeditasse m ampliori tabernae a paratu - - --M mgare at signor Buosditi M somma di scradi 2000; si certum pariter , quoties Massius aliquam mercem pro
taberna necessariam compararet, cautum in stupulatione suisse quod ,, in inruamio dei fiagnor Busserat cederanno dei Parii il lucros se m uia certum praeterea menstruRm fuisse favore ejusdem Massae adsignatam Pensionem scutorum sexaginta , quorum Per
ceptio ex negocii arca iaciendaciis stam a
34쪽
ttitis Aeso det rig. Petri , coma que D che oa a risentire i pantago totali di in is commercio, e delia gestione e cura delsi. Massa A ; certum denique nihil aliud pra ter id sibi posse Massium arrogare . nihilque
Compensatiouis causa postulare , quia in memorata menstrua Praestatione is tro si considerato ι'inlinesse degia scudi 2000 sbo sati, ii initio alla ρrestatione des uome , edit co enso alla gestione amministrati ,, . Haec sane omnia Cum praeseserant pacta n gativa, seu naturae societatis contraria, quae inter praesertim recensetur et obtinet sequit
tiva lucri damnique comunicatio, explorati j ris est neutiquam contractam haberi posse Societatem quae sine ejusmodi comunicati ne non datur , cujusque eam ob rem cesset oportet quaelibet etiam praesumptio, veluti observat Tartagi. δε reservat. Statutor. art. 59 mran. 56. Anfrido de commerc. cte mercat. diu. 83 n. 33, M H de societates caP. 2 n. 32 et seqq. , et Rota in recen. decis. 326 n. Gyare. 8. Inepte hine arguere satagebant mercatores Iullen et Laeoti ture initam fuisse a Massa et Bussetis societatem . vel quia suerint d pacti,, che ii nome deIla Ditta corra soleoli solo Francosco Massa se vel quia Massius scura bismilio Bussetto suppeditaverit , vel quia demum sese obligatione devinxerit Buta setius tabernae instruendae se in una Iulia at costo di m. 400o,, . um nam Omnia non solum in specie, nullum societatis exhibent
argumentum nullumque vestigium Aed veheme ter imo quodcumque etiam societatis simulacrum excludunt, si Caetera expendantur, quae adhae rent, Pacta nunquam sejungenda , ae integra stipulatio ejusque ratio ita ineundae potissima. Principio namque Proposita societatis adigumenta languescunt, penitusque destruuntur ex littera singraphae et conditionibus aperistissimis supra memoratis , quae societatis naturae quam maxime adversantur . quaeque vehementer ostendunt aliam longeque aliam suisse mentem contrahentium , qui ncdum de s cietate ineunda nihil unquam cogitarunt, sed exclusam imo numeris omniures voluerunt per Pacta quae cum societate nequeunt concili ri. Praeterea ratio gravissima non defuit quare partes memoratam inirent stipulationem. Camtum namque de nomine Francisci Massa adhibendo, quia apud omnes mercatores magnam
habebat , prout habet in praesens , honest iis opinionem; contra autem plerique negoti tores de nomine Bussetti male opinabantur. Cautum de scutis bismillibus Bussetis suppeditandis qnia is, ut facilius sorte omnium oculis pulverem valeret ossundere, tabernam sibi proposuerat splendidiori instruere apparatu. cautum denique de praecipua quoad Bus-
setium obligatione instruendae tabernae ad v lorem usque scutorum quatuor millium quia, nsuerit conventum se mira u rig. spetii fardeve traue se re in pro retione delmo camtule immesso degli M. 4000 su deuos . Massa δε huic maxima cura erat ut eam Pecuniae summam immitteret, non solum ut magis de pecunia sua caveret, Ve I etiam ne
quid res propria caperet detrimenti e collybi literis a Bussetis i metis . et chirographo suo muniendis. Perperam post hae e ad societatem adstruemdam quaedam essere bantur verba, quibus in actu produtionis documentorum usus est ca ridicus qui jura Francisci Massa antea Pro tu batur:,, e co arso in cancelleria.... ed hapro uo uri' voca Originati di societa si mala li 20 ouobm 3823,, . Primum enim e ronea isthaec atque incongi rata enunciati a se constatio in societ a se quae rei veritali adve
satur, neque potest unquam constituere quod reapse non est . neque emere ut contractus diversam induat naturam et substantiam Dei de notissimum in ' Ero est patronum. Seu Proeuratorem ad lites constitui um, nullum praeiudicium in committendo si sedilate et i Peritia sua posse unquam inserre, utcumque id sit quod dixerit oscitanter , vel scripserit.
Inutilius autem gallici negotiatores, ad er gationem rei commvernae Dineuisendam in utulitatem negocii, quamdam Proserebant attest tionem trium ignotorum hominu in , qui deponunt sese in meum nummularia audivisse A
negotio sociale Posto alia Gaetari, ed alia nostra ρ nra it sacchino se caricis, e conduras pia Praetermissa enim investigati
ne quod testes isti , et pendente Ille atque
ad opportunitatem, sunt. expiscati, et . nimis a sectate perhibent testimonium, semel ne post annum elapsum prascisa verba reeordantur ,
et quidem in verisimitia, quia fieri non Po-
35쪽
test ut quis bajula rem tradat, eodemque tempore mandet deserendam A al suo um is minciale is hoc sane Prestat auimadvertere, ut omnem hujusce sursuris testibus adimat fidem, quod ait bajulus ipse, alter ex testissius adductis a gallicis negotiatoribus , raserens is sui caricata dat sim Italiari s LacoMure di Doris
e Massa is Cum alii memorati testes altament
che D mreassu ec.ri. Nullam igitur fidem merentur testes qui inter se conflictantur, ques sunt diis mes et contradictorii se Rotia eis. L22 n. 22 cor. Glisatio, et in Momana societatis 5 futii 4753 S. 4 eor.
Amadma Praeterea neque iidem ullo modo testamur de entitate rei neque de certa erogatium, D
que aliunde 'batur loco Pretii pannorum, qui delati asseruntur ad negotiium Bulsetti, eam ipsam Praecise traditam sui se colliby literam de qua nunc quaeritur, ciun fieri possit ut controversa Cambialis alia spectet praecipua et distincta negocia inter Bussetium inita et gallicos mercatores, utque pretium Pannorum, numerata Pecunia , solutum sit, maxime iaspecie in qua ejusmodi solutionis praesumptio lavet vehementissima , semel ae pacuis ante diebus Bussetius ad comparandas merem a ceperat a Massio argentea duo millia. caeterum nihil pariter proMerent Iulienus et Lacouturius etiamsi constaret de objecta societate. Nam tum liqueat unum Butatium chirograso suo literam cambialem muniisse , fieri nunquam potest ut eam solvere lene tur Massius , tametsi socius vellet e gi. Obstant enim actioni P positae a DIlicis me catoribus novissima juris mercatorii instituta, quorum vi ad socios obligandos requiritur ut unus ex iisdem tamquam socius contractum
obsignet , non quidem proprio et privato ,
sed Ratiotiis socialis nomine expreMO , mumonet ara. 23 cod. commeri is I socii in
nome colliniso, indicati meae auo di mei ra, sono tenditi in solido Per tuus Is o bligationi delia societa, sebberis in Sia α'yosin ta sima di in solo socio , ροαιδαδ sis aovo Ia Ragione sociati se; maxime autem in specie id retinendum, in qua adparet Cautum in stipulatione suisse δε cha ianome deua Ditta corra Usto a solo Mam eseo Massa ri. Secus enim absurdum illud
sequeretur nunquam tollerandum frande et iniquitate resertum ut Massius omnes dissolvera teneretur obligationes a Bullatio fraudi lenter ac pN arbitrio, nomine proprio, thiatas, quod saue laret et contra stipulationem et contra juris mereatorii instituta.
Et ita, me quoque sustragium serente , jus
Be pluris . quam valet, vandita ob dilatam protii solutionem , eontractus tanquam continens illie tum Menus, quavis semota laesionis indagine, intra limitus dumtaxat iusti pretii eonsistere potest, et adaequalitatem reduci debet. Foeneratissa conventio neque arbitri Malentia, neque transactione, confidi
Pressus angustiis Camillus Randantes . anno ineunte 38 23 . interposita persona ta cluella Leonardi, pecuniae vim quaesivit a negocia iure Vi enim Rigacci. Hic vero,pem iam suppeditare recusans, obtulit se potius venditionis titulo daturum butyrum , e Brixia nuper aeceptum , habita fide de pretio , dummodo Angelus Randantes, camilli
Pater , obligationem suam interponeret. N tavit primum Camillust mox vero, Cum et quentissimis verbis insinuaret Vincentius Optimam mercem ea tempestate facillime vetat 5.
36쪽
posse, amore incensus erga Pecuniam qua indigebat, ad intrahendum saeuiorem se praeis hiat. Conventum hinc quod Vinceutius mi te quatuor centum butyri libras traderet, cou. stituis pretio obuiorum duorum supra via ginti in singulas libras; pretium vero solveret Camillus in tot menstruas portiones scutorum viginti, quarum causa tot collybi literae tu runt signatae. Rebus ita compositis ac tradita merce , eo intendit camillus ut emptorem inveniret. Et quoniam, morbo correptus , Pe ditionem ille curare nequibat, negocium Coinmisit familiarissimo suo Aloysis Cittadini. v rum omnes qui butyrum inspexerant, ob ejus qualitatem vel ab emptione abhorruerunt, vel parum obtulere. Dolo se deceptum fuisse et mavit camillius, ac Vincentius , qui e Contractu recedere denegabat, rem potius componere sategit, datis comPensationis causa sc tis quinquaginta. Butyrum inde iterum vende. re curavit Cilicidinus. Sed, cum ubique dissiciles
inveniret Emptores, urgente necessitate, me
eis partem aestrahere coactus est pretio ob lorum sex cum dimidio in singulas libras, partem vero aliam etiam minoris. At interea tem-gris Vincentius literas collybi transferre non ubitaverat tu quemdam Iacobum Antonilia . qui, adventa solutionis die, cum Randaninii obligationibus non satis seciment, coram Trimis viris A. c. qui tune de re mercatoria jus dicebant , eos in judicium vocavit. Excepit camillus contractus nullitatem , quod esset raria inlaetius labe. Tribunal quaestiones una simul cognosci jussit, admisso ad causam Vincentio. Illa prius se butyrum tradidisse loco pecuniasi denegavit; et fide quidem non bonarmox vero se rem Composuiisse contendit, sol
vendo argentea quinquaginta. At judices rati huiusmodi emptione venditione Vincentium memees foenerasse contra canonum juva, rem reducendam esse decreverunt ad aequalitatem, ac constituto secundum rerum vel commercii
circumstantias butyri justo pretio in obulos novem in singulas libras. Camillum, in summa ad liquidum perducenda tantum, debitorem rein uinciarunt. Provocatum ad s. Ordinem. Eadem tamen fortuna. Pmposita namque quaestione in hodiernis comitiis, Patres minime haeserunt quominus responsum darenta is Constare de credito Vincaentii pro sumina liquidam , ne e calculato buum in obulos nooemin singulas librias, et extendatur decisio. Inter alias fraudes, quibus humana aviditas ac ardens rei familiaris augendae cupiaditas utitur ad tegendas usuras, illa occurrit qua, ut divus Thomas notat iri 22 qua L 78α 2 ad 7, ali is carius oesie Mendere res suas, quam sit justum pretium, ut de W- Cunia soloenda e torem e ectet. Quam ob
rem theologi, doctores, iurisque periti j ussa s quuti Pontificum in cuin in tua cloitie sde usuris, et in caPit. consulit 30 eodem titulo , statuerunt quod , quoties ob dilatam
pretii solutionem merces pluris venduntur quam valeant tempore contractus, semota indagine an in pretio consui tuendo emptores enormiter vel enormissime laesi fueriat , necne, Obligatio tamen intra limites justi pretii
consistere tantum debeat, ac re ad aequalit
tem redacta, venditor id quod justum pretium excedit, velut per illicitum laenus conventum, vel extortum, obtinere minime valeat. Concia. medioI. 4565, L ' Thomas Pontus 5 de usura, Gimo. lib. 3. δε iust. tract., Lessius de e t. et Mendit., Rebeia. lib. 4 q. Gonis ratis in decretal. tom. 4 tu. 39 cap. 6 et 30. Pyrring. sez. 3 de usuris. , Leotardus de
usuris q. 8 et q. 24, C ac. lib. q. c. 35. Mangit. de eoici. g. 37s et Eminus mea.
Quae cum in jure essent certissima, opus non erat longa oratione ut probaretur contractum,
de quo agitur, hujusmodi juris dispositionibus
subjici dedere. Duo enim precipua occurrebant in laeto quae foeneratoriam labem demonstrabanti Primum quod Vincentius pluris admodum vendere voluerit butyrum quam valeretralterum quod injustum pretium convenerit , ut foenus quod ab egeno emptore in Uraemium dilationis obtinere non dubitabat, a scondereti Et revera ad primum quod attinet , sat erat in mentem revocare butyrum, quod vo. nundatum suerat pretio Obulorum duorum supra viginti in singulas libras , distrahere coactum svisse camillum pretio obuiorum sex cum dimidio, vel minoris, ut quisquis sibi
persuadere posset mercem illam praeter m dum in contractu . de quo res est , suisse aestimatam. Accedebat quod butyrum ea tempestate andava a buon mercato , ut testes assimabant; ac constabat salsamentarios in Urbe notissimos, pretio obuiorum sexdecim in
tum in singulas libras, palam vendidisse , tyrum di ottima qualitat , e romanes .
37쪽
Veram enim vero ne Vincentius quidem p terat amplius in discrimen adducere mercem illam praeter modum fuisse aestimatam, statim ac non denegabat, iis sere diebus, Briaxiae hutyrum salsamentariis vendidisse pretio duodecim Obulorum tantum in singulas libras. Quin illum juvaret testimonium quorumdam qui pretium butyri, ineunte mense sebruario anni 1823, fuisse narraut duorum supra viginti - assium - in singulas libras. Praeter enim quod ii loquuntur de indigena merce, quae pluris , ut sertur , aestimari solet ; id erat sedulo animadvertendum quod merx quaelibet plus, minusque valet, quo magis vel minus persecta reperitur. Qua de re , licet optimum butyrum iis diebus emptorem iacile inveniret summo pretio; merx Camillo tradita , quam valde deterioris conditionis praedicabant salsamentarii omues a Cittadiuo reis
qui sui , valde minori pretio erat quidem
Quod si vera butyrum plus vendidysse Vincentium constaret, quain Valeret, aeque ce
tum erat alterum quod nempe ille , dum ingens pretium convenit, in eo erat consilio
ut foenus absconderet, ac ob Concessam Pr
iii diIationem lucrum captaret illicitum. Otaservabant prosecto Patres quod cum Erechiel Leonardi, qui totius rei moderator fuit. Vincentium adiverit ut pecuuiam pro C millo quaereret, re ipsa clarissime Proposuerit di dare quella somma di danam , D vero i generi oendibili ad interesse, . Comsiderabant rursus Vincentium, Cognita catalli ejusque Patris conditione, Paratum se praebuisse ad rem componendam , BC p insuisse quod , recepto loco Pecuniae Brixiae butyro pretio obuiorum viginti duo, solutionem pretii lubentissime ille expectavisset in
ratas menstruas portiones argenteorum viginti. Concludebant igitur hoc modo animum suum satis Vincentium ostendisse contractum, quem Proposuerat Leonardus, conficiendi ut praemium ingens dilationis ab immine eg State ac morbo consecto Crudeliter obtineret.
Porre ad declinandam juris hujusmodi censuram opponebat Vincentius quod Camillus
Post contractum argentea quinquaginta reci-Pere non recusaverit compen attonis ac transactionis titulo, ideoque hodie non liceret indiscriminis aleam rem jam tran actam iterum revocare. Inutili tamen studio. Receptum est
enim in jure, neque sententia arbitri, neque
transactione. contractum Meneralitium confimmari. Cum namque usurae naturali ac divino jure sint vetitae, partes, Consensu , vel transactione, usurae prohibitionem tollere, ac
ex contracta illicito licitum lacere nequeunt juxta doctrinam Roder'. in g. 36, 'ring. Tyraques. de Retract. I. 2, et Leotard. Musuris q. 98 n. 39, et Rota in Rec. dem 40s n. 54 ρ. 36 , , a Qua de re, qua
cumque sit ratio cur Camillus argentea qui quaginta re Perit, poterit quidem ad restitutionem compelli a Vincentio , sed contractu qui vitium secum serebat , hoe modo ab foeneris labe purgari nequitati Quibus positis . cum firmum maneret quod res esset ad aequalitatem reducenda , illud tantum restabat ut constitueretur quanti mera tradita aestimanda re ipsa esset contractus tempore. At Patres, dum con id rabant quod, in statuendo justo merciis Pretio . nullo auxilio esse poterant venditiones
a Randaninio factae siquidem pecunia indugentes viliori semper pretio res distrahere sol cui ut quaerant pecuniam standum aeque non eme aexistimabant pretis obuiorum duod cim in singulas libras, quo Rigaccius Brixiae butyrum ea tempestate vendiderat, q iod melioris esse qualitatis praedicabatur. Quapropter mediam secuti viam, iudicium ita temperare autumarunt ut butyri pretium ratione obuiorum novem in sinsulas libras e set supputandum. Quae cum Ita se haberent, cum, ut paullo ante dictum est, Randantui rum obligatio consistere deberet in eo quod vere datum est. plano velut alveo siuebat Vincentium jure in Camillum agere potuisse ut iustum merciis pretium ac MPutea quinquaginta quae, numerata pecunia, Camillus reis ceperat, consequi posset: ideo, duce justitia, Patres ex ut que titulo Creditum ejus savo. re exsurgere judicarunt Pro summa in posterum ad liquidum perducenda. Et ita etc., utraque etc., me quoque Suia fragium serente.
38쪽
Inita societate ad certum tempus, cum P2cto ut ipsa per idem tempus renovata intelligatur, quoties uulta nte eius finem intra eorum terminum dita cla emissa suerit, si disdicta nuntiatur extra prae finitum terminum. nihil asscit, et societas secundum Paetum conventum progreditur. SUMMARIUM 1. Cisatio , quae nullum praeseserat proporuae aere nis situlum , nudaviis Ditio laborat. 2. Ouaestio eis macriptionis, quam o iuncis est eum Deis principali, ab Me pendet omnino Meundum s. ordinia pr--.3. Disdiem extra tempus emissa nihil aspea , ει pro
infecta habetur. 4. Ex more mereviorum paruina omnes, qMaa ad uni versam Pertinent negociationem, recensentur mi li bro ni tro.
5. Nefas est eontra proprium faetum insurgere 6. Meius, e sota ala inruria eiectus, redintegrandu/ eu, e qua damna reficienda.
Dxcisio XI. Vir, honestate atque religione probatim mus, Claudius Grampini. fulginas, sociale iniit negocium cum Angelo Traseiatu multis ab hinc
annis mereaturam eadem in civitate exercente.
Syngrapha igitur constituitur, ut Angelus rem socialem in vi scutorum quindecim mille Pasere' in tantia cera . . . e 'ris in drogia immi teret , et ut Claudius operam praestaret, a nuo eidem constituto salario ficulorum Centum quadraginta, nee non medietate utilium is chein Ogni anno A saranno at di m a dei dieci Per emto is . Hisce vero alia duo adduntur Pacta durante societate omnino servanda , alterum scilicet ne unquam imminueretur Pe sto Grampinio praestanda . et alterum ne
liceret Dasciario vel quidquam is di molereo diminuise a capitiale immesso di scudi quindicimila se . Tandem quoad societatis di
turnitatem cautum este A I ρresenti capitoli comisceranno ad aver Mi m 3οαο questo
e dureranno Per anni cinquo , mn Aatra chequello che, sinito it quinquennio, non Morracontinuare, debba sare la dis ita rei mesi rima ; altrimenti s' intenderarino gli straricvitoli rinnovati per Mn auro quinquennio, ct cosi di quinquennis in quinquennio si henon sana satia lia dis uia se . Quamvis vero
ex altero articulo enunciatae conventionis, s
cialis Ratio personam exhiberet Angeli semesso it quese Postris essere la si ra o Ia cassa det sudiatio negotio si tamen mense tulit ipsius anni 1820 ampli,ssimum dedit Angelus precurae mandatum claudio Grampini a ρο-
ter Per esso ed in sua occe e -- agire Eeratiare tuiti e singoli interessi concernentia di tui negorio, fur contraiti di quarunque smcie , firmare ordini e cambiali , ruinar
SOmma e quietianzare . e sar tuit' altro chemtretae sare ram Me m. usque dissensione optime res Cessit per integrum quinquennium, nec ullum nuncium, hoc volvente, mittitur Grampinio pro diissolvenda societate. Sed extemplo Angelus Tm- sciatii in contentionem vocat claudium Gram- plui, et, hoc a sociali negocio amoto, obtinet ex decreto tribunalis ut apponeretur negotio ipsi administrator Caesar Pimonius, qui et socialis negocii claves pene1 se retiueret. Ilic vero. nulla prorsus mutione praestita , nulla emissa obligatione de bene et fideliter administrando. rem socialem suo arbitrio tractaviti quin imo
constat tabernae et Prumptuariorum claves,
quae ab ipso, juxta tribunalis decretum, erant retinendae , Trascialis tradidiisse . Quod cum Grampinius videret, iustissime et quantum Pintuit, apud illos iudices contendit ut duae apis
ponerentur promptuariis socialibus claves, una a se, atque altera a Traseiatio retinenda .
Antequam vera de hujusce petitionis justitia
tribunal cognosceret , nova excitatur per Τr sciat tum contentio super nullitata missae citati nis, et tribunal suo decreto lavore ipsius respondit. Altera praeterea interl utoria accessit conistentio, quae versabatur super uullitate alterius eitationis a Trasciatis missae Grampinio ut
hie inis diem veniret in judicium, et He
tum audiret pro sua remotione ab administratione negocii socialis, et haec quoque conte-tio altero decreto fuit favore Trasciatu exempta. Tertia denique interlocutoria remota est Ruper examine alterius ex multis adductis imnitius, et etiam tu hae victor discessit Tr aetatius apud judices illos. Litteras Rotales adversus haec decreta a me petiit, obtinuitque Grampinius, et, sub die decima superioris apria iis, placuit Dominis meis de turm una me-
39쪽
eum suffragium serentibus itias servare. Res igitur ad nostrum ordinem delata, tres hodie proposui contentionis articulos . duos scilicet per interlocutoria rescripta dimissos, et de qui bus bie sermo non redit; tertium vero Per definitivam sententiam absolvendum , de quo
hic res rat. Totius controversiae exordium est in citatione missa ab Angelo Traseiatii ad claudium Grampini die augusti superioris anni, et sub die 16 ejusdem me is reproducta , ut sunt, ut coram juridicis de commercii rebus decernentibus sisteret, vix illi dato spatio Adi tin gismo M. Raec vero instantia eo eo silio proposita ut Grampinius a taberna dia moveretur , ut subito iactum est. De hae igitur citationis Circumscriptione et injustitia agitur, et de effectibus subinde obventuris ;quae omnia Patres definierunt responsor , Cimmmmmmta citatione diei 6 augusti 1825 per iam nullitatis esse locum continuationi soci latis, emendationi damnorum in summa liquia danda, et ad dominum Ponentem pro de ulmei a Periti mercatoris, et ex Endatur decisse. Prima igitur contentioniis pars versatur Su Per circumscriptione citationis diei is augmati superioris anni. Et Patres definierunt eam. dem esse per viam nullitatis circumdu endam. Hac citatione, vix dato spatio unius diei ad Comparendum , Trasciatius vadatus est Grampinium ,, qualmente a su euo sig. is ante non intende ulteriormente serrimi deII' Ueraeae rasistenta dei noti ato per In direris ed an mento des negotio ἔ e m Q si WOt sta erie da oni in mi non Goba μα correre salario alatino aι mederimo intimalo quindi si cita a s deero signor Claudio Gra ini, emr eras ia signor Dominico Cioli suo procuratore a commmire alia Prima tenta dom uri gismo. De huiusce citationis nulliinte statim quaestus est Grampiuius apud
tribunal commercii,, atteso che noua deliri cia latione sono stati conculcati i termini a com-mrire Moliati diar articolo 50 della ostent MPmma, e sic me iI ruccessios articolo 40T Ila deita Riforma si bilisce se nullitis in tia ei quelli arti chesossero stati Diti in Oong oenrione deI disposto delia lene, omis condi laratu se mutita deia' --elago atto dicitationa Duobus igitur sulcitus articulis pragmaticae legis, instetit Grampinius pro actus nulli lata, et quidem merito.
Aperte enim loquitur lex in arue. 50r se In fronte alia est tona Moris notarii it oudice o tribunale auanti it quale Moria ti
giata Atqui, si controversam eitatiociem iu summa , vel in ima cera, leges. datum tibi. non erit nullum invenire titulum petitae expulsionis. Nihil aliud enim invenies quam instantiam et legem eo consilio propositam , ut institor et socius Grampinius. neque culta Pa neque dolo arguendus, a taberna dimovereturr atqui ex artie. 406 ipsius codicis habes Praeceptum; is qualunque contrarendi me si commerea alia dimositioni dellam critu procedura. induce la nullitis de ι' atro non satio secomis it prescruto dia
Miletas is et ergo firmum est controversam instantiam esse omnino circumducendam , v
luti Patres constituere. Caeterum quidquid adversus linae ordinis nostri definitionem excipi pomit, illud certum immotumque in ta eis est hanc circumscriptionis quaestionem fuisse, ex praecedensi rescripto dies 30 superioriis aprilis, et ex posterioribus instantiis a Grampinio propositis, una cum negocio principali iunetam: hinc ex constantissima nostri 2 ordinis praxi planum est illius circumscripti nem ex negocio principali omnino pendere is Rota in deo. 2 num. coram R. P.
scrimione 37 januarii 18 7 S. 2 coram M. Odesori L et in Verula in Cimum- Scr*tionis r re septimo dubio 36 PM-rii 38 8 9 5 coram Eminent. Bussi. Et in Romana camoia r er circumscrimione 2 fanuarii l822 S. 2 coram R. P. D. meo Ioard , et in Ooletum s er circumscriptione 8 martii 4824 S. 2 coram mecum igitur undique scateat injuriitia ipsius i stantiae , hine in dubium adduci non potest eamdem esse ad nihilum redigendam.
Eo enim spectabat contratia instantia ut Grampinius e societate penitus removeretur ,
quod injuste petitum a Trasciatio suisse monstrat altera hodierni responsi pars , qua definitumi A Esse locum continuationi
40쪽
Correre salario aliuno m mcdesimo intima- ω, ,: quod quam suisset injustum aperte mo strἐibal ipsius societatis nPOcha Per quiuqueri nium omnino probata, servataque. Re iis etiam
nis, Non Morris continuare . debba fures ladis ita sei mesi ρrima , altrimenti s' i t Dranno gli stessi capitoli risin ali perian auro quinquennio is . Atqui quinque
nium omnino exceraserat , et nullum unquam miserat Tranciallus nuncium Grampinio pro dissolvenda societater ergo ex pacto Convento s' intendem O gli fressi ca toli rinuo ii mr uri altro quinquennis , , . NihiΙ igitur incivilius singi potest, quam instantia 3 pro hac dirimenda societate. Scitum enim in jure est quod disdicta extra tempus lemissa nihil assicit, et pro insecta omnino habetur is nota in Perusina Molii 30 πrilis amis 802 S. 3 cor. Bainane.
Neque vero arguendus est Grampinius vel de fide non bona , vel de mala rerum Socialium gcstione. De religione enim et honestate hujusce insenui viri ineluctabile perhibet nobis testimonium Fulgi uel magistratus , et parochus , et s. Inqubsitionis ossiciale , et ipse episcopus , qui testantur non modo numquam fuisse ullo, vel levi, crimine Culpatum , sed deponunt illum esse ,, Persona Proba , e di regolare condocia e Is νο- te ; nec non costa ρer Pubblisa sum
no ρ mii d' - cristiano Merament tolico . , Praesumendum igitur non est virum tam probum , socium fraudasse, vel rem a cialem male tractasse. Neque vero de ejus p
ritia dubitandum , cum Matthaeus Candiotti, cui in anteactis temporibus suam praebuerat operam , deponat quod Grampinius semper issi e diportato con Galletla, Onesta e distigenta non aὐendomi dato molim di Iagnan-za , . Caeterum ad haec magis magisque probanda , huc illuc quaerendum non est testia monium . cum ipse Trasciattus, post initam societatem . eidem dederit amplissimum N
Curae mandatum ad omne negocium tracta dum , etiam cum caeteris negociatoribus, et
cum per integrum quinquennium illud nunquam revocaverit; et cum ex consessione ipsius
Trasciatii pateat . primo hiennio ita negocium viguisse ut, deductis impensis, deducto salario ipsi Grampinio solvendo, deductiis ut, Iibus is dei disci Per cendo is uni Trascia is tribuendis, tantum adhuc superfuisse i eri ut unicuique ex sociis esseut addice da scuta millequingentum nonaginta. Quibus accedit pergrande lucrum quod , ex Pigetonii inventario apparet . secisse Trasciatium , et ne cium sociale . atque opera et diligentia unius Grai init. Hinc mirum non est, si minister negocio addictus de fide , honestate ,
atque Peritia Grampinii deponit. quod vero si in re sociali aliquid deficiat, redarguendus
quidem non est Grampinius, cum instructissimi testes de facto proprio deponaut δε- sciatium vidisse quotidie in officina morari .
et Contractus perducere, et cambiales literas acceptas habere, et claves apothecae penes se retinere. et Grampiuium semper . et consilio subalterno ministro . et sacto suo viderint
pendere ex arbitrio ipsius Trasciatii ; quinimo ex saetis et testium depositionibus sui tractum esse nonnihil , fide certe non bona ,
a Trasciatis ipso videtur; ut proinde si quid deficiat , isti potius , quam Grampinio esset imputandum. Inutile igitur diffugium hae exceptione quaerit Trasciatius pro dissolvenda
societate , cum et malam gestam adminis tr tionem non modo non probet, sed et contrarium omnino appareat , et ex testibus omni exceptione majoribus , et ex facto etiam suo
veluti ad rem otiervat ,, mira in Romana. seu Veliterna reintegrationis 5 Diu annis 822 S. 4. 5 et 7 coram me. Et aliud frustra quaerit diffugium Trascia, tus ad Grampi uti infidelitatem comprobandam
in quodam Pimonii testimonio contra sociis.lium librorum regularitatem, dum iste in nomnullos libros minoris notae acriter in urgit. libros vero principes , uti sunt se libro de se mercaniae in Dianio, il libro maestro . quibus ipse usus est ad negocii inventarium perficiendum. in discriminis aleam non rem