장음표시 사용
131쪽
solo, eo quod Gallorum partem laveret, eXpulsa. Τriginta ossiciuas, ubi cibaria decoquebantur parari iussit, ut, distinetis gradibus dignitatum, euilibet deservire haberet: erat enim ossicina regis, legati, et eardinalium, dueum et sic de singulis. Magna pompa fuit ac expensa in parandis cibariis et locis ulla convivia serent. Viam latam et longam, quae est ante portam Iacobi I rivultii, situata in cursu portae Romanae Mediolani, claudi secit; pavimentum perpulchrum sterni iussit; et cooperta erat via variis linteis, et in parietes trapigetis ac celonis: nihilque deerat ad summum ornatum. Idem egit et Galleatius Vieeeomes Francisei filius, qui postposito doctoratu ad militiam adseribi voluit. Tum rex intersuit sponsalitiis nobilissimae viduae, quae Secundo se nupsit, dominae Susannae de Buggis; primo nupta viro Augustino Τrivultio pecuniis copi0SiSSimo, nunc annosa, corp0re tamen puleherrima. Nunc vero coniuncta, rege praesente, cuidam Ila StenSi,
contradicente Georgio I rivullio filio Firmi fratris Iacobi Trivultii; nam et Georgius filiam unicam
Susannae et Augustini in uxorem sumserat, ut in patrimonium et bona eorum succederet. Sed Augustinus opulentissimus ae auro plenus testamentum
c0ndidit, et partem siliis fratris ipsius Augustini reliquit; Susannae vero plusquam decem mille dum-tos reliquit ex redditu annuo ducatos quadrigentos. Unde Georgius prohibere conabatur Susannam' secundo nubi. Quod intelligens rex, licet Trivultiorum domus apud eum in honorem haberetur, dixit tamen . qui S est tam potens qui velit matrimonia a Deo eonstituta prohibere' et subito domi Susannae maximo apparatu ac magnis gaudiis matrimonium
celebratum eSt. Rex Savo am IV. Demum rex eum tota curia, legato ae eardina-
132쪽
libus et dueibus in civitatem Savonae se contulit ut ex peetaret Ferdinandum Hispanorum ac Neapolis regem; qui cum maximo apparatu ex Neapoli cum multis triremibus ae navibus ac cum Secunda uX0re venerat ad videndum regem Ludovicum. Unde rex Gallorum cum navi obviam se fecit regi hispano; et ut se de eo consideret, ante descensum Ludovicus eum paucis in navi Ferdinandi se posuit inter se iubilantes. Demum ambo reges descenderunt de navi. Ludovicus reginam Hispaniae, quae gallica erat de Foyes, in equum suum posuit, et in eodem equo. ambo Sederunt. Cum regina erant centum ancillae auro indutae, et omnes ab aulicis gallis super eorum equis Sedere saetae sunt; et tantus erat Stupor inter omnes, ut ambo reges, qui multa sanguinolenta inter se gesserant, debuissent inter se considero ambo simul comedend0, Stando, pernoetando. Ibi rex Hispaniae per quindecim dies in iocis stetit, demum quum haberet siliam in regno Hispaniae viduam ex marito Burgundiae archi duee in Hispaniam se contulit.
I Maximilianus Romanorum Imperator eonventum Germanorum principum habet de bello contra Gallos instrerendo. II Apparatus Ludoviei regis ad bello sustinendum: Gruerius gubernator Comi urbem operibus validiorem facit, destruendo complures domos eivium. III I rivultius Cla-
133쪽
Anno 4ψ7 Concilium Coninstantiae eontra Gallos a B. R.
vennam et visoehitιm petiι; veaentiones Mareonati galli eaeponuntur, et gallorum militum rapacitates. IV Grueriu8 coemeterium S. Michaelis in urbe Comi diruit. V Germani mercatores territi ob bellum e Como in Germaniam eonfugiunt.
norum concorditer ab omnibus Germanis electus, Federi ei filius, tentat reges et duces ac totius Germaniae proceres seu Galliae belgicae; ac in unum eoadunat ut Secum conveniant ad recipiendam e ronam in urbe romana, et a summo ponti siee Iulio II savonensi in imperium confirmari et approbari. Sintque cum eo in armis ad aperiendum iter ferro per totam Italiam, et eam, tamque imperio devolutam, imperiali dominio e0niungant, et omnes possidentes ex Italia expellant; maxime regem Franeiae, qui dueatum Mediolani contra praecepta imperialia obtinere dicebatur. Propterea Maximilianus omnes Germanos et omnes ligas uelvetiorum in generale concilium esse pνaecepit in civitate Constantiae Germaniae provinciae, ubi omnes Germani Se conusne runt ae iureiurando firmarunt eum eo eSSe ad coronam suseipiendam. Sed gallus rex videns haec agi contra eum oratores ad ligas Helvetiorum transmisit, sed frustra; nam Helvetii sidem dederant Maximiliano illum associandi Romam. II. At Gallus IV mille milites suo stipendio habens, iussit magno magistro et Trivultio Iacobo ut ducatum muris, militibus, bombardis munirent, nec in aliquo descerent quae essent ad apparatum belli et ad superandos h0stes. Magnus autem mugister CO-mum veniens civibus iussit ut CCC archi buxios de suo aere fabricari sacerent; et unam bombardam
134쪽
magnam dono ei vibus dedit ut inter archi buxios sonderetur, quae ad landendum quinquaginta ex eis
sufficeret. Voluitque ut cives haberent centum operarios ad fabricandum ea quae a Gruerio gubernatore iniungerentur. Gruerius autem iussu magni magistri baluardum seu reve linum ad portam Turrim construi laeti a fundamentis: rex autem persolvebat carpentarios et a muro magistros et
calcinam; lapides vero recepit partim in burgo
e muro, nam m0enia, dom0S, quae annis centum
elapsis a saetione si bellina in simul eum Guelphis contendentibus igne consumptae fuerant, dirui secit. Multas domos prope eandem portam existentes similiter demoliri sedit: ecclesiam divi Blasii similiter demo, liri sedit ac penitus dirui, pulcherrima sepulchra in prato saneti Michaelis ibi prope destrui iussit, burgensibus sentibus et prostratis ad pedes magni magistri misericordiam petentibus, eo maXime quia burgenses ipsi nihil aliud habebant, maxime quidam de Biraghis, de uuat trogambis, de Puteis et multi alii. Fundus domorum erat in bonis hospitalis ipsius
eccleSiae sancti Blasii, quae ecclesia unita suit hospitali novo sanetae Annae, meliora menta quippe
erant eorum paupereulorum; Sed Vox erat Vana
apud magnum magistrum; promisit tamen quod damna per regem, Si Ve per magnum magi Strum, per- Solverentur. Iussitque Comi reserendario ut domos ad habitandum illis quaereret et peia Sionem perS0lveret donec a rege pecunia dari iuberet, quae medicina parum profuit. Τum nobis Muraliis iussit Gruerius et viridarium nostrum perpulchrum destrui, quod erat in angulo et in via qua itur ad ecclesiam saneti Laurentii: in ecclesia autem saneti Blasii erat ea pella magni redditus in titulata sub
Gruerius multa civibus damna dum munitiones conderel
135쪽
vocabolo saneti Vincentii, ubi canonici ecclesiae ma toris Comi processionaliter ad divina in sesta eiusdem sancti se conserebant. Reperuit Gruerius infundamentis ipsius baluardi viam latam cum aquaeductu qui erat subterra per brachia septem: reperiere quoque in baluardo castri rotundae sub terram ecclesiam pulchram sub titulo sancti Eustachii, quae iam annis centum in monasterio Sancti Laurentii trastata fuit. Aliud quoque baluardum apud
portam Salam strui laeti, ibi destruens multas do-m0s quae erant monasterii sanetae Mariae de Rondinetis. Omnes parietes quae erant Secus p0rtas civitatis et extra circum quaque civitatem et maxime prope fossam seu vallum, et quae erant ad cingendos hortos civium dem0liri secit: lassae civitatis, quae pacis temporibus a eum unitate Comi privatis personis venditae suerant, evacuari secit, et vites et arbores quae in eis erant seindi statuit. Erantque plusquam mille homines ad laborandum; civitas muniebatur, introductis ad quotidie laborandum die noctuque viris ex villis, burgis et . Oppidis iuxta compartitum suum. Ad legenda ligna ad hoc opus necessaria missus suit Bernardinus Borserius civis comensis, qui in diversis nemoribus infinita collegit, ae scidit in nemoribus domini Francisci plebis Balernae, in nemoribus Corderii et Geronici in plano, in nemoribus Caniurii, Cava laschae, Figini, et aliis plurimis in locis, adeo ut ipse Bernardinus, qui arcerius erat, formidabilis omnibus apparebat, ligna undique incidi saetebat, indulgebat tamen nem0ribus patriae et civium. Omnes Galli ad laborandum intendebant, nemini parcendo : ipseque
magnus magister, ut omnibuS eSSet exemplum, erat in lassa, quae est Versus sanetum Ilieronimum, eum baditis laborans; voluitque ut omnes eius au-
136쪽
liei et milites ac nobiles, qui auro et siri eo induti erant, terram laderent ae gerulis a Sportarent, quae res sane ridiculosa fuit. Paulo post ulloquitur ei vibus et praesidentibus civitatis rogans eos ut si- deles ex eorde iuXta 80litum regi essent; ac tercentum arehibuxios, sicuti ante iuSSerat, pararent; operariosque centum in die haberent. Tum, ascensis navibus, Leueum versus Larii laeus oppidum ad illud eommuniendum se contulit. III. Iacobus vero Trivultius Clavennam similiter petiit eamque armatis cibariisque communivit. Τum Miso-chium Oppidum suum, ut illud quoque muniret, Tri- vultius se c0ntulit; unde thesaurum suum ibi reconditum ob minas Germanorum exportans, ibi novum castellanum introducit, sive Andream Br0ceum, qui per duodecim annos antea pro eastellano fideliter se gesserat. Tres naves longas in lacu armatas et assidibus eoopertas labricari statuit; suburbia civitatis Mediolani vallo cingi secit. Mammatus gallus castri Lugani gubernator homo sane rigiduS, SeveruS et in omnibus iuribundus, adeo tFrannus ut eo-geret omnes inhabitantes Luganum, Mendrisium, Balernam proprios lares derelinquere, ab eis extorsit non solum pecunias sed et ad vitam sustentandam necessaria abstulit, sive cibaria; ipsam quoque suppelleetilem asportari lacten S. Rex autem Gallus ex gua Sehonia mult0s pedones
transmisit ad custodiendum Luganum, qui in plebe Balernae hospitati sunt, maxime in loeo Novagani, ubi volebant laute hospitari ab ipsis ineolis, demum
pro solutione verbera tribuebant et latroeinia committebant. Idem laeerunt multi Gua Sehoni in terra Canturii, cibaria omnia c0n Sumentes sine praeti0; qui Canturium deserentes ad plebem Incini se eon serunt ubi ineolae timore aufugerunt.
Marconati. Gallorum ra-aeitates.
137쪽
Gruerius e meterium diruit. Germani mer.eatores in patriam redeunt.
IV. Interim Gruerius, una eum Gallis, ecclesias, domos, Viridaria in suburbiis existentia landitus diruit, ut baluardos et eivitatis moenia construat ac sortiscet, cogens homines ad die noctuque laborandum, arenam sodiendam, lapides et coementum portando et sacris diebus seriatis et non seriatis. Voluit
et conturbare animas defunctorum: annam erant te
ecclesiam saneti Francisci Comi tot pulchra monumenta, et marmorea sepulchra auro depicta numerosere centum in prato, quod tunc dicebatur Sancti Michaelis, prope monasterium Sancti Francisci, maximis expensis insculpta; et haec in totum demoliri iussit ut nulla essent vestigia. Ossa parentum et maiorum nostrorum hine inde sparsa a civibus lacrimis aspiciebantur. Quid est, clamabant, domine et omnium
rerum conditor ut nobis et maioribus nostris non ponas virtutem tuam in brachiis, ut non contaminentur ac Violentur sacra sepulchra, Iacob, Abraham et Isaae patruum et maiorum noStrorum.
Quanta retinebantur in corde quum quis videbat et aspiciebat cadavera et ossa nuda modo patris, siliorum, fratruum et parentuml In his sepulchris humata iacebant eadavera nobilium comensium pro mai0ri parte; nec selo alibi me vidisse tot uno tempore, et in uno loco, et tali ordine Sepulchra, nam pratum erat magnum a tribus locis sepuletiris
V. Et ut civitas Comi ab inimi eis nihil deterius
expectare posset ex alio latere, et ex hoe coepit bella ex Germania sentire ; nam civitas et ager magnus est Sed undique montuosus; hine est quod ineolae sine commerciis vivere nequeunt, quum incrementum civitas ipsa suscipiat ex lani sietis, quae deseruntur per Germanos in tota eorum Gallia quae belgi ea dieitur. Nam multae et potentes
138쪽
sunt societates in Germania, quae magna undique ineunt commereia, maxime draporum, ac mercium; uti est societas magna Felehin, Foeanorum, Fu-cher: et aliae permultae societates in ei vitate habentes exercitatores Seu laetores, qui deserunt mereatoribus nostris lanas provenZales sancti Matthaei, Hispaniarum, Angliae, Veronae, sed Ferius Mantuae, quia ex agro Veronae dominatio Venetorum prohibet lanas inde exportari; sed elam deserunt Mantuam lanas ex Germania, et pecunias ad lanifiei a me r.eatoribus concedunt et, communi pretio con Vento, inter Germanos et Comenses drapos diversi coloris et summae bonitalis in Germaniam deserunt. Sed nunc ob tumultum quod in Germania sit, omnes Τeutoni ei ex dueatu Mediolani in Alemaniam eon fugerunt, unde cessavit luerum in urbe quod erat magnum ac sorte ascendebat plusquam ducatorum quinquaginta millia. Deus, adiuva nos, erit necesse civitatem derelinquere, si strepitus ac voces bellorum non cessanti
Quidam Germanus Michael nomine saetor Societatis Felchin, qui in domo Bernardini Galli pannorum tinctoris habitabat, et qui magna commercia Comi agebat, timore Gallorum Comi aufugens periit, quae mors maximum attulit d0lorem mercatoribus, quum haberet fidem irrevocabilem, liberalis et mercatoribus placidus esset.
139쪽
Complures nobiles Mediolanenses ut obst. des retinentur.
I. E Mediolanensium nobilibus alii in eustodiam detinentur alii in eaeuio mittuntur. II Bagironus et Baiardus in urbe Comi, et Matherba in tali tellina eapitanei sulli regis: oppida Vallistellinae diruuntur. III Copias Gallorum regis eum Venetis ad iter maeimiliano R. R. prohibendum se coniungunt. IV Helvetiorum Comi adventus. V Ioannis BentUolii mors. VI Mortuo Antonis Trinultio pontifidae in episcopum Comi Scarum utiam Privultium elisit. I. Magnus magister gubernator Mediolani ob minas Germanorum, et ut sine strepitu Mediolani regnaret, Philippum, Gibertum, Lancellotum fratres, filios quondam comitis Ioannis de Borro meis partim in arce Mediolani, et partim in arce Novariae detineri iussit; sortiliciasque suas de manu eorum arripuit et custodes gallos introduxit, uti suit in
arce Aronae, quae multis machinis et commeatibus repleta existebat. Sed comes Gibertus demum naturali morte deeessit, prius ab arce relaxatus, et
datis si deiussoribus de fidelitate. Similiter comes Philippus relaxatus extitit, quia infirmus et quasi rabie commotus, uxorque Sua deeessit pro dolore; haec fuerat silia quondam Burgundi Bottae: Donatus de Careano, filius quondam Ant0nii, magnanimuS,p0tens, ac dives exul in Galliam ad regem in eonfiniis
140쪽
transmittitur, et eum eo eius frater Hieronimus doctor
qui ambo benigne recepti sunt. Michael de Martiano doctor Mediolani et Marciolus de Advoeatis de R Xate guelphus, et comes Antonius della Mina glia
ire in Galliam coacti sunt. Voluitque Gruerius multos e civibus comensibus in Galliam deportare, sed comunitas Comi oratores suos Mediolani ad gubernatorem misit, a quo impetrarunt ut nullus ei vis Comi expelleretur praeter Hieronimum Martianum praepositum monasterii de Vi eo eiusdem urbis et ordinis humiliatorum, multarum simultatum Satorem inter Guelphos et Gibelli nos uti Gibellinorum caput.
II. Τune venerunt Comum BagironuS et Baiardus, Bagironus et
non ad custodiam sed ad destructionem, eum pe- ν hzditibus mille; qui tantam lasciviam, tantam stragem, comi galli regis tantamque superbiam in cives commiserunt, ac si hostes essent. Dominos ex propriis laribus expellebant domosque ipsas expilantes, contradicenteSque
iugulari volebant; foeminas impudicas in eubicula
foeminarum, seu matronarum honestarum introducebant: unde Comenses ad gubernatorem Mediolani oratores miserunt, qui narrarent mala a Gallis perpetrata, ac si querimonia a civibus ad eorum capitaneos fiebat, peiora c0mmittebant: qui multos regios gubernatores Comum transmisit ad horum temeritatem repellendam ac puniendam, de quo et certior laetus fuit. rex in Gallia. Unde capitaneus iustitiae multos eapi secit et duos qui inter ceteros multa nefanda perpetraverant iussit in platea eeelesiae maioris suspendi: paulo p0st eomprehensi suerunt et alii qui pariter suspensi suerunt. Haec autem omnia intelligens Gallorum rex propria manu seribens capitaneo ait u omnia quae perpetrata sunt Comi contra cives optime novi; moleste sero propter eorum erga regem s delitatem,