장음표시 사용
141쪽
Malherba dux in Vallelellina. Tei vultius ορο plda Vallistellinae dirui iussit Trivullius cum Venetis copias
Helvetiorum adventus in urbe Comi
eave igitur ne praetermittas agere vindictam de male gestis. Vale Paruit capitaneus.
In Vallelellina alter ea pitaneus gallus', nomine Matherba eum CCC hominibus gallis, se contulit, et nihil desieiebat; asserens adeo quod t0tus ager Comi erat quasi ab amicis depraedatus et nihil deterius expectari poterat ab inimicis, licet rex esset in seius et de gestis innocens, quia singulo
mense stipendium suum promissum dari iusserat: sed eapitanei quasi omnes singulo mense ex decem unum auserebant, et licentiam agendi omnia mala
III. Iussit magnus magister ut sorticiliae existentes in Vallelellina demolirentur, et propterea ea Strum Tirani sub eustodia Gallorum eustodiri Deit, similiter castrum Maxegrii seu Sondrii: qnod erat in bonis praedicti Nieeolai de Becearia, de manu eiusdem sublatum a Gallis eustoditur; sertur in ruina fieri, sed castrum Τirani sortificari iussit eum
maxima vallis expensa, nec fuere devastatae aliquae sortilietae licet vox Vana exivisset. Ioannes Iacobus Τrivultius Franciae maraselial
eus eum CCC militibus et V mille peditibus in
agro Mantuae se contulit, ut se coniungeret cum eastris Venetorum maxime cum Nicolao comite de Pigilliano cive romano ex gente UrSinorum, ac Venetorum capitaneo generali. Τum se contulit in agrum veronensem, dominium eorumdem Venetorum, ut eum armigeris Venetorum se opponeret contra Maximilianum Romanorum regem, qui cum castris se locaverat in agro Τridentino ut Italiam ingrederetur contra Venetos et Gallos pro corona
imperiali suscipienda. IV. Rex Gallus quatuor mille ex gente Helvetiorum suo stipendio conduxit, et Galleatium de Vieeeo-
142쪽
mitibus Comum transmisit ut eos Helvetios e Germania superiore venientes conduceret; qui Clavennam aecessit et multos ex ipsa gente conduel secit, qui in suburbiis Comi constituti fuere, et humaniter et hilari vultu fuere hospitati sine clamore , sine impetu, nullum ossendentes , nec Verba ulla comminatoria proserentes. Quod est in dedecus hο- rum Gallorum, qui neseiunt eum gente noStra vi-Vere, reputantes nos fore inimicos regii nominis, quod absit; sed eorumdem prava naturae eSt, quod in praedam ponunt omnes Italos sub regio nomine existentes. Hinc est quod a regno Neapoli quasi sine armis his aut ter expulsi fuere. V. Ioannes Bentigolius ex Bononia ut supra per
pontificem Iulium II et Gallorum regem expulsus et quasi in urbe Mediolani relegatus, a poplexia sive guttis morbo desecit; mortua prius eiuS eoniuge, spem habens redeundi Bononiam, sed spes haec, eum sesellit. Sepultus suit in ecclesia sancti Angeli extra moenia Mediolani ordinis fratrum
Antonius Trivultius episeopus comensis et romanae ecclesiae cardinalis sub Iulio II ponit flee Romae defeeii die XVII martii anni supradieti MDVIII, qui cardinatatus osseium pecuniis emit solvendo pontifiei Alexandro dueatos viginti mille. Melius egisset si illos posuisset in tot praediis, nam nihil boni egit in episcopali Comi, et per viginti annos
in episeopatu regnavit, in omnibus semper iuribundus habebatur; multa ineommoda Muraltorum, Ruseonorumque familiis contulit. Erat a ponti siee Iulio praedilectus qui monasterium perpulelirum adeeelesiam sancti Antonii construi secit, et in ecclesia Comi quae ad vestiendum episeopoS ornamenta eontulit in adipiscendo episeopatu.
Mors Ioannis Bentigotii. Et Antonii Tri- vultui.
143쪽
Scaramuli a Trivuli ius episeopus comi dilectus.
Anno 3 509MaximilianugB. R. a Venetis devicitur.
I. Septima autem die mensis mali Iulius II pontifex elegit Searam utiam Trivultium filium Datris Ioannis Iacobi Trivului in episeopum Comensem , ae p0S-
sessio ipsius episeopatus adepta est per proeuratorem praelati Mara inutiae, qui fuit R. D. Mattheus Hulmus eomensis et episcopus non gemmatus et suifraganeus l) qui in ecelesia maiore Comi convocato clero ac populo perpulchram orationem habuit, quum esset magnus theologus et orator, tandem praesentatis bullis apostolicis possessionem adeptus est, annuente et Ludovico Gall0rum rege.
I Maximilianus R. R. ingressus in Italiam eum eaeercitu a Venetis reiicitur. II Mors Ludoviei ortiae dueis Mediolani, et rideriei Neapolis regis. III Areem Musa ii I rivultius dono obtinet I. Interim Maximilianus Romanorum rex apud Tridentinam urbem castra sua p0suit, ut sibi iter aperiret pro corona Romae suscipienda, sed Veneti inibi eastra sua sub principibus Nieolao Ursino
nec non Iaeobo Irivultio transmittentes, German rum surorem reprimunt dum eos in fugam eonvertunt. Gallorum et Venetorum castra in agro Veronensi locata erant ut essent eontra Romanorum regem , sed post multas excursiones saetas, post
144쪽
multas strages inter utramque partem, pax inita est per triennium, omnesque milites iussi sunt in patriam reverti. Sicque omnes milites ex civitate Comi, Galli enim erant, in Galliam reversi sunt quod maximae laetitiae omnibus suit.
II. Captis, ac in Galliam per Ludovicum regem pro eaptivis ductis Ludovieo Ssortia ac Foderico Ferdinandi filio de Aragonia Neapolis rege, paucis post diebus hi duo principes ibi periere. Ludovicus S sortia
duos tamen filios reliquit apud Romanorum regem in Germania existentes, ex Federico Aragoniae unus tamen existit apud Hispaniarum regem. Alter ex Ssortia dum familia superstes sive Franciseus silius Ioannis Galleatii VI dueis Mediolani existens in Gallia, a rege Ludovido eoactus suit suscipere habitum monaehorum faueti Benedicti; hieque tiro solers magis aptus ad didicendas militares quam monactiales regulas ab abbate instruitur. Sicque Ludovicus rex Gelloi uin propter libidinem dominandi, quae su ὶ causa omnium malorum , destruxit permultas regias ae amplissimas domos Federici Aragdniae, Ssortiadum Mediolani, Rubeorum in agro parmensi, Medicorum Florentiae, Benti soliorum Bononiae, et urbes sub Mediolani ducatu omnes auro et supelleetili. Τregua igitur ad tres annos exi- Stente, omnes qui ex ducatu Mediolani a Ludovieo in Gallia detinebantur, de eiusdem licentia in patriam rediere.
III. Blasius Malacrida filius quondam Rassaelis arcem Mussit Larii laeus denuo reaedifieatam Iacobo I rivultio GaIlorum regis ea pitaneo dono dedit. Castrum
enim hoe in adventu Mauri ex Germania solo aequatum, Blasius ipse magno labore et expensis vicinarum plebium per sententiam a Senatu Mediolani condemnatarum, eo quod suerint causam
145쪽
Anno 45MFranclaeiu de Advocatis a porris necatur.
destruetionis, de novo reaedificavit; hoe autem est nam Galli saepissime minati fuerant arcem v ab eo auferre ne in eius ditione esset. Mos ei verat inter Gallos quod omnes qui fuerant in eo adiutorium, et qui eis auxilium impendissent ducatu, ac in redditu Mauri eos odio habere fparvi pendere. Fuerat castrum Mussit per prius xl Malaeridde, qui formidabilis suit in bello quod Reerant Vitani et Ruseoni l) iam annis eentum Co ipse suit qui incendit suburbium Coloniolae ei tatis Comi, ubi naimundorum familia cum main parte gibellinae laetionis residebat; quum idem Dcissent Luganenses in suburbio Viei, ubi Rambre tenglii et laetio guelpha habitabat.
I Franeiseus de Admeatis a Porris oceiditur. Comenses Antonio Basseio parentalia faciunIII Riehariatus Comensibus, Menap ius Ruse Gallis concivium parant.
I. Anno MDIX Franciseus de Advocalis ex Meda ducatus Mediolani vir grandaevus, strenuus ac di- vitiis plenus invitatus suit ad prandium in terra Bartassinae, qui sedens solus ad ignem a Zenone .
s , Huius ualacritae nomen erat Ioannes: Vitanorum et Rusconorum lactiones temporibus Vie omitum non solum agrum comensem sed et t. 'vallemtellinam vastaverant.
146쪽
ro et aliis complicibus suis, qui secrete domum n ingressi fuerunt, ronchis et armis aggressus qui, quum eSSet Strenuus ae sortis, Zen0nem v dextera pugi0ne privavit, sed a pluribus cir- ventus pluribus etiam vulneribus interfectus est: res parentibus magnum dolorem, inimicis glo- attulit. Nam familia Porrorum de Lentate et lilia Advocatorum ex antiqua inimicitia continue sunt in armis, ac multi ex utraque parte pelue: utraque lamilia, quae quidem magna suit, ortum ivit Comi; Sed, ad erSantibuS Vitanis et Ruseonis, nudati ipsi Como a Ruse0nis expulsi, in agroi iolanensi, Veronen Si, ac Vercellen Si se p0Suerunt, ciue magnos honores ac prinei patus habuerunt. II. Ant0nius autem Digion, alias Comi gubernator, Tit,si conssietum Gartiani conlaetum inter Gallos et pan0S, quum a regis Francorum gratia desedisset et quasi in pr0 priam patriam relegatus suisset, dem in Burgundia decessit. Comenses in ecclesia
Hiori exequias illi honorisce celebrari secerunt, quod, quum optime civitatem Comi rexisset, abi omnibus ei praeeipue a pueris praedileelus erat: seque mors eius dolentissima suit, et reliquit Comiibernatorem I 0annem eius fratrem Gruerium. Bai- inius suit qui in agro novariensi Maurum com-
, resendit ac regi gall0 tradidit, qui pluribus in eis, uel uelicis praestetus sub stipendio regis con-l telis, Lud0xi eo gallo victoriam reportavit: uti fuit bello Britanniae, Neapolis, Novariae et Blibi. III. Richardetus gallus Gruerit locum tenens, Gallis omo in Galliam sere omnibus prosectis , Comen-4ibus e0nvivium paravit in domo quondam Iaeobide Alberi eis , qui domum ipsam puleliram variis
lὶ ni adio ali nune Aragadro appellantur. Comenses Antonio Basset O parentalia iaciunt. Riehardetus
147쪽
decorans ornamentis electis, in sinitis iuvenibus, aeseptuaginta pd serviendum convivio mulieribus, mimis ac histrionibus decorato; choreis atque aliis ideis illud usque ad mediam noctem maximis eX- pensis traduxit. Menapaxius Rusca pariter filius quondam Francisci Comensis paravit convivium Grueri0 , uxori , et armigeris omnibus; qua in coena praeter cetera habuit tres vitulos duos et triginta cap0ne S , pull0S centum, centum pipionos , eentum qualia S , quindecim capretos, decem leporeS, conilios decem, perdices decem, decem saxi an0S, Sex p0re0S parV0Sin aurat0S , quinque pastillos , torta , tort0ras insi-nita S, Vari0Sque Sap0reS, qualitates tres vini optimi, diversa ex sacharis manu facta. Ide in sedit uteronymus Lucinus silius quondam Ioannis Aloysii sed
MDIX. I Confoederatio contra Venetos. II Ludovici regis apparatus. III Ludovicus reae Mediolani advenit. IV Bastardus Burquiliae Comi, iturus in Germaniam, Pervenit. Praelium inter Venetos et Gallos prope Triuilium. I. Tregua durante inter Gallorum et Roman0rum reges, conellium initum est in Flandria in ei vitate de Cambre, ubi se convenerunt nomine regi S B0
148쪽
manorum domina Margarita filia regis Romanorumae tune gubernatrix archi ducis in Flandria , cum quodam Germaniae episcopo l) ; et nomine Gal- lorum regis Georgius de Ambaxia archiepiseopus
roth0magensis, generalis l0eum tenens ae omnia agens in regn0; Carolus eius nepos generalis ultra montes 2) Franciae locumtenens , magnus magi Ster; Scara muti a Trivultius episcopus Comensis; GrueriusC0mi Gubernator; Antonius Maria Pallavicinus a magno Franciae magistro praedilectus cum multis aliis. Qui, diversis habitis eonciliis, statuerunt ut Veneti inter cetera redderent omnia oppida , civitates et reliqua spectantia Austriae duci atque imperio; quaeque ducatui Mediolani, uti Cremona, Ver0na, Brixia, Crema , Bergamum et reliqua oppida , quae erant primo duei Ioanni Galleatio inducatu praec0ncessa, et nunc Spectantia Gallorum regi, quum fuerit a descendentibus d 0 minae Valentinae Ioannis Gallealii Mediolani primi ducis siliae legitimae: ac romanae ecclesiae, sive Iulio II ponti siet urbes occupatas ae praecipue in Marchia anconitana: regi Hispaniarum omnia per eos p0ssessa in regno Ciciliae ac Neapolis uti erant portus Brunduxit cum reliquis civitatibus. Hisque concessis, pax summa illis concedebatur, Sin minus expectarent ultimum eorum excidium, ac prope infinita bella ab ipsis regibus B0manorum, Francorum, uispaniae , nec non a Sanctissimo D0mino nostro Papa Iulio interdictum. duod illi sacere recusarunt sed undique gentes ex Italia , ex barbari8 , et ex diversis terrarum orbis partibus congregant ad bellum contra hostes sustinendum.
si Matthaeus Langus caesaris secretarius V. Guiectardinium l. VIII. 2 Idest in dueatu Mediciani.
149쪽
Contra Vene tos rex Ludovicus exercitum parat. Ludovicus rex Mρdiolani ad mnit.
II. Gallus. autem rex, aecersitis Τri vultio ae magno Franciae magistro, eos Mediolani transmittens, iubet magnum comparari exercitum magno armorum apparatu contra Venet0s, sed nihil agendum donec ipse se Mediolanum ex Gallia e0nferret. At magnus magister, rege n0n eXpeetat0, pontem Secus arcem Cassani, ut ultra Abduam traiiceret eastra regis super navibus erigi iussit: demum castra et bona. bardae in terram Trivilii, quae erat Venet0rum,
deseendit; ibi habito modico proelio terram ipsam obtinuit, multis ex Venetis militibus intersectis ac iugulatis; quod Gall0rum rex intelligens, iubet bellum Venetis nequaquam in diei donec ipse adesset Mediolani, et ut omnes Mediolanum reducerent militeS.
III. Interim Ludovicus rex prima mali Mediolanum ingressus in eredibili pompa ac sere decem millia
equitibus, ac sere omnibus assuetatis ad bellum agendum contra Venetos; et statim se contulit ad castrum pulcherrimum portae I0vis , ubi tot t0rmenta ac bombardae exoneratae suerant ut esset
incredibile; sed una ex eis bombardis fracta tres Oecidit milites , inter quos unus ex aulicis, qu0d non iucundum regi fuit l). Cum rege venerat dux B0rb0nensis , dux L0tharingi ae , comes Τra moliae belli mugitus ae vigilans dux, et quasi tota nobilitas Galliae erat eum rege : qui Mediolani septem
diebus moram faciens, coadunatis armigeris ex Gallia , Vasconia, Britannia nec non ex Helvetiei S, summo mane castra Medi0lano m0vit, prius tranS-
missis quinquaginta bombardis, colorinis, curtaldi Set sale0nis cum Suis munitionibus, eum artellarii S. Τum eon Stituens n0nnullos ex Suae gentis capita
si, Prato in Croni eb. uviliol. ait hoc fuisse mali ominis regi.
150쪽
neos, scilicet dominum magnum magistrum Mediolani gubernatorem , Iacobum Trivultium ; comitem Tramoliae rex ipse lorica et armis super equo in media acie sedens ad castra abiit oppidum Cassani verSus, multis, impen Sa propria, eo mitatus Mediolanensibus ut in Venetos bellum ageret. At venetorum castra sub principibus Nicolao Pigillianoae Bartholomaeo comite l) posita erant in Glara 1bdune. IV. Interim Comum venit Bastardus burgundus orator Maximiliani Romanorum regis, qui pluribus mensibus suerat ad Iulium it pontificem; demum reverSuS, Germaniam cum pluribus mulis oneratis magno thesauro, qui a Iulio p0ntifice II transmittebantur Maximiliano pro suturo bello contra Venetos: quia serebatur eum pecunia S non p0SSidere pro bello maximo parand0, quia liberalis admodum erat, qu0d nurum penes Se non diu remanebat. Sed et Iulius ipse exeo municationem ac generale inter-dietum indixit iis omnibus qui Venetis iuvamen , auxilium et commercium praestarent: qui magis timebant arma Gallorum regis quam interdictum pontis eis. Igitur rex gallus ut exercitus suus transiret absque periculo, mult0S prius milites transmisit in terram Τ rivi lii : quod intelligentes Veneti castra sua in0pinate duxerunt secus m0enia Trivilii, ad eum bombardis coeperunt bellum agere eum Gallis. Hi autem bellum sustinere n0n Valentes, uti numero impares , Veneti numero sexaginta millia omnes Gall0S e0mprehenderunt, qui Τrivilii erant sere ad duos mille; qui equis, armis ac pecuniis sp0liati ad suum regem rediere. Arx vero ipsa Trivilii a Venetis ipsis tota combusta
Bastardus hvruundius iturus in Germaniam. comi pervenit. Praelium inter Venetos et Gallos prope Tri- , ilium.