장음표시 사용
291쪽
tr. . nuaem. Cde Iudais.scs generali. C. L Curionibus. Sunt tamen casus aliquot, in quibus Propria auctoritate quis uti possit, ut intit. C. quando liceat unicuiquesine judicest vindicare. πrbi Culac.l. se solsde adq. rer.domis si meminfises de operis novi nunc. LI. A. belli De.1f. quod viaest, lam. Ubi tamen Tribunianus id moderatus videtur adiecta clausula d. l.nultas ct d. gener L. Eodem pertinent Quς sitones. An Conductora locatore , Vasallus a domino cui seudum se coria missum, Einphy leuta, Fructitarius, Col nus, obabusum. aliisque de caDssis, propria auctoritate expelli pollini miri Hoto consi. ι num. Is msieqq. II. Cri locato. Iis. sicuim. sed rcnter. f. de ustris. Eodem pertinent quaestiones aliquot de pactis ad propriam auctoritatem facientibus: de qiuibus Duatenus ad i. attia causa.in . Folui. matrimon. Vaudus tib I. quaest. 13. Gail. libr. a. observat. 44. Huc referri potest& regul. ιni. Uin qua dicitur esse iri dola , qui imperio magistratus noli obtemperat: & contra, qui paret, vel jussu judicis quid facit, esse bonae fidei dc carere dolo, in L 167.gi. 3c in LILI. Sed de his supra, ubi de dolo de bona fide, jam dictum. Officium Magistratus est & in cognitionibus & in Judiciis. Ad cognitiones pertinevhae regulae: in l. 71. Omnia quacunos cause cogni--D- nonem desiderant, per libelrum expediri non pos seu . Eadem est regulae in L p.p. i. de Um ρω- ''Ne cons Admonendum haec duo, per libellum, d p pro tribunali, in jure ut contraria opponi. Quaedam possunt per libella expediri id est, depla-
292쪽
e COMMENT. DE RE I. III R. no. Sed cognitiones non nisi pro tribunali &cAsidente dice. Cuius generis sunt hae causi aer Dilatio,i.4 C de dilationibl. Bonorum possessio decretalis l. 3. sica a. seup .deboν ρε si Vendicio praediorum pupillarium,i s minorum C. deprae-
V cusat.tutorum:Alimentoruina .Fubipupili e- c. 3c Restitutio minorum,l. qui is ut de mi. norab. O c. Contra per libellum, id est oblato principi aut magistratui libello, multa expedi-Untur: ut leviora crimina. 6 f de accuset. ut servorum manumissio 9 F. de officio proconsul. Adr cognitiones pertinet dc reg. mli OI. Πbicunque k 'i' ea e cognitio e i,ibipraetor desideratur 'h. e. Catas sae cognitionum, sive Caussae quae cognitionem
desiderant,non per judices pedaneos ut Duumviros, sed per Praetores 8c Praesides ipsos , h. e. Magistratus populi Romani, expediri debent: μ non alijs mandari solent: ut sunt caussae modo expositae in quibus Sc Cautiones Praetori . t 1 Cri Pret .s . Cautio tamen damni infecti per magistratum municipalem expediri solet; quia
ea res celeritatem desiderat LI. Ut .s .dreas.seqss de damnums quae est quasi Exceptio huius
regulae. Sic dc cognitio de suspectis tutoribus propter utilitatem pupillorum mandari potest: quae est altera Exceptio , l. q. f. deincio eim cui mand Non mandatur quoque gladi j potestas; ό sive ea,quae sunt meri imperij,l. 11. de osse cui. p. isse. ιπμΠd Et hoc ζst quod ait Reg. in I. ro. Alemopo-tea
293쪽
se eXplicatum in ael. 1.Videatur &l. 6. f. de ossicio iProconsulis. Ad ossicium quoque Jus dicentis pertinet, Aetionem dare & denegare: Sic enim intelligenda regula in Liosos. r. Eius est actionem L. Io .s ἐζητηre,qui posse Sr dare minatriam. Praetoris, de ε Praesidis :non vero iudicis pedanei: Ea enim res Iurisdictionis est L 3. f. deiurisdict. Praetoris autem est jurisdictio: Judicis est notio tantum Udere ludic. l.1.m . fad Uu de adult. Sunt tem haec, Antionem dare, denegare , ex veteiudiciorum ritu: quae quemadmodum JuriJu- stinianeo & moribus nostris accommodari cie-beant, non facile est explicare: qua QVplenius. Ad hunc locum de magi liratu dc jurisdictione videtur & haec Regula pertinere, in
Ias. Temporaria permutatio Iustrovinciae non rn-n M. Cuius regulae sententia a Cujac. libr. 14. 'observat. c. a. recte exposita videtur: haec nimi
liae proconsulares tempus praesidalis, potestatem judicum ordinariorum mutari. nae fere sunt Reg. de Magistratu, cujus Sc mei tio,in reg. 2.in qua sceminas, scimpuberes, quia tes ab omnibus civilibus vel publicis officiis rem ventur, nec magistratus gerere, nec judices essa posse dicitur. Qua de re praeclare disputet Faber &Conn. lib. r. cap. 8. De Judicis, magi stratu disteri, ossicio, haec tantum est regu-
ro. Dictuma judice quod ad officium eius
294쪽
non pertinet, ratum non es. Usus huius regulae Ratio enim perspicua est latissime patet: ut sui. .ea quae Com. emisi. ct Laas i feodem. l. 18.' f. communi Avid. In LI.es E. Cs a non compet μαUt In l. l. C. de excepi. rei suae l. a. C. de pedam μου.
REliquae sunt Regulae de ipso ordine Sc ria
tu judiciorum. Et inprimis illa, quae est in Lio . Fin duabus Milonibus alibι summa Zoe si major alibi infamia eLI:praeponenda eri causa exi-- aba . Itimationιs. IIbi autem aequiparantfamosaIudicia, essi summam imparem habent, pro paribus ac iapiendaseunt. In qua lege Tb AEQVi PARANT neutre: h.e paria & qua sunt.&ceo ututuriscalii Plautus in Trinum.& Apuleius in lib. de d0g. Platonis.Sic 6c Hirtius,Livius, Cicero , alij, verbo mqvare utuntur : quod & hic Petrus Faber,& Nos iam antea admonuimus. Haec autem Regula non, ut vulgo putant,ad tit. de solutionibus, ut
ad i. ij desolutionibuι. Sed pertinet ad tit. C. de Ordine judiciorum: ut 8c Cuiacius recte. Quia ordo id postulat, ut caussa major , sive judicium majus praeponatur minori id est prius exerceatur majuS,quam minus, ult. d.LI. Udejudis. Quaeritur igitur,quod sit majus judicium,actio, caussat Ad quam quaestionem proprie pertinet haec
295쪽
hac regula. Sententia enim eius est: Maiorem esse caussam famae quam pecuniae: famosa judicia maiora esse non famosis; etiamsi haec maiorem pecuniae summam contineant: furti etiam levissimi, petitione hereditatis. Fama enim dc existimatio bona divitijs praestat,ut ait Cic. a.de orat. 38os Pen. f. ad L.Juc de adult. Haec enim est prior pars huius regulae, qua iudicium famae comparatur actioni pecuniarie. Altera eius par- α te, ii erbis,ubi autem esc.Judicium famae coninparatur cum judicio famε:& ait, si duo concumrant iudicia famosa, eaque sint paria; ut si utruque sint privata,surti puta ,& iniuri : unum alis teri non pr sertur,etsi maior in uno quam in altero poena aut summa contineatur. Summς enim non habetur ratio, sed sanit. Sed si famosa non sint paria, h. e. si unum sit criminale, alte-
rum civile; iam illud huic pr seretur; δc de eo prius agetur,l.ult. C. de ordjud. Porro in ius vocatio, et judicij exordium : ad quam pertinet Reg. in L Io3. Nemo de domosua extrahi debet. Lex Io3. Quod argumentum copiose tractatur in I. i8.s de in j v vocando. 6c prolixe a Speckhan. 'cenm.7.16. Intelligenda autem liqc Reg de judi. cio civili. Aliud inpub. judicijs. Glao lib. 7. obs
tores & Defensores: de quibus est Reg. in L 1ω. Lexuui rem alienam defendit, numquam locuples ha -- αν betur. icitur liqc vetus regula in f Si vero. DHis
de satisd. Sententia huius regulς est Defensorem aliens litis cogi satisdare sive dare fideiussorem
296쪽
e 4 COMMENT. DE RE G. Iu R. tibi de heredibus. Est 3c usus in Lich t. tibi & iit
lucro durior est causa petitoris , quam Rei: de qua l. 33.supr. lib. t. ubi de lucro. Sic, in duorum delicto melior est caussa possessoris, L IsΦ h. t. Alii favores reorum in l.3y. inter pares supr. de re judic in l.ult. C. eris. Exceptio est in Novellu tetiam supra didium , ubi de odio dc favore, lib. I. Deinde in personis spe et itur, Cui,& Conatra que iri detur actio. Et de eo, Cui; nulla est regula. Contra quem; est una, in IO7. Cum sirus mserVε nuta actio e Z. Ratio est perspicua quia actionis usus ei in iudiciis, quae sunt iuris civilis, L is. I
quotiens seu si quis caul. .9 ervus D. Contra Dominum igitur agi Qt et de peculio, ex servi
contractu: vel nox ali a stione , ex servi delicto. Observandum autem, hanc regulam esse de Aetione: Aliud enim in Accusatione,l.I2.bosa a cusere. Cult.supri de accus tum quia corpus habent servi, quod puniri potest: tum ne deli sta
maneant impunita. Huc pertinent & Regulae de heredibus ;An, 8c quae actiones dentur con tra heredes:quae sunt multae: ut in i β. .lII.A. I. Ia7. I AII2.in . Ubin. 2.9 III. CZ 164. Ex qui bus aliquot hac regula continentur : Actiones ex contra fiuin heredes dari,in solidum. Poena- . .. les ex maleficio non dari, in heredes, V. 1s in ι isa f. i. μ 4. LIII.si ZM8 l. . l. HII.1, 127. Ratio disse- . renti inter contractus & maleficia:quia in coti-ιis . tractibus lucrum Se damnum;iti maleficiis poe-ι 364 -na versatur. In damno dc lucro heres sibi imputet .' poenae autem suos tantum auctores tenent, ancim U. C. de pom. dc explicatum, ad T.
297쪽
MBER II. o φsim autem. Instit. de perp. ξς temp. act. ubi Sc haec dicitur certillima juris regula. Haec au te regula est bimembris: de Contractu, δc de Maleficio De contractu est Regula inae l. isa in .siuia17s a De eo & LIa.de obla. Nastatae Maleficio est regula ind. l.β - . m. 'HI OI . Illius membri de Contractu nulla sit b h. t. est Exceptio, sed est in d si non autem, & svr.I δ Mult.deprecario. Hujus autem membri, de Maleficiis, duae
sub h.t. exceptiones adseruntur. Prior: msi qua-tenm ad eos pervenerit,ael. . q. I 27. Ratio,in HLsr. Pervenisse autem accipitur, extam si momento pervenerit, d. t. iar de qua lege, & verbo Pervenisse, jam supra bbr. i. ubi de verbis. Altera Exceptio,inli 6 . Poenalia judiciasemel L ic. Pinis accepta in heredem transmitti possunti: hoc est, παο iuvi-Αctiones poenales non transeunt contra here,
des, nisi contestatae contra defunctum. Quae 'regula Scint. D confirmatur: ubi heres post li- L. . rem contra defunctum contestatam dicitur te- TI 'neri ex omnibus caussiς, hoc est,tam ex delictis, I
quam ex contractibus,tat in silenuit. d. t. ι ζιt.
deperp.m temp.act. ubi dc heredibus dari dicti n-tur post contes lationem, ut in d .v. Ratio Fceptionis, est in effectu contestationis litis; quo insta latius. Sed haec de privatis deliciis a ccipienda. Nam in publicis, ne post litem qui dem contestatam cum desuntio , tenetur ires. l. ιo. f.depublIud. Heredi Pater compat Al solet,de quo est Regon l.18. Expoenalibiu ca non1olet in patrem de peculio acibo dara. Quae re- ρσa. - gula ex comparatione inter actionem. NOM-
298쪽
pereunt: Rei quidem morte, poenaIes ex maleficiis, l.3 f δε friis, de
quibus lana supr a dictum. Actoris vero morte, Mi injuriarum actio, Actio ingrati in libertum. Ec donatarium. T EMPORE pereunt: ut multae Pra toriae;ut de dolo,&c.Ratio Regulae pendea ex effectu litis contestationis,de quo infra. Praestationes igitur , de quibus jam agen-alum, Voco ea quae in actionibus praestantur : ut
est dolus, i. 11aiu sin. h. t.) culpa,mora casus, id quod interet poena. Sea de Poena jam dictum. De Eu quod interest est una Reg.in la . uuat Les ':nm cujιωί, intersit infacto, non in iume consistit. α te a hoc emin omnibus aesionibus venit id quod imterest, maxime bonae fidei, dcm faciendo , l. r. supr. de a I. e t. l. I3. 'pr. de reIudic. Admonendum , Omnia fere civilia ad haec duo ,JusEc Faehum,revocari; sive ut alia snt Juris,vel in Jure consistant, alia sint Facti: alia sint mixta, ut obligatio, Dominium, &c.sunt meri juris: contra Pactum, Bona aut mala fides fiant mere facti: sed mixta sunt Possessio, Contractus,Vacuam possessionem tradere. Nunc aitJurisco fultus, id quod interest esse Facti ; pendet enim ex personi, , locis, rebus, ut alias sit majus, alias minuS. d. l. I.sev dea t. empl. Idem Sc de mora dicitur, eam esse magis facti quam juris : qui in circumstantiis sit posita, I. 32. mora. supr. de Uurta. Ea autem quae sunt Leii,su at incerta,c mora, IJI. ubi. s. qui id quod supr.deverb. obbo. Quare & id quod interest petitur non condiactione certi,ut putant Glossographi,sed incer
299쪽
etiam supra. De Culpa & de Dolo multae sunt regulae, sed pleraeque iam explicatae, in tibia I. nempe quid sit culpa vel dolus ; vel quis in culpa, vel dolo sit, & quis non: Non tamen, in
quibus actionibus haec praestentur: quo perti- net insignis Regula in l.M. contrarim. Culus regulae haec est sententia: in quibusdam negotiis vel actionibus praestari dolum tantum; ut In deposito, dc precario : in quibusdam praestari dolum & culpam; ut in emptione, locasIiane, pignore, dote, tutela negotiis gestis: In quibusdam Iraestari dolum culpam,& diligentiam; ut inmadato Sc commodato: in nullo praestari casui nisi alter convenerit, extra quam de dolo, ne praestetur. Sed haec Regula. quia & plerisque satis explicata, etiam a nobis gli si jam omit
in specialibus actionibus non multat hic sunt Regulae. Est de Doloon l. a. ubi tantum dicitur ex consilio haudulento ea nasci: de quo iam ante dictum. Sunt& de Condictione in debiti, i, Lis ξ δ . sed eae jam supra explicatae. De actione de peculio,eam non dari ex delictis, item modo dictum ex Lue . h.L
Tque hae fere sunt Regulae de Actioni-
. bus. Nunc de Exceptionibus. Sed prius
300쪽
de Cautione quia cautiones quaedam instar actionis habent, ut Praetori l. I. IVrides ulat. pro iv. 'pr. HOR. S aft. De cautione est una regulam l11. Plus cautionum re est, qu-m in persona. Ratio quia utilius est rei incumbere,quam agere 6c rem persequi.Usus es iaci s .i.j desuperficieb. insi unde constat Instit. de obl. quae ex del. 'ras in L 1 T. de eluserib. De Exceptionib' sunt plures. ut ea de concurse,in l. Nemo ex his quε 1., negantse debereprohibetur etia aba defensione uti, mis nus lex impedit. In eade lege adiungitur de con- , . eursu Actionum. de quo supra dictum. De c Oncursu Exceptionum:h.e quod Reo permittatur uti prius una, deinde alia atque alia , si priores non valeant: est & l. 1. Ur S.supr. de I c. R a tiis di flerentiae inter Exceptionem & Actionem,est
favor Rei. Usus regulae, in D. si. Exceptio est in verbis nisilex impedit. Quae sit haec lex,& quae EXceptio,nondum reperi. Nam quae ab alijs adseruntur, non placent. Haec enim clausula , mylex impedit, mihi Tribumani videtur, qui eam
EIt.l I4. de coni. empl. l. a 4 Jupride 'r bsim ex noviisimo iure, id eli Novell. 13. Harnieno pulus adfert hanc exceptionem ut ei qui semel debitum fuerit inficia tus, non liCeat alia exceptione uti. Alia regula de Exceptionibus ad per sonas vel etiam ad caussas referri potest, mi. ij6. L. io s
i. Cui damus actιones, eide ct exceptiones compe- m. vlere multo magis quis dixerit. Cuius reguis Ratio