장음표시 사용
261쪽
potest. Quae Reg. licet tantum de quinque comtractibus concepta, potest tamen generaliter concipi; Reisivae nullum esse contra Ium. Et Ratio eius a Seneca adsertur lib.1.de beneficiys: quia, inquit , duo contraria non coeunt in uno; ut idem di det Sc accipiat. Est igitur huius regulae rationaturalis: & proinde Juris gentium esse dicitur, in ι. 3I. bona. in esupra. depositi. Usus huius regulae hic in quinque contractibus ostenditur: ut in pignore l. χρ.si rem alienam.sigr. depig. M. ut in Deposito, d. Lbona S l. is. eoae ut in precario L . Artemsi rem meam. l. s ultMVr. deprecario ut in Emptione IIs suae rei. SIM H re uesupr. do
contrah. empl.ut in Locatione Lao. C. de locato. I- . .
demque δc in stipulatione,y. Idembris Insi. de inutilsipui. Excipitur stipulatio conditionalis L 31 su r. de Virb. Obl. Ad Res quoque pertinet Regula in III or in I. 18K Quibus in Regulis de tu ste impossibili agitur. Imposibilium scilicet nullam essε Obligationem. Ratio est perspicua. Quia hi res impossibiles dari aut pristari non possunt:& proinde vani atque inutiles essent contract'. videnturque contrahentes hoc modo inter se iocari, nee velle obligari l. 31. non serumsuri da oblit M. Altera de impossibilibus regula est hic. qua dari impossibilia punt et qua in rerum natura non sunt , pro non adiectis habentur. hoe est,si contractus vel stipulatio recte facta sit,sed ei adijciatur aliquid impossibile, stipulatio non . vitiatur; sed haec adiectio pro non adiecta habe. tur: quia nimirum utile per inutile non vitietur ut & supra iam explicatum, s. Apr. de Verb.
262쪽
is is. COMMENT. DE RE G. IUR. 6. Nemo OH. Eodem pertinet c.f.m 6. Nemo potest ad -- f qm possibilia obligari. Iam vero ad Modum contrahendae obligationis pertinet locus de Die. Om- nis enim obligatio vel pure vel sub conditione, vel in diem contrahitur omnis. Instit.de Q. Obl. De conditionali obligatione nulla hic est reguli; sed de Tepore est regula in
δώ-ο,.. pulat ovibus,in uir Paulus , id tempusspectatur, quo contrahimus. Est hic locus insignis, de tempore: & generalis; quod sc. tempus speetatur in Contractibus, Delietis. Iudicijs sive Actionibla sed haec regula est specialis de Contractibus tarum:&putat Hugo Donellus ad Is limsi . de Vobl. hanc regulam non habere locum nili in contractibus sub conditione initis : Cui vix, est ut assentiar. Ratio autem huius regulta est quia eo tempore quo hic actus celebratur, statim vires capit; etiamsi conditione adiecta suspensus sit,t. Es servus s. desip.sem. Usus RG gulae quod statim licet moriente stipulatore obliga tio ad heredem transmittatur,licet condiationaliso ex conditionati. Instit.de V. Obl. Sed aliud in Legato l. II. sin autem. C. deca tost. Quia legatum poli mortem testatoris, sed contractus sta tim vires capit: ut & L. dictum ad reg. in l. 18. h. t.ubi de conditione. Sed obstat primo t. 32.quidamta .uhseupra.de Verb. Oblig. l. r. si debitorixsupra deside si Secundo , l. n. sis it amibas pupra. Mandat . Tertio, l. II. si quandoseupra.dedon.mt. vir. Sed his responsum adissiliu . S. s.de Q. O. Ad tempus quoque pertinet Regula iu
263쪽
Q. . raci I B E R πιι turam persolvipsit scum solvereri temptu σ- νιιμι adiutur , nisi eopraeterirepeti non potes. Notum est ex d. p. omnis. puram iiipulationem, ab ea quae in diem fit, differre in eo; quod ex illa statim peti possit: ex hac non statim . sed unx' dies venit. Ait igitur haes Regula in pr/nc. Non possepeti ante id tempus , quo per rerum naturam perseisi potes. Et ait , NiHiL peti potest: quali dis .ceret,sive stipulatio sit pura , sive in diem, non
interest: nihil enim ante tempus,quo res ex natura praestari potest, peti potest. Ratio regulae eis quia ad impossibile,ut est quod contra na tuis Tam,nemo obligatur. Usus huna, partis regulae, de natura,est in . n. interdum .IU. continuum. ρ 2. supra.de verb. obL Quo casu tacite tempuS inest: sed in secunda regulae parte tempus eii eXpre1-
sum, dc ante id nihil peti potest: de quo latius risi omnis. Huc pertinet Reg. mi. 14. In omnιbus Lex Mobligationibuι in quibus dies non ponitur, praesinisaee debetur. Quae regula est in pura stipulationo sive contractu. Ratio regulae est ex contrarior perspicua. Ut enim stipulatio est in diem,in qua , dies ponitur vel exprimitur: ita stipulatio pura
aut praesens est,in qua dies omittitur.Quae regu. la dcin Legatis δc in Contractibus obtinet. Ulus d. in Legatis videatur in I 24. cum quidam. σ- Omnsas pr.de leg.a. Iseupride conationib.sdem. 2I. siries.supr. quando Hes leg. de Contractibus videatur. I.si quotiens. er 16. si quι ita. ει 137, si illudfun. de V. ObI Interdum tamen tacite die s inest, ob locum vel rerum naturam, Vel persinnam cui Obligatio adquiriturti vel etia ob verba quaedam
264쪽
214 COMMENT. DE RE G. JUR. quaedam adiecta, quae tacite tempus contineatrit in si loca. In tit.de V. Obl.d.I. continum. 2. 2 quotiens. supr.deoperis libertorum. I. i 6 shamsut 'de auro S a . IV. l. Nisemus communas. 13. U Fr-vus si pr destipulatione servorum. Ad te puS quoq; pertinet reg. in l. i7. Utu dicitur temptM1tipulatio. m adiectum,censere adtuliamnat a. sn comm dum promissoris. Idem dicitur in I. 41. eum clus. Hult.& d.Li37.y cum ita.de Verb.ObM.IIo supr.deflui. Ratio est usus huius regulae eli expolitus.
supra ,ubi de hereditate & legatis.
ATque haec de Obligationibus contraheia
dis Nunc de tolledis:Et primum de Mo- Φ.- dis, Quo pertinet Reg. 1n l. v. mista, m .a-- naturale est sic. Sed de ea regula, quia generalis, μώ- id est,ad omnem a etiam referri possit,iam expli-ι toti Gni c tum supra lib. I.ut& de Reg. in l. ico. Mama rsa. Omnia quoure contrahuntur, contrari urepe eunt. Excipitur Matrimonium, quod consensa contrahitur.I. 3 nupti, .r. consensu non dissolvitur; sed divortio. Ratio est propter savorem liberorum,ut ait i. g. consensu C. de repudiys. Exciapiunt quoque Hypothecam plerique Doctores quae pacto contrahitur l. .sun de pignorab. Sed contra,ac illi putant ea pacto non sol vitur ι I si tibip.asivr.depacilis. Quae opinio,iadma. ano' ' bis est repi . hensa. Huc pertinet dc Regula in L
265쪽
contrarium actis tiberamurnut quibus modis adqui-rιmm,i dem in contrarium actis amittimus.Cuius Teg. pars posterior,de adquirendo,supra iam exsiposita, ubi de modis adquirendi d. minij Prior pars est de Obligationibus eodem modo&co- trahendis 3c solvendis. Ratio Regulae ibi quoq; dicta. Usus huius regulae est in omni obligatione
ex contractu utre cotracta, re dissolvitur: item , verbis solvitur contracta verbis : consensu con
tracta,contrario consensu dissolvitur Ipensuri. deflationibus. Non habet locum in Delictis:
quae omnia re contrahuntur,in princip.tit. Instit. de ob quam del. nasi. sed re non solvuntur: ut rei restitutione furium aut tapina non tollitur. I.pen 'r.vibon. pl. 8c interdum tolluntur de/ . .
licta nudo pacto,ut surtum & iniuria: d. l. II. . r. depactis.Ad modum quoque pertinet, ipso jure an ope exceptionis solvatur obligatio. Et de E ceptione est l. 66 sua. Sed de iis ins ubi de Ex.cept.Ad perisnas pertinet Regula in Lao.uuod Lex iro.
jussu alteriussolvitur pro eo est,quasi in olutum es ρt. Ut si solutum procuratori, si dispensatori, si
lutam. usquis offerenti l. 6 . cum iussusum desolation. Idemque Sc in adiecto d. Lvero. Cult. stl44. qui hominem. ysipulatu . cst 17. rnsi S 7I. da solutions plane. Institi inutiis . Sed solutio facta sine iussu non prodest solventi ae l. qui hominem. si nullo Mur.de solui. ut neque prodest solventi post mutatam domini voluntatem & re' vocatum mandatum, iis id ignoraverit ι π.
266쪽
ris COMMENT. DE RE I. IUR. II.ή.Ldeselut I. 3. C. eod. l. pen.supr. de reb. erat Usus igitur huius reg est in Procuratore: est Min sidonaturus.supr. de cond. caussa data. Cui Iegi haec regula , ut ex eodem libro Pauli sum pia, coniungi debet. Ratio autem huius regulae ex generali regula pendet, exposita suprae lib. I. hac nimirum: AbiUofactum quid videri, quod eiuι jussufactumfuerit . . i12. or I69.h.t. Ad solu-L ΠΤ. M tionem quoque pertinet regula in L ns qua di- ρομ' citur Eum videri capere, ροι obligatione fuerit liaberat M. Liberamur autem obligatione per solutionem Sed haec reg. ad verbum CAPERE per
tinet potius:de quo. supra lib. I. Sic&de poenae solutione Regula in ias pertinet ad condicti nem indebiti: de qua infra. De Mor . Videtur & Mora ad sol utionem pertinere:
catinon videtur mora acere. Quae reg. pertinet
ad illud caput de mora, An 6c quando mora vi deatur facta quod est difficillimum, ut ait L - ra. 'supr.de Uuris. quia magis est facti , quam iuris, id est positum in attributionibus. sentenistia enim huius regulae est : Litigando sine dolo
malo non Committi moram. l. Si quis seupri δε Uur. Ait Regula:SiNE DOLO MALO. Nam alioquin,qui litigare mavult, quam rem solvere aut restituere,est in mora. I. 4'.cum infamin ulLI. . 82.nemorem viae verb.obl.l Criusiur. - .
267쪽
s LIBER II. ea rerum caput de mora, nempe de Essectu; cui se. 1m.
ea noceat,cui non; pertinet regula in I 173. si a. a. --
I mcuuyuesua mora nocet : quodct in duobuι reis et ei ς. promittendi observatur. Ratio huius regulae est ex illa generali regula,factum cuique suum nocetrde qua supra dictum lib. r.exio .m Iss. h.t. Usus regulae unus in ipsa regula expressus est; de duobus reis r ut si ex iis unus faciat moram,ea non noceat alteri, sed ipsi tantum l. mora. ff. pen. svr. de usur. Alius huius regulae usus est in alijsrut in debitore; ut inquam eius mora ipsi,non voro creditori noceati Zc contra creditoris mora
non debitori, sed ipsi creditori noceat: l. 72. us decem. Νpr. de solui. Item ut mora Actoris ipsi, non Reo; & contra Rei non noceat Actori, sed ipsi, L 1a pupr. de aquapluvia. Obstat primo i 88, . - mora. svr. de Q. Obἱ ubi mora rei nocet fideiuL- sori. Respondeo. Quia in omnem caussam fideis iusseratis . quae sun.locati. Secundo l. in duo bus. supri de duob. M. Respondet recte Papa, id Per consequentias fieri.
Atque hae sere sunt Reg. de Contractibus Mobligationibus: ad quarum Vim & Effecta peratinet quoque regula in I.ISa. Quodnuitim essepotes, id ut alicuiusferet, nulla obligatio valet es . stare :id est, Contractus magna est vis 3c potestas; ut Emptionis , quae accedente traditione
transfert dominium, ιιo. cum manusta. ult. cfunde contra, empl. Quamvis enim contractu
um effectus Sc substantia non est, in dominio, sed in obligatione efficienda, L 3Jupr. de obi. O.Traditione enim, non vero Obligatione aus
268쪽
LIBER II. δι refer. facti caussae insectae nulla constitutione
fieri possunt.Ut qui semel desijt possidere, quae possessio est facti l. 1. Cfurioseu.sFr.de ad . p .
non potest fieri ut non desierit; ne quidem per constitutionem Principis: multo minus per pactum vel stipulationem, ut in hac regula: cum legis maior sit vis quam contractus, vel pacti, vel stipulationis. Altera huius regulae pars est haec Impossibilia pactis & contractibus no posse comprehendi: ut si quis promittat,servia nori esse furem .psitta quisIdemin Eoque pertianet l. 1o. non impossibile. T. de pactis. Ubi hoc pa- ctum,nefaciadfurem, non est impossibile: sed istud,sichum non esse uremdia d. l. si ita quis. λ. de Avict. Sed de re impossibili iam. supra dictum. Ad Effectum quoque pactorum pertinet insignis regula in L L . Nec ex Traetorio nec ex Solem- Lex a .mjure privatorum conventione quicquam immuta ηυς τηρηε
tandum est Sc. Cuius regulae longioris haec est sententia, Pactis privatorum non posse tolli jus Praetoriumvel solemne,id est civile e quamuis obligationum sive contractiuum natura dc status jure introductus possit mutari pactis,incomxinenti tamen adiectis. Sunt igitur huius regulae duae partes prior ista: Jus publicum privatorum pactis mutari non posse, i. g.Jm publicum. 1.de Lact u. Ratio est perspicua: quia maior est vis legis dc juris,quam pacti. Usus huiuS rebulae patet latis lime: in Matrimoniis,in Successionibus, Judicijs, Contrinibus &c. Exceptiones quoco huius regulae videntur esse non paucae . ut in L O Mepa L I.psi quandos illud. demusten -
269쪽
a s COMMENT. D I R Fo. IURmentot ac si convenerit. sun. de re judicata. I. Dpote unad Morit 3. g. r.svr. de receptu ais culisvr.fam. recisi. Videtur & in hac ipsa nostra lege regulae huius esse exceptio.Nam,quae est sincunda huius regulς pars,Modus obligationum, ure licet introductus, mutari potest pacto; maxime in continenti adiecto; sive,ut ait hicJCt cum inchoatur actio. id est i status obligationis mutaturdupliciter: ipso jure, & per Exceptionem: ipso quidem jure ui in continenti; sed per
Exceptionem, si postea adiectum suerit pactu. De qua distinctione tractatur adi. Jumgenim. ἔνιπι- si se .sivr.ῶν .& ad. D. pam com niasvrida contrah.em . & ab Hottom. sti lustriquaesis ubi destatu Ac conditione obligationis vel contractuum pactis mutanda elegariter disputat. Ad priorem autem partem huiua regulae pertinetoLI.L 1.30ra Juri scipublico pa. stum derogare non posse: tam Praetorio. ut diactum,quam civili,aut fiscali ι. sivr. de pactis. aut civitatum 138 svr.depactu. a. LIA Reistis. Furi de admini reri ad civ. pert. Sed juS priva- . tum pacto potest mutari: idestius quisque su- , uin potest remittere aut renunciare pacto, L AI. Hudosin de minor b. t. pen. C. de ρο - Ad pacta quoque pertinet partim m. Regulam l. 3. ult.Neminem .
270쪽
LIBER ILCAPUT XI. De contractιbussingulis.
Qu. ε hae sunt Regulae de Pactis & Coi,
tractibus in genere r Nunc de contra Ribus in specie ut de indebitor de quo sunt
tres regulae. Prima in I. 6. Quod a quoquo pom z- nomine exactum es , id eidem restituere nemo cogi--ὰν ur.Quae regula videtur planius exposita in I. a. fur. de coniuci debιti,his verbis:Poenae non solent repeti, cum depensae sunt. Ratio est: quia poena ob culpam vel dolum, id est delictum , Praestantur,dependuntur,exiguntur:&proindὲ ob delictum debitae non repetuntur: quia repe
titio si Ue ccindustio non est debiti,sed indebiti. Usus huius regulae,primo in I 3. L UDub conditione. svr. de tab.exhibendu. Secundo, in I aa.s pignoresupr.de pign.acibon l. 14.st ρ. supr. de fumtu: dc in condietione indebiti,ut modo die iam
HaeC autem regula intelligenda est de poena ex vera caussa sive delicto debita ; non vero ex salinsi .a3.eleganter.Luitsupr.de condies.sndeb. criti g. recte ait, AB INirio : aliud enim ex postracto, suis. Instit. de oblig. qua qua β ex contrarii. l. ea quae. C. de condi t. indebiti. Ratio ejus disserentiae est. Quia qui solvit in caussa ex postfacto crescente,sciens solvere videtur evitandae poenae caussa Deinde observandum quod in b. O. dicitur EIDEM id est,eidem a quo poena suerit soluta: ut si debitor rem suam a se oppigneratam creditori furatus fuerit; eoq; nomine CreditorI poenam
furti nomine solverit: dissoluto licet postea pisnore, creditor debitori poenam non tenetur